: CO2 bewust certificaat Van Spijker Infrabouw B.V. : Scope 3 Van Spijker Infrabouw B.V. inclusief 2 ketenanalyses

Transcriptie

1 Logo MEMO Aan Van Kopie Dossier Project Betreft : Van Spijker Infrabouw B.V. : Henriëtte Former : Renilde Spriensma : D0353 : CO2 bewust certificaat Van Spijker Infrabouw B.V. : Scope 3 Van Spijker Infrabouw B.V. inclusief 2 ketenanalyses Ons kenmerk : MD-AF Datum : 17 juni INLEIDING Deze memo heeft als doel de scope 3 emissies van Van Spijker Infrabouw B.V. te analyseren. Dit zijn emissies welke als gevolg van activiteiten van Van Spijker Infrabouw B.V. worden uitgestoten, maar welke niet direct door Van Spijker Infrabouw B.V. worden gecontroleerd. De analyse gebeurt aan de hand van de volgende randvoorwaarden: - De 4 algemene stappen uit het Green House Gas (GHG) Protocol (blz ) vormen de herkenbare structuur van de analyse, dit zijn: 1. het beschrijven van de waardeketen 2. het bepalen van de voor Van Spijker Infrabouw B.V. relevante categorieën scope 3 emissies 3. het identificeren van partners in de waardeketen 4. het kwantificeren van de emissies - Het dient te gaan om een significant deel van de emissies; - Indien het bedrijf werken en of leveringen aanbiedt, bijvoorbeeld een aannemer, dan dient de analyse tenminste een activiteit of keten uit de categorie extraction and production of purchased materials and fuels en 1 uit een andere categorie te omvatten; - Het resultaat van de analyse dient een aanvulling te zijn op de bestaande (gepubliceerde) kennis en inzichten, oftewel dient bij te dragen aan voortschrijdend maatschappelijk inzicht. Hieronder worden de eerste twee stappen uit het GHG beschreven en worden zo de belangrijkste (significante) emissies beschreven. De rest van de analyse is opgedeeld in 2 delen, deel A en deel B. In deel A worden stap 3 en stap 4 uitgevoerd voor de belangrijkste categorie scope 3 emissie. In deel B gebeurt het zelfde voor een tweede keten. 2. BESCHRIJVING SCOPE 3 Van Spijker Infrabouw B.V. is een aannemer in de beton- en waterbouw en levert aan haar opdrachtgevers complete civiele kunstwerken. Hierbij valt te denken aan onder andere bruggen, tunnels, viaducten en overige civiele kunstwerken. Deze kan Van Spijker ontwerpen, engineeren, voorbereiden en uitvoeren. Dit realiseert Van Spijker vanuit haar kantoor en werkplaatsen te Meppel of op de projectlocaties. Voor het kunnen indelen van activiteiten waarbij scope 3 emissies vrijkomen hanteren wij de indeling uit het GHGprotocol blz 29. Extraction and production of purchased materials and fuels De producten en diensten die Van Spijker Infrabouw B.V. levert aan de opdrachtgever zijn vastgelegd in contracten of bestekken. Deze eisen veelal een resultaatsverplichting, bijvoorbeeld: een viaduct. Dit viaduct bestaat uit veel is onderdeel van de DHV Groep, een advies- en ingenieursbureau dat wereldwijd actief is en kantoren heeft in Europa, Afrika, Azië en Noord-Amerika. Het hoofdkantoor is gevestigd in Nederland. Kamer van Koophandel Gooi- en Eemland nr Het kwaliteitssysteem van is gecertificeerd volgens ISO 9001.

2 onderdelen en materialen. Al deze materialen worden ingekocht en gemonteerd door ons, conform de randvoorwaarden uit het contract. Wanneer we kijken naar volume van de ingekochte materialen, zijn er enkele materialen die eruit springen. Beton en staal, maar ook advies kopen we veel in. Transport-related activities Vrijwel alle ingekochte goederen en materialen worden op de bouwplaats afgeleverd. Deze worden per as aangevoerd. Al ons eigen materieel en materiaal wordt door onze eigen vrachtwagen op de bouwplaats afgeleverd. Waar mogelijk liften de medewerkers met elkaar mee op weg naar de projecten. Er wordt ook gekeken naar de woonplaats van de medewerkers en de inzetbaarheid op de projecten. Daar wordt een optimum in gevonden. Al het vrijkomende afval wordt afgevoerd naar een erkende verwerker. Dit zal vaak o.b.v. een abonnement zijn. Sommige materialen worden via de werkplaatsen afgevoerd. Dan worden de afvalmaterialen in de busjes meegenomen en afgeleverd in de daarvoor bestemde bakken. Electricity-related activities not includes in scope 2 Productie en transport van ingekochte brandstoffen voor de aggregaten om elektriciteit op te wekken. De brandstoffen voor de aggregaten op de bouwplaatsen wordt per as afgeleverd in de externe brandstoftanks op de bouwplaatsen. Het verbruik van de brandstof voor aggregaten is opgenomen in scope 1. Leased assets, franchises and outsourced activities emissions from contractual arrangements Niet van toepassing, er zijn geen lease assets, franchises of contractual arrangements binnen deze categorie. Use of sold products and services Binnen deze categorie vallen voor Van Spijker Infrabouw B.V. bijvoorbeeld de verlichting of pompen t.b.v. afvoer van regenwater die we leveren indien dit ons gevraagd wordt. Waste disposal Bij het uitvoeren van de projecten komt er afval vrij. Vaak is het sloopafval (beton, staal, en overige materialen) en (bekistings)hout. Het afval wordt afgevoerd naar een erkende verwerker, al dan niet via de werkplaats in Meppel. Zoals bij de transport-related activities vermeldt, wordt het afval per as afgevoerd. Bekistingshout gaat na gebruik op de projecten retour naar de werkplaats om geschikt te worden gemaakt voor hergebruik,. Dit hergebruik vindt meerdere malen totdat het hout dusdanig klein is gezaagd, dat het voor geen enkele doelstelling meer bruikbaar is. Op dat moment verdwijnt het hout in de daarvoor bestemde houtbak. Significante scope 3 analyses Er is een top-5 samengesteld van de grootte van ingekochte materialen, welke niet in scope 1 en 2 zitten. De totaalbedragen van de inkoop is per jaar bekeken. Zo zijn we voor 2009 en 2010 Q1 tot de onderstaande overzichten gekomen: Wapening , Staal , Beton , Spoorwerk , Heiwerk ,

3 1 e halfjaar Prefab beton , Damwand staal , Beton , Wapening , Engineering ,20 5 Gelet op de bovenstaande overzichten, is beton de meest consistente van belang zijnde om te onderzoeken. Wanneer men kijkt naar onze primaire activiteiten en dus de onderhanden projecten dan vormt het verwerken van in situ beton één van de kernactiviteiten binnen de werkzaamheden van Van Spijker Infrabouw B.V. Het produceren van cement en dus beton staat bekend als een activiteit met een hoge CO 2 uitstoot. Gezien het feit dat het verwerken van beton de kernactiviteit van ons werk is, het een proces is waar wij als bedrijf invloed op kunnen uitoefenen en beton een van de grootste ingekochte goederen is, zijn dit de redenen om hiervan een analyse te maken. Deze analyse valt in de GHG categorie Extraction and production of purchased materials. Het verwerken van prefab beton-elementen laten we in dit onderzoek buiten beschouwing. De ervaringen die we opdoen bij het in-situ beton kunnen we gebruiken bij het inkopen van prefab beton. Overige significante ketens bevinden zich met name in transport related activities (bijvoorbeeld het vervoer van brandstoffen voor de aggregaten) of use of sold products and services (bijvoorbeeld de installaties zoals pompen en verlichting die in het werk meegeleverd worden). Van Spijker Infrabouw B.V. ziet het vergroten van inzicht door het uitvoeren van analyses en het bereiken van reductie binnen scope 3 als een continu proces door de jaren heen waarin bedrijfsoverschrijdend sectoraal denken en het initiëren van innovaties centraal staan. Gelet op de top-5, is het zinvol om de toepassing van wapeningsstaal te onderzoeken, maar we zijn tot de conclusie gekomen dat het op dit moment niet zinvol wordt geacht voor Van Spijker om op basis van de beschikbare data doelstellingen te formuleren voor CO 2 reductie. Het is niet zinvol omdat Van Spijker Infrabouw B.V. niet groot genoeg / macht genoeg heeft om beïnvloeding uit te kunnen oefenen op de bestaande (beton)rekenregels en de staalmarkt. Het zullen de grote spelers in de markt moeten zijn die t.a.v. het wapeningsstaal doelstellingen kunnen gaan stellen (o.b.v. innovaties en/of verandering in productieproces), waardoor het mogelijk is voor de kleinere spelers in de markt om deze doelstellingen te volgen. Op dit moment is ervoor gekozen de tweede analyse uit te voeren over het woonwerk verkeer in de categorie Transport related activities. In het scopediagram van ProRail is dit tevens een gedefinieerde categorie. Van Spijker Infrabouw B.V. wil haar inzicht in dit onderdeel verdiepen en samen met medewerkers reductie bewerkstellingen. Daarnaast zal volgend jaar prefab beton worden geanalyseerd om het inzicht te vergroten en hierin doelstellingen stellen. Prefab beton vertegenwoordigt een significant aandeel van onze inkoop en wordt op vrijwel elk project toegepast

4 3 DEEL A BETON 3.1 KETEN EN PARTNER ANALYSE IN SITU BETON Nu beton als een relevantie emissiebron geïdentificeerd is kan de scope 3 emissie hiervan berekend worden. Om deze berekening te kunnen maken is het nodig om de verschillende ketenschakels in kaart te brengen zodat relevante partijen geïdentificeerd kunnen worden. Na deze identificatie kunnen de partners benaderd worden om beschikking te krijgen over betrouwbare informatie en mogelijkheden tot keteninitiatieven te verkennen. levenscyclus De levenscyclus van beton is weergegeven in onderstaande figuur: Grondstoffen Beton is een bouwmateriaal, bestaande uit een samenvoeging van cement en toeslagmaterialen (zoals zand, grind of steenslag) dat de eigenschap heeft om na toevoeging van water te verharden. Cement is een snelhardend bindmiddel. In Nederland zijn de gebruikelijke soorten portlandcement (CEM I), vliegascement (CEM II) en hoogovencement (CEM III). Daarnaast bevat beton toeslagmateriaal, ongeveer driekwart van het totale volume. De meest voorkomende toeslagmaterialen in Nederland zijn zand, grind en granulaten. Zand en grind zijn vaak afkomstig uit ons eigen land, granulaten is fijngemalen bouw- en sloopafval. Daarnaast worden in beton verschillende hulpstoffen gebruikt om de eigenschappen te verbeteren zoals luchtbelvormers en bindingsvertragers. Van Spijker Infrabouw B.V. koopt haar beton in bij verschillende betonproducenten. Vaak wordt de keuze o.b.v. prijs en afstand tot het werk bepaald. Het soort beton wordt dan weer bepaald door de ontwerpende partij en/of de opdrachtgever. Veel hangt dus af van de projectlocatie. Transport De betonproducenten zijn verantwoordelijk voor de aanvoer van de primaire grondstoffen en de afvoer van het restproduct (teveel bestelde of afgekeurde beton) van en naar de betoncentrale. Van Spijker Infrabouw B.V. heeft invloed op deze afstand door de keus van de centrale. Er is nauwelijks tot geen retour beton, dit is nihil op het totaal. Betonverwerking Alle beton komt in mixers kant en klaar aan op de bouwplaats. Beton wordt aan de hand van een bekisting of mal, voorzien van wapening, in de gewenste vorm gegoten. CO 2 emissies die ontstaan bij de betonverwerking door gebruik materieel en aggregaten zijn al meegenomen in scope 1 en 2 van de footprint van Van Spijker Infrabouw B.V

5 Gebruik In de gebruiksfase wordt verwacht dat het beton zijn werk doet, namelijk de belasting op de constructie dragen. Indien noodzakelijk kunnen er oppervlaktereparaties uitgevoerd worden. Van Spijker Infrabouw B.V. heeft hier een verantwoordelijkheid tot aan het einde van de onderhoudstermijn in het contract. Afvalfase Indien beton gesloopt moet worden kan dit worden verwerkt tot puin en zo ontstaat de weer herbruikbare bouwstof granulaat. Dit kan worde gebruikt als funderingsonderlaag bij de aanleg van wegen of als grindvervanger in beton. Indien er in het contract sprake is van het slopen van een bestaande constructie, zal het vrijkomende puin naar een erkende verwerker afgevoerd worden. Deze zal het puin op een verantwoorde manier verwerken zodat het puin weer gebruikt kan worden. De ketenpartners Onderstaande tabel bevat de ketenpartners voor de levenscyclusanalyse van beton voor Van Spijker Infrabouw B.V.: Opdrachtgevers Leveranciers grondstoffen Betonproducenten Transporteurs Verwerkers Gebruik en onderhoud Sloopbedrijven ProRail, Gemeenten en Provincies Orcem, Heidelberg groep, Dyckerhoff, e.a. Deys, Dyckerhoff Basal Midden / Noord, Eemland, Flevoland, Mebin, Meppeler Beton Centrale, Mortel Installatie Assen, Van Nieuwpoort, Noorder betonpompen Centrale, Noppert Beton, Theo Pouw, Rokramix, Wijma Vaak gelijk aan de producenten Van Spijker Infrabouw B.V. Zijn de opdrachtgevers en onderaannemers b.v.:rgs Slooptechnieken, TN Sloopwerken of vergelijkbaar Afsluitend willen we opmerken dat voor de berekening van de CO 2 footprint beton is doorgerekend vanaf de grondstofwinning tot en met verwerking op de bouwplaats. Dit omdat Van Spijker Infrabouw B.V. hier duidelijk invloed heeft en hier haar reductiemogelijkheden in wil onderzoeken. Haar invloed in de gebruiks- en afvalfase is nihil. De analyse heeft als doel om Van Spijker Infrabouw B.V. inzicht te geven in de milieubelasting van de verschillende ingekochte betonsoorten. Er is gewerkt met een aantal kengetallen, maar de studie is voldoende nauwkeurig om Van Spijker Infrabouw B.V. inzicht te geven haar CO 2 reductiebeleid voor scope 3 verder in te vullen 3.2 BEREKENING CO 2 FOOTPRINT BETON CO 2 analyse van gemiddeld beton De CO 2 footprint is gebaseerd op een gemiddelde CO2 uitstoot per m 3 ingekocht beton, waarbij onderscheid is gemaakt tussen verschillende cementtypen. Door de gemiddelden van iedere stap in de levenscyclus bij elkaar op te tellen en te vermenigvuldigen met het aantal m 3 ingekocht beton is de ketenemissie berekend. Allereerst is een voorbeeld CO 2 analyse gemaakt van een (gemiddeld) betonblok van grondstofwinning tot en met de productie. Voor alle berekeningen is uitgegaan van Nederlandse gegevens, gebaseerd op NEN 8006 (gestandaardiseerde LCA berekening specifiek voor de bouw (MRPI)) en berekend met data uit een SimaPro - 5 -

6 database. Dit is een nationaal en internationaal meest gebruikte en erkende LCA software, gebaseerd op uitgebreide en recente databases. 26% 1% 1% 7% 65% CEM III grind zand transport proces Figuur 1 een footprint van gemiddeld beton Uit de analyse blijkt dat de bijdrage van cement het grootst is, maar ook transport van zand, grind en cement heeft een relatief grote bijdrage. De gegevens zijn doorgerekend met CEM III (hoogovencement), het cementtype met de laagste CO 2 impact. Voor de samenstelling van beton (verhouding zand, grind, cement) is uitgegaan van een standaard samenstelling (1,2,3 beton). In de bijlage is een overzicht van de gebruikte samenstellingen en berekeningen per type cement gegeven van deze analyse. Uit deze detailgegevens blijkt dat CEM III de laagste CO 2 impact heeft. CO 2 analyse inkoop beton VSB Door Van Spijker Infrabouw B.V. is in kaart gebracht welke betonmengsels er in 2008 (het basisjaar) werden toegepast, gesplitst naar CEM type omdat dit de grootste impact heeft op de footprint van beton inkoop m totaal bijdrage CO2 0% 15% 7% 32% 78% 57% 11% Figuur 2: footprint Van Spijker Infrabouw B.V. beton 2008 Voor Van Spijker Infrabouw B.V. wordt de belangrijkste bijdrage gerealiseerd door inkoop van beton op basis van CEM III. Deze heeft in verhouding een relatief lage impact, maar omdat het grootste deel van de inkoop bestaat uit dit type is de bijdrage toch relatief hoog. Voor de totale inkoop van m 3 beton in 2008 betekent dit een CO 2 footprint van 858 ton CO 2. Deze hoeveelheid CO 2 eigent Van Spijker Infrabouw B.V. zich toe binnen scope 3. In een bijlage zijn tevens de hoeveelheden van 2009 en 1 e kwartaal 2010 opgenomen

7 Conclusie CO 2 analyse beton Van Spijker Infrabouw Uit de analyse blijkt dat 57% van de CO 2 bijdrage werd veroorzaakt door CEM III, de in verhouding minst belastende cementsoort. De CO 2 footprint van het ingekochte beton voor Van Spijker Infrabouw B.V. in 2008 bedroeg zoals berekend 858 ton. Ter referentie, de directe uitstoot (scope 1 en 2) van heel Van Spijker Infrabouw B.V. over 2008 bedroeg ongeveer 724 ton. Het is voor Van Spijker Infrabouw B.V. voor de hand liggend te zoeken naar reductiemaatregelen binnen scope 3 die zich richten op het verminderen van het verbruik van CEM I en II door dit te vervangen door CEM III. 3.3 REDUCTIE Van Spijker Infrabouw B.V. streeft ernaar om in % minder CO 2 uitstoot per ingekochte m 3 beton te realiseren. Hiertoe wil Van Spijker Infrabouw B.V. de volgende reductiemaatregelen doorvoeren: Reductiemaatregel: keteninitiatief Dronten Actie: een project in samenwerking met diverse partners in de keten (opdrachtgever, betonproducent, cementleverancier) om onderzoek te doen naar CO2-reductie in de in situ beton. Als basis wordt het bestek genomen, waarmee wordt onderzocht welke optimalisaties er in de toepassing van het in situ beton nog te vinden zijn. Door: Van Spijker Infrabouw B.V., provincie Flevoland, Orcem Gereed: eind 2010 Reductiemaatregel: geleerde lessen in het project Dronten toepassen op alle werken in uitvoering Actie: in samenwerking met de betreffende opdrachtgevers en toeleverende partijen de CO2 uitstoot blijven minimaliseren. Door: Van Spijker Infrabouw B.V. Gereed: doorlopend, na de geleerde lessen in het project Dronten. De reductie in 2015 van 6 % t.o.v wil Van Spijker realiseren door de volgende stappen te maken: Over 2010: 1,5 % minder CO 2 uitstoot per ingekochte m 3 beton te realiseren, waarbij de eerste helft van het jaar 1 % en de tweede helft van het jaar 2 % gerealiseerd wordt; 2011: 2 % 2012: 1 % : 0,5 % per jaar. Deze fluctuerende opbouw is gekozen, i.v.m. de opstart van de diverse projecten en het benodigde overleg om wijzigingen door te kunnen voeren t.o.v. de bestekken. Daarnaast zal het keteninitiatief in uitvoering zijn in de tweede helft van Wij gaan er van uit dat met het CO 2 bewuste referentieproject in de hand andere opdrachtgevers sneller zullen volgen, waardoor de grootste slag in reductie van de CO 2 uitstoot per ingekochte m 3 beton in 2011 te behalen zal zijn. Het keteninitiatief is elders te vinden in het handboek

8 4. DEEL B KETEN 2 Woon werk verkeer met privé auto s is een tweede keten die geanalyseerd is volgens het Green House Gas Protocol. Dit deel van de rapportage zullen de partners in de keten geïdentificeerd worden en de emissies gekwalificeerd (stap 3 en 4 uit het GHG). Tevens worden reductiedoelstellingen vastgesteld en hier acties aan gekoppeld. 4.1 KETEN EN PARTNER ANALYSE WOON WERK VERKEER Stap 3 betreft het identificeren van partners in de waardeketen. Voor woonwerkverkeer is dit de medewerker die met privé auto van huis naar locatie reist de belangrijkste partner in deze keten. In 2008 reden er 8 medewerkers met privé auto naar locaties, en in medewerkers. Er zijn een aantal factoren van belang voor het brandstofverbruik per gereden kilometer: 1. Autotype. Het type voertuig bepaalt de emissie in sterke mate. Daarbij zijn brandstoftype en motorinhoud van belang. De uitstoot per brandstoftype is verschillend per voertuigkilometer en ook de verschillen in motorinhoud zorgen bij dieselvoertuigen voor variatie in de emissie (certificeringdocument Prorail). 2. Type weg. Het type weg bepaalt in sterke mate de efficiëntie waarmee een voertuig rijdt. Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen stedelijke wegen, provinciale of buitenwegen en snelwegen. Het grootste verschil zit tussen de stadswegen en de buitenwegen. Bijvoorbeeld voor benzine varieert de uitstoot van 259 g/km tot 162 g/km (STREAM document CE Delft). De invloed van deze factor is meegenomen in de gemiddelde emissiefactor en nader specificeren van deze factor is niet mogelijk. 3. Congestie. Het rijden in een file zorgt voor een hogere emissie. Stop and go verkeer geeft een CO2 emissie die tot een factor 2,5 hoger zijn dan bij normale doorstroming (CE Delft, 2006). De mate van congestie zal ook afhankelijk zijn van de route en het tijdstip (voor woon werkverkeer vaak in de spits). 4. Rijgedrag. Onder rijgedrag valt het gedrag van de bestuurder (doorschakelen, anticiperen enz), of de bandenspanning hoog genoeg is en welk bandentype gebruikt wordt. Het rijgedrag kan gemiddeld 3% besparing opleveren, de bandenspanning op peil houden levert 2-3 % besparing op. Het exacte rijgedrag van de medewerkers is niet bekend. 5. Weer. De temperatuur bepaalt voor een deel hoe efficiënt de motor de brandstof benut. In de winter duurt het langer voordat de motor warm is en leveren de eerste kilometers dus een hogere emissie. In de winter en in de regen zullen ook meer mensen de auto nemen in plaats van een alternatief. De weersomstandigheden zijn echter niet te beïnvloeden en worden ook niet verder meegenomen. 6. Onderhoud. De onderhoudsstaat van een voertuig zorgt voor een hogere of lagere emissie. De APK keuring zorgt dat voertuigen aan bepaalde minimumeisen moeten voldoen. Aangezien dit geregeld is en de verdere onderhoudsstaat van voertuigen niet makkelijk is te achterhalen wordt hier verder niet op ingegaan. Bovenstaande factoren overleggen met de partners (de medewerkers) biedt Van Spijker kansen voor reductie. 4.2 BEREKENING CO 2 FOOTPRINT WOON WERK VERKEER Van Spijker Infrabouw B.V. beschikt over een overzicht van gereden kilometers woon werkverkeer per medewerker, afgeleid uit de gegevens van het Boekhoudsysteem. Als definitie van woonwerkverkeer hanteren we de definitie van de belastingdienst. Het aantal verreden kilometers in 2008 en 2009 en Q bedroeg resp , en Er is geen inzicht in de hoeveelheid getankte liters brandstof dus voor de conversie naar CO2 is gewerkt met de in de ladder aangegeven factor uit het STREAM CE Delft 2008 rapport. De onzekerheidsmarge is hierin niet aangegeven

9 Bedrijfsonderdeel emissiebron indicator kengetal eenheid bron indicator aantal bron aantal Energie- eenheid emissie eenheid bron CO2- indicator indicator gebruik factor uitstoot in Kton 2008 Woon-werkverkeer Auto- Voertuig- 210 G / voertuig- CO Gerrrit g co2 1 g co2/c nvt 0,037 - auto brandstof kilometers kilometer prestatieladder Plaggenmars co Woon-werkverkeer Auto- Voertuig- 210 G / voertuig- CO Gerrrit g co2 1 g co2/c nvt 0,037 - auto brandstof kilometers kilometer prestatieladder Plaggenmars co Q1 Woon-werkverkeer Auto- Voertuig- 210 G / voertuig- CO Gerrrit g co2 1 g co2/c nvt 0,012 - auto brandstof kilometers kilometer prestatieladder Plaggenmars co2 0,040 0,035 0,030 0,025 0,020 0, Q1 2,5 2 1, Q1 0,010 0,005 0,5 0,000 CO2-uitstoot in Kton 0 uitstoot per medewerker (in ton) Conclusie CO 2 analyse woon werk verkeer Van Spijker Infrabouw Uit de analyse blijkt dat het woonwerk verkeer slechts een kleine bijdrage levert, maar dat er mogelijkheden zijn het inzicht te verbeteren en reductie te bewerkstelligen. De acties hiertoe worden in het volgende hoofdstuk beschreven. 4.4 REDUCTIE Van Spijker Infrabouw B.V. streeft ernaar om in 2015 een 2% lagere CO 2 uitstoot per medewerker te realiseren t.o.v Hierbij dient wel te worden opgemerkt dat veel afhankelijk is van de locatie van de werken. Hier is niet veel invloed op uit te oefenen. Hiertoe wil Van Spijker Infrabouw B.V. de volgende reductiemaatregelen doorvoeren: Reductiemaatregel: Het nieuwe rijden Actie: Iedereen op de hoogte brengen van Het Nieuwe Rijden. Door: G. Plaggenmars Gereed: maart

10 Reductiemaatregel: Carpoolen Actie: Daar waar mogelijk carpoolen, bij elkaar in de bus/auto op weg naar het werk. Door: alle medewerkers Gereed: Wordt reeds gedaan, doorlopende actie Reductiemaatregel: File vermijden Actie: Het vermijden van files, door vroeg te beginnen. Door: alle medewerkers. Gereed: doorlopend. Reductiemaatregel: Inzicht verkrijgen Actie: Het verkrijgen van inzicht in de CO 2 productie van de privé-voertuigen die gebruikt worden voor het woonwerk verkeer, zodat de CO 2-productie beter in kaart wordt gebracht. Door: Gerrit Plaggenmars Gereed: Q

11 BIJLAGE 1 ACHTERGRONDBEREKENINGEN BETON EN GEGEVENS 2009 / 2010 Voor de samenstelling van beton (verhouding zand, grind, cement) is uitgegaan van een standaard samenstelling (1,2,3, beton). Onderstaand is een overzicht van de gebruikte samenstellingen en berekeningen per type cement. De verschillen tussen de betontypen uit verschillende soorten cement zijn geel gemarkeerd. 1 m 3 /2445 kg beton Materiaal CO 2 (kg) kg cement (CEM I) 13% Grind 53% 660 0,93 Zand 27% ,48 Water 7% 160 0,48 Totaal m 3 /2445 kg beton Materiaal CO 2 (kg) kg cement (CEM II) 13% Grind 53% 660 0,93 Zand 27% ,48 Water 7% 160 0,48 Totaal m 3 /2445 kg beton Materiaal CO 2 (kg) kg cement (CEM III) 13% Grind 53% 660 0,93 Zand 27% ,48 Water 7% 160 0,48 Totaal In onderstaand plaatje is op basis van deze gegevens een CO 2 footprint weergegeven van een (gemiddeld) betonblok van grondstofwinning tot en met de productie. De bijdrage van cement is hierbij het grootst, maar ook het transport van zand, grind en cement geeft een relatief grote bijdrage. CEM III (hoogovencement) is hierbij het cementtype met de laagste CO 2 impact. 26% 1% 1% 7% 65% CEM III grind zand transport proces Figuur

12 Voor deze berekening is uitgegaan van Nederlandse gegevens, gebaseerd op NEN8006, vergelijkbaar met scope 3 van het GHG (extraction and production of purchased materials) voor productie van portland- (CEM I), vliegas- (CEM II) en hoogovencement (CEM III). CO 2 analyse van beton Van Spijker Infrabouw B.V. Van Spijker Infrabouw B.V. heeft in een spreadsheet op 2 maart gegevens aangeleverd van de hoeveelheden beton ingekocht bij haar leveranciers en de samenstelling. Met behulp van een SimaPro database (een erkende database voor life cycle berekeningen) is een berekening gemaakt van de CO 2 voetprint van Van Spijker Infrabouw B.V CO 2 in kg/kg CO 2 in kg/kg inkoop totaal totaal cement beton inkoop bijdrage m3 ton kg CO2 % CEM I 1,07 0, % CEM II 0,749 0, % CEM III 0, , % mix (gem) 0, , % totaal nvt % 2008 inkoop m totaal bijdrage CO2 0% 15% 7% 32% 78% 57% 11% 2009 CO2 in kg/kg CO2 in kg/kg inkoop totaal totaal cement beton inkoop bijdrage m3 ton kg CO2 % CEM I 1,07 0, % CEM II 0,75 0, % CEM III 0,36 0, % mix (gem) 0,73 0, % totaal nvt nvt %

13 2009 inkoop m totaal bijdrage CO2 13% 4% 1% 21% 9% 2% 82% 68% 2010 CO2 in kg/kg CO2 in kg/kg inkoop totaal totaal cement beton inkoop bijdrage m3 ton kg CO2 % CEM I 1,07 0, % CEM II 0,75 0, % CEM III 0,36 0, % mix (gem) 0,73 0, % totaal nvt , % 2010 q1 inkoop m3 0% 7% 2010 totaal bijdrage CO2 0% 0% 14% 93% 86%