Zijn wij het probleem van de ongelijke welvaartsverdeling in de wereld?
|
|
- Paula Sanders
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Zijn wij het probleem van de ongelijke welvaartsverdeling in de wereld? Thomas Pogge is een filosoof die zich de armoede en de ongelijke welvaartsverdeling in de wereld zeer aantrekt. In het artikel Hulp verlenen aan de armen in de wereld wil hij aantonen dat het rijke westen schuldig is aan de armoede in ontwikkelingslanden. In dit betoog ga ik onderzoeken waarom Pogge van mening is dat het westen schuldig is en of deze beschuldiging terecht is. Verder ga ik onderzoeken op welke manier we de wereldorde zouden moeten inrichten om een ongelijke welvaartsverdeling in de toekomst te voorkomen. Dit alles ga ik doen aan de hand van het artikel van Pogge, maar ook aan de hand van artikelen die een reactie geven op het artikel van Pogge. In deze artikelen komen onder andere Rawls, Singer, Tinnevelt en Pekelharing aan bod. Verklarend Nationalisme Het verklarend nationalisme is iets wat Pogge duidelijk neerzet als een redeneerfout. Het verklarend nationalisme houdt namelijk in dat armoede afhankelijk is van binnenlandse factoren en dat armoede alleen te bestrijden is door deze factoren aan te pakken. Deze bewering wordt door onder andere Rawls en Singer aangehangen. Rawls stelt namelijk dat volkeren de plicht hebben andere volkeren te helpen wanneer die onder omstandigheden leven die hen verhinderen een rechtvaardig of fatsoenlijk politiek en sociaal regime te vormen (2007, blz 1) 1. Rawls legt het probleem dus bij het land zelf, conform het verklarend nationalisme, en wij als omstanders zijn verplicht dit land te helpen. Echter ziet Pogge de rijke landen niet als omstanders, maar als medeplichtigen aan het probleem. Daarom zijn wij verplicht te helpen. Waarom wij medeplichtig zijn kom ik later nog op terug. Singer is een voorstander van ontwikkelingshulp en dat verdedigt hij doormiddel van de kind in de vijver vergelijking. Wij zijn als omstanders verplicht het kind uit de vijver te redden, ook al zijn wij niet verantwoordelijk. Maar wij kunnen eenvoudig wat aan het probleem doen dus wij moeten helpen. Singer gaat, net als Rawls, uit van de positie van omstander. Dus ook Singer wordt afgewezen door Pogge. Rawls en Singer zijn enkele van de vele filosofen die beweren dat de rijke landen omstanders zijn in de situatie van de ongelijke inkomensverdeling. Volgens Pogge is dit niet zo. Pogge ziet de rijke landen juist als aanstichters van deze problemen. Hiervoor heeft hij enkele redenen. Als eerste vertelt Pogge dat de westerse landen nu zo rijk zijn door een verleden van slavernij en kolonisatie die ten koste ging van de arme landen. Door de enorme chaos die wij hebben achtergelaten in bijvoorbeeld Afrika, functioneren deze landen nu niet goed en is er veel sprake van corruptie en burgeroorlogen. Nu zijn we een aantal generaties verder en zouden we kunnen veronderstellen dat we niet verantwoordelijk zijn voor de schade die de 1 Krisis, T.W Pogge, Hulp verlenen aan de armen in de wereld 1
2 generaties voor ons hebben aangericht. Pogge is het daarmee eens, maar hij vertelt er wel bij dat wij het voordeel wat wij hebben overgehouden aan dit verleden terug kunnen geven aan de slachtoffers. Een vergelijking met de tweede wereldoorlog kan hier worden gemaakt; tijdens de tweede wereldoorlog roofden de Nazi s schilderijen en kunstwerken uit de door hun bezette landen, en namen deze mee naar Duitsland. De afgelopen jaren zie je steeds vaker dat mensen deze schilderijen vinden, en dat ze worden teruggegeven aan de oorspronkelijke eigenaars. Het voordeel wat wij hebben behaald aan de schade die aangericht is door een eerdere generatie wordt dus teruggegeven door een latere generatie. We zijn dus niet verantwoordelijk voor ons verleden, maar we zijn wel verantwoordelijk voor hoe we ons verleden inzetten in de toekomst. Het koloniale verleden van westerse landen speelt een grote rol bij de huidige situatie in arme landen, maar voor mij is deze factor niet overtuigend genoeg, aangezien ik net heb aangetoond dat we niet direct verantwoordelijk zijn voor de armoede, maar alleen verantwoordelijk zijn voor wat we doen met het voordeel wat we hebben behaald door ons verleden. Gelukkig komt Pogge met nog twee argumenten, waarom wij medeplichtig zijn aan de armoede in de wereld. Als tweede argument noemt Pogge de internationale handelsregels. Deze zijn opgesteld door rijke landen en veroorzaken mede de armoede en de grote welvaartsverschillen in de wereld. Deze handelsregels, als handelsverdragen, importheffingen en patenten, maken het voor de arme landen erg lastig om handel te drijven met het rijke westen. Wij gaan dus voor ons eigenbelang, aangezien het voor grote multinationals veel gunstiger is als arme landen arm blijven. Zo kunnen zij de lage loonkosten en de ontbrekende cao blijven misbruiken. Bij dit argument wordt het duidelijk dat de westerse landen wel degelijk een rol spelen in de armoede van de arme landen. De armoede heeft dus vrijwel niks te maken met inheemse factoren. Veel inheemse factoren zijn enkel gevolgen van mondiale handelingen. Mocht u nog niet overtuigd zijn, dan komt Pogge met een derde argument. Pogge stelt dat er een beloning op geweld in arme landen. Dit klinkt misschien raar, maar het is helaas realiteit. Ik zal dit aan de hand van Pogge s werk toelichten. De huidige situatie in de wereld is namelijk zo; degene die de macht heeft in een land, wordt internationaal erkent als de beheerder van de grondstoffen in het desbetreffende land. Deze grondstoffen zijn in arme continenten als Afrika en Azië vaak erg kostbaar, denk aan olie, goud en zilver. Zodra iemand aan de macht is gekomen in een van deze landen, wordt hij dus ook automatisch de beheerder van de grondstoffen in dat land. De opbrengst van deze grondstoffen zijn enorm en kan hij dus allemaal gebruiken, om het land welvarender te maken. Dit gebeurt echter niet. Het geld wordt vaak gebruikt om de bevolking onder de duim te houden, aangezien de bevolking het in veel gevallen niet eens is met zo n leider. Maar omdat deze leider zo veel geld heeft kan hij aan de macht blijven. Door deze grote hoeveelheden aan geld maakt het voor een leider niet heel erg uit hoe hij zijn land bestuurt, om deze reden zijn corruptie en omkoping vaak aan de orde. De enige manier om de macht te verwerven in zo n land is door een staatsgreep te plegen, als dit lukt krijg jij het grondstoffen privilege. Er staat dus een beloning op het plegen van een staatsgreep, namelijk het grondstoffen privilege. Nu komt het meest verontrustende aan dit verhaal; het westen maakt de beloning op geweld mogelijk. Het westen is namelijk alleen maar geïnteresseerd in de grondstoffen. 2
3 En door te handelen met deze corrupte regimes stimuleren wij deze corruptie. Het maakt het westen dus niet uit of iemand op een legitieme manier aan de macht is gekomen, deze machthebber wordt altijd erkent als degene met het grondstoffen privilege. Vooral de laatste twee argumenten geven erg duidelijk weer, waarom wij, de westerse landen, verantwoordelijk zijn voor de armoede in de wereld. Deze armoede is op een tamelijk eenvoudige manier te bestrijden, namelijk het aanpassen van de handelsregels en het stoppen met handel drijven met corrupte regimes. Echter gebeurt dit momenteel niet. Westerse landen zijn namelijk veel meer uit op welvaart in het eigen land, en maken zich daarom wijs dat ze het goede doen door te doneren aan arme landen, maar door deze goedbedoelde donaties steunen ze uiteindelijk de corrupte regimes. Ook stichtingen die kinderen helpen in arme landen zijn allemaal goed bedoeld, maar werken niet op de juiste manier volgens Pogge. Door stichtingen als het Rode Kruis worden individuele kinderen geholpen, maar blijft de armoede altijd bestaan door de onrechtvaardige internationale wetgeving. We zullen dus eerst deze wetgeving aan moeten pakken voordat we echte hulp kunnen bieden. Dit is daarom ook een rede voor Pogge om het niet eens te zijn met Singer, aangezien Singer pleit voor donaties, omdat we de positieve plicht hebben te helpen omdat we eenvoudig kunnen helpen. Pogge noemt deze donaties goed bedoeld, maar weinig effectief voor het oplossen van het grotere probleem wat hier speelt. Pogge gaat uit van een negatieve plicht, namelijk de plicht om iets niet te doen, zoals het schenden van de rechten van de mens. Pogge stelt daarom een simpele eis: een institutionele orde kan niet rechtvaardig zijn als ze tot grove schendingen van de mensenrechten leidt die te voorzien en te vermijden waren (2007, blz 23) 2 Pogge komt dus tot de conclusie dat door het toedoen van de westerse landen de arme landen arm zijn geworden, arm blijven en armer zullen worden. Tegenstanders komen vaak met voorbeelden van landen die er in geslaagd zijn om hun welvaart wel te verbeteren, denk aan landen als China of Singapore. Pogge erkent deze voorbeelden, maar ziet ze als een uitzondering. Hij veronderstelt dat we er niet vanuit kunnen gaan dat als een paar landen het op eigen kracht kunnen, alle landen dat kunnen. Deze landen die er in geslaagd zijn de armoede te doorbreken, zijn naar mijn mening juist een voorbeeld dat Pogge gelijk heeft. Het heeft namelijk heel erg lang geduurd voordat China en Singapore succesvol werden. Als we de onrechtvaardige handelswetten niet hadden gehad, denk ik dat China en Singapore nu zelfs veel verder ontwikkeld zouden zijn. En dat is denk ik de angst die het westen heeft om deze wetgeving op te heffen. Indien dat gebeurt zullen niet-westerse landen de markt domineren, en zal het westen de internationale controle die zij nu heeft verliezen. Pogge concludeert het volgende: wanneer we de wereldwijde armoede serieus willen bestrijden, dan moeten we de causale rol van niet-inheemse factoren begrijpen en bereid zijn na te denken over manieren om ze te wijzigen of de gevolgen ervan te minimaliseren. (2007, blz 21) 3 2 Krisis, T.W Pogge, Hulp verlenen aan de armen in de wereld 3 Krisis, T.W Pogge, Hulp verlenen aan de armen in de wereld 3
4 Welk systeem? Zoals eerder vastgesteld ontstaat armoede gedeeltelijk door een verkeerd ingedeeld systeem. Rawls en Pogge hebben beiden een mening over welk systeem het beste is om armoede te voorkomen. Beide zijn van mening dat het huidige staatsgecentreerde model niet het juiste model is. Ze komen beide met een alternatief. Rawls pleit voor een minimaal systeem van verticale soevereiniteitsspreiding, waarin een losse confederatie van liberale en fatsoenlijke volkeren aan de macht is. Rawls geeft nauwelijks aan waarom zijn systeem beter is dan andere systemen. Hij legt ook nauwelijks uit hoe dit systeem eruit zou moeten zijn, om deze reden is het gemakkelijk tegen Rawls systeem te zijn, aangezien hij deze niet uitwerkt. Pogge pleit voor een democratisch systeem van soevereiniteitsspreiding. Hij komt met vier redenen waarom dit een beter systeem is dan een staatsgecentreerd model. Pogge s eerste argument voor een systeem waarin de macht verspreid is dat een meerlagig politiek systeem beter in staat is om onderdrukking te voorkomen. In tegenstelling tot een staatsgecentreerd systeem waar nationale overheden vrij zijn om hun burgers te behandelen op die manier die zij willen. Als tweede argument stelt Pogge dat een dergelijk systeem beter in staat is om mondiale economische rechtvaardigheid te garanderen. Centralisering is namelijk een vereiste om de negatieve effecten van economische globalisatie tegen te gaan. Als derde argument stelt Pogge dat een meerlagig systeem beter in staat is om externaliteiten te voorkomen. Externaliteiten zijn onvoorziene gevolgen van een economische activiteit. Deze onvoorziene gevolgen spelen minder snel op als er lokaal gehandeld wordt in een meerlagige staat dan in een zelfstandige autonome staat. Pogge s laatste argument is dat we binnen een meerlagig systeem het recht op democratische participatie beter kunnen garanderen. Rawls een Pogge pleiten dus beide voor een machtenspreiding, maar aangezien Rawls niet duidelijk uitlegt wat hij bedoeld met zijn indeling van het systeem neig ik meer naar de kant van Pogge. Maar volgens de filosoof Ronald Tinnevelt zitten er een aantal tekortkomingen aan het systeem van Pogge. Hij wijst op de haalbaarheid van Pogge s model. Hij zegt dat de voordelen echter overtuigend zijn als we duidelijk kunnen aangeven wat de relevante kiesdistricten zijn voor grensoverschrijdende vraagstukken (2007, blz 50) 4. Tinnevelt is van mening dat Pogge tekortschiet in zijn uitleg. Pogge vertelt bijvoorbeeld niet wie de regeerders zijn en wie het recht heeft om politiek te participeren. Persoonlijk ben ik het eens met Pogge s visie op het inrichten van het systeem, maar Tinnevelt wijst terecht op het grote aantal tekortkomingen binnen Pogge s systeem. Pogge is niet in staat een duidelijk onderscheid te maken tussen lokale, nationale en mondiale problemen en hij stelt geen strikte criteria voor de afgrenzing van democratische gemeenschappen. Zodra Pogge hier aan voldoet kan zijn systeem een goed systeem zijn, maar vooralsnog veronderstelt Tinnevelt dat we internationale en supranationale deliberatieve instellingen nodig hebben om bindende afspraken te doen over afbakeningskwesties (2007, blz 50) 5. 4 Krisis, R.Tinnevelt, Mondiale democratie en de plicht tot onderlinge hulpverlening 5 Krisis, R.Tinnevelt, Mondiale democratie en de plicht tot onderlinge hulpverlening 4
5 Schuldig of niet? Zoals reeds beschreven is Pogge duidelijk van mening dat het westen schuldig is aan de armoede in de wereld. Hij geeft hier duidelijke argumenten voor, in het volgende stuk ga ik onderzoeken of de westerse landen wel echt schuldig zijn. De filosoof Pieter Pekelharing gaat in op het artikel van Pogge, met een ander artikel in dezelfde uitgave van het tijdschrift Krisis. Pekelharing is het deels met Pogge eens. Hij is het eens met de redenering van Pogge dat de huidige wereldwijde handelswetgeving onrechtvaardig is, maar volgens Pekelharing vergeet Pogge een zeer belangrijk aspect. Pogge richt zich namelijk alleen maar op de mondiale factoren en is zeer stellig dat de inheemse factoren weinig te maken hebben met de situatie. Pekelharing is van mening dat de inheemse factoren wel degelijk deel uitmaken van de situatie, en is daarom sceptisch over de gemakkelijkheid, waarmee we het probleem kunnen oplossen wat Pogge veronderstelt. Pekelharing richt zich op de inheemse factoren die een rol spelen, en daarbij duidt hij niet op de corrupte regimes en staatsgrepen, want op dat opzicht is hij het eens met Pogge, maar hij duidt op inwoners van een ontwikkelingsland, die volgens Pogge buiten beschouwing worden gehouden. Pekelharing beschrijft armoede als een cultuur (2007, blz 39) 6. Daarmee wil hij zeggen dat de bevolking van arme landen op zo n manier leeft, waardoor het lijkt dat ze niet heel geneigd zijn naar verbetering van hun situatie. Een voorbeeld hiervan is de vele bordelen en kroegen in Congo waar al het geld van sommige bewoners verdwijnt of dat vrouwen van een hulporganisatie gekregen medicijnen weggooien, omdat ze het niet kennen. De gedachtes en levenswijzen van de lokale bevolking dient ook aangepast te worden, en dat is een lastig karwei. Volgens Pekelharing spelen de inheemse factoren wel degelijk een rol in het proces waarin we de wereld willen beteren, hier ben ik het met Pekelharing eens. Het is naar mijn mening belangrijk dat zowel de interne als externe factoren worden aangepakt. En dit proces zal langer duren dan dat Pogge verwacht, aangezien het niet alleen maar om het aanpassen van wetten gaat, maar ook om het aanpassen van mensen, en dat is waar veel tijd in gaat zitten. Pekelharing is dus sceptisch over de gemakkelijke manier waarop Pogge denkt. Pogge wil namelijk de hele wereldorde veranderen, en gaat ervan uit dat dit vrij gemakkelijk en effectief zal verlopen. Maar Pekelharing is terughoudend als het gaat over experimenteren met de wereldorde, aangezien er maar één wereldorde is. Je weet niet van tevoren hoe Pogge s model in de werkelijkheid uitpakt, en Pekelharing verwijt Pogge dat hij te weinig ingaat op de mogelijke onbedoelde gevolgen of averechtse effecten. Ik vind dat Pekelharing terecht zijn bedenkingen heeft bij de aanpak van Pogge, en ik vind dat er ook zeker meer onderzoek gedaan moet worden voordat de hele wereldorde wordt aangepast. Echter ben ik wel van mening dat er drastische veranderingen moeten plaatsvinden om de huidige situatie te verbeteren. En dat we niet voor altijd vast moeten houden aan het verouderde systeem en dat we risico s moeten durven nemen. De huidige situatie is namelijk te veel gericht op het ingrijpen bij problemen en deze aanpakken op de korte termijn. En dat is wat er mis is met het huidige politieke systeem; politici zijn bang geworden. Zoals de cabaretier Theo Maassen, in zijn show met alle respect, zo mooi verwoordde: vroeger schetste politici een droom, en een plan om die droom te 6 Krisis, P.Pekelharing, Globalisering en verantwoordelijkheid 5
6 verwezenlijken. Nu schetsen politici een nachtmerrie, en een plan om deze te voorkomen. Dit verwoord precies wat er momenteel aan de hand is. Pekelharing is een van de vele die bang is voor de verandering en zoekt manieren om deze te voorkomen, terwijl wij eigenlijk de droom van een wereld zonder armoede moeten schetsen en een plan bedenken om deze droom te verwezenlijken, zoals Pogge doet. Gijs Verhoef 5VA 6
7 Bronvermelding Gabriëls, R. (Issue 1, 2007). Mondiale rechtvaardigheid, een inleiding op de special over Pogge. Pekelharing, P. (Issue 1, 2007). Globalisering en verantwoordelijkheid. Pogge, T.W. (Issue 1, 2007). Hulp verlenen aan de armen in de wereld. Tinnevelt, R. (Issue 1, 2007). Mondiale democratie en de plicht tot onderlinge hulpverlening. 7
Mondiale democratie en de plicht tot onderlinge hulpverlening
Ronald Tinnevelt Mondiale democratie en de plicht tot onderlinge hulpverlening De afgelopen decennia zijn nationale grenzen steeds minder belangrijk geworden. Op het gebied van de economie, politiek en
Nadere informatieGlobalisering en verantwoordelijkheid
Pieter Pekelharing Globalisering en verantwoordelijkheid Volgens Thomas Pogge gaan jaarlijks tien miljoen kinderen dood aan armoede die wij, burgers en regeringsleiders van rijke landen, veroorzaakt hebben.
Nadere informatiefilosofie havo 2016-I
Opgave 1 Ebola 1 maximumscore 2 een uitleg dat er in tekst 1 geen sprake is van gelijke kansen voor de ebolapatiënten, omdat de farmaceutische industrie alleen medicijnen ontwikkelt waarop winst gemaakt
Nadere informatieHET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN
HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN Gratis PDF Beschikbaar gesteld door vlewa.nl Geschreven door Bram van Leeuwen Versie 1.0 INTRODUCTIE Welkom bij deze gratis PDF! In dit PDF
Nadere informatieMondiale ongelijkheid
Mondiale ongelijkheid Wie is verantwoordelijk voor het bestrijden van extreme armoede? Docent: Jelle de Bont T. van de Werff 444049 Postvak 18 1 juni 2010 Practicum BA CW PC 2.5 Final paper Aantal woorden
Nadere informatiefilosofie havo 2016-II
Opgave 1 (On)rechtvaardig internet 1 maximumscore 3 een weergave van het begrip capability: de mogelijkheid die een mens heeft om te kiezen en te handelen 1 een weergave van het begrip functioning: het
Nadere informatieWat is realiteit? (interactie: vraagstelling wie er niet gelooft en wie wel)
Wat is realiteit? De realiteit is de wereld waarin we verblijven met alles wat er is. Deze realiteit is perfect. Iedere mogelijkheid die we als mens hebben wordt door de realiteit bepaald. Is het er, dan
Nadere informatiefilosofie havo 2015-I
Opgave 3 Wat is de Wat 11 maximumscore 1 Een goed antwoord bevat het volgende element: een uitleg dat Eggers zich met morele vraagstukken bezighoudt: hij vraagt zich af wat hij zelf vanuit zijn eigen normen
Nadere informatieZoekkaart Mensenrechten.
Pagina 1 van 6 Zoekkaart Mensenrechten. 1. Mensenrechten? Wat is dat? In 1945 besloten 51 landen de Verenigde Naties op te richten. In 1948 besloten de Verenigde Naties om een Universele Verklaring van
Nadere informatieWaar een wil is, is een Weg!
5 tips om moeiteloos voor jezelf te kiezen en een stap te zetten. Waar een wil is, is een Weg! - Lifecoach http://www.facebook.com/arlettevanslifecoach 0 Je bent een ondernemende 40+ vrouw die vooral gericht
Nadere informatieKlas 4 mavo. Werkstuk ontwikkelingsland hoofdstuk 7 Pagina 1
Klas 4 mavo Werkstuk ontwikkelingsland hoofdstuk 7 Pagina 1 Praktische opdracht economie klas 4 Ontwikkelingslanden Dit PO is een vervolg op hoofdstuk 7. We hebben het in hoofdstuk 7 gehad over het geld
Nadere informatieSmoesjes. TipsforTrouble HOME TROUBLE MEER WETEN < > EXTRA PITTIG
geef haar gelijk dat zij het zwaar heeft en dat de crechemedewerkers zodat ze alles op tijd af kan krijgen. Collega zal in de slachtofferrol terecht komen en wellicht in tranen uitbarsten. voel dat ik
Nadere informatieWaarom ga je schrijven? Om de directeur te overtuigen
week 17 20 april 2015 - Schrijfopdrachten niveau B, les 1 Les 1: Een overtuigende tekst schrijven Beantwoord deze vragen: Een mooie manier om te herdenken 1. Waarom is het volgens jou belangrijk om de
Nadere informatieKinderen zonder papieren
VPM VPM Kinderen zonder papieren Je ziet het bijna elke dag op de tv of in de krant: beelden van landen in oorlog, mensen in armoede. Op zoek naar een betere plaats om te leven, slaan ze op de vlucht.
Nadere informatieVanjezelfhouden.nl 1
1 Kan jij van jezelf houden? Dit ontwerp komt eigenlijk altijd weer ter sprake. Ik verbaas mij erover hoeveel mensen er zijn die dit lastig vinden om te implementeren in hun leven. Veel mensen willen graag
Nadere informatieWaarom ga je schrijven? Om de directeur te overtuigen
week 17 20 april 2015 - Schrijfopdrachten niveau A, les 1 Les 1: Een overtuigende tekst schrijven Beantwoord deze vragen: Een mooie manier om te herdenken 1. Waarom is het volgens jou belangrijk om de
Nadere informatie2: vergaderen VASTE VOORZITTER EN NOTULIST
2: vergaderen Als je lid bent van een studentenraad, vergader je vaak. Je hebt vergaderen met de studentenraad, maar ook vergaderingen met het College van Bestuur en de Ondernemingsraad (OR). Gemiddeld
Nadere informatieSlachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg
Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Informatie voor cliënten Cliënten en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel hebben vaak nare dingen meegemaakt. Ze zijn geschokt
Nadere informatieMet NLP de kredietcrisis te lijf Duurzaam winst behalen door compassie
Steven Smit Voor de mens in organisaties Met NLP de kredietcrisis te lijf Duurzaam winst behalen door compassie Door Steven Smit 2008 Steven Smit BV voor de mens in organisaties Chopinstraat 148 1817 GD
Nadere informatieRawls is zo gek nog niet
Thomas Mertens Rawls is zo gek nog niet 42 Twee berichten uit de krant, gelezen op één dag, lijken te bevestigen wat Pogge in zijn vele publicaties betoogt. Het NRC bericht over de discussie binnen Amnesty
Nadere informatieIdeeën presenteren aan sceptische mensen. Inleiding. Enkele begrippen vooraf
Ideeën presenteren aan sceptische mensen Inleiding Iedereen heeft wel eens meegemaakt dat het moeilijk kan zijn om gehoor te vinden voor informatie of een voorstel. Sommige mensen lijken er uisluitend
Nadere informatieZaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie
Zaken voor mannen Verhalen van mannen met epilepsie Introductie Niet alle mannen vinden het prettig om over hun gezondheid te praten. Ieder mens is anders. Elke man met epilepsie ervaart zijn epilepsie
Nadere informatieOpeningsgebeden INHOUD
Openingsgebeden De schuldbelijdenis herzien Openingsgebeden algemeen Openingsgebeden voor kinderen Openingsgebeden voor jongeren INHOUD De schuldbelijdenis herzien De schuldbelijdenis heeft in de openingsritus
Nadere informatieEén Korea, twee landen
1 Doelgroep De lesbrief is bedoeld voor leerlingen in de onderbouw vmbo, havo en vwo. Het uitwerken van de opdrachten kost de leerling ongeveer een tot anderhalf lesuur (van 50 minuten). De onderzoeksvragen
Nadere informatieSamenvatting Kinderrechtenmonitor 2012 voor kinderen en jongeren
Samenvatting Kinderrechtenmonitor 2012 voor kinderen en jongeren Het gaat goed met kinderen in Nederland. Uit onderzoeken blijkt dat Nederlandse kinderen in vergelijking met kinderen uit andere rijke landen
Nadere informatieEffectieve samenwerking: werken in driehoeken
Effectieve samenwerking: werken in driehoeken Werken in driehoeken is een wijze van samenwerking die in elke organisatie, projectteam en netwerk mogelijk is. Het maakt dat we kunnen werken vanuit een heldere
Nadere informatieLieve mensen van de Hofkerk, gasten, gemeente van Jezus Christus
Zondag 27 september Markus 9, 30-37 Overdenking Lieve mensen van de Hofkerk, gasten, gemeente van Jezus Christus 1) Ongemakkelijk gevoel Ik kreeg een beetje een ongemakkelijk gevoel toen ik dat gedeelte
Nadere informatieWerkboek Het is mijn leven
Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er
Nadere informatieZondag 22 mei 2011 - Kogerkerk - 5e zondag van Pasen - kleur: wit - preek Deuteronomium 6, 1-9 & 20-25 // Johannes 14, 1-14
Zondag 22 mei 2011 - Kogerkerk - 5e zondag van Pasen - kleur: wit - preek Deuteronomium 6, 1-9 & 20-25 // Johannes 14, 1-14 Gemeente van onze Heer Jezus Christus, Twee prachtige lezingen vanochtend. Er
Nadere informatieDO'S EN DON'TS VOOR OUDERS
WWW.PESTWEB.NL DO'S EN DON'TS VOOR OUDERS Kinderen en jongeren willen je hulp, als je maar (niet)... Wat kinderen zeggen over pesten Kinderen gaan over het algemeen het liefst met hun probleem naar hun
Nadere informatieHet huis van de angst en het huis van de liefde Preek van Jos Douma over Romeinen 8:15
Het huis van de angst en het huis van de liefde Preek van Jos Douma over Romeinen 8:15 U hebt de Geest niet ontvangen om opnieuw als slaven in angst te leven, u hebt de Geest ontvangen om Gods kinderen
Nadere informatieWijs Worden. werkboek. deel 1 DAMON
Wijs Worden werkboek deel 1 DAMON WW wb deel 1 mei2009.indd 1 5/25/09 10:33:45 AM Hoofdstuk 1 Over wat echt belangrijk is Paragraaf 1 Inleiding Opdracht 1, p.8 Hieronder staan twaalf standpunten over wat
Nadere informatieRegelgeving & Geldzaken
MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Regelgeving & Geldzaken Regelgeving & Geldzaken Hoe regel ik mijn geldzaken? Ik vind het moeilijk om overzicht te houden en wil geen schulden maken. Wie zorgt
Nadere informatieNederland. Op welke dag is deze foto gemaakt?.. Welke bekende persoon is er altijd bij?
Nederland Op welke dag is deze foto gemaakt?.. Waar? (vul in) Op de. in (plaats) Waarom zijn al die mensen daar?... Welke bekende persoon is er altijd bij?. Hoe heet het meisje rechts? Haar moeder viert
Nadere informatie2.4 Tekstopbouw In deze paragraaf oefen je in het schrijven van een tekst met een indeling in inleiding, kern en slot.
Fase.4 Tekstopbouw In deze paragraaf oefen je in het schrijven van een tekst met een indeling in inleiding, kern en slot. 1 In fase 1 heb je geoefend met het schrijven van teksten. Je hebt ook geleerd
Nadere informatiefilosofie havo 2017-II
Opgave 3 Grensmuren 12 maximumscore 4 een uitleg met tekst 7 dat Nunez de drie basisprincipes van Cicero kan gebruiken om het bestaan van de muur te rechtvaardigen (per juiste toepassing 1 scorepunt toekennen):
Nadere informatieResultaten & conclusies onderzoek:
Resultaten & conclusies onderzoek: Kinderen over armoede en vluchtelingen door Kinderen Goedgekeurd! Er hebben in totaal 50 scholen deelgenomen aan deze enquête. Dit gaat om een 3000-tal leerlingen. 1.
Nadere informatieAls je nog steeds hoopt dat oplossingen buiten jezelf liggen dan kun je dit boekje nu beter weg leggen.
Theoreasy de theorie is eenvoudig. Je gaat ontdekken dat het nemen van verantwoordelijkheid voor je eigen denken en doen dé sleutel is tot a beautiful way of life. Als je nog steeds hoopt dat oplossingen
Nadere informatieGemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen,
Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Ik weet niet of het u is opgevallen, maar het trof mij dat de lezingen van vandaag vol tegenstellingen zitten: het begint al bij Jesaja 41: mensen zijn
Nadere informatieChina. - Tibet Cultuur- les 2.
China Pagina 1 - Tibet Cultuur- les 2. Colofon Les voor groep 7/8 50 minuten Aardrijkskunde Leerkracht - handreiking Inleiding In deze les willen we ons verdiepen in de situatie van Tibet. Wat speelt daar
Nadere informatieMc. 1: 1-11 PG te Sexbierum-Pietersbierum Sixtustsjerke 11 jan. 2015. Grote en kleine Geliefde van God - Gemeente van Christus,
Mc. 1: 1-11 PG te Sexbierum-Pietersbierum Sixtustsjerke 11 jan. 2015 Ds. A.J.Wouda Grote en kleine Geliefde van God - Gemeente van Christus, Het weer is onrustig De wereld is onrustig En veel mensen, sommigen
Nadere informatieHet belangrijkste verhaal is eigenlijk een samenvatting van alles wat Hij gedaan heeft
Kunt u mij een (voor u) belangrijk verhaal over Jezus vertellen? Het belangrijkste verhaal is eigenlijk een samenvatting van alles wat Hij gedaan heeft Zijn twee belangrijkste geboden: Heb je God lief
Nadere informatieKinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar
Kinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar Als je ouders uit elkaar gaan is dat heel ingrijpend. Vaak verandert er nogal wat in je leven. Een rechter wil hierover met je praten tijdens een kinderverhoor.
Nadere informatie5. Overtuigingen. Gelijk of geluk? Carola van Bemmelen Food & Lifestylecoaching. Jouw leven op dit moment weerspiegelt exact jouw overtuigingen
5. Overtuigingen Jouw leven op dit moment weerspiegelt exact jouw overtuigingen Een overtuiging is een gedachte die je hebt aangenomen als waarheid doordat ie herhaaldelijk is bevestigd. Het is niet meer
Nadere informatieNederlands bedrijfsleven hecht aan mensenrechten
SAMR. en Schuttelaar & Partners maken kansen duidelijk Nederlands bedrijfsleven hecht aan mensenrechten Onderzoek in opdracht van de ABN AMRO Bank Conclusies Conclusies Ondernemers vinden mensenrechten
Nadere informatie1 Voorwoord. Beste ouders. Beste leerlingen
1 Voorwoord Beste ouders Beste leerlingen Dit is het antipestplan van WICO campus Sint-Jozef. Het draaiboek pesten is geschreven voor de leerlingen, ouders en medewerkers van de school. Het geeft het beleid
Nadere informatieONDERNEMEN IS VOOR HELDEN
ONDERNEMEN IS VOOR HELDEN EXCLUSIEF PROGRAMMA OVERZICHT 2016 LEF IN ACTIE Ontdek waarom het zo moeilijk is je hart te volgen en heb het lef dit toch te doen! De achtergrond van het programma Jij weet dat
Nadere informatieSTIJLEN VAN BEÏNVLOEDING. Inleiding
STIJLEN VAN BEÏNVLOEDING Inleiding De door leidinggevenden gehanteerde stijlen van beïnvloeding kunnen grofweg in twee categorieën worden ingedeeld, te weten profileren en respecteren. Er zijn twee profilerende
Nadere informatieWat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.
Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me
Nadere informatieDoorbreek je belemmerende overtuigingen!
Doorbreek je belemmerende overtuigingen! Herken je het dat je soms dingen toch op dezelfde manier blijft doen, terwijl je het eigenlijk anders wilde? Dat het je niet lukt om de verandering te maken? Als
Nadere informatieExamenopgaven VMBO-MAVO-C
Examenopgaven VMBO-MAVO-C 2003 tijdvak 2 woensdag 18 juni 13.30-15.30 uur NEDERLANDS LEESVAARDIGHEID C Bij dit examen hoort een tekstboekje. Dit examen bestaat uit 26 vragen en een samenvattingsopdracht.
Nadere informatieBijbel voor Kinderen presenteert DE WIJZE KONING SALOMO
Bijbel voor Kinderen presenteert DE WIJZE KONING SALOMO Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Lazarus Aangepast door: Ruth Klassen Vertaald door: Importantia Publishing Geproduceerd door: Bible
Nadere informatieGemaakt door: Kelly.
De kanjertraining. Gemaakt door: Kelly. Inhoud. Inhoud. 1 Inleiding. 2 Wat is de Kanjertraining? 3 Hoe en wanneer is de Kanjertraining ontstaan? 4 Wanneer ga je naar de Kanjertraining? 6 Welke stappen
Nadere informatieleren omgaan met Diversiteit In je gemeente
Geloven kun je niet alleen! Stap 1 Jouw kijk op de wereld 15 min. Kijken in de spiegel naar jezelf Wat vind je van je eigen lichaam? Wat vind je mooi? Als je zou mogen kiezen, welk deel zou je dan weghalen?
Nadere informatieATTRIBUEREN OF TOESCHRIJVEN
ATTRIBUEREN OF TOESCHRIJVEN De meeste mensen, en dus ook leerlingen, praten niet alleen met anderen, maar voeren ook gesprekken met en in zichzelf. De manier waarop leerlingen over, tegen en in zichzelf
Nadere informatieze er iets gewichtigs mee wil aangeven, al is het nooit duidelijk haar schouders reikte, is nagenoeg gehalveerd. Een simpele
En, wat vind je? Hoe bedoel je, wat vind ik? Mijn haar. Kijk nou even. Mark kijkt op van zijn scherm. Yvonne staat in de deuropening van de woonkamer, een bakje yoghurt in haar hand. Ze beweegt niet. Ze
Nadere informatieIn de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen
14 In de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen einde, alleen een voortdurende kringloop van materie
Nadere informatieExamenopgaven VMBO-KB 2004
Examenopgaven VMBO-KB 2004 tijdvak 1 dinsdag 25 mei 9.00 11.00 uur GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE KB GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING VBO-MAVO-C Gebruik het bronnenboekje. Dit examen bestaat uit
Nadere informatieGelezen: Deuteronomium 6: 1-9 en Johannes 13:31-35
Vijfde zondag van Pasen, 24 april 2016 in de Martinikerk Aan deze dienst werkte Allart Dijkstra mee die in onze gemeente stage loopt. Ds Jan Willem Nieboer Gelezen: Deuteronomium 6: 1-9 en Johannes 13:31-35
Nadere informatieBijzonder procesdoel 3: ontdekken van mensenrechten
Bijzonder procesdoel 3: ontdekken van mensenrechten Eerste leerjaar B 3.1. Mijn rechten Beroepsvoorbereidend leerjaar 3.1. Mijn rechten Wie ben ik? * De leerlingen ontdekken wie ze zelf zijn - de mogelijkheden
Nadere informatieMeten van mediawijsheid. Bijlage 6. Interview. terug naar meten van mediawijsheid
Meten van mediawijsheid Bijlage 6 Interview terug naar meten van mediawijsheid Bijlage 6: Het interview Individueel interview Uitleg interview Ik zal je uitleggen wat de bedoeling is vandaag. Ik ben heel
Nadere informatieHulp verlenen aan de armen in de wereld 1
Thomas W. Pogge Hulp verlenen aan de armen in de wereld 1 Wij burgers van welvarende landen zijn geneigd onze verplichtingen aan de armen in ontwikkelingslanden te bespreken in termen van donaties en overboekingen,
Nadere informatieglijden. Ik zie ze zachtjes wegstromen, oplossen en verdwijnen, om nooit meer terug te keren.
INLEIDING Welkom in de affirmatiewereld. Je hebt ervoor gekozen om gebruik te gaan maken van het gereedschap dat in dit boek beschreven wordt en je hebt daarmee de bewuste beslissing genomen om je leven
Nadere informatieDodenherdenking. Beuningen, 4 mei 2015
Dodenherdenking Beuningen, 4 mei 2015 Voor het eerst in mijn leven bezocht ik twee weken geleden Auschwitz en Birkenau. Twee plekken in het zuiden van Polen waar de inktzwarte geschiedenis van Europa je
Nadere informatieSoms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.
Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.
Nadere informatieToespraak Mathias m.b.t. resolutie globalisering
Toespraken Toespraak Mathias m.b.t. resolutie globalisering Mijnheer de voorzitter, Dames en heren ministers, Collega's, Liberalen staan een ethische globalisering voor. Liberalen strijden onvermoeibaar
Nadere informatieHet is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.
De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.
Nadere informatiefilosofie havo 2015-II
Opgave 1 Bloed, zweet en luxeproblemen 1 maximumscore 2 een argumentatie of de uitleg van het inkomensverschil tussen Benjamin en de arbeiders gerechtvaardigd is aan de hand van de Romeinse definitie van
Nadere informatieWat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk?
Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk? Verantwoordelijkheid. Ja, ook heel belangrijk voor school!!! Het lijkt veel op zelfstandigheid, maar toch is het net iets anders. Verantwoordelijkheid
Nadere informatieB a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1
B a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1 JE ONBEWUSTE PROGRAMMEREN VOOR EEN GEWELDIGE TOEKOMST De meeste mensen weten heel goed wat ze niet willen in hun leven, maar hebben vrijwel geen
Nadere informatieBent u er ook nog voor haar dochter en kleindochter?
Bent u er ook nog voor haar dochter en kleindochter? Emerge Kinder Fonds in uw testament Zo mooi geschapen, is onze aarde helaas lang niet overal leefbaar. Er zijn mensen in nood. Op de vlucht voor oorlog
Nadere informatieWeet wat je kan. Je laten horen
Weet wat je kan Je laten horen Jij bent er ook nog Hoofdstuk 7 gaat over vertellen wat je moeilijk vindt. Onderwerpen in dit hoofdstuk: Stripje: Jij bent er ook nog. blz 2 Je laten horen. blz 3 Moeite
Nadere informatieVoorafgaand aan de film
Die Welle Opdrachtenblad Regie: Dennis Gansel Jaar: 2008 Duur: 110 minuten Filmkeuring: 12 (geweld, angst en discriminatie) Website: www.welle.film.de Voorafgaand aan de film De legendarische film The
Nadere informatiefilosofie havo 2016-II
Opgave 1 (On)rechtvaardig internet 1 maximumscore 3 een weergave van het begrip capability: de mogelijkheid die een mens heeft om te kiezen en te handelen 1 een weergave van het begrip functioning: het
Nadere informatieSprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig
Grijp je Ambities Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig Je dromen verwezenlijken in 7 stappen. Grijp je ambities Brengt je dichterbij je ideaal Geeft je inzicht in jouw persoonlijke
Nadere informatieDe Budget Ster: omgaan met je schulden
De Budget Ster: omgaan met je schulden Budget Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Budget Ster MOTIVATIE EN VERANTWOORDELIJKHEID STRESS DOOR SCHULDEN BASISVAARDIGHEDEN STABILITEIT FINANCIEEL ADMINISTRATIEVE
Nadere informatieBE HAPPY. 90-dagen Goed Gevoel conditionering programma
BE HAPPY 90-dagen Goed Gevoel conditionering programma Alle rechten voorbehouden. Geen deel van dit boek mag worden gereproduceerd op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.
Nadere informatieInhoudsopgave Voorwoord 1. Inleiding en leeswijzer 2. Energie Psychologie 3. Gedachten jouw jouw 4. Verantwoordelijkheid
Inhoudsopgave Voorwoord 2 1. Inleiding en leeswijzer 3 2. Energie Psychologie 7 3. Gedachten 10 Het zijn jouw gedachten die jouw wereld creëren 11 4. Verantwoordelijkheid 13 5. Persoonlijk Plan, jouw blauwdruk
Nadere informatieVIEREN MET KINDEREN GEBED OM VERGEVING
VIEREN MET KINDEREN GEBED OM VERGEVING De schuldbelijdenis heeft in de openingsritus van elke viering een belangrijke betekenis en functie. De afstand die in het dagelijkse leven tussen God en mens is
Nadere informatieNaam KIDS FOR WARCHILD Oorlog en vrede in de wereld
Naam KIDS FOR WARCHILD Oorlog en vrede in de wereld In meer dan dertig landen in de wereld is er oorlog. Wereldwijd zijn er dus miljoenen kinderen die een oorlog meemaken. Vraag 1. Kun je drie landen noemen
Nadere informatieAls er een manier is om het beter te doen, vind die dan - Thomas A. Edison
40 HOOFDSTUK 4 Zeven ingrediënten voor effectieve koude acquisitie 41 Als er een manier is om het beter te doen, vind die dan - Thomas A. Edison Koude acquisitie hoort helaas tot een van de minst geliefde
Nadere informatieDE WIJZE KONING SALOMO
Bijbel voor Kinderen presenteert DE WIJZE KONING SALOMO Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Lazarus Aangepast door: Ruth Klassen Vertaald door: Importantia Publishing Geproduceerd door: Bible
Nadere informatieYPI Versie 3.0. Instructie
YPI Versie 3.0 Instructie Deze vragenlijst bestaat uit een aantal beweringen die gaan over hoe jij denkt en voelt over verschillende onderwerpen. Lees elke bewering goed door en bepaal hoe goed de bewering
Nadere informatieOnderzoek Geweldsfilmpjes
Onderzoek Geweldsfilmpjes 21 april 2015 Over het onderzoek Aan dit online onderzoek, gehouden van 14 april tot en met 20 april 2015, deden 1.165 jongeren mee. De uitslag is na weging representatief voor
Nadere informatieInhoud. Inleiding... 4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van de rechten... 6 Hoofdstuk 2 De belangrijkste rechten...12
Inhoud Inleiding... 4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van de rechten... 6 Hoofdstuk 2 De belangrijkste rechten...12 Onderwerp 1 Gelijkheid...13 De rechten van Tim... 14 Onderwerp 2 Toegankelijkheid...17 De rechten
Nadere informatieHet GROW-model. Deze onderdelen worden hieronder toegelicht. Per onderdeel worden er voorbeeldvragen aangegeven.
Het GROW-model Een ontwikkelingsgesprek is het meest effectief als je de vragen in een bepaalde structuur stelt. Het GROW-model biedt deze structuur. (Whitmore, 1995) Het GROW model bestaat uit de volgende
Nadere informatieexplore the big questions of life Een introductie
explore the big questions of life Een introductie www.youthalpha.nl Youth Alpha is een programma van Youth for Christ Nederland en stichting Alpha-cursus Nederland. 2 Youth for Christ Nederland www.yfc.nl
Nadere informatieJohn Rawls: een pragmatisch of radicaal recept voor het politiek handelen? Frank Vandenbroucke LVSV 14 december 2011
John Rawls: een pragmatisch of radicaal recept voor het politiek handelen? Frank Vandenbroucke LVSV 14 december 2011 John Rawls: een pragmatisch of radicaal recept voor het politiek handelen? Ronald Tinnevelt
Nadere informatieU in het middelpunt Die migraine hè Levenservaring verzilveren
Welzijn op recept Welkom bij SWOA. Uw huisarts heeft u met ons in contact gebracht. De dokter kan u op dit moment geen passende behandeling (meer) bieden. Toch voelt u zich niet lekker, of heeft u pijn.
Nadere informatieVoel je veilig of: je-mag-niet-pesten-protocol. CHR. BASISSCHOOL De Kraanvogel
Voel je veilig of: je-mag-niet-pesten-protocol CHR. BASISSCHOOL De Kraanvogel Inleiding Pesten is een wezenlijk en groot probleem. Pestgedrag is schadelijk tot zeer schadelijk voor kinderen, zowel voor
Nadere informatieARMOEDE. Schriftelijke Bezinning. Anoniem
ARMOEDE Schriftelijke Bezinning Anoniem INHOUDSOPGAVE INTRODUCTIE... 3 Levensvragen... 3 Stelling... 3 Antwoorden op levensvragen... 4 Mijn standpunt... 4 INTERVIEWS... 5 Derde generatie.... 5 Tweede generatie....
Nadere informatieWeer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis.
Weer naar school Kim en Pieter lopen het schoolplein op. Het is de eerste schooldag na de zomervakantie. Ik ben benieuwd wie onze mentor * is, zegt Pieter. Kim knikt. Ik hoop een man, zegt ze. Pieter kijkt
Nadere informatieChecklist voor Succesvol Ondernemen
Kruis aan wat voor jou van toepassing is om een overzicht te hebben van waar je mee aan de slag kunt om meer klanten te krijgen en meer geld te verdienen. SuccesHoek 1: Actiegerichte Focus Ik besteed meestal
Nadere informatieEen wat strenge stem, hij wil graag officiëler klinken dan hij in wezen is.
Een wat strenge stem, hij wil graag officiëler klinken dan hij in wezen is. Goedendag! Als ik even de aandacht mag, ja! Dank u. Dan geef ik nu het woord aan mezelf. Als ik mij eerst eens even mag introduceren.
Nadere informatie20-2- 2015. Onderzoek. Verplegenden en verzorgenden verpleeghuizen
20-2- 2015 Onderzoek Verplegenden en verzorgenden verpleeghuizen Onderzoek verplegenden en verzorgenden verpleeghuizen 20 februari 2015 Over dit onderzoek Het onderzoek is uitgevoerd door EenVandaag in
Nadere informatieWelke woorden komen bij je op als je deze beelden ziet?
Welke woorden komen bij je op als je deze beelden ziet? Slavernij in de geschiedenis van Nederland 1 Een niet zo fraai verleden In de loop van de geschiedenis werden mensen vaak misbruikt. Enkele trieste
Nadere informatieIch bön d r väör dich!
Ich bön d r väör dich! Wie zijn wij? NaoberzorgPunt is een vereniging van betrokken inwoners en ondernemers in Roggel. Wij zijn een netwerkorganisatie en werken samen met de huisartsenzorg, ondernemersvereniging,
Nadere informatieJezus zoekt ruzie. en tussen een schoondochter en haar schoonmoeder
Jezus zoekt ruzie Inleiding Denk niet dat ik gekomen ben om op aarde vrede te brengen. Ik ben niet gekomen om vrede te brengen, maar het zwaard. Want ik kom een wig drijven tussen een man en zijn vader,
Nadere informatieU denkt: Dit kan niet langer zo!! Hoe kan ik deze negatieve spiraal doorbreken?
Zo-doen-we-het-kaart Informatie voor ouders Het kan gebeuren dat in de loop van de tijd het toedienen van het groeihormoon problemen oplevert. Uw kind wil niet meer. Iedere avond probeert uw kind tijd
Nadere informatie