Koppel kuifeenden. Kuifeenden

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Koppel kuifeenden. Kuifeenden"

Dries Bosmans
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 42

2 Ecologie en natuurfuncties Het IJsselmeergebied is een uniek natuurgebied van (inter-)nationale betekenis. Het is een van de zee afgesloten, benedenstrooms gelegen, zoet laaglandmeer met een relatief jong ecosysteem. Door de aanwezigheid van ondiepe voedselrijke wateren is het gebied aantrekkelijk voor vele diersoorten. Grote aantallen vogels foerageren, ruien, broeden en rusten in het grootschalige open water en aan de randen van het gebied. Het voedselrijke, relatief ondiepe systeem met een rijk bodem- en waterleven (waterplanten, vissen en bodemfauna) vormt hiervoor de basis. Het IJsselmeergebied vormt een onmisbare schakel in de vogeltrekroutes tussen Siberië en Afrika. Daarnaast zijn er in de randmeren uitgestrekte waterplantenvelden te vinden. Voor de Friese kust liggen duizenden hectaren aan waardevolle buitendijkse gebieden, waaronder graslanden, rietvelden en zandplaten. Een goede waterkwaliteit, passend bij een zoet laaglandmeer, vormt de basis voor het rijke, maar kwetsbare ecosysteem. Binnen het subthema ecologie wordt ingegaan op de bedekkingsgraad van waterplanten, die een sterke relatie heeft met de kwaliteit van het oppervlaktewater. Daarnaast komen de verspreiding van een aantal vogelsoorten, die deel uitmaken van het ecosysteem van het IJsselmeergebied aan bod. Deze soorten dienen als voorbeeld. Ten slotte wordt aandacht besteed aan de rol die de Ecologische Hoofdstructuur en Natura 2000 spelen in het plangebied. 43

Door de aanwezigheid van ondiepe voedselrijke wateren is het gebied aantrekkelijk voor vele diersoorten.

3 Driehoeksmosselen Koppel kuifeenden Kranswier en slakken Kuifeenden Sinds de aanleg van de Zuiderzeewerken is het IJsselmeergebied een zoetwater laaglandmerengebied. De watervogels, het grootschalige open water met zijn land-waterovergangen, gebieden met waterplanten en macrofauna in het IJsselmeergebied zijn van internationale en nationale natuurwaarde. Driehoeksmossel en spiering spelen een belangrijke rol in Markermeer en IJsselmeer, als voedselbron voor watervogels. Met name in het Markermeer is de populatie driehoeksmosselen sterk afgenomen in de afgelopen decennia. Hierdoor is het aantal overwinterende kuifeenden in het IJsselmeer afgenomen. Ook de spieringpopulatie is afgenomen, waardoor het aantal visetende watervogels is gedaald. In de Gouwzee, in de Hoornse Hop en in de kustzone Muiden hebben zich bijzondere kranswiervegetaties en schedefonteinkruidvelden kunnen ontwikkelen. In de randmeren heeft zich een relatief diverse natuur kunnen ontwikkelen. Uitgestrekte waterplantenvelden van kranswieren en fonteinkruiden komen voor. Waar het land geleidelijk overgaat in water, zijn moeras- en oevervegetaties aanwezig. Vissen en watervogels profiteren hiervan. 44

Driehoeksmossel en spiering spelen een belangrijke rol in Markermeer en IJsselmeer, als voedselbron voor watervogels.

4 Foeragerende aalscholvers Fonteinkruid Kleine modderkruiper Sterkranswier 45

5 Op en om het IJsselmeer en de randmeren vindt men een enorme variatie aan (water) vogels. Naast de inheemse soorten die broeden rondom het IJsselmeer, zijn er ook veel soorten uit Siberië en andere koude streken die voor het broedseizoen naar Nederland komen. Als voorbeeld wordt een kaart getoond van de aantallen kuifeenden, als representant van het ecosysteem in het IJsselmeergebied. Kaart Voorkomen 24: Voorkomen kuifeend (seizoenen kuifeend (seizoenen t/m , t/m november , t/m februari) november t/m februari) Legenda 46 Gemiddeld aantal per telling Telmethode: gebiedsdekkend Meer dan 1000 niet gebiedsdekkend Meer dan 1000

Als voorbeeld wordt een kaart getoond van de aantallen kuifeenden, als representant van het ecosysteem in het IJsselmeergebied.

6 B Bedekking waterplanten en oevervegetatie B C A C A D D Oevervegetatie Kaart 23: Oevervegetatie en waterplantenbedekking en waterplantenbedekking Legenda Vegetatie Riet, biezen en overige helofyten Griend Struweel Ruigte Grasland Akker Bos Kale oeverwal, plaat, strand Bebouwd/verhard Water Waterplanten (totaal), bedekkingsgraad 0% bedekking 0% - 5% bedekking 5% - 50% bedekking 50% - 100% bedekking 47

Griend Struweel Ruigte Grasland Akker Bos Kale oeverwal, plaat, strand Bebouwd/verhard Water

7 De Ecologische Hoofdstructuur (EHS) levert samen met het Natura 2000 netwerk een bijdrage aan behoud en versterking van de Nederlandse biodiversiteit. Met het aantreden van het nieuwe kabinet staan verbindingen die nog niet gerealiseerd zijn onder druk. Op deze kaart zijn de EHS en de belangrijkste verbindingszones tussen gebieden weergegeven. Kaart Ecologische 25a: Ecologische hoofdstructuur hoofdstructuur (EHS) Legenda Robuuste verbindingen Ecologische hoofdstructuur Ecologische hoofdstructuur Noordzee 48

Met het aantreden van het nieuwe kabinet staan verbindingen die nog niet gerealiseerd zijn onder druk.

8 Natura 2000 is een samenhangend netwerk van beschermde natuurgebieden door heel Europa. In Nederland zijn er in totaal 162 gebieden die deel uitmaken van Natura 2000, waaronder (een groot deel van ) het IJsselmeer en de Randmeren. De gebieden zijn onderverdeeld in drie categorieën: beschermde gebieden, gebieden die vallen onder de Habitatrichtlijn, de Vogelrichtlijn of een combinatie daarvan. In deze richtlijnen van de Europese Unie staan aangegeven welke soorten en welke habitats beschermd moeten worden. De Vogelrichtlijn bevat een lijst van zeldzame of bedreigde vogelsoorten. In de Habitatrichtlijn staan natuurlijke en halfnatuurlijke gebieden opgenomen. Kaart Natura 25b: 2000Natura 2000 Legenda Vogelrichtlijngebied Vogelrichtlijngebied + beschermd natuurgebied Vogelrichtlijngebied + habitatrichtlijngebied Vogelrichtlijngebied + habitatrichtlijngebied + beschermd natuurgebied Habitatrichtlijngebied + beschermd natuurgebied Habitatrichtlijngebied 49

De gebieden zijn onderverdeeld in drie categorieën: beschermde gebieden, gebieden die vallen onder de Habitatrichtlijn, de Vogelrichtlijn of een combinatie daarvan.

9 Stiltegebieden zijn gebieden waarin de geluidsbelasting door toedoen van menselijke activiteiten zo laag is, dat de in dat gebied heersende natuurlijke geluiden niet of nauwelijks worden verstoord. Het doel van de Natuurbeschermingswet is het beschermen van terreinen en wateren met bijzondere natuur- en landschapswaarden. De kaart geeft de gebieden aan die zijn aangewezen als stiltegebied of natuurbeschermingswetgebied. Het gaat meestal om gebieden met zeldzame plantenen diersoorten, maar het kan ook gaan om gebieden die door hun ontstaansgeschiedenis, bodemopbouw of landschappelijke schoonheid waardevol zijn. Stiltegebieden Kaart 25c: Natuurbeschermingswetgebieden en natuurbeschermingswetgebieden en stiltegebieden Legenda Natuurbeschermingswetgebieden Stiltegebied Stiltegebied (nog niet in werking) Uitzondering stiltegebied Insluiting in stiltegebied 50

De kaart geeft de gebieden aan die zijn aangewezen als stiltegebied of natuurbeschermingswetgebied.

10 51

11 52

12 53

Vergelijkbare documenten

Vissen in het IJsselmeer. Romke Kats

Vissen in het IJsselmeer. Romke Kats Vissen in het IJsselmeer Romke Kats Functies IJsselmeer Water Transport Recreatie Visserij Natuur Vissen in het IJsselmeer Historie Ecologie Voedselketen IJsselmeer algen, vissen, mosselen, waterplanten,