Nieuwe kansen voor moeras en Noordse woelmuis
|
|
- Joanna Sasbrink
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Herinrichting Jan Durkspolder: Nieuwe kansen voor moeras en Noordse woelmuis In en rondom de Jan Durkspolder (circa 300 ha) in Nationaal Park De Alde Feanen, in het midden van de Provincie Fryslân, is een groot natuurontwikkelingsproject uitgevoerd. Door graafwerkzaamheden en aanpassingen aan de waterhuishouding krijgt moerasontwikkeling daar een nieuwe kans. En daardoor wordt het leefgebied van de zeer bedreigde Noordse woelmuis vergroot.
2 Alde Feanen
3 Van Europees belang De Jan Durkspolder ligt in het zuidoosten van Nationaal Park De Alde Feanen. Vanwege de grote betekenis voor de Nederlandse natuur zijn voor dit Nationale Park veel beschermingsregelingen van toepassing. Het gebied is ook aangewezen als Natura 2000-gebied en maakt daardoor deel uit van een Europees netwerk van beschermde gebieden. Het LIFE-project 'Habitatverbetering voor de Noordse woelmuis in de Alde Feanen' is in de periode oktober december 2006 uitgevoerd. De doelstelling van het project is behoud en ontwikkeling van de populatie Noordse woelmuizen (Microtus oeconomus) door het realiseren van een volwaardig moeras in en rondom de Jan Durkspolder.
4 Bedreigd en beschermd De Noordse woelmuis is een vrij forse, plantenetende muis die in Europa een beschermde status heeft. De in Nederland voorkomende ondersoort is nog zeldzamer. Deze komt nergens anders ter wereld voor! De laatste jaren gaat de Noordse woelmuis in Nederland sterk achteruit. Ze komt nog voor in een aantal natte gebieden op het vaste land, waaronder Nationaal Park De Alde Feanen. Daarom wordt deze muis in ons land beschermd. Maar naast het feit dat er op de Noordse woelmuis allerlei beschermende maatregelen van toepassing zijn, is het in Nederland toch vooral de vertegenwoordiger van een unieke habitat: puur Hollandse moerassen en uitgesproken natte gebieden.
5 Van gras tot moeras Nederlandse laagveenmoerassen zijn van grote internationale betekenis door hun specifieke soortensamenstelling en ecologie. Om meer van dit bijzondere moeraslandschap te creëren, heeft It Fryske Gea in 1989 de bemaling van de Jan Durkspolder stopgezet, waardoor het gebied grotendeels onder water kwam te staan. Tegelijkertijd zijn in de Wolwarren en Lytse Mear maatregelen getroffen waardoor deze gebieden veel natter zijn geworden. Tot twintig jaar geleden was de Jan Durkspolder een uitgestrekte hooilandpolder. De aantrekkingskracht van het gebied Door het stopzetten van de bemaling en door de vernatting in het westen van het gebied ontstond een combinatie van open water, riet, ruigte, struweel en grasland. Hierdoor worden veel foeragerende, pleisterende en broedvogels aangetrokken, zoals diverse eendensoorten, Grauwe gans, Brandgans, Waterral, Rietzanger en Blauwborst. Maar ook verschillende insecten en amfibieën voelen zich hier thuis. Zo zijn in 2005 in de aangrenzende gebieden, Wolwarren en Brêgeham, een kleine tweehonderd heikikkers waargenomen: een bedreigde en beschermde diersoort.
6 Onvoldoende kansen De waterhuishouding kon maar in beperkte mate aangepast worden, omdat er rekening moest worden gehouden met de landbouw rondom de Jan Durkspolder. Het grootste knelpunt voor de moerasontwikkeling - het onnatuurlijke constante waterpeil - kon niet aangepakt worden. In de Wolwarren bleef het bovendien te droog voor moerasontwikkeling, terwijl het peil in de Jan Durkspolder juist te hoog was. Het constant hoge peil in de plas was de belangrijkste reden dat de kieming van waterplanten, waterriet en dergelijke uitbleef. Kortom, de gewenste moerasontwikkeling kwam niet op gang en de bedreiging voor de populatie van de Noordse woelmuis werd niet weggenomen. Werken mét in plaats van tegen water Door de aankoop van circa 100 ha landbouwgebied rondom de Jan Durkspolder is het nu wel mogelijk om de waterhuishouding verder aan te passen. Gelukkig staat de kwaliteit van het water in de Jan Durkspolder het voortbestaan van de Noordse woelmuis en de moerasontwikkeling niet in de weg. En het beleid van Wetterskip Fryslân om de kwaliteit van het water verder te verbeteren zal de natuur alleen maar goed doen.
7 Cyclisch peilbeheer It Fryske Gea heeft het gebied voor het waterbeheer in drie stukken verdeeld, elk met een eigen optimale waterhuishouding. De belangrijkste maatregelen zijn het verhogen van het waterpeil en het vergroten van de waterpeildynamiek in het hele projectgebied. Bovenop de natuurlijke seizoensfluctuatie ('s winters hoog en 's zomers laag) wordt in de twee lager gelegen deelgebieden Westersanning en Jan Durkspolder een meerjarig cyclisch peilbeheer ingevoerd. Dat betekent dat de twee deelgebieden om beurten een aantal jaren als een plas/dras gebied zullen worden beheerd om vervolgens weer een aantal jaren volledig onder water te worden gezet. In de jaren met lage waterpeilen zullen op de drooggevallen slikkige platen moerasplanten en wat wilgen ontkiemen. In de winter zal een deel verloren gaan en een deel zal zich in het komende voorjaar verder ontwikkelen. Deze verjonging zal in versterkte mate plaatsvinden als de droge cyclus wordt omgezet in de natte cyclus. Door dit cyclische beheer vullen de twee deelgebieden elkaar steeds aan en zullen er altijd gunstige omstandigheden voor alle doelsoorten aanwezig zijn, waaronder de Noordse woelmuis en vooral veel soorten vogels.
8 Van plan tot uitvoering Een natuurgebied veranderen of aanpassen gaat nooit "één-twee-drie". Aan het werk in de Jan Durkspolder is veel voorbereiding vooraf gegaan - zoals het maken van een bestek en het doen van vooronderzoek. Dit is niet alleen nodig voor bijvoorbeeld het in kaart brengen van de doelstelling en evaluaties, maar ook voor het verkrijgen van vergunningen om het project te starten. Zo zijn "nulsituaties" van plant- en diergroepen vastgesteld en zijn meerdere vooronderzoeken als archeologisch, waterbodemonderzoek en onderzoek naar de grondwatersamenstelling gedaan. Aan de slag In 2006 is het gebied omgebouwd. Zowel hoog- als laagwatercircuits zijn gemaakt voor de aan- en afvoer van water. Via waterlopen die gegraven of aangepast zijn, gemalen, inlaten en duikers kan water tussen en in de deelgebieden verplaatst worden. De meest markante 'kunstwerken' voor het peilbeheer zijn de windmolens. Zij worden gebruikt voor het bemalen van de polders met het cyclische peilbeheer. Het laagwatercircuit is niet alleen nodig om water af te voeren, maar ook om schade aan omliggende graslanden, huizen en erven te voorkomen.
9 Ook het hoogwatercircuit heeft een tweede functie, het wordt opgenomen in een vaarroute voor kano's en roeibootjes. In het centrale deel van de Westersanning is grond afgegraven zodat dit altijd nat blijft; met deze grond is de rand van het gebied opgehoogd om wateroverlast voor de omgeving te voorkomen. Op deze wijze is voor alle 'kades' grond uit het gebied gewonnen. Waterberging Wanneer noodzakelijk, kan Wetterskip Fryslân gebruik maken van het gebied voor het bergen van water uit de omgeving. Bij calamiteiten mag het waterschap overtollig water bergen in de droog staande polder. Hiervoor zijn wel afspraken gemaakt. Zo moet Wetterskip Fryslân schade aan de natuur voorkomen als zij gebruik maakt van het gebied. Voorlichting Naast het uitvoeren van de inrichtingsmaatregelen is het belangrijk om het publiek ook te informeren. Hiervoor zijn - met name voor omwonenden - voor en tijdens de uitvoering informatiebijeenkomsten georganiseerd en zijn in lokale kranten en nieuwsbrieven berichten gepubliceerd. Daarnaast heeft It Fryske Gea informatiepanelen gemaakt, die op drie plaatsen in het gebied staan.
10 Toekomstverwachting Door het toenemen van de waterdynamiek zal naar verwachting de moerasontwikkeling op gang komen. In de bemalen polders zijn dat in eerste instantie pioniersoorten als grote lisdodde, moerasandijvie en riet, maar op den duur zullen hier waterrietvegetaties en op kleine schaal ook rietland ontstaan. Al met al zal het gebied meer het karakter krijgen van een voedselrijk moerasgebied met de planten en dieren die daarbij horen, zoals wulp, slobeend, rietgors, waterral, waterspitsmuis, dwergmuis, gewone oeverlibel en lantaarntje. In een later stadium, wanneer meer nat en overjarig rietland ontstaan is, kunnen rode lijstsoorten zich vestigen in het gebied zoals baardman, porseleinhoen en rietzanger. Heikikker, gewone pad en modderkruipers vormen op hun beurt weer voedsel voor purperreiger en roerdomp.
11 Blik in de toekomst Om een indruk te krijgen van de toekomstige natuur van de Jan Durkspolder e.o. is een bezoek aan de nabijgelegen Kraanlannen, waar It Fryske Gea al een aantal jaren een cyclisch peilbeheer toepast, aan te bevelen. Maar ook bij de Jan Durkspolder was al iets te zien van de toekomstige situatie, aangezien in de zomer van 2005 geëxperimenteerd is met de bemaling. Door de lagere waterpeilen ontstonden veel slikkige randen, waar lepelaar en kluut meteen van profiteerden. De slikranden kleurden geel van de kenmerkende pioniervegetaties met verschillende soorten tandzaad en het uit Zuid-Afrika stammende goudknopje. Dit is bijzonder, want het goudknopje komt zelden zo ver landinwaarts voor.
12 Overleven De Noordse woelmuis is niet zo kieskeurig in zijn voedselkeuze en voelt zich in allerlei open, niet te droge landschappen thuis. Toch is het huidige leefgebied van de soort zeer beperkt. Dat komt doordat Noordse woelmuizen erg gevoelig zijn voor concurrentie met andere woelmuissoorten, namelijk de Veldmuis en de Aardmuis. Door deze strijd om leefgebied, weet de Noordse woelmuis alleen nog te overleven in zeer natte en/of periodiek overstromende riet- en ruigtevegetatie, gebieden waar de Veld- en de Aardmuis zich niet thuis voelen. Een laagveenmoeras is daarom een zeer geschikt leefgebied voor de Noordse woelmuis. De Noordse woelmuis wordt ook buiten het projectgebied in haar voortbestaan bedreigd door de afname van geschikt leefgebied; het is daarom een prioritaire soort van de Habitatrichtlijn. Vinger aan de pols Van de Noordse woelmuis, de waterhuishouding, de vegetatie, de vogels, de amfibieën en de vissen is de afgelopen jaren de zogenaamde "nulsituatie" vastgelegd met gegevens over deze groepen. Te zijner tijd wordt een aantal onderzoeken herhaald. Zo kan men beoordelen of het project het gewenste effect heeft. Bovendien worden zo ongunstige ontwikkelingen voortijdig vastgesteld, zodat op tijd maatregelen getroffen kunnen worden.
13 Muizen tellen In oktober 2004 heeft de VZZ (de Vereniging voor Zoogdierkunde en Zoogdierbescherming) een inventarisatie met inloopvallen uitgevoerd om de "nul situatie" van de muizenpopulatie te bepalen in de Jan Durkspolder en de omliggende gebieden. In de Lytse Mear zijn enkele Noordse woelmuizen waargenomen. Men verwacht dat, na de herinrichting, de populatie Noordse woelmuizen groter en dus sterker wordt. Om dit te beoordelen worden enkele jaren na de herinrichting vervolgonderzoeken gedaan. Zo kunnen resultaten vergeleken worden met cijfers van voor het project om te zien of de populatie wel of niet is gegroeid.
14 Ook voor de mens De inrichting van de Jan Durkspolder en de directe omgeving is op de eerste plaats gericht op de natuur. Maar de mens mag uiteraard ook genieten van dit interessante natuurgebied. Vanuit de vogelkijkhut en vanaf het fietspad langs de Wolwarren is er al jaren een prachtig uitzicht over het gebied. Bij de herinrichting zijn wandelpaden aangelegd en kanoroutes uitgezet waarlangs de bezoeker het gebied in kan en bij de nieuwe plas is een tweede vogelkijkhut geplaatst.
15 Samenwerking De nieuwe inrichting en publieksvoorzieningen eisen grote investeringen. In totaal heeft het project circa 1,2 miljoen euro gekost. Dankzij de financiële steun van de Europese Unie (LIFE), het ministerie van LNV, Provincie Fryslân en Wetterskip Fryslân kon het project gerealiseerd worden. De aanleg van de publieksvoorzieningen is daarnaast gesteund door de Hedwig Carolina Stichting. In 2000 heeft It Fryske Gea voor het eerst een dergelijk grootschalig plan uitgevoerd met behulp van een financiële bijdrage van LIFE-Natuur, het kwelderplan Noard-Fryslân Bûtendyks. De herinrichting van de Jan Durkspolder e.o. is dus het tweede LIFE-project van It Fryske Gea.
16 Natura 2000 staat voor een Europees netwerk van beschermde gebieden. Het netwerk is de hoeksteen van het Europese natuurbeleid. Door middel van Natura 2000 wil Europa de biodiversiteit, dit is het geheel aan soorten en habitats, in haar lidstaten behouden en beschermen. Alle gebieden die aangeduid zijn in het kader van de Vogelrichtlijn en de Habitatrichtlijn behoren tot het Natura 2000 netwerk. Om de bijzondere habitats en soorten in het Natura 2000 netwerk te beschermen is niet alleen veel werk nodig, maar ook heel wat financiële middelen. De Europese Unie wil een financieel duwtje in de rug geven bij de uitvoering van voorbeeldprojecten en richtte hiervoor het LIFE-Natuurfonds op. Dit project is bij LIFE bekend onder de titel: Habitat Improvement for Microtus oeconomus in Alde Feanen LIFE04NAT/NL/ Voor nadere informatie: It Fryske Gea Postbus ZN Beetsterzwaag Tel.: Fax.: info@fryskegea.nl Internet: Tekst Renee van Woerkom Illustraties Martin Brandsma Fotografie Anton Huitema Dico de Klein Teun Veldman Henk de Vries Bart Peijsel Dick Klees Vormgeving Dico de Klein Druk Telenga drukkerij BV ã december 2006 It Fryske Gea
17
18
Natura 2000 gebied 10 Oudegaasterbrekken, Fluessen en omgeving
Natura 2000 gebied 10 Oudegaasterbrekken, Fluessen en omgeving (Zie leeswijzer) Kenschets Natura 2000 Landschap: Status: Site code: Beschermd natuurmonument: Beheerder: Provincie: Gemeente: Oppervlakte:
Nadere informatieRuimte voor vogels Samenvatting van het beheerplan Leekstermeergebied. Concept
Ruimte voor vogels Samenvatting van het beheerplan Leekstermeergebied Concept a Ruimte voor vogels Samenvatting van het beheerplan Leekstermeergebied Colofon Deze samenvatting is een uitgave van de provincie
Nadere informatieZijn moerasvogels te beheren? Jan van der Winden
Zijn moerasvogels te beheren? Jan van der Winden Terug naar Nederland Nederland, moerassenland Tegenwoordig ongeveer 45.000 hectare moeras aanwezig, waarvan de helft verlandingstypen waar typische
Nadere informatieNatura 2000 gebied 89 - Eilandspolder
Natura 2000 gebied 89 - Eilandspolder (Zie leeswijzer) Kenschets Natura 2000 Landschap: Meren en moerassen Status: Habitatrichtlijn + Vogelrichtlijn Site code: NL3004002 + NL4000056 Beschermd natuurmonument:
Nadere informatieNoordse woelmuis, 2010
Indicator 7 mei 2013 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De noordse woelmuis is een bedreigde
Nadere informatieNatuurontwikkeling en kwaliteitsinvestering landschap
Natuurontwikkeling en kwaliteitsinvestering landschap ONTWIKKELING NATUURZONE SPORTPARK ELSKENS OOSTERHOUT DATUM: augustus 2014, Landschapsplan en kwaliteitsinvestering Landschap kenmerk: ontwerp-bestemmingsplan
Nadere informatieKoppel kuifeenden. Kuifeenden
42 Ecologie en natuurfuncties Het IJsselmeergebied is een uniek natuurgebied van (inter-)nationale betekenis. Het is een van de zee afgesloten, benedenstrooms gelegen, zoet laaglandmeer met een relatief
Nadere informatieWelkom bij de inloopavond van Ruygeborg II
Welkom bij de inloopavond van Ruygeborg II Vanavond krijgt u informatie over het project Ruygeborg II. Als u vragen heeft kunt u die aan ons stellen. Daarnaast zijn wij benieuwd naar uw ideeën over Ruygeborg.
Nadere informatieInformatiebijeenkomst concept-beheerplan Natura 2000 Lauwersmeer
Informatiebijeenkomst concept-beheerplan Natura 2000 Lauwersmeer 1 Programma Welkom door Douwe Hollenga, voorzitter van de stuurgroep - Wat is Natura 2000 - Waar staan we: wat is geweest en wat komt Toelichting
Nadere informatieStruinen door De Stille Kern
58 Horsterwold Struinen door De Stille Kern Een 900 hectare groot natuurgebied waar natuurlijke processen volop de ruimte krijgen. Het gebied wordt begraasd door een kudde konikpaarden, die zorgen voor
Nadere informatieNatura 2000 gebied 90 Wormer- en Jisperveld & Kalverpolder
Natura 2000 gebied 90 Wormer- en Jisperveld & Kalverpolder (Zie leeswijzer) Kenschets Natura 2000 Landschap: Meren en moerassen Status: Habitatrichtlijn + Vogelrichtlijn Site code: NL2003054 + NL9802058
Nadere informatieHerontwikkeling Nieuwe Driemanspolder
Herontwikkeling Nieuwe Driemanspolder Droge voeten, schoon water 247-028-00224 Projectgebied De Nieuwe Driemanspolder wordt aan noordzijde begrensd door de Wilsveen, aan de oostzijde door de Voorweg, de
Nadere informatieBeheerplan bijzondere natuurwaarden Broekvelden, Vettenbroek & Polder Stein Samenvatting
Beheerplan bijzondere natuurwaarden Broekvelden, Vettenbroek & Polder Stein Samenvatting Samenvatting van het beheerplan 2012-2017 een bijdrage aan het Europese programma Natura 2000 Het beheerplan is
Nadere informatieN2000 Oostelijke Vechtplassen Utrecht
Programmabureau Utrecht-West Provinciehuis Utrecht Archimedeslaan 6 T (030) 258 38 71 www.utrecht-west.com N2000 Oostelijke Vechtplassen Utrecht Postadres: Postbus 194, 3500 AD Utrecht Aan de bewoners
Nadere informatieAfvoergebied Spuikom Bath; GAF57
Toelichting ontwerp peilbesluit Zuid-Beveland-Oost Versie 1.1 Bijlagen Afvoergebied Spuikom Bath; GAF57 Peilgebied GJP555 Afvoergebied Huidig peilgebied Oppervlakte Peilregulerend kunstwerk GAF57; Spuikom
Nadere informatieToekomst voor eeuwenoud bos Samenvatting van het beheerplan Norgerholt Concept
Toekomst voor eeuwenoud bos Samenvatting van het beheerplan Norgerholt Concept a Toekomst voor eeuwenoud bos Samenvatting van het beheerplan Norgerholt Colofon Deze samenvatting is een uitgave van de
Nadere informatieNatura 2000 in De Wieden en Weerribben. Wat betekent dit voor u?
Natura 2000 in De Wieden en Weerribben Wat betekent dit voor u? Deze brochure is bestemd voor bewoners, ondernemers, grondeigenaren, pachters en andere belanghebben in de gebieden De Wieden en De Weerribben.
Nadere informatieWetland. Groot Wilnis-Vinkeveen
Groot Wilnis-Vinkeveen Moeras met Lisdodde in de Krimpenerwaard Wetland Wetland is een mozaïek van open water, drijvende waterplanten, planten die met hun voeten in het water staan, riet dat in het water
Nadere informatieQuickscan natuur Besto terrein Zwartsluis
Quickscan natuur Besto terrein Zwartsluis 3 april 2014 Zoon ecologie Colofon Titel Quickscan natuur Besto terrein Zwartsluis Opdrachtgever mro Uitvoerder ZOON ECOLOGIE Auteur C.P.M. Zoon Datum 3 april
Nadere informatieNieuwe bedrijfslocaties
E c o l o g i s c h e i n v e n t a r i s a t i e Om de uitvoerbaarheid van het bestemmingsplan Midwolda-Nieuwlandseweg Arts/Rulo te toetsen, is een ecologische inventarisatie uitgevoerd. Tevens is gekeken
Nadere informatieMoerasvogels, rietvogels, rietbeheer en vloedvlaktesoorten
Moerasvogels, rietvogels, rietbeheer en vloedvlaktesoorten Verslag Veldwerkplaats Laagveen & zeeklei en Rivierenlandschap Tetjehorn, 23 april 2009 Inleiders: Jan van der Winden en Rogier Verbeek (Bureau
Nadere informatieDe noordse woelmuis en de waterspitsmuis langs de Boonervliet en Vlaardingervaart
De noordse woelmuis en de waterspitsmuis langs de Boonervliet en Vlaardingervaart Notitie met betrekking tot de te verwachten effecten op de noordse woelmuis en de waterspitsmuis door de aanleg van natuurvriendelijke
Nadere informatieWitteveen+Bos B.V. t.a.v. R. ter Harmsel MSc Ecologie Postbus 233 7400 AE Deventer
Witteveen+Bos B.V. t.a.v. R. ter Harmsel MSc Ecologie Postbus 233 7400 AE Deventer Uw kenmerk: ****** Ons kenmerk: WBMU1310 Datum: 03-12-2013 Projectgebied: Gemaallocatie Monnickendam Onderwerp: Inventarisatie
Nadere informatieNieuwe natuur voor droge voeten
Nieuwe natuur voor droge voeten Informatieavond en klankbord Polder de Dijken-Bakkerom Donderdag 19 april 2018 en De Drie Polders en Lettelberterbergboezem Donderdag 26 april 2018 Programma 19 en 26 april
Nadere informatieInrichtingsplan verbindingszone Weerribben-Wieden Deelgebied Noordmanen, versie 1.2
Inrichtingsplan verbindingszone Weerribben-Wieden Deelgebied Noordmanen, versie 1.2 Dit inrichtingsplan is een schets van de door Staatsbosbeheer wenselijk geachte situatie voor de verbindingszone tussen
Nadere informatieNotitie. 1 Aanleiding en doel
Notitie Referentienummer Datum Kenmerk 05032009/ss1 5 maart 2009 231542 Betreft Stand van zaken inrichtingsplan Wetering Oost (ten behoeve van AC overleg 20 maart 2009) 1 Aanleiding en doel 1.1 Aanleiding
Nadere informatieDE BANEN NAAR EEN HOGER PEIL
DE BANEN NAAR EEN HOGER PEIL Bekijk op https://www.youtube.com/watch?v=pgyczqy-krm voor het herinirichtingplan Sarsven en De Banen. Begin vorige eeuw kwamen plantenliefhebbers uit het hele land al naar
Nadere informatieNatuurdoelstellingen voor Vogelrichtlijngebied IJzervallei. Danny Maddelein Agentschap voor Natuur en Bos
Natuurdoelstellingen voor Vogelrichtlijngebied IJzervallei Danny Maddelein Agentschap voor Natuur en Bos 183 Natuurdoelen SBZ-V IJzervallei Infomoment Blankaartwaterlopen 19 juni 2017 Europees beschermde
Nadere informatieWerk uitvoeren voor natuur in Lingegebied & Diefdijk-Zuid
Werk uitvoeren voor natuur in Lingegebied & Diefdijk-Zuid Nieuwsbrief Natura 2000-gebied Lingegebied & Diefdijk-Zuid Nummer 5, februari 2018 Op 10 januari jl. vond in de Schildkamp in Asperen een inloopbijeenkomst
Nadere informatieIGP Laarakkerse Waterleiding: nieuw perspectief
Nieuwsbrief IGP Laarakkerse Waterleiding: nieuw perspectief Voor u ligt de eerste nieuwsbrief van het Integraal Gebiedsprogramma (IGP) Laarakkerse Waterleiding. In deze brief vindt u informatie over een
Nadere informatieWerkblad - Les 2 - Waterbouw en ecologie
BOUWEN MET DE NATUUR In Nederland proberen we de natuur te herstellen, maar de natuur kan zelf ook een handje helpen. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij de aanleg van de Marker Wadden, een eilandengroep in het
Nadere informatieIt Eibertshiem Jaarverslag
1980-2015 > Al meer dan 35 jaar! En je weet niet wat je ziet, we doen tegenwoordig ook in RIET. It Eibertshiem Jaarverslag WWW.Ooievaars.nl of Facebook Ooievaars.nl H.Folkertsma, april 2016. 2015 Jubileum.
Nadere informatieRapportage: Eric Verkaik Veldwerk: Elmar Prins. Quickscan. Spankerenseweg 20 Dieren
Rapportage: Eric Verkaik Veldwerk: Elmar Prins Quickscan Spankerenseweg 20 Dieren februari 2011 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 2 2 Gegevens plangebied... 2 3 Methode... 3 4 Resultaten... 3 4.1 Bureaustudie...
Nadere informatieNatura 2000 gebied 92 Ilperveld, Varkensland, Oostzanerveld & Twiske
Natura 2000 gebied 92 Ilperveld, Varkensland, Oostzanerveld & Twiske CONCEPT GEBIEDENDOCUMENT Kenschets Natura 2000 Landschap: Meren en Moerassen Status: Habitatrichtlijn + Vogelrichtlijn Site code: NL2003023
Nadere informatieTOELICHTING WEIDEVOGEL- LEEFGEBIEDEN
TOELICHTING WEIDEVOGEL- LEEFGEBIEDEN Foto: Onno Steendam Landschap Noord-Holland Toelichting Weidevogelleefgebieden Over wie gaat het? Weidevogels zijn vogels die in uitgestrekte en kruidige graslanden
Nadere informatieTERREINKEUS MOERASVOGELS. Terreineisen en handvaten voor beheer
TERREINKEUS MOERASVOGELS Terreineisen en handvaten voor beheer Inhoud Hoe onderzoek je de terreinkeus? Welke eisen stellen moerasvogels? roerdomp porseleinhoen -------------------------------------- snor
Nadere informatieBetreft: Zienswijze ontwerp-aanwijzingsbesluit Natura2000-gebied #79 Lepelaarplassen
Aan het Inspraakpunt Natura 2000 t.a.v. gebied 79 (Lepelaarplassen) Postbus 30316 2500 GH Den Haag Betreft: Zienswijze ontwerp-aanwijzingsbesluit Natura2000-gebied #79 Lepelaarplassen Almere, 15 februari
Nadere informatieNieuwkoopse Plassen. Op weg naar water van topkwaliteit. Droge voeten, schoon water
Nieuwkoopse Plassen Op weg naar water van topkwaliteit De Nieuwkoopse Plassen en het aangrenzende gebied vormen een prachtig natuurgebied. We werken samen met anderen aan verbetering van de waterkwaliteit
Nadere informatieOnderzoek naar het voorkomen van noordse woelmuis & waterspitsmuis De Hulk & Etersheim 2014
Onderzoek naar het voorkomen van noordse woelmuis & waterspitsmuis De Hulk & Etersheim 2014 D.L. Bekker September 2014 Rapport van het Bureau van de Zoogdiervereniging In opdracht van ARCADIS Nederland
Nadere informatieNotitie. 1 Aanleiding
Aan Bart van Eck Onderwerp Advies over natuurwetgeving bij de inrichtingsplannen voor de waterberging de Ronde Hoep 1 Aanleiding De polder de Ronde Hoep is aangewezen voor calamiteitenberging in de deelstroomgebiedsvisie
Nadere informatieQuickscan natuur Mauritslaan Werkhoven
Quickscan natuur Mauritslaan Werkhoven 15 november 2012 ZOON ECOLOGIE Colofon Titel Opdrachtgever Uitvoerder Auteur Datum Quickscan natuur Mauritslaan Werkhoven m RO Zoon Ecologie C.P.M. Zoon ZOON ECOLOGIE
Nadere informatieDurgerdam voortgang ontwerp
Methode & resultaten Sectie Naam STBI STBU HT EA-10B Kinselmeer EA-11 Polder IJdoorn EA-12 Durgerdam EA-13 Durgerdam-West Sectie 10B: Kinselmeer Sectie 11:Polder IJdoorn Variant: Dijk buitenom (Dijk maximaal
Nadere informatieSpiegelplas en Ankeveense plassen
Spiegelplas en Ankeveense plassen Stand van de natuur en herstelmaatregelen Gerard ter Heerdt Bart Specken Jasper Stroom Floor Speet Winnie Rip Een tienminuten gesprek. Hoe staan onze kinderen er voor?
Nadere informatieNatura 2000 gebied 13 Alde Feanen
Natura 2000 gebied 13 Alde Feanen (zie leeswijzer) Kenschets Natura 2000 Landschap: Meren en moerassen Status: Habitatrichtlijn + Vogelrichtlijn Site code: NL3000044 + NL3009001 Beschermd natuurmonument:
Nadere informatieBeverwijkerstraatweg 44 - Castricum
Quick scan flora en fauna Beverwijkerstraatweg 44 - Castricum Gemeente Castricum 0 INHOUD 1. Aanleiding... 2 2. Gebiedsomschrijving en beoogde ingrepen... 3 3. Wettelijk kader... 4 4. Voorkomen van beschermde
Nadere informatieNatura 2000 gebied 78 - Oostvaardersplassen
Natura 2000 gebied 78 - Oostvaardersplassen (Zie leeswijzer) Kenschets Natura 2000 Landschap: Meren en Moerassen Status: Vogelrichtlijn Site code: NL9802054 Beschermd natuurmonument: Oostvaardersplassen
Nadere informatieNatura 2000 Zouweboezem Presentatie gemeenteraad Zederik 2 sept Laurens van Ruijven Miriam de Boer Afdeling Water en Groen
Natura 2000 Zouweboezem Presentatie gemeenteraad Zederik 2 sept 2014 Laurens van Ruijven Miriam de Boer Afdeling Water en Groen Onderwerpen -Natura 2000 -Programmatische Aanpak Stikstof -Aanwijzing Zouweboezem
Nadere informatieNatura 2000 gebied 74 Zwarte Meer
Natura 2000 gebied 74 Zwarte Meer (Zie leeswijzer) Kenschets Natura 2000 Landschap: Meren en moerassen Status: Habitatrichtlijn + Vogelrichtlijn Site code: NL2003056 + NL9802031 Beschermd natuurmonument:
Nadere informatieArt. 14. Art. 15. Art. 16.
N. 2000 2153 [C 2000/35885] 17 JULI 2000. Besluit van de Vlaamse regering tot wijziging van het besluit van de Vlaamse regering van 17 oktober 1988 tot aanwijzing van speciale beschermingszones in de zin
Nadere informatieBroedende en overzomerende ganzen in en rondom de Hoogwaterzone (De Wieden) III (2010) O.H. Brandsma
Broedende en overzomerende ganzen in en rondom de Hoogwaterzone (De Wieden) III (2010) O.H. Brandsma 2 Broedende en overzomerende ganzen in en rondom de Hoogwaterzone (De Wieden) III (2010) Drs. O.H. Brandsma
Nadere informatieMoerasontwikkeling Zouweboezem
Moerasontwikkeling Zouweboezem Layman s report 9 mei 2011 2 Layman s report Moerasontwikkeling Zouweboezem Introductie De Zouweboezem (258 ha) is een waardevol moerasgebied in de provincie Zuid-Holland.
Nadere informatieMUIZENINVENTARISATIE KAPPERSBULTEN. Guido Lek & Harold Steendam november 2009
MUIZENINVENTARISATIE KAPPERSBULTEN 2009 Guido Lek & Harold Steendam november 2009 Inleiding In het kader van de nieuwe zoogdierenatlas van Nederland zijn diverse onderzoeken opgestart om zoogdieren in
Nadere informatieNatuurbescherming in Nederland
Natuurbescherming in Nederland Inhoudsopgave Inleiding 3 1. Natura 2000 4 2. Ecologische Hoofdstructuur 6 3. Nationale Parken 8 4. Nationale Landschappen 10 5. Soortenbescherming 12 6. Natuurwetgeving
Nadere informatieEindrapportage Slootkwaliteitsplan in de Braakpolder bij Kolhorn
Eindrapportage Slootkwaliteitsplan in de Braakpolder bij Kolhorn Juni 2013 Foto s: Frode Numan, Paulien de Gaaij, Pieke Molenaar, Oda Bögels 1 INHOUD Pilot Slootkwaliteitsplan in de Braakpolder... - 3
Nadere informatieBezoekerscentrum 31 mei open!
De Alde Feanen N A T I O N A A L P A R K J a a r g a n g 8 n u m m e r 1 2 0 0 8 Deze nieuwsbrief is er voor iedereen die woont, werkt en recreëert in De Alde Feanen. Oplage 10.000 Bezoekerscentrum 31
Nadere informatieVleermuisonderzoek De Waterwijzer Lelystad
Vleermuisonderzoek De Waterwijzer Lelystad Opdrachtgever : DG Groep Rapporteur : R. van der Kuil Status : concept Datum : 27 augustus 2011 Stichting CREX Boekenburglaan 54 2215 AE Voorhout 06-48410531
Nadere informatiePolder Kortenhoef: landschap met geschiedenis. Korremof. Oost Indië. Wijde gat Oost zijde. Achter de Kerk
Stand van de natuur en herstelmaatregelen Gerard ter Heerdt Bart Specken : landschap met geschiedenis Vecht t Hemeltje Horstermeerpolder Oost Indië Korremof Vreeland Kleine Wijhe Kortenhoef Wijde gat Oost
Nadere informatieKASSABON ENERGIEOPBRENGST ha zonneveld- 155 GWh/jaar. aantal huishoudens: LANDSCHAPPELIJKE INVESTERING. kosten aankoop/aanleg: LAAG
ENERGIE VOOROP Het scenario energie voorop gaat uit van een maximale energieopbrengst binnen de wettelijke kaders en bestaat uit winden zonne-energie. De gemeenteraad heeft expliciet gevraagd om zo n maximale
Nadere informatieLesbrief. Watersysteem. Droge voeten en schoon water. www.wshd.nl/lerenoverwater. Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta
Lesbrief Watersysteem Droge voeten en schoon water www.wshd.nl/lerenoverwater Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta Droge voeten en schoon water Waterschappen zorgen ervoor dat jij en ik droge
Nadere informatieMonitoring Wat doen we ermee? Het gebruik van gegevens in de praktijk
Monitoring Wat doen we ermee? Het gebruik van gegevens in de praktijk Lange geschiedenis Veel gebeurd 1e 3e Provinciale milieukartering Ruimtelijk beleid, Natuurbeleid, Landschap Terreinbeheerders Beheer
Nadere informatie4.4 Zouweboezem. Figuur 4: Kaart van het Natura 2000-gebied Zouweboezem (provincie Zuid-Holland: 2016)
4.4 Zouweboezem De Zouweboezem werd geselecteerd als een case study, want het is een door de mens gemaakt gebied met natuurwaarden te midden van landbouwgrond en dorpen. Verwacht werd dat de landbouwpraktijken
Nadere informatieKNNV Zoogdierenwerkgroep Voorne
KNNV Zoogdierenwerkgroep Voorne Noordse woelmuis foto Kees Rosmolen verslag 43 Muizenonderzoek Groene Strand - Oostvoorne juli 2010 Jan Alewijn Dijkhuizen inleiding De zoogdierwerkgroep van de KNNV afdeling
Nadere informatieKNNV Zoogdierenwerkgroep Voorne
KNNV Zoogdierenwerkgroep Voorne Twee bosmuizen in 1 val foto Karel Adriaanse verslag 50 Muizenonderzoek De Ommeloop De Kleine Beer Zuid-Hollands Landschap november 2011 Jan Alewijn Dijkhuizen foto s Kees
Nadere informatieOnderzoek naar het voorkomen van de waterspitsmuis in een herinrichtingsgebied in Polder de Peizer- en Eeldermaden in 2009
Onderzoek naar het voorkomen van de waterspitsmuis in een herinrichtingsgebied in Polder de Peizer- en Eeldermaden in 2009 November 2009 Rapport van de Zoogdiervereniging In opdracht van ARCADIS Nederland
Nadere informatieP a r a g r a a f e c o l o g ische inventa r is a tie J a d e A en C B e i len
P a r a g r a a f e c o l o g ische inventa r is a tie J a d e A en C B e i len E c o l o g i e Om de uitvoerbaarheid van onderhavig plan te toetsen, is een ecologische inventarisatie van de natuurwaarden
Nadere informatiePresentatie van gebiedsavond Peilbesluit Zegveld Gebiedsavond De Haak 29 oktober 2018
Presentatie van gebiedsavond Peilbesluit Zegveld Gebiedsavond De Haak 29 oktober 2018 In gesprek over het water(peil) in De Haak, Zegveld en alternatieven voor het toekomstig waterpeil Programma Welkom
Nadere informatieOp weg naar een levend hoogveen Samenvatting van het beheerplan Fochteloërveen Concept
Op weg naar een levend hoogveen Samenvatting van het beheerplan Fochteloërveen Concept a Op weg naar een levend hoogveen Samenvatting van het beheerplan Fochteloërveen Colofon Deze samenvatting is een
Nadere informatieVoor vogels en mensen
10 Voor vogels en mensen Polder Schieveen Aanleg van overgangszone tussen stad en natuur nabij Rotterdam Net boven Rotterdam ligt Polder Schieveen, een uitgestrekt veenweidegebied dat zal worden ingericht
Nadere informatieRietvogels en beheer noordelijke randmeren
Inhoud Aanpak onderzoek Soortbesprekingen deel I Roerdomp Purperreiger Snor Rietzanger Soortbesprekingen deel II Grote Karekiet Aanpak onderzoek - gegevensverwerking Bronnen Topografische kaart Luchtfoto
Nadere informatieBureau FaunaX Faunistisch Onderzoek & Advies Alde Dyk 31 8407 AD Terwispel E faunax@kpnmail.nl T 06-53609123
Bureau FaunaX Faunistisch Onderzoek & Advies Alde Dyk 31 8407 AD Terwispel E faunax@kpnmail.nl T 06-53609123 Aan It Fryske Gea T.a.v dhr. G. van der Burg De Stripe 2 9264 TW Earnewâld Datum 29 juni 2010
Nadere informatieNatura 2000 gebied 36 Uiterwaarden Zwarte Water en Vecht
Natura 2000 gebied 36 Uiterwaarden Zwarte Water en Vecht (Zie leeswijzer) Kenschets Natura 2000 Landschap: Rivierengebied Status: Habitatrichtlijn + Vogelrichtlijn Site code: NL1000005 + NL9902003 Beschermd
Nadere informatieWaterspitsmuisonderzoek provincie Groningen 2010
Waterspitsmuisonderzoek provincie Groningen 2010 De Tjamme, Westerwoldsche Aa, Zuidlaardermeeroost en Onnerpolder D.L. Bekker November 2010 Rapport van de Zoogdiervereniging Met medewerking van Staatsbosbeheer
Nadere informatieGebied: De Drie Polders
Gebied: De Drie Polders Basisschets De basisschets is het resultaat voort gekomen uit twee schetssessies. Onderstaande schets is het streefbeeld waar draagvlak voor is en is de basis geweest voor de nadere
Nadere informatieInstandhoudingsdoelstellingen Hollands Diep en Haringvliet, doelen beschermde natuurmonumenten
BIJLAGE 5 Instandhoudingsdoelstellingen Hollands Diep en Haringvliet, doelen beschermde natuurmonumenten Hollands Diep Habitattypen SVI Landelijk Opp.vl. Kwal. H6430B Ruigten en zomen (harig - = = wilgenroosje)
Nadere informatieRoerdomp in het riet A better LIFE for Bittern. Herstel van het leefgebied voor bijzondere vogels
Natuurmonumenten, Marianne Wustenhoff Nieuwsbrief 1 maart 2015 Roerdomp in het riet A better LIFE for Bittern Herstel van het leefgebied voor bijzondere vogels Met het project Roerdomp in het riet - A
Nadere informatieVIER MODELLEN. Bouwstenen. Een meer uitgebreide beschrijving van de bouwstenen en informatie over het beheer vindt u in de bijlage.
2 VIER MODELLEN In dit hoofdstuk beschrijven we vier verschillende inrichtingsmodellen: Kleinschalig landschap, Moeraszone, Nat kralensnoer en Droog kralensnoer. In extra informatiepagina s geven we aan
Nadere informatieNATUURPUNT MALDEGEM-KNESSELARE nominatie Groene Pluim 2014
NATUURPUNT MALDEGEM-KNESSELARE nominatie Groene Pluim 2014 NATUURPUNT vzw Een onafhankelijke organisatie gedragen door vrijwilligers grootste natuurbeschermingsorganisate in Vlaanderen eind 2001 opgericht
Nadere informatieDe Groenzoom Struweelvogels
De Groenzoom Struweelvogels 1 Inhoudsopgave Zanglijster Struweelvogels - Zanglijster 3 - Roodborsttapuit 4 - Kneu 5 - Blauwborst 6 - Patrijs 7 - Rietzanger 8 Zanglijster - Lichte borst met pijlpuntige
Nadere informatieWater in beeld. Toestand en toekomst van het West-Brabantse watersysteem
Water in beeld Toestand en toekomst van het West-Brabantse watersysteem Waterschap Brabantse Delta zorgt zowel voor de aan- en afvoer van water als ook voor de kwaliteit ervan. Zo kunnen recreanten op
Nadere informatiemoerasbos nat grasland en poelen Droog grasland en bosschages
moerasbos De hoogst gelegen delen in de plassen hebben een natuurlijk wilgenbos als begroeiing. Gekiemd in 1968-1 970 zijn deze wilgen nu op de top wat omvang betreft. Een deel is al afgestorven door het
Nadere informatieDossiernummer: 23-10-2013 Projectnummer:
Bijlagen bij verordening subsidies natuurvriendelijke oevers en vispaaiplaatsen 2014: 1. Inrichtingseisen natuurvriendelijke oevers en vispaaiplaatsen; 2. Richtlijnen voor natuurvriendelijk onderhoud.
Nadere informatieBroedende en overzomerende ganzen in en rondom de Hoogwaterzone (De Wieden) V (2012) O.H. Brandsma
Broedende en overzomerende ganzen in en rondom de Hoogwaterzone (De Wieden) V (2012) O.H. Brandsma 2 Broedende en overzomerende ganzen in en rondom de Hoogwaterzone (De Wieden) V (2012) Drs. O.H. Brandsma
Nadere informatieMEMO WENSEN ZUID-HOLLANDS LANDSCHAP
BIJLAGE X MEMO WENSEN ZUID-HOLLANDS LANDSCHAP Witteveen+Bos, behorende bij rapport TL217-3/kolm/028 d.d. 28 juni 2013 Witteveen+Bos, bijlage X behorende bij rapport TL217-3/kolm/028 d.d. 28 juni 2013 Notitie:
Nadere informatieRapportage biotoopinschatting en veldonderzoek in verband met de dijkversterking bij Schoonhoven
Rapportage biotoopinschatting en veldonderzoek in verband met de dijkversterking bij Schoonhoven Opdrachtgever Referentie Waterschap Rivierenland Meijer, K. 2014. Rapportage biotoopinschatting en veldonderzoek
Nadere informatieNotitie Quickscan Gasthuisweg 1 te Herwijnen
Toetsing Natuur Beschermingswet en Flora- en faunawet In opdracht van Martin van Baalen Gasthuisweg 1 4171 KH Herwijnen COLOFON Tekst, foto s en samenstelling Ronald van Os Status rapport concept Datum
Nadere informatieQuick scan ecologie Watergang, Kanaaldijk 63
Quick scan ecologie Watergang, Kanaaldijk 63 Quick scan ecologie Watergang, Kanaaldijk 63 Auteur P.J.H. van der Linden Opdrachtgever Projectnummer Ingen Buro Vijn 10.109 januari 2011 foto omslag het huidige
Nadere informatieLesbrief. Dijken. Kijken naar dijken. www.wshd.nl/lerenoverwater. Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta
Lesbrief Dijken Kijken naar dijken www.wshd.nl/lerenoverwater Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta Kijken naar dijken Zonder de duinen en de dijken zou jij hier niet kunnen wonen: bijna de
Nadere informatieDEFINITIEF ONTWERP - Oktober Kop van t Land, Dordrecht
DEFINITIEF ONTWERP - Oktober 2015 Kop van t Land, Dordrecht DEFINITIEF ONTWERP - Oktober 2015 Kop van t Land, Dordrecht Colofon Opdrachtgever Gemeente Dordrecht Projectgroep Gemeente Dordrecht, Natuur-
Nadere informatieBegrenzingenplan Ganzenfoerageergebieden Noord-Holland
Begrenzingenplan Ganzenfoerageergebieden Noord-Holland (Begrenzingen Programma Beheer) 6.080 ha begrensd waarvan: - 2.121 ha in de Zeevang - 2.497 ha in Waterland-oost - 1.462 ha in de Vechtstreek Gedeputeerde
Nadere informatieBij besluit Wet natuurbescherming Project Peilbesluit IJsselmeergebied 1 ONDERWERP AANVRAAG PROCEDURE WETTELIJK KADER...
Bij besluit Wet natuurbescherming Project Peilbesluit IJsselmeergebied Directoraat-generaal Agro en Directie en Biodiversiteit Behandeld door Datum 29 september 2017 Bijlage nummer 1 Horend bij kenmerk
Nadere informatieQuickscan flora en fauna Grasveld Venneperweg 827 Nieuw-Vennep
Quickscan flora en fauna Grasveld Venneperweg 827 Nieuw-Vennep Een verkenning naar de ecologische waarden Cluster Ruimtelijke Ontwikkeling Team BVRM Datum 15 februari 2017 HOOFDSTUK 1: Inleiding Per 1
Nadere informatieInventarisatie natuurwaarden Lelystad Airport
Inventarisatie natuurwaarden Lelystad Airport A&W-rapport 996 Inventarisatie natuurwaarden Lelystad Airport 1 2 A&W-rapport 996 Inventarisatie natuurwaarden Lelystad Airport 3 4 A&W-rapport 996 Inventarisatie
Nadere informatieDienst Landelijk Gebied J.M.H. van Erp Postbus 2003 8901 JA LEEUWARDEN. Datum 10 oktober 2014 Betreft Toekenning ontheffing Ruimtelijke ingrepen
> Retouradres Postbus 19530 2500 CM Den Haag Dienst Landelijk Gebied J.M.H. van Erp Postbus 2003 8901 JA LEEUWARDEN Postbus 19530 2500 CM Den Haag mijn.rvo.nl T 088 042 42 42 ffwet@rvo.nl Aanvraagnummer
Nadere informatieZoogdieronderzoek Monnickendam
Zoogdieronderzoek Monnickendam Beoordeling van de volledigheid van het zoogdieronderzoek in het plangebied voor een nieuw gemaal bij Monnickendam R.M. Koelman; maart 2014 Notitie Zoogdiervereniging N2014006
Nadere informatieMoerasontwikkeling op voedselrijke grond
Moerasontwikkeling op voedselrijke grond Verslag veldwerkplaats Laagveen- en zeekleilandschap Biddinghuizen, 25 november 2009 Inleiders: Mennobart van Eerden (Rijkswaterstaat) en Ruben Kluit (Natuurmonumenten)
Nadere informatieWaardevol heidelandschap op de Hondsrug Samenvatting van het beheerplan Drouwenerzand Concept
Waardevol heidelandschap op de Hondsrug Samenvatting van het beheerplan Drouwenerzand Concept a Waardevol heidelandschap op de Hondsrug Samenvatting van het beheerplan Drouwenerzand Colofon Deze samenvatting
Nadere informatieeen overzicht van beschermde en bedreigde dier- en plantensoorten Ruud, spaar ons mooie Keersopdal!
een overzicht van beschermde en bedreigde dier- en plantensoorten Ruud, spaar ons mooie Keersopdal! 2 VOORWOORD De laatste jaren is er door het waterschap De Dommel en door Staatsbosbeheer stevig geïnvesteerd
Nadere informatieEcologisch Werkprotocol
Ecologisch Werkprotocol Aanleg depots Oude Reeuwijkerweg, Reeuwijk Projectnummer: 5999 Datum: 24-1-2013 Opgesteld: D. Welink Begeleidend ecoloog: Tel. Aanleiding Op een aantal graslandpercelen langs de
Nadere informatieRuimtelijke analyse van gebieden met hoge natuurwaarde
Een verkenning Lon Lommaert Biodiversiteit Vlaamse indicatoren Ruimtelijke analyse van gebieden met hoge natuurwaarde Prioritaire soorten Natuurverkenning Gezichten van Biodiversiteit Wetenschappelijke
Nadere informatieNatura 2000 en weidevogels
Natura 2000 en weidevogels Natura 2000 en weidevogels Visie Vogelbescherming Nederland B e g i n 2 0 0 9. P r o v i n c i e s, a g r a r i ë r s e n n a t u u r - b e s c h e r m e r s d i s c u s s i
Nadere informatie