SECUNDAIR ONDERWIJS. BASISVORMING en KEUZEGEDEELTE. TV Technologische opvoeding basisvorming keuzegedeelte. (vervangt 2000/105; D/1989/4244/26)

Transcriptie

1 SECUNDAIR ONDERWIJS Onderwijsvorm: B-stroom Graad: eerste graad Jaar: eerste leerjaar BASISVORMING en KEUZEGEDEELTE Vak(ken): TV Technologische opvoeding basisvorming keuzegedeelte 6 lt/w 2 of 4 lt/w Vakkencode: IT-z Leerplannummer: 2004/00 (vervangt 2000/105; D/1989/4244/26) Nummer inspectie: 2004 / 4 // 1 / S / BV / H / I / / V/08 (vervangt 2004 / 4 // 1 / S / BV / 2H / I / / V/07)

2 Keuzegedeelte: TV TO/PV Realisatietechnieken gezinstechnieken/nijverheidstechnieken (2 of 4 lt/week) 1 INHOUDSTAFEL Visie...2 Beginsituatie... Ontwikkelingsdoelen...4 Algemene doelstellingen...6 Verkenningsgebieden...7 Leerplandoelstellingen en leerinhouden...8 Technologisch proces...8 Bouw...10 Decoratie...11 Elektriciteit...12 Elementair computergebruik...1 Hout...14 Kantoor...15 Kunststoffen...16 Land- en tuinbouw...17 Metaal...18 Mode...19 Verzorging...20 Voeding...21 Minimale vereiste uitrusting...22 Pedagogisch-didactische wenken...26 Begeleid zelfstandig leren...9 VOET...40 Evaluatie...41 Bibliografie...4

3 Keuzegedeelte: TV TO/PV Realisatietechnieken gezinstechnieken/nijverheidstechnieken (2 of 4 lt/week) 2 VISIE Technologische Opvoeding (TO) is in de gemeenschappelijke basisvorming een vak voor alle leerlingen. Het beoogt geen vakopleiding, daarom vraagt het een bijzondere benadering zowel op didactisch als op inhoudelijk vlak. De basisvorming heeft tot doel de leerlingen kennis, vaardigheiden en attitudes aan te leren die overdraagbaar zijn om in de samenleving op een zinvolle manier te kunnen functioneren. De centrale elementen van de visie op het vak TO zijn: te laten kennismaken met de thema s (contexten, verkenningsgebieden) die in de beroepenvelden van het BVJ aangeboden worden; op technisch verantwoord wijze leren bezig zijn met techniek, dit betekent: - technisch leren ontwerpen, maken, herstellen, evalueren, - in een geëigende taal leren communiceren over techniek, - techniek leren herkennen en aanwenden in het dagelijkse leven; relaties leren leggen tussen techniek, mens en samenleving, dit betekent: - voorbeelden kunnen geven van de wederzijdse beïnvloeding van techniek en samenleving en deze in historisch en cultureel perspectief kunnen plaatsen, - voorbeelden kunnen geven van effecten van techniek op het persoonlijke leven, - voorbeelden kunnen geven van de bijdrage van techniek tot duurzame ontwikkeling; de eigenheid van techniek en van technische beroepen waarderend leren ervaren. In het 1 e leerjaar B is het kennisdomein minder belangrijk. De kennis van begrippen moet beperkt blijven tot wat noodzakelijk is voor de praktische verwezenlijkingen. Bovendien mogen deze begrippen maar aangebracht worden op het moment dat ze noodzakelijk zijn bij de praktische uitvoering. De doe-activiteiten moeten een breed beeld geven van techniek op verschillende terreinen en op verschillende niveaus maar moeten in 1 B vooral aansluiten op de ervaringswereld van de leerlingen.

4 Keuzegedeelte: TV TO/PV Realisatietechnieken gezinstechnieken/nijverheidstechnieken (2 of 4 lt/week) BEGINSITUATIE Veel leerlingen hebben al kennis en vaardigheden verworven in het basisonderwijs, in het vak Wereldoriëntatie, onderdeel Technologische vorming. Anderen zijn op basis van leeftijd naar het SO overgegaan en hebben een of meer jaren leerachterstand. Veel leerlingen kunnen zich moeilijk concentreren, zijn minder begaafd en helemaal niet theoretisch aangelegd. Vandaar dat de aanpak (ook in TO) verschillend is dan bijv. in de A-stroom: een geïndividualiseerde aanpak en begeleiding is noodzakelijk (om voor sommigen de latere overstap naar de A-stroom mogelijk te maken); differentiatie is aangewezen ten einde evt. leer- en vormingsachterstanden te kunnen wegnemen; intercultureel werken resulteert in respect voor elkaar en positieve attitudes bij het met elkaar omgaan; aandacht voor het taalgebruik, aandacht voor nieuwe technische begrippen waarmee leerlingen met taalachterstand problemen kunnen mee hebben.

5 Keuzegedeelte: TV TO/PV Realisatietechnieken gezinstechnieken/nijverheidstechnieken (2 of 4 lt/week) 4 Ontwikkelingsdoelen 1 Ontwikkelingsdoelen voor alle verkenningsgebieden De leerlingen 1 kunnen de nodige inzichten verwerven, algoritmen (een logisch stappenplan) lezen en handelingen uitvoeren die noodzakelijk zijn in de voorbereidingsfase van de toepassing. 2 kunnen symbolen lezen, die rechtstreeks in verband staan met het gekozen verkenningsgebied. kunnen eenvoudige tekeningen lezen. 4 meten binnen een voor de toepassing noodzakelijke tolerantie. 5 verwerken de grondstoffen juist en bewerken de materialen op een aangepaste wijze. Zij kennen de herkenningspunten, de benamingen en de voornaamste eigenschappen ervan. 6 kunnen bij de opgelegde oefeningen juist, veilig en volgens gepaste regels omgaan met gereedschap, toestellen of apparaten. Zij kennen ook de juiste benaming, enkele mogelijkheden en beperkingen ervan. 7 kunnen onder begeleiding een opdracht voltooien en de kwaliteit controleren en evalueren. 8 kunnen fouten of gebreken die ze gemaakt hebben herkennen, opzoeken en zo mogelijk herstellen. 9 kunnen de stappen in de aangeleerde werkvolgorde toelichten. 10 monteren (demonteren) of construeren of voegen de verschillende delen samen, herkennen de samenhang, benoemen de delen en voeren het geheel precies uit. 11 kunnen duidelijk maken waar de aangeleerde technieken verder kunnen worden toegepast, welke verdere opleidingsmogelijkheden kunnen worden gevolgd en in welke beroepen de aangeleerde vaardigheden van belang zijn. 12 handelen volgens veiligheids-, hygiënische en milieubewuste normen. 2 Ontwikkelingsdoelen per verkenningsgebied 1 De ontwikkelingsdoelen per verkenningsgebied worden niet uitgeschreven in een lijst doelstellingen, maar wel in tabelvorm (zie hierna). Op die wijze wordt tegemoet gekomen aan de samenhang en het transferkarakter van de vooropgestelde ontwikkelingsdoelen. De volgende elf verkenningsgebieden komen aan bod: eenvoudig computergebruik, verzorging, voeding, bouw, elektriciteit, hout, metaal, kunststoffen, schilder- en grafische technieken, textiel, tuinbouw. Eenvoudig computergebruik is bedoeld voor alle leerlingen. Uit de overige tien verkenningsgebieden worden minstens vijf verkenningsgebieden gekozen, waarvan minstens één uit verzorging of voeding en minstens één uit bouw, elektriciteit, hout of metaal. 1 De tabel maakt in bijgaande vorm inherent deel uit van de decretale ontwikkelingsdoelen maar bevat (spijtig genoeg) enkele onvolledigheden en onnauwkeurigheden; bovendien wijkt de terminologie af van deze die in het leerplan gehanteerd worden; ze moet dus met de nodige omzichtigheid geïnterpreteerd worden.

6 Keuzegedeelte: TV TO/PV Realisatietechnieken gezinstechnieken/nijverheidstechnieken (2 of 4 lt/week) 5 Verkenningsge bieden Eenvoudig computergebru ik Verzorging Symbolen symbolen eigen aan het gebruikte programma vervaldata (medicatie), onderhoudssymbolen van de gebruikte verzorgings- en onderhoudsproducten Lezen in verband met de toepassingen Meet- en aftekenmateriaal Grondstoffen, materialen Gereedschap en apparaten om werkvolgorde papier programma's in te lezen, gegevens in te voeren en te verwerken, te printen gebruiksaanwijzing en bijsluiter van de gebruikte verzorgings- en onderhoudsproducten Voeding tijd, gewicht, inhoud eenvoudig recept, bereidingswijze op verpakkingen, eenvoudige maaltijdschijf thermometer, weegschaal keukenweegschaal, maatbeker Bouw lengte, oppervlakte, inhoud -aanzichten vouwmeter, rolmeter, waterpas, winkelhaak, schietlood Elektriciteit stroombron, geleider, lamp, schakelaar, aarding schema van een zeer eenvoudige stroomkring Hout perspectief -aanzichten rolmeter, meetlat rolmeter of vouwmeter, meetlat, winkelhaak Metaal perspectief, -aanzichten rolmeter, meetlat, winkelhaak, puntslag, kraspen Kunststoffen perspectief, -aanzichten kraspen, meetlat, sjabloon Schilder- en grafische technieken Textiel Tuinbouw veiligheidssymbolen van de gebruikte grondstoffen symbolen op onderhoudsetiketten, vezelsymbolen van de gebruikte grondstoffen symbolen in verband met de hoeveelheid zonlicht, tijdstippen voor zaaien, bloeien en oogsten die vermeld staan op de verpakkingen verzorgings- en onderhoudsproducten brood, groenten, melk, bloem, eieren, fruit bakstenen en tegels cf. hun miniatuuruitvoeringen batterij, draden en snoeren, lampje, schakelaar, aardingsdraad Massief hout plaatmateriaal Zacht staal, koper of messing, aluminium, tinsoldeer gebruiksaanwijzing verven, ontvettingsmiddelen, verdunningsmiddelen, papier zeer eenvoudig patroon lintmeter vezelsoorten, stoffen en draden zaai- en plantvoorschriften zichzelf, hun kleding, hun schoeisel, hun woning te verzorgen kloppen, mengen, roeren, snijden, koken, bakken mengen, samenvoegen, construeren ontmantelen, oogjes maken, vertinnen, solderen, schroeven zagen, nagelen, schuren, boren, lijmen, schroeven zagen, hameren, snijden, boren, solderen, knippen, plooien Toepassingsgebieden voor mannen en vrouwen kantoorbediende, computergebruiker kinderverzorger, bejaardenhelper, schoonheidsspecialist, haarkapper, gezins- en sanitair helper kok, bakker, beenhouwer, kelner metselaar, ijzervlechter, betonwerker, grondwerker, bekister, stukadoor, vloerder, tegelzetter, voeger elektricien, onderhoudselektricien timmerman, dakwerker, schrijnwerker, meubelmaker plaatbewerker, draaier, frezer, lasser, monteur, mecanicien, installateur centrale verwarming en sanitair thermoplasten zagen, boren, plooien kunststofverwerker, installateur sanitair, schrijnwerker reinigen, verven of schilderen, drukken naaien, vlechten, knopen, weven meter teelaarde, zaden, plantgoed zaaien, planten, verspenen, bloemschikken, verzorgen van bloemen of planten drukker, schilder, behanger naaister, kleermaker, stoffeerder, wever tuinbouwer, landbouwer, bloemist, fruitteler, boomkweker

7 Keuzegedeelte: TV TO/PV Realisatietechnieken gezinstechnieken/nijverheidstechnieken (2 of 4 lt/week) 6 ALGEMENE DOELSTELLINGEN Kennis maken met een brede waaier van de verkenningsgebieden. Kennis maken met het bewerken en verwerken van grondstoffen en materialen. Kennis maken met gereedschap en apparaten. Techniek herkennen in het dagelijkse leven en in de bedrijfswereld. Voorbeelden kunnen geven van de wederzijdse beïnvloeding van techniek en samenleving en deze in historisch en cultureel perspectief kunnen plaatsen. Leren reflecteren over de mogelijkheden en beperkingen van techniek en de gevolgen ervan voor mens, milieu en samenleving. Leren technische handelingen planmatig uitvoeren volgens het technologisch proces (van logisch denken en ontwerpen naar technisch handelen en uitvoeren). Leren enkele technische handelingen stellen (in werking stellen, aansluiten, besturen, meten, controleren, monteren, demonteren, enz.). Zelfredzaam worden op gebied van de techniek en de praktijk. Leren communiceren in een technische taal en de gepaste symbolen hanteren. Verwerven van technische begrippen en werkingsprincipes die op tal van gebieden van techniek van toepassing zijn. Een waarderende en kritische houding t.o.v. de techniek ontwikkelen. Leren eigen realisaties kritisch beoordelen en die van anderen waarderen. Eigen mogelijkheden en interesses herkennen en ontwikkelen. Attitudes ontwikkelen zoals orde, nauwkeurigheid, doorzetting, veiligheidszin, samenwerking, respect, doorzetting en hygiëne.

8 Keuzegedeelte: TV TO/PV Realisatietechnieken gezinstechnieken/nijverheidstechnieken (2 of 4 lt/week) 7 VERKENNINGSGEBIEDEN De verkenningsgebieden (contexten) werden zo gekozen dat zij zoveel mogelijk aansluiten op de beroepenvelden van het 2 e laarjaar (BVJ). Vermits de in dit leerplan gehanteerde benamingen afwijken van de decretale benamingen worden deze laatste in voorkomend geval tussen haakjes vermeld. 1 Bouw 2 Decoratie (schilder- en grafische technieken) Elektriciteit 4 Elementair computergebruik (eenvoudig computergebruik) 5 Hout 6 Kantoor 7 Kunststoffen 8 Land- en tuinbouw (tuinbouw) 9 Metaal 10 Mode (textiel) 11 Verzorging 12 Voeding Leeswijzer 1 Elk verkenningsgebied moet samen gelezen worden met het onderdeel technologisch proces. 2 Binnen elk verkenningsgebied wordt een aantal projecten gekozen die elk zoveel mogelijk volgens het technologisch proces worden uitgevoerd. De aandachtspunten van dat technologisch proces zijn te beschouwen als een niet-limitatieve checklist waaruit de leraar kan putten. Niet alle opgesomde punten moeten in elk project aan bod komen, hoewel er wordt aanbevolen om telkens na te gaan of alle relevante nevenaspecten, relaties, e.d. wel voldoende behandeld werden. 4 De inhouden van de verkenningsgebieden moeten dus slechts behandeld worden indien zij aansluiten op het gekozen thema, project of toepassing. Er is dus geen sprake van een systematische en opeenvolgende behandeling van de opgesomde onderdelen. 5 Het leerplan is dus te beschouwen als een open leerplan waarbij de doelstellingen (kennis, vaardigheden en attitudes) maar moeten nagestreefd te worden indien zij aansluiten bij het gekozen project. 6 Sommige projecten kunnen in meerdere gebieden ingepast worden en andere zijn gebiedsoverschrijdend zodat in dat geval inhouden van verschillende gebieden kunnen geïntegreerd worden. 7 Het verkenningsgebied elementair computergebruik neemt een speciale plaats in. Alle opgesomde delen moeten verplicht behandeld worden. Maar ook hier is het de bedoeling dat zoveel mogelijk vaardigheden in andere projecten geïntegreerd behandeld worden. Op die manier wordt het aantal zuivere computerlessen tot een minimum herleid. 8 De ontwikkelingsdoelen (OD) moeten verplicht nagestreefd worden. Maar ook hier is er in de meeste gevallen een keuze: als een OD meerdere keren voorkomt (zie OD in de eerste kolom van elk verkenningsgebied), kan de leraar een keuze maken van verkenningsgebied, onderwerp en leerinhoud.

9 Keuzegedeelte: TV TO/PV Realisatietechnieken gezinstechnieken/nijverheidstechnieken (2 of 4 lt/week) 8 LEERPLANDOELSTELLINGEN EN LEERINHOUDEN Benaderingswijze van elk verkenningsgebied: het technologisch proces 1 9 OD Doelstellingen De leerlingen kunnen de diverse stappen van het technologisch proces in een eenvoudige opdracht toepassen; 1.2 de behoefte inzien om een probleem op te lossen; 1. het onderscheid maken tussen analyse en uitvoering; Mogelijke leerinhouden 1 Stappenplan Probleemstelling: behoefte om een probleem op te lossen Keuze van het project Schematische voorstelling Werkvolgorde Materiaalkeuze Uitvoering Ingebruikname en test Evaluatie aan de hand van praktische voorbeelden zoeken naar eenvoudig te realiseren projecten die aansluiten bij hun leefwereld; 2.2 de invloed herkennen van externe factoren zoals mode, culturen, geuren en kleuren; 2. een keuze maken van het project rekening houdend met de beperkingen o.a. op het vlak van materiaal en gereedschap; 2 Keuze van het project Criteria Externe factoren Beperkingen een idee d.m.v. een schets verduidelijken (op papier en/of via een tekenpakket op computer);.2 enkele veel voorkomende afspraken op tekeningen nakomen;. de gebruikelijke symbolen in een eenvoudige constructietekening herkennen;.4 een tekening lezen en interpreteren;.5 een eenvoudige tekening zelf maken; aangeven waarom bepaalde grondstoffen voor het vervaardigen van eindproducten wel of niet geschikt zijn; 4.2 het materiaal kiezen i.f.v. de eisen die gesteld worden aan het eindproduct (uitzicht, vormvastheid, duurzaamheid, bewerkingen, kleurvastheid...); 4. ervaren dat externe factoren de eigenschappen van grondstoffen kunnen veranderen; 4.4 het materiaal, het gereedschap en de machines kiezen in functie van de eisen van het eindproduct rekening houdend met economische factoren; Schematische voorstelling Van idee tot schets Afspraken (normalisatie) Lijnsoorten Lezen en interpreteren van tekeningen en schema s (stukkenlijst en/of symbolen) Aanzichten van werkstukken Ontwerp van de werktekening of het schema 4 Keuze van materiaal en gereedschap Verband tussen stofeigenschappen en materiaal Materiaalkeuze Invloed van externe factoren: bijv. warmte, mechanische krachten, vochtigheid, wrijving, elasticiteit, brandbaarheid, warmtegeleiding Keuze van het gereedschap en/of de machines

10 Keuzegedeelte: TV TO/PV Realisatietechnieken gezinstechnieken/nijverheidstechnieken (2 of 4 lt/week) veiligheidsmaatregelen in acht nemen; 5.2 vertrouwd zijn met de gevaren die kunnen verbonden zijn aan het behandelen van stoffen, materiaal, toestellen en werkstukken; 5. de invloed ervan op het milieu inzien; 5.4 de pictogrammen betreffende de veiligheid herkennen; 5 Veiligheid Veiligheidsmaatregelen Veiligheid bij behandelen van stoffen, materiaal, toestellen en werkstukken Milieuaspecten Pictogrammen hun werkpost efficiënt en ergonomisch inrichten; 6.2 de afmetingen van hun ontwerpschets overbrengen op het gebruikte materiaal; 6. correct gebruik maken van technische hulpmiddelen; 6.4 een eenvoudige constructie (de)monteren; 6.5 de stappen van de werkvolgorde toepassen; 6.6 onder begeleiding een opdracht voltooien; fouten en/of gebreken herkennen, opzoeken en evt. herstellen; 7.2 aan zelfevaluatie doen (foutenanalyse); 7. hun eigen werk voorstellen; 7.4 het afgewerkt product beoordelen volgens vooraf bepaalde criteria; 6 Uitvoering Inrichting van de werkpost Ontwerpschets overbrengen op het materiaal Het gebruik van hulpmiddelen zoals een handleiding, een plan, gereedschap en meetinstrumenten Monteren en demonteren 7 Evaluatie Procesevaluatie Productevaluatie enkele grote belangrijke stappen in de technische ontwikkeling van werktuigen, materie en technische systemen aangeven; 8.2 enkele voorbeelden van het gebruik ervan in tijd weergeven; 8. inzien dat de technische evolutie niet in alle landen even snel is gebeurd en zijn in staat enkele maatschappelijke gevolgen weer te geven; 8.4 enkele verschillen opsommen tussen het gerealiseerde project en het professionele product; 8.5 enkele beroepen opnoemen die te pas komen bij de professionele realisatie van het project; 8.6 het verband leggen tussen technische beroepen en de studierichtingen in het TSO, BSO en HO; 8.7 voorbeelden geven van de gevolgen van de drang naar comfort op de leefomstandigheden van de mens; 8.8 milieubewust omgaan met producten en materialen; 8.9 inzien dat de voorraad grondstoffen beperkt is; 8.10 voorbeelden geven van recycleerbaar materiaal dat in het gerealiseerde project gebruikt werd. 8 Verbanden met de realiteit o.m. Historische context Verschillen in ontwikkeling tussen de industrielanden en de Derde Wereld Gebruik in professionele systemen Soorten beroepen Opleidingsmogelijkheden Relatie met de arbeidsmarkt Kostprijsberekening Ergonomie Comfort Leefomstandigheden van de mens Milieuaspecten Grondstoffenvoorraad Recyclagemogelijkheden

11 Keuzegedeelte: TV TO/PV Realisatietechnieken gezinstechnieken/nijverheidstechnieken (2 of 4 lt/week) 10 Bouw OD Doelstellingen De leerlingen kunnen de grondstoffen herkennen; 1.2 enkele veel voorkomende isolatiematerialen herkennen; 1. enkele toepassingsgebieden opsommen; de gereedschappen herkennen; 2.2 de gereedschappen correct hanteren en onderhouden;.1 aan de hand van de symbolen een eenvoudig bouwplan lezen;.2 een eenvoudige plattegrond schetsen;. verhoudingen inzien bij plan of schets;.4 enkele metselverbanden herkennen;.5 de gebruikte symbolen herkennen; met behulp van bakens, touwen, lintmeter een rechte uitzetten; 4.2 vaardigheden i.v.m. uitlijning, verticaliteit, horizontaliteit toepassen; 4. enkele principes van stabiliteit op een foto of schets herkennen; 4.4 de stappen van de werkvolgorde toepassen; 4.5 onder begeleiding een opdracht voltooien en evalueren; gereedschap en machines op een veilige manier gebruiken; 5.2 volgens veiligheids- en hygiënische normen werken; beroepen en toekomstmogelijkheden voor zowel mannen als vrouwen met betrekking tot de bouwnijverheid situeren; 6.2 belangrijke vaardigheden herkennen. Mogelijke leerinhouden 1 Grondstoffen en materialen Bouwelementen: steen, cement, mortel, plaaster, beton, Isolatiemateriaal 2 Gereedschap en machines Meetgereedschap zoals spankoord, vouw- en rolmeter, winkelhaak, schietlood, waterpas, Handwerktuigen zoals truweel, hamer, mortelemmer, mortelbak, voegijzer, Tekeningen en symbolen Eenvoudige tekening bijv. een woningplan Metselverbanden Symbolen van binnen en buitenmetselwerk Ruimtelijke voorstelling Projectie: aanzichten 4 Praktische realisatie Uitlijning Verticaliteit Horizontaliteit Stabiliteit: draagconstructies bijv. bij bogen en bruggen 5 Welzijn Gevaren aan het gebruik van gereedschap en machines Veiligheidsvoorschriften en bescherming 6 Toepassingsgebieden Metser Stukadoor Vloerder-tegelzetter Voeger

12 Keuzegedeelte: TV TO/PV Realisatietechnieken gezinstechnieken/nijverheidstechnieken (2 of 4 lt/week) 11 Decoratie OD Doelstellingen De leerlingen kunnen Mogelijke leerinhouden voorbeelden van decoratietechnieken herkennen in hun eigen leefwereld; 1.2 verwoorden wat verstaan wordt onder voorbereiden van ondergronden in functie van decoratief werk; 1. de soorten ondergronden herkennen; 1.4 de juiste producten kiezen in functie van de ondergrond; 1.5 de juiste reinigingsmiddelen, lijmen, kiezen; 1.6 problemen, gevaren en gevolgen tijdens het behandelen van bewerkingsproducten inschatten; 1.7 een verantwoorde keuze van producten en materialen maken rekening houdend met de gevaren en gevolgen voor het milieu; correct gereedschap en materiaal kiezen in functie van de uit te voeren werkzaamheden; 2.2 gereedschap op een ergonomische, veilige en verantwoorde wijze hanteren in functie van de uit te voeren werkzaamheden; 2. gereedschap op een correcte manier onderhouden; 1 Grondstoffen en materialen Ondergronden: steenachtige materialen, metalen, kunststoffen, hout, papier, textiel, Producten ter voorbereiding van ondergronden zoals primer, plamuur, Soorten lijmen: behangerslijmen, contactlijmen Reinigingsmiddelen: enkele soorten Afwerkingproducten: verven, beitsen, vernissen, inkten, 2 Gereedschap en materialen Gereedschap: kwasten, penselen, verfrollen, spons, doek, plamuurmes, Materialen: schuurpapier, afschermproducten, tapes, sjablonen, Meet- en tekenmaterialen: vouwmeter, winkelhaak, schietlood, sjablonen, waterpas, potloden, meetlat, kleurpotloden, viltstiften, een eenvoudige schets of tekening van het uit te voeren decoratiewerk lezen;.2 een eenvoudige schets van het uit te voeren werk kunnen maken; vaardigheden i.v.m. decoratieve technieken toepassen; 4.2 de ondergronden gebruiksklaar maken voor verdere bewerking; 4. op de voorbereide ondergrond de gevraagde decoratie aanbrengen; Tekeningen en symbolen Ruimtelijk voorstel Projectie: aanzichten 4 Praktische realisatie Toepassing van decoratieve technieken op stoffen, bloempotten, meubeltjes, vazen, de gevaren voor mens, toestellen en omgeving inzien; 5.2 zich houden aan de veiligheids-, hygiënische en milieubewuste normen; beroepen en toekomstmogelijkheden voor zowel mannen als vrouwen in de decoratiewereld situeren. 5 Welzijn Gevaren verbonden aan het gebruik van grondstoffen zoals verven reinigingsmiddelen, vernissen, beitsen Veiligheidsvoorschriften en bescherming Hygiëne 6 Toepassingsgebieden Behanger, schilder, vloerbekleder Drukker

13 Keuzegedeelte: TV TO/PV Realisatietechnieken gezinstechnieken/nijverheidstechnieken (2 of 4 lt/week) 12 Elektriciteit OD Doelstellingen De leerlingen kunnen Mogelijke leerinhouden de verschillende materialen kiezen in functie van het uit te voeren werk; correct gereedschap kiezen en op een ergonomische, veilige en verantwoorde wijze hanteren in functie van de uit te voeren werkzaamheden; 2.2 de gereedschap op een correcte manier onderhouden; 2. elementaire werking van een gereedschap en/of machine waarnemen en de voornaamste onderdelen herkennen; 2.4 bij samengestelde mechanismen de bewegingsoverbrenging herkennen; 1 Grondstoffen en materialen Geleidende en isolerende materialen Batterij, draden, snoer, lampje, schakelaar, aardingsdraad, 2 Gereedschap en machines Vouwmeter, rolmeter Doormeetapparaat Combinatietang, zijkniptang, ronde bektang, draadstriptang, druktang Schroevendraaiers, elektricienmes Soldeergereedschap Elementaire werking Mechanismen om elektrische energie om te zetten in beweging (tandwielen, riem, ketting, ) een eenvoudig elektrisch schema maken aan de hand van vooraf gemaakte eenvormige afspraken (symbolen); voorbeelden van verschillende vormen van elektriciteitsopwekking opgeven; 4.2 het belang van alternatieve energiebronnen inzien; 4. voorbeelden van energieverlies opgeven; 4.4 gegevens zoals spanning en vermogen van lampen en elementaire apparaten aflezen en correct naleven; 4.5 het verband leggen tussen vermogen en verbruik; 4.6 aan de hand van een schema een eenvoudige elektrische kringloop maken en uittesten; 4.7 enkele voorbeelden van een serie en parallelschakeling opsommen; Tekeningen en symbolen Schematische voorstelling van een elektrische kring met aarding 4 Praktische realisatie Energiebronnen Omzetting van elektrische energie in warmte, beweging en licht Energieverlies De elektrische spanningsbron De componenten van een stroomkring: geleider, verbruiker (lamp), isolator, schakeltoestel en bron Eenheden voor spanning en vermogen Serie- en parallelschakeling voorbeelden geven van gevaren voor mens, toestel en omgeving, verbonden aan elektriciteit; 5.2 de veiligheidsvoorschriften voor elektrische opstellingen naleven; voorbeelden van huishoudelijke toepassingen opsommen; 6.2 beroepen en toekomstmogelijkheden voor zowel mannen als vrouwen m.b.t. de elektriciteitsnijverheid situeren. 5 Welzijn Gevaren verbonden aan elektriciteit Reglementering, voorbeelden van AREI (Algemeen Reglement Op De Elektrische Installaties) 6 Toepassingsgebieden Huishoudelijke toepassingen voor bijv. verlichting, verwarming, apparatuur voor de keuken Beroepen uit de sector

14 Keuzegedeelte: TV TO/PV Realisatietechnieken gezinstechnieken/nijverheidstechnieken (2 of 4 lt/week) 1 Elementair computergebruik (ICT) OD Doelstellingen De leerlingen kunnen de computer schematisch voorstellen; 1.2 relaties leggen tussen de verschillende elementen bijv. multimedia (beeld, geluid), Internet (informatie, communicatie), schijf (beweging, opslag, wissen); 1. de capaciteit van intern en extern geheugen opzoeken, bijv. in een folder; 1.4 voorbeelden geven van apparaten waar computers ingebouwd zijn; 1.5 de computer correct aan- en uitschakelen; 1.6 de voornaamste delen van het startscherm (bureaublad) herkennen; 1.7 op elementaire wijze werken met het toetsenbord en met de muis; 1.8 een map selecteren en een nieuwe map met correcte naam aanmaken; 1.9 een bestand openen, opslaan (onder dezelfde of andere naam) en kopiëren; voorbeelden geven waarbij computers wereldwijd verbonden zijn tot netwerken; 2.2 enkele mogelijkheden van het Internet opsommen, zoals mailen, chatten, downloaden, telebankieren, surfen; 2. surfen op het net; 2.4 eenvoudige zoekopdrachten uitvoeren; 2.5 de belangrijkste elementen van een herkennen; 2.6 een openen, verzenden en beantwoorden (al dan niet met een aangehecht bestand);.1 tekstentiteiten zoals teken, woord, regel, alinea en pagina herkennen;.2 korte tekstfragmenten intikken;. de cursor vlot doorheen de tekst bewegen en eenvoudige tekstwijzigingen uitvoeren;.4 gepast reageren op de aanwijzingen van het pakket i.v.m. de spellingscontrole;.5 een eenvoudige lay-out toepassen; elementen als cel, rij, kolom, bereik, celadres en (actief) werkblad herkennen; 4.2 rijen en kolommen invoegen en verwijderen en resp. in hoogte en breedte aanpassen; 4. de operator som (via de icoon) gebruiken; 4.4 een tweedimensionale grafiek maken. Leerinhouden 1 Computersystemen Blokschema, onderdelen en randapparaten Eenheid voor opslag (byte), opslagcapaciteit Integratie en gebruik van de computer in apparaten Procedures voor het aan- en uitschakelen Onderdelen van het startscherm Starten en beëindigen van een eenvoudig programma Mappen Bestandsbeheer 2 Internet Het begrip netwerk Internet: mogelijkheden Webbrowser: navigatie, surfen Zoekinstrument elementen, aangehecht bestand, gebruik, adresboek en netetiquette Tekstverwerking Tekstentiteiten Intikken Verbeteren en wijzigen: tussenvoegen, selecteren, verplaatsen, kopiëren en verwijderen, knippen, plakken, herstellen Spellingscontrole Opmaak: bijv. weergave (vet), lettergrootte, lettertype, centreren 4 Het rekenblad Structuurelementen Rijen en kolommen Formules: operatoren + en * Standaardfunctie: som Grafische voorstelling

15 Keuzegedeelte: TV TO/PV Realisatietechnieken gezinstechnieken/nijverheidstechnieken (2 of 4 lt/week) 14 Hout OD Doelstellingen De leerlingen kunnen Mogelijke leerinhouden in hun leefwereld hout herkennen; 1.2 diverse grondstoffen herkennen en toepassen in functie van de realisatie; vormgevend, boor- en afwerkingsgereedschap kiezen in functie van de opdracht 2.2 gereedschap herkennen en benoemen; 2. gereedschap op een ergonomische, veilige en verantwoorde wijze hanteren in functie van de opdracht; 2.4 de elementaire werking van een gereedschap en/of machine waarnemen en de voornaamste onderdelen herkennen; 2.5 bij samengestelde mechanismen bewegingsoverbrenging herkennen; 1 Grondstoffen en materialen Massief en plaatmateriaal Verbindingsmaterialen zoals lijm, spijkers, schroeven, drevels, Biologische afwerkingsmaterialen, schuurpapier, kneedbaar hout, beits, boenwas, 2 Gereedschap en machines Gereedschap zoals kapzaag, houtrasp, houtvijl, houtbeitel, figuurzaag, priem, boor, verfborstel, Machines zoals boormachine, pyrograaf, verstekzaag, wipzaag, elektrische figuurzaagmachine, Meet- teken- en controlegereedschap zoals vouwmeter, winkelhaak, verstekhaak, zwaaihaak, potlood, meetlat, kruishout, smetpotlood, Elementaire werking Mechanismen om elektrische energie om te zetten in beweging (tandwielen, riem, ketting, ) de symbolen in eenvoudige tekeningen aanbrengen;.2 een eenvoudige werktekening lezen; vaardigheden in verband met de houtbewerking toepassen; 4.2 maataanduiding van de tekening aanbrengen op het werkstuk; 4. de stappen van de werkvolgorde toepassen; Tekeningen en symbolen Paringstekens Symbolen i.v.m. het technisch tekenen Ruimtelijke voorstelling Projectie: aanzichten 4 Praktische realisatie Projecten waarbij vaardigheden aan bod komen zoals zagen, boren, vijlen, schuren, gereedschap en machines op een veilige manier gebruiken; 5.2 volgens veiligheids-, hygiënische en milieubewuste normen handelen; 5. de problemen, gevaren en gevolgen herkennen die zich tijdens het aanbrengen van bevestigingsmiddelen en/of afwerkingsproducten kunnen manifesteren; beroepen en toekomstmogelijkheden voor zowel mannen als vrouwen met betrekking tot houtnijverheid omschrijven; 5 Welzijn Gevaren verbonden aan het gebruik van gereedschap en machines Veiligheidsvoorschriften en bescherming Hygiëne 6 Toepassingsgebieden Binnenschrijnwerk, buitenschrijnwerk, meubelmaker, interieurbouwer, dakwerker

16 Keuzegedeelte: TV TO/PV Realisatietechnieken gezinstechnieken/nijverheidstechnieken (2 of 4 lt/week) 15 Kantoor OD Doelstellingen De leerlingen kunnen Mogelijke leerinhouden de grondstoffen herkennen; 1.2 voorbeelden van hun toepassingsgebied geven; gereedschap en machines herkennen; 2.2 gereedschap en machines correct gebruiken; 2. de elementaire werking van een gereedschap en/of machine waarnemen en de voornaamste onderdelen herkennen; 2.4 bij samengestelde mechanismen bewegingsoverbrenging herkennen; 1 Grondstoffen en materialen Papiersoorten, inkt, 2 Gereedschap en machines Perforator, nietjesmachine, papierklemmen, schrijfgerief, brievenopener, weegschaal PC, kopiemachine, rekenmachine,, papierversnipperaar, dicteerapparaat, telefoon, fax, overheadprojector, Elementaire werking Bewegingsoverbrenging een schets maken van een kantoorruimte;.2 deze ruimtelijk voorstellen;. een eenvoudige projectie tekenen; een schaalmodel van een kantoorruimte samenstellen; 4.2 de schets van de kantoorruimte overbrengen op computer; 4. een verslag maken van het bezoek en hierbij het gepaste gereedschap gebruiken; Tekeningen en symbolen Schets van een kantoorruimte Ruimtelijke voorstelling Projectie: aanzichten 4 Praktische realisatie Bijv. een schaalmodel van een kantoor, een logo of typebrief ontwerpen Bezoek aan de kantoorruimte op school Bezoek aan een kantoor van een bedrijf ergonomische elementen in een kantoor herkennen; 5.2 de lichtpunten op de meest aangewezen plaats positioneren; de beroepen, voor zowel vrouwen als mannen, m.b.t. het kantoorgebeuren situeren; 6.2 belangrijke vaardigheden herkennen. 5 Welzijn Ergonomie Verlichting 6 Toepassingsgebieden Secretaris, boekhouder, typiste,

17 Keuzegedeelte: TV TO/PV Realisatietechnieken gezinstechnieken/nijverheidstechnieken (2 of 4 lt/week) 16 Kunststoffen OD Doelstellingen De leerlingen kunnen Mogelijke leerinhouden de grondstoffen herkennen; 1.2 hun toepassingsgebied herkennen; 1. voorbeelden geven van het gebruik van kunststoffen in de andere verkenningsgebieden; 1.4 voorbeelden geven van voorwerpen die vroeger in andere materialen gemaakt werden; gereedschap en machines correct gebruiken; 2.2 de elementaire werking van een gereedschap en/of machine waarnemen en de voornaamste onderdelen herkennen; 2. bij samengestelde mechanismen bewegingsoverbrenging herkennen; 1 Grondstoffen en materialen Herkomst en geschiedenis Soorten Toepassingsgebieden Kunststoffen als vervanging van andere materialen 2 Gereedschap en machines Plooimachine Elementaire werking Overbrenging van beweging een schets maken van project;.2 het ruimtelijk voorstellen;. een eenvoudige projectie tekenen; de schets overbrengen op kunststof; 4.2 via proeven de eigenschappen van kunststof ontdekken; 4. een verslag maken van een bedrijfsbezoek waar kunststof verwerkt of gerecycleerd wordt; Tekeningen en symbolen Schets van een ontwerp in kunststof Ruimtelijke voorstelling Projectie: aanzichten 4 Praktische realisatie Project met eenvoudige vaardigheden als plooien Project dat de eigenschappen van kunststof aantoont Bezoek aan een recyclage eenheid kunststoffen onderscheiden die al dan niet via PMD-ophaling kunnen gerecycleerd worden; 5.2 een onderzoek verrichten van de levensloop van een eenvoudig product in kunststof; 5. de gevaren inzien bij de verwerking van kunststof; 5.4 elementaire veiligheidsvoorschriften toepassen; de beroepen i.v.m. kunststoffen situeren; 6.2 studiemogelijkheden opzoeken; 5 Welzijn Recyclage Levensloop van bijv. een PET fles Gevaren verbonden aan de verwerking van kunststof Veiligheidsvoorschriften en bescherming 6 Toepassingsgebieden Typische beroepen Beroepen die veel gebruik maken van kunststoffen zoals installateur sanitair, schrijnwerker PVC, isolatie-installateur Studierichtingen

18 Keuzegedeelte: TV TO/PV Realisatietechnieken gezinstechnieken/nijverheidstechnieken (2 of 4 lt/week) 17 Land- en tuinbouw OD Doelstellingen De leerlingen kunnen Mogelijke leerinhouden door middel van waarnemingen en proefjes bewijzen dat een plant leeft; 1.2 de factoren die een plant nodig heeft om te groeien, opnoemen; 1. een aantal grondsoorten en substraten toepassen in functie v/h project; 1.4 enkele verschillen van een bol en een knol opsommen; 1.5 zaden of sporen op bloemen en planten aanduiden; gereedschap herkennen; 2.2 gereedschap correct hanteren en op de juiste manier gebruiken; 2. de elementaire werking van een gereedschap en/of machine waarnemen en de voornaamste onderdelen herkennen; 1 Grondstoffen en materialen Groeifactoren: licht, lucht, water en temperatuur Substraten en voeding Delen van de plant 2 Gereedschap en machines Handwerktuigen: zoals: hark, hak, spade, schop, Elementaire werking de verschillende delen bij enkele planten aantonen;.2 de informatie op verpakkingen lezen en functioneel toepassen; stekken snijden en steken van klimop; 4.2 de opbouw (het vullen) van een zaaiteil uitvoeren; 4. de basisregels van de bloemsierkunst hanteren; Tekeningen en symbolen i.f.v. het project Schema van een plant met wortel, bollen of knollen, blad, stengel, bloemen, vruchten, zaden of sporen Informatie op verpakkingen: zoals van zaden, bloembollen, spuitproducten, 4 Praktische realisatie Planten vermeerderen: zoals stekken, scheuren, afleggen, aanaarden en griffelen Planten vermenigvuldigen: zowel met zaden als met sporen Bloemschikken: vb tafelstukje, gereedschap en machines op een veilige manier gebruiken; 5.2 volgens veiligheids- en hygiënische normen handelen; de beroepen, voor zowel vrouwen als mannen, m.b.t. het land- en tuinbouwgebeuren situeren; 6.2 belangrijke vaardigheden herkennen; 6. teelten onderverdelen in de diverse afdelingen van land- en tuinbouw. 5 Welzijn Gevaren verbonden aan het gebruik van gereedschap en machines Veiligheidsvoorschriften en bescherming Hygiëne 6 Toepassingsgebieden Tuinbouwer: zoals bloementeler, groenteteler, sierboomteler, Landbouwer: zoals veeteler en akkerbouwer

19 Keuzegedeelte: TV TO/PV Realisatietechnieken gezinstechnieken/nijverheidstechnieken (2 of 4 lt/week) 18 Metaal OD Doelstellingen De leerlingen kunnen Mogelijke leerinhouden onderscheid maken tussen ferrometalen en non- ferrometalen; 1.2 de meest courante handelsvormen kiezen in functie van de uit te voeren werkzaamheden; 1. corrosiewerende middelen gebruiken in functie van de uit te voeren werkzaamheden; de verschillen tussen meet- en controlegereedschap herkennen; 2.2 meet- en controlegereedschap op een zorgzame manier gebruiken; 2. het geschikte gereedschap kiezen in functie van het uit te voeren werk; 2.4 machines op een zorgzame manier gebruiken en onderhouden; 2.5 elementaire werking van een gereedschap en/of machine waarnemen en de voornaamste onderdelen herkennen; 1 Grondstoffen en materialen Metaalsoorten: ferro / non- ferro Courante handelsvormen zoals plaat, profiel, buis, draad Metaalbeschermende middelen 2 Gereedschap en machines Meet- en aftekengereedschap Controlegereedschap Spangereedschap Verwerkingsgereedschap zoals vijl, metaalzaag, beitel Machines zoals boormachine, plooibank, plaatschaar Elementaire werking een eenvoudige schets of tekening van het uit te voeren werk lezen;.2 een eenvoudige projectie maken; maataanduidingen van de tekening aanbrengen op het werkstuk; 4.2 de stappen van een werkvolgorde toepassen; 4. onder begeleiding een opdracht voltooien, en evalueren; Tekeningen en symbolen Ruimtelijke voorstelling Projectie: aanzichten 4 Praktische realisatie Projecten waarbij volgende vaardigheden aan bod komen met draad: afknippen, rechten, vormen, solderen met plaat: aftekenen, af- en uitsnijden, vormvijlen, boren, plooien, vastklinken, schroeven, puntlassen gereedschap en machines op een veilige manier gebruiken; 5.2 volgens veiligheids- en hygiënische normen handelen; beroepen en toekomstmogelijkheden voor zowel mannen als vrouwen in de metaalverwerkende nijverheid situeren. 5 Welzijn Gevaren verbonden aan het gebruik van gereedschap en machines Veiligheidsvoorschriften en bescherming Hygiëne 6 Toepassingsgebieden Beroepen uit de sector

20 Keuzegedeelte: TV TO/PV Realisatietechnieken gezinstechnieken/nijverheidstechnieken (2 of 4 lt/week) 19 Mode OD Doelstellingen De leerlingen kunnen Mogelijke leerinhouden verschillende materialen ontdekken; 1.2 de ervan keuze verantwoorden; 1. etiketten en labels lezen en verklaren; correct gereedschap kiezen en op een ergonomische, veilige en verantwoorde wijze hanteren in functie van de uit te voeren werkzaamheden; 2.2 gereedschap op een correcte manier onderhouden; 2. elementaire werking van een gereedschap en/of machine waarnemen en de voornaamste onderdelen herkennen; 1 Grondstoffen en materialen Soorten verwerkbare soepele materialen Vezels, draden, weefsels Herkomst: natuurlijk, kunstmatig Elementaire eigenschappen Onderhoud Verwerkbaarheid 2 Gereedschap en machines Meet- en aftekenmateriaal: lintmeter, tekenkrijt, meetlat, tekendriehoek Verwerkingsgereedschap zoals spelden, naalden, papier- en stofschaar, strijkijzer Elementaire werking eenvoudige schetsen en/of technische tekeningen lezen;.2 een eenvoudig patroon correct tekenen;. een gekregen patroon juist gebruiken;.4 symbolen juist lezen en toepassen; Tekeningen en symbolen Schetsen Patroon Technische tekening van een werkstuk of detailonderdeel Symbolen: draadrichting, stofvouw, textielsymbolen, vaardigheden in verband met mode toepassen; 4.2 stappen van de werkvolgorde toepassen; 4. onder begeleiding een opdracht voltooien en evalueren; 4 Praktische realisatie Projecten waarbij volgende vaardigheden aan bod kunnen komen: meten, knippen, vlechten, knopen, kleven, weven, vorm zoeken/tekenen, strijken, naaien, leder verwerken, textielverven, appliceren gereedschap en machines op een veilige manier gebruiken; 5.2 volgens veiligheids- en hygiënische normen handelen; 5 Welzijn Gevaren verbonden aan het gebruik van gereedschap en machines Veiligheidsvoorschriften en bescherming beroepen en toekomstmogelijkheden voor zowel mannen als vrouwen m.b.t. de modenijverheid situeren. 6 Toepassingsgebieden Beroepen uit de sector

21 Keuzegedeelte: TV TO/PV Realisatietechnieken gezinstechnieken/nijverheidstechnieken (2 of 4 lt/week) 20 Verzorging OD Doelstellingen De leerlingen kunnen Mogelijke leerinhouden verschillende soorten verzorgings- en onderhoudsproducten in hun eigen leefwereld herkennen; gereedschap benoemen; 2.2 gereedschap kiezen in functie van het gebruik; 2. gereedschap gebruiken en onderhouden; 2.4 de elementaire werking van een gereedschap en/of machine waarnemen en de voornaamste onderdelen herkennen; 1 Producten Verzorgingsproducten: verbanden, ontsmettingsmiddelen Onderhoudsproducten: afwasmiddelen, reinigingsmiddelen, wasmiddelen, wasverzachters, ontkalkers, ontvlekkingsmiddelen 2 Gereedschap en machines Meet- en weeggereedschap Verzorgingsgereedschap Toestellen en apparaten Elementaire werking informatie op de verpakking lezen en toepassen;.2 de verschillende delen bij toestellen en apparaten aanduiden; vaardigheden in verband met verzorging toepassen; 4.2 de leefruimten thuis en op school op de correcte manier onderhouden; 4. in een praktische toepassing de gepaste materialen kiezen; 4.4 aan de hand van een instructiefiche de opdracht correct uitvoeren; Tekeningen en symbolen Pictogrammen en symbolen op textiel, verpakking en machines 4 Praktische realisatie Zorg voor persoon o persoonlijke verzorging o zorg voor het welzijn o EHBO o huisapotheek Zorg voor leefruimte o elementair onderhoud gereedschap, machines en producten op een veilige manier gebruiken; 5.2 volgens veiligheids- en hygiënisch normen handelen; beroepen in de verzorgingssector opnoemen; 6.2 de noodzaak van een degelijke opleiding inzien; 6. belangrijke vaardigheden herkennen en uitvoeren. 5 Welzijn Gevaren gebonden aan het gebruik van gereedschap en machines Veiligheidsvoorschriften en bescherming Hygiëne 6 Toepassingsgebieden Beroepenvelden in de verzorgingssector

22 Keuzegedeelte: TV TO/PV Realisatietechnieken gezinstechnieken/nijverheidstechnieken (2 of 4 lt/week) 21 Voeding OD Doelstellingen De leerlingen kunnen Mogelijke leerinhouden voedingsmiddelen indelen in plantaardig en dierlijk; 1.2 de voedingsdriehoek toepassen in de projecten; 1. de voedingsstoffen en voedingsvezels onderscheiden en de functie ervan inzien; 1.4 de herkomst van belangrijke ingrediënten situeren; 1.5 enkele voorbeelden geven van het wereldvoedselprobleem; 1.6 verpakkingen en etiketten ontleden; 1.7 de invloed van de reclame beoordelen; meet en weeggereedschap i.f.v. het project kiezen en gebruiken; 2.2 ander gereedschap om noodzakelijke basistechnieken uit te voeren, correct kiezen, gebruiken en onderhouden; 2. de elementaire werking van een gereedschap en/of machine waarnemen en de voornaamste onderdelen herkennen; 1 Grondstoffen en materialen Voedingsmiddelen Voedingsdriehoek Voedingsstoffen en voedingsvezels Productie Wereldvoedselprobleem Verpakking Consumptiemaatschappij 2 Gereedschap en materialen Keukenuitrusting Meet en weeggereedschap: weegschaal, maatbeker, lepel, mespuntje, snuifje Ander gereedschap i.f.v. de basistechnieken Elementaire werking vaardigheden in verband met het project toepassen;.2 stappen van de werkvolgorde toepassen;. onder begeleiding een opdracht voltooien en evalueren;.4 de eigen bereiding vergelijken met de in de handel verkrijgbare bereidingen qua samenstelling, uitzicht, geur en smaak;.5 enkele bewaarmethodes met voor- en nadelen opsommen en toepassen; Praktische realisatie Mogelijk project: kruidentuintje, gezond ontbijt, gezond lunchpakket Bereidingstechnieken Vergelijking van bereidingen Bewaring zelfstandig hun persoonlijke hygiëne verzorgen als voorbereiding van de kookles; 4.2 verantwoord verpakkingsmateriaal kiezen; beroepen m.b.t. de voedingssector; 5.2 inzien dat een degelijke opleiding noodzakelijk is. 4 Welzijn Hygiëne Veiligheid Milieu 5 Toepassingsgebieden Kok, bakker, slager, kelner, traiteur,

23 Keuzegedeelte: TV TO/PV Realisatietechnieken gezinstechnieken/nijverheidstechnieken (2 of 4 lt/week) 22 MINIMALE MATERIËLE VEREISTEN 2 De lessen moeten worden gegeven in een specifiek lokaal, dat voldoende ruim is om de voorziene activiteiten op een pedagogisch-didactisch verantwoorde manier uit te voeren en om groepswerk en differentiatie binnen klas mogelijk te maken. Het hierna opgesomde materiaal zal uiteraard maar noodzakelijk zijn indien enerzijds het verkenningsgebied aan bod komt (zie verder tijdsbesteding) en anderzijds het onmisbaar is voor het gekozen project. Het vereiste aantal stuks van de uitrusting (bijv. 1 per 2 of 4 leerlingen) wordt niet vermeld omdat dit aantal afhankelijk is van de didactische aanpak (bijv. groepswerk, klassikaal werk). Het is echter evident dat elke individuele leerling op een verantwoorde manier moet kunnen beschikken over het vereiste materiaal (bijv. dat er er geen al te lange wachttijden mogen ontstaan tot een machine beschikbaar is. In het bijzonder mogen max. 2 leerlingen tegelijk aan een PC plaats nemen. 1 BASISUITRUSTING Polyvalente werkbanken Tafels en stoelen Bord Opbergkasten Overheadprojector Elektrische boormachine met statief en set boren Veiligheidsbril en handschoenen Set steeksleutels Schuifmaat (tolerantie 0.1 mm) Poster met veiligheidspictogrammen Afvalsorteerbakken EHBO koffer Lavabo PC s met Internetaansluiting 2 BOUW Mortelkuip (klein) Draad en priemen Emmers Truwelen Klauwhamers Mortelschop Diverse plamuurmessen Profielklemmen Regels Steenbeitels Diverse soorten tangen Voegijzer Waterpas Winkelhaken Zandzeef Veiligheidsbril en handschoenen Vouwmeters 2 Inzake veiligheid is de volgende wetgeving van toepassing: Codex, ARAB, AREI, Vlarem. Deze wetgeving bevat de technische voorschriften die in acht moeten genomen worden m.b.t. de uitrusting en inrichting van de lokalen en de aankoop en het gebruik van toestellen, materiaal en materieel. Zij schrijven voor dat duidelijke Nederlandstalige handleidingen en een technisch dossier aanwezig moeten zijn, alle gebruikers de werkinstructies en onderhoudsvoorschriften dienen te kennen en correct kunnen toepassen, de collectieve veiligheidsvoorschriften nooit mogen gemanipuleerd worden en de persoonlijke beschermingsmiddelen aanwezig moeten zijn en gedragen worden, daar waar de wetgeving het vereist.

24 Keuzegedeelte: TV TO/PV Realisatietechnieken gezinstechnieken/nijverheidstechnieken (2 of 4 lt/week) 2 DECORATIE Verschillende soorten verfrollers Cutters Scharen Metalen latten Plamuurmesjes van verschillende dikte Winkelhaken Kwasten van verschillende dikte en vormen Waterpas Sjablonen 4 ELEKTRICITEIT Schakelaars Gloeilampen Snoerenset Spaarlampen Zekeringen automaten Testlampje (kan als oefening door de leerlingen worden gemaakt) Batterijen Veiligheidstransformator Ronde bektang Zijknip-, combinatie-, strip- en kabelschoentang Schroevendraaierset Soldeerbouten (0 à 60 W) 5 ELEMENTAIR COMPUTERGEBRUIK Moderne multimedia computers (de computerlessen kunnen ofwel in het TO lokaal ofwel in de computerklas plaats vinden) met Internetaansluiting, een geïntegreerd pakket zoals MS Office (Word, Excel) of gelijkwaardig programma, een tekenpakket zoals MS Paint of gelijkwaardig programma. 6 HOUT Zaag (rugzaag) Elektrische figuurzaag Elektrische schijfschuurmachine Elektrische slijpmolen Elektrische verstekzaagmachine (optioneel) Gecombineerde machine (optioneel) Wetsteen Vijlen en raspen Verstekbakje Schaven Houten hamer Metalen bankhamer 200 g Houtbeitels Priemen Schuurpapier Houtlijm Set schroevendraaiers Spanklemmen Bankschroeven Afteken materiaal Winkelhaak Verfborstels, verf en vernis Houtschroeven, nagels

25 Keuzegedeelte: TV TO/PV Realisatietechnieken gezinstechnieken/nijverheidstechnieken (2 of 4 lt/week) 24 7 KANTOOR Geen bijzondere uitrusting noodzakelijk. 8 KUNSTSTOFFEN Plooimachine Schuimkunststofsnijder Set messen Vijlen Beugelzagen Afschrijf en meetgereedschappen Schuur en poliermateriaal Kunststof lijm en onderhoudsset 9 LAND- EN TUINBOUW Eenvoudige middelen zoals plantenbakje en aardappelmesje zijn voldoende. 10 METAAL Bankschroef Bankhamer 200 g en 500 g Puntlasmachine (optioneel) Beugelzaag Plaatschaar Tafelplaatschaar Platte vijlen 10 (halfzoet) en 8 (halfzoet en zoet) Ronde vijl 8 (halfzoet), vierkante vijl 8 (halfzoet), driekantige vijl 8 (halfzoet) Griptang Popnageltang Metaalbeitel Kleine plooibank Steekpasser 8 met fijnregeling Gietstalen aambeeld Schuurlinnen Meetlat in roestvrij staal 00 mm (optioneel 1000 mm) Winkelhaak Krasnaald Centerpons Draadsnijset voor inwendige schroefdraad 11 MODE Latten van 50 cm Tekendriehoeken Gradenbogen Passers Papierscharen Stofscharen Lintmeters Spelden Assortiment naalden Strijkplank(en) Stoomstrijkijzer(s) Naaimachine(s)