MELKKompas Inleiding

Transcriptie

1 MELKKompas 2015 Inleiding Gewoon goed voor elkaar. Iets wat DOC Kaas wil zijn en wil doen. Dit vertaalt zich onder andere in MELKKompas. MELKKompas is voor DOC Kaas een manier om duurzaamheid op uw bedrijf onder de aandacht te brengen en een handvat om duurzame melk te produceren. In dit document vindt u de toelichting en voorwaarden van MELKKompas. Zijn er onduidelijkheden of heeft u vragen, neem dan contact op met uw rayonadviseur.

2 Toelichting duurzaamheidsmodel MELKKompas: Het duurzaamheidsmodel MELKKompas van DOC Kaas is in 2013 tot stand gekomen met behulp van de inbreng van leden. MELKKompas bestaat uit 4 hoofdelementen, namelijk Melk, Energie en klimaat, Landschap en milieu, Koe. MELKKompas is een programma dat: - Ondersteunend is aan het management van u als melkveehouder; - Praktisch, laagdrempelig, uitdagend en haalbaar is; - Tegemoet komt aan wensen/eisen van afnemers en andere stakeholders. De inhoud van MELKKompas sluit aan bij de doelen van de Duurzame Zuivelketen, het gezamenlijke initiatief van Nederlandse zuivelondernemingen, zie De Nederlandse zuivel loopt wereldwijd voorop als het gaat om kwaliteit en duurzaamheid. In andere zuivellanden zien we inmiddels ook initiatieven op het terrein van duurzaamheid ontstaan. Het is zaak om als Nederland onze voorsprong te behouden. Daarnaast houden we met de invulling van duurzaamheid op melkveebedrijven draagvlak in de Nederlandse samenleving voor de melkveehouderij. DOC Kaas heeft continuïteit hoog in het vaandel staan. Continuïteit kunnen we naar onze stakeholders, waaronder u als leden, alleen bieden wanneer we duurzaam en maatschappelijk verantwoord te werk gaan. Transparant zijn op deze gebieden is daarbij van groot belang. MELKKompas heeft een vrijwillig karakter. Ieder lid van DOC Kaas bepaalt zelf of hij/zij meedoet en aan welke onderdelen. Per onderdeel van MELKKompas zijn er punten te verdienen Het totaal aantal door u behaalde punten wordt aan het eind van het jaar bepaald. Vervolgens wordt uw duurzaamheidstoeslag bepaald, deze kan oplopen tot max. 1,= per 100 kg melk van het in dat jaar geleverde hoeveelheid melk. Overzicht van MELKKompas met de mogelijk te behalen punten. AANTAL MAX. AANTAL BLOK ONDERDEEL PUNTEN PUNTEN / BLOK MELK Technische kwaliteit 10 of Technische kwaliteit 5 20 Kwaliteitsborging 10 ENERGIE Energiescan 10 & Productie duurzame energie 5 15 KLIMAAT Digitaal werken 5 LANDSCHAP BEX / P-toets (5 punten) of 5 of 10 & Kringloopwijzer (10 punten) Weidegang melkkoeien MILIEU Weidegang koeien en/of jongvee 25 Managementsysteem 5 KOE Duurzame stal Koe-Kompas 20 Workshops (5 punten per max. 10 workshop) BONUS Bezoek rayonvergadering (1 max. 2 punt per vergadering) Boerderijeducatie 5 Duurzaamheidsenquête DOC 5 17 Totaal mogelijk te behalen: 142

3 Toelichting MELKKompas: MELK: Onderdeel Technische kwaliteit geleverde melk Toelichting Conform 2.2. van de Leveringsvoorwaarden 2015 van DOC Kaas wordt de geleverde melk onderzocht op diverse kwaliteitsparameters. In geval van afwijkingen worden kwaliteitskortingen opgelegd. Indien gedurende een kalenderjaar geen melk van afwijkende kwaliteit is geleverd en tevens geen melk met residuen van groeiremmende stoffen (antibiotica) is geleverd (geen kwaliteitskortingen, zgn. 0 punten), wordt op dit onderdeel de maximale score van 10 punten behaald Indien gedurende een kalenderjaar tot een maximum van 4 kwaliteitspunten wordt verkregen voor de geleverde melk conform 2.2. van de leveringsvoorwaarden 2015 van DOC Kaas en tevens geen melk met residuen van groeiremmende stoffen (antibiotica) is geleverd, wordt op dit onderdeel een score van 5 punten behaald Kwaliteitsborging geleverde melk DOC Kaas werkt met een kwaliteitsborgingssysteem boerderijmelk (Handboek Kwaliteitsborging DOC Kaas 2015), zoals omschreven in 2.1. van de leveringsvoorwaarden. Bedrijven die melk leveren aan DOC Kaas worden periodiek beoordeeld op naleving van de voorschriften zoals deze zijn opgenomen in het handboek. Het resultaat van deze beoordeling is de toekenning van een bepaalde status aan het melkleverende bedrijf. Een status groen gedurende het gehele jaar levert een score van 10 punten op. Een status, oranje of rood (gedurende een bepaalde periode in het jaar) levert aan het einde van het jaar geen punten op.

4 ENERGIE en KLIMAAT: Energiescan voor DOC Kaas biedt gezamenlijk met andere zuivelondernemingen in Nederland melkveebedrijven een Energiescan voor melkveebedrijven aan. Deze geeft inzicht in het gebruik van elektriciteit en gas. Doel van de Energiescan is om inzicht te geven in uw energieverbruik per kg. melk en het energieverbruik te verminderen. De Energiescan kunt u invullen via Z-net, met behulp van een vragenlijst. De 1 e keer vraagt een volledige inventarisatie, de daarop volgende jaren is slechts een update nodig. Daarmee kunt u het energieverbruik op uw bedrijf gedurende jaren volgen. Onder de knop van Mijn Z-net treft u de knop naar de Energiescan aan. Met het aanklikken van de Energiescan komt u op een pagina met nadere informatie, gevolgd door de reeds genoemde vragenlijst. Het advies is om de vragenlijst eerst uit te printen en vervolgens alle benodigde gegevens te verzamelen. Daarna kunt u in alle rust de online Energiescan invullen met het resultaat voor uw bedrijf. De Energiescan heeft betrekking op 9 onderwerpen, t.w.: - Algemeen - Watervoorziening - Melkwinning - Voeren - Koeling - Ventilatie - Reiniging - Mestverwerking - Verlichting - Overige elektrische apparatuur Op basis van de ingevoerde gegevens volgt er een rapportage (monitor energieverbruik), waarin wordt aangegeven hoeveel kilowattuur per 1000 kg melk wordt verbruikt. De vergelijking met andere melkveebedrijven vindt plaats met de totale groep aan deelnemende melkveehouders en met de groep met een vergelijkbaar melkstaltype. In de monitor komen ook diverse praktische tips aan de orde om energie te kunnen besparen. Het volledig invullen van de Energiescan levert een score van 10 punten op. Bedrijfsmatige productie van duurzame energie Digitaal werken Productie van duurzame energie is onderdeel van de doelen van de duurzame zuivelketen. Productie van duurzame energie kan in de vorm van zonne-energie, windenergie of via mestvergisting. Indien u aan een of meer van onderstaande voorwaarden voldoet, levert dit u 5 punten op: - Mestvergister of gezamenlijk met collega s een mestvergister op eigen bedrijf of deelnemer in samenwerkingsverband van mestvergisting - Bedrijfsmatige productie van zonne-energie op het eigen bedrijf, waarbij u voor minimaal 4000 kwh per jaar aan energie produceert of deelneemt aan een samenwerkingsverband van zonne-energie productie en daarbinnen een aantoonbaar aandeel heeft van minimaal 4000 kwh per jaar aan energieproductie - Bedrijfsmatige productie van windenergie op het eigen bedrijf, waarbij u voor minimaal 4000 kwh per jaar aan energie produceert of deelneemt aan een samenwerkingsverband van windenergie productie en daarbinnen een aantoonbaar aandeel heeft van minimaal 4000 kwh per jaar aan energieproductie De periodieke informatie die u van DOC Kaas ontvangt is ook digitaal beschikbaar via Z-net of de website van DOC Kaas. Het betreft hier de maandelijkse melkgeldafrekeningen, de wekelijkse VIO-berichten,

5 jaaroverzichten (melkgeld en ledenrekening) en het DOCumentje. Het zowel digitaal beschikbaar stellen van genoemde documenten en het verzenden via de post is dubbel op en is niet efficiënt. Naast efficiency speelt verlaging van het energieverbruik en reductie van de uitstoot van broeikasgassen hier een rol. Om het terugdringen van de papierstroom te stimuleren is dit opgenomen in MELKKompas. U behaald 5 punten wanneer u er voor kiest om de papierstroom voor genoemde documenten uit te zetten en de informatie digitaal tot u te nemen. Om de papierstroom uit te zetten, kunt u dit aanvinken op Z-net onder de kop mijn Z-net, gevolgd door mijn Post.

6 LANDSCHAP en MILIEU: Bedrijfsspecifieke Een efficiënte mineralenbenutting en -kringloop zijn van belang voor elk Excretiewijzer (BEX) melkveebedrijf. Aan- en afvoer van mineralen kosten geld. Bovendien of P-toets hechten overheden en ook afnemers waarde aan een efficiënte mineralenkringloop. Met de deelname aan BEX of P-toets toont u aan dat u actief bezig bent met het verbeteren van de benutting van stikstof en fosfaat op uw bedrijf. Deelname aan BEX kan daarmee geld opleveren, zowel voor intensieve als extensieve bedrijven. Met BEX kunt u aantonen dat de werkelijke fosfaat- en stikstofgehalten in de mest op uw bedrijf lager liggen dan de zogeheten forfaitaire normen. Is dat het geval dan mag u meer mest op uw eigen grond uitrijden (extensieve bedrijven kunnen in dergelijke gevallen meer mest aanvoeren en zodoende besparen op kunstmestkosten). Met het inzicht in de mineralenbenutting kan de veevoeding geoptimaliseerd worden, met lagere voerkosten als resultaat. Wilt u deelnemen aan BEX of aan de P-toets, neem dan contact op met uw veevoeradviseur of met CRV. Aantoonbare deelname aan BEX of P-toets (indien u niet deelneemt aan de Kringloopwijzer) levert in MELKKompas een score op van 5 punten. Kringloopwijzer Weidegang melkkoeien Deelweidegang koeien en/of jongvee Een efficiënte mineralenbenutting en -kringloop zijn van belang voor elk melkveebedrijf. Aan- en afvoer van mineralen kosten geld. Bovendien hechten overheden en ook afnemers waarde aan een efficiënte mineralenkringloop. De Kringloopwijzer richt zich op de totale kringloop van mineralen en biedt daarmee meer handvatten aan u als melkveehouder om efficiënt met mineralen om te gaan in vergelijking met BEX. BEX is echter wel de basis voor de Kringloopwijzer. De Kringloopwijzer heeft betrekking op mineralenbenutting door de veestapel, bodem en gewas. Wilt u deelnemen aan de Kringloopwijzer, neem dan contact op met uw veevoeradviseur of met CRV. U kunt tevens de Kringloopwijzer downloaden op Hier vindt u ook aanvullende informatie. Aantoonbare deelname aan de Kringloopwijzer levert 10 punten op. Weidegang van melkkoeien is goed voor het imago van de Nederlandse melkveehouderij en zuivelsector. In 2012 heeft DOC Kaas samen met ca. 60 andere partijen die op een bepaalde manier verbonden zijn aan de melkveehouderij (waaronder alle zuivelondernemingen) een Weidegangconvenant ondertekend. Dit heeft tot doel om het aandeel weidegang in Nederland op minimaal het niveau van 2012 te houden. De definitie van weidegang is dat de koeien gedurende een kalenderjaar minimaal 120 dagen, minimaal 6 uren per dag (of min. 720 uren per jaar) in de wei lopen. Hierbij dient er voldoende grasaanbod te zijn, zodat natuurlijk graasgedrag door de koeien kan worden vertoond. Het voldoen aan de definitie van weidegang levert in MELKKompas een score op van 50 punten. De controle op het toepassen van weidegang vindt enerzijds plaats via en eigen verklaring van u als melkveehouder, anderzijds via Qlip tijdens de uitvoering van een bedrijfsbeoordeling in het kader van het kwaliteitsborgingssysteem van DOC Kaas. Er dient een registratie van weidedagen en uren bijgehouden te worden. Deze registratie dient op elk moment inzichtelijk te zijn en dient min. 1 jaar te worden bewaard. Indien niet wordt voldaan aan de definitie van weidegang (120/6 of 720 uur minimaal 120 dagen), kan via andere vormen van weidegang toch een bepaalde bijdrage worden geleverd aan de beeldvorming van de Nederlandse melkveehouderij. Met andere vormen van weidegang wordt bedoeld: - Het weiden van melkkoeien gedurende min. 120 dagen < 720 uren per jaar - Het weiden van droge koeien gedurende min. 120 dagen per jaar - Het weiden van jongvee gedurende min. 120 dagen per jaar - Combinatie van bovenstaande Voorwaarde hierbij is dat minimaal 25 % van de tot het bedrijf behorende

7 runderen aan bovenstaande voorwaarden voldoet. Het voldoen aan de voorwaarden van deelweidegang levert in MELKKompas een score op van 25 punten.

8 KOE: Managementsysteem Het bedrijf maakt gebruikt van een managementsysteem, minimaal voor de melkkoeien. Met het managementsysteem worden diverse kengetallen van de melkkoeien verkregen die kunnen worden gebruikt bij de dagelijkse bedrijfsvoering, met name op het gebied van diergezondheid. Indien gebruik gemaakt wordt van een managementsysteem, levert dit in MELKKompas een score op van 5 punten. Duurzame stal Koe-Kompas Een gangbare kwalificatie voor een duurzame stal is een stal die voldoet aan de gestelde voorwaarden volgens een MDV stal (Maatlat Duurzame Veehouderij). Hiervoor wordt een certificaat verkregen. Dit geldt met name voor nieuwbouwstallen. Een MDV-certificaat is voldoende om in aanmerking te komen voor de 15 punten in MELKKompas. Ook een certificaat van eerdere jaren voldoet hieraan. Echter ook bestaande stallen kunnen voldoen aan diverse duurzaamheids criteria. Indien uw stal voldoet aan minimaal 60% van de gestelde MDVvoorwaarden op de onderdelen diergezondheid en dierwelzijn, dan komt u eveneens in aanmerking voor de score van 15 punten. U dient deze toetsing op de MDV-voorwaarden door een externe partij te laten uitvoeren (bv. QLIP), waarbij er een bewijs aan DOC Kaas kan worden getoond dat aan de voorwaarden wordt voldaan. Aanmelden kan via de website en dan onder het kopje duurzaamheid. Onder `duurzame stal` valt ook een stal met het predicaat groen label stal, een proefstal en stallen die voldoen aan de investeringsregeling Integraal Duurzame Stallen (IDS). Om in aanmerking te komen voor de 15 punten dient u uw certificaat in MELKKompas te uploaden. Koe-Kompas is een risicoanalyse van het melkveebedrijf op het gebied van diergezondheid en dierwelzijn. Koe-Kompas is een vorm van bedrijfsbegeleiding door de dierenarts en bestaat uit 2 bedrijfsbezoeken per jaar. De risico s worden in kaart gebracht en de bedrijfsdoelen vastgesteld. De risico s zijn verdeeld over 7 categorieën, voeding en water, huisvesting, dierwelzijn, melken, werkroutines, jongvee-opfok en diergezondheid. Hieruit ontstaat in één oogopslag waar de aandachtsgebieden binnen uw bedrijf liggen. Dit wordt zichtbaar gemaakt via een zgn. spinnenweb. Koe-Kompas is daarmee een instrument om de diergezondheid, dierwelzijn en melkkwaliteit op uw bedrijf verder te optimaliseren. Met de deelname aan Koe-Kompas vervalt de verplichting tot PBB (4x per jaar). Daarnaast geldt Koe-Kompas als een Bedrijfsgezondheidsplan, dit hoeft niet meer separaat te worden opgesteld. Omdat Koe-Kompas het PBB en BGP vervangt, zijn er een aantal voorwaarden aan de deelname aan Koe-Kompas verbonden: - Koe-Kompas wordt in samenwerking met een dierenarts uitgevoerd die geregistreerd is als geborgde dierenarts - De dierenarts dient IKM-gecertificeerd te zijn Er dient altijd een door uzelf en de dierenarts ondertekende versie van Koe- Kompas in uw bezit te zijn, zodat dit kan worden getoond tijdens een bedrijfsbeoordeling door QLIP. Indien u wilt deelnemen aan Koe-Kompas kunt u contact opnemen met uw rayonadviseur. Nadere informatie over KoeKompas kunt u vinden op of op de website van DOC Kaas, BONUS:

9 Workshops Boerderijeducatie Duurzaamheidsenquête DOC Kaas Bezoek rayonvergadering DOC Kaas DOC Kaas zal gedurende een kalenderjaar maximaal 3 workshops voor leden organiseren. De workshops staan in het teken van kennisoverdracht, zijn kleinschalig en hebben betrekking op de onderwerpen van MELKKompas. De workshops worden lokaal georganiseerd. Het deelnemen aan een workshop, waarbij de presentielijst door u is getekend, levert 5 punten op. In totaal zijn er voor deelname aan workshops maximaal 10 punten te behalen. Workshops/kennisbijeenkomsten die niet door DOC Kaas geïnitieerd zijn, kunnen meetellen voor punten in MELKKompas. Voorwaarde is dat ze betrekking hebben op de onderwerpen van MELKKompas. Deelname van u aan een dergelijke bijeenkomst moet aantoonbaar zijn voor DOC Kaas. De uiteindelijke beslissing of een dergelijke bijeenkomst meetelt ligt bij DOC Kaas. De melkveehouderij staat middenin de Nederlandse maatschappij. Het imago van de Nederlandse melkveehouderij en zuivelindustrie is goed, het is zaak om dit zo te houden. Het is belangrijk om met een open houding richting de maatschappij te hebben en transparant te zijn over wat er op een melkveebedrijf gebeurt. Er zijn verschillende vormen van boerderijeducatie: - Openstellen van het melkveebedrijf voor burgers, bv. in de vorm van een open dag - Organiseren van excursies voor burgers/schoolklassen - Het openstellen van een website van het melkveebedrijf met informatie over de activiteiten die plaatsvinden op het bedrijf Ongetwijfeld zullen er meer activiteiten zijn die onder boerderijeducatie vallen. Meldt u deze activiteiten bij DOC Kaas. DOC Kaas bepaalt dan of een activiteit in aanmerking komt voor puntentoekenning. Om voor de punten in aanmerking te komen dient u de datum van de activiteit, het aantal deelnemers en een duidelijke omschrijving van de activiteit in het daarvoor bestemde tekstvak in MELKKompas te zetten. Indien aan een activiteit in kader van boerderijeducatie wordt voldaan, wordt daarmee 5 punten behaald. Dit aantal is tevens het maximum aantal punten voor dit onderdeel. Vanuit DOC Kaas zijn er diverse (promotie)materialen beschikbaar om de activiteit mede vorm te geven. Indien u gebruik wilt maken van deze materialen, neem dan contact op met uw rayonadviseur. In 2012 heeft DOC Kaas voor de eerste keer een duurzaamheidsenquête onder haar leden gehouden. Om de ontwikkeling van verduurzaming te monitoren, zal DOC Kaas ook in 2015 een duurzaamheidsenquête gaan houden. Deze zal de komende jaren periodiek worden herhaald. Het invullen van deze enquête levert 5 punten op. De duurzaamheidsenquête wordt aangeboden via Z-net. DOC Kaas organiseert periodiek rayonvergaderingen voor leden. DOC Kaas hecht waarde aan het contact met leden en stimuleert daarom het bezoek aan rayonvergaderingen. Ieder bezoek aan een rayonvergadering levert 1 punt op. Per ronde van rayonvergaderingen kan maximaal 1 punt worden behaald. Om in aanmerking te komen voor puntentoekenning dient de presentielijst van de rayonvergadering te zijn getekend.

10 DUURZAAMHEIDSTOESLAG: BEHAALDE PUNTEN TOESLAG eind van het jaar ( / 100 KG) Kwal. borging 101 1,00 76 t/m 100 0,75 51 t/m 75 0,50 26 t/m 50 0, ,00 Min. 1x per jaar beoordeeld