Bepaling primaire impacten van klimaatsveranderingen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Bepaling primaire impacten van klimaatsveranderingen"

Transcriptie

1 Bepaling primaire impacten van klimaatsveranderingen Dries Van den Eynde, José Ozer, Stephanie Ponsar Beheerseenheid Mathematisch Model Noordzee Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen Gulledelle 100 B-1200 Brussel

2 Klimaatsveranderingen KMI, 2008

3 Klimaatsveranderingen IPCC, 2007

4 Klimaatswijzigingen Ja hoor, er is opwarming van de aarde

5 Literatuur Analyse van metingen Zeespiegelstijging Golven, wind Primaire impacten Temperatuur van het zeewater Toekomst: opstellen van klimaatscenario s voor de Belgische kust Numerieke modellen toepassen om bepaalde veranderingen te voorspellen

6 Literatuurstudie Duidelijke bewijzen van globale en regionale effecten van klimaatveranderingen Grote regionale verschillen, die moeilijk zijn in te schatten Numerieke klimaatmodellen: gekoppelde oceaancirculatie- modellen, atmosferische modellen, ijsmodellen: grote onnauwkeurigheden, slecht gekende fouten op de modelresultaten

7 Impact op temperatuur Literatuurstudie : 0,3 C 1 C stijging in temperatuur zeewater in Noordatlantische oceaan, maar sommige gebieden afkoeling Verschillende regionale scenario s: stijging van temperatuur met 2 C tot 4 C tegen 2100 Impact op zeewaterniveau Smelten van de ijskappen en hogere watertemperatuur: stijging gemiddelde zeeniveau met 14 cm tot 93 cm tegen 2100 Zeeijs op Antarctica -20% sinds 1950

8 Literatuurstudie Impact op voorkomen en intensiteit van stormen Gemiddelde windsnelheid in een station in Noorwegen tussen met 10 % gestegen, aanduidingen over verandering van de richting Nederlandse studie: vermindering in windsnelheid sinds 1960

9 Ecologische parameters Literatuurstudie Effecten van klimaatsveranderingen op mariene ecosysteem gevoelig / snellere aanpassingen Link tussen verschillende trofische niveau s Zeer complex: Temperatuursveranderingen: Effect op groei van dieren en planten Verandering in verdeling van mariene organismes Verandering van trofische interacties Mariene species verplaatsen zich noordwaarts gevolgen voor visindustrie Veranderingen in algae blooms

10 Zeespiegelstijging

11 Resultaten Constante trend: 1.69 mm/year Gebroken trend: 1.41 mm/jaar voor mm/jaar na 1992

12 Conclusie De stijging van het zeeniveau te Oostende over de laatste 80 jaar is ongeveer (minstens) 1,69 mm/jaar Het lijkt erop dat de stijging van het zeeniveau versnelt, maar meer data zijn nodig om dit te bevestigen Globale waarnemingen literatuur In de 20ste eeuw, de globale zeespiegelstijging is geschat op 1,7±0.5 mm/jaar. Via satellietmetingen (altimeter) wordt de SLR geschat op 3,1±0.7 mm/jaar over de periode Algemeen: beste schatting: cm tegen 2100

13 Analyse van de golven bvh bhg2 delo schw Significante golfhoogte (m) Significante golfhoogte (m) jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec bvh bhg2 delo schw Significante golfhoogte (m)

14 Analyse van de hoge golven Hs>2.0m Hs>2.5m Hs>3.0m Hs>3.5m Aantal dagen Jaar

15 Analyse van de windsnelheid KMI., 2009

16 Analyse van de windsnelheid bhg2 vlra whix whid metingen Vlakte van de Raan metingen Brouwershavensche Gat 2 meteorologische voorspellinge DNMI Westhinder Windsnelheid (m/s) Aantal dagen windsnelheid > 7 Bft Jaar

17 Storminess: HW boven kritische grenzen Maandelijkse maximale hoogwaterstanden

18 Analyse van de windrichting

19 Analyse van windsnelheid en -richting De windsnelheid en de golven op het Belgisch Continentaal Plat lijken eerder te verminderen Uit de hoogwaterstanden of het aantal stormen geen trend De windrichting te draaien van west naar west-zuid-west Veel onzekerheid blijft, ook in wetenschappelijke literatuur in Europa

20 Klimaatmodellen Atmosfeer Vegetatie Oceanen Zee-ijs Gletjers De Montety et al., 2005

21 Scenarios IPCC, 2007

22 Voorspelde windsnelheden INBO Project Baguin et al., 2008

23 Ullmann, Sterl, Monbaliu & Van den Eynde, submitted

24 Analyse van zeewatertemperatuur 12 long.44 using 1:2 statout.44 using 1: long.22 using 1:2 statout.22 using 1: Stijging temperatuur: C/jaar to C/jaar cfr. literatuur: +2-4 C in

25 Scenarios 2100 M M+ W W+ Worst Luchttemperatuur +2 C +2 C +4 C +4 C +4 C Verandering luchtcirculatie Niet Wel Niet Wel Wel Winterneerslag +8 % +14 % +16 % +28 % +28 % Zomerneerslag +6 % -20 % +12 % -40 % -40 % Windsnelheid +0 % +4 % -2 % +8 % +8 % Zeewatertemperatuur +2,5 C +2,5 C +3,5 C +3,5 C +3,5 C Zeeniveau +60 cm +60 cm +93 cm +93 cm +200 cm

26 Gebruik van numerieke modellen Gebruik de verschillende scenarios voor 2100 Zeespiegelstijging Veranderende windsnelheid Verschillende computermodellen Hydrodynamische models: stromingen en waterhoogtes Golfmodellen

27 Impact op hydrodynamisch klimaat

28 Impact op hydrodynamisch klimaat

29 Impact op hydrodynamisch klimaat

30 Impact op hydrodynamisch klimaat 3 ost 1 - climar0 ost 1 - climar3 ost 1 - climar HW +13 cm / LW 7 cm / amplitude +20 cm

31 Impact op hydrodynamisch klimaat Gemiddelde stromingen dalen licht Daling in de Schelde en voor Zeebrugge Stijging voor de westkust Maximale stromingen stijgen Getijamplitude stijgt

32 Impact op golven Westhinder climar0 climar1 climar Bol van Heist climar0 climar1 climar Westhinder +61 cm / Bol van Heist + 82 cm

33 Wave model SWAN Implementation for Belgian coast 250 m x 250 m 40 simulaties 1,5 m; 3,5 m; 4 m; 4 m+ 2 m stormopzet (cfr. MacDonald & O Connor) 270 (NNW) en 210 (NO) 5 CLIMAR scenario s Numerical modelling

34 Impact op golfklimaat

35 Impact op golfklimaat

36 Adaptatiemaatregelen Dit is de oplossing, die we hebben ontworpen om rekening te houden met de zeespiegelstijging

37 Beheerseenheid Mathematisch Model Noordzee

38 Impact op hydrodynamisch klimaat Gemiddelde stromingen gemiddelde verschil verschil (%) (%) now scen max min max min groter kleiner climar climar climar climar climar

Bepaling van de primaire impacten van globale klimaatsveranderingen

Bepaling van de primaire impacten van globale klimaatsveranderingen Bepaling van de primaire impacten van globale klimaatsveranderingen Dries Van den Eynde, Stéphanie Ponsar, José Ozer & Fritz Francken Beheerseenheid Mathematisch Model Noordzee Gulledelle 100, B-1200 Brussel

Nadere informatie

Klimaatswijzigingen in de Belgische kustwateren. Dries Van den Eynde

Klimaatswijzigingen in de Belgische kustwateren. Dries Van den Eynde Klimaatswijzigingen in de Belgische kustwateren Dries Van den Eynde Beheerseenheid Mathematisch Model Noordzee Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen Gulledelle 100 B-1200 Brussel Overzicht

Nadere informatie

En wat met de stormen, worden die talrijker en/of krachtiger?

En wat met de stormen, worden die talrijker en/of krachtiger? En wat met de stormen, worden die talrijker en/of krachtiger? Dries Van den Eynde Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen, Beheerseenheid Mathematische Model Noordzee, Gulledelle 0, B-1200

Nadere informatie

Klimaatverandering Wat kunnen we verwachten?

Klimaatverandering Wat kunnen we verwachten? Klimaatverandering Wat kunnen we verwachten? Yorick de Wijs (KNMI) Veenendaal - 09 05 2019 Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut 1 Klimaatverandering Oorzaken en risico s wereldwijd Trends en

Nadere informatie

CLIMAR project EVALUATIE VAN DE IMPACTS VAN

CLIMAR project EVALUATIE VAN DE IMPACTS VAN EVALUATIE VAN DE IMPACTS VAN KLIMAATSVERANDERING EN AANPASSINGSMAATREGELEN VOOR MARIENE ACTIVITEITEN D. VAN DEN EYNDE, L. DE SMET, R. DE SUTTER, F. FRANCKEN, F. MAES, J. OZER, H. POLET, S. PONSAR, K. VAN

Nadere informatie

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Oostende (nis 35013)

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Oostende (nis 35013) Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Oostende (nis 3513) 1. Luchttemperatuur en neerslag............ 2 2. Wind op 1 meter.................... 4 3. Zonnestraling en zonneschijnduur.......... 5

Nadere informatie

Donderdag 28-jan 6:30 8:27 11:54 12:54 15:34 17:23 19:20

Donderdag 28-jan 6:30 8:27 11:54 12:54 15:34 17:23 19:20 Januari 2016 Vrijdag 1-jan 6:44 8:50 11:41 12:44 14:55 16:41 18:45 Zaterdag 2-jan 6:44 8:50 11:41 12:45 14:56 16:42 18:46 Zondag 3-jan 6:44 8:50 11:42 12:45 14:57 16:43 18:47 Maandag 4-jan 6:44 8:49 11:42

Nadere informatie

9:45 Overzicht van de KNMI 06 klimaatscenario s. neerslag en potentiele verdamping. Aad van Ulden en Geert Lenderink

9:45 Overzicht van de KNMI 06 klimaatscenario s. neerslag en potentiele verdamping. Aad van Ulden en Geert Lenderink 9:30 Inleiding ochtendvoorzitter Gerbrand Komen 9:45 Overzicht van de KNMI 06 klimaatscenario s Bart van den Hurk 10:15 Constructie van scenario s voor temperatuur, neerslag en potentiele verdamping Aad

Nadere informatie

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten De Panne (nis 38008)

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten De Panne (nis 38008) Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten De Panne (nis 388) 1. Luchttemperatuur en neerslag............ 2 2. Wind op 1 meter.................... 4 3. Zonnestraling en zonneschijnduur.......... 5

Nadere informatie

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Poperinge (nis 33021)

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Poperinge (nis 33021) Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Poperinge (nis 3321) 1. Luchttemperatuur en neerslag............ 2 2. Wind op 1 meter.................... 4 3. Zonnestraling en zonneschijnduur..........

Nadere informatie

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Antwerpen (nis 11002)

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Antwerpen (nis 11002) Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Antwerpen (nis 112) 1. Luchttemperatuur en neerslag............ 2 2. Wind op 1 meter.................... 4 3. Zonnestraling en zonneschijnduur.......... 5

Nadere informatie

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Kalmthout (nis 11022)

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Kalmthout (nis 11022) Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Kalmthout (nis 1122) 1. Luchttemperatuur en neerslag............ 2 2. Wind op 1 meter.................... 4 3. Zonnestraling en zonneschijnduur..........

Nadere informatie

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Retie (nis 13036)

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Retie (nis 13036) Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Retie (nis 1336) 1. Luchttemperatuur en neerslag............ 2 2. Wind op 1 meter.................... 4 3. Zonnestraling en zonneschijnduur.......... 5 4.

Nadere informatie

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Leuven (nis 24062)

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Leuven (nis 24062) Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Leuven (nis 2462) 1. Luchttemperatuur en neerslag............ 2 2. Wind op 1 meter.................... 4 3. Zonnestraling en zonneschijnduur.......... 5 4.

Nadere informatie

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Kortrijk (nis 34022)

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Kortrijk (nis 34022) Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Kortrijk (nis 3422) 1. Luchttemperatuur en neerslag............ 2 2. Wind op 1 meter.................... 4 3. Zonnestraling en zonneschijnduur.......... 5

Nadere informatie

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Brussel (nis 21004)

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Brussel (nis 21004) Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Brussel (nis 214) 1. Luchttemperatuur en neerslag............ 2 2. Wind op 1 meter.................... 4 3. Zonnestraling en zonneschijnduur.......... 5 4.

Nadere informatie

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Sint-Truiden (nis 71053)

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Sint-Truiden (nis 71053) Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Sint-Truiden (nis 7153) 1. Luchttemperatuur en neerslag............ 2 2. Wind op 1 meter.................... 4 3. Zonnestraling en zonneschijnduur..........

Nadere informatie

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Heusden-Zolder (nis 71070)

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Heusden-Zolder (nis 71070) Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Heusden-Zolder (nis 717) 1. Luchttemperatuur en neerslag............ 2 2. Wind op 1 meter.................... 4 3. Zonnestraling en zonneschijnduur..........

Nadere informatie

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Brugge (nis 31005)

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Brugge (nis 31005) Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Brugge (nis 315) 1. Luchttemperatuur en neerslag............ 2 2. Wind op 1 meter.................... 4 3. Zonnestraling en zonneschijnduur.......... 5 4.

Nadere informatie

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Rochefort (nis 91114)

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Rochefort (nis 91114) Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Rochefort (nis 91114) 1. Luchttemperatuur en neerslag............ 2 2. Wind op 1 meter.................... 4 3. Zonnestraling en zonneschijnduur..........

Nadere informatie

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Gent (nis 44021)

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Gent (nis 44021) Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Gent (nis 4421) 1. Luchttemperatuur en neerslag............ 2 2. Wind op 1 meter.................... 4 3. Zonnestraling en zonneschijnduur.......... 5 4.

Nadere informatie

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Malmedy (nis 63049)

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Malmedy (nis 63049) Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Malmedy (nis 6349) 1. Luchttemperatuur en neerslag............ 2 2. Wind op 1 meter.................... 4 3. Zonnestraling en zonneschijnduur.......... 5

Nadere informatie

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Wachtebeke (nis 44073)

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Wachtebeke (nis 44073) Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Wachtebeke (nis 4473) 1. Luchttemperatuur en neerslag............ 2 2. Wind op 1 meter.................... 4 3. Zonnestraling en zonneschijnduur..........

Nadere informatie

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Mechelen (nis 12025)

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Mechelen (nis 12025) Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Mechelen (nis 1225) 1. Luchttemperatuur en neerslag............ 2 2. Wind op 1 meter.................... 4 3. Zonnestraling en zonneschijnduur.......... 5

Nadere informatie

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten La Louvière (nis 55022)

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten La Louvière (nis 55022) Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten La Louvière (nis 5522) 1. Luchttemperatuur en neerslag............ 2 2. Wind op meter.................... 4 3. Zonnestraling en zonneschijnduur..........

Nadere informatie

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Ukkel (nis 21016)

Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Ukkel (nis 21016) Klimaatstatistieken van de Belgische gemeenten Ukkel (nis 2116) 1. Luchttemperatuur en neerslag............ 2 2. Wind op 1 meter.................... 4 3. Zonnestraling en zonneschijnduur.......... 5 4.

Nadere informatie

Scenario s voor zeespiegelstijging. Caroline Katsman TU Delft / Vloeistofmechanica

Scenario s voor zeespiegelstijging. Caroline Katsman TU Delft / Vloeistofmechanica Scenario s voor zeespiegelstijging Caroline Katsman TU Delft / Vloeistofmechanica Waarnemingen- wereldgemiddeld grondboringen Waarnemingen- wereldgemiddeld grondboringen reconstructie uit getijdestations

Nadere informatie

klimaatverandering en zeespiegelstijging Klimaatverandering en klimaatscenario s Achtergronden Prof Dr Bart van den Hurk

klimaatverandering en zeespiegelstijging Klimaatverandering en klimaatscenario s Achtergronden Prof Dr Bart van den Hurk Achtergronden Klimaatverandering en klimaatscenario s Prof Dr Bart van den Hurk Watis 06 hetmondiale klimaatprobleem? Klimaatverandering is van alle tijden Natuurlijke invloeden: Interne schommelingen

Nadere informatie

Beknopt stormverslag van de periode december 2005

Beknopt stormverslag van de periode december 2005 Beknopt stormverslag van de periode 16-17 december 25 De algemene synoptische situatie Het noordelijke windveld, dat zich uitstrekt van Spitsbergen via de Noordzee naar de Vlaamse Kust, wordt bepaald door

Nadere informatie

Beknopt stormverslag 7/12/2006

Beknopt stormverslag 7/12/2006 Beknopt stormverslag 7/12/26 Een kleine hogedrukwig boven West-Europa werd op donderdag 7/12/6 overlopen door een depressie van boven de Atlantische Oceaan. De depressie diepte uit tot 965 hpa boven Schotland

Nadere informatie

Klimaatverandering in internationaal perspectief

Klimaatverandering in internationaal perspectief Klimaatverandering in internationaal perspectief Gaan onze buurlanden uit van dezelfde verandering? Janette Bessembinder Stelling 1 Als de warme golfstroom tot stilstand komt, wordt het in Nederland minstens

Nadere informatie

Klimaatverandering. Opzet presentatie

Klimaatverandering. Opzet presentatie Klimaatverandering Wat kunnen we in de toekomst verwachten? J. Bessembinder e.v.a. Opzet presentatie Wat is klimaat(verandering)? Het broeikaseffect Waargenomen klimaatverandering Wat verwachten we wereldwijd/in

Nadere informatie

Beknopt stormverslag van de periode november 2007

Beknopt stormverslag van de periode november 2007 Beknopt stormverslag van de periode 24-26 november 27 De algemene synoptische situatie Op zaterdag 24/11/7 bevindt er zich een uitdiepende depressiekern tussen IJsland en Noorwegen die zich naar het noordoosten

Nadere informatie

Beknopt stormverslag 25/11/2006

Beknopt stormverslag 25/11/2006 Beknopt stormverslag 25/11/26 Een depressie met een kerndruk van 97 hpa boven de Atlantische Oceaan bij Ierland zorgde voor wisselvalig weer in België op zaterdag 25/11/26. Een warmtefront trok vrijdagavond

Nadere informatie

Zeespiegelmonitor 2018

Zeespiegelmonitor 2018 Zeespiegelmonitor 2018 Wat is de aanleiding van dit rapport? Jaarlijks rapporteren Deltares en HKV met de Zeespiegelmonitor over de zeespiegelstijging langs de Nederlandse kust. De zeespiegel en het getij

Nadere informatie

Beknopt stormverslag van de periode december 2004

Beknopt stormverslag van de periode december 2004 Beknopt stormverslag van de periode 17-18 december 24 De algemene synoptische situatie Nadat gedurende de eerste weken van december het weer werd bepaald door een uitgestrekt Europees hogedrukgebied, werd

Nadere informatie

Beknopt stormverslag van 21 november 2015

Beknopt stormverslag van 21 november 2015 Beknopt stormverslag van 21 november 215 De algemene synoptische situatie Tussen een hogedrukgebied boven de Atlantische Oceaan en een lagedrukgebied boven Scandinavië staat er een noordwestelijke tot

Nadere informatie

Klimaatverandering. Opzet presentatie

Klimaatverandering. Opzet presentatie Klimaatverandering Mondiaal en in Nederland J. Bessembinder e.v.a. Opzet presentatie Wat is klimaat(verandering)? Het broeikaseffect Waargenomen klimaatverandering Wat verwachten we wereldwijd/in Europa

Nadere informatie

KLIMAATVERANDERING. 20e eeuw

KLIMAATVERANDERING. 20e eeuw KLIMAATVERANDERING 20e eeuw Vraag De temperatuur op aarde is in de afgelopen honderd jaar gestegen met 0.2-0.5 C 0.6-0.9 C Antwoord De temperatuur op aarde is in de afgelopen honderd jaar gestegen met

Nadere informatie

Beknopt stormverslag van de periode november 2004

Beknopt stormverslag van de periode november 2004 Beknopt stormverslag van de periode 12-13 november 24 De algemene synoptische situatie op vrijdag 12 en zaterdag 13 november wordt bepaald door een frontale depressie, met (zwak) warmfront, koufront en

Nadere informatie

Evolutie van het klimaat in België

Evolutie van het klimaat in België Hans Van de Vyver Koninklijk Meteorologisch Instituut 11 januari 2013 Introductie wetenschappelijke activiteiten MERINOVA-project: Meteorologische risico s als drijfveer voor milieukundige innovatie in

Nadere informatie

Klimaatverandering. Opzet presentatie

Klimaatverandering. Opzet presentatie Klimaatverandering Wat kunnen we in Nederland verwachten? J. Bessembinder e.v.a. Opzet presentatie Wat is klimaat(verandering) en het broeikaseffect? Waargenomen klimaatverandering KNMI 06 klimaatscenario

Nadere informatie

Resultaten CLIMAR onderzoek Veilig wonen aan de Kust tot 2100

Resultaten CLIMAR onderzoek Veilig wonen aan de Kust tot 2100 Resultaten CLIMAR onderzoek Veilig wonen aan de Kust tot 2100 Symposium Knokke-Heist 9 januari 2010 Toon Verwaest, Johan Reyns Waterbouwkundig Laboratorium Veilig wonen aan de Kust tot 2050 tot 2050 ~

Nadere informatie

Beknopt stormverslag van 3 tot 5 januari 2012

Beknopt stormverslag van 3 tot 5 januari 2012 Beknopt stormverslag van 3 tot 5 januari 212 De algemene synoptische situatie Het jaar 212 begint met een strakke westcirculatie. De zonaal georiënteerde straalstroom voert in een snel tempo depressiekernen

Nadere informatie

Invloed van klimaatverandering op hoog- en laagwater in Vlaanderen

Invloed van klimaatverandering op hoog- en laagwater in Vlaanderen 1 Invloed van klimaatverandering op hoog- en laagwater in Vlaanderen KU Leuven onderzocht voor het Waterbouwkundig Laboratorium van de Vlaamse Overheid en de Vlaamse Milieumaatschappij de invloed van de

Nadere informatie

Overzicht. Primaire effecten Secundaire effecten Indicatoren Kwantificatie Aanpassingsmaatregelen en evaluatie Conclusies

Overzicht. Primaire effecten Secundaire effecten Indicatoren Kwantificatie Aanpassingsmaatregelen en evaluatie Conclusies CLIMAR Overstromingsrisico s aan de kust en kustverdediging J. Reyns, T. Verwaest 25/05/2011 Centrum Staf Versluys, Bredene Overzicht Primaire effecten Secundaire effecten Indicatoren Kwantificatie Aanpassingsmaatregelen

Nadere informatie

Toetsen van de frequentie van voorkomen van windsnelheid en golfhoogte tijdens stormperiodes.

Toetsen van de frequentie van voorkomen van windsnelheid en golfhoogte tijdens stormperiodes. Vlaamse Overheid Oceanografisch Meteorologisch Station Toetsen van de frequentie van voorkomen van windsnelheid en golfhoogte tijdens stormperiodes. Maart 2010 Bestek 16EH/08/12 Opgemaakt door Bart Geysen

Nadere informatie

Beknopt verslag van de stormperiode 8 en 9 november 2001

Beknopt verslag van de stormperiode 8 en 9 november 2001 Beknopt verslag van de stormperiode 8 en 9 november 21 Tussen een complexe depressie over Scandinavië en een hogedrukgebied over de nabije Atlantische Oceaan ontwikkelt er zich een sterke noordwestelijke

Nadere informatie

Beknopt stormverslag 15-16/10/2002

Beknopt stormverslag 15-16/10/2002 Beknopt stormverslag 15-16/1/22 Een grote Rossby-golf boven de Atlantische Oceaan zorgde er voor dat de depressies een vrij zuidelijke koers volgden. Boven Scandinavië lag een hogedrukgebied van 135 hpa

Nadere informatie

Beknopt stormverslag van 28 tot en met 30 november 2015

Beknopt stormverslag van 28 tot en met 30 november 2015 Beknopt stormverslag van 28 tot en met 3 november 215 De algemene synoptische situatie Zaterdag 28/11/15 schuift een mobiele wig over West-Europa. In het zog ervan trekt een warmfront, verbonden aan een

Nadere informatie

Zeespiegelstijging: moeten we vrezen voor natte voeten?

Zeespiegelstijging: moeten we vrezen voor natte voeten? Zeespiegelstijging: moeten we vrezen voor natte voeten? Dries van den Eynde Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen, Beheerseenheid Mathematische Model Noordzee, Gulledelle 100, B-1200 Brussel.

Nadere informatie

Beknopt Stormrapport 17 juli 2004

Beknopt Stormrapport 17 juli 2004 Beknopt Stormrapport 17 juli 24 1. ANALYSE Situatie op 17.7.24 12u GMT : langs de voorzijde van een koufront, dat zich uitstrekt over de nabije Atlantische Oceaan, wordt er warme, potentieel onstabiele

Nadere informatie

Klimaat in de 21 e eeuw

Klimaat in de 21 e eeuw Klimaat in de 21 e eeuw Hoe verandert ons klimaat? J. Bessembinder e.v.a. Opzet presentatie Wat is klimaat(verandering)? Waargenomen klimaatverandering Wat verwachten we wereldwijd en voor Nederland Mogelijke

Nadere informatie

Beknopt stormverslag van 29, 30 en 31 maart 2015

Beknopt stormverslag van 29, 30 en 31 maart 2015 Beknopt stormverslag van 29, 3 en 31 maart 215 Op zondag 29 maart 215 Z bevindt er zich ter hoogte van Engeland een occlusiefront. Aan dit occlusiefront is een golvende storing verbonden die door het proces

Nadere informatie

1. Algemeen klimatologisch overzicht, mei

1. Algemeen klimatologisch overzicht, mei Klimatologisch maandoverzicht mei 219 1. Algemeen klimatologisch overzicht, mei 219..... 1 2. Klimatologisch overzicht voor Ukkel, mei 219.... 4 Overzicht van de maandwaarden sinds 1981......... 4 Recordwaarden

Nadere informatie

1. Algemeen klimatologisch overzicht, juli

1. Algemeen klimatologisch overzicht, juli Klimatologisch maandoverzicht juli 219 1. Algemeen klimatologisch overzicht, juli 219..... 1 2. Klimatologisch overzicht voor Ukkel, juli 219.... 4 Overzicht van de maandwaarden sinds 1981......... 4 Recordwaarden

Nadere informatie

1. Algemeen klimatologisch overzicht, april

1. Algemeen klimatologisch overzicht, april Klimatologisch maandoverzicht april 219 1. Algemeen klimatologisch overzicht, april 219.... 1 2. Klimatologisch overzicht voor Ukkel, april 219... 3 Overzicht van de maandwaarden sinds 1981......... 3

Nadere informatie

Beknopt stormverslag van 18 januari 2018

Beknopt stormverslag van 18 januari 2018 Beknopt stormverslag van 18 januari 218 De algemene synoptische situatie Op donderdag 18 januari 218 stond al enkele dagen een strakke westelijke stroming op de flank van een uitgestrekt lagedrukgebied

Nadere informatie

Beknopt stormverslag van 3 januari 2018

Beknopt stormverslag van 3 januari 2018 Beknopt stormverslag van 3 januari 218 De algemene synoptische situatie Op woensdag 3/1/218 om UTC ligt een dubbele depressiekern boven de noordelijke Atlantische Oceaan: een al wat oudere kern (968 hpa)

Nadere informatie

Beknopt stormverslag van de periode februari 2005

Beknopt stormverslag van de periode februari 2005 Beknopt stormverslag van de periode 12-14 februari 25 De algemene synoptische situatie Deze stormperiode wordt gekenmerkt door een gesloten stormdepressie. Zaterdag 12 februari 25 trekt dit uitdiepende

Nadere informatie

jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec

jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec 2009 Jaar 2009: zeer zonnig en vrij droog Voor een uitgebreide beschrijving van het weer in 2009 zie: http://www.knmi.nl/nederland-nu/klimatologie/maand-en-seizoensoverzichten/2009/jaar Maximumtemperatuur

Nadere informatie

1. Algemeen klimatologisch overzicht, juni

1. Algemeen klimatologisch overzicht, juni Klimatologisch maandoverzicht juni 219 1. Algemeen klimatologisch overzicht, juni 219..... 1 2. Klimatologisch overzicht voor Ukkel, juni 219.... 4 Overzicht van de maandwaarden sinds 1981......... 4 Recordwaarden

Nadere informatie

Beknopt stormverslag van 12 en 13 september 2017

Beknopt stormverslag van 12 en 13 september 2017 Beknopt stormverslag van 12 en 13 september 217 De algemene synoptische situatie Op dinsdag 12/9/17 om UTC ontwikkelt zich op een golvend front in het midden van de noordelijke Atlantische Oceaan een depressiekern.

Nadere informatie

Arbeidsmarkt Onderwijs

Arbeidsmarkt Onderwijs Nieuwsbrief OKTOBER 2010 Arbeidsmarkt Onderwijs Inleiding In dit nummer 1 Inleiding 1 Vlaanderen - Vraag 3 Vlaanderen - Aanbod 5 Brussel - Vraag 6 Brussel - Aanbod Elke maand schetsen we u aan de hand

Nadere informatie

Zeespiegelstijging langs de Belgische Kust in de tweede helft van de 20 ste eeuw

Zeespiegelstijging langs de Belgische Kust in de tweede helft van de 20 ste eeuw Vlaamse Overheid Agentschap voor Maritieme Dienstverlening en Kust Afdeling kust Vlaamse Hydrografie Oceanografisch Meteorologisch Station Zeespiegelstijging langs de Belgische Kust in de tweede helft

Nadere informatie

Synoptische situatie

Synoptische situatie Synoptische situatie Tijdens de tweede week van maart 28 ging de straalstroom zich richting de Benelux verplaatsen waardoor er geregeld lagedrukgebieden in de buurt kwamen. Op dinsdag 11/3/8 trok een depressie

Nadere informatie

Klimaatverandering. Opzet presentatie

Klimaatverandering. Opzet presentatie Klimaatverandering Welke extremen kunnen we in de toekomst verwachten? J. Bessembinder e.v.a. Opzet presentatie Wat is klimaat(verandering)? Het broeikaseffect Waargenomen klimaatverandering Klimaatscenario

Nadere informatie

Beknopt stormverslag van 5 en 6 mei 2015

Beknopt stormverslag van 5 en 6 mei 2015 Beknopt stormverslag van 5 en 6 mei 215 Twee depressiekernen, één voor de Ierse westkust (kerndruk 979 hpa) en één juist ten westen van de Golf van Biskaje (kerndruk 99 hpa) bepalen het weer voor de komende

Nadere informatie

Beknopt stormverslag 26-27/02/1990

Beknopt stormverslag 26-27/02/1990 Beknopt stormverslag 26-27/2/199 Op zondag 25/2/199 bevond een depressie met een kerndruk van 99 hpa zich aan de Amerikaanse Oostkust. Deze depressie diepte in een dag tijd snel uit tot 96 hpa en was de

Nadere informatie

1. Algemeen klimatologisch overzicht, maart

1. Algemeen klimatologisch overzicht, maart Klimatologisch maandoverzicht maart 219 1. Algemeen klimatologisch overzicht, maart 219... 1 2. Klimatologisch overzicht voor Ukkel, maart 219.. 4 Overzicht van de maandwaarden sinds 1981......... 4 Recordwaarden

Nadere informatie

Klimaateffectschetsboek West-en Oost-Vlaanderen NATHALIE ERBOUT ZWEVEGEM, 5 DECEMBER 2014

Klimaateffectschetsboek West-en Oost-Vlaanderen NATHALIE ERBOUT ZWEVEGEM, 5 DECEMBER 2014 Klimaateffectschetsboek West-en Oost-Vlaanderen NATHALIE ERBOUT ZWEVEGEM, 5 DECEMBER 2014 Klimaateffectschetsboek Scheldemondraad: Actieplan Grensoverschrijdende klimaatbeleid, 11 september 2009 Interregproject

Nadere informatie

Beknopt stormverslag 03/02/1990

Beknopt stormverslag 03/02/1990 Beknopt stormverslag 3/2/199 Op het koufront van een moederdepressie (96 hpa) nabij Ijsland ontwikkelde zich op donderdag 1/2 een secundaire kern. Deze kern trok snel van over de Atlantische Oceaan naar

Nadere informatie

De klimaatverandering: fabel of pure ernst?

De klimaatverandering: fabel of pure ernst? De klimaatverandering: fabel of pure ernst? Rozemien De Troch 1,2 1 Koninklijk Meteorologisch Instituut; 2 Departement Fysica en Astronomie, UGent Praatcafé Beweging.net, 20 maart 2015, Drongen R. De Troch

Nadere informatie

De KNMI 14 klimaatscenario s Ontwikkelingen De scenario s Voorbeelden

De KNMI 14 klimaatscenario s Ontwikkelingen De scenario s Voorbeelden De KNMI 14 klimaatscenario s Ontwikkelingen De scenario s Voorbeelden Bart van den Hurk KNMI 2006 2009 2011 2014 KNMI 06 8 jaar verder IPCC 2007 en 2013 IPCC, 2007 IPCC, 2013 IPCC 2007 en 2013 IPCC, 2007

Nadere informatie

1. Algemeen klimatologisch overzicht, februari

1. Algemeen klimatologisch overzicht, februari Klimatologisch maandoverzicht februari 219 1. Algemeen klimatologisch overzicht, februari 219.. 1 2. Klimatologisch overzicht voor Ukkel, februari 219. 3 Overzicht van de maandwaarden sinds 1981.........

Nadere informatie

Weer en water in de 21 e eeuw

Weer en water in de 21 e eeuw Weer en water in de 21 e eeuw Een samenvatting van het derde ipcc klimaatrapport voor het Nederlandse waterbeheer Het derde klimaatrapport van het ipcc 1 Waargenomen veranderingen in de 2 e eeuw t De mondiale

Nadere informatie

Beknopt stormverslag 12-13/02/1997

Beknopt stormverslag 12-13/02/1997 Beknopt stormverslag 12-13/2/1997 Een sterke straalstroom bevond zich half februari 1997 boven de Benelux waardoor het weer uiterst wisselvallig was. Een secundaire depressie van 975 hpa trok op dinsdag

Nadere informatie

1. Beschrijving van de numerieke modellen

1. Beschrijving van de numerieke modellen Bijlage 1: Hydrodynamische informatie, verkregen met behulp van numerieke modellen Dries Van den Eynde Beheerseenheid Mathematisch Model Noordzee (BMM) Gulledelle 100 B-1200, Brussel In deze Bijlage worden

Nadere informatie

Arbeidsmarkt Onderwijs

Arbeidsmarkt Onderwijs Nieuwsbrief SEPTEMBER 2010 Arbeidsmarkt Onderwijs Inleiding In dit nummer 1 Inleiding 1 Vlaanderen - Vraag 3 Vlaanderen - Aanbod 5 Brussel - Vraag 6 Brussel - Aanbod Elke maand schetsen we u aan de hand

Nadere informatie

Samenstelling Levensloop Platina Fonds in 2015

Samenstelling Levensloop Platina Fonds in 2015 Samenstelling Levensloop Platina Fonds in 2015 januari 813,401 535,514 1,568 1,350,482.89 10,416.12 februari 835,453 519,550 4,203 1,359,207.13 9,964.25 maart 877,904 524,371 3,271 1,405,545.28 10,002.50

Nadere informatie

Beknopt stormverslag 24-25/11/2012

Beknopt stormverslag 24-25/11/2012 Beknopt stormverslag 24-25/11/212 Een hogedrukgordel boven Zuid- en Oost-Europa zorgde voor stabiel weer in grote delen van Europa. Ten noordwesten er van lag een complex lagedrukgebied van 975 hpa nabij

Nadere informatie

Beknopt stormverslag 24-25/02/1997

Beknopt stormverslag 24-25/02/1997 Beknopt stormverslag 24-25/2/1997 Een hogedrukgebied van 13 hpa boven de Alpen werd op maandag 24/2/97 gedwongen om zich te verplaatsen richting de Zwarte Zee door een naderende depressie bij Schotland.

Nadere informatie

Klimaatveranderingstand. wetenschap. Prof Wilco Hazeleger

Klimaatveranderingstand. wetenschap. Prof Wilco Hazeleger Klimaatveranderingstand van de wetenschap Prof Wilco Hazeleger Achtergrond Wetenschap kan nooit absolute zekerheden bieden Het klimaatsysteem is complex Beperkingen in kennis en waarnemingen Beleid wil

Nadere informatie

Klimaatprojecties voor de Benelux

Klimaatprojecties voor de Benelux Klimaatprojecties voor de Benelux STUDIEDAG De Schelde in 2050 Antwerpen, 6 oktober 2004 Jules J. Beersma Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (KNMI) Postbus 201 3730 AE De Bilt Nederland Tel.

Nadere informatie

Beknopt stormverslag van donderdag 23 februari 2017

Beknopt stormverslag van donderdag 23 februari 2017 Beknopt stormverslag van donderdag 23 februari 217 De algemene synoptische situatie Op woensdag 22/2/17 begint een koufront, verbonden aan een depressiekern ten noorden van Schotland, ten westen van Ierland

Nadere informatie

Milieu-effectenbeoordeling van het project ingediend door de AG Haven Oostende.

Milieu-effectenbeoordeling van het project ingediend door de AG Haven Oostende. KONINKLIJK BELGISCH INSTITUUT VOOR NATUURWETENSCHAPPEN BEHEERSEENHEID MATHEMATISCH MODEL VAN DE NOORDZEE AFDELING BEHEER VAN HET MARIENE ECOSYSTEEM Milieu-effectenbeoordeling van het project ingediend

Nadere informatie

Synoptische situatie

Synoptische situatie Synoptische situatie Op zondag 23 september bevond een depressie met kerndruk van 993 hpa zich ten noordwesten van Spanje. Een warmtefront gekoppeld hieraan trok zondagavond over het land. De depressie

Nadere informatie

Toetsen van de frequentie van voorkomen van windsnelheid en golfhoogte tijdens stormperiodes.

Toetsen van de frequentie van voorkomen van windsnelheid en golfhoogte tijdens stormperiodes. V la a m s e O v e r h e id 4 (I"IK IW Í Maritieme DienstvttletiinQ ert st AFDELING KUST Oceanografisch Meteorologisch Station Toetsen van de frequentie van voorkomen van windsnelheid en golfhoogte tijdens

Nadere informatie

Klimaatverandering en klimaatscenario s in Nederland

Klimaatverandering en klimaatscenario s in Nederland Page 1 of 6 Klimaatverandering en klimaatscenario s in Nederland Hoe voorspeld? Klimaatscenario's voor Nederland (samengevat) DOWNLOAD HIER DE WORD VERSIE In dit informatieblad wordt in het kort klimaatverandering

Nadere informatie

Klimaatmodellen. Projecties van een toekomstig klimaat. Wiskundige vergelijkingen

Klimaatmodellen. Projecties van een toekomstig klimaat. Wiskundige vergelijkingen Klimaatmodellen Projecties van een toekomstig klimaat Aan de hand van klimaatmodellen kunnen we klimaatveranderingen in het verleden verklaren en een projectie maken van klimaatveranderingen in de toekomst,

Nadere informatie

Ecologische Monitoring Kustverdedigingsproject Oostende. (t 0 -situatie, fase 3) AANVULLENDE STUDIE:

Ecologische Monitoring Kustverdedigingsproject Oostende. (t 0 -situatie, fase 3) AANVULLENDE STUDIE: Ecologische Monitoring Kustverdedigingsproject Oostende (t 0 -situatie, fase 3) AANVULLENDE STUDIE: KWANTIFICERING EN KWALIFICERING VAN ORGANISCH MATERIAAL IN MARIENE SEDIMENTEN: HUN ONDERLINGE RELATIES

Nadere informatie

Synoptische situatie 2-3/03/2000

Synoptische situatie 2-3/03/2000 Synoptische situatie 2-3/3/2 Een uitloper van het hogedrukgebied boven de Azoren wrong zich op donderdag 2/3/ boven het Verenigd Koninkrijk tussen een depressie van 985 hpa bij Ijsland en een depressie

Nadere informatie

Synoptische situatie 06/01/2005

Synoptische situatie 06/01/2005 Synoptische situatie 6/1/25 Een krachtig hogedrukgebied van 14 hpa bevond zich boven de Middelandse Zee. Ten noorden van dit hogedrukgebied trokken fronten over de Benelux die verbonden zijn aan depressies

Nadere informatie

Arbeidsmarkt Onderwijs

Arbeidsmarkt Onderwijs Nieuwsbrief AUGUSTUS 2010 Arbeidsmarkt Onderwijs Inleiding In dit nummer 1 Inleiding 1 Vlaanderen - Vraag 3 Vlaanderen - Aanbod 5 Brussel - Vraag 6 Brussel - Aanbod Elke maand schetsen we u aan de hand

Nadere informatie

Beknopt verslag van de stormperiode december 2003

Beknopt verslag van de stormperiode december 2003 Beknopt verslag van de stormperiode 2-22 december 23 De algemene synoptische situatie tijdens het weekend van 2 en 21 en op maandag 22 december 23 werd bepaald door een kern van lage druk, die zich verder

Nadere informatie

Algenbloeien in ondiepe kustsystemen: trends en risico s

Algenbloeien in ondiepe kustsystemen: trends en risico s VLIZ studiedag 24 mei 2011 Algenbloeien in ondiepe kustsystemen: trends en risico s Koen Sabbe Vakgroep Biologie Universiteit Gent Intro Wat zijn micro-algen, algenbloeien en plaagalgen? Wat is de huidige

Nadere informatie

Invloed van klimaatverandering op hydrologische extremen (hoog- en laagwater langs rivieren in het Vlaamse binnenland)

Invloed van klimaatverandering op hydrologische extremen (hoog- en laagwater langs rivieren in het Vlaamse binnenland) 1 Invloed van klimaatverandering op hydrologische extremen (hoog- en laagwater langs rivieren in het Vlaamse binnenland) Op 26 augustus 2008 heeft Omar Boukhris een doctoraatsstudie verdedigd aan de K.U.Leuven

Nadere informatie

Van klimaatscenario's naar klimaatverwachtingen: hoe betrouwbaar zijn klimaatmodellen? Geert Jan van Oldenborgh

Van klimaatscenario's naar klimaatverwachtingen: hoe betrouwbaar zijn klimaatmodellen? Geert Jan van Oldenborgh Van klimaatscenario's naar klimaatverwachtingen: hoe betrouwbaar zijn klimaatmodellen? Geert Jan van Oldenborgh Inhoud Scenario's versus verwachtingen Betrouwbaarheid Seizoensverwachtingen Klimaatmodellen

Nadere informatie

RISICOSIGNALERING Extreme kou

RISICOSIGNALERING Extreme kou RISICOSIGNALERING Extreme kou Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut INLEIDING Extreme kou De temperatuur volgt een jaarlijkse cyclus die samenhangt met de zonnestand. Deze jaarlijkse cyclus is

Nadere informatie

DE GROTE REDE NIEUWS OVER ONZE KUST EN ZEE

DE GROTE REDE NIEUWS OVER ONZE KUST EN ZEE Informatieblad uitgegeven door het Vlaams Instituut voor de Zee Een forum voor geïntegreerd kustzonebeheer nummer 30 juni 2011 DE GROTE REDE NIEUWS OVER ONZE KUST EN ZEE THEMANUMMER ZEESPIEGELSTIJGING

Nadere informatie