Inventaris van het archief van de. Waterleidingmaatschappij Rhenen,

Transcriptie

1 T00131 Inventaris van het archief van de Waterleidingmaatschappij Rhenen, K. Wildenbeest

2 INHOUDSOPGAVE Inleiding A. Doel van de inventarisatie 1 B. Geschiedenis van het bedrijf, C. Verantwoording van de inventarisatie 3 D. Aanwijzingen voor de gebruiker 4 E. Bijzonderheden 4 F. Literatuur en gegevensbronnen 4 Inventaris 1 Stukken van algemene aard A. Raad van commissarissen 5 B. Aandeelhouders 5 2 Stukken betreffende bijzondere onderwerpen 1. Organisatie 6 2. Bestuur en commissies 7 3. Eigendommen 7 4. Personeel Financiën 11 1

3 A. Doel van de inventarisatie In 1997 sloot de gemeente Rhenen zich aan bij het Streekarchivariaat Kromme-Rijngebied Utrechtse Heuvelrug. Een van de taken die het Streekarchivariaat zou gaan verzorgen was een inventarisatie van het archief over de periode Van de periode van vóór 1926 was er een inventaris en de eindcaesuur werd getrokken bij 1994 omdat het jaar daarop een andere manier van ordening van het archief werd doorgevoerd. Bij dit hoofdarchief bevond zich ook het archief van de Waterleidingmaatschappij Rhenen. In het kader van de opleiding VVA is besloten om dit kleine bedrijfsarchief te inventariseren. B. Geschiedenis van het bedrijf, Rhenen heeft de fase van gasverlichting overgeslagen en is van olieverlichting meteen overgegaan op electriciteit. In 1902 is in Rhenen een electriciteitsmaatschappij opgericht door Willem de Haas. De centrale was gevestigd aan de Buitenomme. Om de centrale van koelwater te kunnen voorzien werd er een put geslagen. Dit grondwater bleek van een zo goede kwaliteit dat het zonder te filteren gebruikt kon worden als drinkwater. Daarom werd besloten om dit te exploiteren en zo werd de Waterleidingmaatschappij in 1906 een feit. Een leuk gegeven is dat in de periode de watertank zich bevond aan de Achterbergsestraatweg. Vanuit het slaapkamerraam van zijn woonhuis aan de Herenstraat kon de directeur van de maatschappij, W. de Haas, met een verrekijker op het peilglas op de tank kijken om het niveau te controleren. Door de toegenomen bebouwing zou dat nu niet meer mogelijk zijn. In 1935 werd er een watertoren met in het souterrain en op de eerste 3 verdiepingen een klein hotel/restaurant gebouwd. Het ontwerp is van de Rhenense architect H. van Hoogdalem. De watertoren werd gebouwd op de hoogste plaats van Rhenen, de Koerheuvel (circa 50m boven AP); dit werd tevens de naam van het gebouw. Op 8 mei 1937 werd de watertoren annex hotel/restaurant/uitkijktoren geopend. Het hotel/restaurant is tot 1986 in gebruik geweest. De watertoren is in functie geweest tot In de periode is er een samenwerking geweest met de Waterleidingmaatschappij Doorn. Deze voerde de administratie voor de Waterleidingmaatschappij Rhenen. Tevens werd op deze manier een overname door de Waterleiding Maatschappij Midden-Nederland voorkomen. 2

4 In 1956 ging de gemeente Rhenen participeren in het bedrijf. Voor de bedrijfsvoering had dit geen directe gevolgen. De Waterleidingmaatschappij bleef zelfstandig functioneren. Alleen bij investeringen in niet waterleiding gerelateerde zaken moest vooraf toestemming verkregen worden van de gemeente Rhenen als groot aandeelhouder, in verband met de financiële consequenties voor het uitkeren van dividend aan de aandeelhouders. In 1989 werd de Waterleidingmaatschappij Rhenen uiteindelijk toch overgenomen door de Waterleiding Maatschappij Midden-Nederland (W.M.N.). In 1993 waren alle financiële zaken geregeld en hield de Waterleidingmaatschappij Rhenen definitief op met bestaan. Begon in eerste instantie de waterlevering aan enkele in aanbouw zijnde villa s aan de noordkant van de Herenstraat, bij de overname door de W.M.N. werd er in de gemeente Rhenen geleverd aan ca inwoners. Vanaf 1952 werd er ook water geleverd aan de gemeente Amerongen. C. Verantwoording van de inventarisatie Het archief heet een totale omvang van 1,10 m¹. Het geïnventariseerde archief is uiteindelijk tot stand gekomen door samenvoeging van stukken uit vijf verschillende archieven; - Waterleidingmaatschappij Rhenen - Waterleidingmaatschappij Doorn - Gemeente Rhenen - Werkarchief van technisch directeur Groenewege ( ) - Archief van advocatenkantoor Sprey uit Leiden (ontvangen in 1989). De laatste 3 archieven uit de opsomming zijn louter gebruikt ter completering van het geheel. De betreffende archiefstukken kwamen voor vernietiging in aanmerking binnen hun eigen organisatie. De levering van drinkwater gebeurde in eerste instantie door de Electriciteitsmaatschappij Rhenen. Pas in 1906 is de Waterleidingmaatschappij Rhenen ontstaan. Door deze manier van werken staan de verslagen van de aandeelhoudersvergaderingen in eenzelfde band als die van de Electriciteitsmaatschappij (tot 1976). Omdat het archief van de Waterleidingmaatschappij Rhenen fysiek geplaatst was bij het archief van de gemeente Rhenen over de periode was ik er in eerste instantie van uitgegaan dat de Waterleidingmaatschappij Rhenen gezien kon worden als een dienst van de gemeente Rhenen. Nu de inventarisatie is afgerond en alle feiten op een rijtje staan, is duidelijk geworden dat het een zelfstandig bedrijf was en is gebleven ondanks de participatie van de gemeente Rhenen. 3

5 D. Aanwijzingen voor de gebruiker Voor enkele stukken gelden beperkingen ten aanzien van de openbaarheid. Deze zijn in de inventaris met een asterisk (*) aangegeven. Bij het aanvragen van de stukken moeten worden opgegeven: - de naam en het beheersnummer van het archief tussen ronde haken - de of het inventarisnummer(s) van de stukken Bijvoorbeeld - Waterleidingbedrijf Rhenen, (131) - 16, 33 en 34. E. Bijzonderheden Ondanks de samenvoeging van deze archiefbestanden bevinden zich nog steeds grote hiaten in het archief zodat het niet mogelijk is om van sommige besluiten en handelingen de achterliggende gedachte te achterhalen. Zo heeft de Waterleidingmaatschappij Rhenen veel grond aangekocht zonder dat duidelijk is waarom. Recent echter is een aanvulling op het archief achterhaald waardoor bepaalde zaken waarschijnlijk duidelijk(er) zullen worden. Dit aanvullende gedeelte wordt t.z.t. in de inventaris verwerkt. E. Literatuur en gegevensbronnen - uitgave Industriële archeologie 1990 nummer 34 - uitgave Oud Rhenen 1990 nummer 9 - uitgave Oud Rhenen 1994 nummer 13 - dr. H.P. Deys (fotomateriaal en informatie) 4

6 1. STUKKEN VAN ALGEMENE AARD A. RAAD VAN COMMISSARISSEN 1-3 Notulen van de vergaderingen van de Raad van Commissarissen, omslagen B. AANDEELHOUDERS 4-5 Notulen van de vergaderingen van aandeelhouders, , 1980, 1981, , 1989, 1991, band, , band , 1981, , 1989, 1991,

7 2. STUKKEN BETREFFENDE BIJZONDERE ONDERWERPEN 1. ORGANISATIE 6 Stukken betreffende de statuten, Stukken betreffende de concessie met betrekking tot de waterlevering, omslagen , geschilpunt met de provincie Utrecht over de rechtsgeldigheid van de door hen verstrekte vergunning Stukken betreffende de voorwaarden tot waterlevering en de daarbij behorende tarieven, omslagen NB: de voorwaarden tot waterlevering zijn het gevolg van artikel 9 van de overeenkomst met de gemeente Rhenen van 22 augustus 1926 (inv. nr. 8). 15 Stukken betreffende de voorschriften voor het maken van binnenleidingen, Stukken betreffende de administratieve samenwerking met de Bronwaterleiding maatschappij Doorn, omslagen 16 aanvang van de samenwerking, functioneren en uiteindelijke beëindiging van de samenwerking, Stukken betreffende de overname door de Waterleidingmaatschappij Midden Nederland, omslagen 18 waardebepaling, verkoop, bijlage bij de koopovereenkomst inzake roerende en onroerende goederen, tekeningen behorende bij de koopovereenkomst 22 Brief betreffende de intrekking van de algemene vergunning tot het leggen van buizen door het ministerie van Verkeer en Waterstaat,

8 23-25 Stukken betreffende de reorganisatie waarbij de gemeente Rhenen gaat participeren in het bedrijf, omslagen verkoop aandelen aan de gemeente, BESTUUR EN COMMISSIES 26 Stukken betreffende de benoeming en het ontslag van leden van de Raad van Commissarissen, Stukken betreffende de Commissie onderzoek bezwaarschriften waterleidingtarieven, omslagen 27 samenstelling, vergaderstukken, Stukken betreffende de Commissie van advies inzake de herziening van de waterleidingtarieven, omslagen 29 samenstelling, vergaderstukken, Stukken betreffende de samenstelling van de Commissie van geschillen, EIGENDOMMEN - Aanleg en onderhoud van winplaatsen en leidingen Stukken betreffende de aanleg en het onderhoud van de waterwinplaats gelegen aan de Reumersweg, omslagen Stukken betreffende de aanleg en het onderhoud van de waterwinplaats gelegen aan de Lijsterengh, Stukken betreffende de aanleg en het onderhoud van waterleidingen, omslagen 35 Achterberg, Achterberg, naar de gemeente Amerongen, Elst,

9 39 Grebbeberg, Kampjesweg, Laareind, Nude, Prattenburg, Reumersweg, Veensegrindweg, Vogelensang, Willem van Nassstraat, diverse onrendabele gebieden, tekeningen behorende bij inv. nr problemen met de waterdruk op diverse locaties, Stukken betreffende het onderhoud van de watertoren De Koerheuvel, , , omslagen N.B. voor de bouw van de watertoren: zie archief gemeente Rhenen, bestand bouwvergunningen Besluit van de Raad van Commissarissen om niet over te gaan tot de fluoridering van het drinkwater, met bijlagen, Aankoop NB: de stukken zijn (voor zover mogelijk) alfabetisch op straatnaam geordend. 56 Akte betreffende de aankoop van een perceel tuingrond aan de Buiten-Omme van wed. J.R. Lammers, geboren van den Brink, Akte betreffende de aankoop van een perceel tuingrond aan de Buiten-Omme van de Nederduitsch Hervormde Gemeente te Rhenen, Akte betreffende de aankoop van een perceel tuingrond nabij de Buiten-Omme van Jan van der Horst, Akte betreffende de aankoop van een perceel grond liggende aan het Paardenveld van B.A. Beekman, Akte betreffende de aankoop van een perceel grond liggende aan de Reumersweg van de Rhenensche Cultuur Maatschappij NV,

10 61 Akte betreffende de aankoop van een perceel grond liggende aan de Reumersweg van de gemeente Rhenen, Akte betreffende de aankoop van een perceel grond liggende aan de Reumersweg van de Rhenensche Cultuur Maatschappij NV, Akte betreffende de aankoop van een perceel grond liggende aan de Reumersweg van de gemeente Rhenen, Akte betreffende de aankoop van een perceel grond liggende aan de Reumersweg van de Rhenensche Cultuur Maatschappij NV, Akte betreffende de aankoop van een perceel grond met bebouwing gelegen Schoutenboomgaardweg 3 van R. Prak, Akte betreffende de aankoop van een perceel bouwland gelegen nabij de Veensche Boomen van H.A. Spies, Akte betreffende de aankoop van een perceel bouwland gelegen nabij de Veensche Boomen van de Rhenensche Cultuur Maatschappij, Akte betreffende de aankoop van een perceel bouwland gelegen nabij de Veensche Boomen van H.A. Spies, Akte betreffende de aankoop van een perceel grond, sectie G nummer 1129 van de Electriciteits Maatschappij Rhenen, Akte betreffende de aankoop van een perceel grond, sectie F nummer 1117 van S.J. Hollenbach, Akte betreffende de aankoop van een perceel tuingrond, sectie E nummers 1187, 1188 en 1189 alle ged. van R. van Laar, Akte betreffende de aankoop van een perceel grond, sectie E nummer 2764 van de Stichting Het Utrechts Landschap, akte - Verkoop 73 Akte betreffende de verkoop van een perceel grond gelegen nabij de Achterbersestraatweg aan de gemeente Rhenen, Schenking 74 Stukken betreffende de schenking van een perceel grond gelegen aan de Schoutenboomgaardweg aan de Stichting Het 9

11 Gast- en Weeshuis te Rhenen, Zakelijke rechten 75 Stukken betreffende de vestiging van een zakelijk recht ten behoeve van het maken van een viertal bronnen in en voor het leggen van een buisleiding van die bronnen naar het pompstation aan de Reumersweg met de gemeente Rhenen, Akte betreffende de vestiging van een zakelijk recht ten behoeve van een watertransportleiding naar Elst met de Cebeco-Handelsraad, Verhuur en verpachting 77 Akte betreffende de verhuur van een perceel grond met bebouwing gelegen aan de Schoutenboomgaardweg aan scheepsbouwer J.W. Jansen, Stukken betreffende de verpachting van de begane grond en eerste drie verdiepingen van de watertoren De Koerheuvel ten behoeve van de exploitatie van een hotel, Erfpacht 79 Akte betreffende de vestiging van een erfdienstbaarheid van weg, sectie E nummer 225 ten behoeve van het leggen en onderhouden van een watertransportleiding met S.J. Hollenbach, Akte betreffende de erfpacht van een perceeltje grond gelegen aan de Schoutenboomgaardweg met G. ter Haar, D. van Dam en G. ter Haar, PERSONEEL 81-91* Stukken betreffende de benoeming, vervulling van de dienst en het ontslag van personeelsleden, en 81 C.L. du Chatenier, fitter, 1989 (openbaar in 2065) 82 Mr. J. Deen, directeur, 1954 (openbaar in 2030) 83 H. Drost, chef distributiedienst, (openbaar in 2035) 84 J. van Dijk, meteropnemer, 1989 (openbaar in 2065) 85 H. van Egdom, chef fitter-machinist, (openbaar in 2066) 86 W. Gerritse, waterfitter-machinist, 1989 (openbaar in 2065) 87 Th.J.A. Groenewege, technisch directeur, (openbaar in 2031) 10

12 88 H.M. de Jonge, opzichter-tekenaar, 1989 (openbaar in 2065) 89 J. Roelofsen, fitter, (openbaar in 2065) 90 ing. J.A. Stigter, directeur, (openbaar in 2065) 91 contract tussen het pensioenfonds en J. Vermeulen inzake de uitbetaling van een levenslang pensioen, 1957 (openbaar in 2033) 92 Stukken betreffende de instructie voor de chef distributiedienst, Stukken betreffende bezoldigingsmaatregelen, Stukken betreffende de personeelsformatie, met beschrijving van de werkzaamheden, 1981 en Stukken betreffende de pensioenvoorzieningen, omslagen 95 statuten van het Pensioen- en Ondersteuningsfonds Waterleidingmaatschappij Rhenen, aktes geldleningen, functioneren en uiteindelijke liquidatie, FINANCIËN Jaarverslagen, over de jaren omslagen Register van inkomsten en uitgaven, Stukken betreffende de uitgegeven aandelen en obligaties, Aandelenregister, Stukken betreffende geldleningen,