Beleidsaanbevelingen voor de implementatie van val- en fractuurpreventie bij ouderen
|
|
- Tania Bosmans
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Beleidsaanbevelingen voor de implementatie van val- en fractuurpreventie bij ouderen Verslag symposium 'Implementatie val- en fractuurpreventie bij ouderen' - 28 maart Inleiding Vallen bij ouderen is een ernstig maatschappelijk probleem dat in de toekomst nog in omvang dreigt toe te nemen. Van de thuiswonende 65-plussers valt 1 op de 3 minstens 1 maal per jaar. In de woonzorgcentra is dat tot 70%. De economische kost hiervan loopt hoog op. De directe kost van een heupbreuk bijvoorbeeld werd in 2006 voor ons land berekend op gemiddeld euro per patiënt 1. De totale kostprijs van alle breuken bij 50-plussers werd geschat op een 606 miljoen euro voor 2010, inclusief de verrekening van de kosten van nieuw breuken opgelopen in 2010 (69%), de kosten van voorafbestaande breuken maar met doorlopende invaliditeitskosten in 2010 (26%) en de farmacologische preventie van nieuwe breuken (5%) 2. Die kost zal nog verder stijgen, volgens schattingen uit hetzelfde rapport tot 733 miljoen euro in De heupbreuken, een in 2010, namen in dat jaar een 308 miljoen euro voor hun rekening. Verwacht wordt dat het aantal heupbreuken ongeveer met een kwart zal oplopen naar een in Wanneer men daarenboven de kost van alle breuken en de daaraan gerelateerde kost van de verloren kwaliteitsvolle levensjaren bijtelt (de zgn. monetaire waarde van de verloren QALY s) komt men voor België op ongeveer 2,34 miljard voor Tenslotte leiden ook valincidenten zonder fysiek letsel, ongeveer 60% van alle valincidenten, tot een toegenomen gebruik van gezondheidszorg en daarmee gepaarde kosten. Deze stijgingen lijken vooral verklaard te worden door de toename in levensverwachting en het groter wordende aandeel van de ouderen in de bevolking. De psychosociale impact met het ontstaan van valangst mag evenmin genegeerd worden. Valangst leidt tot het mijden van activiteiten waardoor ouderen snel in een negatieve spiraal van minder beweging, meer depressie en sociale vereenzaming terecht 1 Rheumatology International. 2006; 26: Archives of Osteoporosis. 2013; 8:
2 komen. De kwaliteit van het leven neemt af terwijl het valrisico paradoxaal net toeneemt. Aan de hand van een kort verslag van het symposium, Implementatie val- en fractuurpreventie bij ouderen, georganiseerd door het Expertisecentrum Val- en fractuurpreventie Vlaanderen (EVV) op 28 maart 2014 in Leuven formuleren we een aantal voorstellen tot beleidsadviezen op basis van de voorbereidende brainstormsessies, de lezingen, en de discussierondes. 2 Chris Todd Chris Todd, professor Primary Care and Community Health van de universiteit van Manchester en voorzitter van Profound, het Europese netwerk voor valpreventie. Todd beklemtoont dat een doorgedreven preventie, volgens onderzoek, het aantal valincidenten met meer dan 17% kan reduceren. De onderzoeksresultaten lopen uiteen van 17 tot 40%. Deze positieve resultaten worden echter niet bereikt in de dagelijkse praktijk door een gebrekkige inzet van de beschikbare strategieën. Todd citeert diverse redenen: Valpreventie is geen prioriteit bij de zorgverleners die tijdens de raadpleging al zoveel problematieken controleren en opvolgen, waardoor de aandacht voor valpreventie wegvalt. Valpreventie kost geld en het vraagt een investering van tijd die veel zorgverleners niet hebben. De bereikbaarheid en toegankelijkheid van diensten is vaak een probleem. De evidence based oefentherapie wordt vaak afgezwakt omdat kinesitherapeuten de ouderen willen ontzien. Dit gaat ten koste van het beoogde resultaat. De voorgeschreven en georganiseerde revalidatietrainingen bereiken wel het vereiste kwaliteitsniveau. Zonder deze vaste omkadering stopt het overgrote deel van de mensen echter snel met trainen terwijl de oefentherapie continu moet worden aangehouden voor een blijvend effect. Het grootste struikelblok is de weigering van ouderen om aan preventie-initiatieven te participeren, met onder andere weigering van loophulpmiddelen en deelname aan oefentherapie. De ouderen zijn niet geïnteresseerd en zien zichzelf niet als lid van de risicogroep. Dit is deels begrijpelijk omdat veel mensen zichzelf niet graag als oud willen zien. Ouderen zijn eveneens erg gevoelig voor een gezond en goed voorkomen. 2
3 Ze willen zich goed voelen en kunnen meedoen met sociale activiteiten met familie, vrienden en kennissen. Voorstellen tot beleidsaanbevelingen Streven naar een accentverschuiving tijdens het aanbrengen van de valproblematiek bij de ouderen, met een klemtoon op de positieve aspecten van een aangehouden fysieke integriteit en onafhankelijkheid en op het zelfstandig blijven functioneren binnen een ruime sociale omgeving. Initiatieven voor valpreventie dienen aan te sluiten op het leven en de ingesteldheid van de ouderen, niet omgekeerd. Aanwending van hedendaagse communicatietechnieken via sociale media, onder andere met app s, filmpjes, games en zo meer voor smartphones, tablets enzovoort. Een systematische verzameling en verspreiding van best practices als inspiratie voor andere zorgverleners. 3 Koen Milisen Koen Milisen, Gewoon Hoogleraar ouderenzorg, Departement Maatschappelijke Gezondheidszorg en Eerstelijnszorg, KU Leuven en voorzitter Expertisecentrum Val- en fractuurpreventie Vlaanderen. Milisen licht de resultaten toe van een recente survey in Vlaanderen naar de belemmerende factoren die gezondheidswerkers 3 ervaren bij het toepassen van valpreventiemaatregelen bij thuiswonende ouderen. Overgrote meerderheid van de deelnemers peilt minstens 1 maal per jaar actief naar valproblematiek. Huisartsen doen dit iets minder intensief dan de andere beroepsgroepen. Ongeveer 95% evalueert de risicofactoren na een recent valincident. De risicofactoren worden door verpleegkundigen en ergotherapeuten vaak multidisciplinair besproken. Huisartsen en kinesitherapeuten doen dit minder vaak. Oefentherapie: hoewel 61% van alle gezondheidswerkers het initiatief neemt voor het opstarten van oefentherapie, is er toch een belangrijke minderheid (39%) die dit 3 De elektronische vragenlijst, uitgestuurd naar 1800 gezondheidswerkers, werd beantwoord door 1483 huisartsen, kinesitherapeuten, ergotherapeuten en verpleegkundigen uit Vlaanderen en Brussel in januarimaart De vragenlijst was gebaseerd op de praktijkrichtlijn van 2010 van het Expertisecentrum Val- en fractuurpreventie Vlaanderen die in theorie een afname van valincidenten tot 40% mogelijk maken op voorwaarde dat ze nauwgezet doorgevoerd worden. 3
4 nooit of zelden voorstelt aan de patiënt, behalve de kinesitherapeuten. Van hen doet 58% dit altijd en 40% vaak. Starten van suppletie bij calcium en vitamine D tekort: 40% doet dit zelden of nooit, ook al is vitamine D zonder voorschrift beschikbaar. Meer dan de helft van de paramedici verwijst hiervoor door. 46% verliest de opvolging van voorgestelde maatregelen bijna volledig uit het oog. Slechts 37% is op de hoogte van het bestaan van de praktijkrichtlijnen van het Expertisecentrum Val- en Fractuurpreventie Vlaanderen. Slechts 30% van diegenen die de praktijkrichtlijnen kennen, volgen deze volledig op terwijl een doorgedreven aanpak nodig is voor succes (zie Todd). 64% volgt de richtlijn gedeeltelijk op. Belemmerende factoren De belangrijkste persoon die de toepassing in de weg staat, is de oudere zelf, aldus de bevraagde gezondheidswerkers. Volgens 85% van de hulpverleners negeren of ontkennen ouderen de problematiek. 75% geeft aan dat de oudere niet voldoende gemotiveerd is en 66% geeft aan dat ouderen niet willen meewerken. Vrees voor sociale stigmatisering speelt een rol, bijvoorbeeld bij het gebruik van een loophulpmiddel. De weigering heeft ongetwijfeld ook te maken met de confrontatie met persoonlijke realiteit. Volgens 63% van de hulpverleners zijn diensten moeilijk bereikbaar voor de ouderen en een kleine helft (48%) van de hulpverleners vindt dat ouderen weinig sociale steun krijgen van familie en sociale omgeving. De mentale steun van de gezondheidswerker heeft een belangrijke invloed. Als de gezondheidswerker enige twijfel over het nut van de valpreventie laat merken, zal de oudere zeker niet de stap zetten. 60% van de gezondheidswerkers heeft onvoldoende tijd en voor 54% sluiten de valpreventiemaatregelen niet aan op de routine-activiteiten. Case-finding, evaluatie en interventie volgens de regels eisen al snel een half uur, zonder de follow up in overweging te nemen. Volgens 54% van de hulpverleners vormen onvoldoende terugbetalingsmogelijkheden een belemmering om valpreventiemaatregelen toe te passen. Worden ook als belemmerend ervaren: het ontbreken van een valkliniek in de regio (51%), er alleen voor staan als gezondheidswerker (48%) en het niet erkennen van valpreventie als prioriteit door andere gezondheidswerkers (42%). 40% van de bevraagde gezondheidswerkers ziet tekorten in het valpreventiebeleid van de eigen organisatie met onder meer een gebrek aan duidelijke prioriteiten, regelgeving en ondersteunend materiaal. 4
5 27% ondervindt moeilijkheden om door te verwijzen. Een kwart ziet bij zichzelf en collega s een gebrek aan kennis. Voorstellen tot beleidsaanbevelingen Aandacht voor het levenslange perspectief van het preventief handelen met een doordacht beleid voor omkadering en ondersteuning vanwege de overheid. Aandacht voor het wegwerken van weerstand en ontkenning bij de doelgroep. Dit vereist een promotie van de sociale ondersteuning door familie en omgeving en een verbetering van de motiverende (gespreks-)technieken bij de professionele gezondheidswerkers. Structurele onderbouwing van de systematische opvolging van individuele patiënten en dit tijdens alle fasen in het therapeutisch proces, meer specifiek het starten van de behandeling na de case finding en nadien de opvolging van de therapeutische voorschriften en aanbevelingen. 4 Lieven Annemans Lieven Annemans, hoogleraar in de Gezondheidseconomie aan de Ugent en de VUB Het doel van de gezondheidszorg is gezondheidswinst te produceren, uitgedrukt in gewonnen gezonde levensjaren. Het streven naar een maximalisatie van de gezondheid van de bevolking verloopt binnen de beperkingen van de beschikbare middelen. Het criterium voor de optimalisatie van elke strategische keuze is kosteneffectiviteit. Er is echter geen onderzoek beschikbaar naar de kosteneffectiviteit van valpreventie in België. Kosteneffectiviteit hangt samen met diverse factoren zoals de selectie van de doelgroep en de aard en intensiteit van interventie en opvolging. Buitenlandse studies illustreren de haalbaarheid van deze onderzoeken. De investering in een oefenprogramma bij een hoogrisico doelgroep van fragiele thuiswonende vrouwen in Noorwegen leverde een besparing op van een 320 euro per persoon met een return on investment van 1,85 per geïnvesteerde euro. 4 De investering in algemene valpreventie aan huis in een hoogrisico populatie in het Verenigd Koninkrijk leverde een besparing op van 1500 per persoon en 5,34 minder vallen per persoon per jaar. 5 4 Scandinavian Journal of Public Health. 2009; 37: Age and Ageing. 2012; 41:
6 Andere studies illustreren dat de kosteneffectiviteit doorgaans verbetert naarmate de doelgroep en de aard van de interventie beter afgelijnd wordt, maar dit dient telkens afzonderlijk en in afweging met landelijke kostprofielen gecontroleerd te worden. Bijkomende bedenkingen België besteedt in verhouding aanzienlijk minder aan preventieve gezondheidszorg dan het Europese gemiddelde. De maximale kost voor een gewonnen gezond levensjaar mag volgens de WHO en EU ongeveer euro bedragen. Voorstellen tot beleidsaanbevelingen Uitvoeren van analyse van kosteneffectiviteit van diverse modellen van valpreventieinterventies in Vlaanderen. 5 Voorstellen tot beleidsaanbevelingen van uit de voorbereidende brainstormsessies en discussieronden 1. Sensibilisatie: o van ouderen over het nut van valpreventie; o van familie en mantelzorgers ter motivatie van ouderen tot meer deelname aan preventieve initiatieven (bijvoorbeeld door opleiding van ouderen en mantelzorgers); o van de afzonderlijke professionele doelgroepen met eigen klemtonen, onder andere op het belang van systematische samenwerking; o van het maatschappelijke gedachtengoed: valpreventie geniet nog altijd geen hoge maatschappelijke prioriteit; o van lokale overheden voor investeringen in een betere toegankelijkheid van de publieke ruimte (openbare gebouwen, goed onderhouden voet- en fietspaden, ). 2. Samenwerkingsverbanden: o aandacht voor de morele plicht tot samenwerking voor elke gezondheidswerker; o het systematisch doorvoeren, bekrachtigen en belonen van good practices uit proefprojecten ter bevordering van een systematische methodiek; o aandacht voor kwaliteit via bench marking, gestimuleerd door de overheid; 6
7 o onderzoek naar de optimale schaalgrootte voor samenwerkingsverbanden; o samenwerking met andere major stakeholders (Domus Medica, verbonden van verpleegkundigen, kinesitherapeuten ). o Stimuleren van het opzetten van lokale zorgpaden. o Aandacht voor een systematische informatieoverdracht, onder andere via de doorvoering, verdere ontwikkeling en verbeterde toegankelijkheid voor paramedici van E-health of het Globaal Medisch Dossier. o Optimalisering van de Sociale kaart, zowel inhoudelijk als qua gebruiksvriendelijkheid, voor een sneller gebruik en betere gerichte doorverwijzing. 3. Investeren in aandacht rond valpreventie in opleidingen naar professionelen: o investering in motivationele gesprekstechnieken & motivatie-training voor hulpverleners; o investering in een diepgaande opleiding van de thuisverzorgers; o aandacht voor het belang van de kwaliteit van de interventies bij preventief werk; o aandacht voor het belang van exercise is medicine in quasi alle professionele doelgroepen. 4. Organisatorische aspecten binnen de gezondheidszorg: o Financiële aspecten met: aanpassing van de terugbetalingscriteria voor hoogrisico-ouderen ter ondersteuning van de proactieve en preventieve strategieën; het voorzien van de nodige financiële middelen voor een kwaliteitsvolle preventie; analyses op kosteneffectiviteit van diverse interventiestrategieën bij diverse populaties in het kader van primaire preventie. o Verbetering van de bereikbaarheid van de ergotherapie in de thuiszorg. (Het nuttig effect van ergotherapie in de valpreventie voor de thuiswonende ouderen is aangetoond, maar de ergotherapie is in Vlaanderen onvoldoende beschikbaar in de eerstelijnszorg.) 5. Evaluatie o Het ontwikkelen van indicatoren voor evaluatie en opvolgsystemen voor valpreventie in de thuissetting (cf. woonzorgcentra). 7
IS IMPLEMENTATIE VAN VAL- EN FRACTUURPREVENTIE ÜBERHAUPT MOGELIJK? BELEMMERENDE EN BEVORDERENDE FACTOREN. Prof. dr. Koen Milisen
IS IMPLEMENTATIE VAN VAL- EN FRACTUURPREVENTIE ÜBERHAUPT MOGELIJK? BELEMMERENDE EN BEVORDERENDE FACTOREN Prof. dr. Koen Milisen Inhoud DEEL 1 Survey gebruik van valpreventiemaatregelen bij ouderen in de
Nadere informatieVlaamse richtlijn: Valpreventie bij thuiswonende ouderen. Prof. Dr. Koen Milisen
Vlaamse richtlijn: Valpreventie bij thuiswonende ouderen Prof. Dr. Koen Milisen www.valpreventie.be expertisecentrum@valpreventie.be 1 Vlaamse richtlijn: Valpreventie bij thuiswonende ouderen Milisen et
Nadere informatieEllen Vlaeyen. Studiedag Themareeks inzoomen op ziektebeelden: Ergotherapie bij valrisico 16/10/2014
Ellen Vlaeyen Studiedag Themareeks inzoomen op ziektebeelden: Ergotherapie bij valrisico 16/10/2014 Inhoud workshop Deel 1: Inleiding: Valproblematiek & voorstelling EVV Deel 2: Valpreventie: Praktijkrichtlijnen
Nadere informatieInleiding. A Case finding B Multifactoriële C Multifactoriële. Transfer van informatie bij ontslag
Inleiding Het College van Geneesheren voor de dienst Geriatrie heeft in het kader van kwaliteitsverbeterende initiatieven de laatste jaren gewerkt rond het gebruik van assessment instrumenten. Aan de hand
Nadere informatieValpreventie in woonzorgcentra
Valpreventie in woonzorgcentra Stand van zaken met betrekking tot de effectiviteit van valpreventiemaatregelen Wintermeeting, 27 februari 2015 Ellen Vlaeyen, RN, MSN & Koen Milisen RN, PhD Expertisecentrum
Nadere informatieValpreventie in woonzorgcentra Stand van zaken met betrekking tot de effectiviteit van valpreventiemaatregelen
Valpreventie in woonzorgcentra Stand van zaken met betrekking tot de effectiviteit van valpreventiemaatregelen Koen Milisen RN, PhD & Ellen Vlaeyen, RN, MSN Expertisecentrum Val- en fractuurpreventie Vlaanderen
Nadere informatieMeetinstrument valpreventie
Vink steeds het voor jou meest passende antwoord aan. Slechts één antwoord is mogelijk. Indien meerdere antwoorden mogelijk zijn, wordt dit met * aangegeven. Indien stippellijnen, hierop invullen a.u.b.
Nadere informatieDe multifactoriële aanpak van valproblematiek bij hoogrisicopersonen verloopt in drie fasen: A Case finding B Multifactoriële C Multifactoriële
Inleiding Valproblematiek is een multifactorieel probleem en vraagt om een multidisciplinaire aanpak. Valpreventie is daarenboven het meest effectief wanneer het zich richt op oudere personen met een verhoogd
Nadere informatieValkliniek: hoe complexe valproblemen multidisciplinair behandelen? Evelyn Van Cleynenbreugel
Valkliniek: hoe complexe valproblemen multidisciplinair behandelen? Evelyn Van Cleynenbreugel Voor wie? 65- plusser: die zich aanbiedt na een acuut valincident OF die gang- en/of evenwichtsproblemen heeft
Nadere informatieMultidisciplinaire aanpak van valpreventie in de thuiszorg Rapport studieavond op 4 september 2009 SIT regio Mortsel
ThuisGezondheidsZorg - Regio Mortsel Multidisciplinaire aanpak van valpreventie in de thuiszorg Rapport studieavond op 4 september 2009 SIT regio Mortsel Auteurs: De Coninck Leen De Lepeleire Jan Dieleman
Nadere informatieHET OTAGO-PROGRAMMA. Lenore Dedeyne. Otago hoofddocent Doctoraatsstudent CHROMETA
HET OTAGO-PROGRAMMA Lenore Dedeyne Otago hoofddocent Doctoraatsstudent CHROMETA DE VALPROBLEMATIEK Fatal falls rate per 100,000 habitants 160 140 120 100 80 60 40 20 0 5 11 10 16 19 34 41 64 106 65-69
Nadere informatieDe valpreventiecoördinator moet voldoen aan een duidelijk competentieprofiel.
Voor het welslagen van de implementatie van de praktijkrichtlijn en omwille van het belang van de samenwerking tussen de verschillende disciplines wordt best een valpreventiecoördinator aangesteld. Per
Nadere informatieSamenvatting SAMENVATTING
Samenvatting 147 Samenvatting Bezorgdheid om te vallen is een algemeen probleem onder zelfstandig wonende ouderen en vormt een bedreiging voor hun zelfredzaamheid. Deze bezorgdheid is geassocieerd met
Nadere informatieEEN OEFENPROGRAMMA VOOR THUIS OM VEILIG IN BEWEGING TE BLIJVEN DRAAIBOEK
EEN OEFENPROGRAMMA VOOR THUIS OM VEILIG IN BEWEGING TE BLIJVEN DRAAIBOEK INLEIDING Het oefenprogramma, dat we hier voorstellen, kadert binnen Ouderen in Beweging, onze integrale werking naar ouderen.
Nadere informatieMASTERPROEF. Bereidheid van 55-plussers tot deelname aan valpreventie
MASTERPROEF Geachte collega Bereidheid van 55-plussers tot deelname aan valpreventie Mijn naam is Martine Agten en ik ben werkzaam als huisarts-in-opleiding in de praktijk van dr. Carlier, dr. Schreurs,
Nadere informatie11/12/2018 HOE DE ORGANISATIE VAN DE GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG VOOR OUDEREN VERBETEREN? Vraag van de FOD Volksgezondheid. onderzoekvragen en methode
HOE DE ORGANISATIE VAN DE GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG VOOR OUDEREN VERBETEREN? JEF ADRIAENSSENS, MARIA-ISABEL FARFAN-PORTET, NADIA BENAHMED, LAURENCE KOHN, CÉCILE DUBOIS, STEPHAN DEVRIESE, MARIJKE EYSSEN,
Nadere informatieSystematische review naar effectieve interventies ter preventie van kindermishandeling.
Rapport Systematische review naar effectieve interventies ter preventie van kindermishandeling. Auteurs: F.J.M. van Leerdam 1 K. Kooijman 2 F. Öry 1 M. Landweer 3 1: TNO Preventie en Gezondheid Postbus
Nadere informatieVAL-net. Evelyn Van Cleynenbreugel
VAL-net Ontwikkeling van een prototype begeleidingsnetwerk voor verbetering van therapietrouw voor valpreventie bij thuiswonende ouderen met verhoogd valrisico. Evelyn Van Cleynenbreugel P r o b l e e
Nadere informatieBlijf in Beweging. Een oefenprogramma voor thuis om sociaal en fysiek in beweging te blijven. Draaiboek
Blijf in Beweging Een oefenprogramma voor thuis om sociaal en fysiek in beweging te blijven Draaiboek INLEIDING Het oefenprogramma, dat we hier voorstellen, kadert binnen Ouderen in Beweging, onze integrale
Nadere informatieSamenwerking huisarts en kinesitherapeut
Samenwerking huisarts en kinesitherapeut Lode Verreyen voorzitter WVVK UGent vakgroep huisartsgeneeskunde Inhoud v.d. workshop 1. Het voorschrift 2. Soorten voorschrift en aantal behandelingen 3. Het consultatief
Nadere informatieVallen zonder zorgen voor de actieve 55-plusser
voor de actieve 55-plusser DAG VAN DE TRAINER Gent 17-12-2016 Auteurs: Raf Tits, Jean Pierre Dziergwa, Geert Goetschalckx 1 Enkele praktische zaken: Vergeet niet jullie gsm na deze workshop terug aan te
Nadere informatieValkliniek. informatie voor patiënten
Valkliniek informatie voor patiënten INLEIDING 3 WAT GEBEURT ER IN DE VALKLINIEK? 3 HOE VERLOOPT EEN DAG IN DE VALKLINIEK? 4 CONTACTGEGEVENS 7 2 U bent onlangs gevallen of u loopt gevaar om te vallen.
Nadere informatieExpertisecentrum. Het toepassen van valpreventiemaatregelen in de thuiszorg
Expertisecentrum Val- en fractuurpreventie Vlaanderen Het toepassen van valpreventiemaatregelen in de thuiszorg een survey onderzoek in Vlaanderen Leysens G., Baecke C., Vandamme S., Vlaeyen E., Geeraerts
Nadere informatieSamenvatting Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2 hoofdstuk 3
Vallen komt in alle leeftijdsgroepen voor, maar vormt vooral bij ouderen een groot gezondheidsprobleem. Onder een val wordt verstaan een gebeurtenis waarbij de betrokkene onbedoeld op de grond of een lager
Nadere informatieActieplan 1 Informatie- en preventiebeleid naar de Zeelse bevolking toe op het vlak van o.m. (kinder)armoede, gezondheid, participatie
DEEL ARMOEDEBESTRIJDING Actieplan 1 Informatie- en preventiebeleid naar de Zeelse bevolking toe op het vlak van o.m. (kinder)armoede, gezondheid, participatie Actie 1 : Het OCMW zorgt er, zelfstandig of
Nadere informatie9/03/16. VAL-net: de ergotherapeut binnen transmurale samenwerking bij ouderen met verhoogd valrisico. Valnet-project. Initatiefnemers en partners
VAL-net: de ergotherapeut binnen transmurale samenwerking bij ouderen met verhoogd valrisico Julie Creyf & Evelyn Van Cleynenbreugel Valnet-project Initatiefnemers en partners Dept. Maatschappelijke Gezondheidszorg
Nadere informatieThemareeks inzoomen op ziektebeelden
Themareeks inzoomen op ziektebeelden 1. Ergotherapie bij valrisico 2. Ergotherapie bij de ziekte van Parkinson Donderdag 16 oktober 2014 Als ergotherapeuten die met ouderen werken, worden we vaak geconfronteerd
Nadere informatieImplementatie van klinische richtlijnen
Implementatie van klinische richtlijnen Leen Bouckaert en Leen De Coninck Inleiding Theoretisch kader Praktijkvoorbeeld Toepassing in de klinische praktijk Referenties Implementatie van klinische richtlijnen
Nadere informatieAcademia Press 2014. Vallen werd lange tijd beschouwd als een onvoorspelbaar incident dat niet kon. 1 Inleiding
147 1 Inleiding Vallen werd lange tijd beschouwd als een onvoorspelbaar incident dat niet kon worden vermeden (Miller, 2012). Het is nog maar twintig jaar dat vallen gezien wordt als een ernstig en multifactorieel
Nadere informatieDe kosteneffectiviteit van de bevolkingsonderzoeken in Vlaanderen. Baarmoederhalskanker, Borstkanker en Dikkedarmkanker
De kosteneffectiviteit van de bevolkingsonderzoeken in Vlaanderen. Baarmoederhalskanker, Borstkanker en Dikkedarmkanker Maaike Fobelets Lore Pil Koen Putman Lieven Annemans 5 oktober 2015 1 Algemene principes
Nadere informatie- 172 - Prevention of cognitive decline
Samenvatting - 172 - Prevention of cognitive decline Het percentage ouderen binnen de totale bevolking stijgt, en ook de gemiddelde levensverwachting is toegenomen. Vanwege deze zogenaamde dubbele vergrijzing
Nadere informatieOnderwerpen/deelprojecten regionaal uitvoeringsprogramma depressiepreventie 2008 t/m 2011 Gelderse Roos
Bijlage 2 Onderwerpen/deelprojecten regionaal uitvoeringsprogramma depressiepreventie 2008 t/m 2011 Gelderse Roos A1 Uitbrengen jaarkrant A2 Advertentie huis aan huis bladen A3 Consultatie B1 Brochures
Nadere informatieOver de lijnen heen. Daan Aeyels Departement maatschappelijke gezondheidszorg & eerstelijnszorg KU Leuven
Over de lijnen heen Daan Aeyels Departement maatschappelijke gezondheidszorg & eerstelijnszorg KU Leuven daan.aeyels@med.kuleuven.be @daanaeyels Romeo & Julia 1929: geboren 1943: oorlogswonde 1950: trouw
Nadere informatieLineaire stijging van 6 uur levensverwachting per dag in het Westen
GEZOND OUDER WORDEN Lowie Van Doninck Academie voor Gezondheidszorg AVANS Hogescholen Zaterdag 22 september Groenplus! Evolutie levensverwachting In 2006 was de levensverwachting bij geboorte 77,2 jaar
Nadere informatieMODULES VOOR HUISARTSEN
MODULES VOOR HUISARTSEN PROJECT/METHODIEK INHOUD (KORTE TOELICHTING) LESGEVER DUUR + KOSTPRIJS AANVRAGEN VIA De bevolkingsonderzoeken naar kanker : ondersteuning van en door de huisarts Elk jaar krijgen
Nadere informatiePersbericht. - 47,6 % van de Europeanen heeft een te zwak niveau van gezondheidswijsheid
Persbericht Oproep tot indienen van projecten voor de «Well Done MSD Health Literacy Awards», het initiatief dat Belgische projecten ter bevordering van de gezondheidswijsheid beloont www.welldoneawards.be
Nadere informatieBetere zorg voor patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden
Betere zorg voor patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden Prof. dr. Jany Rademakers NIVEL Nederlands Instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg CAPHRI Care and Public Health Research Institute
Nadere informatie(Chen, 2008; Dejaeger, 2009; Kannus, 2005; Nakamura, 2009; Ooms, 1994; Rapp, 2008a & 2008b; Rubenstein, 1990; Sorensen, 2006; Vu, 2006.
Ongeveer 10% tot 15% van de valincidenten bij ouderen leidt tot ernstige letsels, waaronder heupfracturen (1 tot 4,6%) en andere fracturen (1,4%). Omdat niet alle valincidenten te voorkomen zijn, dient
Nadere informatieGEÏNTEGREERDE THUISZORG
GEÏNTEGREERDE THUISZORG GEÏNTEGREERDE THUISZORG Instituut voor Zorgprofessionals biedt de cursus Geïntegreerde Thuiszorg aan. In de cursus staat het opzetten en onderhouden van een samenwerking tussen
Nadere informatieRonde 2: sessie 1 Verbinding tussen eerstelijnszorg en sociaal werk: winst voor ouderen
Ronde 2: sessie 1 Verbinding tussen eerstelijnszorg en sociaal werk: winst voor ouderen Integraal willen we allemaal maar hoe? 1. Klaske Wynia, onderzoeker Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG)
Nadere informatieDr. Hilde Verbeek 15 april 2014. Department of Health Services Research Focusing on Chronic Care and Ageing 1
Dr. Hilde Verbeek 15 april 2014 Department of Health Services Research Focusing on Chronic Care and Ageing 1 Doelstelling Nurses on the Move Bijdragen aan verbetering kwaliteit van zorg in verpleeg- en
Nadere informatieValpreventie in VPH Update richtlijn valpreventie
Voorkomen van toekomstig letsel Wat werkt in valpreventie? Valpreventie in VPH Update richtlijn valpreventie Dr. Nathalie van der Velde Internist-Geriatrician Academisch Medisch Centrum, Amsterdam www.menti.com
Nadere informatieValpreventie en fixatiearme zorg in WZC: wat zegt de evidentie?
Valpreventie en fixatiearme zorg in WZC: wat zegt de evidentie? Prof. dr. Koen Milisen Expertisecentrum Val- en fractuurpreventie Vlaanderen Departement Maatschappelijke Gezondheidszorg en Eerstelijnszorg,
Nadere informatieValpreventie bij thuiswonende ouderen Praktijkrichtlijn voor Vlaanderen
Valpreventie bij thuiswonende ouderen Praktijkrichtlijn voor Vlaanderen Milisen, K., Coussement, J., Vlaeyen, E., Bautmans, I., Bertrand, I., Boonen, S., Cambier, D., De Coninck, L., De Cuyper, M., Delbaere,
Nadere informatieLUSTRUMPROGRAMMA OPLEIDING MONDZORGKUNDE UTRECHT:
Op weg naar een Kamer Mondzorg Josef Bruers LUSTRUMPROGRAMMA OPLEIDING MONDZORGKUNDE UTRECHT: Quality for the future 4 oktober 2013 Kamer Mondzorg Werktitel voor een initiatief om in Nederland te komen
Nadere informatieRichtlijn alcohol screening door en voor arbeidsgeneesheren Lode Godderis 1,3 Marie-Claire Lambrechts 1,2
Richtlijn alcohol screening door en voor arbeidsgeneesheren Lode Godderis 1,3 Marie-Claire Lambrechts 1,2 1 KU Leuven, Centrum Omgeving en Gezondheid; 2 Vlaams expertisecentrum Alcohol en andere Drugs
Nadere informatieSTAPPENPLAN PREVENTIE VAN VALLEN IN DE EERSTE LIJN
STAPPENPLAN PREVENTIE VAN VALLEN IN DE EERSTE LIJN Preventie van nieuwe valincidenten en letsel bij zelfstandig wonende ouderen. STAP 1: Screenen op valrisico in de eerste lijn. 1. Bent u de afgelopen
Nadere informatieOrganisatie van de chronische zorg: een nieuwe aanpak nodig? Ontwikkeling van een position paper. Presenter : K. Van Week denvpk Heede 18 Maart 2013
Organisatie van de chronische zorg: een nieuwe aanpak nodig? Ontwikkeling van een position paper Editors: D. Paulus, K. Van den Heede, R. Mertens Presenter : K. Van Week denvpk Heede 18 Maart 2013 Position
Nadere informatieHoud ouderen op de been:
Houd ouderen op de been: wijkgerichte aanpak valpreventie Suzanne Polinder Erasmus MC Letsels door valongevallen Kosten vallen Directe medische kosten: Per letsel gemiddeld 8.800 o Heupfractuur 19.700
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting De levensverwachting van mensen met een ernstige psychiatrische aandoening (EPA) is gemiddeld 13-30 jaar korter dan die van de algemene bevolking. Onnatuurlijke doodsoorzaken zoals
Nadere informatieStappenplan Social Return on Investment. Onderdeel van de Toolkit maatschappelijke business case ehealth
Stappenplan Social Return on Investment Onderdeel van de Toolkit maatschappelijke business case ehealth 1 1. Inleiding Het succesvol implementeren van ehealth is complex en vraagt investeringen van verschillende
Nadere informatieWat heeft u gisteren gedaan om uw gezondheid op peil te houden?
Wat heeft u gisteren gedaan om uw gezondheid op peil te houden? Nooit te oud om te leren Gelderse bijeenkomst Consultatiebureaus voor Ouderen, 12-01- 2010, Provinciehuis, Arnhem Bankjes, buurtsuper, betaalbaar
Nadere informatieSWVG zoekt wetenschappelijk medewerkers
SWVG zoekt wetenschappelijk medewerkers Ben je geboeid door wetenschappelijk onderzoek? Voel je je uitgedaagd om wetenschappelijk onderzoek te verrichten en de minister hiermee te ondersteunen bij het
Nadere informatieValgerelateerde ziekenhuisopnamen bij ouderen in Nederland. [Trends in Fall-Related Hospital Admissions in Older Persons in the Netherlands]
Valgerelateerde ziekenhuisopnamen bij ouderen in Nederland [Trends in Fall-Related Hospital Admissions in Older Persons in the Netherlands] Klaas A. Hartholt; Nathalie van der Velde; Casper W.N. Looman;
Nadere informatieBeweegrichtlijnen Nr. 2017/08. Samenvatting
Beweegrichtlijnen 2017 Nr. 2017/08 Samenvatting Beweegrichtlijnen 2017 pagina 2 van 6 Achtergrond In Nederland bestaan drie normen voor bewegen: de Nederlandse Norm Gezond Bewegen, die adviseert op minstens
Nadere informatieBewegingskansen via toegankelijke (preventieve) gezondheidszorg Jan Tessier
Bewegingskansen via toegankelijke (preventieve) gezondheidszorg Jan Tessier Wat als preventieve gezondheidszorg toegankelijk zou zijn voor iedereen? 1 Beweegprikkels en preventie Bewegen is essentieel:
Nadere informatieVoor leidinggevenden ALCOHOL EN DRUGS OP HET WERK
Voor leidinggevenden ALCOHOL EN DRUGS OP HET WERK Alcohol en drugs op de werkplek: cijfers en gevolgen 4 Preventie: een wettelijke vereiste 8 Een preventief alcohol- en drugsbeleid opstellen 10 Tips voor
Nadere informatieSAMENVATTING. Samenvatting
SAMENVATTING. 167 Met de komst van verpleegkundigen gespecialiseerd in palliatieve zorg, die naast de huisarts en verpleegkundigen van de thuiszorg, thuiswonende patiënten bezoeken om te zorgen dat patiënten
Nadere informatieImplementatie Zorgstandaard Obesitas voor kinderen (4-12 jaar) KIZO-project
Implementatie Zorgstandaard Obesitas voor kinderen (4-12 jaar) KIZO-project Annemarie Schalkwijk Sandra Bot, co-promotor Petra Elders, co-promotor Giel Nijpels, promotor Lifestyle, Overweight and Diabetes
Nadere informatieChapter 11. Nederlandse samenvatting
Chapter 11 Nederlandse samenvatting Chapter 11 Reumatoïde artritis (RA) is een chronische aandoening die wordt gekenmerkt door ontstekingen van de gewrichten. Symptomen die optreden zijn onder andere pijn,
Nadere informatieHoe kan worden gegarandeerd dat mensen met osteoartritis en reumatoïde artritis overal in Europa optimale zorg krijgen: aanbevelingen van EUMUSC.
Hoe kan worden gegarandeerd dat mensen met osteoartritis en reumatoïde artritis overal in Europa optimale zorg krijgen: van EUMUSC.NET In partnerverband met EULAR en 22 centra in Europa - Met steun van
Nadere informatieUitnodiging voor huisartspraktijken voor deelname aan onderzoek Valpreventie in de eerstelijnszorg
Uitnodiging voor huisartspraktijken voor deelname aan onderzoek Valpreventie in de eerstelijnszorg Geachte huisarts, Zorggroep RCH Midden-Brabant heef het initiatief genomen om valpreventie te implementeren
Nadere informatieOnderzoeksvoorstel Voorbeelden van Taakherschikking in de Zorg
Onderzoeksvoorstel Voorbeelden van Taakherschikking in de Zorg De Verpleegkundig Specialist: De invloed op zorgpraktijken, kwaliteit en kosten van zorg in Nederland Iris Wallenburg, Antoinette de Bont,
Nadere informatieop zoek naar good practices
Werken met psychische klachten op zoek naar good practices Presentatie Congres Mensenwerk 9 februari 2015 Philip de Jong en Femke Reijenga Agenda 1. Het onderzoek 2. De bevindingen 3. De betekenis 4. Discussie
Nadere informatieOnderwijs & Onderzoek Interdisciplinair postgraduaat deskundige NAH
Onderwijs & Onderzoek Interdisciplinair postgraduaat deskundige NAH Auteurs: Annemie Spooren (Hogeschool PXL) Els Knippenberg (Hogeschool PXL) Frederik Houben (Hogeschool PXL) 1 INDEX 1. Doelstellingen
Nadere informatieIn Beweging! Lizette Wattel Universitair Netwerk Ouderenzorg UNO-VUmc 1-2-2015
2015 In Beweging! Lizette Wattel Universitair Netwerk Ouderenzorg UNO-VUmc 1-2-2015 IN BEWEGING IMPLEMENTATIE VAN EEN BEST PRACTICE BINNEN HET UNO-VUMC. EINDVERSLAG INLEIDING Ouderen in woonzorgcentra
Nadere informatieBEVORDERING VAN DE COMMUNICATIE TUSSEN ZORGVERLENERS BETROKKEN BIJ DE ZORG VOOR OUDERE AFHANKELIJKE PERSONEN
BEVORDERING VAN DE COMMUNICATIE TUSSEN ZORGVERLENERS BETROKKEN BIJ DE ZORG VOOR OUDERE AFHANKELIJKE PERSONEN EINDRAPPORT - PERIODE : 01 JANUARI 2006 TOT 31 OKTOBER 2006 - COORDINATEN VAN DE GDT : GDT van
Nadere informatieRapport 833 Derriks, M., & Kat, E. de. (2020). Jeugdmonitor Zeeland Amsterdam: Kohnstamm Instituut.
Samenvatting Rapport 833 Derriks, M., & Kat, E. de. (2020). Jeugdmonitor Zeeland Amsterdam: Kohnstamm Instituut. De Jeugdmonitor Zeeland De Jeugdmonitor Zeeland is een plek waar allerlei informatie bij
Nadere informatieDit proefschrift presenteert de resultaten van het ALASCA onderzoek wat staat voor Activity and Life After Survival of a Cardiac Arrest.
Samenvatting 152 Samenvatting Ieder jaar krijgen in Nederland 16.000 mensen een hartstilstand. Hoofdstuk 1 beschrijft de achtergrond van dit proefschrift. De kans om een hartstilstand te overleven is met
Nadere informatieActief ouder worden: meer dan sportelen. Prof. Dr. Anja Declercq UDL Kortrijk, 27 februari 2014
Actief ouder worden: meer dan sportelen Prof. Dr. Anja Declercq UDL Kortrijk, 27 februari 2014 De vergrijzing wordt vaak en vooral geproblematiseerd Maar is de vergrijzing iets dat louter negatief is?
Nadere informatieEDOMAH staat voor: Ergotherapie bij Dementerende Ouderen en hun Mantelzorgers Aan Huis.
EDOMAH EDOMAH staat voor: Ergotherapie bij Dementerende Ouderen en hun Mantelzorgers Aan Huis Inhoud presentatie Doelgroep Doel EDOMAH Uitleg EDOMAH Voorbeelden Vergoeding Signalering Vragen Evidence Doelgroep
Nadere informatieRoadmap Institute for Positive Health. April 2016 Stichting IPH
Roadmap Institute for Positive Health April 2016 Stichting IPH INTRODUCTIE VAN DE IPH ROADMAP De IPH roadmap schetst de resultaten die IPH de komende jaren wil realiseren. De weg naar de resultaten toe
Nadere informatieHet voorspellen van de kans op vallen de hoeveelheid en kwaliteit van het alledaags lopen als risicofactoren
amenvatting 123 amenvatting 125 Het voorspellen van de kans op vallen de hoeveelheid en kwaliteit van het alledaags lopen als risicofactoren Vallen is één van de meest belangrijke oorzaken van letsel
Nadere informatieSummery. Effectiviteit van een interventieprogramma op arm-, schouder- en nekklachten bij beeldschermwerkers
ummery amenvatting Effectiviteit van een interventieprogramma op arm-, schouder- en nekklachten bij beeldschermwerkers 207 Algemene introductie Werkgerelateerde arm-, schouder- en nekklachten zijn al eeuwen
Nadere informatieBusiness Case depressiepreventie in Zuid- Holland Noord. Nicolette van der Zouwe 29 mei 2012
Business Case depressiepreventie in Zuid- Holland Noord Nicolette van der Zouwe 29 mei 2012 Opzet Business Case depressiepreventie (BC dp) Waarom Hoe Veerkracht initiatieven Hoe nu verder in ZHN? GGD NL,
Nadere informatieblijf staan valpreventie in verzorgingshuizen
blijf staan valpreventie in verzorgingshuizen Valongelukken in verzorgingshuizen - de cijfers Jaarlijks raken ongeveer 3600 bewoners van verzorgingshuizen zodanig verwond dat ze op een Spoedeisende Hulpafdeling
Nadere informatie3 FASEN MODEL. Inhoud: - Introductie - Fase 1 - Fase 2 - Fase 3 - Verbeteren Zelfmanagement
3 FASEN MODEL Inhoud: - Introductie - Fase 1 - Fase 2 - Fase 3 - Verbeteren Zelfmanagement INTRODUCTIE Het aanmoedigen van chronisch zieke patiënten door zorgverleners in het nemen van dagelijkse beslissingen,
Nadere informatieJaarplan en begroting Expertisecentrum Val- en fractuurpreventie Vlaanderen
Jaarplan en begroting Expertisecentrum Val- en fractuurpreventie Vlaanderen W e r k j a a r 2 0 1 4 Inhoud 1 Inleiding... 3 2 Jaarplan 2014... 4 2.1 Resultaatsgebied 1: Het aanbieden van informatie, documentatie
Nadere informatieBewezen effectief werken. Korte introductie
Bewezen effectief werken Korte introductie Gert van den Berg Brussel, 20 maart 2018 Programma Evidence-based werken Werken aan verbetering Databank en Commissie * Voorbeelden Verdere ontwikkeling 2 Achtergrond
Nadere informatieKennissynthese arbeid en psychische aandoeningen. Dr. F.G.Schaafsma Dr. H. Michon Prof. dr. J.R. Anema
Kennissynthese arbeid en psychische aandoeningen Dr. F.G.Schaafsma Dr. H. Michon Prof. dr. J.R. Anema Ernstige Psychische Aandoeningen (EPA) Definitie consensus groep EPA¹ - Sprake van psychische stoornis
Nadere informatieTIJD VOOR FAMILIEPARTICIPATIE IN GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG
TIJD VOOR FAMILIEPARTICIPATIE IN GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG Fed. Project Participatie patiënten- & familievertegenwoordiging Similes Francophone asbl - Similes Vlaanderen vzw UilenSpiegel vzw - Psytoyens
Nadere informatieHOOFDSTUK 1: INLEIDING
168 Samenvatting 169 HOOFDSTUK 1: INLEIDING Bij circa 13.5% van de ouderen komen depressieve klachten voor. Met de term depressieve klachten worden klachten bedoeld die klinisch relevant zijn, maar niet
Nadere informatieHoe beweegprogramma's voor kwetsbare ouderen te implementeren?!
Hoe beweegprogramma's voor kwetsbare ouderen te implementeren?! Goede implementatiestrategieën voor interventies gericht op behoud van cognitie (45+) i.o.v. de Hersenstichting en i.s.m. Mulier Instituut
Nadere informatiewaardoor een beroerte kan worden gezien als een chronische aandoening.
amenvatting Elk jaar krijgen in Nederland zo n 45.000 mensen een beroerte, ook wel CVA (Cerebro Vasculair Accident) genoemd. Ongeveer 60% van hen keert na opname in het ziekenhuis of revalidatiecentrum
Nadere informatieInformatiebrochure Geriatrisch dagziekenhuis De valkliniek
Informatiebrochure Geriatrisch dagziekenhuis De valkliniek 1 Inleiding Naarmate je ouder wordt verandert je lichamelijke conditie: bewegingen en reacties worden trager. Vallen is een vaak voorkomend probleem
Nadere informatieJAARPLAN BEGROTING - INDICATOREN. Expertisecentrum Valpreventie Vlaanderen WERKJAAR 2010
JAARPLAN BEGROTING - INDICATOREN Expertisecentrum Valpreventie Vlaanderen WERKJAAR 2010 Inhoudsopgave 1. Jaarplan 2010... 3 1.1 Thuiswonende ouderen... 3 1.1.1 Algemene gezondheidspromotie met de focus
Nadere informatieDe business case voor een preventief gezondheidsbeleid op het werk
De business case voor een preventief gezondheidsbeleid op het werk Marc De Greef Symposium Vlaams Instituut Gezond Leven Mechelen, 18 oktober 2018 1 Laat ons meer omhoog kijken En dodelijke intoxicatie
Nadere informatieBegeleiden van cliënten met psychische kwetsbaarheid met een online groepscursus. Femke Bennenbroek, ZINZIZ
Begeleiden van cliënten met psychische kwetsbaarheid met een online groepscursus Femke Bennenbroek, ZINZIZ Vandaag Welkom & agenda Introductie werkloos met CMD Online begeleiding Screenen en selecteren
Nadere informatieVSO congres BANENAFSPRAAK. Vrijdag 2 november 2018 Spaces, Den Haag
VSO congres BANENAFSPRAAK Vrijdag 2 november 2018 Spaces, Den Haag WAT ZIJN DE MAATSCHAPPELIJKE KOSTEN EN BATEN VAN EEN SUCCESVOLLE BANENAFSPRAAK? Prof Dr A. Burdorf Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg
Nadere informatieVoorbeeld ontwerpbeslissing BOEBS Blijf Op Eigen Benen Staan
Voorbeeld ontwerpbeslissing BOEBS Blijf Op Eigen Benen Staan Rubriek NDC code: 633.3 (Logo vzw (Lokaal Gezondheidsoverleg )) Wetten en decreten Het gemeentedecreet van 15 juli 2005 en latere (Indien de
Nadere informatieGedragsindicatoren HBOV cohort
Competentie 1 (HBOV cohort 2010-2014 leerjaar 2) Om de last van ziekte, handicap of sterven te verlichten, verleent de hbo-verpleegkundige op een professioneel verantwoorde wijze verpleegkundige zorg op
Nadere informatieRonde 2: sessie 1 Verbinding tussen eerstelijnszorg en sociaal werk: winst voor ouderen
Ronde 2: sessie 1 Verbinding tussen eerstelijnszorg en sociaal werk: winst voor ouderen Persoonsgerichte en geïntegreerde ouderenzorg: Kenmerken, uitkomsten en borging Dr. Klaske Wynia, onderzoeker persoonsgerichte
Nadere informatieHet RAI-instrument Resident Assessment Instrument Naar een implementatie in België?
FEDERALE OVERHEIDSDIENST VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU DIRECTORAAT-GENERAAL ORGANISATIE GEZONDHEIDSZORGVOORZIENINGEN Symposium 19 februari 2008 Wolubilis - Brussel (Sint-Lambrechts-Woluwe)
Nadere informatieExpertisecentrum Val- en fractuurpreventie Vlaanderen (EVV) Eindrapport werkjaar 2012
Expertisecentrum Val- en fractuurpreventie Vlaanderen (EVV) Eindrapport werkjaar 2012 Milisen, K., Vlaeyen, E., Leysens, G., Van der Elst, E., Dejaeger, E. In opdracht van het Ministerie van de Vlaamse
Nadere informatieOndersteuningsgroep valpreventie
Ondersteuningsgroep valpreventie Leen Bouckaert, Sara Bombeke, Katelijne Daelman, Els Herpels, Elien Saey-Van Peteghem, Chantal Schuerbeke Inleiding Ondersteuningsgroep valpreventie Valproblematiek Presentatie
Nadere informatieInnovatie in de ouderenzorg in België. Prof. Dr. Anja Declercq Lucas, KU Leuven
Innovatie in de ouderenzorg in België Prof. Dr. Anja Declercq Lucas, KU Leuven Ouderen in België De vergrijzing wordt vaak en vooral geproblematiseerd Maar is in de eerste plaats een succes! 4 Beelden
Nadere informatieJAARPLAN BEGROTING - INDICATOREN. Expertisecentrum Valpreventie Vlaanderen WERKJAAR 2011
JAARPLAN BEGROTING - INDICATOREN Expertisecentrum Valpreventie Vlaanderen WERKJAAR 2011 Inhoudsopgave 1 Jaarplan 2011 3 1.1 Het verstrekken van informatie en advies 3 1.1.1 Thuiswonende ouderen 3 1.1.1.1
Nadere informatieTransmurale zorgbrug
Transmurale zorgbrug 13 februari 2014 Geriatriedagen 2014 Renate Agterhof, verpleegkundig specialist Spaarne Ziekenhuis Marina Tol, onderzoekscoördinator AMC Programma Aanleiding, ontwikkeling en stand
Nadere informatie