DE AMERIKAANSE GRONDWET EN ONAFHANKELIJKHEIDSVERKLARING

Transcriptie

1 DE AMERIKAANSE GRONDWET EN ONAFHANKELIJKHEIDSVERKLARING AMERIKAANSE GRONDWET.indd :03

2 ELSEVIERS AMERIKAANSE BIBLIOTHEEK Deel 1: Shelby Steele Barack Obama (2008) Deel 2: Mariska van Geldorp (samenstelling) De West Wing. Gids voor fans (2008) Deel 3: Rik Kuethe Alle 44 Amerikaanse presidenten Met een beschrijving van hun leven en hun relatie met Nederland (2008) Deel 4: Bart Tromp Bush en Blair en het veld van eer (2008) Deel 5: H.M. Krabbé Reuzenland. Grootsch en heerlijk hoe een jonge kunstenaar zich vergaapt aan het Amerika van 1893 (2012) Deel 6: Koen Petersen Einddoel Witte Huis (2012) Deel 7: Rik Kuethe Adelaars van het Witte Huis Alle naoorlogse ministers van Buitenlandse Zaken en hun relatie met Nederland (2014) Deel 8: Koen Petersen Einddoel Witte Huis. Hoe de Amerikanen hun president kiezen (uitgebreid en geactualiseerd, 2016) Deel 9: De Amerikaanse Grondwet en Onafhankelijkheidsverklaring (2016) Deel 10: Koen Petersen Showtime! Gids bij de conventies, debatten, verkiezingsdag en inauguratie (2016) AMERIKAANSE GRONDWET.indd :03

3 DE AMERIKAANSE GRONDWET EN ONAFHANKELIJKHEIDSVERKLARING ENGELSE EN NEDERLANDSE EDITIE AMERIKAANSE GRONDWET.indd :03

4 Eerste druk: juni 2016 Elsevier Boeken 2016 Vertaling: Amerikaanse Ambassade, Den Haag Redactie: Liesbeth Wiewel Omslag: Peter ter Mors Foto omslag: istock Boekverzorging: joozt Mattheij Druk: Wilco, Amersfoort Elsevier Boeken, Postbus 152, 1000 AD Amsterdam Bestellen: ISBN: NUR: 697 AMERIKAANSE GRONDWET.indd :03

5 INHOUD Inleiding: De geboortepapieren van Amerika met wat Nederlandse glimpjes Arendo Joustra 7 The Declaration of Independence 30 De Onafhankelijkheidverklaring 31 The Constitution of the United States 52 De Amerikaanse Grondwet 53 AMERIKAANSE GRONDWET.indd :03

6 INLEIDING De geboortepapieren van Amerika met wat Nederlandse glimpjes De Amerikaanse Grondwet is de oudste en kortste (schriftelijke) grondwet die er bestaat. Maar belangrijker is wellicht dat er nog nooit een letter aan is veranderd sinds de tekst in 1787 is opgesteld. Door de beperkte lengte zo n woorden en de onveranderlijkheid kun je met enige inspanning de hele tekst uit je hoofd leren. En er zijn excentrieke fans die dat inderdaad hebben gedaan. Dat zal met de Nederlandse Grondwet niet gemakkelijk gaan. Niet alleen doordat die vele malen langer is, maar vooral doordat de tekst de afgelopen tweehonderd jaar ook nog eens talloze keren is gewijzigd. Ken je net een passage uit je hoofd, wordt deze aangepast. Dat is jammer, want beroemde en mooie frases als van de macht des Konings en zonder last of ruggespraak hebben tegenwoordig slechts historische waarde en verwijzen niet langer naar de actuele tekst van de Grondwet. De beste manier om de waarde en de kracht van een iconische tekst te ondermijnen, is deze voortdurend te veranderen, zoals in Nederland dus met de Grondwet gebeurt. Sinds de grote herschrijverij in 1983, toen de Grondwet compleet onder handen is genomen en de artikelen een nieuwe indeling kre- 7 AMERIKAANSE GRONDWET.indd :03

7 DE AMERIKAANSE GRONDWET 8 Het gebouw van het Supreme Court in Washington, D.C. gen, is de tekst al weer acht keer aangepast. En in het parlement wachten negen nieuwe voorstellen op goedkeuring. Toetsen aan de Grondwet De veronderstelling dat je een tekst levend houdt door deze voortdurend te vernieuwen, is een grote misvatting. Hoewel in marmer gehouwen, beter gezegd: juist omdat deze in marmer is gehouwen, speelt de Amerikaanse Grondwet een grote en cruciale rol in de Amerikaanse samenleving en het maatschappelijke debat. In discussies vliegen citaten je om de oren, alsof de tekst vers van de pers komt. Dit komt niet alleen door de geringe lengte en de onveranderlijkheid, maar ook doordat de hoogste rechter in de Verenigde Staten, het Supreme Court, de wetten die zijn bekrachtigd door het parlement mag toetsen aan de Grondwet. Een AMERIKAANSE GRONDWET.indd :03

8 INLEIDING ideale manier om een tekst levend en bij de tijd te houden. Er is in Amerika een voortdurend debat over de interpretatie van de teksten. Wat zouden de opstellers van de Grondwet precies hebben bedoeld en beoogd, is een vraag die steeds terugkeert. Een ideale aanleiding om elkaar verbaal de hersens in te slaan. In Nederland is zo n toetsing door de rechter uit den boze. De liberale staatsman Rudolf Thorbecke ( ), de grote man van de Grondwet van 1848, had het wel gewild, maar hij kreeg geen meerderheid voor zijn streven. Sindsdien hebben andere politici keer op keer de grondwettelijke toetsing voorgesteld, tevergeefs. Met steeds als doorslaggevend tegenargument dat wetgeving is voorbehouden aan gekozen politici. Het afkeuren van een wet, zo stellen de tegenstanders, mag niet gebeuren door de ongekozen rechter. Inmiddels is de grondwettelijke toetsing al lang de rechtsstaat binnengedrongen, via Brussel. De Nederlandse wetten en ook de Grondwet zijn ondergeschikt gemaakt aan de Europese verdragen, zodat de Europese rechters in Luxemburg en zelfs de rechters van de Raad van Europa in Straatsburg kunnen verklaren dat wetten moeten worden aangepast als ze niet voldoen aan verdragsteksten. 9 Amendement Als de Amerikanen toch iets willen veranderen aan hun Grondwet, moeten ze dat in een amendement regelen. Die tekst komt dan niet in de plaats van de oorspronkelijke tekst, zoals bij de Nederlandse Grondwet, maar moet achterin de rij aansluiten. Inmiddels gaat het om 27 aanvullingen en wijzigingen. De laatste dateert van 1992, dat wil zeggen dat toen pas voldoende staten de tekst hadden geratificeerd. Daar heb- AMERIKAANSE GRONDWET.indd :03

9 DE AMERIKAANSE GRONDWET 10 ben ze meer dan twee eeuwen over gedaan, want het wijzigingsvoorstel is al van 1789 (!). Uit het geringe aantal van 27 correcties blijkt al dat het niet eenvoudig is om de Amerikaanse Grondwet te veranderen. Lees het vijfde grondwetsartikel, waarin de ratificatieprocedure is geregeld, en de moed zakt je subiet in de schoenen. Desondanks zijn er sinds 1787 meer dan tienduizend amendementen ingediend. Veelal tevergeefs dus. Het aantal van 27 veranderingen die het wel hebben gehaald, geeft een enigszins geflatteerd beeld van de kans iets toe te voegen. Want de eerste tien waren nodig om de Amerikaanse Grondwet überhaupt aangenomen te krijgen. Zonder deze tien artikelen, die vooral burgerrechten als de vrijheid van religie, vrije meningsuiting en het recht om een wapen te dragen regelen en daarom bekendstaan als de Bill of Rights, waren de inwoners van staten als New York niet met de Grondwet akkoord gegaan. In dit verband is het wel aardig om te vermelden dat de opstellers van de Amerikaanse Grondwet het wat slimmer hadden aangepakt dan hun Europese navolgers in En wel op drie manieren. In de eerste plaats werd een referendum als middel om de Amerikaanse Grondwet de ratificeren buiten de orde geplaatst (ook voor het ratificeren van amendementen mag nog steeds geen referendum worden gehouden). Situaties zoals in Frankrijk en Nederland, waar de Europese Grondwet in 2005 bij referendum werd afgewezen, konden de Amerikaanse Founding Fathers zo voorkomen. In de tweede plaats moesten voor de stemmingen in een staat over de nieuwe Grondwet speciale volksvergaderingen bijeen worden geroepen. De opstellers van de Grondwet lieten AMERIKAANSE GRONDWET.indd :03

10 INLEIDING de stemming dus niet over aan reeds bestaande bestuursorganen. De Grondwet begon met Wij het volk en het volk zou dan ook per staat in speciale conventies bijeen moeten komen om in te stemmen met de nieuwe constitutie. En in de derde plaats was het in het jonge Amerika voldoende als tweederde van de staten zich achter de Grondwet zou scharen. Het ging destijds om negen van de dertien staten, zoals in het laatste grondwetsartikel staat. Zo kon het gebeuren dat Rhode Island de Grondwet nog moest ratificeren toen deze al lang van kracht was geworden. Daarmee voorkwamen de grondleggers dat een enkele staat de andere staten kon gijzelen. 11 Philadelphia 1787 Over de Amerikaanse Grondwet zijn vanzelfsprekend bibliotheken vol geschreven. En door de toetsingsbevoegdheid van het Supreme Court is het verhaal ook nooit af. Steeds volgen nieuwe interpretaties en exegeses. En dus nieuwe boeken met uitleg en tegenspraak. Toch valt er samenvattend wel iets te zeggen over de totstandkoming en inhoud van dit cruciale document met zijn grote juridische betekenis en voorbeeldfunctie voor veel andere naties. Nadat de Amerikaanse koloniën zich onafhankelijk hadden verklaard van het Britse rijk, op 4 juli 1776, ging het zelfbestuur niet van een leien dakje. Er was te weinig geregeld in de zogeheten Articles of Confederation, en te veel onderling geruzie. Van centraal gezag was nauwelijks sprake. Hier en daar maakten buurstaten daarom maar zelf afspraken over bijvoorbeeld de verkeersregels op de rivier die ze samen gebruikten en over importheffingen. AMERIKAANSE GRONDWET.indd :03

11 DE AMERIKAANSE GRONDWET 12 De eerste pagina van de originele tekst van de Grondwet De onderhandelingen werden gevoerd door delegaties uit de betrokken staten: dat heette een conventie. Dat bleek een werkbaar model om het eens te worden. Vandaar dat een aantal staten voorstelde om in het centraal gelegen Philadelphia een conventie te houden teneinde de problemen van de zwakke unie met z n allen te bespreken. Het werd de hoogste tijd de AMERIKAANSE GRONDWET.indd :03

12 INLEIDING provisorische afspraken in de Articles of Confederation, de voorloper van de Grondwet, wat meer body te geven. Zo gezegd zo gedaan. Op 25 mei 1787 kwamen delegaties uit twaalf staten bijeen in Philadelphia, met veertigduizend inwoners destijds de grootste stad van de Verenigde Staten, die toen een totale bevolkingsomvang hadden van nauwelijks vier miljoen. Rhode Island ontbrak als enige van de dertien staten. De delegaties besloten al snel om niet te gaan sleutelen aan de Articles of Confederation. Ambitieus als ze waren, wilden ze een meer duurzame regeringsvorm kiezen en een daarbij behorende Grondwet opstellen. De door generaal George Washington ( ) voorgezeten besprekingen in het Pennsylvania State House waren geheim; de deuren werden streng bewaakt door bewapende wachten. Het hielp, in nog geen vier maanden waren ze eruit en lag er een geheel nieuwe Grondwet. Op 17 september 1787 konden de 42 aanwezige delegatieleden de definitieve tekst ondertekenen. Van deze mogelijkheid maakten 39 leden gebruik, met als jongste ondertekenaar de 26-jarige Jonathan Dayton ( ) uit New Jersey. Drie weigerden omdat er een clausule over burgerrechten ontbrak. Ook de handtekeningen van twee beroemde Founding Fathers ontbreken. Thomas Jefferson ( ) verbleef in Frankrijk en John Adams ( ) vertegenwoordigde de jonge natie in Groot-Brittannië. De zieke Benjamin Franklin ( ), met 81 jaar de oudste ondertekenaar, moest worden geholpen bij het plaatsen van zijn handtekening. De tranen stroomden daarbij over zijn wangen. Een uiting van grote emotie die evenmin vreemd is bij de bezoekers van het in 2003 geopende National Constitu- 13 AMERIKAANSE GRONDWET.indd :03

13 DE AMERIKAANSE GRONDWET 14 tion Center in Philadelphia, die vlak voordat ze het interactieve en leerzame informatiecentrum over de Amerikaanse Grondwet verlaten hun handtekening aan de 39 oorspronkelijke namen mogen toevoegen. Als na negen maanden, op 21 juni 1788, New Hampshire als negende staat de Grondwet ratificeert, wordt deze van kracht. Virginia, New York, North Carolina en Rhode Island moeten dan nog tekenen. De laatste staat doet dat pas op 29 mei Het oponthoud bij deze staten had vooral te maken met felle debatten over onder meer het ontbreken van rechten die de burger moesten beschermen tegen een machtige staat. Om de sceptici van de Grondwet tegemoet te komen, kwam het parlement in september 1789 met de Bill of Rights, zoals de eerste tien amendementen van de Grondwet ook wel worden genoemd. Die werd na een ratificatieprocedure van ruim twee jaar op 15 december 1791 van kracht. Sommige staten deden er wel heel lang over om te tekenen. Pas in 1939 gingen Massachusetts, Georgia en Connecticut akkoord. De kracht van de tekst van de Bill of Rights werd in 1923 nog eens geïllustreerd toen de destijds beroemde Amerikaanse schrijver Upton Sinclair ( ) bij een havenstaking in Los Angeles de tien artikelen van de Bill of Rights begon voor te lezen. Hij werd prompt wegens opruiing door de politie gearresteerd. Was tijdens de conventie in Philadelphia de verhouding tussen kleine en grote staten een belangrijk struikelblok dat werd opgelost door alle staten in de Senaat een gelijke vertegenwoordiging te gunnen na het ratificatieproces bleek vooral het sluimerende conflict tussen staten waar slaven mochten worden gehouden en vrije staten voor een scherpe AMERIKAANSE GRONDWET.indd :03

14 INLEIDING scheidslijn in de jonge unie te zorgen. Uiteindelijk zou dit resulteren in een bloedige burgeroorlog, die meer levens eiste dan elke andere oorlog die de Verenigde Staten sindsdien hebben gevoerd. We the people De Grondwet begint met de beroemde frase We the people Wij het volk. In zeven artikelen worden vervolgens de afspraken die in Philadelphia zijn gemaakt kort uiteengezet. Artikel 1, het langste artikel, beschrijft de wetgevende macht, bestaande uit het Huis van Afgevaardigden en de Senaat. Artikel 2 beschrijft de uitvoerende macht, bestaande uit de President. Artikel 3 gaat over de rechterlijke macht. Het geeft aan dat uitgezonderd bij bijzondere inbeschuldigingstelling een jury alle misdaden moet beoordelen. Het geeft ook een definitie van hoogverraad. Artikel 4 bespreekt de relatie tussen de federale overheid en de individuele staten. Artikel 5 geeft aan hoe de tekst van de Grondwet kan worden gewijzigd. Artikel 6 stelt dat de Grondwet de hoogste wet is en dat ambtenaren een eed op de Grondwet moeten afleggen. Artikel 7 regelt hoe en wanneer de Grondwet van kracht wordt (staten hebben geen vetorecht). 15 Hierna volgen de 27 amendementen, waarvan de eerste tien de zogeheten Bill of Rights vormen. Amendement 1 regelt de vrijheid van godsdienst, meningsuiting, protesteren en vergaderen. AMERIKAANSE GRONDWET.indd :03

15 DE AMERIKAANSE GRONDWET 16 Amendement 2 geeft burgers het recht wapens te dragen. Amendement 3 verbiedt de overheid om burgers hun huis af te nemen. Amendement 4 moet burgers beschermen tegen onredelijke arrestatie. Amendement 5 regelt de rechten van verdachten tijdens rechtszaken. Amendement 6 geeft verdachten het recht op een snelle en openbare afwikkeling van hun zaak. Amendement 7 preciseert de juryzitting. Amendement 8 verbiedt een buitensporige borgsom of boetes en ongewone straffen. Amendement 9 geeft aan dat in de Grondwet niet alle mogelijke rechten zijn genoemd. Amendement 10 stelt dat bevoegdheden die niet specifiek aan de federale overheid zijn voorbehouden aan de staten of het volk toebehoren. Amendement 11 verduidelijkt de regels voor de rechterlijke macht. Amendement 12 wijzigt de procedure voor de verkiezing van de president en de vicepresident. Amendement 13 verbiedt slavernij. Amendement 14 regelt het staatsburgerschap, bijvoorbeeld als je geboren bent in de VS dan ben je een staatsburger. Amendement 15 verbiedt discriminatie vanwege kleur of ras bij het bepalen wie stemrecht heeft. Amendement 16 geeft de federale overheid het recht om inkomstenbelasting te heffen. Amendement 17 wijzigt de procedure waarmee Senatoren worden gekozen. AMERIKAANSE GRONDWET.indd :03

16 INLEIDING Amendement 18 verbiedt de verkoop van alcohol (drooglegging). Amendement 19 verbiedt seksediscriminatie bij het bepalen wie stemrecht heeft. Amendement 20 wijzigt de ambtstermijnen van de president en de leden van het Congres. Ook regelt dit amendement de opvolging van de president als hij overlijdt voor aanvang van zijn ambtstermijn. Amendement 21 herroept amendement 18 (alcoholverbod). Amendement 22 regelt de ambtstermijn van de President. Amendement 23 regelt dat ook de inwoners van Washington, D.C. mogen stemmen bij de presidentsverkiezingen. Amendement 24 verbiedt staten bij stemmingen alleen kiezers toe te laten die belasting betalen. Amendement 25 regelt de presidentiële opvolging en geeft aan wanneer een President niet geschikt is het ambt uit te oefenen. Amendement 26 stelt dat je vanaf je achttiende jaar mag stemmen. Amendement 27 bemoeilijkt salarisverhogingen voor Congresleden. 17 Nederlandse vertaling Reeds in 1788 verscheen een Nederlandse vertaling van de Amerikaanse Grondwet. Die was gemaakt door dominee Lambertus de Ronde ( ), die in de buurt van Albany woonde, de hoofdstad van de staat New York. Het boek was vooral bedoeld om de Nederlandse immigranten in de staat New York over te halen voor de nieuwe Grondwet te stemmen. Toen het werk verscheen, hadden, zo blijkt uit de titelpagina van het boek, nog maar zes van de dertien staten de Grondwet AMERIKAANSE GRONDWET.indd :03

17 DE AMERIKAANSE GRONDWET 18 Titelpagina van de eerste Nederlandse vertaling uit 1788 geratificeerd, te weten Massachusetts, Connecticut, New Jersey, Pennsylvania, Delaware en Georgia. De Rondes vertaling zou een enorme invloed hebben gehad op de Nederlandssprekende (oudere) mannen in de staat New York en er zo voor hebben gezorgd dat New York uiteindelijk de grondwet omarmde, aldus William Elliot Griffis AMERIKAANSE GRONDWET.indd :03