Nr.: , CW Groningen, 24 november : resultaten samenwerking onderwijs - arbeidsmarkt

Transcriptie

1 Aan de leden van de Statencommissie Welzijn, Cultuur en Sociaal Beleid Nr.: , CW Groningen, 24 november 2006 Behandeld door : A. Smedes/M.S.B. Joustra : Telefoonnummer : (050) /4051 Onderwerp : resultaten samenwerking onderwijs - arbeidsmarkt Geachte dames en heren, Op 6 oktober 2006 hebben wij u geïnformeerd over de resultaten van de samenwerking op het terrein van onderwijs en arbeidsmarkt. Verschillende initiatieven op dit snijvlak kwamen aan de orde. In de Commissievergadering Welzijn, Cultuur en Sociaal Beleid van 18 oktober zijn door de heer De Vries (D66) de volgende aantal aanvullende vragen gesteld: 1. Wat zijn de effecten van de conferenties (themabijeenkomsten), zijn die toe te wijzen aan de themabijeenkomsten? 2. De acties en projecten die zijn ondernomen om stageplaatsen te creëren, heeft dat effect gehad? Leiden de acties en projecten gericht op het creëren van stageplaatsen tot een betere doorstroming van leerlingen naar de arbeidsmarkt? De aansluiting tussen onderwijs en bedrijfsleven is een belangrijk thema in het provinciale beleid. Het stimuleren van projecten die onderwijsvernieuwing tot stand brengen op basis van de vraag van bedrijven en instellingen, het verminderen van het aantal voortijdig schoolverlaters en het creëren van stageplaatsen staan hierbij centraal. Zowel voor het VMBO als voor het MBO zijn stageplaatsen hard nodig zodat het onderwijs de praktijkinhoud kan bieden die noodzakelijk is. Naast stageplaatsen zijn er voor het MBO ook praktijkplaatsen nodig. Binnen het MBO zijn er namelijk twee leerwegen te onderscheiden. Zo is er de Beroepsopleidende Leerweg (BOL). Het praktijkgedeelte wordt uitgevoerd door kortdurende stages in een bedrijf of een simulatiebedrijf op school. Daarnaast is er de Beroepsbegeleidende Leerweg (BBL). Leren in de praktijk staat hier voorop en wordt uitgevoerd op een praktijkplaats. Dit is een erkend leerbedrijf die de leerling een arbeidscontract aanbiedt en de leerling in de gelegenheid stelt een dag per week naar school te gaan. Er wordt ook wel gesproken over BBL-banen of leerbanen. In onze brief van 6 oktober jl. hebben wij u op hoofdlijnen al geïnformeerd over een aantal projecten. Hieronder informeren wij u over de resultaten die een aantal projecten tot nu toe hebben opgeleverd en gaan in op de vragen zoals deze door de heer De Vries zijn geformuleerd. Uiteraard komen de resultaten ook terug in de afzonderlijke rapportages vanuit de clusters onderwijs en arbeidsmarkt.

2 1. Werkconferenties In november 2004 is een werkconferentie gehouden die bezocht is door ongeveer 150 mensen. In vervolg daarop hebben wij tot dusver vier themabijeenkomsten in samenwerking met de gemeente Groningen georganiseerd. Onderwerpen van deze bijeenkomsten waren: Stageproblematiek in de installatie-, elektro-, en metaaltechniek op 15 juni 2005 Stageproblematiek binnen de sectoren zakelijke dienstverlening op 14 februari 2006 Het schrijnende tekort aan stageplaatsen in de Bouwsector, gehouden op 20 juni 2006 en Het probleem rondom laaggeletterdheid in het bedrijfsleven op 30 oktober De bijeenkomsten worden goed bezocht (zo rond de 80 mensen uit het onderwijsveld en het bedrijfsleven), met uitzondering van de laatste bijeenkomst waar ongeveer de helft van dit aantal aanwezig was. Het doel van de bijeenkomsten is een netwerkbijeenkomst te organiseren waarbij wij vertegenwoordigers vanuit het onderwijsveld en het bedrijfsleven met elkaar in contact brengen. Omdat wij ons bij deze bijeenkomsten direct richten op de werknemers die in hun dagelijkse praktijk met stages bezighouden faciliteren wij het eerste contact tussen het onderwijs en het bedijfsleven. Dit is ook ons belangrijkste doel voor deze bijeenkomsten. Bovendien past dit bij onze faciliterende een aanjagende rol in dit werkterrein. Daarnaast presenteren wij goede voorbeelden uit andere sectoren die overdraagbaar zijn naar een andere sector. De reacties die wij krijgen van zowel het onderwijs als de bedrijven zijn positief. Een nieuw contact is op dergelijke bijeenkomsten snel gelegd, en dit is vaak de eerste schakel die nodig is. Het is moeilijk te meten in hoeverre deze contacten leiden tot concrete afspraken over bijvoorbeeld nieuwe stageplaatsen of praktijkplaatsen. Dit kunnen wij wel meten bij bijeenkomsten die concreet gericht zijn op het creëren van stage- of praktijkplaatsen, zoals de speeddate (zie hieronder voor de resultaten). De themabijeenkomsten zijn wel een belangrijkste eerste stap in een keten van contacten. Daarom blijven wij themabijeenkomsten organiseren. 2. Activiteiten en projecten die als doel hebben (gehad) om stageplaatsen te creëren. Leiden de acties en projecten gericht op het creëren van stageplaatsen tot een betere doorstroming van leerlingen naar de arbeidsmarkt? In onze eerder brief is een aantal activiteiten en projecten genoemd. Hieronder vermelden wij de stand van zaken en de effecten. Competentieontwikkeling Noord-Nederland. Op 18 november 2004 hebben wij, samen met de provincie Drenthe, elk een subsidie van ,-- beschikbaar gesteld voor het project Competentieontwikkeling Noord-Nederland. Dit project bestaat uit drie deelprojecten: VMBO-zorgcarrousel, leerafdeling MBO-leerlingen niveau 1 en 2, leerafdeling MBO-leerlingen niveau 3 en 4. Het project is op 1 december 2004 gestart en wordt op 1 december 2006 afgesloten en geïmplementeerd in de reguliere structuur van scholen en instellingen. Met de VMBO zorgcarrousel bieden 17 VMBO-scholen in samenwerking met verschillende zorginstellingen leerlingen een volledige beroepsoriëntatie in de zorgsector aan. Per jaar kunnen nu al 1300 leerlingen de instellingen bezoeken om zich te oriënteren op de sector, de beroepen en de opleidingsmogelijkheden. De carrousel is in principe voldoende om kennis te maken met alle sectoren. Zowel leerlingen, ouders en zorginstellingen zijn zeer enthousiast. Het project is eind 2004 begonnen wat betekent dat de eerste leerlingen die meegedaan hebben aan de carrousel straks naar het MBO gaan. Het effect of ze werkelijke de juiste beroepskeuze hebben gemaakt is pas in het MBO te meten. Met behulp van een subsidie van ruim 2 ton van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap wordt er nu een instrument ontwikkeld om deze effecten ook daadwerkelijk te kunnen meten. Enkele vragen zijn hoe is de keuze tot stand gekomen, maken de leerlingen de opleiding af en zijn de resultaten terug te leiden naar de carrousel. Een bijkomend effect van de zorgcarrousel is dat op een aantal vmbo-scholen al een bredere carrousel naar andere sectoren gestart is die volgens dezelfde

3 formule werkt. Verdere verdiepingen en verbreding naar andere sectoren staat de komende tijd te gebeuren. Overigens bestaat er landelijk ook veel interesse voor dit project. Leerafdelingen in de zorg Naast de carrousel zijn er leerafdelingen in de zorg gecreëerd met als doel om in nauw overleg tussen onderwijsinstellingen en werkgevers in de zorgsector nieuwe leermogelijkheden in de praktijk te brengen. Deze leerafdelingen zijn bedoeld voor de BOL-opleidingen.Voor MBO-leerlingen niveau 3 en 4 zijn er 100 extra stageplaatsen gecreëerd op totaal 10 leerafdelingen bij diverse zorginstellingen. De resultaten voor onderwijs-, zorginstellingen, leerlingen en zorgvragers zijn zeer positief. Een bijkomend effect is dat werknemers tijd hebben aan deskundigheidsbevordering te werken omdat leerlingen in staat zijn om taken van hen over te nemen. Dit heeft nu al geleid tot mobiliteit en doorstroming. Een aan dit project gekoppeld onderzoek moet binnenkort uitwijzen of het klopt dat de stage op een leerafdeling effectiever is dan een traditionele stage. Voor leerlingen Helpende en Verzorgende, niveau 1 en 2, zijn er 50 extra stageplaatsen gecreëerd op totaal 5 leerafdelingen. De doelstelling om uiteindelijk 120 extra plaatsen te creëren is hiermee nog niet gehaald. Gedurende het project is gebleken dat deze groep leerlingen extra begeleiding nodig heeft tijdens de stageperiode maar ook in de tijd hieraan voorafgaand om zogenaamd "stagerijp" te worden. Er wordt nu, in samenwerking tussen onderwijs en zorginstellingen, geïnvesteerd in een intensievere begeleiding. Op dit moment wordt gekeken of het concept zoals gebruikt in de zorgcarrousel ook verbreed kan worden naar andere sectoren. Agenda voor de Veenkoloniën Interessant om te melden is dat er tijdens de conferentie "Een goede toekomst voor alle jongeren in de Veenkoloniën" door alle bestuurders uit de Veenkoloniën is afgesproken dat de gezamenlijke overheden binnen een jaar minimaal 70 BBL-banen beschikbaar stellen. Wij zullen hiervan 10 leerbanen op ons nemen. Speeddate 'Versier je leerbaan hier' Op 21 september jl. hebben wij in het provinciehuis een speeddate georganiseerd. Deze speeddate had als concreet doel het creëren van leerbanen (stageplaatsen) en de concrete matching tussen bedrijven en jongeren. Er zijn 44 werkgevers geweest op de speeddate. Gezamenlijk hadden zij 58 leerbanen. In totaal zijn 62 jongeren verschenen op de speeddate. Van deze jongeren heeft 70% (44 van de 62 jongeren) een vervolgafspraak met 1 of meerdere bedrijven gehad. Het totaal aantal afspraken tussen bedrijven en jongeren bedroeg 56. Van de 58 leerbanen zijn 19 vervuld. Het slagingspercentage van 32 procent is goed te noemen, landelijk ligt dit percentage op 25 procent. Daarom hebben wij besloten om samen met FC Groningen nogmaals een speeddate te organiseren in de Euroborg. Deze zal plaatsvinden in de tweede week van januari Stageplaatsen zijn bedoeld om leerlingen werkervaring te laten opdoen. Hiermee kunnen leerlingen met een diploma makkelijker doorstromen naar werk. Voor praktijkleerplaatsen ligt dat anders. De leerling heeft op het moment van opleiding al een contract bij een werkgever en is dus al werknemer. Vaak wordt dat contract verlengd zodra de opleiding is afgelopen. In bepaalde branches zijn constructies waarbij de BBL leerlingen in dienst zijn van een stichting en na het behalen van het diploma een werkgarantie hebben bij 1 van de aangesloten werkgevers. Bedrijfs Tak Overleg (BTO): Met betrekking tot de resultaten van de bedrijfstak overleggen (BTO's) kan het volgende worden vermeld. Het BTO techniek Eemsdelta is inmiddels een jaar operationeel. De partners zijn: Opleiding ontwikkeling metaalbewerking (OOM), Opleidings- en ontwikkelingsfonds voor het technisch installatiebedrijf (OTIB), twintig participerende bedrijven, Fivelcollege en Noorderpoortcollege. De deelnemende partijen hebben een activiteitenplan 2006 opgesteld waarbij een aantal acties zijn vastgesteld en reeds enkele resultaten geboekt zijn:

4 Acties Resultaten Eéndaagse docentenstages 20 stages zijn afgesproken waarvan er inmiddels 13 hebben plaatsgevonden Panel elektrotechniek deelnemers: vmbo/mbo docenten en 3 bedrijven Panel metaaltechniek deelnemers: vmbo/mbo docenten en 3 bedrijven Versterken praktijkgerichtheid en vakinhoudelijke expertise, materialenkennis, gereedschapskennis, praktijkgerichte opdrachten idem elektrotechniek Panel installatietechniek is nog niet operationeel; start begin 2007 Advies Techniek Plein promotie techniek groepen 8 basisscholen Gastles en bedrijfsbezoeken basisscholen Bedrijfsbezoeken 2 e klas VMBO (keuze techniek) Gastlessen Leerling stages een aantal basisscholen heeft gastlessen gekregen waarbij tevens enkele bedrijfsbezoeken zijn ingepland Een aantal basisscholen in Appingedam, Delfzijl en Uithuizen heeft gastlessen gekregen waarbij tevens enkele bedrijfsbezoeken zijn afgelegd Er zijn enkele bedrijfsexcursies georganiseerd die onderdeel vormen van het keuzetraject v/d leerlingen Er hebben een aantal gastlessen plaatsgevonden met o.a. als onderwerp "stagevoorbereiding en bbl" en "onderhoud rioleringsystemen in nieuwbouw" Er hebben enkele gesprekken plaatsgevonden tussen de onderwijsinstellingen en de BTO bedrijven over de zg. korte termijn verbeterpunten en m.b.t. de langere termijn over de zg. diepte strategie stages met als resultaat: betere onderlinge communicatie, betere inbedding in het bedrijf, minder papierwerk etc. Verdieping Waddenmodel: Om tot een verdieping te komen van het waddenmodel zijn een viertal deelpilots in voorbereiding. Eén er van is de pilot "Over Bruggen". Dit betreft een pilot in de procestechniek chemie en metaal. Het gaat hier om commitment en samenwerking tussen Vapro, Aldel en Akzo waarbij tevens partijen als gemeenten, CWI en ROC's sterk zijn betrokken. In het kader van het Eemsdelta convenant zal bekeken worden of deze pilot gerealiseerd kan worden. Het project zit in de ontwikkelingsfase en heeft veel vertraging opgelopen in verband met de energieproblematiek rondom o.a. Aldel. De verwachting is dat er begin 2007 een plan van aanpak ligt vanuit het Breuer Instituut. I-kwadraat In dit project werken leerlingen van het Noorderpoortcollege, het Aletta Jacobs College, de Metaal- en Scheepsbouw Opleidingen en het regionale bedrijfsleven samen om een product te bedenken, ontwikkelen en te maken dat een maatschappelijk doel dient. Het project is in het schooljaar 2002/2003 tot stand gekomen door twee enthousiaste docenten en een impulssubsidie van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Het enthousiasme bij leerlingen, docenten, bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties is enorm. Om deze succesvolle werkwijze in het reguliere onderwijs te verankeren en het voortbestaan van deze manier van leren/werken te

5 waarborgen hebben wij een subsidie beschikbaar gesteld. Na afloop van de projectperiode (schooljaar 2008/2009) moeten beide doelstellingen gerealiseerd zijn. Technasium Het technasium is een formule voor beter bèta-onderwijs voor havo en vwo. De formule van het technasium wordt ontwikkeld op vijf scholen in onze provincie, te weten: RSG de Borgen in leek, Ubbo Emmius in Stadskanaal, het Zernike college, H.N. Werkmam-college en het Praedinius Gymnasium in Groningen. Onderzoek en ontwerpen vormt het hart van het technasium. In interessante projectopdrachten past een leerling theorie toe en ontwikkelt vaardigheden, die gevraagd worden in beroepspraktijk of vervolgopleiding. Alle vijf Groningse scholen zijn vorig jaar gestart met een oriëntatiejaar. Dit schooljaar is elke school gestart met een tweede klas Technasium. Afhankelijk van het organiserend vermogen van de school is er met een kleine dan wel grotere groep gestart. Op de Lindenborg in Leek (vestiging van RSG De Borgen) is er gestart met een groep van 110 leerlingen. Deze groep bestaat voor 30% uit meisjes wat zeker uniek mag worden genoemd. Na dit schooljaar kunnen de resultaten tot nu toe concreter worden ingevuld. Inmiddels zijn ook alle ontwerpen voor de werkplaatsen af. Binnenkort kan er dan ook met de bouw van de werkplaatsen worden begonnen. Scholen in de rest van Nederland kunnen op een vergelijkbare wijze een technasium invoeren. In navolging van Groningen zijn er ook in Overijssel en Midden-Nederland initiatieven om een Technasium te starten. Zoals eerder vermeld, zullen beide clusters u begin volgend jaar nader informeren over de behaalde resultaten en effecten van beleid in Wij vertrouwen erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Hoogachtend, Gedeputeerde Staten der provincie Groningen:, voorzitter., secretaris.