AgentschapNL Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer. InfoMil Jurisprudentieov erzicht luchtkwaliteit geactualiseerd

Transcriptie

1 AgentschapNL Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer InfoMil Jurisprudentieov erzicht luchtkwaliteit geactualiseerd woensdag 5 oktober 2011

2 Inhoudsopgave Jurisprudentieoverzicht luchtkwaliteit geactualiseerd 5 Jurisprudentie Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) 5 ABRvS /1/H1, 31 maart 2010 (24 Oktoberplein) 5 ABRvS /1/M3, 12 januari 2011 (Amstelkwartier Binnendijks) 8 ABRvS /1/M2, 27 april 2011 (Tracébesluit Rijksweg 74) 9 ABRvS /1/M2, 15 juni 2011 (Tracébesluit A50 Ewijk-Valburg) 12 ABRvS /1/M2, 6 juli 2011 (Tracébesluit A4 Delft-Schiedam) 12 ABRvS /1/M2, 7 juli 2010 (Baksteenfabriek Lingewaard) 15 Jurisprudentie begrip Niet In Betekenende Mate (NIBM) 16 ABRvS /1/R2, 30 juni 2010 (Bestemmingsplan Amersfoortseweg, Zeist) 16 ABRvS /1/M1, 1 december 2010 (Veranderingsvergunning Noord-Holland) 17 Rechtbank Roermond, 19 juli 2011, LJN BR3075 (Vrijstelling en bouwvergunning, Veghel) 17 ABRvS /1/R2, 9 maart 2011 (Lintbebouwing Vinkeveen) 18 ABRvS /1/R1, 8 december 2010 (Bestemmingsplan St. Sebastiaansbrug, Delft) 18 ABRvS /1/R2, 23 maart 2011 (Torenallee Doetinchem) 19 Jurisprudentie luchtkwaliteit: waar toetsen? 21 ABRvS /1/M1, 16 juni 2010 (Veranderingsvergunning Limburg) 21 ABRvS /1/M2, 15 december 2010 (Vleeskalveren- en eendenhouderij Barneveld) 22 ABRvS /1/M2, 22 juni 2011 (Pluimveehouderij Markelo) 22 ABRvS /1/M2, 29 juli 2009 (Vleeskuikenhouderij Weert) 23 ABRvS /1/M2, 16 februari 2011 (Pluimveehouderij Weert) 24 Jurisprudentie luchtkwaliteitsonderzoek 25 ABRvS /1/M3, 12 januari 2011 (Amstelkwartier Binnendijks) 25 ABRvS /1/R2, 22 december 2010 (Bestemmingsplan Goese Schans) 26 ABRvS /1/M2, 15 april 2009 (Oprichting nertsenhouderij Gemert-Bakel) 27 ABRvS /1/R1, 27 januari 2010 (Bestemmingsplan Overteylingen) 27 ABRvS /1, 4 juni 2008 (Casino Utrecht) 29 Voorzitter ABRvS /2, 21 november 2005 (Omnizorgcentrum Apeldoorn) 29 Rechtbank Roermond, 19 juli 2011, LJN BR3075 (Vrijstelling en bouwvergunning, Veghel) 30 ABRvS /1/R1, 8 december 2010 (Bestemmingsplan St. Sebastiaansbrug, Delft) 30 ABRvS /1/M2, 12 augustus 2009 (Plantenkwekerij Brielle) 31 ABRvS /1, 26 november 2008 (Bestemmingsplan Borneo, Sporenburg en Rietlanden, Amsterdam) 32 ABRvS /1, 4 maart 2009 (Revisievergunning Overijssel) 32 ABRvS /1, 7 mei 2008 (Bestemmingsplan Duinrell) 34 ABRvS /1, 19 maart 2008 (Bestemmingsplan Nieuw Crooswijk, Rotterdam) 35 ABRvS /1/R1, 30 september 2009 (Uitbreiding Artis) 36 ABRvS /1, 13 februari 2008 (Luchtvaartterrein Maastricht) 36

3 ABRvS /1, 25 juli 2007 (Tracébesluit A4 Burgerveen-Leiden 2004) 37 ABRvS /1, 20 augustus 2008 (Bestemmingsplan Sint-Michielsgestel) 38 ABRvS /1, 30 januari 2008 (Bestemmingsplan Buitenvaart II, Hoogeveen) 39 ABRvS /1/R2, 30 september 2009 (Bestemmingsplan Het Klooster, Nieuwegein) 40 ABRvS /1, 6 juni 2006 (Bestemmingsplan Nieuwe Hoefweg, Bleiswijk) 42 Jurisprudentie luchtkwaliteitsonderzoek: begrip autonome ontwikkeling 43 ABRvS /1, 24 december 2008 (Majellaknoop) 43 ABRvS /1, 29 april 2008 (Watergraafsmeer/De Eenhoorn) 43 ABRvS /1, 28 mei 2008 (Hoorn) 44 ABRvS /1, 27 januari 2010 (Zorgcampus De Wingerd, Dantumadeel) 45 ABRvS /1/R2, 13 oktober 2010 (Het Loo, Doetinchem) 46 ABRvS /1/R3, 22 december 2010 (Bestemmingsplan Vossenberg West II, Tilburg) 47 ABRvS /1, 19 december 2007 (Omlegging N284, Noord-Babant) 48 ABRvS /1, 25 april 2007 (Bestemmingsplan Polder Zestienhoven 49 Jurisprudentie rekenen en meten luchtkwaliteit 50 ABRvS /1, 18 november 2009 (Revisievergunning provincie Utrecht) 50 ABRvS /1, 25 april 2007 (Bestemmingsplan Polder Zestienhoven 51 ABRvS /1, 14 januari 2009 (Nertsenhouderij Twenterand) 52 ABRvS /1/R3, 1 december 2010 (Bestemmingsplan De Zwaaikom, Oosterhout) 53 ABRvS /1/M1, 16 september 2009 (Schietterrein Maasbree) 54 ABRvS /1, 29 april 2008 (Uitbreiding kantoorgebouw, Zeist) 54 ABRvS /1, 5 december 2007 (Revisievergunning Utrecht) 55 ABRvS /1/M2, 8 april 2009 (Revisie nertsenhouderij Gemert-Bakel) 56 ABRvS /1, 13 december 2006 (Varkenshouderij, Noord-Brabant) ABRvS /1/M1, 16 juni 2010 (Veranderingsvergunning Limburg) 60 ABRvS /1/T1/R1, 22 juni 2011 (Tussenuitspraak Sportpark Kleine Vink) 61 Jurisprudentie luchtkwaliteit: belangenafweging/goede RO 62 Rechtbank Roermond, 3 augustus 2011, LJN BR4244 (Vrijstelling bestemmingsplan, Beesel) 62 ABRvS /1/T1/R1, 22 juni 2011 (Tussenuitspraak Sportpark Kleine Vink) 63 ABRvS /1/R1, 9 maart 2011 (Bestemmingsplan Haarlem Zuid) 64 ABRvS /1/R3, 2 maart 2011 (Tinbergen College, Roosendaal) 65 ABRvS /1/R1, 29 september 2010 (Uitwerkingsplan schoolkavel, Ouder-Amstel) 66 ABRvS /1, 21 mei 2008 (Bestemmingsplan De Schammer, Leusden) 67 Jurisprudentie luchtkwaliteit: gevoelige bestemmingen 67 ABRvS /1/R2, 6 oktober 2010 (Rondweg Hummelo) 68 Fijn stof landbouw 69 Jurisprudentie PM2.5 69

4 ABRvS /1/R2, 6 oktober 2010 (Rondweg Hummelo) 69 ABRvS /1/M2, 27 april 2011 (Tracébesluit Rijksweg 74) 70 ABRvS /1/M2, 15 juni 2011 (Tracébesluit A50 Ewijk-Valburg) 73 ABRvS /1/M2, 6 juli 2011 (Tracébesluit A4 Delft-Schiedam) 73 Jurisprudentie (project)saldering luchtkwaliteit 75 ABRvS /1, 28 april 2008 (Sint Anthonis) 75 ABRvS /1, 5 april 2006 (FOC Roosendaal) 76 ABRvS /1, 19 maart 2008 (Bestemmingsplan Nieuw Crooswijk, Rotterdam) 76 ABRvS /1/M2, 29 juli 2009 (Vleeskuikenhouderij Weert) 77 ABRvS /1, 4 november 2009 (Bestemmingsplan Tweede Maasvlakte) 78 ABRvS /1, 12 november 2008 (Glastuinbouwbedrijf Houten) 79 ABRvS /1, 3 december 2008 (Tracébesluiten Coentunnel) 80 ABRvS /1/R2, 30 december 2009 (Bedrijventerrein Deurne) 81 ABRvS /1, 18 juli 2007 (Discountsupermarkt Leudal) 82 ABRvS /1, 25 juli 2007 (Tracébesluit A4 Burgerveen-Leiden 2004) 83 ABRvS /1, 6 februari 2008 (Vrijstelling en bouwvergunning, Venray) 84 Jurisprudentie overgangsrecht Blk Wm 85 ABRvS /1/R1, 16 september 2009 (Bestemmingsplan Amstelveen Noord-West) 85 ABRvS /1/R1, 27 januari 2010 (Bestemmingsplan Overteylingen) 86 ABRvS /1/R3, 1 december 2010 (Bestemmingsplan De Zwaaikom, Oosterhout) 87 ABRvS /1, 29 april 2008 (Uitbreiding kantoorgebouw, Zeist) 89 ABRvS /1/R1, 9 juni 2010 (Uitwerkingsplan Veenwegzone-Noord, Den Haag) 92 ABRvS /1/R1, 29 september 2010 (Uitwerkingsplan schoolkavel, Ouder-Amstel) 93 ABRvS /1/R2, 8 december 2010 (Wijzigingsplan Lunteren) 94

5 Luchtkwaliteit Jurisprudentieoverzicht luchtkwaliteit geactualiseerd Op deze pagina's vindt u jurisprudentie over het onderwerp luchtkwaliteit, van zowel rechtbanken als de Raad van State. De uitspraken zijn onderverdeeld in verschillende onderwerpen, die van belang kunnen zijn voor de uitvoeringspraktijk bij overheden. Per uitspraak is de essentie (voor luchtkwaliteit) weergegeven, en aanvullende achtergrondinformatie. De jurisprudentie op deze webpagina's wordt maandelijks geactualiseerd. Handig: als u linksboven op deze website op het pdf-knopje klikt, maakt u van het jurisprudentieoverzicht een pdf-document (momentopname), met titelblad, inhoudsopgave, paginanummering en colofon. U kunt dit ook per deelonderwerp doen, wanneer u deze pdf-creator gebruikt binnen het deelonderwerp. Lees meer over de pfd-creator. Jurisprudentieoverzicht luchtkwaliteit geactualiseerd Relevante uitspraken over bijvoorbeeld het NSL, luchtkwaliteitsonderzoek, NIBM, PM2.5 en belangenafweging/goede ruimtelijke ordening staan in een geactualiseerd overzicht op de jurisprudentiepagina luchtkwaliteit. Per onderwerp staan een aantal uitspraken op een rij, inclusief een korte essentie en achtergrondinformatie. Het overzicht kan overheden helpen met een goede uitvoering van regelgeving en beleid voor luchtkwaliteit. Jurisprudentie Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) Op deze pagina staat relevante jurisprudentie over luchtkwaliteit, deelonderwerp: Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL). ABRvS /1/H1, 31 maart 2010 (24 Oktoberplein) Essentie: Aangezien het project is opgenomen in het NSL, staan (vanuit de Wm bezien) luchtkwaliteitsaspecten de besluitvorming niet in de weg. Toetsingskader: Wet milieubeheer (artikel 5.12, 5.16) Betreft: Vrijstellingsbesluit van gemeente Utrecht voor realisatie van fly-over en reconstructie van het 24 Oktoberplein Aangezien het project is opgenomen in het NSL, dat een programma betreft als bedoeld in artikel 5.12, eerste lid, van de Wet milieubeheer, kan de omstandigheid dat de realisering van het project gevolgen kan hebben voor de luchtkwaliteit, gelet op het bepaalde in artikel 5.16, eerste lid, aanhef en onder d, gelezen in samenhang met het tweede lid, onder c, van de Wet milieubeheer, niet aan de verlening van vrijstelling als bedoeld in artikel 19, eerste lid, van de Wet op de Ruimtelijke Ordening in de weg staan. Ook indien het college bij het nemen van het besluit op bezwaar van 18 december 2007 onvoldoende onderzoek zou hebben gedaan naar de gevolgen van het project voor de luchtkwaliteit, bestaat daarom in het door [appellant] aangevoerde bij een beoordeling op dit moment in zoverre geen Jurisprudentie InfoMil 5

6 grond voor het oordeel dat de rechtsgevolgen van het besluit van 18 december 2007 waarbij vrijstelling is verleend voor het project, niet in stand kunnen blijven. Verwante rechtsoverwegingen staan bijvoorbeeld in de volgende uitspraken: ABRvS /1/H1, 14 april 2010 (Vredenburg) Aangezien het project is opgenomen in het NSL, dat een programma betreft als bedoeld in artikel 5.12, eerste lid, van de Wet milieubeheer, kan de omstandigheid dat de realisering van het project gevolgen kan hebben voor de luchtkwaliteit, gelet op het bepaalde in artikel 5.16, eerste lid, aanhef en onder d, gelezen in samenhang met het tweede lid, onder c, van de Wet milieubeheer, niet aan de verlening van vrijstelling als bedoeld in artikel 19, eerste lid, van de Wet op de Ruimtelijke Ordening in de weg staan. Aangezien de compenserende maatregelen in het NSL zijn opgenomen, behoefde het college niet inzichtelijk te maken om welke compenserende maatregelen het gaat. Rechtbank Utrecht, 14 april 2010, LJN BM1072 (Muziekpaleis) De voorzieningenrechter constateert dat door de opname van het bouwplan in het NSL is voldaan aan de voorwaarde zoals gesteld in artikel 5.16, derde lid, van de Wm. Bij het uitoefenen van de bevoegdheid tot het verlenen van vrijstelling voor het bouwplan op grond van artikel 19, eerste lid, van de WRO behoefde derhalve ingevolge het bepaalde in artikel 5.16, derde lid, van de Wm geen afzonderlijke beoordeling van de luchtkwaliteit aan de grenswaarden voor stikstofdioxide en zwevende deeltjes plaats te vinden. [...] De voorzieningenrechter constateert dat verzoekers in deze procedure geen inhoudelijke argumenten hebben aangedragen, op grond waarvan geconcludeerd zou kunnen worden dat onvoldoende inzichtelijk is of de door het bouwplan veroorzaakte negatieve effecten zodanig door maatregelen worden gecompenseerd dat de in de Richtlijn gestelde grenswaarden voor stikstofdioxide en zwevende deeltjes tijdig worden bereikt. De enkele stelling van verzoekers dat inmiddels landelijke compenserende maatregelen die in het NSL zijn opgenomen zoals het rekening rijden, niet doorgaan is daarvoor onvoldoende. Het NSL ziet immers op een gebiedsgerichte totaalaanpak, waarbij de negatieve effecten van een veelheid aan ruimtelijke projecten voor de luchtkwaliteit worden gecompenseerd door verschillende regionale en landelijke maatregelen, over een periode van 5 jaar. [...] ABRvS /1/M2, 26 mei 2010 (Wegaanpassingsbesluit A9 Holendrecht- Diemen) Ingevolge artikel 5.16, derde lid, is voor besluiten welke zijn opgenomen in het NSL, zoals het geval is met het onderhavige besluit, geen afzonderlijke beoordeling van de luchtkwaliteit meer nodig. In hetgeen het dagelijks bestuur en de stichting hierover hebben aangevoerd bestaat dan ook geen grond voor het oordeel dat het wegaanpassingsbesluit ten onrechte is vastgesteld. ABRvS /1/M2, 26 mei 2010 (Wegaanpassingsbesluit A12 Woerden-Gouda) In het NSL is het project A12 Woerden-Gouda van km 44,25 tot km 27,00 opgenomen en aangemerkt als een niet in betekenende mate' bijdragend project. Het wegaanpassingsbesluit voorziet in een wijziging van de A12 waarbij op de noordelijke rijbaan een plusstrook wordt aangelegd. Ingevolge artikel 5.16, derde lid, is voor besluiten welke zijn opgenomen in het NSL geen afzonderlijke beoordeling van de luchtkwaliteit meer noodzakelijk. In hetgeen [appellant sub 2] en [appellant sub 3] hierover heeft aangevoerd bestaat dan ook geen grond voor het oordeel dat het wegaanpassingsbesluit ten onrechte is vastgesteld. ABRvS /1/T1/M2, 2 maart 2011 ( Tussenuitspraak w egaanpassingsbesluit A1 't Gooi) Ingevolge artikel 5.16, eerste lid, aanhef en onder d, van de Wet milieubeheer, voor zover hier van belang, kunnen bestuursorganen de bevoegdheid om krachtens de Spoedwet wegverbreding een Jurisprudentie InfoMil 6

7 wegaanpassingsbesluit te nemen, waarvan de uitoefening gevolgen kan hebben voor de luchtkwaliteit, uitoefenen indien de uitoefening is genoemd in een op grond van artikel 5.12, eerste lid, vastgesteld programma. Ingevolge artikel 5.16, derde lid, voor zover hier van belang, vindt bij de uitoefening van een bevoegdheid als bedoeld in het eerste lid, aanhef en onder d, gedurende de periode waar een programma als bedoeld in artikel 5.12, eerste lid betrekking op heeft, met betrekking tot de effecten van het desbetreffende besluit op de luchtkwaliteit geen afzonderlijke beoordeling van de luchtkwaliteit plaats Het programma dat is bedoeld in artikel 5.12, eerste lid, van de Wet milieubeheer is het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL). Het wegaanpassingsbesluit is opgenomen in Bijlage 9 van het NSL. Ingevolge artikel 5.16, derde lid, van de Wet milieubeheer vindt in dat geval geen afzonderlijke toetsing aan de in bijlage 2 bij de Wet milieubeheer opgenomen grenswaarden voor zwevende deeltjes (PM10) plaats. Deze grenswaarden vormden dus geen beletsel om het wegaanpassingsbesluit vast te stellen. Ook hetgeen [appellant sub 2] en anderen voor het overige over luchtkwaliteit hebben aangevoerd, geeft de Afdeling geen reden om aan te nemen dat niet tot vaststelling van het wegaanpassingsbesluit kon worden besloten. ABRvS /1/M2, 27 juli 2011 (Tracébesluit A58 Eindhoven-Oirschot) Het project A58 Eindhoven-Oirschot, waarop het tracébesluit betrekking heeft, is opgenomen in het NSL. Dit betekent dat ingevolge artikel 5.16, eerste en derde lid, van de Wet milieubeheer geen afzonderlijke toetsing aan de in bijlage 2 bij de Wet milieubeheer opgenomen grenswaarden voor de luchtkwaliteit hoeft plaats te vinden. Deze grenswaarden vormen dus geen beletsel om het tracébesluit vast te stellen. ABRvS /1/M3, 17 augustus 2011 (Bestemmingplan en exploitatieplan Doetinchem) Nu het bedrijventerrein dat door het bestemmingsplan mogelijk wordt gemaakt onder de naam Land van Wehl en IB-nummer 211 is opgenomen in het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit, heeft de raad het bestemmingsplan ingevolge artikel 5.16, eerste lid, aanhef en onder d, gelezen in samenhang met het tweede lid, aanhef en onder c, van de Wet milieubeheer kunnen vaststellen zonder dat toetsing aan de in bijlage 2 opgenomen grenswaarden hoefde plaats te vinden. ABRvS /1/M2, 24 augustus 2011 (Wegaanpassingsbesluit A9 Alkmaar-Uitgeest): Ingevolge artikel 5.16, eerste lid, aanhef en onder d, van de Wet milieubeheer, voor zover hier van belang, kunnen bestuursorganen de bevoegdheid om krachtens de Spoedwet wegverbreding een wegaanpassingsbesluit te nemen, waarvan de uitoefening gevolgen kan hebben voor de luchtkwaliteit, uitoefenen indien de uitoefening is genoemd in een op grond van artikel 5.12, eerste lid, vastgesteld programma. Ingevolge artikel 5.16, derde lid, voor zover hier van belang, vindt bij de uitoefening van een bevoegdheid als bedoeld in het eerste lid, aanhef en onder d, gedurende de periode waar een programma als bedoeld in artikel 5.12, eerste lid betrekking op heeft, met betrekking tot de effecten van het desbetreffende besluit op de luchtkwaliteit geen afzonderlijke beoordeling van de luchtkwaliteit plaats Het programma dat is bedoeld in artikel 5.12, eerste lid, van de Wet milieubeheer is het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL). Het wegaanpassingsbesluit is opgenomen in Bijlage 9 van het NSL. Ingevolge artikel 5.16, derde lid, van de Wet milieubeheer vindt in dat geval geen afzonderlijke toetsing aan de in bijlage 2 bij de Wet milieubeheer opgenomen grenswaarden voor zwevende deeltjes (PM10) plaats. Deze grenswaarden vormden dus geen beletsel om het wegaanpassingsbesluit vast te stellen. Jurisprudentie InfoMil 7

8 RvS-nummer: /1/H1 Datum uitspraak: 31 maart 2010 ABRvS /1/M3, 12 januari 2011 (Amstelkwartier Binnendijks) Essentie: NSL: Het enkele feit dat de uitgangspunten van het NSL tijdens de looptijd mogelijk moeten worden bijgesteld, maakt het NSL niet in strijd met artikel 5.12 Wm. Hetzelfde geldt als de eerste uitkomsten van de monitoring van het NSL tegenvallen. Houdbaarheid onderzoeksgegevens: Het bevoegd gezag had bij de voorbereiding van het goedkeuringsbesluit moeten nagaan of het luchtkwaliteitsrapport van 1 jaar oud nog actueel was, aangezien dat aangaf dat de concentratie NO2 dicht bij, en in één geval zelfs op de grenswaarde zou komen te liggen. Toetsingskader: Wet milieubeheer (artikel 5.12) Betreft: Goedkeuringsbesluit van provincie Noord-Holland (GS) over het bestemmingsplan Amstelkwartier Binnendijks' van de gemeente Amsterdam [...] Nu de grootschalige concentratiegegevens 2008 en versie 7.0 van het CAR-II rekenmodel reeds beschikbaar waren vóór de vaststelling en de goedkeuring van het bestemmingsplan, is in het luchtkwaliteitrapport van januari 2008 van achterhaalde grootschalige concentratiegegevens en van een verouderde versie van het CAR-II rekenmodel uitgegaan. In aanmerking genomen dat volgens dit luchtkwaliteitrapport op een aantal wegtracés de jaargemiddelde concentratie stikstofdioxide dicht bij, en in een geval zelfs op, de daarvoor geldende grenswaarde komt te liggen, is de Afdeling van oordeel dat het college had dienen na te gaan of het luchtkwaliteitrapport van januari 2008 nog actueel was. Het college heeft dit niet onderkend. Het bestreden besluit is in zoverre genomen in strijd met de bij het voorbereiden van een besluit te betrachten zorgvuldigheid. Hetgeen overigens met betrekking tot het aspect luchtkwaliteit is aangevoerd kan buiten bespreking blijven Tegen het NSL staat geen beroep open, maar dit neemt niet weg dat, zoals de Afdeling eerder heeft overwogen (uitspraak van 31 maart 2010 in zaak nr /1/H1) exceptieve toetsing van het NSL aan artikel 5.12 van de Wet milieubeheer mogelijk is. In het kader van deze exceptieve toetsing overweegt de Afdeling dat het NSL ingevolge artikel 5.12 gericht moet zijn op het bereiken van de in bijlage 2 van de Wet milieubeheer opgenomen grenswaarden. De Wet milieubeheer voorziet via de in artikel 5.14 geregelde jaarlijkse rapportages over de voortgang en uitvoering van het programma, en de in artikel 5.12, tiende lid, opgenomen bevoegdheid om het programma aan te passen indien deze rapportages daartoe aanleiding geven, in een systeem om ervoor te zorgen dat het programma gericht blijft op het bereiken van de grenswaarden. Uit deze systematiek volgt naar het oordeel van de Afdeling dat het enkele feit dat de uitgangspunten die bij het opstellen van het programma zijn gebruikt - zoals verkeersprognoses of het voornemen om kilometerbeprijzing in te voeren - gedurende de looptijd van het programma mogelijkerwijs bijstelling behoeven, niet meebrengt dat het programma in strijd is met artikel Hetzelfde geldt voor de omstandigheid dat de eerste uitkomsten van de monitoring van het NSL tegenvallen. De Afdeling ziet in de bezwaren van [appellant] in zoverre dan ook geen aanleiding voor het oordeel dat exceptieve toetsing van het NSL aan artikel 5.12 tot de conclusie leidt dat het NSL onrechtmatig is. Dit betekent dat gelet op artikel 5.16 bij de goedkeuring van het bestemmingsplan geen afzonderlijke toetsing aan de in bijlage 2 Jurisprudentie InfoMil 8

9 opgenomen grenswaarden hoeft plaats te vinden. Gelet op het derde lid, anders dan [appellant] betoogt, ook niet voor enig jaar na de periode waarop het NSL betrekking heeft. RvS-nummer: /1/M3 Datum uitspraak: 12 januari 2011 ABRvS /1/M2, 27 april 2011 (Tracébesluit Rijksweg 74) Essentie: Het systeem van de uitgestelde grenswaarden is niet in strijd met de EU-richtlijn voor luchtkwaliteit. Vóór 11 juni 2011 en 1 januari 2015 hoeft nog niet aan de grenswaarden voor PM10 respectievelijk NO2 te worden voldaan. NSL: Het enkele feit dat de uitgangspunten van het NSL tijdens de looptijd mogelijk moeten worden bijgesteld, maakt het NSL niet in strijd met artikel 5.12 Wm. Zo lang uitvoering wordt gegeven aan de bepalingen uit de Wet milieubeheer met betrekking tot monitoring en rapportage, is er geen strijd met artikel 5.12 Wm. Een beoordeling van de toekomstige situatie aan de hand van prognoses en berekeningen brengt uit de aard der zaak mee dat onzekerheidsmarges optreden. NSL: Aangezien zich geen luchtkwaliteitsknelpunten voordoen ter plaatse van dit project, is het niet nodig extra maatregelen in het NSL op te nemen. PM2.5: Aangezien het NSL gericht is op het per 11 juni 2011 bereiken van de daggemiddelde grenswaarde voor PM10, kan gesteld worden dat er nu geen dreigende overschrijding voor PM2.5 is, en het daarom niet nodig is om aanvullende maatregelen voor PM2.5 in het NSL op te nemen. Toetsingskader: Wet milieubeheer (titel 5.2) Betreft: Besluit van de Minister van VenW tot vaststelling van het tracébesluit Rijksweg 74' Uit de hiervoor weergegeven bepalingen van de Wet milieubeheer volgt dat bij het nemen van het tracébesluit geen toetsing aan de in bijlage 2 bij die wet gestelde, aan de richtlijn ontleende, grenswaarden voor zwevende deeltjes en stikstofdioxide behoefde plaats te vinden. Dat is niet in strijd met de richtlijn omdat - zoals is geconcludeerd onder de betrokken grenswaarden ingevolge de richtlijn en gezien de toepassing van artikel 22 van die richtlijn vanaf 11 juni 2011 respectievelijk 1 januari 2015 gelden. Als voorwaarde voor uitstel van de gelding van de grenswaarden vereist artikel 22 van de richtlijn dat, met het oog op de toekomstige gelding van die grenswaarden, door middel van een luchtkwaliteitsplan wordt aangetoond hoe na de periode van uitstel aan de grenswaarden kan worden voldaan. De richtlijn specificeert niet of en op welke wijze het luchtkwaliteitsplan in nationaal recht moet worden verankerd. In de Wet milieubeheer is in artikel 5.12 bepaald dat, kort weergegeven, het programma (lees: het luchtkwaliteitsplan) moet zijn gericht op het bereiken van de grenswaarden, en dat in het programma geen besluiten mogen worden opgenomen die een overschrijding of verdere overschrijding van de grenswaarden op het moment dat zij gaan gelden tot gevolg hebben. Verder voorziet artikel 5.14 in Jurisprudentie InfoMil 9

10 jaarlijkse rapportages over de voortgang en uitvoering van het programma, en is in artikel 5.12, tiende lid, een bevoegdheid van de minister om het programma aan te passen indien deze rapportages daartoe aanleiding geven en in het twaalfde lid een bevoegdheid van bestuursorganen om het programma aan te passen opgenomen. De Afdeling ziet geen grond voor het oordeel dat deze wettelijke bepalingen in strijd zijn met artikel 22 van de richtlijn De Afdeling is gezien het voorgaande van oordeel dat de toepassing van het wettelijk systeem in de thans aan de orde zijnde situatie, waarin bij het nemen van het tracébesluit de grenswaarden voor zwevende deeltjes en stikstofdioxide nog niet gelden, niet in strijd is met de richtlijn. Of, zoals GTS stelt, de in artikel 5.16, derde lid, van de Wet milieubeheer geregelde uitsluiting van een toetsing aan deze grenswaarden in strijd met de richtlijn komt op het moment dat de grenswaarden gaan gelden, is hier niet aan de orde In haar uitspraak van 31 maart 2010, in zaak nr /1/H1, heeft de Afdeling overwogen dat een exceptieve toetsing van het NSL-besluit aan artikel 5.12 van de Wet milieubeheer mogelijk is. Concreet betekent dit, dat moet worden beoordeeld of het NSL overeenkomstig het eerste lid van dit artikel is gericht op het bereiken van grenswaarden die worden of dreigen te worden overschreden en of er overeenkomstig het vijfde lid van dit artikel geen besluiten in zijn opgenomen waarvan aannemelijk is dat deze na afloop van de uitsteltermijn leiden tot een overschrijding of verdere overschrijding van de grenswaarden waarvoor met toepassing van artikel 22 van de richtlijn uitstel is verkregen. Zoals de Afdeling heeft overwogen in haar uitspraak van 12 januari 2011 in zaak nr /1/M3, brengt het enkele feit dat de uitgangspunten die bij het opstellen van het NSL zijn gebruikt, gedurende de looptijd van het programma mogelijkerwijs bijstelling behoeven, niet met zich dat het programma in strijd is met artikel 5.12 van de Wet milieubeheer. Zo lang uitvoering wordt gegeven aan de onder genoemde bepalingen van de Wet milieubeheer, kan niet worden geoordeeld dat het plan in strijd is met artikel Dat blijkens het RIVM rapport "Nulmeting van het NSL monitoringsprogramma" de uitkomsten van de monitoringstool onzekerheden kennen, leidt de Afdeling niet tot het oordeel dat gehandeld is in strijd met de wettelijke bepalingen over het NSL. Dat, zoals GTS heeft opgemerkt, de berekening van onder meer luchtkwaliteit een onzekerheidsmarge kent, geeft evenmin aanleiding voor dat oordeel. Een beoordeling van de toekomstige situatie aan de hand van prognoses en berekeningen brengt uit de aard der zaak mee dat onzekerheidsmarges optreden Voor zover GTS erop wijst dat blijkens de monitoringsrapportage 2010 hogere concentraties stikstofdioxide optreden dan bij het opstellen van het NSL was geprognotiseerd, overweegt de Afdeling dat de minister naar aanleiding van die bevindingen op 6 december 2010 een melding als bedoeld in artikel 5.12, twaalfde lid, heeft gedaan waarin onder meer extra stikstofdioxide-reducerende maatregelen (schermen) aan het NSL zijn toegevoegd om de door deze hogere prognoses ontstane knelpunten op te lossen. Bij het tracé van RW74 doen zich echter geen knelpunten voor en zijn dus geen extra maatregelen in het NSL opgenomen. Reeds daarom is er in zoverre geen grond voor het oordeel dat wat de omgeving van het tracé betreft geen juiste uitvoering aan de wettelijke bepalingen over het NSL is gegeven Wat betreft de per 1 januari 2015 geldende grenswaarde voor zwevende deeltjes (PM2.5) heeft de minister ter zitting gewezen op het door het Planbureau voor de Leefomgeving uitgegeven rapport "PM2.5 in the Netherlands" uit 2007, waarin is vermeld dat wanneer aan de daggemiddelde grenswaarde voor zwevende deeltjes (PM10) van 50 microgram per kubieke meter (niet vaker dan 35 keer per kalenderjaar te overschrijden) wordt voldaan, eveneens wordt voldaan aan de jaargemiddelde grenswaarde voor zwevende deeltjes (PM2.5) van 25 microgram per kubieke meter. Hetgeen naar voren is gebracht geeft geen aanleiding om te twijfelen aan de juistheid van deze constatering. Nu het NSL is gericht op het per 11 juni 2011 bereiken van de daggemiddelde grenswaarde voor zwevende deeltjes (PM10), is er geen aanleiding voor het oordeel dat de minister zich niet op goede gronden op het Jurisprudentie InfoMil 10

11 standpunt stelt dat er thans geen dreigende overschrijding van de jaargemiddelde grenswaarde voor zwevende deeltjes (PM2.5) in 2015 is, zodat het evenmin noodzakelijk is om in dit opzicht in het NSL te voorzien in aanvullende maatregelen [...] Het project RW74 waarvoor het thans bestreden tracébesluit is vastgesteld, is opgenomen in het NSL. Nu een exceptieve toetsing van het NSL aan artikel 5.12 van de Wet milieubeheer niet tot de conclusie leidt dat het NSL onrechtmatig is, volgt uit artikel 5.16 van die wet dat geen afzonderlijke toetsing aan de in bijlage 2 bij de Wet milieubeheer opgenomen grenswaarden voor zwevende deeltjes en stikstofdioxide hoeft plaats te vinden. Deze grenswaarden vormen dus geen beletsel om het tracébesluit vast te stellen. Verwante rechtsoverwegingen over het NSL staan bijvoorbeeld in: ABRvS /1/R1, 23 februari 2011 (Stadsbrug Nijmegen) Ingevolge artikel 5.16, derde lid van de Wet milieubeheer, is voor besluiten welke zijn opgenomen in het NSL geen afzonderlijke beoordeling van de luchtkwaliteit meer nodig. Gelet daarop kan de omstandigheid dat de realisering van het project gevolgen kan hebben voor de luchtkwaliteit, gelet op het bepaalde in artikel 5.16, eerste lid, aanhef en onder d, gelezen in samenhang met het tweede lid, onder c, van de Wet milieubeheer, niet aan vaststelling van het plan in de weg staan. Hoewel het NSL nog niet in werking was ten tijde van de vaststelling van het plan, dienen besluiten omtrent goedkeuring van een bestemmingsplan te worden genomen met inachtneming van het recht zoals dat geldt ten tijde van het nemen van dat besluit. Gelet hierop heeft het college zich terecht op het standpunt gesteld dat ten tijde van het nemen van het goedkeuringsbesluit niet behoefde te worden getoetst aan de normen voor luchtkwaliteit en kan hetgeen [appellanten sub 2], de vereniging en anderen en [appellante sub 3] en anderen in dit verband hebben aangevoerd niet leiden tot vernietiging van het bestreden besluit. [...] De Wet milieubeheer voorziet via de in artikel 5.14 geregelde jaarlijkse rapportages over de voortgang en uitvoering van het programma, en de in artikel 5.12, tiende lid, opgenomen bevoegdheid om het programma aan te passen indien deze rapportages daartoe aanleiding geven, in een systeem waarbij het programma gericht blijft op het bereiken van de grenswaarden. Uit deze systematiek volgt naar het oordeel van de Afdeling dat het enkele feit dat de uitgangspunten die bij het opstellen van het programma zijn gebruikt gedurende de looptijd van het programma mogelijkerwijs bijstelling behoeven, niet meebrengt dat het programma in strijd is met artikel 5.12 van de Wet milieubeheer. Wanneer geen adequate uitvoering wordt gegeven aan de in artikel 5.14 bedoelde jaarlijkse rapportages en de mogelijkheid om het programma naar aanleiding van die rapportages aan te passen, kan dit mogelijk meebrengen dat het programma niet langer kan worden geacht te zijn gericht op het bereiken van de grenswaarden. De Afdeling ziet geen grond voor het oordeel dat deze situatie zich op dit moment voordoet. Het feit dat het RIVM meent dat de monitoringstool op dit moment tot onzekere uitkomsten leidt, geeft onvoldoende aanleiding voor die conclusie. Gelet hierop faalt het betoog van de vereniging en anderen. [...] ABRvS /1/M2, 15 september 2010 (Tracébesluit A4 Burgerveen-Leiden 2009) 2.5.5: Voor zover Milieudefensie ter zitting erop heeft gewezen dat de in het NSL opgenomen maatregel kilometerbeprijzing waarschijnlijk geen doorgang zal vinden, merkt de Afdeling op dat artikel 5.12, tiende lid, van de Wet milieubeheer de minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer de mogelijkheid biedt om het NSL ambtshalve te wijzigen indien naar zijn oordeel uit rapportages naar voren komt dat de in het NSL opgenomen gegevens omtrent de effecten op luchtkwaliteit van in het NSL voorgenomen maatregelen niet of niet langer in redelijkheid kunnen worden gehanteerd. Jurisprudentie InfoMil 11

12 RvS-nummer: /1/M2 Datum uitspraak: 27 april 2011 ABRvS /1/M2, 15 juni 2011 (Tracébesluit A50 Ewijk-Valburg) Essentie: PM2.5: Bij een tracébesluit hoeft niet getoetst te worden aan de richtwaarde voor PM2.5. NSL: Aangezien de gemeente niet aannemelijk heeft gemaakt dat de grenswaarden voor luchtkwaliteit niet tijdig gehaald kunnen worden, is er geen reden om te oordelen dat het NSL in strijd is met artikel 5.12 van de Wet milieubeheer. Toetsingskader: Wet milieubeheer (artikel 5.12 en 5.16) Betreft: Besluit van de Minister van VenW tot vaststelling van het tracébesluit A50 Ewijk-Valburg [appellante sub 5] betoogt dat ten onrechte niet is getoetst aan de richtwaarde voor zwevende deeltjes (PM2,5). De richtwaarde voor zwevende deeltjes (PM2,5) is geen toetsingsmaatstaf voor het nemen van besluiten zoals het tracébesluit. De richtwaarde dient ingevolge artikel 5.17, eerste lid, van de Wet milieubeheer samen met het Besluit maatregelen richtwaarden (luchtkwaliteiteisen), als maatstaf voor een door de minister vast te stellen plan of programma dat gericht moet zijn op het voor zover mogelijk bereiken van de richtwaarde. De beroepsgrond faalt B&W van Beuningen heeft niet aannemelijk gemaakt dat niet aan de grenswaarden voor zwevende deeltjes en stikstofdioxide kan worden voldaan op het moment dat zij gaan gelden. Er bestaat dan ook geen grond voor het oordeel dat het NSL in strijd is met artikel 5.12 van de Wet milieubeheer. Nu het project is opgenomen in het NSL is op grond van artikel 5.16, eerste lid, aanhef en onder d, van de Wet milieubeheer, gelezen in samenhang met het tweede lid, onder d, en het derde lid, geen afzonderlijke beoordeling van de luchtkwaliteit noodzakelijk. De grenswaarden voor zwevende deeltjes en stikstofdioxide vormen dus geen beletsel om het tracébesluit vast te stellen. Voorts brengt de systematiek van de Wet milieubeheer - anders dan appellanten veronderstellen - mee dat nader onderzoek niet nodig is. Hetgeen daarover is aangevoerd, kan derhalve onbesproken blijven. RvS-nummer: /1/M2 Datum uitspraak: 15 juni 2011 ABRvS /1/M2, 6 juli 2011 (Tracébesluit A4 Delft-Schiedam) Essentie: NSL: Wanneer de juistheid van de uitgangspunten van het NSL wordt bestreden, kan het NSL alleen als onrechtmatig worden beoordeeld, als wordt aangetoond dat het redelijkerwijs niet Jurisprudentie InfoMil 12

13 mogelijk is - ook niet met een verdere bijstelling van het programma - de gestelde grenswaarden op de betrokken datums te halen. PM2.5: Bij een tracébesluit hoeft niet getoetst te worden aan de richtwaarde voor PM2.5. PM2.5: Aangezien het NSL gericht is op het per 11 juni 2011 bereiken van de daggemiddelde grenswaarde voor PM10, kan gesteld worden dat er nu geen dreigende overschrijding voor PM2.5 is. Toetsingskader: Wet milieubeheer (titel 5.2) Betreft: Besluit van de Minister van VenW tot vaststelling van het tracébesluit A4 Delft-Schiedam Ten aanzien van het betoog van Stichting Milieufederatie en anderen over de in bijlage 2 bij de Wet milieubeheer opgenomen richtwaarde voor zwevende deeltjes (PM2.5), overweegt de Afdeling dat deze richtwaarde geen toetsingsmaatstaf is voor het nemen van besluiten zoals het tracébesluit. De richtwaarde dient ingevolge artikel 5.17, eerste lid, van de Wet milieubeheer samen met het Besluit maatregelen richtwaarden (luchtkwaliteitseisen), als maatstaf voor een door de minister vast te stellen plan of programma dat gericht moet zijn op het voor zover mogelijk bereiken van de richtwaarde. Het beroep van Stichting Milieufederatie en anderen slaagt in zoverre niet In de uitspraak van 31 maart 2010 in zaak nr /1/H1 heeft de Afdeling overwogen dat een exceptieve toetsing van het NSL-besluit aan artikel 5.12 van de Wet milieubeheer mogelijk is. In het verlengde daarvan moet worden geoordeeld dat eveneens een exceptieve toetsing van de op 13 juli 2010 gemelde wijzigingen van het NSL met toepassing van artikel 5.12, twaalfde lid, mogelijk is. Gelet op de aangevoerde beroepsgronden komt de exceptieve toetsing er in dit geval, gezien de eisen die in artikel 5.12, eerste en vijfde lid, aan het NSL zijn gesteld en de eisen die in het twaalfde lid aan een wijziging zijn gesteld, op neer dat moet worden beoordeeld of het NSL na opname van A4 zoals omschreven in de melding van 13 juli 2010, gericht is op het bereiken van de grenswaarden en of aannemelijk kon worden geacht dat deze opname geen overschrijding of verdere overschrijding grenswaarde voor stikstofdioxide en zwevende deeltjes (PM10) veroorzaakt. In dit kader overweegt de Afdeling dat de Wet milieubeheer voorziet in een systeem om ervoor te zorgen dat het programma gericht blijft op het bereiken van deze grenswaarden. Dit gebeurt via de in artikel 5.14 van deze wet geregelde jaarlijkse rapporten over de voortgang en uitvoering van het programma alsmede de in artikel 5.12, tiende en twaalfde lid, van deze wet opgenomen bevoegdheid om het programma aan te passen. Deze systematiek biedt veel ruimte om te komen tot het beoogde eindresultaat. Wanneer, zoals in dit geval, de juistheid van bij het (wijzigen van het) NSL gehanteerde uitgangspunten wordt bestreden, bestaat voor het oordeel dat het NSL onrechtmatig is alleen grond indien wordt aangetoond dat het redelijkerwijs niet mogelijk is - ook niet met een verdere bijstelling van het programma - de in bijlage 2 van de Wet milieubeheer gestelde grenswaarden op de betrokken datums te halen Appellanten hebben niet aangetoond dat het redelijkerwijs niet mogelijk is - ook niet met bijstelling van het NSL - bij de A4 de in bijlage 2 van de Wet milieubeheer gestelde grenswaarden op de betrokken datums te halen. In dit verband overweegt de Afdeling het volgende. De omstandigheid dat in het kader van de monitoring van het NSL verkeersprognoses van het landelijk dekkend model LMS zijn gehanteerd terwijl bij de bepaling van de verkeersprognoses van de A4 het regionale model NRM is gebruikt en de resultaten van deze modellen divergeren, is daarvoor ontoereikend. Dit wil immers niet zeggen dat het behalen van de in bijlage 2 van de Wet milieubeheer opgenomen grenswaarden in gevaar komt. Ook het beroep op het rapport van het RIVM en dat van Jurisprudentie InfoMil 13

14 Cauberg-Huygen B.V. is daarvoor ontoereikend. Hetzelfde geldt voor de overige kanttekeningen die appellanten hebben geplaatst bij de berekeningen die aan het NSL ten grondslag liggen, zoals de berekeningen over de compensatie van de maatregel Anders Betalen voor Mobiliteit en de maatregel Stimulering Euro IV. [...] Zoals de Afdeling tot slot heeft overwogen in de uitspraak van 27 april 2011 in zaak nr /1 geldt voor de grenswaarde voor zwevende deeltjes (PM2.5) dat, dat wanneer aan de daggemiddelde grenswaarde voor zwevende deeltjes (PM10) wordt voldaan, eveneens wordt voldaan aan de grenswaarde voor zwevende deeltjes (PM2.5). Niet is gebleken dat rond het tracé van de A4 in 2015 niet aan de daggemiddelde grenswaarde voor zwevende deeltjes (PM10) zal worden voldaan. Verwante rechtsoverwegingen over het NSL staan bijvoorbeeld in: ABRvS /1/M2, 20 juli 2011 (Tracébesluit A12 Waterberg-Velperbroek) Ingevolge artikel 5.16, eerste lid, aanhef en onder d, van de Wet milieubeheer, samen met het tweede lid, onder d, voor zover thans van belang, kan een tracébesluit dat gevolgen kan hebben voor de luchtkwaliteit, worden vastgesteld indien dit besluit betrekking heeft op een ontwikkeling die is genoemd in een op grond van artikel 5.12, eerste lid, vastgesteld programma. Ingevolge het derde lid, kort weergegeven en voor zover hier van belang, vindt wanneer artikel 5.16, eerste lid, aanhef en onder d, van toepassing is, met betrekking tot de effecten van het desbetreffende besluit geen afzonderlijke beoordeling van de luchtkwaliteit plaats voor de in bijlage 2 opgenomen grenswaarden Op grond van artikel 5.12, eerste lid, van de Wet milieubeheer is reeds voor het nemen van het tracébesluit het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (hierna: NSL) vastgesteld. Het project A12 Waterberg-Velperbroek is genoemd in het NSL Stichting Duurzame A12 heeft ter zitting betoogd dat het NSL onrechtmatig is, omdat een aantal bij de vaststelling van het NSL voorziene maatregelen (zoals de plannen voor rekeningrijden) en gehanteerde uitgangspunten (zoals de prognose van emissie van vrachtverkeer) inmiddels zijn gewijzigd. Verder wijst zij op het rapport "Nulmeting van het NSL monitoringsprogramma" van het RIVM In haar uitspraak van 27 april 2011 in zaak nr /1/M2 heeft de Afdeling reeds geoordeeld dat het feit dat blijkens het RIVM rapport "Nulmeting van het NSL monitoringsprogramma" de uitkomsten van de zogenoemde monitoringstool onzekerheden kennen, niet tot het oordeel leidt dat het NSL onrechtmatig is. Verder bestaat, zoals de Afdeling in haar uitspraak van 6 juli 2011 in zaak nr /1/M2 heeft overwogen, wanneer de juistheid van bij het NSL gehanteerde uitgangspunten wordt bestreden, voor het oordeel dat het NSL onrechtmatig is alleen grond indien wordt aangetoond dat het redelijkerwijs niet mogelijk is - ook niet met een verdere bijstelling van het programma - de in bijlage 2 van de Wet milieubeheer gestelde grenswaarden op de betrokken datums te halen. Met haar stelling dat een aantal bij het vaststellen van het NSL voorziene maatregelen en gehanteerde uitgangspunten zijn gewijzigd, heeft Stichting Duurzame A12 dit niet aangetoond. Ten overvloede merkt de Afdeling op dat inmiddels ook een bijstelling van het programma heeft plaatsgevonden: bij meldingen van 13 juli 2010 en 8 december 2010 is het NSL aangepast in verband met onder meer de gewijzigde plannen met betrekking tot rekeningrijden en de gewijzigde inzichten over de emissie van vrachtverkeer Nu er geen grond is het NSL onrechtmatig te achten, en gezien de hiervoor weergegeven bepalingen, behoorde bij het nemen van het tracébesluit geen afzonderlijke toetsing aan de in bijlage 2 bij de Wet milieubeheer opgenomen grenswaarden voor luchtkwaliteit plaats te vinden. De minister heeft daarom terecht geconcludeerd dat deze grenswaarden geen beletsel vormen voor het vaststellen van het tracébesluit. Hetgeen appellanten hebben aangevoerd over de juistheid van het bij de voorbereiding van het tracébesluit verrichte onderzoek naar de luchtkwaliteit, de vraag of onderzoek Jurisprudentie InfoMil 14

15 moet worden gestoeld op metingen of berekeningen, en de vraag of op basis van het onderzoek een juiste toetsing aan de grenswaarden zou kunnen plaatsvinden, kan gelet hierop onbesproken blijven Voor zover Stichting Duurzame A12 wijst op het Besluit gevoelige bestemmingen (luchtkwaliteitseisen), overweegt de Afdeling dat deze algemene maatregel van bestuur geen betrekking heeft op besluiten over, zoals hier, het wijzigen van wegen, maar op besluiten over het bouwen of uitbreiden van gevoelige bestemmingen in de omgeving van wegen. RvS-nummer: /1/M2 Datum uitspraak: 6 juli 2011 ABRvS /1/M2, 7 juli 2010 (Baksteenfabriek Lingewaard) Essentie: Het NSL is niet bedoeld of geschikt als beoordelingskader voor de voorschriften die moeten worden gesteld bij de verlening van een milieuvergunning voor een individuele inrichting. Toetsingskader: Wet milieubeheer (titel 5.2) Betreft: Besluit van gemeente Lingewaard (B&W) tot verlening van een revisievergunning voor een baksteenfabriek 2.3. Ingevolge artikel 8.11, tweede lid, van de Wet milieubeheer kan een vergunning in het belang van de bescherming van het milieu onder beperkingen worden verleend. Ingevolge het derde lid van dit artikel worden in het belang van het bereiken van een hoog niveau van bescherming van het milieu aan de vergunning de voorschriften verbonden die nodig zijn om de nadelige gevolgen die de inrichting voor het milieu kan veroorzaken, te voorkomen of, indien dat niet mogelijk is, zoveel mogelijk - bij voorkeur bij de bron - te beperken en ongedaan te maken. Daarbij wordt ervan uitgegaan dat in de inrichting ten minste de voor de inrichting in aanmerking komende beste beschikbare technieken worden toegepast. Uit artikel 8.11, tweede en derde lid, volgt dat de vergunning moet worden geweigerd indien de nadelige gevolgen die de inrichting voor het milieu kan veroorzaken door het stellen van voorschriften en beperkingen niet kunnen worden voorkomen dan wel niet voldoende kunnen worden beperkt. Bij de toepassing van de hiervoor genoemde bepalingen komt het college een zekere beoordelingsvrijheid toe Het door de Milieufederatie genoemde Nationaal Samenwerkingsprogramma Lucht is gebaseerd op artikel 5.12 van de Wet milieubeheer. In dit artikel is - kort weergegeven - bepaald dat de minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer een programma vaststelt dat is gericht op het bereiken van grenswaarden. Een dergelijk plan, dat is gericht op het op het gehele grondgebied van Nederland bereiken van grenswaarden, is naar zijn aard bedoeld noch geschikt als beoordelingskader voor de voorschriften die moeten worden gesteld bij de verlening van een milieuvergunning voor een individuele inrichting. Het college heeft het plan dan ook terecht niet tot uitgangspunt genomen bij de invulling van de hem bij de toepassing van artikel 8.11, derde lid, van de Wet milieubeheer toekomende beoordelingsvrijheid. Jurisprudentie InfoMil 15

16 RvS-nummer: /1/M2 Datum uitspraak: 7 juli 2010 Jurisprudentie begrip Niet In Betekenende Mate (NIBM) Op deze pagina staat relevante jurisprudentie over luchtkwaliteit, deelonderwerp: het begrip Niet In Betekenende Mate bijdragen (NIBM). ABRvS /1/R2, 30 juni 2010 (Bestemmingsplan Amersfoortseweg, Zeist) Essentie: De NIBM-toets beperkt zich tot de luchtkwaliteitseffecten van de ontwikkelingen in het voorliggende plan/besluit. Als andere toekomstige ontwikkelingen geen onderdeel van dat plan/besluit vormen, hoeven deze niet bij de NIBM-toets betrokken te worden. Toetsingskader: Wet milieubeheer (artikel 5.16), Regeling NIBM Betreft: Goedkeuringsbesluit van provincie Utrecht (GS) over het bestemmingsplan Amersfoortseweg e.o.' van de gemeente Zeist Milieuzorg Zeist betoogt dat het luchtkwaliteitsonderzoek ondeugdelijk is uitgevoerd. Hiertoe wordt aangevoerd dat in het verrichte onderzoek een aantal ontwikkelingen niet zijn meegenomen zoals de aanleg van de autoboulevard, de woningbouw op de locatie Apollo-Noord en op het terrein van vliegbasis Soesterberg alsmede de uitbreiding van de A28 naar drie rijstroken. [...] Bij invoering van titel 5.2 van de Wet milieubeheer zijn krachtens artikel 5.16, vierde lid, van de Wet milieubeheer in bijlage 3B bij de Regeling als categorie van gevallen waarin het vaststellen van een bestemmingsplan in ieder geval niet in betekenende mate bijdraagt als bedoeld in artikel 5.16, eerste lid, aanhef en onder c, van de Wet milieubeheer, woningbouwlocaties aangewezen die - in geval van één ontsluitingsweg - netto niet meer dan 500 nieuwe woningen omvatten, dan wel - in geval van twee ontsluitingswegen met een gelijkmatige verkeersverdeling - netto niet meer dan 1000 woningen omvatten. Gezien het voorgaande behoort de bouw van 480 woningen op de locatie Sterrenberg tot een categorie van gevallen die niet in betekenende mate bijdraagt aan de concentratie zwevende deeltjes (PM10) en stikstofdioxide (NO2) als bedoeld in de Wet milieubeheer. Derhalve staat de wettelijke regeling inzake luchtkwaliteitseisen niet aan goedkeuring van het plan in de weg en kan het betoog dat het plan leidt tot overschrijding van de grenswaarden voor deze stoffen geen doel treffen. Overigens vormen de toekomstige ruimtelijke ontwikkelingen die Milieuzorg Zeist noemt geen onderdeel van het plan. De gevolgen van die ontwikkelingen voor de luchtkwaliteit behoefden derhalve niet te worden betrokken bij dit plan. RvS-nummer: /1/R2 Datum uitspraak: 30 juni 2010 Jurisprudentie InfoMil 16

17 ABRvS /1/M1, 1 december 2010 (Veranderingsvergunning Noord-Holland) Essentie: Bij een veranderingsvergunning is alleen de bijdrage ten gevolge de uitbreiding relevant voor de NIBM-toets luchtkwaliteit, en niet de bijdrage van de inrichting als geheel. Toetsingskader: Wet milieubeheer (artikel 5.16) Betreft: Besluit van provincie Noord-Holland (GS) tot verlening van een veranderingsvergunning voor het be- en verwerken van metaalafvalstoffen In het bij de aanvraag gevoegde rapport [...] zijn verspreidingsberekeningen gemaakt voor stikstofdioxide en zwevende deeltjes. In dit rapport wordt geconcludeerd dat de roterende oven niet in betekenende mate bijdraagt aan de concentraties. Voorts heeft het college bij het verweerschrift kaarten gevoegd met contouren van de concentraties stikstofdioxide en zwevende deeltjes. Aan de deskundige zijn rekenjournaals voor onder andere deze stoffen overgelegd. Anders dan [appellante] en anderen betogen, is bij de beantwoording van de vraag of de uitoefening van de bevoegdheid niet in betekenende mate bijdraagt aan de concentratie in de buitenlucht van een stof waarvoor in bijlage 2 bij de Wet milieubeheer een grenswaarde is opgenomen, in dit geval niet de bijdrage van de inrichting als geheel van belang maar alleen die van de uitbreiding, nu de bevoegdheidsuitoefening in dit geval de beslissing op de aanvraag om een veranderingsvergunning betreft. [...] RvS-nummer: /1/M1 Datum uitspraak: 1 december 2010 Rechtbank Roermond, 19 juli 2011, LJN BR3075 (Vrijstelling en bouwvergunning, Veghel) Essentie: In de regel zal met een luchtkwaliteitsberekening aannemelijk gemaakt moeten worden dat een project niet in betekenende mate bijdraagt aan de luchtverontreiniging, dan wel de grenswaarden niet overschreden worden. Toetsingskader: Wet milieubeheer, Besluit NIBM, Regeling NIBM Betreft: Besluit van gemeente Peel en Maas (B&W) tot verlening van vrijstelling en een bouwvergunning voor uitbreiding van een supermarkt en bouw van een appartement 26. De rechtbank constateert dat het bouwen of uitbreiden van een supermarkt niet is opgenomen in de Regeling niet in betekende mate bijdragen (luchtkwaliteitseisen). Dit betekent dat verweerder aannemelijk dient te maken dat het project niet in betekende mate bijdraagt in de zin van het Besluit niet in betekenende mate bijdragen (luchtkwaliteitseisen) dan wel dat de grenswaarden ingevolge de Wet milieubeheer (luchtkwaliteitseisen) niet worden overschreden. In de regel zal verweerder dit Jurisprudentie InfoMil 17

18 moeten doen met een luchtkwaliteitsberekening, hetgeen verweerder - na advies van de bezwaarcommissie - ook heeft gedaan. Rechtbank Roermond, LJN BR3075 ( Datum uitspraak: 19 juli 2011 ABRvS /1/R2, 9 maart 2011 (Lintbebouwing Vinkeveen) Essentie: De gemeente kon zich op het standpunt stellen dat een geringe uitbreiding van de jachthaven en enkele tientallen vierkante meters bedrijfsbebouwing NIBM is, waardoor er geen nader onderzoek naar de luchtkwaliteit nodig was. Toetsingskader: Wet milieubeheer (artikel 5.16), Besluit NIBM Betreft: Besluit van gemeente De Ronde Venen (raad) tot vaststelling van het bestemmingsplan 1e Herziening Lintbebouwing Vinkeveen 2003' De Afdeling overweegt dat Rijkswaterstaat in 2006 luchtkwaliteitsberekeningen heeft uitgevoerd in verband met de nabij het plangebied gelegen A2, waaruit volgens de plantoelichting naar voren is gekomen dat de luchtkwaliteitsnormen ter hoogte van de voorziene extra bedrijfsbebouwing aan de Groenlandsekade niet worden overschreden. De gevolgen van de in het plan voorziene hotelrestaurantaccommodatie zijn door de raad bezien. Daarbij heeft de raad zich op het standpunt gesteld dat de geringe uitbreiding van de jachthaven, met enkele tientallen vierkante meters bedrijfsbebouwing ten behoeve van een hotel-restaurantaccommodatie en de daarbij behorende verkeersbewegingen, in geen geval zal leiden tot een toename van de concentratie zwevende deeltjes (PM10) en stikstofdioxide (NO2) van meer dan 1%, als bedoeld in artikel 2, tweede lid, van het Besluit. [appellant sub 1] en andere hebben niet aannemelijk gemaakt dat dit onjuist is. Nu de raad ervan uit mocht gaan dat de ontwikkeling van het plandeel niet in betekenende mate bijdraagt, bestond geen verplichting tot het verrichten van nader onderzoek naar de gevolgen voor de luchtkwaliteit. RvS-nummer: /1/R2 Datum uitspraak: 9 maart 2011 ABRvS /1/R1, 8 december 2010 (Bestemmingsplan St. Sebastiaansbrug, Delft) Essentie: Het bevoegd gezag heeft voldoende aannemelijk gemaakt dat door de verhoging en verbreding van de brug de luchtkwaliteit niet in betekenende mate verslechtert. Jurisprudentie InfoMil 18

19 Toetsingskader: Wet luchtkwaliteit (artikel 5.16) Betreft: Besluit van gemeente Delft (raad) tot vaststelling van het bestemmingsplan St. Sebastiaansbrug' 2.3. Voor zover [appellant] betoogt dat door het bestemmingsplan de luchtkwaliteit ter plaatse en in de omgeving van de brug zal verslechteren overweegt de Afdeling als volgt. Uit het Rapport luchtkwaliteit 2007 van de gemeente Delft, gedateerd 22 augustus 2008, volgt dat ter plaatse van de nabij de brug gelegen bebouwing aan de Michiel de Ruyterweg in 2007 geen sprake was van een overschrijding van de normen van luchtkwaliteit. [appellant] heeft niet aannemelijk gemaakt dat de conclusie van de raad dat de brug niet in een overschrijdingsgebied is gelegen, onjuist is. Uit artikel 3, eerste lid, aanhef en onder a, b en c, van de planregels volgt dat het bestemmingsplan maximaal drie rijstroken voor autoverkeer op de brug mogelijk maakt. Thans zijn vier rijstroken op de brug gelegen. Gelet op de omstandigheid dat het bestemmingsplan één rijstrook voor autoverkeer minder mogelijk maakt dan aanwezig in de huidige situatie, de verbreding van de brug bedoeld is voor voet- en fietspaden en het effect van de verhoging van de brug op de afname van het aantal brugopeningen door het ontbreken van alternatieve verkeersroutes gering is, heeft de raad zich in redelijkheid op het standpunt kunnen stellen dat de verbreding en de verhoging van de brug niet zullen leiden tot een vergroting van de capaciteit en derhalve geen toename van het aantal motorvoertuigen met zich zullen brengen. In gelijke zin wordt geoordeeld inzake het scheepvaartverkeer, nu daarvoor ook geen alternatieve routes bestaan en de brug een van de bruggen op de bestaande vaarroute is en de route met de verhoging niet veel [appellant]ler wordt voor het scheepvaartverkeer. Gelet op het voorgaande oordeelt de Afdeling dat de raad, nu van het bestemmingsplan geen verkeersaantrekkende werking uitgaat, zich terecht op het standpunt heeft gesteld dat de verbreding en de verhoging van de brug niet dan wel niet in betekenende mate bijdragen aan een verslechtering van de luchtkwaliteit ter plaatse en in de omgeving van de brug. Dat [appellant] ter zitting heeft betoogd dat sprake zal zijn van een verslechtering van de luchtkwaliteit omdat het gemotoriseerd verkeer meer stoffen uitstoot ten gevolge van de verhoging van de brug maakt dit oordeel niet anders. De raad heeft de Regeling beoordeling luchtkwaliteit 2007 toegepast. [appellant] heeft niet aannemelijk gemaakt dat deze regeling onjuist is toegepast en hij heeft evenmin aannemelijk gemaakt dat het betoog van de raad dat de verhoging van de brug met 1 meter niet in betekenende mate bijdraagt, zoals bedoeld in artikel 2, eerste lid, van het Besluit niet in betekenende mate bijdragen (luchtkwaliteitseisen), onjuist is. RvS-nummer: /1/R1 Datum uitspraak: 8 december 2010 ABRvS /1/R2, 23 maart 2011 (Torenallee Doetinchem) Essentie: Als een project binnen de kwantitatieve grenzen uit de Regeling NIBM blijft, is geen specifiek luchtkwaliteitsonderzoek vereist. Toetsingskader: Wet milieubeheer (artikel 5.16), Besluit en Regeling NIBM Betreft: Besluit van gemeente Doetinchem (raad) tot vaststelling van het bestemmingsplan Torenallee 2008' Jurisprudentie InfoMil 19

20 Relevante overweging: Vast staat dat de woningbouwlocatie ruim onder de 1500 woningen blijft. Nu het woningbouwproject behoort tot een categorie gevallen die in het Besluit en de Regeling NIBM is aangewezen als een geval dat in ieder geval niet in betekende mate bijdraagt aan de concentratie in de buitenlucht van een stof waarvoor een grenswaarde is opgenomen, behoeft in dit geval geen verdere toets aan enige grenswaarde plaats te vinden. Dientengevolge is geen specifiek luchtkwaliteitsonderzoek vereist. Verwante rechtsoverwegingen staan bijvoorbeeld in de volgende uitspraken: ABRvS /1/R1, 9 februari 2011 (230 woningen) [...] Gezien het vorenstaande behoort de bouw van maximaal 230 woningen in het plangebied tot een categorie van gevallen die niet in betekenende mate bijdraagt aan de concentratie in de buitenlucht van stoffen waarvoor in bijlage 2 bij de Wet milieubeheer grenswaarden zijn opgenomen. Gelet hierop staat de wettelijke regeling inzake luchtkwaliteitseisen niet aan de vaststelling van het plan in de weg en kan het betoog dat het plan leidt tot overschrijding van de grenswaarden geen doel treffen. ABRvS /1/R2, 23 maart 2011 (62 woningen) [...] Bij invoering van titel 5.2 van de Wet milieubeheer zijn krachtens artikel 5.16, vierde lid, van de Wet milieubeheer in bijlage 3A, zoals deze gold ten tijde van het bestreden besluit, bij de Regeling als categorie van gevallen, waarin het vaststellen van een bestemmingsplan in ieder geval niet in betekenende mate bijdraagt als bedoeld in artikel 5.16, eerste lid, aanhef en onder c, van de Wet milieubeheer, woningbouwlocaties aangewezen die - in geval van één ontsluitingsweg - netto niet meer dan 1500 nieuwe woningen omvatten, dan wel - in geval van twee ontsluitingswegen met een gelijkmatige verkeersverdeling - netto niet meer dan 3000 woningen omvatten. Indien de ontwikkeling niet in betekenende mate bijdraagt, vindt ingevolge artikel 5.16, derde lid, van de Wet milieubeheer met betrekking tot de effecten van de desbetreffende ontwikkeling geen afzonderlijke beoordeling van de luchtkwaliteit plaats. Nu in het onderhavige plan maximaal 62 woningen mogelijk worden gemaakt bestond geen verplichting tot het verrichten van onderzoek. Ten aanzien van het betoog van [appellant sub 3] dat de gevolgen van de locatie Odijk-west voor de luchtkwaliteit ten onrechte niet in samenhang met het onderhavige plan zijn bezien, overweegt de Afdeling dat dit een toekomstige ontwikkeling betreft op een locatie die op grond van artikel 5 van het Besluit niet als één locatie met het plangebied kan worden beschouwd. De gevolgen van de ontwikkeling op de locatie Odijk-west voor de luchtkwaliteit behoefden derhalve niet bij het onderhavige plan te worden betrokken. ABRvS /1/R1, 27 april 2011 (80 woningen) 2.1. Het plan betreft een planologische regeling voor de nieuwe woningbouwlocatie ten zuiden van de Dirk Bijvoetweg in Onderdijk. Het plan voorziet in de bouw van maximaal 80 woningen [...] Indien de ontwikkeling niet in betekenende mate bijdraagt, vindt ingevolge artikel 5.16, derde lid, van de Wet milieubeheer met betrekking tot de effecten van de desbetreffende ontwikkeling geen afzonderlijke beoordeling van de luchtkwaliteit plaats. De raad heeft zich gelet hierop terecht op het standpunt gesteld dat de eisen inzake luchtkwaliteit niet aan de vaststelling van het plan in de weg staan. Vz ABRvS /2/R1, 3 mei 2011 (Voorlopige voorziening, 360 woningen) Vast staat dat in het onderhavige plan maximaal 360 woningen mogelijk worden gemaakt, zodat sprake is van een woningbouwproject, dat behoort tot een categorie gevallen die in het Besluit en de Regeling is aangewezen als een geval dat in ieder geval niet in betekenende mate bijdraagt aan de Jurisprudentie InfoMil 20