Bepaling van de primaire impacten van globale klimaatsveranderingen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Bepaling van de primaire impacten van globale klimaatsveranderingen"

Transcriptie

1 Bepaling van de primaire impacten van globale klimaatsveranderingen Dries Van den Eynde, Stéphanie Ponsar, José Ozer & Fritz Francken Beheerseenheid Mathematisch Model Noordzee Gulledelle 100, B-1200 Brussel [1]

2 Overzicht Bepaling van de primaire impacten klimaatsveranderingen 1. Literatuurstudie primaire impacten 2. Statistische analyses van de globale 3. Veranderingen van het hydrodynamische klimaat & in de erosie- en sedimentatiepatronen Opstellen van scenario s voor de toekomst Primaire impacten zullen gebruikt worden voor de bepaling van de secundaire impacten en de aanpassingstrategieën [2]

3 CO2 Acidity Temperature Precipitation Sea-ice coverage Sea level Circulation patterns Vertical Stratification Run-off Surface salinity Storminess CO2 storage capacity Salinification Flooding Habitat loss Biogeochemical cycles & morphodynamics [3]

4 Fysische parameters Literatuurstudie Zeespiegelstijging, temperatuur, windsnelheid Duidelijke bewijzen van globale en regionale effecten van klimaatveranderingen Numerieke klimaatmodellen: gekoppelde oceaancirculatiemodellen, atmosferische modellen, ijsmodellen: grote onnauwkeurigheden, slecht gekende fouten op de modelresultaten Grote regionale verschillen, die moeilijk zijn in te schatten [4]

5 Scenario s 2100 (en 2040) M M+ W W+ Worst Luchttemperatuur +2 C +2 C +4 C +4 C +4 C Luchtcirculatie Niet Wel Niet Wel Wel Winterneerslag +8 % +14 % +16 % +28 % +28 % Zomerneerslag +6 % -20 % +12 % -40 % -40 % Windsnelheid +0 % +4 % -2 % +8 % +8 % Zeewatertemperatuur +2,5 C +2,5 C +3,5 C +3,5 C +3,5 C Zeeniveau +60 cm +60 cm +93 cm +93 cm +200 cm [5]

6 Literatuurstudie Ecologische parameters Effecten van klimaatsveranderingen op mariene ecosysteem gevoelig / snellere aanpassingen Rol van phytoplankton als regulator Belang van de North Atlantic Oscillation Index (NAO) Link tussen verschillende trofische niveau s Zeer complex: Temperatuursveranderingen: Effect op groei van dieren en planten Verandering in verspreiding van mariene organismes Verandering van trofische interacties Ook functie van antropogene effecten [6]

7 Ecologische parameters Literatuurstudie Mariene species verplaatsen zich noordwaarts gevolgen voor visindustrie Hogere frequentie van algae blooms socio-economische impacten [7]

8 Statistische analyses van metingen Zeeniveau Golven Windsnelheid en windrichting Temperatuur van het zeewater [8]

9 Trend analyse van stijging zeeniveau Beschikbare datasets : maandelijkse en jaarlijkse gemiddelde waarden van het Permanent Service for Mean Sea Level (PSMSL) : uurlijkse waarden van Maritieme Dienstverlening en Kust (MDK) : hoog- en laagwaterstanden van MDK Jaarlijkse gemiddelde waarden voor [9]

10 Resultaten [10]

11 Resultaten Constante trend: 1,69 mm/jaar Hoger dan Van Cauwenberghe voor de periode , i.e. 1,44 mm/jaar Variërende trend 1,41 mm/jaar voor ,41 mm/jaar na 1992 Constante verhoging van de trend (2de graad) 0,72 mm/jaar in ,63 mm/jaar in 2006 Linear verhoging van de trend (3de graad) 3,31 mm/jaar in ,93 mm/jaar in ,15 mm/jaar in 2006 [11]

12 Voorspelling [12]

13 Conclusie De stijging van het zeeniveau te Oostende over de laatste 80 jaar is ongeveer (minstens) 1,69 mm/jaar Het lijkt erop dat de stijging van het zeeniveau versnelt, maar meer data zijn nodig om dit te bevestigen Globale waarnemingen literatuur In de 20ste eeuw, de globale zeespiegelstijging is geschat op 1,7±0.5 mm/jaar. Via satellietmetingen (altimeter) wordt de SLR geschat op 3,1±0.7 mm/jaar over de periode [13]

14 Trend analyse van golven Beschikbare datasets Agentschap Maritieme Dienstverlening en Kust Bol van Heist Hydro Meteo Centrum Zeeland 3 stations Scheur West 1980 (1985) 2007 Tijdreeksen Maandelijke gemiddelden Lange termijn trend + seizoenale cyclus (+ residue) Lineaire regressie Maximale golfhoogte Voorkomen van hoge golfhoogtes [14]

15 Trend analyse van golven bvh bhg2 delo schw Significante golfhoogte (m) Significante golfhoogte (m) jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec bvh bhg2 delo schw Significante golfhoogte (m) [15]

16 Trend analyse van hoge golven 25 hs > 2m 4.5 hsmax [16]

17 Trend analyse van golven Lineaire regressie variërende resultaten Bol van Heist: -0,0013 m/jaar Brouwershavensche Gat 2: -0,0027 m/jaar Deurlo: +0,0004 m/jaar Scheur West: +0,0024 m/jaar Lineaire regressie hoge golven Percentage hoge golven daalt over tijd Maximale golfhoogte variabel afhankelijk van het station [17]

18 Beschikbare datasets Trend analyse van windsnelheid Agentschap Maritieme Dienstverlening en Kust Westhinder Hydro Meteo Centrum Zeeland 2 stations 1980 (1988) 2007 Meteorologische voorspellingen van Norwegian Meteorological Institute Westhinder Tijdreeksen Maandelijke gemiddelden Lange termijn trend + seizoenale cyclus (+ residue) Lineaire regressie Maximale windsnelheid Voorkomen van hoge windsnelheid [18]

19 Trend analyse van windsnelheid bhg2 vlra whix whid Bft. 9 Windsnelheid (m/s) 8.5 Percentage [19]

20 Trend analyse van windrichting whid - x whid - y Windsnelheid (m/s) [20]

21 Trend analyse van windsnelheid en -richting Lineaire regressie variërende resultaten Westhinder NMI: m/s/jaar Vlakte van de Raan: verhoging van windsnelheid Algemeen: eerder verlaging van de windsnelheid op het BCP Rapport KMI nog niet beschikbaar Lineaire regressie hoge windsnelheden Meeste resultaten lijken te wijzen op een verhoging van de hogere windsnelheden Windrichting Wind draait vanuit westen naar het zuidwesten [21]

22 Trend analyse van temperatuur zeewater Beschikbare datasets Noordzee British Oceanographic Data Centre World Ocean Data Base (WOD) Tijdreeksen Tijdreeksen in verschillende boxen Maandelijke gemiddelden Lange termijn trend + seizoenale cyclus (+ residue) Lineaire regressie [22]

23 Trend analyse van temperatuur zeewater 12 long.44 using 1:2 statout.44 using 1: long.22 using 1:2 statout.22 using 1: [23] Stijging temperatuur : 0,018 C/jaar tot 0,051 C/jaar cfr. Literatuur: +2-4 C tegen

24 Verandering van het hydrodynamisch klimaat Uitgaande van verschillende scenario s voor toekomst Verhoogde zeespiegel Hogere windsnelheden Verschillende modellen Hydrodynamische modellen: veranderingen op stromingen, bodemspanning, Golfmodellen: verandering op golfhoogtes, erosie van stranden, Sedimenttransportmodellen: verandering van erosie- en sedimentatiepatronen, [24]

25 Impact op hydrodynamisch klimaat [25]

26 Impact op hydrodynamisch klimaat [26]

27 Impact op hydrodynamisch klimaat [27]

28 Impact op hydrodynamisch klimaat [28]

29 Impact op golfklimaat [29]

30 Impact op golfklimaat [30]

31 [31]

Bepaling primaire impacten van klimaatsveranderingen

Bepaling primaire impacten van klimaatsveranderingen Bepaling primaire impacten van klimaatsveranderingen Dries Van den Eynde, José Ozer, Stephanie Ponsar Beheerseenheid Mathematisch Model Noordzee Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen Gulledelle

Nadere informatie

CLIMAR project EVALUATIE VAN DE IMPACTS VAN

CLIMAR project EVALUATIE VAN DE IMPACTS VAN EVALUATIE VAN DE IMPACTS VAN KLIMAATSVERANDERING EN AANPASSINGSMAATREGELEN VOOR MARIENE ACTIVITEITEN D. VAN DEN EYNDE, L. DE SMET, R. DE SUTTER, F. FRANCKEN, F. MAES, J. OZER, H. POLET, S. PONSAR, K. VAN

Nadere informatie

Klimaatswijzigingen in de Belgische kustwateren. Dries Van den Eynde

Klimaatswijzigingen in de Belgische kustwateren. Dries Van den Eynde Klimaatswijzigingen in de Belgische kustwateren Dries Van den Eynde Beheerseenheid Mathematisch Model Noordzee Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen Gulledelle 100 B-1200 Brussel Overzicht

Nadere informatie

En wat met de stormen, worden die talrijker en/of krachtiger?

En wat met de stormen, worden die talrijker en/of krachtiger? En wat met de stormen, worden die talrijker en/of krachtiger? Dries Van den Eynde Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen, Beheerseenheid Mathematische Model Noordzee, Gulledelle 0, B-1200

Nadere informatie

Donderdag 28-jan 6:30 8:27 11:54 12:54 15:34 17:23 19:20

Donderdag 28-jan 6:30 8:27 11:54 12:54 15:34 17:23 19:20 Januari 2016 Vrijdag 1-jan 6:44 8:50 11:41 12:44 14:55 16:41 18:45 Zaterdag 2-jan 6:44 8:50 11:41 12:45 14:56 16:42 18:46 Zondag 3-jan 6:44 8:50 11:42 12:45 14:57 16:43 18:47 Maandag 4-jan 6:44 8:49 11:42

Nadere informatie

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Oostende (nis 35013)

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Oostende (nis 35013) Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Oostende (nis 3513) 1. Luchttemperatuur en neerslag............ 2 2. Wind op 1 meter.................... 4 3. Zonnestraling en zonneschijnduur.......... 5

Nadere informatie

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten De Panne (nis 38008)

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten De Panne (nis 38008) Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten De Panne (nis 388) 1. Luchttemperatuur en neerslag............ 2 2. Wind op 1 meter.................... 4 3. Zonnestraling en zonneschijnduur.......... 5

Nadere informatie

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Poperinge (nis 33021)

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Poperinge (nis 33021) Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Poperinge (nis 3321) 1. Luchttemperatuur en neerslag............ 2 2. Wind op 1 meter.................... 4 3. Zonnestraling en zonneschijnduur..........

Nadere informatie

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Antwerpen (nis 11002)

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Antwerpen (nis 11002) Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Antwerpen (nis 112) 1. Luchttemperatuur en neerslag............ 2 2. Wind op 1 meter.................... 4 3. Zonnestraling en zonneschijnduur.......... 5

Nadere informatie

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Kalmthout (nis 11022)

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Kalmthout (nis 11022) Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Kalmthout (nis 1122) 1. Luchttemperatuur en neerslag............ 2 2. Wind op 1 meter.................... 4 3. Zonnestraling en zonneschijnduur..........

Nadere informatie

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Retie (nis 13036)

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Retie (nis 13036) Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Retie (nis 1336) 1. Luchttemperatuur en neerslag............ 2 2. Wind op 1 meter.................... 4 3. Zonnestraling en zonneschijnduur.......... 5 4.

Nadere informatie

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Leuven (nis 24062)

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Leuven (nis 24062) Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Leuven (nis 2462) 1. Luchttemperatuur en neerslag............ 2 2. Wind op 1 meter.................... 4 3. Zonnestraling en zonneschijnduur.......... 5 4.

Nadere informatie

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Kortrijk (nis 34022)

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Kortrijk (nis 34022) Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Kortrijk (nis 3422) 1. Luchttemperatuur en neerslag............ 2 2. Wind op 1 meter.................... 4 3. Zonnestraling en zonneschijnduur.......... 5

Nadere informatie

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Brussel (nis 21004)

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Brussel (nis 21004) Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Brussel (nis 214) 1. Luchttemperatuur en neerslag............ 2 2. Wind op 1 meter.................... 4 3. Zonnestraling en zonneschijnduur.......... 5 4.

Nadere informatie

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Sint-Truiden (nis 71053)

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Sint-Truiden (nis 71053) Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Sint-Truiden (nis 7153) 1. Luchttemperatuur en neerslag............ 2 2. Wind op 1 meter.................... 4 3. Zonnestraling en zonneschijnduur..........

Nadere informatie

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Heusden-Zolder (nis 71070)

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Heusden-Zolder (nis 71070) Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Heusden-Zolder (nis 717) 1. Luchttemperatuur en neerslag............ 2 2. Wind op 1 meter.................... 4 3. Zonnestraling en zonneschijnduur..........

Nadere informatie

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Brugge (nis 31005)

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Brugge (nis 31005) Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Brugge (nis 315) 1. Luchttemperatuur en neerslag............ 2 2. Wind op 1 meter.................... 4 3. Zonnestraling en zonneschijnduur.......... 5 4.

Nadere informatie

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Gent (nis 44021)

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Gent (nis 44021) Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Gent (nis 4421) 1. Luchttemperatuur en neerslag............ 2 2. Wind op 1 meter.................... 4 3. Zonnestraling en zonneschijnduur.......... 5 4.

Nadere informatie

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Rochefort (nis 91114)

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Rochefort (nis 91114) Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Rochefort (nis 91114) 1. Luchttemperatuur en neerslag............ 2 2. Wind op 1 meter.................... 4 3. Zonnestraling en zonneschijnduur..........

Nadere informatie

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Malmedy (nis 63049)

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Malmedy (nis 63049) Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Malmedy (nis 6349) 1. Luchttemperatuur en neerslag............ 2 2. Wind op 1 meter.................... 4 3. Zonnestraling en zonneschijnduur.......... 5

Nadere informatie

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Wachtebeke (nis 44073)

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Wachtebeke (nis 44073) Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Wachtebeke (nis 4473) 1. Luchttemperatuur en neerslag............ 2 2. Wind op 1 meter.................... 4 3. Zonnestraling en zonneschijnduur..........

Nadere informatie

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Mechelen (nis 12025)

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Mechelen (nis 12025) Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Mechelen (nis 1225) 1. Luchttemperatuur en neerslag............ 2 2. Wind op 1 meter.................... 4 3. Zonnestraling en zonneschijnduur.......... 5

Nadere informatie

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten La Louvière (nis 55022)

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten La Louvière (nis 55022) Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten La Louvière (nis 5522) 1. Luchttemperatuur en neerslag............ 2 2. Wind op meter.................... 4 3. Zonnestraling en zonneschijnduur..........

Nadere informatie

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Ukkel (nis 21016)

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Ukkel (nis 21016) Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Ukkel (nis 2116) 1. Luchttemperatuur en neerslag............ 2 2. Wind op 1 meter.................... 4 3. Zonnestraling en zonneschijnduur.......... 5 4.

Nadere informatie

9:45 Overzicht van de KNMI 06 klimaatscenario s. neerslag en potentiele verdamping. Aad van Ulden en Geert Lenderink

9:45 Overzicht van de KNMI 06 klimaatscenario s. neerslag en potentiele verdamping. Aad van Ulden en Geert Lenderink 9:30 Inleiding ochtendvoorzitter Gerbrand Komen 9:45 Overzicht van de KNMI 06 klimaatscenario s Bart van den Hurk 10:15 Constructie van scenario s voor temperatuur, neerslag en potentiele verdamping Aad

Nadere informatie

Toetsen van de frequentie van voorkomen van windsnelheid en golfhoogte tijdens stormperiodes.

Toetsen van de frequentie van voorkomen van windsnelheid en golfhoogte tijdens stormperiodes. Vlaamse Overheid Oceanografisch Meteorologisch Station Toetsen van de frequentie van voorkomen van windsnelheid en golfhoogte tijdens stormperiodes. Maart 2010 Bestek 16EH/08/12 Opgemaakt door Bart Geysen

Nadere informatie

Beknopt stormverslag van de periode december 2005

Beknopt stormverslag van de periode december 2005 Beknopt stormverslag van de periode 16-17 december 25 De algemene synoptische situatie Het noordelijke windveld, dat zich uitstrekt van Spitsbergen via de Noordzee naar de Vlaamse Kust, wordt bepaald door

Nadere informatie

Arbeidsmarkt Onderwijs

Arbeidsmarkt Onderwijs Nieuwsbrief OKTOBER 2010 Arbeidsmarkt Onderwijs Inleiding In dit nummer 1 Inleiding 1 Vlaanderen - Vraag 3 Vlaanderen - Aanbod 5 Brussel - Vraag 6 Brussel - Aanbod Elke maand schetsen we u aan de hand

Nadere informatie

Arbeidsmarkt Onderwijs

Arbeidsmarkt Onderwijs Nieuwsbrief AUGUSTUS 2010 Arbeidsmarkt Onderwijs Inleiding In dit nummer 1 Inleiding 1 Vlaanderen - Vraag 3 Vlaanderen - Aanbod 5 Brussel - Vraag 6 Brussel - Aanbod Elke maand schetsen we u aan de hand

Nadere informatie

Arbeidsmarkt Onderwijs

Arbeidsmarkt Onderwijs Nieuwsbrief SEPTEMBER 2010 Arbeidsmarkt Onderwijs Inleiding In dit nummer 1 Inleiding 1 Vlaanderen - Vraag 3 Vlaanderen - Aanbod 5 Brussel - Vraag 6 Brussel - Aanbod Elke maand schetsen we u aan de hand

Nadere informatie

Beknopt Stormrapport 17 juli 2004

Beknopt Stormrapport 17 juli 2004 Beknopt Stormrapport 17 juli 24 1. ANALYSE Situatie op 17.7.24 12u GMT : langs de voorzijde van een koufront, dat zich uitstrekt over de nabije Atlantische Oceaan, wordt er warme, potentieel onstabiele

Nadere informatie

Arbeidsmarkt Onderwijs

Arbeidsmarkt Onderwijs Nieuwsbrief FEBRUARI 2010 Arbeidsmarkt Onderwijs Nieuwsbrief nieuwe stijl In dit nummer 1 Inleiding 1 Vlaanderen - Vraag 3 Vlaanderen - Aanbod 5 Brussel - Vraag 6 Brussel - Aanbod De maandelijkse nieuwsbrief

Nadere informatie

Beknopt stormverslag van 18 januari 2018

Beknopt stormverslag van 18 januari 2018 Beknopt stormverslag van 18 januari 218 De algemene synoptische situatie Op donderdag 18 januari 218 stond al enkele dagen een strakke westelijke stroming op de flank van een uitgestrekt lagedrukgebied

Nadere informatie

Arbeidsmarkt Onderwijs

Arbeidsmarkt Onderwijs Nieuwsbrief JULI 2010 Arbeidsmarkt Onderwijs Inleiding In dit nummer 1 Inleiding 1 Vlaanderen - Vraag 3 Vlaanderen - Aanbod 5 Brussel - Vraag 6 Brussel - Aanbod Elke maand schetsen we u aan de hand van

Nadere informatie

Klimaatverandering Wat kunnen we verwachten?

Klimaatverandering Wat kunnen we verwachten? Klimaatverandering Wat kunnen we verwachten? Yorick de Wijs (KNMI) Veenendaal - 09 05 2019 Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut 1 Klimaatverandering Oorzaken en risico s wereldwijd Trends en

Nadere informatie

Invloed van klimaatverandering op hoog- en laagwater in Vlaanderen

Invloed van klimaatverandering op hoog- en laagwater in Vlaanderen 1 Invloed van klimaatverandering op hoog- en laagwater in Vlaanderen KU Leuven onderzocht voor het Waterbouwkundig Laboratorium van de Vlaamse Overheid en de Vlaamse Milieumaatschappij de invloed van de

Nadere informatie

1. Algemeen klimatologisch overzicht, mei

1. Algemeen klimatologisch overzicht, mei Klimatologisch maandoverzicht mei 219 1. Algemeen klimatologisch overzicht, mei 219..... 1 2. Klimatologisch overzicht voor Ukkel, mei 219.... 4 Overzicht van de maandwaarden sinds 1981......... 4 Recordwaarden

Nadere informatie

Beknopt stormverslag 15-16/10/2002

Beknopt stormverslag 15-16/10/2002 Beknopt stormverslag 15-16/1/22 Een grote Rossby-golf boven de Atlantische Oceaan zorgde er voor dat de depressies een vrij zuidelijke koers volgden. Boven Scandinavië lag een hogedrukgebied van 135 hpa

Nadere informatie

Beknopt stormverslag van de periode november 2007

Beknopt stormverslag van de periode november 2007 Beknopt stormverslag van de periode 24-26 november 27 De algemene synoptische situatie Op zaterdag 24/11/7 bevindt er zich een uitdiepende depressiekern tussen IJsland en Noorwegen die zich naar het noordoosten

Nadere informatie

Beknopt stormverslag van de periode februari 2005

Beknopt stormverslag van de periode februari 2005 Beknopt stormverslag van de periode 12-14 februari 25 De algemene synoptische situatie Deze stormperiode wordt gekenmerkt door een gesloten stormdepressie. Zaterdag 12 februari 25 trekt dit uitdiepende

Nadere informatie

Beknopt stormverslag van de periode november 2004

Beknopt stormverslag van de periode november 2004 Beknopt stormverslag van de periode 12-13 november 24 De algemene synoptische situatie op vrijdag 12 en zaterdag 13 november wordt bepaald door een frontale depressie, met (zwak) warmfront, koufront en

Nadere informatie

Toetsen van de frequentie van voorkomen van windsnelheid en golfhoogte tijdens stormperiodes.

Toetsen van de frequentie van voorkomen van windsnelheid en golfhoogte tijdens stormperiodes. V la a m s e O v e r h e id 4 (I"IK IW Í Maritieme DienstvttletiinQ ert st AFDELING KUST Oceanografisch Meteorologisch Station Toetsen van de frequentie van voorkomen van windsnelheid en golfhoogte tijdens

Nadere informatie

Arbeidsmarkt Onderwijs

Arbeidsmarkt Onderwijs Nieuwsbrief MAART 2010 Arbeidsmarkt Onderwijs Inleiding In dit nummer 1 Inleiding 1 Vlaanderen - Vraag 3 Vlaanderen - Aanbod 5 Brussel - Vraag 6 Brussel - Aanbod Elke maand schetsen we u aan de hand van

Nadere informatie

jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec

jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec 2009 Jaar 2009: zeer zonnig en vrij droog Voor een uitgebreide beschrijving van het weer in 2009 zie: http://www.knmi.nl/nederland-nu/klimatologie/maand-en-seizoensoverzichten/2009/jaar Maximumtemperatuur

Nadere informatie

Beknopt stormverslag van 3 januari 2018

Beknopt stormverslag van 3 januari 2018 Beknopt stormverslag van 3 januari 218 De algemene synoptische situatie Op woensdag 3/1/218 om UTC ligt een dubbele depressiekern boven de noordelijke Atlantische Oceaan: een al wat oudere kern (968 hpa)

Nadere informatie

Algenbloeien in ondiepe kustsystemen: trends en risico s

Algenbloeien in ondiepe kustsystemen: trends en risico s VLIZ studiedag 24 mei 2011 Algenbloeien in ondiepe kustsystemen: trends en risico s Koen Sabbe Vakgroep Biologie Universiteit Gent Intro Wat zijn micro-algen, algenbloeien en plaagalgen? Wat is de huidige

Nadere informatie

Beknopt stormverslag 7/12/2006

Beknopt stormverslag 7/12/2006 Beknopt stormverslag 7/12/26 Een kleine hogedrukwig boven West-Europa werd op donderdag 7/12/6 overlopen door een depressie van boven de Atlantische Oceaan. De depressie diepte uit tot 965 hpa boven Schotland

Nadere informatie

Beknopt stormverslag 25/11/2006

Beknopt stormverslag 25/11/2006 Beknopt stormverslag 25/11/26 Een depressie met een kerndruk van 97 hpa boven de Atlantische Oceaan bij Ierland zorgde voor wisselvalig weer in België op zaterdag 25/11/26. Een warmtefront trok vrijdagavond

Nadere informatie

Synoptische situatie

Synoptische situatie Synoptische situatie Op zondag 23 september bevond een depressie met kerndruk van 993 hpa zich ten noordwesten van Spanje. Een warmtefront gekoppeld hieraan trok zondagavond over het land. De depressie

Nadere informatie

1. Algemeen klimatologisch overzicht, juni

1. Algemeen klimatologisch overzicht, juni Klimatologisch maandoverzicht juni 219 1. Algemeen klimatologisch overzicht, juni 219..... 1 2. Klimatologisch overzicht voor Ukkel, juni 219.... 4 Overzicht van de maandwaarden sinds 1981......... 4 Recordwaarden

Nadere informatie

Samenstelling Levensloop Platina Fonds in 2015

Samenstelling Levensloop Platina Fonds in 2015 Samenstelling Levensloop Platina Fonds in 2015 januari 813,401 535,514 1,568 1,350,482.89 10,416.12 februari 835,453 519,550 4,203 1,359,207.13 9,964.25 maart 877,904 524,371 3,271 1,405,545.28 10,002.50

Nadere informatie

1. Algemeen klimatologisch overzicht, maart

1. Algemeen klimatologisch overzicht, maart Klimatologisch maandoverzicht maart 219 1. Algemeen klimatologisch overzicht, maart 219... 1 2. Klimatologisch overzicht voor Ukkel, maart 219.. 4 Overzicht van de maandwaarden sinds 1981......... 4 Recordwaarden

Nadere informatie

De arbeidsmarkt onderwijs

De arbeidsmarkt onderwijs De arbeidsmarkt onderwijs aan de start van een nieuwe economische cyclus 1 november 215 Bruno Lamelyn Meewerken aan de opvolging van de onderwijsarbeidsmarkt en acties om het lerarentekort te helpen oplossen

Nadere informatie

Resultaten CLIMAR onderzoek Veilig wonen aan de Kust tot 2100

Resultaten CLIMAR onderzoek Veilig wonen aan de Kust tot 2100 Resultaten CLIMAR onderzoek Veilig wonen aan de Kust tot 2100 Symposium Knokke-Heist 9 januari 2010 Toon Verwaest, Johan Reyns Waterbouwkundig Laboratorium Veilig wonen aan de Kust tot 2050 tot 2050 ~

Nadere informatie

1. Algemeen klimatologisch overzicht, april

1. Algemeen klimatologisch overzicht, april Klimatologisch maandoverzicht april 219 1. Algemeen klimatologisch overzicht, april 219.... 1 2. Klimatologisch overzicht voor Ukkel, april 219... 3 Overzicht van de maandwaarden sinds 1981......... 3

Nadere informatie

klimaatverandering en zeespiegelstijging Klimaatverandering en klimaatscenario s Achtergronden Prof Dr Bart van den Hurk

klimaatverandering en zeespiegelstijging Klimaatverandering en klimaatscenario s Achtergronden Prof Dr Bart van den Hurk Achtergronden Klimaatverandering en klimaatscenario s Prof Dr Bart van den Hurk Watis 06 hetmondiale klimaatprobleem? Klimaatverandering is van alle tijden Natuurlijke invloeden: Interne schommelingen

Nadere informatie

Zeespiegelstijging: moeten we vrezen voor natte voeten?

Zeespiegelstijging: moeten we vrezen voor natte voeten? Zeespiegelstijging: moeten we vrezen voor natte voeten? Dries van den Eynde Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen, Beheerseenheid Mathematische Model Noordzee, Gulledelle 100, B-1200 Brussel.

Nadere informatie

Beknopt stormverslag van 28 tot en met 30 november 2015

Beknopt stormverslag van 28 tot en met 30 november 2015 Beknopt stormverslag van 28 tot en met 3 november 215 De algemene synoptische situatie Zaterdag 28/11/15 schuift een mobiele wig over West-Europa. In het zog ervan trekt een warmfront, verbonden aan een

Nadere informatie

Beknopt stormverslag van de periode december 2004

Beknopt stormverslag van de periode december 2004 Beknopt stormverslag van de periode 17-18 december 24 De algemene synoptische situatie Nadat gedurende de eerste weken van december het weer werd bepaald door een uitgestrekt Europees hogedrukgebied, werd

Nadere informatie

Verzuimgegevens BVE 3e kwartaal 2014 t/m 2e kwartaal 2015

Verzuimgegevens BVE 3e kwartaal 2014 t/m 2e kwartaal 2015 Printdatum : 5-10-2015 1/13 Aantal werknemers gemiddeld Aantal werknemers totaal Aantal fte Aantal fte BAPO Aantal fte ziek Aantal ziekmeldingen Aantal herstelmeldingen Aantal nul-verzuimers 49.100 58.155

Nadere informatie

Maandoverzicht van het weer in Nederland. december 2015

Maandoverzicht van het weer in Nederland. december 2015 Maandoverzicht van het weer in Nederland december 2015 December 2015: Record zacht, droog en zonnig Met in een gemiddelde temperatuur van 9,6 C is december met afstand de zachtste decembermaand sinds tenminste

Nadere informatie

Beknopt stormverslag van 8 en 9 december 2011

Beknopt stormverslag van 8 en 9 december 2011 Beknopt stormverslag van 8 en 9 december 211 De algemene synoptische situatie Op donderdag 8/12/11 om Z 1 ligt een depressiekern op de nabije Atlantische Oceaan op 57 NB en 2 WL. Ten gevolge van snelle

Nadere informatie

Arbeidsmarkt Onderwijs

Arbeidsmarkt Onderwijs Nieuwsbrief JANUARI 2012 Arbeidsmarkt Onderwijs Inleiding In dit nummer 1 Inleiding 1 Vlaanderen - Vraag 3 Vlaanderen - Aanbod 5 Brussel - Vraag 6 Brussel - Aanbod Elke maand schetsen we u aan de hand

Nadere informatie

Modellenstudie van de ontwikkeling van de zandbank te Heist

Modellenstudie van de ontwikkeling van de zandbank te Heist De Zandbank te Heist, een boeiend fenomeen Seminarie Vrijdag Modellenstudie van de ontwikkeling van de zandbank te Heist Dries Van den Eynde, Frederic Francken & Brigitte Lauwaert Beheerseenheid van het

Nadere informatie

Synoptische situatie

Synoptische situatie Synoptische situatie Tijdens de tweede week van maart 28 ging de straalstroom zich richting de Benelux verplaatsen waardoor er geregeld lagedrukgebieden in de buurt kwamen. Op dinsdag 11/3/8 trok een depressie

Nadere informatie

Beknopt stormverslag van 21 maart 2008

Beknopt stormverslag van 21 maart 2008 Beknopt stormverslag van 21 maart 28 De algemene synoptische situatie Een actieve depressiekern trekt tussen Z 1 op 21/3/8 en Z op 22/3/8 van Noord- Denemarken naar Noord-Duitsland. Het koufront dat bij

Nadere informatie

1. Algemeen klimatologisch overzicht, juli

1. Algemeen klimatologisch overzicht, juli Klimatologisch maandoverzicht juli 219 1. Algemeen klimatologisch overzicht, juli 219..... 1 2. Klimatologisch overzicht voor Ukkel, juli 219.... 4 Overzicht van de maandwaarden sinds 1981......... 4 Recordwaarden

Nadere informatie

Maandoverzicht van het weer in Nederland. juni 2017

Maandoverzicht van het weer in Nederland. juni 2017 Maandoverzicht van het weer in Nederland juni 2017 Juni 2017: Zeer warm, zonnig en gemiddeld over het land normale hoeveelheid neerslag Met een gemiddelde temperatuur van 18,0 C tegen normaal 15,6 C eindigde

Nadere informatie

1. Algemeen klimatologisch overzicht, februari

1. Algemeen klimatologisch overzicht, februari Klimatologisch maandoverzicht februari 219 1. Algemeen klimatologisch overzicht, februari 219.. 1 2. Klimatologisch overzicht voor Ukkel, februari 219. 3 Overzicht van de maandwaarden sinds 1981.........

Nadere informatie

Beknopt stormverslag van 29, 30 en 31 maart 2015

Beknopt stormverslag van 29, 30 en 31 maart 2015 Beknopt stormverslag van 29, 3 en 31 maart 215 Op zondag 29 maart 215 Z bevindt er zich ter hoogte van Engeland een occlusiefront. Aan dit occlusiefront is een golvende storing verbonden die door het proces

Nadere informatie

Synoptische situatie 06/01/2005

Synoptische situatie 06/01/2005 Synoptische situatie 6/1/25 Een krachtig hogedrukgebied van 14 hpa bevond zich boven de Middelandse Zee. Ten noorden van dit hogedrukgebied trokken fronten over de Benelux die verbonden zijn aan depressies

Nadere informatie

Maandoverzicht van het weer in Nederland. juli 2008

Maandoverzicht van het weer in Nederland. juli 2008 Maandoverzicht van het weer in Nederland juli 2008 Juli 2008: Juli 2008: Warm, nat en een normale zonneschijnduur Voor een uitgebreide beschrijving van het weer in juli 2008 zie: http://www.knmi.nl/nederland-nu/klimatologie/maand-en-seizoensoverzichten/2008/juli

Nadere informatie

Maandoverzicht van het weer in Nederland. juni 2008

Maandoverzicht van het weer in Nederland. juni 2008 Maandoverzicht van het weer in Nederland juni 2008 Juni 2008: Juni 2008: Warm, zonnig en gemiddeld over het land vrij droog Voor een uitgebreide beschrijving van het weer in juni 2008 zie: http://www.knmi.nl/nederland-nu/klimatologie/maand-en-seizoensoverzichten/2008/juni

Nadere informatie

Beknopt verslag van de stormperiode 8 en 9 november 2001

Beknopt verslag van de stormperiode 8 en 9 november 2001 Beknopt verslag van de stormperiode 8 en 9 november 21 Tussen een complexe depressie over Scandinavië en een hogedrukgebied over de nabije Atlantische Oceaan ontwikkelt er zich een sterke noordwestelijke

Nadere informatie

Maandoverzicht van het weer in Nederland. mei 2008

Maandoverzicht van het weer in Nederland. mei 2008 Maandoverzicht van het weer in Nederland mei 2008 Mei 2008: Mei 2008: Uitzonderlijk warm, zeer zonnig en vrij droog Voor een uitgebreide beschrijving van het weer in mei 2008 zie: http://www.knmi.nl/nederland-nu/klimatologie/maand-en-seizoensoverzichten/2008/mei

Nadere informatie

Maandoverzicht van het weer in Nederland. augustus 2009

Maandoverzicht van het weer in Nederland. augustus 2009 Maandoverzicht van het weer in Nederland augustus 2009 Augustus 2009: Warm en zonnig, gemiddeld over het land droog Voor een uitgebreide beschrijving van het weer in augustus 2009 zie: http://www.knmi.nl/nederland-nu/klimatologie/maand-en-seizoensoverzichten/2009/augustus

Nadere informatie

Maandoverzicht van het weer in Nederland. augustus 2008

Maandoverzicht van het weer in Nederland. augustus 2008 Maandoverzicht van het weer in Nederland augustus 2008 Augustus 2008: Augustus 2008: Normale temperatuur, somber en nat Voor een uitgebreide beschrijving van het weer in augustus 2008 zie: http://www.knmi.nl/nederland-nu/klimatologie/maand-en-seizoensoverzichten/2008/augustus

Nadere informatie

Maandoverzicht van het weer in Nederland. maart 2008

Maandoverzicht van het weer in Nederland. maart 2008 Maandoverzicht van het weer in Nederland maart 2008 Maart 2008: Maart 2008: Normale temperatuur, zeer nat en aan de zonnige kant Voor een uitgebreide beschrijving van het weer in maart 2008 zie: http://www.knmi.nl/nederland-nu/klimatologie/maand-en-seizoensoverzichten/2008/maart

Nadere informatie

1. Beschrijving van de numerieke modellen

1. Beschrijving van de numerieke modellen Bijlage 1: Hydrodynamische informatie, verkregen met behulp van numerieke modellen Dries Van den Eynde Beheerseenheid Mathematisch Model Noordzee (BMM) Gulledelle 100 B-1200, Brussel In deze Bijlage worden

Nadere informatie

Maandoverzicht van het weer in Nederland. oktober 2008

Maandoverzicht van het weer in Nederland. oktober 2008 Maandoverzicht van het weer in Nederland oktober 2008 Oktober 2008: Oktober 2008: Vrijwel normale temperatuur, zonnig en gemiddeld over het land vrij nat Voor een uitgebreide beschrijving van het weer

Nadere informatie

Zeespiegelstijging langs de Belgische Kust in de tweede helft van de 20 ste eeuw

Zeespiegelstijging langs de Belgische Kust in de tweede helft van de 20 ste eeuw Vlaamse Overheid Agentschap voor Maritieme Dienstverlening en Kust Afdeling kust Vlaamse Hydrografie Oceanografisch Meteorologisch Station Zeespiegelstijging langs de Belgische Kust in de tweede helft

Nadere informatie

jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec

jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec 2015 Jaar 2015: Warm, zeer zoning en normale hoeveelheid neerslag De gemiddelde jaartemperatuur in is uitgekomen op 10,9 C, tegen 10,1 C normaal. Daarmee eindigde 2015 op een gedeelde vijfde plaats in

Nadere informatie

Maandoverzicht van het weer in Nederland. februari 2008

Maandoverzicht van het weer in Nederland. februari 2008 Maandoverzicht van het weer in Nederland februari 2008 Februari 2008: Februari 2008: Zacht, zeer zonnig en vrij droog Voor een uitgebreide beschrijving van het weer in februari 2008 zie: http://www.knmi.nl/nederland-nu/klimatologie/maand-en-seizoensoverzichten/2008/februari

Nadere informatie

Maandoverzicht van het weer in Nederland. september 2008

Maandoverzicht van het weer in Nederland. september 2008 Maandoverzicht van het weer in Nederland september 2008 September 2008: September 2008: Vrij koel, aan de droge kant en zonnig Voor een uitgebreide beschrijving van het weer in september 2008 zie: http://www.knmi.nl/nederland-nu/klimatologie/maand-en-seizoensoverzichten/2008/september

Nadere informatie

Beknopt stormverslag van 3 tot 5 januari 2012

Beknopt stormverslag van 3 tot 5 januari 2012 Beknopt stormverslag van 3 tot 5 januari 212 De algemene synoptische situatie Het jaar 212 begint met een strakke westcirculatie. De zonaal georiënteerde straalstroom voert in een snel tempo depressiekernen

Nadere informatie

RISICOSIGNALERING Extreme kou

RISICOSIGNALERING Extreme kou RISICOSIGNALERING Extreme kou Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut INLEIDING Extreme kou De temperatuur volgt een jaarlijkse cyclus die samenhangt met de zonnestand. Deze jaarlijkse cyclus is

Nadere informatie

23/11/2018. Hoelang is Hol-(Zee)land nog houdbaar?

23/11/2018. Hoelang is Hol-(Zee)land nog houdbaar? Hoelang is Hol-(Zee)land nog houdbaar? Sybren Drijfhout (KNMI, Universiteit Utrecht & Southampton) De zeespiegel blijft nog eeuwen stijgen. Zelfs als Parijs wordt uitgevoerd is over 200 jaar stijging 3-4

Nadere informatie

Evolutie van het klimaat in België

Evolutie van het klimaat in België Hans Van de Vyver Koninklijk Meteorologisch Instituut 11 januari 2013 Introductie wetenschappelijke activiteiten MERINOVA-project: Meteorologische risico s als drijfveer voor milieukundige innovatie in

Nadere informatie

De onderwijsarbeidsmarkt in Vlaanderen

De onderwijsarbeidsmarkt in Vlaanderen De onderwijsarbeidsmarkt in Vlaanderen Commissie Onderwijs oktober 212 Bruno Lamelyn Hilde Lesage De onderwijsarbeidsmarkt in Vlaanderen Inhoud De onderwijsarbeidsmarkt morgen: een prognose De onderwijsarbeidsmarkt

Nadere informatie

Beknopt verslag van de stormperiode 25 tot 29 januari 2002

Beknopt verslag van de stormperiode 25 tot 29 januari 2002 Beknopt verslag van de stormperiode 25 tot 29 januari 22 Tussen een uitgestrekt lagedrukgebied over het noorden van de Atlantische Oceaan en een hogedrukgordel ten westen van Afrika is er een gebied met

Nadere informatie

Beknopt stormverslag van 21 november 2015

Beknopt stormverslag van 21 november 2015 Beknopt stormverslag van 21 november 215 De algemene synoptische situatie Tussen een hogedrukgebied boven de Atlantische Oceaan en een lagedrukgebied boven Scandinavië staat er een noordwestelijke tot

Nadere informatie

Beknopt stormverslag van 12 en 13 september 2017

Beknopt stormverslag van 12 en 13 september 2017 Beknopt stormverslag van 12 en 13 september 217 De algemene synoptische situatie Op dinsdag 12/9/17 om UTC ontwikkelt zich op een golvend front in het midden van de noordelijke Atlantische Oceaan een depressiekern.

Nadere informatie

Overzicht. Primaire effecten Secundaire effecten Indicatoren Kwantificatie Aanpassingsmaatregelen en evaluatie Conclusies

Overzicht. Primaire effecten Secundaire effecten Indicatoren Kwantificatie Aanpassingsmaatregelen en evaluatie Conclusies CLIMAR Overstromingsrisico s aan de kust en kustverdediging J. Reyns, T. Verwaest 25/05/2011 Centrum Staf Versluys, Bredene Overzicht Primaire effecten Secundaire effecten Indicatoren Kwantificatie Aanpassingsmaatregelen

Nadere informatie

Maandoverzicht van het weer in Nederland. oktober 2015

Maandoverzicht van het weer in Nederland. oktober 2015 Maandoverzicht van het weer in Nederland oktober 2015 Oktober 2015: Vrij koud, droog en normale hoeveelheid zon Met een gemiddelde temperatuur van 9,9 C tegen een langjarig gemiddelde van 10,7 C was oktober

Nadere informatie

jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec

jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec 2014 Jaar 2014: Uitzonderlijk warm, zeer zonnig en vrij droog Met een gemiddelde jaartemperatuur van 11,7 C tegen een langjarig gemiddelde van 10,1 C was 2014 het warmste jaar sinds het begin van de regelmatige

Nadere informatie

Scenario s voor zeespiegelstijging. Caroline Katsman TU Delft / Vloeistofmechanica

Scenario s voor zeespiegelstijging. Caroline Katsman TU Delft / Vloeistofmechanica Scenario s voor zeespiegelstijging Caroline Katsman TU Delft / Vloeistofmechanica Waarnemingen- wereldgemiddeld grondboringen Waarnemingen- wereldgemiddeld grondboringen reconstructie uit getijdestations

Nadere informatie

De klimaatverandering: fabel of pure ernst?

De klimaatverandering: fabel of pure ernst? De klimaatverandering: fabel of pure ernst? Rozemien De Troch 1,2 1 Koninklijk Meteorologisch Instituut; 2 Departement Fysica en Astronomie, UGent Praatcafé Beweging.net, 20 maart 2015, Drongen R. De Troch

Nadere informatie

Opgesteld door: drs. G.W. Brandsen. Gecontroleerd door: ing. N.G.C.M. Quaijtaal. Projectnummer: B02015.000151.0100. Ons kenmerk: 077443609:A

Opgesteld door: drs. G.W. Brandsen. Gecontroleerd door: ing. N.G.C.M. Quaijtaal. Projectnummer: B02015.000151.0100. Ons kenmerk: 077443609:A MEMO ARCADIS NEDERLAND BV Mercatorplein 1 Postbus 1018 5200 BA 's-hertogenbosch Tel 073 6809 211 Fax 073 6144 606 www.arcadis.nl Onderwerp: Gebruik Heatsavr in Buitenbad De Bercken in Reuver 's-hertogenbosch,

Nadere informatie

Kasstaat Contante verkopen feb-10

Kasstaat Contante verkopen feb-10 Kasstaat Contante verkopen feb-10 Kasstuk 1 tm 233 Afleverdatum: 1-28 februari 45 Villa 225,00 10.125,00 110 Lodge 180,00 19.800,00 78 Cabin 150,00 11.700,00 Bedrag exclusief omzetbelasting 41.625,00 Omzetbelasting

Nadere informatie

jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec

jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec 2017 Jaar 2017: Zeer warm, zeer zonnig en aan de natte kant 2017 was met een gemiddelde temperatuur van 10,9 C het vierde zeer warme jaar op rij. Net als de drie voorgaande jaren eindigde 2017 in de top-10

Nadere informatie