CGT bij suïcidale patiënten Workshop VGCT
|
|
- Ferdinand Claes
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 CGT bij suïcidale patiënten Workshop VGCT Ad Kerkhof AJFM Kerkhof Afdeling Klinische Psychologie Vrije Universiteit Amsterdam
2 Workshop Korte introductie : suicidaliteit begrijpen Oefening 1: Suicidale gedachten Oefening 2: Ontvluchten van gedachten Oefening 3: Behandelen suicidale gedachten Doel: piekeren over suicide afremmen
3 Stap 1: Suicide begrijpen Doelgericht, functioneel gedrag Doel is niet dood zijn of dood gaan Doel is: stoppen met denken, voelen, waarnemen, bewustzijn Doodgaan is het middel Suicide is vorm van zelfbescherming Tegen nog groter onheil: door moeten leven
4 Bij suïcide: ergste is je overkomen Belangrijkste doelen zijn weggevallen Onherstelbaar onbereikbaar Hele leven is zinloos geworden Identiteit, het zelf is bedreigd Voortdurend kwellend bewustzijn Wens denken en voelen nu te stoppen Zelfbescherming tegen het bedreigde zelf. Het moet nu afgelopen zijn
5 Stap 2: Suïcidepogingen begrijpen Doelgericht, functioneel gedrag Doel is niet dood zijn of dood gaan Doel is: stoppen met denken, voelen, waarnemen, bewustzijn Pillen en snijden zijn de middelen Poging is vorm van zelfbescherming Tegen de eigen gedachten / emoties
6 Motieven bij suïcidepogingen: De situatie was zo ondraaglijk dat ik niets anders wist te doen 78 % Mijn gedachten waren zo vreselijk dat ik daar vanaf wilde zijn 55 % Ik wilde een tijdje weg uit een onmogelijk situatie 50 % Ik wilde sterven 48 % Ik wilde geen pijn meer voelen 44 % Ik leek de controle over mezelf te verliezen 42 % Ik wilde anderen duidelijk maken hoe wanhopig ik me voelde 39 %
7 Suïcidepogingen: Motieven Cry of pain + Cry for help Cry of pain + Cry for help Cry of pain + Cry for help
8 In de aanloop tot suïcidepogingen: Dwangmatig obsessief denken Piekeren over je problemen Slapeloosheid Crisis en ambivalentie
9 Stelt u zich voor: U heeft een liedje in uw hoofd En dat gaat er maar niet uit En het is een vervelend liedje Naar eigen keuze, of Heb je even voor mij Een beetje verliefd Shalali Shalala
10 Nu gaat het niet om een liedje Voortdurende schuldgevoelens Waardeloosheid, falen Walging, zelfhaat Herinneringen, beelden verkrachting Gepest worden, vernedering Gezichtsverlies, krenking
11 Stelling: Het excessief en dwangmatig piekeren over suicide en de gedachten die daaraan ten grondslag liggen geven een acceleratie aan het verlangen het bewustzijn te stoppen.
12 Stelling: Vaak pleegt iemand suicide om (onder andere) van het excessieve en dwangmatige gepieker af te zijn. Ik kan het niet meer aan.
13 Stelling: Behandeling van excessief en dwangmatig piekeren over suicide en de gedachten die daaraan ten grondslag liggen kunnen het verlangen het bewustzijn te stoppen afremmen.
14 Overzicht en empirische studies Kerkhof, A.J.F.M., & Spijker, B.A.J. van: Worrying and Rumination as Proximal Risk Factors for Suicidal Behaviour. In: R.O Connor, S. Platt, & J. Gordon (Eds.) International Handbook on Suicide Prevention: Research, Policy and Practice. Chichester, Wiley- Blackwell (pp )
15 Oefeningen Oefening 1: Suicidale gedachten identificeren Oefening 2: Ontvluchten van gedachten Oefening 3: Behandelen suicidale gedachten
16 Uw lastige suïcidale patiënt Wilt u even denken aan een lastige suïcidale patiënt. Probeer zo veel mogelijk details van die patiënt te herinneren. Tracht u zich het moeilijkste moment met deze patiënt voor de geest te halen. Hoe voelde u zich toen? Hoe voelde de patiënt zich toen? (2 minuten, s.v.p. opslaan op uw harde schijf)
17 Oefening I Welke suïcidale gedachten hebben suïcidale patiënten? Welke gedachten willen suïcidale patiënten ontvluchten?
18 Oefening I Tweetallen A en B Hulpverlener A speelt zijn lastige suïcidale patiënt Hulpverlener B probeert een goed beeld te verkrijgen van de suïcidale gedachten van A en van de gedachten waar hij/zij van af wil NIET HULPVERLENEN, alleen inventariseren NIET van rol wisselen. Vijftien minuten maximaal Gebruik uitgedeelde lijst met vragen
19 Doorvragen naar aard van de suicide-ideatie (A.J.F.M. Kerkhof en K. van Heeringen, 2000) Hoe vaak denkt u aan suïcide? (af en toe, dagelijks, bij voortduring?) Hoe intens denkt u aan suïcide? (als vluchtige gedachten, als obsessie, als nachtmerrie?) Hoe wanhopig voelt u zich nu? (bij vlagen, voortdurend, erger dan ooit?) Komen er in uw gedachten ook beelden van suïcide naar boven? (heldere beelden van mogelijke methoden, springen of een vuurwapen hanteren, of alleen gedachten?) Hoe indringend zijn gedachten en beelden van suïcide? (overweldigend, oncontroleerbaar of vluchtig, voorbijgaand en controleerbaar. Beangstigen deze gedachten of beelden u?) Heeft u impulsen om toe te geven aan uw verlangen om suïcide te plegen? Bent u bang om de controle over uzelf te gaan verliezen? Heeft u zichzelf in de hand? Wat is aantrekkelijker voor u: de gedachte om door te zullen leven of om te zullen sterven? (zou u liever door willen leven, of leeft u alleen nog maar in afwachting van uw sterven?)
20 Als u aan uw eigen dood denkt, heeft u dan veel verdriet, of moet u dan veel huilen? (emotionele kleur kan onverschillig zijn of lijken, of juist zeer aangedaan) Heeft u al een plan gemaakt over hoe u een eind aan uw leven zou kunnen maken? (heeft u een voorkeur voor een methode, voor een plaats, of voor een datum?) Heeft u al voorbereidingen getroffen in die richting? (tijden genoteerd dat treinen een spoorwegovergang passeren, medicijnen gespaard, touw klaargelegd, afscheidsbrief geschreven, al een keer boven op de flat gestaan ter voorbereiding?) Hoeveel haast heeft u met uw wens om suïcide te plegen? (is er nog enige tijd, of is er grote haast om vandaag nog suïcide te plegen?) Welke dingen houden u tegen om suïcide te plegen? (familieleden, nog enige hoop op verbetering, eerst nog zaken afmaken?) Wat zou u bereiken als u suïcide zou plegen? (eindelijk rust, overleden dierbare terugzien, geen pijn meer voelen, het voor anderen makkelijker maken, wraak nemen, anderen duidelijk maken hoe wanhopig u bent?) Welke zijn de consequenties van uw suïcide voor anderen? (ernstig leed voor achterblijvenden, goed voor hen dat ik er niet meer ben, laat me koud?)
21 Graden van ernst suïcide ideatie: Lichte mate: vluchtig, wil liever leven Ambivalentie: impulsief en relationeel Ernstige mate: wanhopig, plan Zeer ernstige mate: wanhopig, ontredderd, blikvernauwing,
22 Onthoudt: U denkt aan suïcide: dan moet u wanhopig zijn. Klopt dat? Waarover bent u (het meest) wanhopig?
23 Oefening I Tweetallen A en B Hulpverlener A speelt zijn lastige suïcidale patiënt Hulpverlener B probeert een goed beeld te verkrijgen van de suïcidale gedachten van A en van de gedachten waar hij/zij van af wil NIET HULPVERLENEN, alleen inventariseren NIET van rol wisselen. Vijftien minuten maximaal Gebruik uitgedeelde lijst met vragen
24 Oefening I Welke suïcidale gedachten hebben suïcidale patiënten? Welke gedachten willen suïcidale patiënten ontvluchten?
25 Enkele tips: Wel luisteren naar het antwoord Doorvragen totdat je t begrijpt Wees nieuwsgierig Wees gedetailleerd, specifiek, concreet Gebruik kernwoorden voor volgende vraag Niet denken aan levens redden Luisteren is al behulpzaam
26 Oefening II Welke suïcidale gedachten hebben suïcidale patiënten? Welke gedachten willen suïcidale patiënten ontvluchten?
27 Oefening II Tweetallen A en B Hulpverlener B speelt zijn lastige suïcidale patiënt Hulpverlener A speelt zichzelf A probeert een beeld te vormen van suïcidaliteit van B en van terugkerende gedachten NIET HULPVERLENEN, alleen inventariseren NIET van rol wisselen Vijftien minuten maximaal
28 Oefening II Welke suïcidale gedachten hebben suïcidale patiënten? Welke gedachten willen suïcidale patiënten ontvluchten?
29 Onthoudt: U denkt aan suïcide: dan moet u wanhopig zijn. Klopt dat? Waarover bent u (het meest) wanhopig?
30 Suicidaliteit als piekeren Zelfde functie als rumineren en piekeren: Poging om probleem op te lossen Herhaald, oncontroleerbaar, obsessief Vele uren per dag Angstig voor de toekomst Leidt tot moeheid, machteloosheid, hopeloosheid, uitputting en tot suïcide
31 Oefening III tegen het suïcidale gepieker Zelfde tweetallen A en B, zelfde patiënten Met rolwisseling: twee maal 15 minuten Bekijk suïcidale gedachten als piekergedachten (duur, herhaling, controleerbaarheid, resultaat) Bekijk de onmacht om iets aan deze gedachten te doen Probeer de piekergedachten te verminderen in duur, frequentie, en intensiteit
32 Suïcidale Piekertherapie: Gecontroleerd suïcidaal piekeren: twee maal / drie maal 30 minuten per dag Positief piekeren I en II Gedachtendwarrel Drie scenario s bedenken Positief toekomstscenario opschrijven
33 Online suicidepreventie BAJ Van Spijker: Reducing the burden of suicidal thoughts through online self-help. Amsterdam VU, Ph D dissertation, 2012 Zelf-hulp cursus op Ad Kerkhof en Bregje van Spijker: Piekeren over zelfdoding. Amsterdam Boom uitgeverij 2012
34 Over suicidepreventie: Ad Kerkhof en Bert van Luyn: Suïcidepreventie in de praktijk Bohn Stafleu Van Loghum 2010
35 Cognitieve Gedragstherapie Wenzel Brown Beck: Cognitive Therapy for Suicidal Patients Washington, APA, 2009
36 Irrational Thinking David Lester: The role of irrational thinking in suicidal behavior. Comprehensive Psychology, 2012, 1,8
37 Tips om te onthouden U denkt aan suïcide: dan moet u wanhopig zijn. Klopt dat? Waarover bent u wanhopig? Suicidaliteit als een vorm van piekeren?
38 Nieuw A.M. van Hemert e.a.: Multidisciplinaire richtlijn diagnostiek en behandeling van suicidaal gedrag. De Tijdstroom, 2012
39 Ik dank u voor uw aandacht ajfm.kerkhof@vu.nl
Cognitieve Therapie Denken aan suïcide
Cognitieve Therapie Denken aan suïcide Ad Kerkhof AJFM Kerkhof ajfm.kerkhof@psy.vu.nl Afdeling Klinische Psychologie Vrije Universiteit Amsterdam CBT voor suïcidaal gedrag Rudd ea. (2001). Treating Suicidal
Nadere informatieSuicidale patienten willen gehoord en begrepen worden. Tips om te onthouden. Wanhoop bespreken: Vragen en luisteren. Intenties bij suicidepogingen
Wanhoop bespreken: Vragen en luisteren Tips om te onthouden U denkt aan suïcide: dan moet u wanhopig zijn. Klopt dat? Parnassia 17 febr 2011 Ad Kerkhof Afdeling Klinische Psychologie Vrije Universiteit
Nadere informatieNIEUW. VOZZ : Vragenlijst over zelfdoding en zelfbeschadiging
NIEUW VOZZ : Vragenlijst over zelfdoding en zelfbeschadiging 2017 Suicidepreventie op school Screening door VOZZ SCREEN (10 items) Verdieping door VOZZ overig (29 items) Totale VOZZ bestaat uit 39 vragen
Nadere informatieOverzicht. Centrale inhoudelijke thema s Mensen willen niet dood (kort filmfragment) Suïcidaal proces, hoe gaat dat? Contact maken, hoe doe je dat?
Overzicht Twee nieuwe documenten: MDR en ketenzorgdocument Kern van ketenzorgdocument Belangrijkste thema s in MDR diagnostiek en behandeling van suïcidaal gedrag Implementatie richtlijn en onderzoek (PISTOP)
Nadere informatieNieuwe verklaringen, nieuwe behandelopties?
Nieuwe verklaringen, nieuwe behandelopties? ARQ IVP 11 oktober 2016 Ad Kerkhof 1982 1986 1990 1994 1998 2002 2006 2010 2014 Aantal Suïcide in Nederland : 1980-2015 absolute aantallen 2000 1800 1600 1400
Nadere informatieBijlagen voor trainees bij de PITSTOP training Richtlijn voor diagnostiek en behandeling van suïcidaal gedrag
Handleiding met bijlagen voor Trainees 113Online / Vrije Universiteit Bijlagen voor trainees bij de PITSTOP training Richtlijn voor diagnostiek en behandeling van suïcidaal gedrag PITSTOP SUICIDE 113Online
Nadere informatieRondom Suïcide. Nieuwe inzichten over preventie en ondersteuning van nabestaanden. 26 oktober Jos de Keijser
Rondom Suïcide Nieuwe inzichten over preventie en ondersteuning van nabestaanden 26 oktober 2016 Jos de Keijser onderdelen Suïcide in Nederland anno 2016 Preventie Richtlijnen Contact maken Impact van
Nadere informatieInhoud. 1 Controle krijgen over gedachten aan zelfdoding in zes weken 15. Voorwoord 9 Ten geleide 11
5 Inhoud Voorwoord 9 Ten geleide 11 1 Controle krijgen over gedachten aan zelfdoding in zes weken 15 Wat is piekeren over zelfdoding? 17 Wat valt eraan te doen? 19 Wat heb je nodig? 20 Bij het begin 21
Nadere informatieHet probleem. Suïcidale mensen zoeken vaak geen hulp. Deze neiging is kern van het syndroom
Het probleem Suïcidale mensen zoeken vaak geen hulp Deze neiging is kern van het syndroom Ze verwachten niet dat behandeling helpt Er zijn gevoelens van schaamte, angst voor stigma of controleverlies Ze
Nadere informatieSuïcide bij ouderen in Nederland
Suïcide bij ouderen in Nederland 19-27 AJFM Kerkhof ajfm.kerkhof@psy.vu.nl www.kerkhofpsychotherapie.nl Afdeling Klinische Psychologie Vrije Universiteit Amsterdam 2 18 16 14 12 1 8 6 4 2 19 196 Suïcide
Nadere informatieVan wanhopig suicidaal naar springlevend
Van wanhopig suicidaal naar springlevend Gedragstherapie bij suïcidaliteit VGCT 11 november 2016 Ad Kerkhof 1982 1986 1990 1994 1998 2002 2006 2010 2014 Aantal Suïcide in Nederland : 1980-2015 absolute
Nadere informatieVerpleegkundige zorg aan suïcidale patiënten. Drs. Barbara Stringer GGZ ingeest & Lectoraat GGZ Verpleegkunde Referaat Saxion Hogeschool 17 juni 2013
Verpleegkundige zorg aan suïcidale patiënten Drs. Barbara Stringer GGZ ingeest & Lectoraat GGZ Verpleegkunde Referaat Saxion Hogeschool 17 juni 2013 Programma Definities van suïcidaal gedrag Enkele cijfers
Nadere informatieHandleiding preventie en inschatting bij suïcidaal gedrag
Handleiding preventie en inschatting bij suïcidaal gedrag Algemene informatie Het is goed te weten dat depressie veel voorkomt onder jongeren. De cijfers laten ook een lichte stijging zien van geslaagde
Nadere informatieDe suicidale patiënt op de SEH Opleiding SEH verpleegkundige
De suicidale patiënt op de SEH Opleiding SEH verpleegkundige Rob Lutterman, consultatief psychiatrisch verpleegkundige 2016 Filmpje shawshank redemption 2;17 stellingen Mensen die praten over suicide doen
Nadere informatieHoe gaan we om met chronische of therapieresistente suicidaliteit?
Hoe gaan we om met chronische of therapieresistente suicidaliteit? Ad Kerkhof, VU Amsterdam Martin Roeten, Altrecht NEDKAD Chronische suicidaliteit Bij langdurende s Bij andere AS I problematiek Bij persoonlijkheidsstoornissen
Nadere informatieSuiciderisico bij jongeren. Pieter Boeke Lezing. 16 november Ad Kerkhof
Suiciderisico bij jongeren Pieter Boeke Lezing 16 november 2015 Ad Kerkhof Opbouw Statistische gegevens Begrijpen van suïcide Wanhoop bespreken en onderkennen Bejegening en behandeling Wetenschappelijk
Nadere informatieGatekeeper training. 08-10- 2014 workshop Trainer: Gerrie Hendriks
Gatekeeper training 08-10- 2014 workshop Trainer: Gerrie Hendriks Gatekeepers Jullie gaan deuren openen naar hulp voor mensen die gevaar lopen zichzelf wat aan te doen waarom 1600 suïcides per jaar waarvan
Nadere informatieSystematische scholing van personeel
Systematische scholing van personeel GGZ Nederland 19 juni 2009 Jos de Keijser Klinisch psycholoog Projectleider Voorkom suïcide Opbouw Suïcidepreventie in Friesland Training van systematisch risico-onderzoek
Nadere informatieScreening, risicotaxatie en preventie Symposium huisarts en poh-ggz samen sterk
Suïcidaliteit Screening, risicotaxatie en preventie Symposium huisarts en poh-ggz samen sterk Ietje de Vries John Pot Aanhaken of afhaken! Programma Informatie suïcide: feiten en cijfers Suïcidaal proces
Nadere informatieIk wil dood suïcidaliteit
Ik wil dood suïcidaliteit bij jongeren Mark De Bock Anneleen Franssens Annelies Kog Klinisch psychologen en orthopedagogen, psychotherapeuten UKJA Waar of niet waar? De meeste zelfmoorden gebeuren impulsief
Nadere informatieIk heb al dikwijls gedacht, ik wou dat ik niet meer wakker werd. Elke avond bid ik dat ik bij mijn overleden man mag zijn.
Ouderen in nood: wat zie je, wat kan je doen? Anke Bonnewyn Ik zie het niet meer zitten. Voor wie ben ik hier eigenlijk nog? Ik hoop dat ze mij snel komen halen? Ik heb al dikwijls gedacht, ik wou dat
Nadere informatieWELKOM. 113Online Stichting voor zelfmoordpreventie
WELKOM 113Online Stichting voor zelfmoordpreventie 1 Even voorstellen Lisette Spanjar Psycholoog Peter Holthuis Bedrijfsarts & vrijwilliger 2 Programma Wat doet 113Online? Cijfers en achtergronden Signalen
Nadere informatieSuïcidaal proces. Aan suïcide gaat een proces vooraf
Suïcidaal proces Aan suïcide gaat een proces vooraf Van gedachte naar plan naar daad Deels observeerbaar (verbale en non-verbale signalen), deels niet Tijdspanne verschilt van persoon tot persoon Over
Nadere informatieSuïcidepreventie door deurwaarders
Suïcide in Nederland: 1980-2012 per 100.000 van de bevolking alle leeftijden Suïcidepreventie door deurwaarders Jan Mokkenstorm, psychiater Directeur 113Online j.mokkenstorm@113online.nl @JanMokkenstorm
Nadere informatieeigenlijk zegt u dat u dood wilt?!
eigenlijk zegt u dat u dood wilt?! Eigenlijk zegt u dat u dood wilt?! i n g e s p r e k m e t e e n s u ï c i d a l e c l i ë n t Paul van Hoek en Frans Brinkman G Eigenlijk zegt u dat u dood wilt?! In
Nadere informatieHet presuicidale proces
Het presuicidale proces Over de werkzaamheid van psychotherapeutische interventies In de Vlaamse Richtlijn Gent 30 maart 2017 Ad Kerkhof Het presuicidale proces Kent een eigen dynamiek Het presuicidale
Nadere informatieSuïcide-preventie. jinsels te koart dwaan
Suïcide-preventie jinsels te koart dwaan 1 Jos de Keijser Martin Steendam Leden van de werkgroep Suïcidepreventie GGZ-Friesland 2 Overzicht workshop Inleiding en registratie in Friesland Video over gevolgen
Nadere informatieTraining richtlijn voor diagnostiek en behandeling van suïcidaal gedrag
Training Richtlijn voor diagnostiek en behandeling van suïcidaal gedrag Handleiding voor Trainers Suïcidepreventie Dr. M. de Groot D.P. de Beurs MSc Prof dr. A. Kerkhof Training richtlijn voor diagnostiek
Nadere informatieVoorwoord. deel i: begrippen, cijfers en verklaringen 1
Inhoud Voorwoord XI deel i: begrippen, cijfers en verklaringen 1 1 Terminologie en definities 3 1.1 Inleiding 4 1.2 Suïcide of zelfdoding 4 1.3 Suïcidepoging of poging tot zelfdoding 13 1.4 Doodsgedachten
Nadere informatieLeren contact maken met wanhoop en dood. Wat voegt het toe?
Leren contact maken met wanhoop en dood. Wat voegt het toe? Martin Steendam Klinisch psycholoog P-opleider GGZ Friesland Groningen, 21 maart 2011 Onderzoek: aanvraag bij ZON-MW Drie deelonderzoeken Is
Nadere informatieColumbia University, voor Nederland: Dialexis Advies B.V., Suïcide ideatie
Suïcide ideatie Stel vragen 1 en 2. Als beide negatief zijn ga dan naar de suïcidaal gedrag sectie. Als het antwoord op vraag 2 is, stel de vragen 3, 4 en 5. Als het antwoord op vraag 1 en/of 2 is, vul
Nadere informatieSUÏCIDALITEIT EN NAASTEN
SUÏCIDALITEIT EN NAASTEN M I E K E H A R T G E R S P S Y Q S Y S T E E M T H E R A P I E E N C O N S U L T A T I E L I D S P E C I A L I S M E G R O E P A C U T E Z O R G D A G V A N D E I N H O U D, 1
Nadere informatieSuïcidepreventie 4 voor 12. Kirsten O CGG PassAnt Halle 13 oktober 2017
Suïcidepreventie 4 voor 12 Kirsten O CGG PassAnt Halle 13 oktober 2017 Inhoud Inleiding Theorie Signalen Motieven Bespreekbaar stellen Hulpmiddelen Beleid Inleiding Je kan een suïcide voorkomen Waar Niet
Nadere informatieIs werken gezond? Wat als je denkt alles kwijt te zijn? Over verlies en suïcidaal gedrag
Is werken gezond? Wat als je denkt alles kwijt te zijn? Over verlies en suïcidaal gedrag Martin Steendam klinisch psycholoog promovendus VU Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling
Nadere informatiePITSTOP SUÏCIDE TRAINING
PITSTOP SUÏCIDE TRAINING 2017 1 PITSTOP SUÏCIDE TRAINING Herziening Pitstop tbvde ParnassiaGroep, bewerking door N.Kool-Goudzwaard december 2016 21-4- 2017 Trainers: Remco de Winter en Nienke Kool 2 Programma
Nadere informatieWELKOM. 113Online Stichting voor zelfmoordpreventie
WELKOM 113Online Stichting voor zelfmoordpreventie 1 DAG VAN DE VERPLEGING Thema: pluis / niet pluis Datum: 12 mei 2016 Organisatie: DJI / V en VN - VJ 2 Even voorstellen Han Smit - Psychotherapeut Sanne
Nadere informatieMarie Van Broeckhoven Anneleen Depaire Suïcidepreventiewerking DAGG Lommel 011/ Detectie en behandeling van suïcidaal gedrag
Marie Van Broeckhoven Anneleen Depaire Suïcidepreventiewerking DAGG Lommel 011/54.23.62 Detectie en behandeling van suïcidaal gedrag 2 Wat? Multidisciplinaire richtlijn voor de detectie en behandeling
Nadere informatieWat als je denkt alles kwijt te zijn? Over verlies en suïcidaal gedrag
De 38e nascholingsdag 5 februari 2015 De Lawei, Drachten Wat als je denkt alles kwijt te zijn? Over verlies en suïcidaal gedrag Martin Steendam klinisch psycholoog P-opleider GGZ Friesland promovendus
Nadere informatieW o r k s h o p - N i e u w e l a n d e l i j k e r i c h t l i j n e n s u ï c i d e p r e v e n t i e M a r t i n S t e e n d a m
W o r k s h o p - N i e u w e l a n d e l i j k e r i c h t l i j n e n s u ï c i d e p r e v e n t i e M a r t i n S t e e n d a m D e n i e u w e m u l t i d i s c i p l i n a i r e b e h a n d e l r
Nadere informatieIn de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen
14 In de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen einde, alleen een voortdurende kringloop van materie
Nadere informatieAffirmaties, welke passen bij mij?
Affirmaties, welke passen bij mij? Veel mensen maken gebruik van affirmaties, om hun gevoel, zelfbeeld en gedachten positief te beïnvloeden. Regelmatig hoor ik van cliënten, dat hoe vaak ze ook affirmeren,
Nadere informatieZelfmoordpreventie bij kind en jeugd. 30 oktober 2018 Judith de Heus Manager hulpverlening
Zelfmoordpreventie bij kind en jeugd 30 oktober 2018 Judith de Heus Manager hulpverlening j.deheus@113.nl Disclosure belangen spreker (potentiële) Belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante
Nadere informatieMDR diagnostiek en behandeling van suïcidaal gedrag. Klaas Jansen, SPV MetGGZ (voorheen RiaggZuid) FACT-team, Kernteam crisisdienst
MDR diagnostiek en behandeling van suïcidaal gedrag Klaas Jansen, SPV MetGGZ (voorheen RiaggZuid) FACT-team, Kernteam crisisdienst Inhoud Cijfers Visie op suïcidaal gedrag Diagnostiek en behandeling van
Nadere informatieVragenlijst Depressie
Vragenlijst Depressie Deze vragenlijst bestaat uit een aantal uitspraken die in groepen bij elkaar staan (A t/m U). Lees iedere groep aandachtig door. Kies dan bij elke groep die uitspraak die het best
Nadere informatieToetsopdracht. Communicatieve vaardigheden 2 de stage(cova 2S) Naam: Sanne Terpstra. Studentnummer: 500646500. Klas: 2B2
Toetsopdracht Communicatieve vaardigheden 2 de stage(cova 2S) Naam: Sanne Terpstra Studentnummer: 500646500 Klas: 2B2 Datum: 15 januari 2013 Reflectieverslag bijeenkomst 1,2 en 3 Zingevingsgesprekken Dit
Nadere informatieDefinities. Suïcide. Suïcidepoging/automutilatie
Programma Definities Suïcide Suïcide is een handeling met een dodelijke afloop, door de overledene geïnitieerd en uitgevoerd, in de verwachting van een potentieel dodelijke afloop, met de bedoeling gewenste
Nadere informatieZelfdoding in de psychiatrische kliniek: over het omgaan met de (on)draaglijkheid van het leven.
Zelfdoding in de psychiatrische kliniek: over het omgaan met de (on)draaglijkheid van het leven. Alix Kuylen Psycholoog intensieve behandeleenheid Susanne Cuijpers Verpleegkundig specialist GGZ Inhoud
Nadere informatieLuisteren: muziek (B2 nr. 3)
OPDRACHTEN LUISTEREN: MUZIEK www.nt2taalmenu.nl nt2taalmenu is een website voor mensen die Nederlands willen leren én voor docenten NT2. Iedereen die Nederlands wil leren, kan gratis online oefenen. U
Nadere informatie1. nooit 2. zelden 3. soms 4. vaak 5. altijd 1. (QMEMO01) Houdt u een lijst bij van belangrijke data, zoals verjaardagen?...
LASAB124 In hun dagelijks leven gebruiken mensen hun geheugen op verschillende manieren. Sommige mensen maken bijvoorbeeld boodschappenlijstjes, anderen doen dat niet. Sommige mensen zijn goed in het onthouden
Nadere informatieWaar gaan we het over hebben?
Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: Als je verliefd op iemand bent is dat vaak een fijn gevoel. Als de ander dan ook verliefd op jou is, wordt dit gevoel alleen maar sterker. Het is echter niet altijd
Nadere informatieDeze site gaat je niet gelukkig maken...
naam wachtwoord login informatie aanmelden Deze site gaat je niet gelukkig maken... Dat wil zeggen dat je hier niet leert hoe je een leven zonder teleurstelling, pijn, somberheid, angst, onzekerheid of
Nadere informatieBen jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!
Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw
Nadere informatieParnassia Groep Remco de Winter & Karin Slotema
Parnassia Groep 30-11- 2017 Remco de Winter & Karin Slotema Kennismaken + epidemiologie Principes voor de omgang met suïcidaal gedrag pauze Systematisch onderzoek van suïcidaal gedrag pauze Beschrijvende
Nadere informatieDigitale Suïcidepreventie
Digitale Suïcidepreventie Stichting 113Online Han Smit, psychotherapeut Cindy Bekkers, psycholoog 31-05-2013 Uitzending Altijd Wat, met Alje Kamphuis http://youtu.be/tj5dh11htpk?t=1m Advies Informatie
Nadere informatieZelfmoordgedachten. Praat over wat je denkt, voelt, ervaart. Praten lucht op.
Zelfmoordgedachten Praat over wat je denkt, voelt, ervaart. Praten lucht op. Alles over zelfmoordgedachten Zelfmoordlijn 1813 Die kan je bellen, chatten of mailen als je aan zelfdoding denkt. Op de website
Nadere informatieHoe ga je om met suïcidedreiging in de spreekkamer
Hoe ga je om met suïcidedreiging in de spreekkamer Een workshop om kennis en vaardigheid in het herkennen en interpreteren van suïcidaal gedrag te vergroten Door Hugo Koetsier, psychiater Disclosure belangen
Nadere informatieProgramma. Programma. Na zelfdoding: De hulpverlener als nabestaande. Inleiding
Na zelfdoding: De hulpverlener als nabestaande Ilse Conserriere Suïcidepreventiewerker CGG CGG Eclips Lange Violettestraat 84 9000 Gent 9000 Gent Email : i.conserriere@cggeclips.be Email : kdw@fdgg.be
Nadere informatieDE EFFECTIVITEIT VAN ONLINE EN OFFLINE COGNITIEVE GEDRAGSTHERAPIE VOOR SUÏCIDE PREVENTIE
DE EFFECTIVITEIT VAN ONLINE EN OFFLINE COGNITIEVE GEDRAGSTHERAPIE VOOR SUÏCIDE PREVENTIE SPREKER: JASPER WIEBENGA FUNCTIE: PROMOVENDUS & PSYCHOLOOG, AFDELING PSYCHIATRIE, GGZ INGEEST & VUMC VAN BLENDED
Nadere informatieSlachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg
Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Informatie voor cliënten Cliënten en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel hebben vaak nare dingen meegemaakt. Ze zijn geschokt
Nadere informatieVerlies & Rouw. HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website:
Verlies & Rouw HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.org Verlies is wanneer je iemand of iets die veel voor
Nadere informatieWeinig pijn: : Heel veel pijn. Weinig stress: : Heel veel stress
I) Aanvang CAMS CAMS suïcidaliteit status formulier (SSFIVR) Eerste sessie. Sectie A (patient) Patient: Clinicus: Datum: Tijd: Score en omcirkel per item hoe u zich nu voelt in volgorde van ernst, waarbij
Nadere informatieSuïcidaliteit in de acute psychiatrie
Suïcidaliteit in de acute psychiatrie Vanuit het ketendocument en de multidisciplinaire richtlijn Wezep, maandag 4 oktober 2010 Martin Steendam Programma Programma Continuïteit en ketenzorgdocument Suïcidaal
Nadere informatieAls je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen.
Als je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen. Kan ik kiezen bij wie ik ga wonen? Is het mijn schuld? Ben ik verplicht om op bezoek te gaan bij papa of mama? Waarom hebben mijn ouders elk een
Nadere informatieHandleiding suïcidepreventie en inschatting suïcidaal gedrag bij jongeren
Handleiding suïcidepreventie en inschatting suïcidaal gedrag bij jongeren Introductie In deze handleiding is theoretische en praktische informatie opgenomen als aanvulling op het stappenplan suïcidepreventie.
Nadere informatieMEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Vrienden & Relaties
MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Vrienden & Relaties s Avonds en in het weekend zit ik vaak alleen thuis. Ik bel dan wel eens met mijn vrienden, maar ze bellen me nooit terug. Ik heb verkering,
Nadere informatie1.1 Relatie verslaving
1.1 Relatie verslaving Typering Iemand wordt relatieverslaafd genoemd als hij denkt niet zonder relatie te kunnen leven. Soms zijn mensen zo afhankelijk van een relatie, dat ze er alles voor doen om die
Nadere informatieTOOLKIT ROUW EN VERDRIET
TOOLKIT ROUW EN VERDRIET ALS JE IEMAND DICHTBIJ VERLIEST. Rouwen: een werkwoord waarvan je de betekenis pas leert kennen als je voor het eerst iemand verliest die veel voor jou betekende. Misschien wil
Nadere informatieAls je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen.
Als je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen. Kan ik kiezen bij wie ik ga wonen? Is het mijn schuld? Ben ik verplicht om op bezoek te gaan bij papa of mama? Waarom hebben mijn ouders elk een
Nadere informatieAls het overlijden nadert Een aantal handreikingen. IJsselland Ziekenhuis
Als het overlijden nadert Een aantal handreikingen IJsselland Ziekenhuis Inhoudsopgave Deel 1: Veranderingen die voorafgaand aan het overlijden kunnen optreden pag 2-6 1.1 Minder behoefte aan eten en drinken
Nadere informatieEenzaam. De les. Inhoud. Doel. Materiaal. Belangrijk. les
8 Inhoud 1 Eenzaam De Soms ben je alleen en vind je dat fijn. Als alleen zijn niet prettig aanvoelt, als je niet in je eentje wilt zijn, dan voel je je eenzaam. In deze leren de leerlingen het verschil
Nadere informatieSuicidaal gedrag bij jongeren
Suicidaal gedrag bij jongeren Voorkomen RINO 15 december 2016 Ad Kerkhof Suïcide in Nederland : 1980-2015 absolute aantallen 2000 1800 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 1982 1986 1990 1994 1998 2002
Nadere informatieGESPREKKEN VOEREN NEDERLANDS AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG:
AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG: - Kun je een verzorgde brief schrijven. - Kun je op een juiste manier werkwoorden vervoegen. - Schrijf je op een juiste manier in meervoud. - Gebruik je hoofdletters op een
Nadere informatieDe CAMS Workshop R E M C O D E W I N T E R, S G A C U U T N I E N K E K O O L, S G P E R S O O N L I J K H E I D S S T O O R N I S S E N
De CAMS Workshop R E M C O D E W I N T E R, S G A C U U T N I E N K E K O O L, S G P E R S O O N L I J K H E I D S S T O O R N I S S E N DAG VAN DE INHOUD DEN HAAG 28 SEPTEMBER W W W. S U I C I D A L I
Nadere informatieCognitieve gedragstherapie een effectieve psychotherapie
Cognitieve gedragstherapie een effectieve psychotherapie Informatie voor mensen die hun probleem willen aanpakken 2 3 Cognitieve gedragstherapie Een effectieve psychotherapie In deze brochure kunt u lezen
Nadere informatieEen dierbare verliezen
Patiënteninformatie Een dierbare verliezen Informatie over het verlies van een dierbare en de gevoelens die u daarover kunt hebben Een dierbare verliezen Informatie over het verlies van een dierbare en
Nadere informatieKomt u mij leren mijn ziekte te aanvaarden? : over psychologische ondersteuning van patiënten met darmkanker
Komt u mij leren mijn ziekte te aanvaarden? : over psychologische ondersteuning van patiënten met darmkanker An Lievrouw psycholoog Oncologisch Centrum UZ Gent 26 maart 2015 Uiteindelijk is het belangrijk
Nadere informatieWelkom. Regiobijeenkomst onderwijs: Psychische kwetsbaarheid
Welkom Regiobijeenkomst onderwijs: Psychische kwetsbaarheid Datum: : Spreker: https://www.youtube.com/watch?v=lym WPSKpRpE Programma Missie & Visie Stichting 113Online Diensten 113Online / 113Preventie
Nadere informatieOnline Psychologische Hulp Angst & Paniek
Online Psychologische Hulp Angst & Paniek 2 Therapieland Therapieland Online Psychologische Hulp In deze brochure maak je kennis met de online behandeling Angst & Paniek van Therapieland. Je krijgt uitleg
Nadere informatieSuïcide preventie bij ouderen
Suïcide preventie bij ouderen Programma Programma 13.30 Introductie op suïcidaliteit 14.20 De leste step 14.30 Gate keepers training 16.00 Behandeling van suïcidaliteit Introductie op suïcidaliteit Van
Nadere informatieSuïcidepreventie. Marian de Groot Directeur handicap + studie Mede namens 113-Online
Suïcidepreventie Marian de Groot Directeur handicap + studie Mede namens 113-Online Missie en visie @113 Taboe op praten over zelfmoord doorbreken Drempels bij zoeken en vinden van hulp verlagen Landelijk
Nadere informatieBorderline Symptomen Lijst 95 (BSL-95)
Borderline Symptomen Lijst 95 (BSL-95) Code: Datum:.. 2 0 Lees alsjeblieft onderstaande instructie door, alvorens de vragenlijst in te vullen. In de onderstaande tabel staan problemen en klachten, die
Nadere informatie1. Ik merk vaak dat ik probeer iets te bereiken wat op de een of andere manier op een mislukking uitloopt. -----
Test: Je persoonlijke afweerprofiel Met de volgende test kun je bepalen welk afweermechanisme je het meest gebruikt. Iedereen gebruikt alle afweervormen, maar er bestaan verschillen in de frequentie waarmee
Nadere informatieLuisteren: muziek (A2 nr. 1)
OPDRACHTEN LUISTEREN: MUZIEK www.nt2taalmenu.nl nt2taalmenu is een website voor mensen die Nederlands willen leren én voor docenten NT2. Iedereen die Nederlands wil leren, kan gratis online oefenen. Kijk
Nadere informatieAfgesproken verdeling van de boeken over de groepen
DE KANJERTRAINING. Op de Jozefschool wordt er in alle groepen kanjertraining gegeven. Alle leerkrachten zijn gecertificeerd. Doel van de Kanjertraining? Deze werkwijze biedt lln. kapstokken aan om beter
Nadere informatieDoeboek met tips en oefeningen om angsten en zorgen te verminderen Margreet van der Veen
De baas van de piekerfabriek Doeboek met tips en oefeningen om angsten en zorgen te verminderen Margreet van der Veen De baas van de piekerfabriek Doeboekje met tips en oefeningen om angsten en zorgen
Nadere informatieSUÏCIDALITEIT IN DE ACUTE DIENST Richtlijnen voor de SPV
SUÏCIDALITEIT IN DE ACUTE DIENST Richtlijnen voor de SPV Brigitte Huls, Sociaal psychiatrisch verpleegkundige (SPV) in opleiding. Werkzaam in de crisisdienst volwassenenzorg (VWZ)bij Emergis, instelling
Nadere informatieWat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.
Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me
Nadere informatieOmgaan met kanker. Moeheid
Omgaan met kanker Moeheid Vermoeidheid is een veelvoorkomende bijwerking van kanker of de behandeling ervan. Ruim 60% van alle mensen zegt last van vermoeidheid te hebben, zelfs dagelijks. De vermoeidheid
Nadere informatieJaarverslag 2013. Stichting 113Online
Jaarverslag 2013 Stichting 113Online Voorwoord Stichting 113Online is er voor iedereen die te maken krijgt met zelfmoord. Voor mensen die zelf suïcidale gedachten of gevoelens hebben, voor mensen die een
Nadere informatieHet verlies van een dierbare
Het verlies van een dierbare Het Zorgpad Stervensfase is gebaseerd op de Liverpool Care Pathway for the dying patient (LCP). De LCP is door het Erasmus MC Rotterdam en het IKNL locatie Rotterdam integraal
Nadere informatierijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005
rijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005 Provided by Fanart Central. http://www.fanart-central.net/stories/user/fightgirl91/21803/rijm Chapter 1 - rijm 2 1 - rijm Gepaard
Nadere informatieVoorkom suïcide! Evidence-based suïcidepreventie in Friesland. Voorjaarscongres NVvP 1 april 2009
Voorkom suïcide! Evidence-based suïcidepreventie in Friesland Voorjaarscongres NVvP 1 april 2009 Suïcidepreventie Anno 2009 Geschiedenis 2005 Plannen Suïcidepreventie 2005 Oprichting platform 2006 Start
Nadere informatie2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S
2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de
Nadere informatieVerpleegkundige interventies bij suïcidale patiënten
Verpleegkundige interventies bij suïcidale patiënten Tine Maes Hoofdverantwoordelijke De Fase 4 PZ Duffel Tine.Maes@emmaus.be Prof. Dr. B. Sabbe Prof. Dr. D. Schrijvers Prof. Dr. G. Vanaerschot Introductie
Nadere informatieEEN DIERBARE VERLIEZEN
EEN DIERBARE VERLIEZEN 994 Inleiding Deze folder is bedoeld voor nabestaanden. U leest hierin over de gevoelens die u kunt ervaren en hoe u in deze moeilijke tijd goed voor uzelf kunt zorgen. U heeft kort
Nadere informatieProject Voorkom Suïcide 2009
Project Voorkom Suïcide 2009 12 hulpverleners getraind (januari 2010: 24) 25 pogers in protocollaire behandeling Samenwerking met drie S.E.H. s Samenwerking met politie Fryslân e.a. Gesuperviseerde intervisiegroepen
Nadere informatieWat je voelt is wat je denkt! De theorie van het rationeel denken
Wat je voelt is wat je denkt! De theorie van het rationeel denken Mensen zoeken hulp omdat ze overhoop liggen met zichzelf of met anderen. Dit kan zich op verschillende manieren uiten. Sommige mensen worden
Nadere informatieGemaakt door: Kelly.
De kanjertraining. Gemaakt door: Kelly. Inhoud. Inhoud. 1 Inleiding. 2 Wat is de Kanjertraining? 3 Hoe en wanneer is de Kanjertraining ontstaan? 4 Wanneer ga je naar de Kanjertraining? 6 Welke stappen
Nadere informatieMODULE #7 CORE PURPOSE
MODULE #7 CORE PURPOSE Welkom bij het 90 dagen mindset coachings programma. Dit programma heeft de potentie om jouw leven compleet te veranderen de komende 90 dagen. Daarin is het belangrijk dat je de
Nadere informatieNa een s uïcide s Jos de Keijser
Na een suïcide Jos de Keijser 20-9-2013 2013 overzicht Rouw en gecompliceerde rouw professioneel handelen na een suïcide, volgens de MD richtlijn ihlij ( veilig melden ) Gz psycholoog als nabestaande Normale
Nadere informatie