Natura 2000 gebied 90 Wormer- en Jisperveld & Kalverpolder

Transcriptie

1 Natura 2000 gebied 90 Wormer- en Jisperveld & Kalverpolder (Zie leeswijzer) Kenschets Natura 2000 Landschap: Meren en moerassen Status: Habitatrichtlijn + Vogelrichtlijn Site code: NL NL Beschermd natuurmonument: - Beheerder: Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer, particulieren Provincie: Noord-Holland Gemeente: Wormerland, Zaanstad Oppervlakte: ha Gebiedsbeschrijving Het Wormer- en Jisperveld en de Kalverpolder zijn onderdelen van het brakke laagveengebied, dat zich in Noord-Holland heeft gevormd door verlanding onder invloed van brak water in petgaten; rietlandbeheer en begrazing hebben bij die ontwikkeling de vegetatiestructuur en de vestiging van vegetatie en fauna nader gestuurd. In het Vogelrichtlijngebied komt een groot areaal weide- en hooiland voor, dat een belangrijke bijdrage levert aan de betekenis als vogelgebied. Zeer belangrijk broedgebied voor broedvogels van natte graslanden (kemphaan) en belangrijk broedgebied voor broedvogels van rietmoerassen (roerdomp, rietzanger). Begrenzing (zie kaart) Verder zijn kleine verschillen tussen Vogel- en habitatrichtlijn in het Wormer- en Jisperveld weggewerkt. De ruimere Vogelrichtlijngrens aan de noord- en oostzijde van het gebied betreft een logisch verschil dat wordt gehandhaafd. Aan de Kalverpolder (alleen Habitatrichtlijn) een SBB-perceel aan de noordwestzijde dat qua aard één geheel met de rest van het deelgebied vormt, toegevoegd. Natura 2000 database Habitattypen Code Habitattype H4010 Vochtige heiden H6430 Ruigten en zomen H7140 Overgangs-en trilveen Habitatrichtlijnsoorten Soortnr Soort H1134 Bittervoorn H1145 Grote modderkruiper H1149 Kleine modderkruiper H1163 Rivierdonderpad H1318 Meervleermuis H1340 Noordse woelmuis Gebiedendocument werkdocument t.b.v. voorbereiding ontwerp-aanwijzingsbesluiten 1

2 Vogelrichtlijnsoorten Soortnr Soort A021 Roerdomp - b A034 Lepelaar - n A050 Smient - n A056 Slobeend - n A151 Kemphaan - b A156 Grutto - n A160 Wulp - n Voorstel voor het aanvullen van de database: H1330 Schorren en zilte graslanden A022 Woudaap - b A295 Rietzanger - b Kernopgaven 4.08 Evenwichtig systeem: Herstel evenwichtig systeem (waterkwaliteit, waterkwantiteit en hydromorfologie): waterplantengemeenschap (voor kranswierwateren 3140 en meren met krabbenscheer en fonteinkruiden 3150, en vissen zoals o.a. bittervoorn, kleine modderkruiper, grote modderkruiper, zwarte stern, platte schijfhoorn, en insecten, zoals groene glazenmaker, gevlekte witsnuitlibel en gestreepte waterroofkever Compleetheid in ruimte en tijd: Alle successiestadia laagveenverlanding in ruimte en tijd vertegenwoordigd: overgangs- en trilvenen 7140, met onder meer groenknolorchis, grote vuurvlinder en vochtige heiden (laagveengebied) 4010_B, hoogveenbossen 91D0, blauwgraslanden 6410 en galigaanmoerassen *7210, in samenhang met gemeenschappen van open water Plas-dras situaties: Plas-dras situaties voor grasetende watervogels, zoals smienten, ganzen en broedvogels zoals kemphaan en porseleinhoen, kwartelkoning en noordse woelmuis. Instandhoudingsdoelen Algemene doelen Behoud bijdrage van het Natura 2000 gebied aan de biologische diversiteit en aan de gunstige staat van van natuurlijke habitats en soorten binnen de Europese Unie. Behoud bijdrage van het Natura 2000 gebied aan de ecologische samenhang van het Natura 2000 netwerk zowel binnen Nederland als binnen de Europese Unie. Behoud en waar nodig herstel van de ruimtelijke samenhang met de omgeving ten behoeve van de duurzame van de in Nederland voorkomende natuurlijke habitats en soorten. Behoud en waar nodig herstel van de natuurlijke kenmerken en van de samenhang van de ecologische structuur en functies van het gehele gebied voor alle habitattypen en soorten waarvoor sdoelen zijn geformuleerd. Behoud of herstel van gebiedsspecifieke ecologische vereisten voor de duurzame van de habitattypen en soorten waarvoor sdoelen zijn geformuleerd. Habitattypen H1330 Atlantische schorren (Glauco-Puccinellietalia maritimae) Geen sdoel voor schorren en zilte graslanden, binnendijks (subtype B). Gebiedendocument werkdocument t.b.v. voorbereiding ontwerp-aanwijzingsbesluiten 2

3 H4010 H6430 H7140 Soorten H1134 H1145 H1149 H1163 H1318 Het habitattype schorren en zilte graslanden, binnendijks (subtype B) komt over een zeer kleine oppervlakte voor in de Schaelsmeerpolder. Indien mogelijk dient het type hier behouden te blijven, daar het gebied van belang is voor de landelijke verspreiding van het subtype, maar het is onduidelijk of het type hier op termijn is te handhaven. Noord-Atlantische vochtige heide met Erica tetralix Uitbreiding oppervlakte en behoud kwaliteit van vochtige heiden, laagveengebied (subtype B). Het gaat hier om vochtige heiden, laagveengebied subtype B (moerasheide), dat in de laagveenverlanding geldt als eindstadium. Door natuurlijke successie en door omzetting van grasland is uitbreiding van de oppervlakte op kleine schaal wellicht mogelijk. Voedselrijke zoomvormende ruigten van het laagland, en van de montane en alpiene zones Behoud oppervlakte en kwaliteit van ruigten en zomen, harig wilgenroosje (subtype B). De brakke variant van ruigten en zomen, harig wilgenroosje (subtype B) is in dit gebied het meest belangrijk, maar ook bedreigd door verzoeting van het oppervlaktewater. Vooralsnog dient ten minste verdere achteruitgang voorkomen te worden. Overgangs-en trilveen Behoud oppervlakte en kwaliteit van overgangs- en trilvenen, veenmosrietlanden (subtype B). In het gebied komt de brakke variant van overgangs- en trilvenen, veenmosrietlanden voor die ontstaat door verlanding met ruwe bies. Bittervoorn Behoud verspreiding, omvang en kwaliteit leefgebied voor behoud populatie. Het gebied ligt binnen het hoofdverspreidingsgebied van de soort en is daarom van relatief groot belang voor de bittervoorn. Grote modderkruiper Geen sdoelstelling. Het is nog onduidelijk hoe groot het belang van het gebied is voor behoud van de grote modderkruiper. Kleine modderkruiper Behoud verspreiding, omvang en kwaliteit leefgebied voor behoud populatie. De kleine modderkruiper verkeert landelijk in een gunstige staat van. De soort komt in Nederland algemeen en wijd verspreid voor in dezelfde wateren als bittervoorn en grote modderkruiper. Maatregelen te behoeve van deze soorten zullen als neven effect hebben dat populaties van de kleine modderkruiper zich ook duurzaam kunnen handhaven. Rivierdonderpad Behoud omvang en kwaliteit leefgebied voor behoud populatie. De soort rivierdonderpad komt in kleine aantallen langs oevers van brede sloten en plassen voor. Plaatselijk bestaat enige voorkeur voor kunstmatig substraat (stenen, kleine brokken puin langs de oever, dammetjes, etc.). Meervleermuis Behoud omvang en kwaliteit leefgebied voor behoud populatie. Het gebied fungeert als foerageergebied van meervleermuizen; in de nabijheid van het gebied zijn kolonies aanwezig. Gebiedendocument werkdocument t.b.v. voorbereiding ontwerp-aanwijzingsbesluiten 3

4 H1340 *Noordse woelmuis Behoud verspreiding, omvang en kwaliteit leefgebied voor behoud populatie. Het gebied is van bijzonder belang voor de noordse woelmuis die landelijk gezien in een zeer ongunstige staat van verkeert.de soort komt hier over een groot deel van het (potentieel) geschikte leefgebied voor en heeft in de vorm van rietlanden en eilandsituaties een uitstekend leefgebied. Broedvogels A021 Roerdomp Behoud omvang en kwaliteit leefgebied voor behoud lokale populatie van ten minste 10 paren ten behoeve van sleutelpopulatie Zaanstreek. Roerdomp van oudsher broedvogel van rietmoerassen in de Zaanstreek. De Zaanse populatie kende een dieptepunt in de 80-er jaren; ook in het Wormer- en Jisperveld ontbrak zij in die periode. Vanaf begin 90-er jaren is het echter weer een geregelde broedvogel in langzaam toenemend aantal. Maximaal werden 13 paren geteld (2001). Daarmee is de Zaanstreek weer een zeer belangrijk broedgebied geworden voor deze, in een zeer ongunstige staat van verkerende, broedvogelsoort. A022 A151 A295 Woudaap Behoud omvang en kwaliteit leefgebied voor behoud lokale populatie. Dit gebied herbergt één van de weinige in recente jaren bezette broedplaatsen van de woudaap in Nederland. In paar. Kemphaan Uitbreiding omvang en verbetering kwaliteit leefgebied voor herstel lokale populatie van ten minste 25 paren als ten behoeve van regionale sleutelpopulatie Zaanstreek. De kemphaan een van oudsher zeer karakteristieke broedvogel van de Nederlandse laagveengraslanden gaat al vanaf de 50-er jaren sterk achteruit. Deze achteruitgang lijkt nog niet te zijn gestopt. In dit deelgebied broedden in begin 70-er jaren nog een kleine 100 paren, in paren en gemiddeld 25 paren. In 2000 en 2001 bedroeg het aantal paren nog slechts resp. 12 en 10 paren. Aangezien de landelijke populatie in 2002 tot 105 was gedaald boedde in dat jaar bijna 10% van de Nederlandse populatie in het Wormer- en Jisperveld & Kalverpolder. Rietzanger Behoud omvang en kwaliteit leefgebied voor behoud huidige sleutelpopulatie van ten minste 200 paren. Het huidige niveau van bijna 500 paren mag wat terug vallen mits dit ten goede komt aan weidevogels, met name kemphaan. De Zaanstreek is één van de kerngebieden voor de rietzanger in Nederland. Het Wormer- en Jisperveld & Kalverpolder is daarvan een zeer belangrijk onderdeel. Een inventarisatie in 1980 leverde 230 paren op; een niveau dat ook halverwege de 90-er jaren werd bereikt (maximaal 260 in 1995). In de jaren daarna trad een duidelijke toename op. In 2000 en 2001 werden resp. 487 en 478 paren vastgesteld. Niet-broedvogels A034 Lepelaar en moerassen van ten minste 80 vogels (maandgemiddelde). Aantallen lepelaars van internationale betekenis. Data nog niet geschikt voor trendbeoordeling. Handhaving van de huidige situatie is voldoende, want de landelijke staat van is gunstig. A050 Smient en moerassen van ten minste vogels (maandgemiddelde). Gebiedendocument werkdocument t.b.v. voorbereiding ontwerp-aanwijzingsbesluiten 4

5 A056 A156 A160 Aantallen smienten van internationale betekenis. Aantallen toegenomen, met fluctuerend. Handhaving van de huidige situatie is voldoende, want de landelijke staat van is gunstig. Slobeend en moerassen van ten minste 1000 vogels (maandgemiddelde). Aantallen slobeenden niet van nationale en internationale betekenis. Aantallen op lange termijn met licht positieve tendens, maar door fluctuaties is die niet significant. Handhaving van de huidige situatie is voldoende, want de landelijke staat van is gunstig. Grutto en moerassen van ten minste 1200 vogels (maandgemiddelde). Slaapplaatsfunctie met aantallen grutto s van internationale en grote nationale betekenis. Trendgegevens niet beschikbaar. Handhaving van de huidige situatie is voldoende omdat de landelijk ongunstige staat van vooral betrekking heeft op gebieden buiten het Natura2000 netwerk. Wulp en moerassen van ten minste 600 vogels (maandgemiddelde). Slaapplaatsfunctie. Aantallen wulpen niet van nationale of internationale betekenis. Trendgegevens niet beschikbaar. Handhaving van de huidige situatie is voldoende want de landelijke staat van is gunstig. Aanvullende doelen Broedvogels A156 Grutto Behoud omvang en kwaliteit leefgebied voor behoud huidige sleutelpopulatie van ten minste 500 paren. Recente tellingen wijzen op een populatie van circa 500 paren. Synopsis Habitattypen Landelijke staat van het gebied in NL stelling oppervlakte stelling kwaliteit H1330_B - - geen geen H4010_B - + > = H6430_B - + = = H7140_B = = Soorten Landelijke staat van het gebied aan de NL pop. stelling leefgebied stelling populatie H = = H geen geen H1149 +? = = H = = H = = Gebiedendocument werkdocument t.b.v. voorbereiding ontwerp-aanwijzingsbesluiten 5

6 H = = Broedvogelsoorten Landelijke staat van het gebied aan de NL pop. stelling leefgebied stelling populatie A021 Roerdomp = = A022 Woudaap = = A151 Kemphaan > > A295 Rietzanger - + = =(?) Niet-broedvogelsoorten Landelijke staat van het gebied aan de NL pop. stelling leefgebied stelling populatie A034 - Lepelaar + - = = A050 - Smient + - = = A056 - Slobeend + - = = A156 - Gru tto -- (s++) = = A160 - Wulp + (s-) = = Gebiedendocument werkdocument t.b.v. voorbereiding ontwerp-aanwijzingsbesluiten 6