- 1 - Inhoud INHOUD... 1 DEEL 1: SUIKERBIETEN 3 1 RASSENPROEF SUIKERBIETEN... 3

Transcriptie

1 - 1 - Inhoud INHOUD... 1 DEEL 1: SUIKERBIETEN 3 1 RASSENPROEF SUIKERBIETEN Proefopzet Perceelsgegevens Lijst rassen Waarnemingen WAARNEMINGSVELDEN EN SITUATIE VAN DE BIETEN Inleiding Proefopzet Perceelsgegevens waarnemingsveld Tongeren... 9 Perceelsgegevens waarnemingsveld Riemst Situatie van de bieten de eerste bietenmaanden van RASSENONDERZOEK GERICHT NAAR DE RASGEVOELIGHEID T.O.V DE BLADSCHIMMELZIEKTEN Proefopzet Perceelsgegevens Waarnemingen DEEL 2: AARDAPPELEN 15 1 RASSENPROEF Proefopzet Perceelsgegevens NIET-KERENDE TEELTTECHNIEK AARDAPPELEN Proefopzet Perceelsgegevens Uitgevoerde grondbewerkingen DEEL 3: CICHOREI 21 1 RASSENPROEF CICHOREI Proefopzet Perceelsgegevens PROEF TEELTTECHNIEK Proefopzet Blz.

2 Perceelsgegevens Waarnemingen en tellingen SCHIETERSPROEF CICHOREI Proefopzet Perceelsgegevens Waarnemingen ONKRUIDBESTRIJDINGSPROEF CICHOREI PIBO REMMING CICHOREI Proefopzet Perceelsgegevens ONKRUIDBESTRIJDINGSPROEF CICHOREI WERKING OP ONKRUID Proefopzet Perceelsgegevens DEEL 3: PRODUCTEN EN ACTIEVE STOFFEN 33 1 HERBICIDEN FUNGICIDEN INSECTICIDEN VARIA... 45

3 - 3 - DEEL 1: SUIKERBIETEN 1 Rassenproef suikerbieten Proef in samenwerking met het KBIVB, de Vlaamse Overheid Afdeling Duurzame Landbouwontwikkelingen (Ir. A Demeyere). 1.1 Proefopzet Vergelijking van groei, suikergehalte, productie en economische waarde van zevenentwintig rassen, al of niet behandeld met één fungicide (Spirale 1 l/ha). Zowel voor de controle als in de fungicidenbehandeling zijn er vier herhalingen per ras. In het kader van resistentieonderzoek wordt de aantasting van witziekte, ramularia, cercospora en roest per ras nagegaan. 1.2 Perceelsgegevens a. Voorvrucht: wintergerst gevolgd door bladrammenas b. Zaaidatum: c. Zaaiafstand: 19,7 x 45 cm d. Onkruidbestrijding: - vooropkomst: niet uitgevoerd wegens te droge omstandigheden - naopkomst: 1 e Betanal 0,750 l/ha + Tramat 0,150 l/ha + Goltix 0,750 l/ha + uitvloeier 0,3 l/ha e Betanal elite 1 l/ha + Goltix 0,750 l/ha + uitvloeier 0,3 l/ha e Betanal 1 l/ha + Treto 500 0,2 l/ha + Venzar 0.1l/ha Goltix 0,75 l/ha + Uitvloeier 0,5 l/ha e. Bemesting: - organische: 15 ton per ha varkensmengmest inzaai van bladrammenas, matig ontwikkeld chemische stikstof: stikstofindex: 152 (normaal) stikstofbehoefte: 142 E/ha kort voor de zaai

4 - 4 - f. Insectenbestrijding : Poncho beta of Cruiser & Force g. Ontledingsuitslag van de bouwlaag Bepaling Uitslag ontleding Streefzone Beoordeling Grondsoort 40 Leem ph-kcl 6,8 6,7-7,3 Gunstig C in % (humus) 1.2 1,2 1,6 Normaal Fosfor (P) Tamelijk hoog Kalium (potas) (K) Tamelijk hoog Magnesium (Mg) Normaal Calcium (Ca) Normaal Natrium (Na) 3,8 3,1-6,1 Normaal Boor (B)

5 Lijst rassen Nr Ras Mandataris Eigenschap 1 Abondamax Erauw-Jaquery Rhizomanie 2 Angeliqua KWS Rhizomanie 3 Ardamax Erauw-Jaquery Rhizomanie 4 Baloo SES Vanderhave Rhizomanie/ Nematoden Tol 5 Balthazar Clovis Matton Rhizomanie 6 Benemax Erauw-Jaquery Rhizomanie 7 Benno Pype Rhizomanie 8 Bering Pype Rhizomanie/ Nematoden Tol 9 Bernadetta KWS Rhizomanie 10 Cherokee SES Vanderhave Rhizomanie 11 CM 02 Clovis Matton Rhizomanie 12 Coyote SES Vanderhave Rhizomanie 13 Eleonora KWS Rhizomanie 14 Iguana SES Vanderhave Rhizomanie/Rhizoctonia Tol 15 Isabella KWS Rhizomanie/Rhizoctonia Tol 16 Magellan SES Vanderhave Rhizomanie 17 Rosalinda KWS Rhizomanie 18 Rubens Pype Rhizomanie 19 Sabrina KWS Rhizomanie 20 Simonta Scam Rhizomanie 21 SY Invicta Scam Rhizomanie 22 Theresa KWS Rhizomanie/ Nematoden Tol 23 Vedeta Scam Rhizomanie/Rhizoctonia Tol 24 Zanzibar SES Vanderhave Rhizomanie 25 Zorra Pype Rhizomanie/Rhizoctonia Tol 26 9K57 KWS Rhizomanie/Nematoden Tol 27 9K63 KWS Rhizomanie/Nematoden Tol

6 Waarnemingen Opkomsttellingen uitgevoerd op Nr Ras % Opkomst 1 Abondamax Angeliqua Ardamax Baloo Balthazar Benemax Benno Bering Bernadetta Cherokee CM Coyote Eleonora Iguana Isabella Magellan Rosalinda Rubens Sabrina Simonta SY Invicta Theresa Vedeta Zanzibar Zorra K K Gemiddelde 93.2

7 - 7 - KONINKLIJK BELGISCH INSTITUUT TOT VERBETERING VAN DE BIET VZW PVBC Programma Voorlichting Bieten Cichorei info@kbivb.be - met de steun van de Vlaamse overheid - DLV Departement Landbouw en Visserij; ADLO - Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling - Voorlichting 2 Waarnemingsvelden en situatie van de bieten 2.1 Inleiding Dankzij de oproep van het KBIVB naar externe waarnemers sinds 2006 kon het netwerk waarnemingsvelden aanzienlijk verbreed worden. In 2010 telt dit netwerk ongeveer 60 bieten- en 30 cichoreivelden en wordt opgevolgd door een veertigtal bietentelers, landbouwkundigen, gepensioneerden, studenten, medewerkers van het KBIVB, van het PIBO- Tongeren, van de CHPTE-CEFA (Borgworm) en van de CARAH (Aat). Sinds 2007 gebeurt de wekelijkse verzending van de waarnemingen naar het KBIVB via een on-line formulier dat rechtstreeks ingevuld wordt op de Website van het Instituut. Deze website (Web site KBIVB ( > Waarnemingsvelden) geeft ook alle informatie over de uit te voeren waarnemingen. Geïnteresseerde kandidaten om mee te werken aan deze teeltopvolging, kunnen dit nog steeds melden bij KBIVB (info@kbivb.be). De waarnemingen geven een beeld van de ontwikkeling van de teelt en van de problemen in alle streken, en laten toe zo snel mogelijk de eventuele noodzaak te bepalen om een behandeling aan te bevelen tegen een plaag of een ziekte. Indien dit vereist is wordt een behandelingsadvies onmiddellijk verspreid via de volgende kanalen: de website van het KBIVB: de verzendingsdienst per (gratis, op aanvraag via

8 - 8 - de landbouwpers, de landbouwkundige diensten van de suikerfabrieken en de provinciale diensten. De berichten worden meestal op dinsdag aangepast en in kritieke perioden meerdere keren per week (bvb. bij aantastingen door bietenkevers, bladluizen of bladschimmelziekten). Deze berichten bevatten ook meer algemene aanbevelingen (bemestingsadvies, grondvoorbereiding, vorstschade, onkruidbestrijding, afdekken van de bietenhopen,...). Nieuwe info via kaarten op website: Vanaf 2009 worden de gegevens afkomstig van de waarnemingsvelden alsook andere meldingen, grafisch medegedeeld via kaarten. Twee kaarten zijn reeds verschenen : een kaart met de veldopkomst, en een tweede kaart met de melding van schade in de jonge bieten. Deze kaarten laten iedereen toe de situatie in de bietenvelden te volgen, nationaal maar ook in eigen regio. Een uitleg wordt gegeven over de keuze van de kleuren. Voorbeeld : kaart met melding van schade in de bieten Gelijkaardige kaarten worden opgesteld voor de cichoreiteelt.

9 Proefopzet De meeste waarnemingsvelden zijn gewone praktijkvelden waarin tellingen en waarnemingen door de landbouwers of andere uitgevoerd worden. 2.3 Perceelsgegevens waarnemingsveld Tongeren a. Voorvrucht: Wintertarwe b. Zaaidata: c. Zaaiafstand: 19,7 x 45 cm d. Ras: Angeliqua e. Onkruidbestrijding: Vooropkomst: Geen vooropkomst wegens te droge bodem Naopkomst: 1 e Betanal 0,750 l/ha +Tramat l/ha + Goltix 0,750 l/ha + uitvloeier 0,3 l/ha e Betanal elite 1 l/ha + Goltix 0,750 l/ha + uitvloeier 0,3 l/ha e Betanal 1 l/ha + Treto 500 0,2 l/ha + Venzar 0.1l/ha Goltix 0,75 l/ha + Uitvloeier 0,5 l/ha f. Bemesting: organische bemesting: 15 ton varkensdrijfmest groenbemester: bladrammenas met een matige ontwikkeling chemische stikstof: - Stikstofindex: 126 (hoger dan normaal) - Stikstofbehoefte: 161 E N/ha - Stikstofgift 120 E N/ha via rijenbemesting (reductie) g. Insectenbestrijding: Poncho Beta

10 h. Ontledingsuitslag van de bouwlaag: Bepaling Uitslag ontleding Streefzone Beoordeling Grondsoort 40 Leem ph-kcl 6,8 6,7-7,3 Gunstig C in % (humus) 1,2 1,2 1,6 Normaal Fosfor (P) Tamelijk hoog Kalium (potas) (K) Tamelijk hoog Magnesium (Mg) Normaal Calcium (Ca) Normaal Natrium (Na) 3,8 3,1-6,2 Normaal Boor (B) Perceelsgegevens waarnemingsveld Riemst Proef in samenwerking met landbouwer D. Caufmann a. Voorvrucht: Wintertarwe gevolgd door gele mosterd b. Zaaidatum: c. Zaaiafstand: 19,1 cm x 45 cm ( zaden/ha) d. Ras: Rosalinda e. Onkruidbestrijding: - naopkomst: 1 e : Betanal Elite 0.75 l/ha + Goltix 0,75 l/ha e : Betanal 1 l/ha + Goltix 0,75 l/ha + Tramat 0,2 l/ha + Uitvloeier 0.5 l/ha e : Betanal 1 l/ha + Goltix 0.75 l/ha + Tramat 0,2 l/ha + Uitvloeier 0.5 l/ha f. Insectenbestrijding: Poncho Beta g. Bemesting: 15 ton/ha varkensdrijfmest op de stoppel inzaai van gele mosterd had een hoge massa 15 ton/ha varkensdrijfmest

11 Situatie van de bieten de eerste bietenmaanden van 2010 Zaai en opkomst Aan het einde van de winter , gekenmerkt door koude en droogte en gemarkeerd door talrijke dagen van vaak strenge vorst, vertoonden de velden over het algemeen een goede structuur. De eerste bieten werden tussen 13 en 15 maart gezaaid in de streek van Veurne ( de polders ). Tijdens de maand maart werd er maar 7 % van de voorziene oppervlakte voor 2010 ( ha ) gezaaid. Er werden ongeveer ha bieten van het cliënteel Fontenoy en ha van het cliënteel van de Tiense Suikerraffinaderij gezaaid. De vroeg gezaaide bieten hadden soms wel te lijden van koude en regenachtig weer, zodat de veldopkomst vertraagd werd. In week 15 ( tussen April ) kon de zaai terug worden hervat door de terugkeer van zonnig en droog weer. Dit waren gunstige bodemomstandigheden maar het was relatief fris. In deze week werden ongeveer ha bieten gezaaid, het geen een zeer hoog percentage is voor de gezaaide oppervlakte in één week. Dit niveau getuigd van het vermogen van het Belgische machinepark, de bietenplanters en de loonwerkers om snel bieten te zaaien wanneer de weersomstandigheden gunstig zijn. De 50- zaaidatum ( 50 % van de gezaaide oppervlakte ) valt in 2010 op 15 april. Dit is ongeveer een week later ten opzichte van de theoretisch verwachte datum ( 6 7 April ) opgesteld op basis van de evolutie van de 50- zaaidatum van de laatste 10 jaar. Deze datum viel op 5 April in 2009, op 20 April in 2008, op 6 April in 2007, op 20 April in 2006 en 6 april in De volgende tabel geeft de uitzaai van de suikerbieten weer per suikerindustrie en per week. Evolutie van de uitzaai in 2010 (uitgedrukt in %) ha 15/03 22/03 29/03 05/04 12/04 19/04 26/04 03/05 totaal ISCAL Sugar RT-TS Nationaal (bron RT/TS en ISCAL) Ongeveer 25 ha bieten werden herzaaid, omwille van oppervakige korstvorming of schade door emelten.

12 De gegevens van de landbouwkundige diensten van de suikerfabrieken tonen aan dat in 2010 het gebruik van rhizomanietolerante rassen veralgemeend is voor de hele bietenoppervlakte, d.w.z. 100 % van het areaal (99% in 2009, 99 % in 2008, 99 % in 2007, 90% in 2006). De dubbeltolerante rassen rhizomanie - rhizoctonia wortelrot zijn in 2010 op ± 7.3 % van het areaal gebruikt ( 7% in 2009, 5.2% in 2008; 6.3% in 2007 ) De nematoden tollerante rassen worden eveneens iets meer gebruikt in 2010 hetzij op 8 % van het areaal (7% in 2009, 5.6 % in 2008, 4.9 % in 2007). Het percentage zaden behandeld met een insecticide in de omhulling ligt hoger in 2010, met 97% behandelde zaadloten (95 % in 2009, 88 % in 2008, 83 % in 2007). De producten in de omhulling zijn op basis van Poncho Beta, Cruiser & Force of Inprimo. Het percentage geactiveerde zaden gebruikt in 2010 bereikt praktisch 100 % van de loten ( 90 % in 2009). Plagen en ziekten (toestand tot en met 25 mei 2010) De trage jeugdgroei van de bieten heeft de kans gelaten voor plagen om schade aan te richten tijdens de opkomst. Plaatselijk werd de verdwijning van kiemplantjes waargenomen. Deze werden veroorzaakt door klein wild ( haas, konijn ). Fazanten of duiven slaan plaatselijk toe op de kiemplantjes ( kiemlobben en bladuiteinden worden uitgetrokken) of verwijderen de kiemplantjes over meerdere meters op een rij. Het ging dan voornamelijk om percelen die grenzen aan grasstroken of houtkanten. Er werd geen schade waargenomen door slakken. Schade door emelten werd wel plaatselijk waargenomen. In 2 waarnemingsvelden werden de allereerste bladluizen ( zowel groene en zwarte) waargenomen. Tot op heden is geen enkele insecticide behandeling gerechtvaardigd.

13 KONINKLIJK BELGISCH INSTITUUT TOT VERBETERING VAN DE BIET VZW PVBC Programma Voorlichting Bieten Cichorei info@kbivb.be - met de steun van de Vlaamse overheid - DLV Departement Landbouw en Visserij; ADLO - Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling - Voorlichting 3 Rassenonderzoek gericht naar de rasgevoeligheid t.o.v de bladschimmelziekten In samenwerking met het K.B.I.V.B. PVBC (A. Wauters en O. Hermann). 3.1 Proefopzet Bepaalde recente bietenrassen blijken veel minder gevoelig te zijn voor bladschimmelziekten (witziekte, cercospora, ramularia en/of roest). De rasgevoeligheid voor deze ziekten wordt dus een belangrijk keuzecriterium om een fungicidenbehandeling te vermijden en de teeltkosten te beperken. In dit waarnemingsplatform zal zoals in 4 andere velden in België het belang van deze gevoeligheidsverschillen getoond worden. 3.2 Perceelsgegevens Zie perceelsgegevens rassenproef suikerbieten Pibo Waarnemingen Alle rhizomanietolerante rassen worden in speciale observatieproeven uitgezaaid voor de evaluatie van de gevoeligheid voor cercospora, witziekte, ramularia en roest. De waarnemingen in deze proeven laten toe een rangschikking van de rassen te maken en een goede voorlichting naar het gebruik van minder gevoelige rassen te promoten. Verminderingen van de bietenprijs kan als gevolg een daling van de toepassing van de fungicidenbehandeling meebrengen. Daarom is de

14 belangstelling voor minder gevoelige rassen voor bladschimmelziekten de laatste jaren toegenomen, zeker bij zeer vroege rooiïngen. De minder gevoelige rassen kunnen een iets lager potentieel bereiken t.o.v. andere bespoten rassen, maar hun opbrengstverlies is geringer bij het optreden van de ziekten. Deze rassen lopen ook bij ons in de officiële erkenningsproeven mee en worden beoordeeld op hun productiepotentieel alsook op de verminderde ontwikkeling van cercopsora en/of witziekte. Cercosporaresistentie gaat in vele gevallen wel gepaard met een hogere vatbaarheid voor witziekte, maar hier ook heeft de nieuwste genetica een betere globale resistentie tegen de belangrijkste ziekten (cercospora en witziekte). Ook een goede ramulariaresistentie bleek in 2007 een belangrijk punt, In Tongeren (PIBO), Melkwezer en Zwalm werden observatiepercelen uitgezaaid van alle aanbevolen rhizomanietolerante rassen evenals van de rhizomanierassen die opgenomen zijn in de proeven voor erkenning op de nationale catalogus (meer dan 100 rassen). In deze proeven wordt géén fungicidenbehandeling uitgevoerd. De evolutie van de aantasting door de verschillende schimmelziekten wordt gevolgd vanaf augustus tot in oktober om alle rassen te beschrijven. In Tongeren (PIBO), Avernas en Zwalm werden 27 commerciële rassen uitgezaaid in 6 tot 8 herhalingen. Deels van de herhalingen worden met een fungicide behandeld, de anderen blijven onbehandeld. Het doel is om na te gaan als er rassen bestaan die een economisch goed financieel inkomen geven bij een lage (of nihil) fungicide bespuiting.

15 DEEL 2: AARDAPPELEN 1 Rassenproef Proef in samenwerking met het Landbouwcentrum aardappelen ( PCA ), de Vlaamse overheid Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling (Ir. A. Demeyere). 1.1 Proefopzet Vergelijking van negen vastkokende rassen voor de versmarkt op gebied van groei, ziekteaantasting, loofdoding, productie en economische waarde per ha. Alle proeven gebeuren in vier herhalingen. 1.2 Perceelsgegevens a. Voorvrucht: wintertarwe b. Pootdatum: c. Plantafstand per ras zie tabel : Ras Maat Plantafstand Vroegrijpheid* Firma 1 Charlotte x 75 7 Servagri 2 Alexandra x 75 9 Europlant 3 Alexia x 75 7 Agrico 4 Allians x 75 6 Europlant 5 Artemis x 75 8 Agrico 6 Belana x 75 7 Europlant 7 Cilena x 75 7 Europlant 8 Erika x 75 7 Agrico 9 Nicola x 75 5,5 Van Rijn * vroegrijpheid: 1=laat, 9=zeer vroeg

16 d. Onkruidbestrijding rassen: - vooropkomst: Defi 3 l/ha + Artist 2 kg/ha (proef) Metric 1,5 l/ha (buiten proef) e. Bemesting: - varkensmengmest 15 ton/ha op de tarwestoppel Analyse-uitslag beoordeling Gemiddelde samenstelling ph 7.8 Droge stof Gemiddeld 82.6 Organische stof Gemiddeld 55.8 Totale stikstof 8.74 Gemiddeld 8.6 Minerale stikstof 5.24 Gemiddeld 5.5 Fosfor ( P 2 O 5 ) 4.59 Gemiddeld 4.2 Kalium ( K 2 O ) 5.61 Gemiddeld 4.8 Natrium ( Na 2 O ) 1.73 Tamelijk hoog 1.3 Calcium ( CaO ) 3.82 Gemiddeld 3.3 Magnesium ( Tamelijk 2.21 MgO ) Hoog inzaai gele mosterd Varkensmengmest 15 ton/ha Analyse-uitslag beoordeling Gemiddelde samenstelling ph 7.7 Droge stof Gemiddeld 82.6 Organische stof Gemiddeld 55.8 Totale stikstof 7.35 Gemiddeld 8.6 Minerale stikstof 4.49 Gemiddeld 5.5 Fosfor ( P 2 O 5 ) 3.76 Gemiddeld 4.2 Kalium ( K 2 O ) 4.16 Gemiddeld 4.8 Natrium ( Na 2 O ) 1.27 Gemiddeld 1.3 Calcium ( CaO ) 3.26 Gemiddeld 3.3 Magnesium ( MgO ) 1.77 Gemiddeld 1.7 Analyse 02/ Stikstofindex: 183 (lager dan normaal) - Stikstofadvies: 137 EN/ha

17 Stikstofgift: 76 EN/ha drijfmest voor het ploegen EN/ha voor het poten Kalium: 300 E K 2 O/ha f. Ontledingsuitslag bouwlaag Bepaling Uitslag ontleding Streefzone Beoordeling Grondsoort 40 Leem ph-kcl 6,9 6,7-7,3 Gunstig C in % (humus) 0,9 1,2-1,6 Tamelijk Laag Fosfor (P) Tamelijk hoog Kalium (potas) (K) Tamelijk hoog Magnesium (Mg) Normaal Calcium (Ca) Normaal Natrium (Na) 2,3 3,1 6,2 Tamelijk Laag Boor (B) g. Fungicidenbehandeling tegen aardappelziekte Datum Product Dosis per ha

18 Niet-kerende teelttechniek aardappelen Proef in samenwerking met het Landbouwcentrum aardappelen (PCA), de Vlaamse overheid Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling (Ir. A. Demeyere). 2.1 Proefopzet Vergelijking van een vastkokend ras (Cilena) voor de versmarkt bij kerende (ploegen) en niet-kerende teelttechniek op gebied van groei, ziekteaantasting, productie, tarra en economische waarde per ha. De proef gebeurt in 4 herhalingen. 2.2 Perceelsgegevens a. Voorvrucht: wintertarwe b. Pootdatum: c. Plantafstand per ras: 28 cm x 75 cm d. Ras : Cilena e. Onkruidbestrijding : - vooropkomst: Defi 3 l/ha + Artist 2 kg/ha (buiten proef) f. Bemesting: - varkensmengmest 15 ton/ha op de tarwestoppel Analyse-uitslag beoordeling Gemiddelde samenstelling ph 7.8 Droge stof Gemiddeld 82.6 Organische stof Gemiddeld 55.8 Totale stikstof 8.74 Gemiddeld 8.6 Minerale stikstof 5.24 Gemiddeld 5.5 Fosfor ( P 2 O 5 ) 4.59 Gemiddeld 4.2 Kalium ( K 2 O ) 5.61 Gemiddeld 4.8 Natrium ( Na 2 O ) 1.73 Tamelijk hoog 1.3 Calcium ( CaO ) 3.82 Gemiddeld 3.3 Magnesium ( Tamelijk 2.21 MgO ) Hoog 1.7

19 inzaai gele mosterd Varkensmengmest 15 ton/ha Analyse-uitslag beoordeling Gemiddelde samenstelling ph 7.7 Droge stof Gemiddeld 82.6 Organische stof Gemiddeld 55.8 Totale stikstof 7.35 Gemiddeld 8.6 Minerale stikstof 4.49 Gemiddeld 5.5 Fosfor ( P 2 O 5 ) 3.76 Gemiddeld 4.2 Kalium ( K 2 O ) 4.16 Gemiddeld 4.8 Natrium ( Na 2 O ) 1.27 Gemiddeld 1.3 Calcium ( CaO ) 3.26 Gemiddeld 3.3 Magnesium ( MgO ) 1.77 Gemiddeld 1.7 Analyse 02/ Stikstofindex: 183 (lager dan normaal) - Stikstofadvies: 137 EN/ha - Stikstofgift: 76 EN/ha drijfmest voor het ploegen EN/ha voor het poten Kalium: 300 E K 2 O/ha g. Ontledingsuitslag bouwlaag Bepaling Uitslag ontleding Streefzone Beoordeling Grondsoort 40 Leem ph-kcl 6,9 6,7-7,3 Gunstig C in % (humus) 0,9 1,2-1,6 Tamelijk Laag Fosfor (P) Tamelijk hoog Kalium (potas) (K) Tamelijk hoog Magnesium (Mg) Normaal Calcium (Ca) Normaal Natrium (Na) 2,3 3,1 6,2 Tamelijk Laag Boor (B)

20 h. Fungicidenbehandeling tegen aardappelziekte zie fungicidenbehandelingen variëteitenproef 2.3 Uitgevoerde grondbewerkingen Niet- kerende teeltechniek Na de oogst van de wintertarwe drijfmestinjectie met bouwlandinjector. Hierna 1 bewerking met de cultivator. Gevolgd door de inzaai van gele mosterd. (diepwoeler met zaaicombinatie in 1 werkgang) Eind december werd de gele mosterd (die zich ontwikkeld had tot een normaal gewas) geklepeld. Begin januari werd de grond bewerkt met de cultivator (bevroren grond). In het voorjaar werd het perceel na het vollevelds toedienen van drijfmest oppervlakkig bewerkt met de cultivator. Voor het poten werd de grond bewerkt met een veereg (diepte 10 cm) Hierna werd de grond bewerkt met de rotorkopeg Kerende teeltechniek (ploegen) Na de oogst van de wintergerst drijfmestinjectie met bouwlandinjector. Hierna 1 bewerking met de cultivator. Gevolgd door de inzaai van gele mosterd. (diepwoeler met zaaicombinatie in 1 werkgang) Eind december werd de gele mosterd (die zich ontwikkeld had tot een normaal gewas) geklepeld. In het voorjaar werd het perceel na het vollevelds toedienen van drijfmest geploegd. Voor het poten werd de grond bewerkt met een veereg (diepte 10 cm) Hierna werd de grond bewerkt met de rotorkopeg

21 DEEL 3: CICHOREI Proeven in samenwerking met het Landbouwcentrum, afdeling bietencichorei (L.C.B.C.) met de suikerindustrie ORAFTI (Ir. Erwin Boonen, Vincent Sevrin, Jean Franc en Jos Piffet) en de Vlaamse overheid Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling (Ir. A. Demeyere en medewerkers). Dit teeltjaar werd op de PIBO Campus een proefperceel aangelegd ivm teelttechniek en onkruidbestrijding. Verder werden er bij landbouwers nog verschillende proeven aangelegd. Volgende proeven werden uitgezaaid: Vergelijking van vlakke zaai met zaai op ruggen Schietersproef met twaalf rassen Vergelijking van schoffelen en niet schoffelen bij vlakke zaai Een onkruidbestrijdingsproef met opbrengstbepaling (remmende werking op de cichorei) Een onkruidbestrijdingsproef met opbrengstbepaling (werking naar onkruiden) te Crisnée Een rassenproef op vlakke zaai met 3 rooidata in Fize Een proef i.v.m. zaaitechniek: ruwheid zaaibed, al dan niet afslepen van de akker Gevoeligheid van variëteit chrysolite voor bepaalde herbiciden Gebruik van de wiedeg in de onkruidbestrijding Alle uitgezaaide cichorei zit nu minstens in 3-4 bladstadium het geen er op wijst dat het voorjaar zeer traag op gang kwam. De periode tussen de zaai en 3 4 bladstadium was vrij lang dit voorjaar. Dit is te wijten aan de lage temperaturen (traag opwarmende bodem, droog, schraal en winderig). Het belang van een niet op voorhand goed klaargelegd zaaibed ( vlak, vast en fijn ) werd dit jaar nog eens duidelijk. Op percelen waar men beschikte over een goed zaaibed was de opkomst doorgaans een stuk sneller. Door de trage jeugdgroei van de cichorei hadden plagen zoals vooral muizen en mollen, knaagdieren, vogels ook meer tijd om schade toe te brengen aan de kiemplanten. De schade hierdoor ligt dit jaar dan ook hoger dan voorgaande jaren.

22 Rassenproef cichorei Proef in samenwerking met de suikerindustrie ORAFTI (Ir. Leen De Leenheer, Ir. Erwin Boonen, Vincent Sevrin, Jean Franc en Jos Piffet) en landbouwer Fransen. 1.1 Proefopzet Vergelijking van groei, inulinegehalte, productie en economische waarde van zes rassen. In het kader van resistentieonderzoek wordt de aantasting van witziekte en roest per ras nagegaan. Enerzijds worden de rassen onderzocht op rendement en worden ze machinaal geoogst, anderzijds worden ze onderzocht op kwaliteit en worden ze manueel gerooid. 1.2 Perceelsgegevens a Voorvrucht: suikerbieten b Geploegd: december 2009 c Zaaibedbereiding : - canadese eg ( 2 maal ) 12/04/10 - Rotoreg + croskillet + rol 12/04/10 - Rotoreg + croskillet ( vlak voor de zaai ) 19/04/10 d Zaaidatum: 19/04/10 e Zaaiafstand: 9,5 x 45 cm f Zaaimachine: Accord mini-air pneumatisch 6 rijen g Rassen: Nr Ras 1 Orchies 2 Melci 3 Hera 4 Maurane 5 Chrysolite

23 h Bemesting : - Er werd voor de zaai geen basis bemesting uitgevoerd - Half juni E stikstof ( NH 4 NO 3 ) i Onkruidbestrijding: Voor zaai: Bonalan 9 l/ha l/ha Kerb Naopkomst: 1 e Safari 5 g/ha + Kerb 0,5 l/ha + Legurame 0,5 l/ha e Safari 5 g/ha + Kerb 0.5 l/ha + Legurame 0.5 l/ha e 4 e 5 e OPM : Op 2/05/10 trok een onweer over het perceel, hierbij viel er 30 liter neerslag met hagel.

24 Proef teelttechniek Proef in samenwerking met de suikerindustrie ORAFTI (Ir. Erwin Boonen, Vincent Sevrin, Jean Franc en Jos Piffet). 2.1 Proefopzet Voor het ras Orchies worden er verschillende teelttechnische proeven aangelegd. De aangelegde proeven zijn: - Zaai op ruggen en vlakke zaai - Zaaibedbereiding na afslepen van akker en zonder af te slepen - Zaaibedbereiding met één of twee werkgangen van de zaaibedcombinatie - Diep schoffelen en niet schoffelen bij het sluiten van de rijen - Gebruik van de wiedeg in de onkruidbestrijding De proef zaai op ruggen ten opzichte van vlakke zaai werd ook aangelegd met het ras Chrysolite. 2.2 Perceelsgegevens a Voorvrucht: wintertarwe b Zaaidatum: c Zaaiafstand: vlak veld: 9,6 x 45 cm d Zaaimachine: Accord 6 rijen gewone teelt, de ruggenteelt werd gezaaid met een combinatie met rotoreg gevolgd door ruggentrekker en zaaimachine Kleine 6 rijen e Ras: Orchies + Chrysolite + Hera f Bemesting: - organische:- 15 ton per ha vleesvarkensmengmest inzaai gele mosterd,( sterk ontwikkeld) chemische: - 40 EN/ha onder vloeibare vorm

25 g Onkruidbestrijding: - vooruitzaai: Bonalan 9 l/ha vooropkomst: geen behandeling wegens te droge bodem - naopkomst: ( S = Safari, K = Kerb, L = Legurame ) 1 e S 5 g/ha + K 0,5 l/ha + L 0.5 l/ha e S 10 g/ha + K 0.25 l/ha + L 0.5 l/ha e S 10 g/ha + K 0.3 l/ha + L 0.5 l/ha + AZ 25 cc/ha e S 10 g/ha + K 0.3 l/ha + Dual Gold 0.1 l/ha + L 0.3 l/ha + Trend 0.1 l/ha e 6 e Vogelafweer : - Voor afweer van de vogels Aversis ( 1.5 L / 100 liter water) Enkel toegepast langs boord met bomen ( 300 l/ha ) h Ontledingsuitslag van de bouwlaag: Bepaling Uitslag ontleding Streefzone Grondsoort 40 Leem ph-kcl 6,7 6,7-7,3 Gunstig Beoordeling C in % (humus) 1,2 1,2-1,6 Normaal Fosfor (P) Tamelijk hoog Kalium (potas) (K) Tamelijk hoog Magnesium (Mg) Normaal Calcium (Ca) Normaal Natrium (Na) 2,3 3,1 6,2 Tamelijk laag Boor (B)

26 Waarnemingen en tellingen Opkomsttellingen Object % Opkomst Controle* Ruggen Hera Niet afslepen Eén werkgang met Lemken Compactor Schoffelen bij het sluiten van de rijen Gebruik van wiedeg in de onkruidbestrijding * Controle = akker afgesleept, twee werkgangen met Lemken compactor, vlakke zaai, zonder kluitenruimers, ondiepe zaai en niet schoffelen

27 Schietersproef cichorei Proef in samenwerking met de suikerindustrie ORAFTI (Ir. Erwin Boonen, Vincent Sevrin, Jean Franc en Jos Piffet). 3.1 Proefopzet De schietersproef werd uitgezaaid om de schietgevoeligheid per ras beter te kunnen beoordelen. Het aantal schieters per ras wordt regelmatig tijdens het groeiseizoen geteld. 3.2 Perceelsgegevens Zie Proef teelttechniek 3.3 Waarnemingen Tellingen Ras % Opkomst Fd702 Maurane Hera Melci Malachite 1003 Sacharite Orchies Chrysolite

28 Onkruidbestrijdingsproef cichorei PIBO remming cichorei Proef in samenwerking met het Landbouwcentrum bieten-cichorei (L.C.B.C.) met de suikerindustrie ORAFTI (Ir. Erwin Boonen, Vincent Sevrin, Jean Franc en Jos Piffet), de Vlaamse overheid Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling (Ir. A. Demeyere). 4.1 Proefopzet Voor het ras Orchies worden twaalf verschillende onkruidbestrijdingsschema s met elkaar vergeleken. De invloed van de vooruitzaai-, vooropkomst- en naopkomstmiddelen op de cichorei (remming) wordt nagegaan. 4.2 Perceelsgegevens a Voorvrucht: wintertarwe b Zaaidatum: c Zaaiafstand: vlak veld: 9,6 x 45 cm d Zaaimachine: Accord 6 rijen gewone teelt e Ras: Orchies f Bemesting: - organische:- 15 ton per ha vleesvarkensmengmest inzaai gele mosterd,( sterk ontwikkeld) chemische: - 40 EN/ha onder vloeibare vorm g Onkruidbestrijding : - vooruitzaai : bonalan 9 l/ha Vooropkomst en naopkomst : zie schema

29 h Ontledingsuitslag van de bouwlaag: Bepaling Uitslag ontleding Streefzone Beoordeling Grondsoort 40 Leem ph-kcl 6,7 6,7-7,3 Gunstig C in % (humus) 1,2 1,2-1,6 Normaal Fosfor (P) Tamelijk hoog Kalium (potas) (K) Tamelijk hoog Magnesium (Mg) Normaal Calcium (Ca) Normaal Natrium (Na) 2,3 3,1 6,2 Tamelijk laag Proefprotocol onkruidbestrijding nr vooropkomst Kiemlob 1 e echt blad 1 e 2 e echte bladeren 3 e 4 e echte bladeren 5 e 6 e echte bladeren 8 e blad Datum Getuige Getuige Getuige Getuige Getuige Getuige 2 K1,25 3 K K1,25 5 K1,25 S 5- K0.3- L0.5 S 5- K0.3- (PM1) 5 - L0.5 S 5 - K0.3 - L0.5 K 0.3 (PM1) 5 - L0.5 6 K1,25 S5-K0.3-L0.5 7 K1,25 8 K1,25 S5 - K0.3 (PM2) L0.5 S5-K0.3 (PM2)1.0 -L0.5 S10-K0.3- S10-K0.3- (PM1) 10- S10-K0.3- (PM1) 10- K0.3- (PM1) 10 - S10-K0.3 -Tf S10-K0.3- (PM2) S10-K0.3- (PM2)1.0- S15-DG0.2- S15-DG0.2- S15-DG0.2- S15-DG0.2- S15-DG0.2- Tf S15-DG0.2- S15-DG0.2- S20-DG0.2- S20-DG0.2- S20-DG0.2- S20-DG0.2- S20-DG0.2- Tf S20-DG0.2- S20-DG0.2- FR 0.5 FR 0.5 FR 0.5 FR0,5 FR0,5 FR0,5 FR0,5

30 K K * K1,25 A1 12** K1,25 A1 Opm Uitgedroogde bodem matige wind 11 C S 5- K0.3- L0.5 S 5- K0.3- L0.5 S 5- K0.3- L0.5 S 5- K0.3- L0.5 Vochtige bodem Windstil 9 C S10-K0.3- (PM2) 1.0- S15-K0.3- S10-K0.3- S10-K0.3- Vochtige bodem Windstil 10 C S15-DG0.2- (PM2) S35-DG0.2- S15-DG0.2- S15-DG0.2- S20-DG0.2- S35-DG0.2- S20-DG0.2- S20-DG0.2- FR0,5 FR0,5 FR0,5 FR0,5 S: Safari; Dg: Dual Gold; Fr: Frontier; Tr: Trend; K: Kerb; Tfl: Tramat flow; PM1 : Proefmiddel 1 ; L: Legurame, A: Asulox, PM2 : Proefmiddel 2 Objecten 11* en 12** werden in vooropkomst bespoten met een proefmiddel aan een dosis van respectievelijk 3 en 6l/ha i.p.v. Bonalan OPM : GEEN ASULOX MEER IN DE PROEFSCHEMA S 2010

31 Onkruidbestrijdingsproef cichorei werking op onkruid Proef in samenwerking met het Landbouwcentrum bieten-cichorei (L.C.B.C.) met de suikerindustrie ORAFTI (Ir. Erwin Boonen, Vincent Sevrin, Jean Franc en Jos Piffet), de Vlaamse overheid Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling (Ir. A. Demeyere) en landbouwer Peters (Crisnée). 5.1 Proefopzet Voor het ras Maurane worden dertien verschillende onkruidbestrijdingsschema s met elkaar vergeleken. De invloed van de vooruitzaai-, vooropkomst- en naopkomstmiddelen op onkruidbestrijding wordt nagegaan. 5.2 Perceelsgegevens a Voorvrucht: Spelt gevolgd door Phacelia b Zaaidatum: c Zaaiafstand: 9,6 x 45 cm d Zaaimachine: Kleine 12 rijen, mechanische zaaimachine e Ras: Maurane f Bemesting : - Er gebeurde geen basis bemesting voor de zaai. - Rond half juni E stikstof (NH 4 NO 3 ) g h Onkruidbestrijding buiten proef - vooruitzaai : bonalan 9 l/ha vooropkomst : Kerb 1 l/ha + Legurame 2.5 l/ha naopkomst : 1 e - 5 g/ha Safari l/ha Legurame l/ha Kerb g/ha Safari l/ha Legurame l/ha Kerb Onkruidbestrijdingsproef: Vooruitzaai: Bonalan 9 l/ha Vooropkomst en naopkomst: zie schema

32 Proefprotocol onkruidbestrijding nr vooropkomst Kiemlob 1 e echt blad 1 e 3 e echte bladeren 3 e 4 e echte bladeren Datum e 6 e echte bladeren 8 e blad 1 Getuige Getuige Getuige Getuige Getuige Getuige 2 K1,25 3 K K1,25 5 K1,25 S 5- K0.3- L0.5 S 5- K0.3- (PM1) 5 - L0.5 S 5 - K0.3 - L0.5 K 0.3 (PM1) 5 - L0.5 6 K1,25 S5-K0.3-L0.5 7 K1,25 8 K1,25 9 K K 1.25 Opm Uitgedroogde bodem matige wind 11 c S5 - K0.3 (PM2) L0.5 S5-K0.3 (PM2)1.0 -L0.5 S 5- K0.3- L0.5 S 5- K0.3- L0.5 uitgedroogde bodem matige wind 9 L neerslag in de nacht van 01/05/10 21 c S10-K0.3- S10-K0.3- (PM1) 10- S10-K0.3- (PM1) 10- K0.3- (PM1) 10 - S10-K0.3 -Tf S10-K0.3- (PM2) S10-K0.3- (PM2)1.0- S10-K0.3- (PM2) 1.0- S15-K0.3- Vochtige bodem Windstil 8 c S15-DG0.2- S15-DG0.2- S15-DG0.2- S15-DG0.2- S15-DG0.2- Tf S15-DG0.2- S15-DG0.2- S15-DG0.2- (PM2) S35-DG0.2- Vochtige bodem Windstil 15 c S20-DG0.2- S20-DG0.2- S20-DG0.2- S20-DG0.2- S20-DG0.2- Tf S20-DG0.2- S20-DG0.2- S20-DG0.2- S35-DG0.2- S: Safari; Dg: Dual Gold; Fr: Frontier; Tr: Trend; K: Kerb; Tfl: Tramat flow; PM1 : Proefmiddel 1 ; L: Legurame, A: Asulox, PM2 : Proefmiddel 2 OPM : GEEN ASULOX MEER IN DE PROEFSCHEMA S 2010 FR 0.5 FR 0.5 FR 0.5 FR0,5 FR0,5 FR0,5 FR0,5 FR0,5 FR0,5

33 DEEL 3: PRODUCTEN EN ACTIEVE STOFFEN 1 Herbiciden Handelsproducten Actieve stoffen Aako Chlortoluron 500 g/l chloortoluron Accent 75 % nicosulfuron Accurate 20 % metsulfuron-methyl Agil 100 EC 100 g/l propaquizafop Agil 100 g/l propaquizafop + uitvloeier Akris 280 g/l dimethenamide-p g/l terbuthylazin Alister 150 g/l diflufenican + 3 g/l iodosulfuron + methyl-natrium + 27 g/l mefenpyr- diëthyl + 9 g/l mesosulfuron-methyl Allié 20 % metsulfuron-methyl Allié express 10 % metsulfuron-methyl + 40 % carfentrazone-ethyl Allié star 11,1 % metsulfuron-methyl + 22,2 % tribenuron-methyl Aminex 500 g/l 2,4 D Andes 200 g/l flufenacet g/l terbuthylazin Aramo 50 g/l tepraloxydim Arelon L 500 g/l isoproturon Ariëtta 336 g/l topramezone Artist 24 % flufenacet + 17,5 % metribuzine Aspect T 200 g/l flufenacet g/l terbuthylazine Ataco 1 g/l florasulam g/l fluroxypyr Atlantis WG 0,6% iodosulfuron + 9% mefenpyr-diethyl + 3% mesosulfuron-methyl Attribut 70 % propoxycarbazone Na Augur 500 g/l isoproturon Aurora 50 % carfentrazone-ethyl Avadex 480 g/l triallaat AZ 500 SC 500 g/l isoxaben Azur 400 g/l isoproturon g/l ioxynil + 20 g/l diflufenican Bacara 250 g/l flurtamone g/l diflufenican

34 Banvel 480 g/l dicamba Basagran S.G. 87% bentazon Basagran. 480 g/l bentazon Basta S 200 g/l ammoniumglufosinaat BCP Chloridazon 520 SC 520 g/l chloridazon BCP Chloridazon 430 SL 430 g/l chloridazon Belchim lenacil 80 80% lenacil Benefex 180 EC 180 g/l benfluralin Benflugan 180 EC 180 g/l benfluralin Beta-clean 160 g/l fenmedifan Beta-duo 94 g/l ethofumesaat + 97 g/l fenmedifan Betanal Elite 91 g/l fenmedifam + 71 g/l desmedifam g/l ethofumesaat Betanal Expert 75 g/l fenmedifam + 25 g/l desmedifam g/l ethofumesaat Betanal Quattro 60 g/l fenmedifam + 20 g/l desmedifam g/l ethofumesaat + 200g/l metamitron Betanal SE 160 g/l fenmedifam Beta-sure 16 g/l fenmedifan g/l ethofumsaat + 62 g/l fenmedifan Beta-team 225 g/l desmedifan g/l ethofumesaat + 75 g/l fenmedfan Betosip g/l fenmedifan Betosip forte SC 471 g/l fenmidfan Bettatronix 700 SC 700 g/l metamitron Better SC 430 g/l chloridazon Bi-agroxylduo 275 g/l 2,4-D g/l MCPA Biathlon 71,4% g/l tritosulfuron Bietazol g/l chloridazon Bifenix N 333 g/l isoproturon g/l bifenox Bingo 200 g/l cinidon-ethyl Bofix 40 % fluroxypyr + 20 g/l clopyralid g/l MCPA Bonolan 180 g/l benfluralin Booster g/l chloridazon Bromoterb 500 SC 200 g/l bromoxynil phenol g/l terbuthylazine Bromotril 250 SC 250 g/l bromoxynil phenol Butisan Plus 400 g/l metazochloor g/l quinmerac Butisan S 500 g/l metazachloor Butizyl 400 g/l MCPB Calaris 70 g/l mesotrione g/l terbuthylazine

35 Caliban Duo 1 % iodosulfuron-methyl-natrium + 8 % mefenpyr-diethy + 16,8 % propoxycarbanzone Calipuron 500 g/l isoproturon Callisto 100 g/l mesotrione Cameo 50 % tribenuron-methyl Campus 336 g/l topramezone Capture 300 g/l bromoxynil + 50 g/l diflufenican g/l ioxynil Capri 7.5 % cloquintocet-methyl % pyroxsulam Capri Twin 7.5 % cloquintocet-methyl % florasulfan % pyroxsulam Carburame 305 g/l carbeetamide Celtic 320 g/l pendimethalin + 16 g/l picolinafen Celmitron 70 % wg 70 % metamitron Centium 36CS 360 g/l clomazone Challenge 600 g/l aclonifen Chekker 12,5% amidosulfuron + 12,5% iodosulfuronmethyl-natrium + 12,5% mefenpyridiethyl Chiconex 180 EC 180 g/l benfluralin Chief 70 % metamitron Chlordex SC 430 g/l chloridazon Chlordex WG 65% chloridazon Clio Elite 538 g/l dimethenamide-p + 32 g/l topramezone Cliophar 100 g/l clopyralid Cossack 3% iodosulfuron-methyl-natium + 9% mefenpyr-diethyl + 3% mesosulfuron-metyl Coyote 40 g/l nicosulfuron Crystar 400 g/l chloorprofam Defi 800 g/l prosulfocarb Dianal g/l fenmedifam Dianal g/l fenmedifan Diflanil 500 SC 500 g/l deflufenican Dinet 40 g/l fluroxypyr + 20 g/l clopyralid g/l MCPA Diquanet SL 200 g/l diquat Djinn 16 g/l fenoxaprop-ethyl + 32 g/l safener g/l isoproturon Dual Gold 960 g/l metolachloor Enkor Plus 200 g/l diquat Equip 22,5 g/l foramsulfuron + 22,5 g/l isoxadifen-ethyl (safener) Fiesta New 360 g/l chloridazon + 60 g/l quinmerac

36 Falcon 200 g/l diquat Fidox 800 g/l prosulfocarb Finy 20% metsulfuron-methyl Figaro 360 g/l glyfosaat Floxy 180 g/l fluroxypyr Fluorostar 180 g/l fluroxypyr Fluxyr 200 ec 200 g/l fluroxypyr FR g/l glyfosaat Foxtrot 34,5 g/l cloquintocet-mexyl + 69 g/l fenoxaprop-p-ethyl Focus Plus 100 g/l cyclodim Foxpro D 300 g/l bifenox g/l MCPP-P + 92 g/l ioxynil Frontier Elite 720 g/l dimethenamid-p Fumesaat 500 SC 500 g/l fumesaat Fusilade Max 125 g/l fluazifop-p-butyl Gardo Gold 312,5 g/l s-meolachloor + 187,5 g/l terbutylazine Garlon 480 g/l triclopyr Genoxone 93 g/l 2,4 D + 103,6 g/l triclopyr Globazone 430 SC 430 g/l chloridazon Globazone 520 SC 520 g/l chloridazon Glyfo Nect 360 g/l glyfosaat Glyfo Star 360 g/l glyfosaat Glyfos envision 360 g/l glyfosaat Glyfos 360 g/l glyfosaat Goltix 700 SC 700 g/l metamitron Goltix WG 70 % metamitron Gramix extra 340 g/l dichloorprop-p g/l MCPA g/l mecoprop-p Gramix super 310 g/l dichloorprop-p g/l MCPA g/l mecoprop-p Gratil 75 % amidosulfuron Harmony M 4 % metsulfuron-methyl + 40 % thifensulfuron-methyl Harmony pasture 50 % thifensulfuron-methyl Herbaflex 85 g/l beflubutamide g/l isoproturon Herbivit 500 SL 500 g/l MCPA Hermoo mecoprop-p mecoprop-p Herold 20 % diflufenican + 40 % flufenacet Herold SC 200 g/l diflufenican g/l flufenacet Hussar ultra 100 g/l iodosulfuron-methyl-natrium g/l mefenpyr-diethyl

37 Hussar tandem 150 g/l diflufenican + 10g/l iodofulfuron-methyl-natrium + 50 g/l mefenpyr-diethyl Hussar 5% iodosulfuron + 15% mefenpyr-diëthyl I P Flo 500 g/l isoproturon Inter-clopyralid 100 g/l clopuralid Iso-calliope 500 g/l isoproturon Isoguard 83 WG 83% isoproturon Isomexx 20% metsulfuron-methyl Itineris 22 g/l isoxadifen-ethyl + 44 g/l tembotrione Javelin 500 g/l isoproturon + 62,5 g/l diflufenican Kabuki 26,5 g/l pyraflufen-ethyl Kart 100 g/l fluroxypyr + 1 g/l florasulam Kelvin 40 g/l nicosulfuron Kemicombi 190 g/l ethofumesaat g/l fenmedifam Kemifam super 160 g/l fenmedifam g/l desmedifam Kemifam Forte SC 471 g/l fenmedifam Kemifam SE 160 g/l fenmedifam Kemiron SC 500 g/l ethofumesaat Kerb 400 SC 400 g/l propyzamide Kerb % propyzamide Kombo SC 700 g/l metamitron Kombo WG 70% metamitron Koban 600 g/l pethoxamide Laddok T 200 g/l bentazon g/l terbutylazin Lanox 48 % flufenacet + 10 % isoxaflutol Laudis 22 g/l isoxadifen-ethyl + 44 g/l tembotrione Lecar 960 g/l S-metholachloor g/l quinmerac Legurame 300 g/l carbeetamide Lenatex 80% lenacil Lenazar WP 80% lenacil Lentagran 45 WP 45 % (450 g/l) pyridaat Lentipur 500 SC 500 g/l chloortoluron Lexus Millenium 10% flupyrsulfuron-methyl + 40% thifensulfuron-methyl Lexus Solo 50 % flupyrsulfuron-methyl Lexus XPE 33,3 % flupyrsulfuron-methyl + 16,7 % metsulfuron-methyl Liberator 100 g/l diflufenican g/l flufenacet Lidazone 65 WG 65% chloridazon Lingo 45 g/l clomazon g/l linuron Linugan 500 SC 500 g/l linuron Linurex 50 SC 500 g/l linuron

38 Malibu 60 g/l g/l pendimethalin Matrigon 100 g/l clopyralid Medifam SE 160 g/l fenmedifam Mega D 500 g/l 2,4-D Merlin 75 % isoxaflutole Metazachloor SC g/l metazachloor Metrizin 70% metribuzin Metric 60 g/l clomazon g/l metribuzin Mextra 180 g/l ioxynil g/l mecoprop-p Mikado 300 g/l sulcotrione Milan 9 g/l pyraflufen-ethyl g/l bifenox Mission 200 g/l diquat Mistral 70% metribuzin Monitor 80% sulfosulfuron Murena g/l ethofumesaat Optica MCPP-P 600 g/l mecoprop-p Panic 360 g/l glyfosaat Pacifica 1 % iodosulfuron-methyl-natrium + 9 % mefenpyr-diethyl + 3 % mesosulfuron methyl Pelican 500 g/l diflufenican Phase 15 g/l desmedifam g/lethofumesaat + 75 g/l fenmedifam Pike 20 % metsulfuron-methyl Platform S 1,5 % carfentrazone-ethyl + 60 % mecoprop-p Premium 471 g/l fenmedifan Primstar 2,5 g/l florasulam + fluroxypyr 100 g/l Primus 50 g/l florasulame Prologue 360 g/l glyfosaat Promess 200 g/l flufenacet g/l terbuthylazin Prop sol 360 g/l glyfosaat Puma S 69 g/l fenoxaprop-p-ethyl + 39 g/l fenchlorazol-ethyl Pyramin SC g/l chloridazon Pyramin WG 65 % chloridazon Pyroquin TDI 360 g/l chloridazon + 60 g/l quinmerac Pyroquin TURBO 400 g/l chloridazon + 50 g/l quinmerac Quad 200 g/l diquat Quickdown 26,5 g/l pyraflufen-ethyl Rapsan TDI 400 g/l metazachloor g/l quinmerac Rapsan Turbo 375 g/l metazachloor g/l quinmerac Reglone 195 g/l diquat Ridal 360 g/l glyfosaat

39 Round-up 360 g/l glyfosaat Roxy EC 800 g/l prosulfocarb Safari 50 % triflusulfuron-methyl Samson 4 SC 40 g/l nicosulfuron Samson Extra 60 OD 60 g/l nicosulfuron Select 240 EC 240 g/l clethodim Select Prim 120 g/l clethodim Sencor WE 70 % metribuzin Spotlight Plus 60 g/l carfentrazone-ethyl Starane Kombi 100 g/l fluroxypyr + 30 g/l clopyralid g/l ioxynil Starane 180 g/l fluroxypyr Stellar Elite 538 g/l dimethenamide-p + 32 g/l topremazone Stomp 400 SC 400 g/l pendimethalin Successor g/l pethoxamide Sultan 500 SC 500 g/l metazachlooor Taifun g/l glyfosaat Tandus g/l fluroxypyr Tandus g/l fluroxypyr Targa Prestige 50 g/l quizalofop-ethyl isom D Terano 600 g/kg flufenacet + 25 g/kg metosulam Terbuzon 200 g/l bentazon g/l terbuthylazine Timok 25 g/l clodinafop-propargyl + 6,25 g/l cloquintocet-mexyl + 25 g/l pinoxaden Titus 25 % rimsulfuron Tolurex SC 500 g/l chloortoluron Tomahawk 180 g/l fluroxypyr Topik 100 g/l clodinafop + 25 g/l cloquintocet Torero 150 g/l ethofumesaat g/l metamitron Touchdown quatro 360 g/l glyfosaat Traxos 25 g/l clodinafop-propargyl + 6,25 g/lcloquintocet-mexyl + 25 g/l pinoxaden Trema 700 g/l metamitron Treto g/l ethofumesaat Tropotox 400 SL 400 g/l MCPB Venzar 80 % lenacil Verigal D 250 g/l bifenox g/l mecoprop-p Victus 40 g/l nicosulfuron Vival 360 g/l glyfosaat Zeus 300 g/l sulcotrion

40 2 Fungiciden Handelsproducten Actieve stoffen Acanto 250 g/l picoxystrobine Acrobat extra WG 67 % mancozeb + 7,5 % dimethomorf Adept 4.5% cymoxanil + 68% mancozeb Allegro SC 125 g/l Kresoxim-methyl g/l epoxiconazol Alto Extra 160g/l cyproconazool g/l propiconazool Amistar Extra 200 g/l azoxystrobin + 80 g/l cyproconazol Amistar opti 80 g/l azoxystrobin g/l chloorthalonil Amistar 250 g/l azoxystrobine Apache 375 g/l chloorthalonil + 50 g/l cyproconazool + 62,5 g/l propiconazool Armure 150 g/l difenoconazol g/l propiconazol Aviso 64 % metiram + 4,8 cymoxanil Axidor 50 g/l cymoxanil g/l propamocarb Banjo 500 g/l fluazinam Bariton 37,5 g/l fluoxastrobin + 37,5 g/l prothioconazool Bio safestop 1,62 % ijzerfosfaat Boyano 500 g/l fluazinam Bravo g/l chloorthalonil Bravo xtra 375 g/l chloorthalonil + 40 g/l cyproconazool Bumper 25 EC 250 g/l propiconazole Bumper P 400 g/l prochloraz + 90 g/l propiconazole Cantus 50 % boscalid Capitan 25 EW 250 g/l flusilazole Caramba 60 SL 60 g/l metconazool Caramba 60 g/l metconazool Cherokee 375 g/l chloorthalonil + 50 g/l cyproconazool + 62,5 g/l propiconazool Cello 100g/l prothioconazool g/l spiroxamine g/l tebuconazool Citadelle 375 g/l chloortalonil + 40 g/l cyproconazool Comet 250 g/l pyraclostrobin Corbel 750 g/l fenpropimorf Cosavet 80% zwavel Credo 500 g/l chloortalonil g/l picoxystrobine Curzate M WG 4,5 % cymoxanil + 68 % mancozeb Curzate M WP 4,5 % cymoxanil + 65 % mancozeb Cymbal % cymoxamil Cymco 4% cymoxanil + 66,6 mancozeb Cymogold 35 % cymoxanil Cymoxanil 45% WG 45 % cymoxamil

41 Delan 70 WG 70 % dithianon Delaro 175 g/l prothioconazool +150 g/l trifloxystrobine Diamant 114,3 g/l pyraclostrobine + 42,9 g/l epoxiconazol + 214,3 g/l fenpropimorf Difcor 250 EC 250 g/l defenoconazool Dithane M % mancozeb Dithane WG 75 % mancozeb Ditho WG 70 % dithianon Eminent 125 g/l tetraconazool Epok 600 EC 400 g/l fluainam g/l metalaxyl-m Fandango 100 g/l fluoxastrobin g/l prothioconazool Fandango Pro 50 g/l fluoxastrobin g/l prothioconazool Festival 7.5 % dimethomorf % mancozeb Fezan 250 g/l tebuconazool Flamenco Plus 54 g/l fluquinconazool g/l prochloraz Flexity 300 g/l metrafenone Fortress 500 g/l quinoxyfen Fubol gold 64 % mancozeb % metalaxyl-m Geyser 250 g/l difenoconazol Helix 160 g/l prothioconazool g/l spiroxamine Horizon EW 250 g/l tebuconazol Hydro super 25 wg 25 % koperhydroxide Impact R 94 g/l flutriafol g/l carbendazim Impulse 500 g/l spiroxamine Indofil M % mancozeb Infinito 62,5 g/l fluopicolide g/l propamocarb Input 160 g/l prothioconazole g/l spyroxamine Input Pro 250 g/l prothioconazole Kinto duo 60 g/l prochloraz + 20 g/l triticonazool Kocide opti 30 % koperhydroxide Lirotect super 250 g/l thiabendazol g/l imazalil Mancoplus 75 WG 75 % mancozeb Manfil 75 WG 75 % mancozeb Maxim 25 g/l fludioxonil g/l metalaxyl-m Microthiol special 80 % zwavel Milcozebe 75 WG 75 % mancozeb Mildin 750 g/l fenpropidin Mirage 45 EC 450 g/l prochloraz Monceren 12,5 DS 12,5 % pencycuron Mystique 250 g/l tebuconazool Nando 500 SC 500 g/l fluazinam Nissodium 50 g/l cyflufenamide Olympus 80 g/l azoxystrobin g/l chloorthalonil

42 Opera 133 g/l pyraclostrobine + 50 g/l epoxiconazol Opus team 84 g/l epoxiconazol g/l fenpropimorf Opus 125 g/l epoxiconazol Ortiva TOP 200 g/l azoxystrobin g/l difenoconazool Ortiva 250 g/l azoxystrobine Palmas 4.5 % cymoxanil + 65% mancozeb Panoctine 350 LS 350 g/l tiacetaat Paraat 50% dimethomorf Priori Xtra 200 g/l azoxystrobin + 80 g/l cyproconazool Profilux 4,5 % cymoxanil + 65% mancozeb Proline 250 g/l prothioconozool Prosaro 125 g/l prothioconazool g/l tebuconazool Proxanil 50 g/l cymoxanil g/l propamocarb Prozeb WG 70% mancozeb Prozeb 80% mancozeb Punch SE 250 g/l flusilazole g/l carbendazim Ranman component A 400 g/l cyzofamid Ranman component B 845,9 g/l heptamethyltrisiloxaan Revus 250 g/l mandipropamid Ridomil Gold special 4 % metalaxyl-m + 64 % mancozeb Riza 250 g/l tebuconazool Rovral SC 500 g/l iprodione Rovral WG 75 % iprodione Rubric 125 g/l epoxyconazool Sereno 10 % fenamidone + 50% mancozeb Shirlan 500 g/l fluazinam Sibutol A 250 g/l antachinon + 75 g/l bitertanol Sibutol FS 190 g/l bitertanol g/l antrachinon + 15 g/l fuberidazol Sluxx 3 % ijzerfosfaat Sportak 450 g/l prochloraz Spoutnik 80 % mancozeb Spyrale 100 g/l difenoconazol g/l fenpropidine Stereo 250 g/l cyprodinil + 62,5 g/l propiconazol Swing Gold 133 g/l dimoxystrobine + 50 g/l epoxyconazool Switch 250 g/kg fludioxinyl g/kg cyprodinil Symphonie 6 % flutolanil Tanos 25 % cymoxanil + 25 % famoxate Tapier 250 g/l tebuconazool Tattoo C 375 g/l propamocarb - HCL g/l chlorothalonil Terminett 26,7 % boscalid + 6,7 % pyraclostrobin Topsin M 500 SC 70 % of 500 g/l thiofanaat-methyl Topsin M 70 WG 70 % thiofanaat-methyl

43 Twist 500 SC Unikat Pro Valbon Venture Viridal Zignal 500 g/l trifloxystrobine 8,3 % zoxamide + 66,7% mancozeb 1.75 % benthiavalicarb + 70% mancozeb 233 g/l boscalid + 67 g/l epoxyconazool 4,5 % cymoxanil + 68 % mancozeb 500 g/l fluazinam

44 Insecticiden Handelsproducten Actieve stoffen Baythroïd EC g/l cyfluthrine Biscaya 240 OD 240 g/l thiacloprid Boyano 500 g/l fluazinam Calypso 480 g/l thiacloprid Cyperstar 200 g/l cypermethrin Cytox 100 g/l cypermethrin Cyperstar 200 g/l cypermethrin Decis EC 2,5 25 g/l deltamethrin Dimistar progress 400 EC 400 g/l dimethoaat Fastac 50 g/l alpha-cypermethrin Force 200 g/l tefluthrin Fury 100 EW 100 g/l zétacyperméthrin Gaucho 70 WS 70 % imidacloprid Gaucho Ble 125 g/l anthrachinon + 37,5 g/l bitertanol g/l imidacloprid Gaucho Orge 350 g/l imidacloprid + 15 g/l tebuconazol + 10 g/l triazoxide Gaucho Primo 400 g/l imidacloprid + 17,8 g/l tefluthrin Gaucho R 70 WS 70 % imidacloprid Karate 100 g/l lambda-cyhalothrin Lambda 50 ec 50 g/l lambda-cyhalothrin Mavrik 2 F 240 g/l fluvalinaat Mesurol FS g/l methiocarb Mulitstar 80 SC 80 g/l bifenthrin Ninja 100 g/l lambda-cyhalothrin Nuprid 700 ws 70 % imidacloprid Okapi 100 g/l pirimicarb + 5 g/l lambda-cythalothrin Patriot 25 g/l deltamethrin Perfekthion 400 EC 400 g/l dimethoaat Perfekthion S 500 g/l dimethoaat Pirimor 50 % pirimicarb Plenum 50 % pymetrozin Poncho 600 FS 600 g/l clothianindin Poncho beta 53.5 g/l beta-cyfluthrin g/l clothianindin Ravane 50 g/l lambda-cythalothrin Satel 100 g/l Zeracypermethrine Sherpa g/l cypermethrine Starion 80 SC 80 g/l bifenthrin Steward WG 30 % indoxacarb Sumi Alpha 25 g/l esfenvalerate