Zijn moerasvogels te beheren? Jan van der Winden

Transcriptie

1 Zijn moerasvogels te beheren? Jan van der Winden

2

3

4

5

6 Terug naar Nederland

7 Nederland, moerassenland Tegenwoordig ongeveer hectare moeras aanwezig, waarvan de helft verlandingstypen waar typische moerasvogels in huizen Veel vogelsoorten van de Rode Lijst leven in moeras: o.a. porseleinhoen, grote karekiet, kwak, woudaap, purperreiger en zwarte stern Moeras is een bedreigd landschapstype Drooglegging, waterhuishouding, watervervuiling en (recreatieve) inrichting, veroudering moerassen Afname natuurlijke dynamiek Vogels: verstoring, toegankelijkheid voor predatoren

8 Moeras wordt bos

9 Plannen voor nieuw moeras Landelijk beleid hectare nieuw moeras voorzien Veel aandacht voor natuurlijk peilbeheer

10 Problemen Afname waterplanten Vinkeveen: steile oevers Krooneend

11 Velduil Problemen Afname natte ruigtes Afname rust Afname graslanden met veel muizen

12 Blauwborst

13

14 Zwarte stern % in aantal afgenomen in Nederland

15 Sterke afname in agrarisch gebied

16 Problemen in Nederland Te weinig (dynamisch) moerashabitat: Te veel verstoring in jongenfase Te weinig nesthabitat Te weinig (variatie in) prooien voor de jongen Toegenomen toegankelijkheid moerassen voor predatoren

17 Verstoring en slootbeheer 2,0 1,8 disturbed 1,6 1,4 undisturbed 1,2 1,0 0,8 0,6 0,4 0,2 0,

18 Aan oplossingen wordt hard gewerkt

19 Oplossingen Roerdomp Natuurlijke peilen Nieuw moeras Meer winterhabitat Problemen Afname natte rietlanden Moeraselementen te klein Minder muizen

20 Oplossingen Natuurlijke peilen Nieuw moeras Woudaap Problemen Afname waterriet Troebel water Droogte in Afrika

21 Oplossingen Natuurlijke peilen Nieuw moeras Grote karekiet Problemen Afname waterriet, tegennatuurlijk peilbeheer Troebel water

22 Oplossingen Natuurlijk peilbeheer Meer moeras Baardman Problemen Afname natte rietlanden Moeraselementen te klein Te weinig dynamiek

23 Rietoogst en moerasvogels 31% rietland jaarlijks gemaaid In sommige moerassen meer dan 75% gemaaid voor verkoop

24 Duurzaam maaibeheer nodig en mogelijk 1% ongemaaid 15% ongemaaid 50% ongemaaid 100% ongemaaid paren paren paren paren Roerdomp Snor Aanbeveling: 20% goed rietland jaarlijks ongemaaid laten met enkele grote overjarige eenheden voor lepelaar en purperreiger.

25 Succes in de Zouweboezem

26 Overstromingsvlaktes

27 Dichtheden purperreiger in foerageerhabitats Veenpolder Klei-op veen kleipolders Petgaten Slotenrijk moeras

28 Overstromingsvlaktes

29 Natuurlijk waterpeilverloop!

30 Een hoge dichtheid grote modderkruipers Visbestanden in De Boezem Het menu van de reigers

31 Nieuw foerageergebied in Nederland Huidig oppervlak foerageergebied is ongeveer 1700 km 2 In moeras met de kwaliteit van de Boezem zou 20 km 2 volstaan voor dezelfde populatieomvang! Conclusie: In aanvulling op huidig foerageergebied aanleg van dynamisch moeras stimuleren

32 Habitat vloedvlaktes

33 Een voorbeeld uit Duitsland: Voormalig agrarisch gebied dat per ongeluk overstroomde na een dijkdoorbraak

34 De nieuwe dijk scheidt de vloedvlakte van het agrarisch gebied

35 Habitat inundatieriet

36 Bepaal vooraf wat nodig is Roerdomp leefgebied per territorium: 4,4 km/terr. moerasrand 2,2 km/terr. beschutte moerasrand 2,1 km/terr. overjarige opgaande rietrand Nat rietland om te broeden (enkele ha) Woudaap: 5-10 brede waterrietranden 500 m randlengte per territorium Porseleinhoen: 3 hectare lage helofyten per territorium

37

38 Nieuwe boezems? Moerasnatuur gebaat bij wisselende waterpeilen Wateropvang en waterberging te combineren met moeras Moerasaanleg geeft snel resultaat

39 (herstel) natuurlijk peil essentieel Autonome ontwikkeling Herstel lokaal natuurlijk peil Herstel natuurlijk peil roerdomp porseleinhoen waterral snor baardman

40 Voorbeeldinrichting Den Oel

41 Voorbeeldinrichting laagveenmoeras

42

43 Let op met begrazing!