DE ABVAKABO EN DE NVSPV

Transcriptie

1 DE ABVAKABO EN DE NVSPV De relatie tussen beroeps- en vakbonds-organisatie Dit artikel is een weergave van een lezing, welke werd gehouden op de lustrumviering van de NVSPV van 24 november De vereniging bestond toen 15 jaar. Geachte aanwezigen, Het is mij een eer en genoegen de eerste inleiding op deze feestelijke bijeenkomst te mogen houden. Ik wil dan ook beginnen met u van harte te feliciteren met deze mijlpaal. Mijn naam is Marguerite Boersma en ik werk als beleidsmedewerkster beroepsinhoud zorgsectoren bij AbvaKabo, uw samenwerkingspartner. Voor degenen onder u die (nog) niet bekend zijn met de bemoeienis van AbvaKabo met de beroepsinhoud wil ik u een korte schets geven hoe een en ander al jarenlang plaatsvindt. Geschiedenis Al jarenlang houdt AbvaKabo zich bezig met de beroepsinhoud van onder andere de verplegende en de verzorgende beroepen. Van oudsher zijn de vakorganisaties betrokken bij opleidingen van diverse categorieën van beroepsbeoefenaren. Daarbij kan je denken aan opleidingen binnen bijvoorbeeld de technische opleidingen (oa van werknemers van de electriciteits- en gasbedrijven), maar ook bij de opleidingen voor de verplegende en de verzorgende beroepen. Zo heeft een plan van AbvaKabo in 1986 geleid tot herstructurering van het inservice-onderwijs of heeft een plan van AbvaKabo in 1990 geleid tot uitgebreide en succesvolle experimenten met het beroepsmatig verplegen op twee deskundigheidsniveau's (ook wel functiedifferentiatie genoemd). Al meer dan 10 jaar nemen vertegenwoordigers van AbvaKabo deel aan permanente- of ad-hoc-commissies van onder andere het ministerie van volksgezondheid, de nationale raad voor de volksgezondheid of van de werkgeversverenigingen. Voorbeelden van deze commissies zijn de Landelijke M. Boersma Mevrouw Boersma is beleidsmedewerkster beroepsinhoud zorgsectoren bij de Abvakabo. werkgroep verpleegkundige en verzorgende opleidingen (dit is de ministeriële commissie welke zich bezighoudt met de opleidingsstructuur voor de verplegende- en verzorgende beroepen), de begeleidingscommissie inservice-onderwijs, de commissie onderwijs-bedrijfsleven van de OVDB (deze commissie heeft de taak de minister van OCW te adviseren over de eindtermen van het MDGO-onderwijs en de opleidingen in het leerlingwezen). Daarnaast speelt advisering aan de BIG-raad een belangrijke rol als wij het over de beroepsinhoudelijke belangenbehartiging hebben. Ruim 10 jaar geleden werd de werkgroep Beroepsbeoefening en Opleidingen Gezondheidszorg (BOG) opgericht, waarin de kaderleden die namens

2 8 SP nr 40 maart 1995 AbvaKabo zitting hadden in bijvoorbeeld de bovengenoemde commissies met elkaar konden afstemmen hoe het standpunt van AbvaKabo moest luiden met betrekking tot bepaalde onderwerpen. Deze werkgroep BOG is inmiddels uitgegroeid tot de beroepsinhoudelijke denktank van AbvaKabo. De NVSPV heeft twee vertegenwoordigers in deze werkgroep BOG zodat op deze wijze de NVSPV een bijdrage levert aan de standpuntbepaling van AbvaKabo op beroepsinhoudelijk gebied. Via de deelname aan de werkgroep BOG krijgt de NVSPV informatie over de ontwikkelingen binnen de gezondheidszorg en welke impact dit heeft voor de beroepsgroep. Daarnaast wordt er met de NVSPV meegedacht over de ontwikkelingen binnen de beroepsgroep welke worden aangedragen door de NVSPV. Advisering in voorkomende situaties vanuit AbvaKabo aan de NVSPV vindt dan plaats. Deze advisering heeft betrekking op de algemene aanvaardbaarheid van het NVSPVbeleid ten aanzien van beroepsinhoudelijke zaken zoals bijvoorbeeld over de nieuwe opleiding tot sociaal psychiatrisch verpleegkundige in relatie met andere opleidingen in de gezondheidszorg. Deze dialoog tussen AbvaKabo en de NVSPV in de werkgroep BOG, vormen in wezen de samenwerking en de wederzijdse bijdrage, welke de belangenbehartiging voor de beroepsgroep, immaterieel en materieel, ten goede komt. In dezen vindt er tussen AbvaKabo en de NVSPV een soort kruisbestuiving plaats. Velen van u zijn zelfstandig lid van AbvaKabo, zodat ook uw arbeidsvoorwaardelijke belangenbehartiging in goede handen is. De CAOonderhandelingen worden zowel intramuraal als extramuraal met verve door AbvaKabo gevoerd, waarbij de feeling met de beroepsgroep sociaal psychiatrisch verpleegkundigen een belangrijk onderdeel is voor de wijze waarop AbvaKabo in het overleg stapt. Daarover wil ik het echter vandaag niet hebben. Over de relatie beroepsorganisatie-vakorganisatie is genoeg te vertellen. Structuur van het beroepsinhoudelijk werk bij AbvaKabo. In 1989 werd de beroepsinhoudelijke ondersteuning op het hoofdkantoor in Zoetermeer uitgebreid van een 50% formatieplaats naar een full-time formatieplaats omdat het beroep wat op deze stafmedewerker werd gedaan steeds groter werd. Meer aandacht voor de beroepsinhoud resulteerde ook weer in een groter beroep op de beroepsinhoudelijke ondersteuning, niet in de laatste plaats door de forse stijging van het aantal verplegenden en verzorgenden dat inmiddels lid is van AbvaKabo. Momenteel zijn er nu drie beroepsinhoudelijk medewerksters in dienst bij AbvaKabo. Ter illustratie zal ik u de ontwikkeling schetsen van het aantal verplegenden en verzorgenden wat lid is van AbvaKabo, in alle zorgsectoren. In januari In januari In januari In januari In januari In januari In januari verplegenden en verzorgenden lid van AbvaKabo.

3 SP nr 40 maart Het beroepsinhoudelijk werk heeft een directe relatie met de arbeidsvoorwaarden en arbeidsomstandigheden. Daarnaast richt het beroepsinhoudelijk werk op de aspecten die te maken hebben met de belangenbehartiging van de leden zoals de vakbeweging die al jarenlang hanteert en hopelijk nog vele jaren zal blijven hanteren. Niet de doelstelling van het werk staat daarbij centraal, maar de inhoud, de omstandigheden en de condities waaronder. Ik zal een voorbeeld geven. Vanuit onze wettelijk toebedeelde rol hebben wij bemoeienis bij de MBO-opleidingen en de opleidingen in het leerlingenwezen. Zo hebben wij ook meegewerkt aan de beschrijving van de eindtermen van de MDGO-vz-opleiding. Alvorens deze eindtermen op een juiste wijze te kunnen beschrijven moest er eerste een beroepsprofiel voor deze beroepsbeoefenaren worden ontwikkeld. Alles wat in een beroepsprofiel staat heeft ook te maken met de inhoud van je werk, dus ook met de functie-omschrijving in de CAO en de daaraan gekoppelde functiewaardering. Dit ter illustratie van het nauwe verband wat er ligt tussen de beroepsinhoud/arbeidsvoorwaarden/arbeidsomstandigheden. Visie van AbvaKabo op beroepsverenigingen AbvaKabo is van mening dat beroepsverenigingen een goede bijdrage kunnen leveren aan verdere professionalisering van het deel van de beroepsgroep waar de vereniging op richt. In beroepsverenigingen voelt men zich verbonden, immers het werk dat verricht wordt is hetzelfde, derhalve zijn elkaars problemen en knelpunten herkenbaar. Beroepsverenigingen streven dan ook vaak naar maatschappelijke erkenning van het onderscheidende element in de beroepsbeoefening. Gelijkgerichtheid is voorwaarde voor professionalisering. Professionalisering is voorwaarde voor erkenning. Belangenbehartiging van de groep is het middel om die erkenning te realiseren. Echter steeds opnieuw blijkt dat beroepsinhoudelijke belangenbehartiging stevige relatie heeft met rechtspositionele belangenbehartiging. Afbakening van een gekwalificeerde beroepsinhoud is direct en indirect van invloed op de primaire arbeidsvoorwaarden; direct in verband met het salarisniveau en indirect omdat functievervlakking of uitholling moet worden tegengegaan. Deze consequenties van beroepsinhoudelijke belangenbehartiging zijn in ieder geval door de NVSPV onderkend. Het positieve gevolg hiervan is de samenwerkingsrelatie tussen NVSPV en AbvaKabo. Het beroepsinhoudelijk werk van AbvaKabo Werknemers in de zorgsectoren ervaren de wijze waarop zij hun beroep uitoefenen en kwaliteit van zorg moeten leveren als onderdeel van hun arbeidsomstandigheden. De vraag om belangenbehartiging op dit terrein is al jaren aan de orde en intensiveert naarmate beroepsgroepen verder professionaliseren. In dit licht besteedt AbvaKabo in toenemende mate aandacht aan de beroepsinhoud van verplegenden en verzorgenden. Per werkveld zijn er beroepsinhoudelijke werkgroepen die de bond adviseren over standpunten met betrekking tot beroepsinhoudelijke gevolgen van actuele wetgeving, beleidsontwikkeling van beroepen, professionalisering, opleidingsmogelijkheden etc. Ik heb u al

4 10 SP nr 40 maart 1995 eerder aangegeven welke rol de NVSPV hierin speelt. In het kader van de belangenbehartiging organiseren wij onder andere informatiebijeenkomsten over deelonderwerpen en discussierondes over actuele onderwerpen. AbvaKabo stimuleert symposia zoals deze omdat zij in het werk van de NVSPV een bijdrage ziet aan de eerder genoemde professionalisering. Daarnaast bestaat een belangrijk deel van ons werk uit advisering aan individuele leden, het vertegenwoordigen van de belangen van onze leden naar de politiek, werkgevers en opleidingsorganisaties. Wij doen dat tevens door met plannen en ideeën te komen (zoals ik dat al eerder heb gememoreerd) of door standpunten of voorstellen van bijvoorbeeld de overheid te bekritiseren. Tevens vindt er schriftelijke informatie plaats via beroepsinhoudelijke nieuwskranten en brochures over deelonderwerpen. Onze leden in uw vereniging zijn vast met één of meer van deze items in aanraking gekomen. De beroepsinhoudelijke componenten zijn een duidelijk onderdeel van de belangenbehartiging op het gebied van de arbeidsvoorwaarden. De samenwerking In het contract tussen onze organisaties staat vermeld dat er een gemeenschappelijk inzicht is dat de belangenbehartiging van Sociaal Psychiatrisch verpleegkundigen verweven is met enerzijds de visie op het beroep van de sociaal psychiatrisch verpleegkundige en de behartiging van die beroepsbelangen en anderzijds de positie en ontwikkeling van vergelijkbare beroepen in de maatschappij. Door deze gedeelde visie erkennen de Sociaal Psychiatrisch Verpleegkundigen verenigd in de NVSPV dat hun professie niet los gezien kan worden van de ontwikkelingen in de gehele zorgsector. Immers de manier van opleiden van basisberoepsbeoefenaren heeft direct haar weerslag op de manier waarop sociaal psychiatrisch verpleegkundigen opgeleid moeten worden. Veranderende inzichten op kwaliteit van zorg in psychiatrische instellingen, intra-, semi-, en extramuraal heeft directe gevolgen voor de werkers in de sector. Verandering van functie van de psychiatrische ziekenhuizen kan betekenen dat zij zich op een (deel)gebied van het werkterrein van de sociaal psychiatrisch verpleegkundige gaat begeven. De AbvaKabo zal op haar visie op functiedifferentiatie binnen de geestelijke gezondheidszorg de te onderscheiden beroepsbeoefenaren die plaats toekennen welke overeenkomt met de competentie van de beroepsuitoefening die hoort bij het vakgebied. Aan de hand van voorbeelden wil ik aangeven hoe dat in de dagelijkse praktijk werkt. Voor de zomer heeft AbvaKabo regionale discussie-avonden gehouden over de zelfstandige uitvoeringsbevoegdheid voor voorbehouden handelingen door basisverpleegkundigen. Het geven van intramusculaire injecties werd regiobreed erkend als handeling behorende bij het beroep van verpleegkundige. Hierdoor zouden sociaal psychiatrisch verpleegkundigen in de problemen kunnen komen omdat zij, meer dan de andere verpleegkundige beroepsbeoefenaren te maken hebben met het intramusculair spuiten van depots. Wat er eenmaal inzit kan er namelijk niet meer

5 SP nr 40 maart uit. En de gevolgen door onoplettendheid van verkeerde medicatie en/of hoeveelheid kan een stuk groter zijn. In het kader van de wet BIG is iedere beroepsbeoefenaar in de individuele gezondheidszorg zelf verantwoordelijk en aansprakelijk als hij schade aan de gezondheid van een ander toebrengt. AbvaKabo zal daarom aanbevelen in geval van het geven van depots er protocollen moeten worden opgesteld waarin vermeld staat op welke manier er gehandeld moet worden in zo'n situatie met als doel de gevolgen van een verkeerde handelswijze zoveel mogelijk te beperken. Het functieprofiel Sociaal Psychiatrisch Verpleegkundige is binnen de NVSPV tot stand gekomen onder accodering van AbvaKabo. Wij achten de NVSPV competent het functieprofiel ten behoeve van haar beroepsgroep neet te zetten. AbvaKabo heeft een toegevoegde waarde, waar het gaat om toetsing van de criteria waaraan een functieprofiel moet voldoen tegen het licht van het algemene beroepsprofiel van verpleegkundigen. Wij kijken bij het opstellen van zo'n functieprofiel over de grenzen van de functie heen. Onze aandacht is gericht op het verpleegkundig beroepsprofiel om het functieprofiel hierbij aan te laten sluiten. Ook mag er geen hiaat ontstaan tussen de functie van psychiatrisch verpleegkundige en de sociaal psychiatrisch verpleegkundige. Daarnaast bewaakt AbvaKabo of het functieprofiel geen elementen bevat die niet bij de verpleegkundige beroepsgroep hoort, waar juridische haken en ogen aanzitten waardoor sociaal psychiatrisch verpleegkundigen in de problemen kunnen komen. Het belang van een functieprofiel is het civiel effect. Het civiel effect wordt bepaald door de erkenning van de CAO-partijen, werkgevers - en werknemersorganisaties. Abvakabo zit aan de onderhandelingstafel en brengt het functieprofiel in de CAO in de omschrijving van de beroepsbeoefening. De functiewaardering neemt de elementen uit het functieprofiel en worden meegewogen. Een ander gezamenlijke actie betreft de financiering van de voortgezette opleiding. Hiermee bedoel ik de financiering van de MGZ-opleiding differentiatie GGZ. Onder argumentatie van beroepsinhoudelijke onderwerpen als verlies aan beroepsverdieping met als direct gevolg de vermindering aan kwaliteit van hulpverlening zijn bij het ministerie van O&W subsidieaanvragen ondersteund voor de opleiding. Hier telt de macht van het getal en de relatie met het gehele GGZveld. De werkgroep beroepsbeoefening en opleidingen van AbvaKabo heeft intensief meegedacht over de nieuwe opleiding tot Sociaal Psychiatrisch Verpleegkundige. In zo'n geval wil AbvaKabo deze opleiding niet los zien van de gehele vernieuwing van het opleidingsstelsel voor verpleging en verzorging. Immers de opleiding tot sociaal psychiatrisch verpleegkundige moet hier wel op aansluiten omdat de eindtermen van de initiële opleiding in de verpleegkunde de begintermen zijn bij de aanvang van de opleiding tot sociaal psychiatrisch verpleegkundige. Daarnaast bekijkt Abvakabo of ook het zittend personeel met een GGZachtergrond voldoende kans geboden wordt de opleiding te volgen. In deze geest maakten wij opmerkingen richting een nieuwe opleiding voor uw toekomstige collega's.

6 12 SP nr 40 maart 1995 Naar het zich laat aanzien zal AbvaKabo samen met de andere bonden de registratie, advisering en erkenning van verpleegkundig specialisten en de opleidingen ter hand gaan nemen. De wet BIG legt die verantwoordelijkheid bij representatieve organisaties van basisberoepsbeoefenaren. Het spreekt voor zich dat wij van de deskundigheid van de NVSPV gebruik zullen maken op het moment dat de specialisaties in het GGZ-veld aan de orde komen. Het gaat dan onder andere om het formuleren van criteria voor de specialistische functies, de erkenning, de omschrijving van het deskundigheidsgebied en de erkenning van opleiding. In het samenwerkingsverband brengt AbvaKabo dus de visie op de gehele beroepsgroep in relatie met de specifieke beroepsgroep. Omgekeerd brengen actieve leden vanuit de GGZ de specifieke punten in die meegenomen moeten worden in de algemene visie. De kruisbestuiving dus. Uw vertegenwoordigers in de werkgroep BOG doen dat op structurele wijze. De belangen van de gehele beroepsgroep, wij zijn allen immers in de eerste plaats verpleegkundigen, worden door uw vertegenwoordigers niet over het hoofd gezien. De toekomst Wij vinden het samenwerkingsverband met de NVSPV een prettige en effectieve. Omgekeerd horen wij gelukkig dezelfde geluiden. Van u, leden van de NVSPV, horen wij graag of de behoefte bestaat op meer of andere manieren van met elkaar meedenken. Ik blijf de gehele dag dus u kunt me aanspreken. Het volgende lustrum probeert AbvaKabo er opnieuw bij te zijn. Een prettige en leerzame dag toegewenst.