Periodieke Arbeidsgezondheidskundige Monitor voor de Ambulancesector

Transcriptie

1 Periodieke Arbeidsgezondheidskundige Monitor voor de Ambulancesector Interventie handleiding bedrijfsarts Maart 2016 In opdracht van Ambulancezorg Nederland uitgevoerd door: Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid Academisch Medisch Centrum Amsterdam 1

2 Inleiding In dit document staat de inhoud voor het digitaal systeem beschreven, de wijze waarop onderwerpen worden getest, en de wijze waarop de bedrijfsartsen met de uitkomsten tot adviezen kunnen komen voor de Periodieke Arbeidsgezondheidskundige Monitor voor de Ambulancesector. m bij vragen of onduidelijkheden contact op met Ambulancezorg Nederland ( ). Inhoudsopgave Pag: Inhoud: 3 Achtergrond PAM 5 Tabel bijzondere functie-eisen met bijbehorende testen PAM 6 Inhoud PAM en te ondernemen acties op basis van diverse testuitkomsten met behulp van beslisbomen 7 Deel 1: Visus, gehoor, longen, huid, epilepsie en chronische ziekten 11 Deel 2: Psychische belastbaarheid 21 Deel 3: Risicofactoren voor hart- en vaatziekten 27 Deel 4: Fysieke belastbaarheid 36 Deel 5: Werkvermogen 40 Bijlage Overzichtsformulier uitkomsten voor de bedrijfsarts 44 Bijlage Overzichtsformulier interventies voor bedrijfsarts 46 Bijlage Overzichtsformulier interventies voor werknemer 47 Lijst met gebruikte afkortingen 48 Literatuurlijst 2

3 Achtergrond Periodieke Arbeidsgezondheidskundige Monitor (PAM) Binnen de RAV worden alle medewerkers uitgenodigd deel te nemen aan de PAM. Alle deelnemers ontvingen reeds een informatiefolder over de PAM. Onderstaand wordt uitgelegd wat de PAM inhoud. PAM In de ambulancesector wordt de Periodieke Arbeidsgezondheidskundige Monitor (PAM) landelijk ingevoerd conform de CAO afspraken ( ). Dit is een vernieuwing van het preventief medisch onderzoek. De PAM is een preventief medisch onderzoek dat speciaal voor de ambulancesector is opgesteld. De doelen van een preventief medisch onderzoek kunnen zijn (NVAB, 2005): 1) Preventie van beroepsziekten en arbeidsgebonden aandoeningen bij individuele en groepen werknemers 2) Bewaken en bevorderen van de gezondheid van individuele en groepen werknemers in relatie tot het werk 3) Bewaken en verbeteren van het functioneren en de inzetbaarheid van individuele medewerkers. In de CAO ( ) wordt het volgende over de Periodieke Arbeidsgezondheidskundige Monitor (PAM) beschreven: Ambulancezorg vereist een goede fysieke en mentale gezondheid van werknemers. Op basis van een onderzoek naar de functie-eisen en daaraan gekoppelde specifieke belastbaarheidseisen heeft het Coronel Instituut te Amsterdam een functiespecifieke keuring voor verpleegkundigen en chauffeurs ontwikkeld, de Periodieke Arbeidsgezondheidskundige Monitor (PAM). De PAM is beschikbaar in de vorm van een draaiboek voor ambulancediensten. De normen zijn geleidelijk ontwikkeld aan de hand van vervolgonderzoek door het Coronel Instituut. Het gaat om de monitoring en signalering van zaken die voor een optimale gezondheid van werknemers kunnen zorgen. De inhoud van de PAM De PAM bestaat uit 5 onderdelen: 1. Een schriftelijke signaalvraag per bijzondere functie-eis/bijzondere belastbaarheidseis. 2. Inzet van gevalideerde vragenlijsten voor de indicatie van meer specifieke, maar aan het werk gerelateerde gezondheidsklachten. 3. Inzet van biomedische testen waaronder de meting van risicofactoren voor HVZ als signaalfunctie. 4. Inzet van functionele testen (testen die fysieke belastbaarheidseisen specifiek voor functies meten). 5. Feedback aan de werknemer over de resultaten door de bedrijfsarts en het uitvoeren van evidence-based acties voor aanpassingen in belastbaarheid indien nodig. PAM gedurende loopbaan 1. De PAM is verplicht gesteld voor werknemers van 40 jaar en ouder en werkzaam in de rijdende dienst. De PAM wordt eenmaal per vier jaar uitgevoerd. De PAM vindt plaats op een door de werkgever aangewezen uitvoeringslocatie. 2. Deelnemen aan de PAM heeft geen rechtspositionele consequenties. 3. De uitkomsten van de PAM worden anoniem verwerkt in een landelijke database. 3

4 4. De medisch-inhoudelijke gegevens blijven op individueel niveau vertrouwelijk. Op groepsniveau (minimaal 15 deelnemers) wordt op geanonimiseerde basis terug gerapporteerd aan het Coronel Instituut dat op basis daarvan vervolgonderzoek doet in opdracht van de sectororganisatie Ambulancezorg Nederland. De uitkomsten van dit onderzoek worden betrokken in het door cao-partijen verder te ontwikkelen sectorale personeelsbeleid. 5. De kosten van de PAM zijn voor rekening van de werkgever. De werknemer ondergaat de PAM in werktijd, of, als dit niet mogelijk is, ontvangt hij een vergoeding in tijd of in geld. In de tabel op pagina 5 worden alle bijzondere functie-eisen weergegeven, met bijbehorende testen die in de PAM zijn opgenomen. Beschrijving interventie handleiding In dit document vindt u de interventies die op basis van literatuur en state-of-the-art richtlijnen passen bij gevonden signalen. De PAM is hierbij onderverdeeld in vier delen: bij ieder deel worden eerst de vragen/testen beschreven, daarna volgen de beslisbomen die de basis van de handleiding vormen. Het eerste van de vijf delen bevat visus, gehoor, longen, huid en chronische ziekten en start op pagina 7. Hierbij worden per rij de geadviseerde interventies (indien nodig) weergegeven. Het tweede deel bevat de uitkomsten van belastbaarheid van het brein en begint op pagina 11. Deze zijn onderverdeeld in een a en b deel, a) Waakzaamheid en oordeelsvermogen en b) Emotionele belasting. Bij beide delen is er sprake van eenzelfde opbouw. De eerste beslisboom geeft een overzichtsuitkomst. De tweede beslisboom geeft per uitslag de specifieke interventie aan. Het derde deel begint op pagina 21 en bevat de Risicofactoren voor hart- en vaatziekten (HVZ). Er is een overzicht van combinatieadviezen en op zich zelfstaande adviezen ter vermindering of voorkomen van verhogen van het risico op HVZ. Daarna volgen de uitgebreide adviezen en volgt de SCORE-tabel voor sterfte- en morbiditeitsrisico door HVZ. Het vierde deel start op pagina 27 en bevat de fysieke belastbaarheid met betrekking tot bewegingsapparaat en hart/longsysteem. In de eerste beslisboom is een advies per uitslag aangegeven. De concretisering van de adviezen worden op de tweede pagina uitgebreid beschreven (verschillende trainingsadviezen). Het vijfde deel start op pagina 36 en bevat de vragen naar werkvermogen. De beslisboom voor de vragen wordt op de volgende pagina weergegeven. Als bijlage is een overzichtsformulier met uitkomsten voor de arts toegevoegd. Dit formulier kan door de arts gebruikt worden in het dossier van de werknemer. Tevens is een formulier toegevoegd dat een overzicht geeft van de geadviseerde interventies. Hiervoor is een formulier gemaakt voor de arts en voor de werknemer, het dient als geheugensteun na afloop van het feedback gesprek. 4

5 Tabel PAM overzicht bijzondere functie-eisen en bijbehorende (standaard) testen (2010) Functie-eisen Testen om functie-eis in kaart te brengen: 1 t/m 5: gezamenlijk fysieke functie-eisen Signaalvragen lichamelijke belastbaarheid PAR-Q lijst 1) Klauteren en klimmen Ambulance balanstest Laddertest 2) Hurken, knielen en/of kruipen Manuele reanimatietest (freq. 30x- 2x) Duur: 15 min: afwisselend 2 min. reanimeren, 2 min. rusten maar lichaamshouding aanhouden. 3) Tillen Signaalvraag lichamelijke belastbaarheid + ambulance traplooptest 4) Energetische belasting Ambulance traplooptest 5) Houdingen van de rug Signaalvraag lichamelijke belastbaarheid 6) Zicht Signaalvraag zicht Landolt C-ringen 5 m, 60 cm, 40 cm Ishihara-test kleurenzien Gezichtsveldonderzoek voor chauffeurs 7) Gehoor Signaalvraag gehoor Fluisterspraaktest (NHG) 8) Verhoogde waakzaamheid en oordeelsvermogen Signaalvragen moe, depressief, waakzaamheid en slaapprobleem Vraag epileptische aanvallen Herstelbehoefteschaal (VBBA) Depressieschaal (BSI-DEP) Epworth Slaperigheid Schaal (ESS) Signaalvraag vergeetachtigheid 9) Emotionele piekbelasting Signaalvragen traumatische ervaringen, beperkingen door traumatische ervaringen, angst, emotionele belasting en agressie Schokverwerkingslijst (SVL) Angstschaal (BSI-ANG) 10) Blootstelling huid aan vaste of vloeibare stoffen 11) Blootstelling luchtwegen/longen aan stof, rook, gas of dampen 10 t/m 13 Signaalvragen klachten 12) Huidcontact met voedingsstoffen, producten, of longen/luchtweg en huid. andere personen Vraag prik- en of bijtaccidenten. 13) Contact afscheidingsproducten werknemer met voedingsstoffen, producten of andere personen 14) Risicofactoren hart- en vaatziekten (fase 1) Body Mass Index Buikomvang Familie geschiedenis HVZ HVZ doorgemaakt Systolische bloeddruk Diastolische bloeddruk Diabetes Mellitus Roken 15) Chronische ziekten Aanwezigheid chronische ziekten 5

6 Instrument PAM ambulancepersoneel De deelnemer heeft reeds de vragenlijst ingevuld, biometrische testen zijn afgenomen en functionele testen zijn uitgevoerd. Check bij rode antwoorden de in te zetten acties. Persoonsgegevens 1 Leeftijd jaar 2 Functie Verpleegkundige Chauffeur Overig 3 Geslacht Man Vrouw 6

7 Deel 1: Visus, gehoor, longen, huid en chronische ziekten - Overzicht van testuitslagen en vragen behorend bij onderwerp: p. 8 t/m 9 - Te ondernemen actie per onderwerp: p. 10 7

8 Visus, gehoor, longen, huid en chronische ziekten Visus en gehoor Visus en gehoor 4a 4b 4c 4d 5a 5b Test Uitslag Signaal Visus vraag Visus Landolt C-ringen: (visus gezamenlijk 5 m 60 cm < 0.8 is actie inzetten) 40 cm Kleurenzien (> 3 foute uitslagen is actie inzetten) Gezichtsveldonderzoek ( 160, links & rechts 70 ) (Straal vanuit centrum 30 ) (Naar boven&beneden 30 ) Gehoor vraag Gehoor: fluisterspraaktest (> 4 uitslagen aan één oor onvoldoende: actie inzetten) 1. problemen met zien tijdens het werk? 2. problemen met zien tijdens lezen? 3. problemen met zien tijdens nacht? Voldoende/ onvoldoende Voldoende/ onvoldoende Voldoende/ onvoldoende Aantal platen fout: 3 > 3 Horizontaal voldoende/onvoldoende Centrum voldoende/onvoldoende Verticaal voldoende/onvoldoende 1. gehoorproblemen in de ambulance? 2. gehoorproblemen buiten de ambulance? L Aantal ok: Aantal niet ok: R Aantal ok: Aantal niet ok: > 4 x 6. Signaalvraag longen Signaalvraag longen Heeft u in de afgelopen 6 maanden ademhaling- en/of luchtwegklachten gehad na een incidentele of herhaalde blootstelling aan een hoge concentratie van een geïnhaleerde stof/gas? 7. Signaalvraag huid Signaalvraag huid Heeft u door uw werk problemen aan de huid van uw handen en/of onderarmen gehad in de afgelopen 6 maanden? 8

9 8. Vraag epilepsie Vraag epilepsie Heeft u in de afgelopen vijf jaar één of meerdere epileptische aanvallen gehad? 9. Chronische ziekten Aanwezigheid van chronische ziekten: 1. Aandoeningen aan de stofwisseling, bijv. diabetes mellitus, schildklier 2. Psychische aandoeningen, zoals bijv. depressie of angststoornis 3. Chronische aandoeningen aan het bewegingsapparaat, bijv. aan spieren of gewrichten 4. Hart- en vaataandoening(en), zoals bijv. hoge bloeddruk, eerder hartinfarct gehad 5. Aandoeningen van de urinewegen of geslachtsorganen, bijv. blaas, nier, prostaat, geslachtsziekte 6. Aandoeningen van spijsverteringsorganen, bijv. gal, lever, maag, darmen 7. Chronische aandoening(en) van de luchtwegen, bijv. COPD, astma 8. Tumoren, goed- of kwaadaardig 9. Huidaandoening(en), bijv. allergische huiduitslag, eczeem, psoriasis 10. Prik- of bijtaccidenten Vraag prik- of bijtaccidenten Heeft u prik- of bijtaccidenten meegemaakt in de afgelopen vijf jaar? 9

10 Visus, gehoor, longen, huid, epilepsie, chronische ziekten en prik- of bijtaccidenten Rij 1 Persoonsadvies Technische maatregel Organisatorische acties Visus: - Signaalvraag bevestigend beantwoord? En/of - Landolt C-ringen < 0.8 en/of - Kleurenzien > 3 fout - Chauffeur: Gezichtsveldonderzoek onvoldoende Binnen 4 weken vervolgafspraak - Bril/lens laten aanmeten/ naanpassen - Doorverwijzen naar opticien -Kleurenzien: praktijktest met koffer met gekleurde ampullen (beschrijving zie testprotocol) - Gezichtsveld: doorverwijzen naar oogarts voor perimetrie -Terugkoppeling aan leidinggevende indien testen positief* - Bespreek invloed op functioneren Akkoord: check volgende rij Check volgende rij Check volgende rij Rij 2 Gehoor: - Signaalvraag bevestigend beantwoord? en/of - Fluisterspraaktest > 4 x ja aan één oor - Maak toonaudiogram of test per computer van audiologisch centrum - Binnen 4 weken vervolgafspraak Akkoord: check volgende rij - Gehoorhulpmiddel laten aanmeten/aanpassen - Doorverwijzen naar KNOarts of audioloog indien resultaten daar aanleiding toe geven - Indien gehoorbeschermingsprogramma nuttig lijkt: gebruik multidisciplinaire richtlijn Preventie beroepsslechthorendheid (2006) -Terugkoppeling aan leidinggevende indien testen positief* Check volgende rij Check volgende rij Rij 3 Longen: signaalvraag bevestigend beantwoord? - Check huidige klachten - Bespreek mogelijke oorzaak - Overweeg specialistische interventie - Overweeg melding NCvB - Plan vervolgafspraak na 6 maanden Akkoord: check volgende rij Overweeg hulpmiddelen/ inhalator Check volgende rij - Inlichten leidinggevende* - Expositie reductie mogelijk? Check volgende rij Rij 4 Huid: signaalvraag bevestigend beantwoord? - Bespreek mogelijke oorzaak - Overweeg specialistische interventie - Advies kleding/hulpmiddelen - Overweeg melding NCvB - Indien van toepassing check registratie-richtlijn Werkgebonden contactdermatosen (NCvB, 2010) - Indien van toepassing gebruik NVAB richtlijn Contacteczeem - Plan vervolgafspraak na 6 maanden Overweeg hulpmiddelen Check volgende rij - Inlichten leidinggevende* - Expositie reductie mogelijk? Check volgende rij Rij 5 Epilepsie Akkoord: check volgende rij - Check geldende richtlijn - Bij twijfel vraag advies van neuroloog Akkoord: check volgende rij Indien van toepassing: bespreek medicatiestatus Check volgende rij - Inlichten leidinggevende* - Bespreek invloed op functioneren - Bij twijfel tijdelijk ongeschikt - Bespreek toekomstmogelijkheden Rij 6 Chronische ziekten aanwezig? Rij 7 - Bespreek invloed op functioneren - Bespreek in te zetten specialistische hulp - Check NVAB richtlijn - Plan vervolgafspraak na 6 maanden Akkoord: zie groene vlak Bespreek medicatiestatus Check volgende rij - Bespreek invloed op functioneren - Bespreek toekomstmogelijkheden Prik- en/of bijtaccidenten Bespreek of procedure is gevolgd, inclusief testen. Volg landelijke richtlijn Prikaccidenten. Akkoord: zie groene vlak * rekening houdend met medisch beroepsgeheim Visus, gehoor, longen, huid, epilepsie, chronische ziekten en prik- of bijtaccidenten voldoende volgens bovenstaande stroomdiagram, dan akkoord voor deze aspecten 10

11 Deel 2: Psychische belastbaarheid Psychische aspecten I: Waakzaamheid en oordeelsvermogen - Vragenlijsten en signaalvragen behorend bij psychische aspecten I: p. 12 t/m 14 - Overzicht van resultaten psychische aspecten I: p Uitgebreide adviezen per instrument: p. 16 Psychische aspecten II: Emotionele belasting - Vragenlijsten en signaalvragen behorend bij psychische aspecten II: p. 17 t/m 18 - Overzicht van resultaten psychische aspecten II: p Uitgebreide adviezen per instrument: p

12 Psychische aspecten I Waakzaamheid en oordeelsvermogen De vragenlijst is door de werknemer ingevuld. 1. Herstelbehoefte Werkgerelateerde vermoeidheid Check bij rode antwoorden de in te zetten acties in het stroomdiagram. Enkele vragen over uw herstelbehoefte na het werk Ik vind het moeilijk om me te ontspannen aan het einde van een werkdag. Aan het einde van een werkdag ben ik echt op. Mijn baan maakt dat ik me aan het eind van een werkdag nogal uitgeput voel. Na het avondeten voel ik me meestal nog vrij fit. Ik kom meestal pas op een tweede vrije dag tot rust. Het kost mij moeite om me te concentreren in mijn vrije uren na het werk. Ik kan weinig belangstelling opbrengen voor andere mensen, wanneer ik zelf net thuis ben gekomen. Het kost mij over het algemeen meer dan een uur voordat ik helemaal hersteld ben na mijn werk. Als ik thuis kom moeten ze mij even met rust laten. Het komt vaak voor dat ik na een werkdag door vermoeidheid niet meer toekom aan andere bezigheden. Het komt voor dat ik tijdens het laatste deel van de werkdag door vermoeidheid mijn werk niet meer zo goed kan doen. Totaal aantal rode vakken= van 11 12

13 2. BSI-DEP = Depressie instrument BSI-DEP Lijst (de Beurs & Zitman, 2005) Instructie: Hieronder staat een lijst met problemen die mensen kunnen hebben. Lees ieder probleem zorgvuldig door en omcirkel het cijfer dat het beste weergeeft in hoeverre u last had van dat probleem gedurende de afgelopen week inclusief vandaag. Helemaal geen Een beetje Nogal Tamelijk veel Heel veel Hoeveel last had u van.. gedachten aan zelfmoord je eenzaam voelen je somber voelen geen interesse kunnen opbrengen voor dingen je hopeloos voelen over de toekomst het gevoel dat je niets waard bent Totaalscore is (som van de score/6): 3. De Epworth Sleepiness Scale (Johns, 1991) Slaap Toelichting Hoe makkelijk doezelt u weg of valt u in slaap in de volgende situaties? Het gaat niet alleen om moe zijn, maar om een gevoel van slaperigheid en refereert aan uw huidige levenswijze. Indien u niet recentelijk één van de onderstaande situaties hebt meegemaakt, probeert u zich dan in te denken hoe u zich zou voelen. Instructie: Kruis per situatie 1 antwoord aan waarmee u de kans inschat dat u in die situatie zou wegdoezelen of in slaap zou vallen. Geen kans Kleine kans Aardige kans Grote kans Tijdens een gesprek met iemand anders Tijdens een bezoek aan familie of vrienden Tijdens een passieve ontspanning (lezen, tv kijken) Tijdens een actieve ontspanning (klusjes, handarbeid) Als medereiziger tijdens een auto- of treinrit van 1 uur In de auto wanneer u 5 minuten moet wachten (stoplicht, file) 's Middags of 's avonds na het eten Tijdens werktijd Totaalscore 13

14 4. Signaalvraag vergeetachtigheid Signaalvraag vergeetachtigheid protocol uit het geheugen Heeft u in de afgelopen tijd in de praktijk moeite gehad om te bedenken welke deelactiviteiten u achter elkaar moest uitvoeren bij een patiënt? Signaalvraag moe, depressie, waakzaamheid, slaapprobleem Waakzaamheid/onregelmatigheid: signaalvragen 5. Zou u zichzelf momenteel omschrijven als iemand die de laatste weken erg vermoeid is? 6. Zou u zichzelf momenteel omschrijven als iemand die zich de laatste weken vaak depressief/neerslachtig voelt? 7. Heeft u tijdens avond- en nachturen meer moeite dan uw collega s om waakzaam te blijven tijdens uw werk? 8. Zou u zichzelf als iemand met een slaapprobleem benoemen? 14

15 Psychische aspecten I waakzaamheid en oordeelsvermogen overzicht resultaten 1) Herstelbehoefte/moe (Herstelbehoefteschaal) Grens HB > 5 Actie nodig Akkoord 2) Depressiviteit (BSI- DEP) Grens > 0.41 Actie nodig Akkoord 3) Slaperigheid (Epworth Sleepiness Scale) Grens > 10 Actie nodig Akkoord 4) Signaalvraag vergeetachtigheid: bevestigend beantwoord, actie nodig, actie nodig 5) Signaalvraag moe: bevestigend beantwoord? 6) Signaalvraag depressie bevestigend beantwoord?, actie nodig 7) Signaalvraag waakzaamheid: bevestigend beantwoord?, actie nodig 8) Signaalvraag slaapprobleem: bevestigend beantwoord?, actie nodig 15

16 Psychische aspecten I Waakzaamheid en oordeelsvermogen uitgebreid Persoonsadvies Technische maatregel Organisatorische acties 1) Herstelbehoefte/moe (Herstelbehoefteschaal) Score > 5 - Bespreek oorzaak vermoeidheid - Overweeg specialistische interventies - Check NVAB richtlijn - Plan vervolgafspraak binnen 6 weken Bespreek dagdiensten Ok 2) Depressiviteit (BSI-DEP) > Bespreek oorzaak klachten - Overweeg specialistische interventies - Check NVAB richtlijn - Plan vervolgafspraak binnen 6 weken Overweeg na diagnose, medicatie of behandeling volgens CBO richtlijn - Leidinggevende inlichten* - Bespreek tijdelijke werkinhoud aanpassing Ok 3) Slaperigheid (Epworth Sleepiness Scale) Ok ESS ESS > 15 ESS > 10% hoger dan vorige test - Overweeg en bespreek situatieve oorzaken - Overweeg specialistische interventie (slaapexpert) - Plan vervolgafspraak binnen 6 weken - Bespreek situatieve oorzaken - Plan vervolgafspraak Overweeg medicatie - Bespreek tijdelijke werktijd aanpassing - Informeer leidinggevende* en adviseer tijdelijk dagdiensten - Overweeg omscholing indien specialistische interventie niet helpt - Informeer leidinggevende* 4) Signaalvraag vergeetachtigheid: bevestigend beantwoord? Bespreek situatieve oorzaken Overweeg advies aan leidinggevende afnemen profchecks* 5, 6, 7, en/of 8 Signaalvragen: moe, depressie, waakzaamheid en slaapprobleem bevestigend beantwoord? 5 of Bespreek oorzaak en overweeg doorverwijzen Bespreek situatieve oorzaken Bespreek specialistische interventie Bespreek tijdelijke werktijd aanpassing Geen nachtdiensten Ga naar psychische aspecten II- emotionele belasting * Rekening houdend met medisch beroepsgeheim 16

17 Psychische aspecten II emotionele belasting 1. Schokverwerkingslijst SVL: Schokverwerkingslijst; vragen, antwoordcategorieën, en scoring (Brom & Kleber, 1985) Instructie: Hieronder vindt u een lijst van uitspraken die mensen doen na Helemaal niet Zelden Soms Vaak een zeer ingrijpende gebeurtenis. m de door u meegemaakte gebeurtenis(sen) in gedachten, bekijk elke uitspraak en geef aan hoe vaak ze op u van toepassing was tijdens de afgelopen ZEVEN DAGEN. Als ze niet voorkwam, zet u een kruisje bij helemaal niet. Ik dacht eraan zonder dat ik dat wilde Ik zorgde ervoor niet van streek te raken als ik eraan dacht of eraan herinnerd werd Ik probeerde de gebeurtenis uit mijn geheugen te bannen Ik kon moeilijk in slaap vallen of in slaap blijven omdat beelden en gedachten erover door mijn hoofd gingen Bij vlagen had ik er sterke gevoelens over Ik droomde erover Ik bleef dingen die mij eraan herinneren uit de weg gaan Ik had het gevoel alsof het niet echt gebeurd was, alsof het niet echt was Ik heb geprobeerd er niet over te praten Beelden ervan schoten me in gedachten Andere dingen deden mij er steeds weer aan denken Ik wist dat ik er nog heel wat gevoelens over had, maar hield er geen rekening mee Ik heb geprobeerd er niet aan te denken Iedere herinnering bracht de gevoelens weer terug Mijn gevoel erover was als het ware verdoofd Totaal score is: 2. Angstschaal: BSI-ANG = angst instrument Instructie: Hieronder staat een lijst met problemen die mensen kunnen hebben. Lees ieder probleem zorgvuldig door en omcirkel het cijfer dat het beste weergeeft in hoeverre u last had van dat probleem gedurende de afgelopen week inclusief vandaag. Helemaal geen Een beetje Nogal Tamelijk veel Heel veel Hoeveel last had u van.. zenuwachtigheid of beverigheid zomaar plotseling bang worden bang zijn je gespannen en opgefokt voelen aanvallen van angst of paniek je zo rusteloos voelen dat je niet stil kan blijven zitten Totaalscore is (som van de score/6): 17

18 Signaalvragen traumatische ervaringen, angst, emotionele belasting en agressie Emotionele belasting en spankracht: signaalvragen 3. Heeft u de afgelopen tijd volgens uzelf zwaar traumatische ervaringen meegemaakt? 4. Ervaart u op dit moment zelf beperkingen in uw functioneren door de door u meegemaakte traumatische ervaringen? 5. Zou u zichzelf omschrijven als iemand die zich de laatste weken vaak angstig voelt? 6. Ervaart u de emotionele belasting die het werk met zich meebrengt de laatste tijd als te hoog? 7. Heeft u in de afgelopen tijd agressie, gericht tegen uzelf of een directe collega, in uw werk meegemaakt? 18

19 Psychische aspecten II emotionele belasting overzicht resultaten SVL > 20 Actie nodig 1) Schokverwerkingslijst Akkoord Grens > 0.41 Actie nodig 2) Angst (BSI-ANG) Akkoord 3) Signaalvraag traumatische ervaringen: bevestigend beantwoord?, actie nodig 4) Signaalvraag beperkingen door traumatische ervaringen: bevestigend beantwoord?, actie nodig 5) Signaalvraag angst: bevestigend beantwoord?, actie nodig 6) Signaalvraag emotionele belasting: bevestigend beantwoord?, actie nodig 7) Signaalvraag agressie: bevestigend beantwoord?, actie nodig 19

20 Psychische aspecten II emotionele belasting - uitgebreid Persoonsadvies Technische maatregel Organisatorische acties Als SVL Maak aantekening van doorgemaakte expositie - Overweeg coach of counseling - Plan vervolgafspraak binnen 6 weken 1) Schokverwerkingslijst Ok Als SVL > 25 Als SVL score > 10% hoger is dan vorige test - Zet counseling in - Bij ernstige PTSS: check comorbiditeit depressie - Bij ernstige PTSS: adviseer therapie (EMDR of Imaginaire Exposure) - Plan vervolgafspraak binnen 6 weken - Check situatieve oorzaken - Adviseer stress management (coach)plan vervolgafspraak Bij depressie eerst medicatie, zie CBO richtlijn depressie samenvatting b.a. en NVAB richtlijn Depressie en Arbeid - Geen A1-ritten - Informeer leidinggevende* 2) BSI- Angstschaal Ok > Overweeg specialistische hulp - Volg NVAB en CBO richtlijn - Plan vervolgafspraak binnen 6 weken Overweeg medicatie en/ of therapie volgens CBO richtlijn - Overweeg tijdelijke werkinhoud aanpassing - Informeer leidinggevende* 3, 4, 5 en/of 6 Signaalvragen: traumatische ervaringen, angst, emotionele belasting bevestigend beantwoord? 3, 4, 5, of 6 4 of 5 - Bespreek item - overweeg doorverwijzing - Maak aantekening van doorgemaakte expositie - Overweeg coach of counseling Ok 7) Signaalvraag agressie: bevestigend beantwoord? - Maak aantekening meegemaakte incident - Gebruik boekje AZN Agressie maak er werk van Ok Emotionele belasting voldoende: dan psychisch akkoord * Rekening houdend met medisch beroepsgeheim 20

21 Deel 3: Risicofactoren voor hart- en vaatziekten - Overzicht van testuitslagen en vragen behorend bij onderwerp: p Overzicht van combinatie- en op zich zelfstaande adviezen HVZ: p. 23 t/m 24 - Invulling uitgebreide adviezen: p SCORE-tabel sterfte- en morbiditeitsrisico door HVZ (CBO, 2006): p

22 Risicofactoren voor hart- en vaatziekten Risicofactoren hart- en vaatziekten Test Uitslag Signaal 1 Diabetes Diabetes aanwezig? Nooit vastgesteld 2 Roken Rookt werknemer? 3 Hart- en vaatziekten HVZ reeds doorgemaakt (HVZ) 4 HVZ familie Mannelijk familielid HVZ vóór 50 e jr en/of Vrouwelijk famielid HVZ vóór < 60 e jr 5 kg/(lengte²) Body Mass Index (BMI) (vanaf 25,0 actie nodig) 6 Middelomtrek in cm (vanaf 80 cm actie nodig) BMI: Tot 25,0 25,0-29,9 Vrouwen: cm Tot ,0 >88 (vanaf 94 cm actie nodig) Mannen: cm Tot >102 7 Bloeddruk Systole* mmhg < Bloeddruk Diastole* mmhg < * Standaard wordt het gemiddelde van de twee linker waarden gebruikt, echter wordt bij een verschil van 10 mmhg of meer tussen de armen aangegeven waar de hoogste waarden zijn gemeten en deze armwaarden dienen in dat geval als uitslag 22

23 Risicofactoren voor hart- en vaatziekten I Persoonsadvies Technische maatregel Organisatorische acties Als Diabetes aanwezig, systolische bloeddruk 140 mmhg of diastolische bloeddruk 1, 2 en 4 90 mmhg - Stel HVZ risicoprofiel op (A pag. 25), meet cholesterol en check risico in SCORE-tabel - Geef leefstijladvies (B: pag 25) - Indien diabetes: bespreek of dit tot problemen leidt - Plan vervolgafspraak na 4 weken voor instellen actie - Informeer leidinggevende over uitkomst* Als bloeddruk > 135/80 mmhg dan screenen op diabetes met glucose bepaling/ hemoglobine Rookt werknemer? Adviseer stoppen, via 5 A methode 1 Roken EN (man 50 jr of vrouw 55 jr) Risicoprofiel HVZ opstellen, meet cholesterol en check risico in SCORE-tabel 2 Indien HVZ aanwezig 2, HVZ reeds meegemaakt of familiaire aanleg HVZ 3 Stel HVZ risicoprofiel op, meet cholesterol en check risico in SCORE-tabel - Indien cholesterol > 6.5 mmol/l 3 : aanraden leefstijl verandering (dieet, fysieke activiteit, roken, behandelen bloeddruk, diabetes, obesitas). In ernstige gevallen medicijngebruik. 25,0 29,9 - Overweeg advies gewichtsreductie - Gebruik Let op je leefstijl boekje AZN Als BMI te hoog (> 25,0) 1 30,0 - Adviseer gewichtsreductie - Maak vervolgafspraak - Gebruik Let op je leefstijl boekje AZN - Beperk totale calorie intake - Geef training/beweegadvies: gebruik Nederlandse norm gezond bewegen (C: pag. 25) BMI 30,0 EN buikomtrek te hoog ( > 80 cm > 94 cm) Functie-advies - Eetfaciliteiten - Voedingsadvies Als buikomtrek te hoog (> 80 cm voor vrouwen/ > 94 cm voor mannen) cm cm > 88 cm > 102 cm - Werknemer mag niet zwaarder worden - Gebruik Let op je leefstijl boekje AZN - Adviseer gewichtsreductie - Maak vervolgafspraak - Gebruik Let op je leefstijl boekje AZN - Beperk totale calorie intake - Geef training/beweegadvies: gebruik Nederlandse norm gezond bewegen (C: pag. 25) Z.O.Z. voor overige HVZ risicofactoren * Rekening houdend met medisch beroepsgeheim 23

24 Risicofactoren voor hart- en vaatziekten II Vanaf risicofactoren HVZ I, onderstaand verder gaan. Persoonsadvies Technische maatregel Organisatorische acties Werknemer met HVZ 2 Check of er sprake is van Ischemische hartziekte: zo ja gebruik NVAB-richtlijn Ischemische hartziekten (2006) -Statines voorschrijven (tenzij indicatie orale antistsollingstherapie) Met HVZ EN bloeddruk 140 mmhg Behandelen antihypertensiva, voor verder aanwijzingen zie Multidisciplinaire richtlijn cardiovasculair risicomanagement (CBO en NHG, 2006) Werknemer met HVZ, diabetes of 10 -jaarsrisico door HVZ 5% 2 Geef leefstijladviezen: - Niet-medicamenteuze behandeling: niet roken, voldoende bewegen, gezond eten, beperk gebruik alcohol, zorg voor optimaal gewicht (BMI <25 of middelomtrek < 80 cm vrouw/ < 94 cm man) (zie D pag. 25) Geen HVZ of diabetes, maar bloeddruk 140 mmhg EN 10- jaarssterfterisico > 10% Zie stappenplan richtlijn Cardiovasculair risicomanagement (CBO en NHG, 2006) Ok Risicofactoren HVZ voldoende: dan HVZ akkoord Gebruikte referenties: 1 Europese richtlijn voor cardiovasculaire aandoeningen (Graham et al. 2007) 2 Multidisciplinaire richtlijn Cardiovasculair risicomanagement CBO & NHG (2006) 3 US Preventive Services Task Force (USPSTF) (2009) 4 Primary prevention in the adult, American Heart Association (2009) 24

25 Risicofactoren voor hart- en vaatziekten Invulling adviezen (A) Stel HVZ-risicoprofiel op Opstellen risicoprofiel HVZ met behulp van (Multidisciplinaire richtlijn Cardiovasculair risicomanagement 2006): Leeftijd, geslacht, roken, systolische bloeddruk, lipidenspectrum (TC, HDL, TC/HDL-ratio, LDL, trigliceriden), glucosegehalte, familieanamnese (vader, moeder, broer of zus met HVZ voor 60e levensjaar), voeding (gebruik van verzadigd vet, vis, groente en fruit, zout), alcohol gebruik, lichamelijke activiteit, body mass index, en middelomtrek. (B) Leefstijladvies (referentie 4) - Adviseer gewichtsreductie, minder zoutinname (< 2300 mg / dag), eet fruit, groente en lage-vetgehalte zuivel producten, matig alcohol inname, en ten minste 30 minuten fysieke activiteit op de meeste of alle dagen van de week (C) Nederlandse norm gezond bewegen (NNGB) Minimaal 5 dagen per week 30 minuten matig intensief bewegen, voor gezondheidswinst ter voorkoming van HVZ. MET-waarden tussen 4.5 en 6 (zie NNGB). En gebruik boekje Nederlandse hartstichting: Bewegen doet wonderen (2009).* Indien functionele testen niet voldoende zijn, is een intensiever trainings/beweegadvies noodzakelijk: zie fysieke testen. (D) Geef leefstijladviezen: - Niet-medicamenteuze behandeling: niet roken, voldoende bewegen, gezond eten, beperk gebruik alcohol, zorg voor optimaal gewicht (BMI <25 of middelomtrek < 80 cm vrouw/ < 94 cm man) Beweegadvies & Dieetadvies Voldoende bewegen: Minimaal 5 dagen per week 30 minuten matig intensief bewegen, voor gezondheidswinst ter voorkoming van HVZ. MET-waarden tussen 4.5 en 6 (zie NNGB). Gebruik tevens boekje Nederlandse hartstichting: Bewegen doet wonderen (2009)* Gezond eten: gebruik boekje Nederlandse Hartstichting: Eten naar hartenlust (2008).* * Uit literatuur is gebleken om interventies succesvol te laten zijn er zowel gebruik moet worden gemaakt van het geven informatie als streven naar gedragsverandering door middel van individuele counseling (Maron et al. 2009). 25

26 SCORE-tabel: Sterfte- en morbiditeitsrisico voor patiënten zonder HVZ en zonder DM2 De cijfers geven een schatting van de hoogte van het 10-jaarsrisico (%) van sterfte én morbiditeit (hartinfarct en beroerte) door HVZ in Nederland voor niet-rokende en rokende vrouwen en mannen van 65, 60, 55, 50 en 40 jaar. 26

27 Deel 4: Fysieke belastbaarheid - Vragenlijst, signaalvragen en testen bij fysieke belastbaarheid: p. 28 t/m 33 - Advies per uitslag: p Invulling uitgebreide adviezen: p

28 Functionele fysieke testen PAR-Q vragenlijst Check onderstaande vragen vóórdat functioneel getest gaat worden. Check bij rode antwoorden de in te zetten acties in het stroomdiagram. Lichamelijke inspanningsmogelijkheden- PAR-Q Onderstaande vragen behoren tot de PAR-Q en geven een indicatie over de veiligheid waarmee bij iemand energetisch belastende testen uitgevoerd kunnen worden (omcirkel de juiste antwoorden) 1. Heeft een arts ooit gezegd dat u een hartprobleem heeft en dat u alleen fysieke inspanning op advies van een arts zou mogen uitvoeren? 2. Heeft u pijn op de borst bij fysieke inspanning? 3. Heeft u in de afgelopen maand pijn op de borst gehad terwijl u geen fysieke inspanning uitvoerde? 4. Verliest u wel eens uw evenwicht als gevolg van duizeligheid of verliest u wel eens het bewustzijn? 5. Heeft u een skelet- of gewrichtsprobleem (bijvoorbeeld aan rug, knie of heup) dat kan verergeren door een verandering in uw fysieke activiteitenpatroon? 6. Schrijft uw arts u op dit moment medicijnen voor (bijvoorbeeld plaspillen) in verband met bloeddruk of hartprobleem? 7. Bent u op de hoogte van andere redenen waarom u geen fysieke inspanning zou mogen uitvoeren? 28

29 1. Lichamelijke belastbaarheid Check bij rode antwoorden de in te zetten acties in het stroomdiagram. Lichamelijke belastbaarheid: 1.1) Vindt u dat u ten opzichte van leeftijds- en sexegenoten relatief veel moeite hebt met het tillen van zware gewichten/patiënten? 1.2) Vindt u dat u ten opzichte van leeftijds- en sexegenoten een relatief slechte conditie hebt? 1.3) Vindt u dat u teveel moeite hebt met het duwen en trekken van een brancard met patiënt? 1.4) Heeft u in de afgelopen maand klachten aan gewrichten of spieren gehad waardoor u beperkingen tijdens het uitvoeren van uw werk heeft ondervonden? 29

30 Functionele testen 2. Ambulance balanstest Benodigdheden ambulance balanstest Houten plank van 2,5 meter lang, 9 cm breed, en 5 cm dik. Een 50 cm lang middendeel van de plank heeft een andere kleur. Voor de plank en na de plank staan voetstappen op de vloer. Stopwatch De test wordt uitgevoerd met werkkleding en werkschoenen aan. Instructies aan de werknemer Na instructie mag de persoon eenmaal oefenen voordat de tijd opgenomen wordt. Hierna wordt de test vijfmaal zo snel mogelijk uitgevoerd, met telkens een minuut pauze tussen de testen. Persoon begint op de voetstappen voor de plank met in iedere hand een behandelkoffer (tussen 10 en 12 kg per koffer); loopt bij het startsignaal de plank op, draait 180 graden op het gekleurde middendeel van de plank en loopt achterwaarts verder tot op de voetstappen aan het einde van de plank; loopt voorwaarts de plank weer op; draait 180 graden op het gekleurde middendeel; loopt achterwaarts weer verder tot op de voetstappen aan de andere kant van de plank. Het aantal seconden wordt opgenomen. Een fout is als met één of beide voeten naast de plank wordt gestapt of als het omdraaien niet in het gekleurde deel van de plank gebeurt: voor iedere fout wordt 1 seconden bij de eindtijd geteld. Uiteindelijk tellen de drie snelste resultaten. 30

31 3. Laddertest Benodigdheden laddertest Voldoende hoge ladder Goede ondergrond en stevige wand Procedure test Een ladder (opgesteld tegen een muur onder een hoek van 75 graden) die in hoogte tot aan de eerste verdieping van een woonhuis zou kunnen reiken wordt op- en afgeklommen tot en met de 10 e sport. Hierdoor wordt de functioneel benodigde bewegingsmogelijkheid, handkracht en evenwicht getest die kan worden aangesproken als tijdens het werk geklommen of geklauterd zou moeten worden. De test wordt uitgevoerd in werkkleding. Wanneer goed volbracht? De test is correct volbracht, als de werknemer de ladder tot en met de 10 e sport beklimt, zonder bijzonderheden tijdens het klauteren en klimmen. 31

32 4. Manuele reanimatietest Benodigdheden manuele reanimatietest Reanimatiepop Handpomp Stopwatch Een manuele reanimatietest van 15 minuten, op de grond met behulp van een reanimatiepop, er wordt afwisselend 2 minuten gereanimeerd (frequentie: tweemaal beademen via handpomp en 30x manueel masseren), en 2 minuten in dezelfde houding op de knieën gezeten naast de pop. De test wordt uitgevoerd met werkkleding en werkschoenen aan. Instructies aan de werknemer Instrueer de werknemer dat de pop op de grond dient te worden gereanimeerd, met de juiste frequenties van beademen en reanimeren. De borstcompressie-beademings-verhouding is 30:2. De werknemer begint met 2 minuten reanimeren, vervolgens 2 minuten rust in dezelfde houding naast de pop op de knieën, vervolgens weer 2 minuten reanimeren etc. De test duurt in totaal 15 minuten. De tijd wordt door de testafnemer bijgehouden. Wanneer goed volbracht? De reanimatietest is correct volbracht indien het de werknemer is gelukt om de test gedurende 15 minuten vol te houden, er wordt afwisselend 2 minuten gereanimeerd in de juiste frequenties, en 2 minuten niet reanimeren maar wel in dezelfde houding blijven zitten naast de pop op de knieën, waarbij de werknemer op deze manier de 15 minuten volmaakt. De borstcompressie-beademingsverhouding is 30:2. 32

33 5. Energetische piekbelasting en tilbelasting: ambulance traplooptest Benodigdheden ambulance traplooptest trappenhuis van 105 treden (20 m stijging, afhankelijk van tree-hoogte is dit meer/minder dan 105 treden) hartslagmeter stopwatch materiaal om mee te nemen naar boven (2 stuks: gewicht ieder tussen kg), bijv. behandelkoffer of ECG-monitor. AED aanwezig op locatie traplooptest De persoon loopt, na een warming up van enkele minuten, zo snel mogelijk (maar zonder te rennen) en zonder steun van handen de treden omhoog met ambulancemateriaal in iedere hand. De hartfrequentie wordt gemeten met een Polar hartslagmeter, om de eindhartfrequentie te kunnen bepalen bij aankomst boven. De tijd (in sec) die nodig is om boven te komen wordt opgenomen met een stopwatch. Voor de veiligheid loopt de instructeur de trap op achter de werknemer en de trap af voor de werknemer. De test wordt uitgevoerd met werkkleding en werkschoenen aan. Parameters die opgenomen worden: 1) Tijd (sec) boven (nodig voor het beklimmen van de trap) 2) Eindhartfrequentie wordt boven afgelezen van Polar hartslagmeter Wanneer goed volbracht? De traplooptest is correct volbracht indien het de werknemer is gelukt om de trap over 20 m stijging te beklimmen met de attributen in de hand, zonder te stoppen om uit te rusten en zonder steun te zoeken aan de leuning. U, als bedrijfsarts, controleert tevens het criterium m.b.t. eindhartfrequentie en testtijd. Criterium gehaald Een piekbelasting moet bereikt worden door > 85% van het theoretisch maximum van de hartfrequentie te behalen en de test correct binnen 90 seconden uit te voeren; OF > 85% van het theoretisch maximum van de hartfrequentie hoeft niet behaald te worden indien iemand de test binnen 60 seconden uitvoert. Het behaalde percentage van het theoretisch maximum van de hartfrequentie wordt berekend door de eindhartfrequentie af te zetten tegen de theoretisch maximale hartfrequentie (220-leeftijd in jaren). 33

34 Functionele fysieke testen PAR-Q vragenlijst: checken voorafgaand aan fysieke testen! Voorafgaand aan functionele testen: PAR-Q vragenlijst: Bevestigend beanwoord? Raadpleeg arts Indien vraag 1, 2, 3, 4, 6, of 7 rood: testuitvoer in bijzijn arts Indien vraag 5 rood: goed opwarmen voor testuitvoer Testuitvoer zoals gepland Persoonsadvies Organisatorische acties 1) Lichamelijke belastbaarheid vragen 1.1 tillen, 1.2 conditie, 1.3 duwen & trekken, 1.4 bewegingsapparaat: Bevestigend antwoord? 1.1 rood 1.2 rood 1.1 EN 1.2 rood 1.3 rood 1.4 rood - Overweeg training (zie A pag 35) - Verwijs naar Red je rug boekje van AZN - Indien rugklachten: gebruik richtlijn NVAB Rugklachten - Plan vervolgafspraak Adviseer training (zie B pag. 35) - Check functionele testuitslag - Functie adviesgesprek - Bespreek wensen - Adviseer training (zie A pag. 35) Informeer leidinggevende* - Uitvragen problemen en hulpvraag - Kijk of er een NVAB richtlijn toepasbaar is - Plan vervolgafspraak 2) Ambulance balanstest Onvoldoende: Testtijd > 30 s - Bespreek situatieve oorzaken - Adviseer extra oefenomenten (zie C pag. 35) - Plan vervolgafspraak - Overweeg tijdelijke werkaanpassing - Informeer leidinggevende* Voldoende 3) Laddertest Onvoldoende - Bespreek situatieve oorzaken - Overweeg doorverwijzing specialist - Plan vervolgafspraak - Overweeg tijdelijke werkaanpassing - Informeer leidinggevende* Voldoende 4) Manuele reanimatietest Onvoldoende: 15 minuten niet volbracht - Bespreek situatieve oorzaken: uitvragen reden niet halen: klachten bewegingsapparaat of conditioneel? - Indien reden onvoldoende conditioneel: geef trainingsadvies (zie B pag. 35) - Functie adviesgesprek - Plan vervolgafspraak - Overweeg tijdelijke werkaanpassing - Informeer leidinggevende* Voldoende 5) Ambulance traplooptest Onvoldoende: - Indien niet voldaan aan de criteria (zie E pag. 35) - Bespreek situatieve oorzaken - Geef trainingsadvies (zie D pag. 35) - Functie adviesgesprek - Plan vervolgafspraak - Overweeg tijdelijke werkaanpassing - Informeer leidinggevende* Ok Functionele fysieke testen voldoende: dan fysiek akkoord * Rekening houdend met medisch beroepsgeheim 34

35 Invulling pop up adviesschermen functionele testen (A) Trainingsadvies bij probleem tillen en/ of duwen & trekken Biomechanische piekbelasting: Spiergroepen trainen die betrokken zijn bij uitvoer van de handeling, bij voorkeur in een setting die lijkt op de arbeidssituatie (dus niet solitair) (Astrand et al. 2003) Kortdurende intervallen met hoge intensiteit. ACSM (2000) beveelt aan: 1 set van verschillende vormen van biomechanische piekbelastingen waarbij grote spiergroepen worden betrokken, met een duur van seconden, die 3 4 keer worden herhaald 2 keer per week. (B) Trainingsadvies bij probleem conditie (1.2 of 3 conditioneel reanimatie) Voor het op peil houden van de basisconditie wordt geadviseerd om 3 keer per week gedurende minuten activiteiten uit te voeren met een intensiteit tussen de 60 70% van de maximale aërobe capaciteit (ACSM 2000, Roberts et al. 2002). De bewegingsvorm moet zoveel mogelijk overeenkomen met datgene wat in arbeid voorkomt (Astrand et al. 2003). Voor ambulancepersoneel is dit lopen, traplopen of reanimeren. Voor lopen en reanimeren wordt aanbevolen de bovenstaande frequentie, duur en intensiteit voor trainingen aan te houden. Trappen aflopen in een tempo van ongeveer 2 treden per seconde staat gelijk aan een inspanning van rond 60% van de maximale hartfrequentie (Teh et al. 2002). (C) Trainingsadvies bij probleem balanstest Oefenen/trainen balans: Om de balans te trainen wordt een balanstrainingsprogramma aanbevolen, waarbij 10 minuten per dag, 3 dagen per week voor ten minste vier weken de balans wordt getraind. Dit kan worden gedaan door oefeningen uit te voeren op een hellend/wankelend bord, instabiele oppervlakten (bijv. op schuimrubber), balanceren na landen na een sprong en met behulp van dynamische lichaamsbeweging terwijl de statische stand/ balans wordt gehandhaafd (DiStefano et al. 2009). Voor balansproblemen die worden veroorzaakt door problemen in perifere gewrichten zijn oefenprogramma s ontwikkeld (Hupperets et al., 2008; Hupperets et al. 2009). (D) Trainingsadvies bij probleem traplooptest Piekbelasting: Het vermogen om fysieke piekbelasting te kunnen leveren wordt getraind door interval training (waarbij de intervallen van korte duur zijn) met een hoge intensiteit (80-90% van de maximale hartfrequentie) (Laursen et al. 2002). Rennen en traplopen zijn voor ambulancemedewerkers hiervoor geschikte bewegingsvormen. Trap oplopen, bijvoorbeeld, in een tempo van ongeveer 2 treden per seconde komt overeen met een inspanning tussen 80-90% van de maximale hartfrequentie (Teh et al. 2002) Om het anaërobe systeem te trainen zijn de intervallen van werk-rust van belang; een meest optimaal effect wordt bereikt bij intervallen waarbij 3 maal achter elkaar seconden arbied wordt geleverd, gevolgd door seconden (actieve) rust (een werk-rust ratio van 3:1) of 1 maal seconden arbeid gevolgd door seconden (actieve) rust (een werk-rust ratio van 1:1). De totale periode dient tussen de minuten te duren en niet meer dan 2 x per week op afzonderlijke dagen te worden uitgevoerd. Wanneer de frequentie per week te hoog ligt, neemt het risico op overtraining toe (Sleivert, 1997). Het is van belang om voorafgaand aan de hoog intensieve training te starten met een warming-up en te eindigen met een coolingdown. E) Criterium traplooptest Aan het criterium van de traplooptest is voldaan, indien: - het de werknemer is gelukt om alle treden op de trap (20 m stijging) te beklimmen met de attributen in de hand, zonder te stoppen om uit te rusten en zonder steun te zoeken aan de leuning. EN - een piekbelasting moet bereikt worden door > 85% van het theoretisch maximum van de hartfrequentie te behalen en de test correct binnen 90 seconden uit te voeren; OF > 85% van het theoretisch maximum van de hartfrequentie hoeft niet behaald te worden indien iemand de test binnen 60 seconden uitvoert. Het behaalde percentage van het theoretisch maximum van de hartfrequentie wordt berekend door de eindhartfrequentie af te zetten tegen de theoretisch maximale hartfrequentie (220-leeftijd in jaren). 35

36 Deel 5: Werkvermogen - Overzicht van testuitslagen en vragen behorend bij onderwerp: p Te ondernemen actie: p

37 Werkvermogen De laatste drie vragen gaan over de inschatting van uw eigen werkvermogen 1. Hoe schat u momenteel uw eigen werkvermogen in? Betekenis getallen: 0 = geen enkel werkvermogen en 10 = het beste/meest optimale werkvermogen dat u zelf ooit ervaren heeft om het ambulancewerk uit te kunnen voeren. Omcirkel het cijfer hieronder dat u op dit moment bij uzelf vindt passen Hoe schat u nu uw eigen werkvermogen in om ambulancewerk uit te voeren met betrekking tot de fysieke eisen die het werk aan u stelt? Omcirkel hieronder het cijfer dat het beste bij u past Hoe schat u nu uw eigen werkvermogen in om ambulancewerk uit te voeren met betrekking tot de mentale/emotionele eisen die het werk aan u stelt? Omcirkel hieronder het cijfer dat het beste bij u past

38 Werkvermogen Persoonsadvies Organisatorische acties 1) Algemeen werkvermogen 0 t/m 5 - Bespreek mogelijke oorzaken - Bespreek invloed op functioneren - Overweeg inzet relevante interventie voor verbeteren werkvermogen - Maak vervolgafspraak -Terugkoppeling aan leidinggevende indien vraag onvoldoende* - Bespreek invloed op functioneren Voldoende 2) Werkvermogen t.o.v. fysieke eisen in werk 0 t/m 5 - Bespreek mogelijke oorzaken - Bespreek invloed op functioneren - Overweeg inzet relevante interventie voor verbeteren werkvermogen - Maak vervolgafspraak -Terugkoppeling aan leidinggevende indien vraag onvoldoende* - Bespreek invloed op functioneren Voldoende 3) Werkvermogen t.o.v. mentale/ emotionele eisen in werk 0 t/m 5 - Bespreek mogelijke oorzaken - Bespreek invloed op functioneren - Overweeg inzet relevante interventie voor verbeteren werkvermogen - Maak vervolgafspraak -Terugkoppeling aan leidinggevende indien vraag onvoldoende* - Bespreek invloed op functioneren Voldoende Alle aspecten van werkvermogen voldoende volgens bovenstaande stroomdiagram, dan akkoord voor werkvermogen * rekening houdend met medisch beroepsgeheim 38

39 Bijlagen - Overzichtsformulier met uitkomsten voor de arts (pag. 40 t/m 43) - Overzichtsformulier met geadviseerde interventies voor bedrijfsarts (pag. 44 en 45) - Overzichtsformulier met geadviseerde interventies voor werknemer (pag. 46) 39

40 Overzichtsformulier met uitkomsten voor bedrijfsarts PAM Ambulance Versie maart 2010 Het tussen haakjes ( ) genoemde criterium is grenswaarde voor het inzetten van een actie. Indien een antwoord zich in het oranje/rode vak bevindt wordt de Interventie handleiding bedrijfsarts geraadpleegd voor de in te zetten acties. Bij digitale inzet verzamelstaat kleurt automatisch het vak dat correspondeert met de uitslag. Code werknemer: Datum: Tijdstip: Persoonsgegevens 1 Leeftijd jaar 2 Functie Verpleegkundige Chauffeur Overig 3 Geslacht Man Vrouw Visus en gehoor 4a 4b 4c 4d 5a 5b Test Uitslag Signaal Visus vraag Visus Landolt C-ringen: (visus gezamenlijk 5 m 60 cm < 0.8 is actie inzetten) 40 cm Kleurenzien (> 3 foute uitslagen is actie inzetten) Gezichtsveldonderzoek ( 160, links & rechts 70 ) (Straal vanuit centrum 30 ) (Naar boven&beneden 30 ) Gehoor vraag Gehoor: fluisterspraaktest (> 4 uitslagen aan één oor onvoldoende: actie inzetten) 1. problemen met zien tijdens het werk? 2. problemen met zien tijdens lezen? 3. problemen met zien tijdens nacht? Voldoende/ onvoldoende Voldoende/ onvoldoende Voldoende/ onvoldoende Aantal platen fout: 3 > 3 Horizontaal voldoende/onvoldoende Centrum voldoende/onvoldoende Verticaal voldoende/onvoldoende 1. gehoorproblemen in de ambulance? 2. gehoorproblemen buiten de ambulance? L Aantal ok: Aantal niet ok: R Aantal ok: Aantal niet ok: Z.O.Z. > 4 x 40

41 Longen, huid, epilepsie, chronische ziekten en prik- of bijtaccidenten Psychische aspecten I - Waakzaamheid en oordeelsvermogen Vraag Uitslag Signaal 1 Herstelbehoefte (HB) (score > 5 is actie nodig) 2 Depressie (BSI) (> 0,41 is actie nodig) 3 Epworth Sleepiness Scale (ESS) (vanaf 10 is actie nodig) 4 Signaalvraag vergeetachtigheid Waakzaamheid/ Onregelmatigheid Score is roodgekleurd zijn de vragen nrs.: Score is Score is Psychische aspecten II - Emotionele belasting Vraag vergeetachtigheid Signaalvraag moe Signaalvraag depressief Signaalvraag waakzaamheid Signaalvraag slaapprobleem Vraag Uitslag Signaal 1 Schokverwerkingslijst PTSS (SVL) (vanaf score 20 is actie nodig) 2 Angstschaal (BSI) Vraag Uitslag Signaal 6 Longen Vraag longen 7 Huid Vraag huid 8 Epilepsie Vraag epileptische aanvallen 9 Chronische Ziekten (CZ) (indien CZ aanwezig actie nodig) (> 0,41 is actie nodig) Traumatische ervaringen Agressie meegemaakt Er zijn wel/geen CZ aanwezig: nr 10 Prik- of bijtaccidenten Vraag prik- of bijtaccidenten Score is Score is Signaalvraag traumatische ervaring Signaalvraag beperking door trauma Signaalvraag angst Signaalvraag emotionele belasting Signaalvraag agressie Z.O.Z. 41