BESLUIT. Openbaar. Nederlandse Mededingingsautoriteit

Transcriptie

1 Nederlandse Mededingingsautoriteit BESLUIT Nummer Betreft zaak: Van der Post-overheidssteun politieke partijen Besluit van de directeur-generaal van de Nederlandse Mededingingsautoriteit tot nietontvankelijkverklaring van het bezwaar van de heer Van der Post tegen zijn besluit van 24 april I Verloop van de procedure 1. Op 1 februari 2002 heeft de heer Van der Post een klacht ingediend bij de directeur-generaal van de Nederlandse Mededingingsautoriteit (hierna: d-g NMa) tegen de politieke partijen die zitting hebben in de Tweede Kamer der Staten-Generaal. Het gaat om PvdA, VVD, D66, CDA, Christen Unie, SGP, Groen Links en SP. 2. De klacht richt zich op het feit dat genoemde politieke partijen financieel worden gesteund op basis van de Wet subsidiëring politieke partijen (hierna: WSPP). Een partij als Leefbaar Nederland ontvangt dergelijke steun niet en wordt daardoor, aldus klager, financieel benadeeld ten opzichte van reeds gevestigde politieke partijen. De doelstellingen van Leefbaar Nederland zouden daardoor niet gerealiseerd kunnen worden, zodat een verbetering van de leefomgeving van de heer Van der Post niet gerealiseerd kan worden. Voorts klaagt de heer Van der Post erover dat hij, via de belastingen waarmee genoemde wet wordt uitgevoerd, meebetaalt aan met Leefbaar Nederland concurrerende politieke partijen. 3. Bij besluit van 24 april 2002 (hierna: het bestreden besluit) is geoordeeld dat het op grond van de WSPP op aanvraag verstrekken van subsidie en/ of het overleg tussen politieke partijen inzake (toekomstige) wetgeving niet kan worden aangemerkt als (een) gedraging(en) van (een) onderneming(en) in de zin van de Mededingingswet (hierna ook: Mw), nu genoemde gedraging(en) geen betrekking heeft (hebben) op het verrichten van activiteiten op een markt als in de Mededingingswet wordt bedoeld. Het verzoek van klager om toepassing van de Mededingingswet werd mitsdien afgewezen. 1

2 4. Tegen voornoemd besluit is op 22 mei 2002, en derhalve tijdig, door de heer Van der Post bezwaar aangetekend. 5. Op 21 juni 2002 heeft ten kantore van de NMa een hoorzitting plaatsgevonden. Van deze hoorzitting is een verslag gemaakt dat op 9 juli 2002 aan klager is toegezonden. 6. Op genoemde hoorzitting heeft klager zijn standpunten herhaald en toegelicht. II Gronden van bezwaar 7. Bezwaarmaker betoogt dat de bureaus van de door hem aangeklaagde politieke partijen economische activiteiten uitoefenen. De bureaus hebben, aldus bezwaarmaker, door middel van een kartel, met behulp van derden (politici) een wet laten opstellen die de gevestigde politieke partijen, die vertegenwoordigers in de Tweede Kamer hebben, bevoordeelt ten opzichte van politieke partijen zonder vertegenwoordigers in de Tweede Kamer. 8. Voorts stelt bezwaarmaker dat er een markt voor politieke partijen is waarop de politieke partijen diensten verlenen ten behoeve van de kiezer en de mogelijke leden en/ of politici. 9. Bij brieven van 12 en 14 juni 2002 heeft bezwaarmaker zijn bezwaar nader toegelicht (zie verder randnummer 15). III Beoordeling 10. Alvorens het bezwaar inhoudelijk te kunnen beoordelen, dient de ontvankelijkheid van het bezwaar te worden vastgesteld. De vraag of de heer Van der Post als belanghebbende kan worden aangemerkt heeft de d-g NMa in het bestreden besluit in het midden gelaten. De d-g NMa heeft eraan gehecht om, afgezien van de vraag of de heer Van der Post als belanghebbende kan worden aangemerkt, in het bestreden besluit aan te geven dat een inhoudelijke beoordeling van de klacht van de heer Van der Post niet tot het gewenste resultaat zou kunnen leiden nu de feiten en gedragingen waar de klacht van de heer Van der Post zich tegen richt niet binnen het bereik van de Mededingingswet vallen. De d-g NMa is derhalve niet bevoegd hiertegen op te treden. In bezwaar dient de d-g NMa de vraag naar de belanghebbendheid van de heer Van der Post evenwel uitdrukkelijk onder ogen te zien. 2

3 11. Degene aan wie op grond van artikel 8:1, eerste lid, Algemene wet bestuursrecht (hierna: Awb) het recht wordt toegekend beroep in te stellen bij een administratieve rechter dient ingevolge artikel 7:1, eerste lid, Awb eerst bezwaar te maken bij het bestuursorgaan dat het bestreden besluit heeft genomen. Ingevolge artikel 8:1, eerste lid, Awb, juncto artikel 93, eerste lid, Mw kan een belanghebbende tegen besluiten op grond van de Mededingingswet beroep instellen bij de rechtbank te Rotterdam. 12. Op grond van artikel 1:2, eerste lid, Awb blijkt wordt onder belanghebbende verstaan: degene wiens belang rechtstreeks bij een besluit is betrokken. Daarnaast moet blijkens de rechtspraak aan de volgende cumulatieve voorwaarden zijn voldaan. Er moet sprake zijn van een eigen belang, dat objectief bepaalbaar, actueel en persoonlijk is. 13. Een persoonlijk belang vereist dat het bij het besluit betrokken belang zodanig moet zijn dat de bezwaarmaker zich daarmee in rechtens voldoende mate onderscheidt van anderen. In de Memorie van Toelichting bij artikel 1:2 Awb staat dat als volgt verwoord: Maar ook een persoon van wie gezegd kan worden dat hij enig belang heeft, doch die zich op dat punt niet onderscheidt van grote aantallen anderen, kan niet worden beschouwd als een persoon met een rechtstreeks betrokken belang. 1 Het feit dat iemand enig belang heeft, is derhalve onvoldoende om beschouwd te worden als belanghebbende in de zin van artikel 1:2, eerste lid, Awb. Het criterium persoonlijk belang is in de rechtspraak nader ingevuld. 2 Er is slechts sprake van een persoonlijk belang indien het een kenmerkend individualiseerbaar belang betreft. De rechtbank Rotterdam heeft in een uitspraak overwogen dat er geen redenen van strategische aard zijn het belanghebbende-begrip voor de Mededingingswet te verruimen. 3 Daaraan staat naar het oordeel van de rechtbank in de weg dat een zekere beperking van de ruimst mogelijke opvatting van het begrip belanghebbende noodzakelijk is om de uitvoering van de administratieve wetgeving en de in dat kader plaatsvindende procedures efficiënt en slagvaardig te doen verlopen Bij brief van 31 mei 2002 van de NMa is de heer Van der Post verzocht aan te geven op welke gronden hij meent belanghebbende te zijn in de zin van artikel 1:2, eerste lid, Awb. De heer Van der Post heeft bij brieven van 12 en 14 juni 2002 zijn belanghebbendheid nader toegelicht. 1 PG Awb I, p Rb Den Bosch 27 april 1994, JB 94/138; Pres. Rb Leeuwarden 8 augustus 1994, AB 94/271; CBB 18 februari 1998, AB Kort 98/ Rb Rotterdam 15 augustus 2001, MEDED 99/ 1783-SIMO en 99/ 1836-SIMO. In die zaak werd het beroep van een consument-contractspartij die ten aanzien van een onderneming een verzoek om toepassing van artikel 56 Mw indiende, niet-ontvankelijk verklaard. 4 Zie ook PG Awb I p

4 Zo stelt Van der Post (1) middels de belastingen mee te betalen aan het bevoordelen van de concurrenten van Leefbaar Nederland. Voorts (2) kunnen door genoemde bevoordeling de doelstellingen van Leefbaar Nederland niet worden gerealiseerd waardoor een verbetering van de leefomgeving van Van der Post achterwege blijft. Van der Post heeft hierbij aangegeven mede te spreken namens de heer Vlemmix (lijsttrekker van de Partij van de Toekomst) en de heer Koop (lijsttrekker van de Vrije Indische Partij). 15. Hetgeen de heer Van der Post in zijn bezwaar en de daarop volgende brieven van 12 en 14 juni 2002 heeft aangevoerd kan echter niet tot het oordeel leiden dat hij aan de vereisten van het belanghebbende-begrip voldoet. 16. In het onderhavige geval kan een kenmerkend individualiseerbaar belang niet aanwezig worden geacht. De heer Van der Post onderscheidt zich niet van grote aantallen anderen. Niet is gebleken van een bijzonder nadeel dat de heer Van der Post anders dan anderen treft. Het feit dat de heer Van der Post stelt namens de heer Vlemmix en de heer Koop te spreken heeft niet tot gevolg dat de heer Van der Post, zoals hij tijdens de hoorzitting veronderstelde, als belanghebbende dient te worden aangemerkt. 17. De heer Vlemmix en de heer Koop hebben geen bezwaarschrift ingediend, noch is namens hen een bezwaarschrift ingediend. Van der Post kan reeds daardoor niet als hun gemachtigde optreden in deze procedure. 18. Op grond van het voorgaande concludeert de d-g NMa dat de heer Van der Post geen persoonlijk voldoende onderscheidend belang heeft dat rechtstreeks betrokken is bij het gevraagde besluit. De heer Van der Post is geen belanghebbende in de zin van de Algemene wet bestuursrecht. Het bezwaar van de heer Van der Post is derhalve niet-ontvankelijk. 4

5 IV Besluit 19. De directeur-generaal van de Nederlandse Mededingingsautoriteit verklaart het bezwaar van de heer Van der Post tegen zijn besluit van 24 april 2002 niet-ontvankelijk. Datum: 26 juli 2002 De directeur-generaal van de Nederlandse Mededingingsautoriteit voor deze: w.g. drs R.J.P. Jansen Plv. directeur-generaal Tegen dit besluit kan degene, wiens belang rechtstreeks bij dit besluit is betrokken, binnen zes weken na bekendmaking van dit besluit een beroepschrift indienen bij de arrondissementsrechtbank te Rotterdam, sector bestuursrecht, Postbus 50951, 3007 BM Rotterdam 5