VERSLAG BEVINDINGEN WERKBEZOEK AAN Natuursteen aanrechtfabriek op 21 augustus 2013
|
|
- Bruno de Koning
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 VERSLAG BEVINDINGEN WERKBEZOEK AAN Natuursteen aanrechtfabriek op 21 augustus 2013 Bedrijf XXX Bij XXX worden luxe keukenbladen gemaakt van natuursteen en steen achtige materialen. In de ene vestiging worden hoofdzakelijk keukenbladen gemaakt uit het zogeheten composiet materiaal. In de andere vestiging worden keukenbladen gemaakt uit natuursteen en keramische materialen. Aanleiding Op verzoek van de bedrijfsleiding van XXX is ondergetekende gevraagd om de werkomstandigheden van een medewerker die aan COPD heeft, hierna te noemen medewerker F, te beoordelen. Doel daarvan is na te gaan of deze werkomstandigheden wel of niet toelaten dat medewerker F daar verantwoord veilig en gezond zijn werk kan uitvoeren zonder dat daarbij grotere gezondheidsrisico s worden genomen, gelet op het feit dat medewerker F COPD heeft en daardoor enige beperkingen heeft. Op 21 augustus 2013 is een gesprek geweest met het hoofd P&O, de heer YYY en is een bezoek gebracht aan beide locaties. Bevindingen Natte processen Inherent aan het productieproces vindt stofvorming plaats. Zoveel mogelijk wordt met natte processen gewerkt (Zagen, CNC-bewerkingen, Polijsten en Waterjetten). Bij deze natte processen wordt het merendeel van het water opgevangen, gezuiverd en weer hergebruikt maar ook deels weggeslingerd door de middelpuntvliedende krachten die bij het zagen en slijpen optreden. Het vuile water komt in de omgeving terecht op andere oppervlakken en op de grond, het water verdampt en het stof en kwarts blijft achter. Door transporten van wagentjes, door het lopen van medewerkers en door luchtstromingen in de productiehallen dwarrelt dit stof op, komt ter hoogte van de ademzone van medewerkers en wordt vervolgens ingeademd. Droge werkzaamheden Daarnaast zijn er ook nog verschillende droge werkprocessen, zoals droog slijpen, polijsten en schoonmaken. Bij de droge processen wordt gebruikt gemaakt van slijptollen met bronafzuiging dmv een centraal gelegen afzuig unit. Deze afzuigsystemen zijn voorzien van fijnstoffilters, HEPA-filters om te voorkómen dat het hele fijne stof aan de blaaszijde van de installaties weer in de ruimte wordt geblazen. Voor overige droge werkzaamheden wordt gebruikt gemaakt van een mobile afzuig unit 1 Bij het
2 droog slijpen en polijsten worden persoonlijke beschermingsmiddelen in de vorm van FFP3- filtermaskers (Filtering Facepieces Particle) gedragen. De betreffende medewerkers worden daardoor in directe zin beschermd tegen blootstelling aan stof en kwarts, maar er vindt dan wel verspreiding naar de directe omgeving plaats. Daarna vindt alsnog blootstelling plaats vinden van henzelf en van hun collega s door het opwarrelen van dit stof. Het schoonhouden van de productiehallen gebeurt voor een belangrijk deel droog met behulp van bezems en een veegmachine. Hierbij vindt veel stofverspreiding plaats. Door het grote aantal objecten in de productiehallen is schoonmaken niet goed mogelijk. Tijdens het werkbezoek was op vele objecten en op de vloer dan ook stof aanwezig. Compartimentering Op twee punten op de locatie Stikker zijn delen van de productiehallen met grote plastic flappen gecompartimenteerd. In beide ruimtes wordt gewerkt met slijptollen met bronafzuiging. In de ene afgescheiden ruimte (voorbereiding lijmen) zijn enkele afzuigpijpen aangebracht om de omgevingslucht vrij te maken van stof.. Deze eindigen echter nog zo hoog boven de vloer en zo hoog boven de werkopstellingen dat het effect daarvan gering is. Met een rookpatroon werd dit in kaart gebracht. Bedacht moet worden dat de afzuigcapaciteit met een toenemende afstand drastisch afneemt. Op een afstand van 1 x de diameter van de aanzuigopening is nog maar 10% van de luchtsnelheid over. Bij 2x die afstand nog maar 1%, bij 3x de afstand nog maar - 0,1 %, enz. In de onderhavige situatie was de positie van de afzuigopeningen van de vier pijpen minstens 5 x hun diameter van de werkbank af, waardoor er nog slechts een afzuigsnelheid van 0,001% van de beginwaarde was. De rook van het rookpatroon werd dan ook duidelijk niet naar boven getrokken. Hetzelfde gebeurt ook met vrijkomend stof en kwarts dat bovendien door hun gewicht eerder geneigd is naar beneden te vallen dan naar boven te bewegen richting afzuigopeningen. Een verbetering in deze situatie kan wel worden verkregen door de afvoerpijpen sterk te verlengen tot vlak boven de werkbanken echter zal het effect daarvan niet zo groot zijn dat er geen stof meer rond dwarrelt. In het andere compartiment (Eindcontrole) afgescheiden door degelijke plastic flappen wordt naaste de bronafzuiging de ruimte middels een afzuigsysteem in het dak deels vrij gemaakt van stof en dampen. Kantine Wanneer medewerkers naar de kantine gaan, houden zij hun gewone werkkleding aan. Dit geldt ook voor de medewerkers die droge activiteiten hebben uitgevoerd. Dit betekent dat er ook stofverspreiding in de kantine plaatsvindt. Omkleden Er is een omkleedruimte. Een aantal medewerkers maakt daar gebruik van, andere medewerkers niet. Deze medewerkers gaan in hun werkkleding naar huis. Wanneer van de omkleedruimte gebruik wordt gemaakt, wordt daarin van kleding gewisseld 2
3 zonder dat daarbij een bepaalde werkwijze wordt gevolgd om blootstelling aan stof te voorkómen of te verminderen. Het gevolg daarvan is dat bij het uittrekken van werkkleding juist een grote blootstelling kan plaatsvinden: vrijkomend stof uit de kleding kan dan worden ingeademd. Ook voor de medewerkers die droge processen hebben uitgevoerd (droogslijpen, schoonvegen van de hallen) gelden geen speciale regels en ook zij wisselen van kleding in de omkleedruimte of gaan in hun werkkleding naar huis. Voor de medewerkers die in hun werkkleding naar huis gaan, geldt dat ook dáár dan blootstelling aan stof en kwarts kan optreden. Immers daar wordt de kleding uitgetrokken en waarschijnlijk meestal binnenshuis, zeker in de herfst en winter. Het gevolg is dat niet alleen zij zelf, maar ook hun thuissituatie en gezinsleden worden besmet met stof en kwarts. Fysieke belasting In de productiehallen gaat het werk gepaard met fysieke belasting. Dit alleen al door dat veel gelopen en gestaan wordt. Het werk is zo dynamisch dat niet of slechts zeer korte tijd even gezeten kan worden (afgezien van de reguliere pauzes). Een medewerker met COPD heeft al veel energie nodig om de chronische ontstekingen in de bronchiën te bestrijden en heeft veelal ook minder ademcapaciteit. Dat betekent dat extra fysieke belasting voor die medewerker dan niet gunstig is. Verbetervoorstellen Om de situatie qua stofblootstelling te optimaliseren zijn in het bedrijf fundamentele maatregelen nodig. Deze bestaan uit een veel beter beheersen van de stofblootstelling bij verschillende processen. Dit kan door verschillende machines in een aparte ruimte te plaatsen en daar goede laag geplaatste afzuiging aan te brengen die direct op de buitenlucht uitstoot (of via HEPA-filters de lucht weer naar binnen brengt). Een veel betere scheiding creëren van opslag en bewerking waarbij logistiek veel beter kan worden schoongemaakt. Een andere wijze van schoonmaken toepassen: niet meer droog schoonmaken maar met schrobmachines met veel water. Dit kan alleen daar waar de oppervlakten van de hallen vrij gehouden worden van materialen. Een fundamentelere aanpak is de materialen zoveel mogelijk plaatsen op rekken of anderszins waarbij de vloeren zo vrij mogelijk blijven en dan via een besproeiingssysteem regelmatig de vloeren schoonspoelen. Een andere wijze invoeren van met bedrijfskleding omgaan: aparte omkleedprocedures met afspoelfaciliteiten; geen bedrijfskleding meer mee naar huis laten nemen. Het uitvoeren van bovenstaande maatregelen vraagt voor een deel zodanig grote investeringen (met name het compartimenteren van werkzaamheden, het scheiden van bewerkingen en opslag, het aanbrengen van betere ventilatiesystemen), dat deze niet op korte termijn gerealiseerd kunnen worden. In de huidige situatie zijn slechts marginale aanpassingen mogelijk. Dit betekent dat uitgegaan moet worden van het huidige niveau van stofbelasting. Rest dan het dragen van persoonlijke beschermingsmiddelen. Een optie om bijna permanent met adembescherming te werken is niet reëel. In principe is adembescherming niet bedoeld om continu te dragen. Daarbij komt dat het dragen van adembescherming fysiek belastend is, hetgeen voor COPD-patiënten niet gunstig is. Normen Er zijn voor de bloostelling aan respirabel stof en kwarts gezondheidskundige grenswaarden opgesteld. Deze bedragen: Grenswaarden Kwarts 0,075 mg/m 3 Respirabel stof: 5 mg/m 3 3
4 Hierbij dient te worden aangetekend dat als streefwaarde bij de blootstelling aan kankerverwekkende stoffen 10% van de grenswaarde wordt genomen. Als de blootstelling daarboven is dient actie te worden ondernomen om onder die 10% te komen. Dat betekent als aan te houden streefwaarden: Kwarts 0,0075 mg/m 3 Respirabel stof: veelal wordt ook hierbij 0,5 mg/m 3 aangehouden. Meetresultaten Op 25 juni 2013 zijn metingen naar de concentraties in de lucht van respirable stof en kwarts op de vestiging aan de Industrielaan uitgevoerd. Als voorlopige waarden zijn voor kwartsstof waarden gevonden die tussen de 14 en 117 % van de grenswaarden liggen, dus alle liggen boven de 10% van de grenswaarde (NEN689), dus boven de streefwaarde. Een enkele waarde lag zelfs boven de 100% van de grenswaarde (117%). Alleen de concentratie als achtergrond expeditie/waterjethal lag op 7% van de grenswaarde. Alle gevonden waarden lagen dus ruimschoots boven de streefwaarde (tot ruim 1000%). Als voorlopige resultaten van de concentraties aan respirabel stof werden waarden van <1 tot 11 % van de grenswaarde gevonden, en dus tot 110% van de streefwaarde. Op basis van deze metingen op de locatie aan de Industrieweg waar de werkplek van de betreffende medewerker is, is het blootstellingniveau aan kwarts en respirabel stof dus als hoog te karakteriseren. Daarbij de volgende aantekening. Grenswaarden zijn bedoeld voor gewone gezonde werknemers. Voor mensen met een verminderde weerstand of een ziekte onder de leden, gelden deze grenswaarden niet. Zo kunnen mensen die allergisch zijn voor bepaalde stoffen buitensporig op deze stoffen reageren wanneer zij al aan sporen van deze stof worden blootgesteld. De concentratie waar zij dan op reageren is dan ordes van groottes lager liggen dan de 10% van de grenswaarden (of van d streefwaarden). Die mensen dienen dan ook bij voorkeur iedere blootstelling aan die stof te vermijden. In het geval van mensen die COPD hebben, dient de omgeving juist extra schoon te zijn, omdat zij in hun longen al chronische ontstekingen hebben en stof en andere vervuiling dit alleen maar kunnen verergeren. Een werkplaats als in de productiehallen van XXX past hier niet bij. Bovendien gaat het werk met fysieke belasting gepaard (veel staan en lopen) hetgeen voor COPD-patiënten niet gunstig is. Conclusie In de huidige situatie is het af te raden de betreffende medewerker in de productiehallen te laten werken. Ook voor de andere medewerkers wordt aanbevolen maatregelen te nemen om de blootstelling aan respirabel stof en kwarts verder te reduceren. W.J.T. van Alphen, Hoger veiligheidskundige, arbeidshygiënist, chemicus en microbioloog Augustus
5 Bijlage EIGENSCHAPPEN VAN STOF en KWARTS Blootstelling aan stof tijdens het werk kan leiden tot gezondheidsklachten. Bepalend voor waar het stof terechtkomt in de luchtwegen of de longen is de grootte van het stofdeeltje. De blootstelling aan stof kan de volgende effecten hebben: Irritatie Stof kan gemakkelijk irritatie van de slijmvliezen van oog en neus veroorzaken. Klachten zijn prikkeling van de luchtwegen, niezen en hoesten. Blootstelling aan stof kan chronische effecten hebben. Bekend is het ontstaan van chronische bronchitis en allergische astma. Huidaandoening Huidblootstelling van de huid aan stof kan directe effecten als huidaandoening, irritatie en, bij gesensibiliseerde personen, allergie veroorzaken. Doorgaans wordt stof in beperkte mate door de huid opgenomen. Fibrose Inademing van onder andere stof in de vorm van silicaten veroorzaakt de vorming van littekenweefsel (verbindweefseling) in de longen. De elasticiteit van het longweefsel neemt af en de longfunctie vermindert, waardoor het hart wordt overbelast. Deze zogenaamde stoflongen worden aangeduid met de term pneumoconiosen. De meest bekende vormen zijn silicose en asbestose, respectievelijk veroorzaakt door silica (kristallijn kwarts) en asbest. Emfyseem In een later stadium kan de fibrose tot gevolg hebben dat de alveolaire wanden scheuren en er grotere ruimten ontstaan waardoor nog meer functieverlies van de long optreedt (emfyseem). Allergenen Allergenen zijn stoffen die heftige reacties in het lichaam kunnen veroorzaken. Een bepaalde gevoeligheid is reeds vaak aanwezig, maar kan door blootstelling verder worden opgebouwd, zodat de blootgestelde uiteindelijk gesensibiliseerd is en uitermate gevoelig zal reageren op geringe blootstelling aan allergenen. Zo kan een beroepsgebonden allergische astma ontstaan. Veelal zijn personen met allergische astma ook gevoelig voor niet allergeen stof. De gevoeligheid wordt aangeduid met CARA (chronische aspecifieke respiratoire aandoeningen). Kanker Blootstelling aan sommige stoffen in het beroep vergroten de kans op kanker. Soms gebeurt dit doordat de stof direct op het genetisch materiaal ingrijpt. Deze stoffen kennen eigenlijk geen drempelwaarde omdat één molecuul reeds genetische verandering kan veroorzaken. Silica veroorzaakt een genetische schade. Voor silica (zit in kwarts) is bewezen dat het kan leiden tot longkanker. Niettemin is er toch een grenswaarde voor silica vastgesteld (zie verder). Wat gebeurt er met stof in de longen? De schade die stof kan aanrichten in de longen is afhankelijk van een aantal factoren: Grootte van de deeltjes Dosis Duurzaamheid Klaringsvermogen van het lichaam (= reinigend vermogen). De afmeting van de stofdeeltjes bepaalt of deze deeltjes de ademhalingswegen binnendringen. Deeltjes met een gemiddelde diameter groter dan 100 micrometer treden nauwelijks binnen. 5
6 Deeltjes groter dan ongeveer 10 micrometer blijven grotendeels hangen ter hoogte van de neusholten. De neus heeft een filterende functie. Naar mate de deeltjes kleiner zijn dringen ze dieper door in de ademhalingswegen (zie tabel). Streek Deeltjes grootte Neus- en keelstreek 5 30 µm Luchtpijp, bronchiën en bronchioli 1 5 µm Alveoliën (luchtzakjes van de long) 1 µm De dosis en de duurzaamheid hangen samen met de klaring ofwel de hoeveelheid stof die per uur uit de long wordt verwijderd. De klaring bepaalt hoe lang en hoeveel van de ingeademde hoeveelheid stof op een bepaalde plaats aanwezig blijft en bepaalt daardoor dus de dosis. Daarnaast is er een verschil in duurzaamheid tussen deeltjes. Cementstof (met name CaCO 3 ) en graanstof lossen binnen enkele dagen volledig op in de luchtwegen door de grote concentratie water. Andere stoffen zijn daarentegen zo duurzaam dat ze zonder actieve verwijdering levenslang in de long aanwezig kunnen blijven. Afweermechanismen De afweer in de long kent twee belangrijke reinigingsmechanismen. Reiniging met behulp van slijm en trilharen. Dit mechanisme vindt plaats in de neus, de keelholte, de luchtpijp, de bronchiën en de bronchiolen. Het mechanisme zorgt ervoor dat stofdeeltjes worden opgevangen en via trilharen naar de keelholte gebracht worden. Vervolgens worden de deeltjes verder opgehoest en doorgeslikt. Dit proces duurt ongeveer 20 minuten. Sommige stoffen (zoals tabaksrook) reduceren de activiteit van het slijm en de trilharen, zodat effectieve verwijdering van deeltjes sterk wordt vertraagd. Reiniging door middel van fagocytose (opeten). Dit mechanisme vindt plaats ter hoogte van de luchtzakjes. Macrofagen worden vervolgens vla de lymfevaten van de longen afgevoerd. Een deel van het stof kan ook In het lymfesysteem achter blijven. In vergelijking met klaring van de bovenste luchtwegen Is dit proces veel trager. Kwarts (siliciumdioxide) Kwarts is een type kristallijn siliciumdioxide en zit in zand en in de meeste natuurlijke gesteenten, dus in veel bouwmaterialen. Als er meer dan 1,5% kwarts in een materiaal zit, spreekt men van kwartshoudend materiaal. Het kwartsgehalte verschilt per soort (natuur)steen of bouwmateriaal. Kwartsstof is heel fijn stof, dat niet of nauwelijks te zien is. Het bestaat uit hele kleine onoplosbare stofdeeltjes die diep in de longen terechtkomen. Vooral bij het werken in slecht geventileerde binnenruimten kan de concentratie kwartsstof hoog oplopen. Naast kwartsgehalte en bewerkingsmethode hebben de samenstelling en de aard van het materiaal invloed op het vrijkomen van kwartsstof. Bij het mechanisch bewerken van harde materialen komt bijvoorbeeld meer stof vrij dan bij het bewerken van zachte materialen. Ook de wijze van schoonmaken (vegen, nat schoonmaken, perslucht of zuigen) is van invloed op de hoogte van de concentratie kwartsstof op de werkplek. Het inademen van hele kleine kwartshoudende stofdeeltjes kan ernstige longaandoeningen veroorzaken. De kleine stof deeltjes, het respirabele stof, dringen diep door in de longen. Daar kunnen de kwartsstofdeeltjes bindweefselvorming veroorzaken. Dat wordt longfibrose of ook wel stoflongen (of silicose) genoemd. Het longweefsel kan dan minder zuurstof opnemen en wordt minder elastisch. Dat kan betekenen dat werknemers bij inspanning kortademig en benauwd worden, gaan hoesten en last krijgen van pijn op de borst. Hoe meer stof is ingeademd, hoe meer schade er ontstaat en die schade is niet meer te herstellen. De beschadiging van de longen gaat namelijk door, ook al is er geen blootstelling meer aan kwartsstof. Het kwarts is dan namelijk nog in de longen aanwezig. Het verraderlijke is dat de meeste mensen er in eerste instantie niet eens zoveel 6
7 van merken, pas op latere leeftijd krijgt men er echt last van. Kwarts is ook opgenomen op de lijst van kankerverwekkende stoffen, blootstelling eraan kan longkanker veroorzaken. Langdurige blootstelling aan respirabel stof boven de vastgelegde grenswaarden voor blootstelling kan leiden tot hoesten, kortademigheid, en kan COPD (chronisch obstructieve longziekte) veroorzaken en bestaande gevallen van COPD verergeren. Kwarts kan mogelijk bindweefsel in de longen veroorzaken en wordt beschouwd als kankerverwekkend. Voor de beoordeling van kwartsstof in de inademinglucht is een grenswaarde nodig. De overheid heeft deze vastgesteld op 0,075 mg per m³ lucht bij een achturige werkdag. Dat betekent dat een werknemer niet meer dan acht uur per dag aan deze concentratie kwartsstof mag worden blootgesteld. Gelet op de carcinogene werking van kwarts wordt veelal een streefwaarde van10% van deze grenswaarde aangehouden. 7
Uitleg voor uitvoerder Toolbox StofVrijWerken
Pagina 1 Het lijkt zo onschuldig, stof dat vrijkomt bij het bewerken van steen en beton, maar het is levensgevaarlijk. Deze stof, kwartsstof genaamd, is kankerverwekkend en kan naast longkanker ook andere
Nadere informatieKwartsstof te lijf. Lees de folder goed en bescherm uw werknemers! Informatie voor de werkgever
Kwartsstof te lijf Lees de folder goed en bescherm uw werknemers! Informatie voor de werkgever Kwartsstof te lijf! Bijna iedereen in de bouw heeft te maken met stof. Bij bouwwerkzaamheden komt nu eenmaal
Nadere informatieKwartsstof te lijf. Lees de folder goed en bescherm uw werknemers! Informatie voor de werkgever
Kwartsstof te lijf Lees de folder goed en bescherm uw werknemers! Informatie voor de werkgever Kwartsstof te lijf! Bijna iedereen in de bouw heeft te maken met stof. Bij bouwwerkzaamheden komt nu eenmaal
Nadere informatieLUISTER NAAR. DE RISICO S van PRAKTISCHE OPLOSSINGEN. Een initiatief van:
LUISTER NAAR JE LONGEN DE RISICO S van werken met FIJNSTOF en KWARTSSTOF PRAKTISCHE OPLOSSINGEN Een initiatief van: Wat is kwartsstof Siliciumdioxide, of kwarts, bestaat uit de chemische elementen silicium
Nadere informatieHandleiding Toolbox StofVrijWerken
Handleiding Toolbox StofVrijWerken Deze handleiding is bedoeld voor uitvoerders en KAM-coördinatoren die de toolbox StofVrijWerken willen geven op hun bouwplaats. In deze handleiding worden de materialen
Nadere informatieDoe de kwartsstof test! Hoe stoffig ben jij? Kwartsstof te lijf. Lees de folder goed en bescherm jezelf en je collega s! Informatie voor de werknemer
Kwartsstof te lijf Doe de kwartsstof test! Hoe stoffig ben jij? Lees de folder goed en bescherm jezelf en je collega s! Informatie voor de werknemer Kwartsstof te lijf! Bijna iedereen in de bouw heeft
Nadere informatieLees de folder goed en bescherm jezelf en je collega s! Voor werknemers Werk veilig. Kwartsstof te lijf! Doe de kwartsstof test.
Lees de folder goed en bescherm jezelf en je collega s! Voor werknemers Werk veilig. Kwartsstof te lijf! Doe de kwartsstof test. Kwartsstof te lijf! BIJNA IEDEREEN IN DE BOUW HEEFT TE MAKEN MET STOF. BIJ
Nadere informatieStofvrij voegen uithakken met waterverneveling
Stofvrij voegen uithakken met waterverneveling 1. Risico s Steenachtige materialen bevatten een hoog gehalte aan kwarts. Kwarts is een vorm van siliciumdioxide (SiO 2 ) en is één van de meest voorkomende
Nadere informatieSLEUVEN FREZEN BOUWCAT@BBTEC.NL 147
SLEUVEN FREZEN 7 www.bbtec.nl FAX: 0168-331 250 l MAIL: www.bbtectools.com BOUWCAT@BBTEC.NL 147 148 SLEUVENFREZEN STOFPROBLEMATIEK t KWARTS Kwartstof dat vrijkomt bij het sleuvenfrezen kan ernstige longaandoeningen
Nadere informatieood Neem uw veiligheid serieus Gevaar 3M Veiligheidsprodukten
Lood Gevaar Stof en dampen van industriële processen waarbij lood of looddeeltjes betrokken zijn kunnen worden ingeademd het lood kan worden geabsorbeerd en in de bloedsomloop opgenomen worden. Lood kan
Nadere informatieToolboxKwartsstof. voor gezond en veilig werken
ToolboxKwartsstof Inhoud toolbox Kwartsstof Wat is stof? Wat gebeurt er als je teveel stof inademt? Wat is teveel? Wat kun je hiertegen doen? 2 Wat is stof? Alle deeltjes die in de lucht rondzweven Stof
Nadere informatieHOUTSTOF EN UW GEZONDHEID ALGEMEEN
HOUTSTOF EN UW GEZONDHEID ALGEMEEN Bij de bewerking van hout komt bijna onvermijdelijk houtstof vrij. Blootstelling aan houtstof, met name inademing, brengt risico's voor de gezondheid met zich mee. Houtstof
Nadere informatieKwartstof in de lucht (mg/m2) Tot ca. 15 (= 200 x teveel!)
Stof in de bouw Iedereen die in de bouw werkt komt in aanraking met stof. Op iedere bouwplaats is stof aanwezig, want het komt vrij bij allerlei bewerkingen. Van iedere twee bouwvakkers heeft er een last
Nadere informatieKristallijn respirabel kwartsstof in de bouw
Kristallijn respirabel kwartsstof in de bouw Unica Installatietechniek B.V. Columbusstraat 8 7225 VR EMMEN Tel. 0591-571111 Fax 0591-571110 Inleiding: Kristallijn respirabel kwartsstof. Heb ik daar iets
Nadere informatie> < Veel voorkomende gevaarlijke stoffen. Voorbeelden van gevaarlijke stoffen
Voorbeelden van gevaarlijke stoffen Er zijn verschillende soorten gevaarlijke stoffen, met elk hun specifieke schadelijke effecten. Voorbeelden zijn: organische oplosmiddelen cyclische verbindingen zware
Nadere informatieSamenvatting. Vraagstelling
Samenvatting Vraagstelling Op verzoek van de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid leidt de Commissie Gezondheid en beroepsmatige blootstelling aan stoffen (Commissie GBBS; één van de vaste commissies
Nadere informatieSTOFVRIJ WERKEN LOST HET VOOR U OP! 1 2 3 EVEN...BIJ GERRITSE HALEN
STOFVRIJ WERKEN LOST HET VOOR U OP! 1 2 3 EVEN...BIJ GERRITSE HALEN WWW.GERRITSE.NL 2 Inhoud Inleiding Stofvrij werken en de overheid Wat is kwartsstof? Wat is houtstof? Werk gezond, werk stofvrij Kies
Nadere informatieTekst bij de sheets: Toolbox Gevaarlijke stoffen
Tekst bij de sheets: Toolbox Gevaarlijke stoffen In onderstaande tabel is aangegeven welke sheets er zijn. Sheet Korte omschrijving 1 Toolbox Gevaarlijke stoffen 2 Hoe herken je een gevaarlijke stof? 3
Nadere informatieFysieke belasting. Te nemen maatregelen:
Machinaal zagen Machinaal zagen van natuursteen met een vast opgestelde zaagmachine. Dit gebeurt in het algemeen in de werkplaats met een zaagmachine die na instellen het werk grotendeels automatisch uitvoert.
Nadere informatieChecklist: Gezondheidsklachten door fijnstof
Checklist: Gezondheidsklachten door fijnstof Er komt kwartsstof vrij wanneer je kwarts-houdend materiaal zoals hardsteen en baksteen bewerkt. De fijnstof kan via de huid en de inademing in je lichaam terechtkomen
Nadere informatieDe longverpleegkundige
De longverpleegkundige De longverpleegkundige Van uw longarts heeft u de eerste informatie gekregen over uw aandoening en de klachten die daarmee gepaard gaan. Vervolgens heeft de longarts u verwezen naar
Nadere informatieStofvrij werken in de bouw: waarom en hoe
Stofvrij werken in de bouw: waarom en hoe Vanaf 1 januari 2014 controleert de Inspectie SZW strenger op het vrijkomen van kwartsstof bij werkzaamheden in de bouw. Stofvrij werken is de norm. In dit whitepaper
Nadere informatieWat is kwartsstof? p. 2
Campagne Kwartsstof Wat is kwartsstof? Kwarts = siliciumdioxide (SiO 2 ) Fijn, onzichtbaar stof Uiterst kleine onoplosbare stofdeeltjes < 0,0007mm Dringen diep door in de longen indien geen bescherming
Nadere informatieBRAND EN ROOK Veelgestelde vragen en antwoorden
BRAND EN ROOK Veelgestelde vragen en antwoorden 1. Tijdens een brand Brand in mijn buurt. Wat moet ik doen? Waait de rook uw kant op? Blijf uit de rook! In rook zitten altijd gevaarlijke stoffen. Sluit
Nadere informatieChecklist: Gezondheidsklachten door fijnstof
Checklist: Gezondheidsklachten door fijnstof Een gevaarlijke stof als fijnstof wordt niet in een flesje of doosje met etiket en veiligheidsinformatieblad bij je afgeleverd. Deze stof ontstaat tijdens je
Nadere informatieMinisterie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Stof: het sluimerende gevaar in de agrarische sector
Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Stof: het sluimerende gevaar in de agrarische sector STOF: het sluimerende gevaar in de agrarische sector Stof komt overal voor, iedereen komt er dagelijks
Nadere informatie1. IDENTIFICATIE VAN HET PRODUCT EN HET BEDRIJF
VEILIGHEIDS- INFORMATIE- BLAD JUNTAX JUNTAX Datum herziening: mei 2009 1. IDENTIFICATIE VAN HET PRODUCT EN HET BEDRIJF 1.1.- Product: Vast pigmentpreparaat. 1.2.- Bedrijfsnaam: Cosentino, S.A. Ctra. C-323.
Nadere informatieHieronder vindt u enkele veelgestelde vragen
Hieronder vindt u enkele veelgestelde vragen Er is dus asbest verspreid, wat betekent dit voor mij? Het asbestgebied is afgezet. U mag hier wel uit, u wordt ontsmet bij het naar buiten gaan. Mag ik het
Nadere informatieTOOLBOX. Veilig werken met glaswol en steenwol
TOOLBOX Veilig werken met glaswol en steenwol In het kader van het project Duurzaam inzetbaar dakwerk Veilig en gezond op het dak Afspraken glas en steenwol Arbocatalogus Platte daken Er zijn twee soorten
Nadere informatiebasisstof 1 gaswisseling bij dieren om te onthouden
1 gaswisseling bij dieren Ademhaling: opnemen van zuurstof en afgeven van koolstofdioxide. Een ander woord voor ademhaling is gaswisseling. Zuurstof is nodig voor de verbranding. Koolstofdioxide komt bij
Nadere informatieCONSTRUCTION 2013-3. DUStCO. Dustcollectors
CONSTRUCTION 2013-3 Bull duster TM DUStCO Dustcollectors DUStCO Dustcollectors 90% TOT STOF- IE T C U D RE Dustco Benelux BV uit Vorden heeft zich in de afgelopen jaren volledig gespecialiseerd in het
Nadere informatieNATUURSTEEN. Hoe stoffig zijn de longen van uw werknemers? Arbouw voor gezond en veilig werken
NATUURSTEEN Hoe stoffig zijn de longen van uw werknemers? Arbouw voor gezond en veilig werken Zwaar en stoffig werk Het werken met natuursteen is zwaar werk. Ook komt er bij het bewerken van natuursteen
Nadere informatieCOPD en longproblematiek. Angst voor inspanning Noodzaak voor inspanning
COPD en longproblematiek Angst voor inspanning Noodzaak voor inspanning De luchtwegen Hogere luchtwegen (Mond, keel, neus) Slijmvlies zorgt voor bevochtiging v/d lucht en het binden van stofdeeltjes Lagere
Nadere informatieSamenvatting Biologie Thema 3 Verbranding en ademhaling
Samenvatting Biologie Thema 3 Verbranding en ademhaling Samenvatting door een scholier 1370 woorden 8 juni 2011 5,6 79 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou H3.1 Wat is verbranding? Bij
Nadere informatieVGWM A WAY OF LIVING BENZEEN. Standaards voor professionals, wees alert!
VGWM A WAY OF LIVING Standaards voor professionals, wees alert! Werk veilig of werk niet Bij werkzaamheden aan gesloten installaties en systemen zijn strikte procedures van kracht. Er bestaat immers een
Nadere informatieGevaarlijke stoffen zijn stoffen die gevaarlijk zijn voor je gezondheid. Op je werk, maar ook thuis zijn veel meer gevaarlijke stoffen dan je denkt.
Gevaarlijke stoffen Gevaarlijke stoffen zijn stoffen die gevaarlijk zijn voor je gezondheid. Op je werk, maar ook thuis zijn veel meer gevaarlijke stoffen dan je denkt. Giftig Een stof is giftig als deze
Nadere informatieInleiding Symptomen Werking van de neus
VERKOUDHEID 202 Inleiding U komt op de polikliniek Keel-, Neus- en Oorheelkunde, omdat u last heeft van verkoudheid. Verkoudheid is een ontsteking van het slijmvlies in uw neus, bijholten en uw keel. Verkoudheid
Nadere informatieGeen vuiltje aan de lucht? voor gezond en veilig werken
Geen vuiltje aan de lucht? voor gezond en veilig werken Of toch wel? 66,0% 64,0% 62,0% 60,0% 58,0% 56,0% 54,0% 52,0% 50,0% Klachten over stof Dakdekkers (n=129) Bouwplaatspersoneel in totaal (n=28.584)
Nadere informatiegiftig doelorgaan - toxisch acuut toxisch
Algemene gegevens CAS nr: 50-00-0 EU-etikettering: R-zinnen: 23/24/25-34-40-43 S-zinnen: (1/2)-26-36/37/39-45-51 giftig CLP(EU-GHS): Signaalwoord: GEVAAR H: 351-331-311-301-314-335-317 acuut toxisch doelorgaan
Nadere informatieEffect beheersmaatregelen bij zagen dakpannen
Effect beheersmaatregelen bij zagen dakpannen NVvA-symposium 27 maart 2012 Con Boeckhout Tauw bv Geen vuiltje aan de lucht? 27 maart 2012 Zagen dakpannen 2 Of toch wel? PAGO 2009 Klachten over stof 66,0%
Nadere informatieGevaarlijke stoffen. Mei 2015
Mei 2015 ? Aan welke belastingen en verontreinigingen worden de longen blootgesteld op de werkplek? Welke invloed hebben belastingen en verontreiniging op ons?? 2 10 Wat zijn de mogelijke risico s? Aerosolen
Nadere informatieVERVOLG WERKEN MET KWARTSSTOF ARBOCATALOGUS MAATREGELEN OM BLOOTSTELLING
MAATREGELEN OM BLOOTSTELLING AAN KWARTSSTOF TE VOORKOMEN OF TE BEPERKEN Allereerst moet bekeken worden of ander materiaal of een andere werkmethode mogelijk is. Als dat niet kan is het belangrijk om zoveel
Nadere informatieHSE guidelines. april 2017 BENZEEN
HSE guidelines H april 2017 BENZEEN Werk veilig of werk niet Bij werkzaamheden aan installaties en systemen zijn strikte procedures van kracht. Er bestaat immers een risico dat gevaarlijke stoffen vrijkomen.
Nadere informatieDOSSIER FNV Schilders
DOSSIER FNV Schilders ONRUST SCHILDERS EN METAALCONSERVEERDERS OVER KANKERVERWEKKENDE STOF CHROOM-6 Momenteel is er veel onrust over de kankerverwekkende stof chroom-6. Veel werknemers zijn daar in het
Nadere informatieStof in composteerbedrijven
Stof in composteerbedrijven Wat zijn de gevaren van inademen? Wordt de longfunctie van werknemers na jaren minder? Frans Jongeneelen Themabijeenkomst Afdeling Bioconversie Vereniging Afvalbedrijven Duiven,
Nadere informatieGlasvezel producten. Versie 1.0 Herzieningsdatum 21.10.2015 Printdatum 21.10.2015
PARAGRAAF 0. ALGEMENE INFORMATIE Deze producten zijn items die vallen onder artikel 3.3 van verordening (EG) nr. 1907/2006 (REACH). Ze bevatten geen bestanddelen die vrijkomen onder normale of redelijkerwijs
Nadere informatieToolbox. Gevaarlijke stoffen
Toolbox Gevaarlijke stoffen Stichting Arbouw 2009. Alle rechten voorbehouden Hoe herken je een gevaarlijke stof? Gevaarlijke stoffen herken je aan het etiket: gevaarsymbolen; R-zinnen; S-zinnen. 2 Gevaarsymbolen
Nadere informatieAstma/COPD Dienst Geldrop
Astma/COPD Dienst Geldrop Wat is astma en COPD? Astma is een ontsteking aan de luchtwegen. Wanneer de luchtwegen overgevoelig op (allergische of niet-allergische) prikkels reageren door het samentrekken
Nadere informatieHSE guidelinesh. april 2017 BENZEEN
HSE guidelinesh april 2017 BENZEEN Werk veilig of werk niet Bij werkzaamheden aan installaties en systemen zijn strikte procedures van kracht. Er bestaat immers een risico dat gevaarlijke stoffen vrijkomen.
Nadere informatieGlasvezelfilamentgaren producten
PARAGRAAF 0. ALGEMENE INFORMATIE Deze producten zijn items die vallen onder artikel 3.3 van verordening (EG) nr. 1907/2006 (REACH). Ze bevatten geen bestanddelen die vrijkomen onder normale of redelijkerwijs
Nadere informatieOpname en ontslag bij COPD
Opname en ontslag bij COPD Inleiding U bent opgenomen op de afdeling Longziekten met COPD-gerelateerde klachten. In deze brochure krijgt u informatie over de aandoening maar ook over de behandeling tijdens
Nadere informatieDe longverpleegkundige
De longverpleegkundige Algemeen U bent door uw longarts verwezen naar de longverpleegkundige. Een longverpleegkundige is een verpleegkundige, die zich heeft gespecialiseerd in astma en COPD (chronische
Nadere informatieGEVAARLIJKE STOFFEN: DIESELMOTOREMISSIE
GEVAARLIJKE STOFFEN: DIESELMOTOREMISSIE De uitlaatgassen van dieselmotoren bestaan uit een complex mengsel van gassen, dampen en deeltjes die gevormd worden door het verbranden van diesel. De samenstelling
Nadere informatieMonique Meijerink 30 maart 2009. Relatie luchtkwaliteit - gezondheidsaspecten
Monique Meijerink Relatie luchtkwaliteit - gezondheidsaspecten Krantenkoppen liegen er niet om Bewoners eisen recht op schone lucht Niks aan de hand, gewoon deuren en ramen dicht Megastal bedreiging voor
Nadere informatieSpreekbeurt Nederlands Cara
Spreekbeurt Nederlands Cara Spreekbeurt door een scholier 1387 woorden 2 mei 2002 7,7 79 keer beoordeeld Vak Nederlands Inleiding Heb jij wel eens geprobeerd een paar minuten door een rietje adem te halen?
Nadere informatieVragenlijst over arbeidsgerelateerde luchtwegklachten.
Vragenlijst over arbeidsgerelateerde luchtwegklachten. Toelichting bij de vragenlijst De vragenlijst bevat voornamelijk vragen over longklachten, allergische klachten en klachten tijdens en na het werk.
Nadere informatiemaart 2008 BENZEEN VGWM Gezondheid Veiligheid Welzijn A WAY OF LIVING Standaards voor professionals, wees alert!
maart 2008 VGWM A WAY OF LIVING Veiligheid Gezondheid Welzijn Milieu VGWM Standaards voor professionals, wees alert! Werk veilig of werk niet Voor werkzaamheden aan gesloten installaties en systemen zijn,
Nadere informatiedit boekje? Waarom dit boekje? 3 Wat is lasrook? 4 Wat zijn de risico s? 5 Wat kan ik doen? 6
lasrook te lijf! 2 lasrook te lijf! inhoud waarom dit boekje? 5xbeter 3 Waarom dit boekje? 3 Wat is lasrook? 4 Wat zijn de risico s? 5 Wat kan ik doen? 6 Voordat je gaat lassen 7 Lasrookpluim 8 Bronafzuiging
Nadere informatieVeiligheids- en gezondheidsrisico s in de garage- en carrosseriesector
Veiligheids- en gezondheidsrisico s in de garage- en carrosseriesector Educam Lokeren 16-17/11/2011 Ing. L. GUILLEMYN Toezicht op het Welzijn op het Werk Waarom deze opleiding? Campagnes door TWW in de
Nadere informatieHelpt bevochtigen instrooizand als maatregel tegen kwartsblootstelling bij aanleg van kunstgrasvelden
kempeneers milieu en management Rapport Helpt bevochtigen instrooizand als maatregel tegen kwartsblootstelling bij aanleg van kunstgrasvelden Branchevereniging Sport en Cultuurtechniek 3 september 2015
Nadere informatieWat is COPD? 1 van
Wat is COPD? COPD staat voor Chronic Obstructive Pulmonary Disease. Het is een verzamelnaam voor de ziektes chronische bronchitis en longemfyseem. Artsen maken tegenwoordig geen onderscheid meer tussen
Nadere informatieSchadelijke producten algemeen
Schadelijke producten algemeen Wat zijn schadelijke producten? Wat zijn de gevolgen van werken met schadelijke producten? Welke factoren zijn van invloed op de schadelijkheid? Wat zegt de wet? Wat kunnen
Nadere informatieBasisinspectiemodule Kwartsstof
Basisinspectiemodule Kwartsstof Deze BasisInspectieModule (BIM) is opgesteld aan de hand van de stand van de wetenschap en is geschreven voor intern gebruik door de Inspectie SZW. Verder is de in deze
Nadere informatieProjectrapportage Kwarts in de bouw 2007
Projectrapportage Kwarts in de bouw 2007 Projectrapportage Kwarts in de bouw 2007 Blootstelling aan kwartsstof bij een aantal vaak voorkomende werkzaamheden Inhoudsopgave Voorwoord 5 1 Projectopzet en
Nadere informatieAllergie voor huisdieren
Allergie voor huisdieren Longgeneeskunde Locatie Hoorn/Enkhuizen Allergie voor huisdieren. Normaal zorgt ons afweersysteem ervoor dat lichaamsvreemde en mogelijk ziekteverwekkkende organismen die ons lichaam
Nadere informatieAstma / COPD-dienst Geldrop
Astma / COPD-dienst Geldrop Wat is astma en COPD Astma is een ontsteking aan de luchtwegen. De luchtwegen reageren overgevoelig op (allergische of niet-allergische) prikkels door het samentrekken van luchtwegspiertjes,
Nadere informatieSamenvatting Biologie Hoofdstuk 1
Samenvatting Biologie Hoofdstuk 1 Samenvatting door Y. 1221 woorden 23 oktober 2014 5,9 7 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Doelstelling 1 De verbranding van een kaars Brandstof: stof
Nadere informatieChecklist: Gezondheidsklachten door fijnstof
Checklist: Gezondheidsklachten door fijnstof Fijnstof komt vrij tijdens het schuren en frezen. De fijnstof kan via de huid en de inademing in je lichaam terechtkomen en op den duur onder andere kanker
Nadere informatieBouwvakkers adem en te veel kwarts in
Bouwvakkers adem en te veel kwarts in In opdracht van Arbouw is onderzocht of er bij werknemers in de bouw die aan hoge concentraties kwartsstof zijn blootgesteld, sprake is van vroege aanwijzingen voor
Nadere informatieChecklist Gezondheidsklachten door fijnstof
Checklist Gezondheidsklachten door fijnstof Bij werkzaamheden zoals het verwijderen van oud riet, slijpen, hakken, zagen van hout en vegen komt fijnstof vrij. Fijnstof kan ingeademd worden en in de longen
Nadere informatieLongziekten. Behandeling van COPD / COPD pad. Afdeling: Onderwerp:
Afdeling: Onderwerp: Longziekten / COPD pad 1 De behandeling van COPD Inleiding Deze folder geeft u informatie over het ziektebeeld en de behandeling van COPD en geeft stapsgewijs weer wat u de komende
Nadere informatieIndicatieve beoordeling kwartsblootstelling
kempeneers milieu en management Rapport Indicatieve beoordeling kwartsblootstelling bij onderhoud van kunstgrasvelden Branchevereniging Sport en Cultuurtechniek 14 oktober 2013 kempeneers milieu en management
Nadere informatieDE ARBOCATALOGUS. Veilig en gezond werken in de installatie en isolatiebranches
DE ARBOCATALOGUS Veilig en gezond werken in de installatie en isolatiebranches Introductie Martijn van Amelsfort Arbeidshygiënist en Hoger Veiligheidskundige Inhoudsdeskundige werknemersvertegenwoordiging
Nadere informatieJolanda Rijnkels NVT-CGC Symposium Voldoende stof tot nadenken 14 maart 2013
Jolanda Rijnkels NVT-CGC Symposium Voldoende stof tot nadenken 14 maart 2013 1964: introductie inert or nuisance particulates ; 15 mg/m 3 1968: introductie appendix nuisance particulate 1972: 10 mg/m 3,
Nadere informatieToolbox-meeting Adembescherming
Toolbox-meeting Adembescherming Unica installatietechniek B.V. Schrevenweg 2 8024 HA Zwolle Tel. 038 4560456 Fax 038 4560404 Inleiding Via de ademhalingsorganen kan vergiftiging plaatsvinden door zeer
Nadere informatieSamenvatting. Vraagstelling
Samenvatting Vraagstelling Op verzoek van de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid leidt de Commissie Gezondheid en beroepsmatige blootstelling aan stoffen (GBBS) van de Gezondheidsraad gezondheidskundige
Nadere informatieVEILIGHEIDSINFORMATIEBLAD Conform EU No. 1907/2006 (REACH), Annex II. Demula Silica Fume
1. IDENTIFICATIE VAN DE STOF OF HET MENGSEL EN VAN DE VENNOOTSCHAP/ONDERNEMING 1.1 Productcode Chemische naam/synoniemen : - REACH registratienummer : - CAS Nr. : - EINICS Nr. : - Index-nummer (Bijlage
Nadere informatieLonggeneeskunde De longverpleegkundige
Longgeneeskunde De longverpleegkundige 2 Inleiding U bent door de longarts doorverwezen naar de longverpleegkundige. In deze folder leest u meer informatie over astma/copd en wat de longverpleegkundige
Nadere informatieDe volgende onderwerpen komen in deze folder aan bod:
Longfibrose In deze folder vindt u informatie over longfibrose. Als u na het lezen nog vragen heeft, dan kunt u daarop tijdens uw polikliniekafspraak terugkomen. De volgende onderwerpen komen in deze folder
Nadere informatiemei 2008 VGWM Gezondheid Veiligheid Welzijn A WAY OF LIVING Standaards voor professionals, wees alert!
mei 2008 VGWM A WAY OF LIVING Veiligheid Gezondheid Welzijn Milieu VGWM Standaards voor professionals, wees alert! Werk veilig of werk niet Voor werkzaamheden aan geopende installaties en systemen zijn,
Nadere informatieGEWASBESCHERMINGSMIDDELEN COATEN
GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN COATEN Gezondheidsrisico s kunnen ontstaan door onjuiste toepassing van de gewasbeschermingsmiddelen. De mogelijke gezondheidseffecten kunnen variëren van directe effecten tot
Nadere informatieHSE guidelines. januari 2012 BENZEEN HSE LIFE THE INTERNATIONAL OIL&GAS INDUSTRY STANDARD FOR PROFESSIONALS
HSE guidelines H januari 2012 BENZEEN HSE LIFE THE INTERNATIONAL OIL&GAS INDUSTRY STANDARD FOR PROFESSIONALS Werk veilig of werk niet Bij werkzaamheden aan installaties en systemen zijn strikte procedures
Nadere informatieVragen en Antwoorden over asbest
Vragen en Antwoorden over asbest 2 augustus 2012 1. Wat is asbest? Asbest is een verzamelnaam voor een aantal mineralen, die zijn opgebouwd uit microscopisch kleine, naaldachtige vezels. Asbest is een
Nadere informatielicht ontvlambaar licht ontvlambaar
Tipkaart 22.5 1,2-dichloorethaan (C2H4Cl2) Algemene gegevens CAS nr: 107-06-2 EU-etikettering: R-zinnen: 45-11-22-36/37/38 S-zinnen: : 53-45 licht ontvlambaar zeer giftig CLP(EU-GHS): Signaalwoord: GEVAAR
Nadere informatieTOOLBOX. Aanpak (kwarts)stof door dakdekkers. Risico s van stof en maatregelen uit de Arbocatalogus Platte daken
TOOLBOX Aanpak (kwarts)stof door dakdekkers Risico s van stof en maatregelen uit de Arbocatalogus Platte daken Aanpak (kwarts)stof In het kader van het project: Duurzaam inzetbaar dakwerk Veilig en gezond
Nadere informatieInhoudsopgave. Kwartstofproblematiek in de bouwnijverheid het probleem en de aanpak 04/02/2014
Kwartstofproblematiek in de bouwnijverheid het probleem en de aanpak Dr. Ir. Consultant arbeidshygiëne en epidemiologie Datum: 04 Februari 2014 1. Overzicht van de huidige wet en regelgeving 2. Gezondheidseffecten
Nadere informatieHSE guidelinesh. April 2017 ASBEST / KERAMISCH MATERIAAL
HSE guidelinesh April 2017 ASBEST / KERAMISCH MATERIAAL Werk veilig of werk niet Bij werkzaamheden aan installaties en systemen zijn strikte procedures van kracht. Er bestaat immers een risico dat gevaarlijke
Nadere informatieInhaleren moet je leren Droog oefenen Geneesmiddelen op maat
In Nederland heeft één op de tien mensen last van een chronische aandoening aan de luchtwegen. Dit kan astma zijn, chronische bronchitis of emfyseem. Voor astma, chronische bronchitis en emfyseem samen
Nadere informatieRS-virus. Albert Schweitzer ziekenhuis Kinderafdeling januari 2015 pavo 0059
RS-virus Albert Schweitzer ziekenhuis Kinderafdeling januari 2015 pavo 0059 Inleiding Uw kind is mogelijk besmet met het RS-virus. In deze folder leest u wat voor ziekte dit is en welke behandeling uw
Nadere informatieOF STOFZUIG JIJ? VEEG NIET GEBRUIK GEEN PERSLUCHT ZUIG HET STOF OP. Initiatiefnemers:
ZUIG JE STOF OF STOFZUIG JIJ? VEEG NIET GEBRUIK GEEN PERSLUCHT ZUIG HET STOF OP Initiatiefnemers: RISICO S VAN HOUT STOF Gezondheidsrisico s Bij het bewerken of verwerken van hout en plaatmateriaal komt
Nadere informatieInstructie gevaarlijke stoffen algemeen:
Instructie gevaarlijke stoffen algemeen: Doel Het doel van deze instructie is om gevaarlijke stoffen in het algemeen te bespreken om de werknemers bewust te maken van de alom aanwezige gevaren en hoe hiermee
Nadere informatieToolbox-meeting Gevaarlijke dampen, gassen en stoffen
Toolbox-meeting Gevaarlijke dampen, gassen en stoffen Inleiding Met dampen van brandbare vloeistoffen, gassen en stoffen moet je behoorlijk uitkijken. Er dreigen namelijk vier gevaren, zijnde: Het gevaar
Nadere informatieAard der bijzondere gevaren toegeschreven aan gevaarlijke stoffen en preparaten: R-zinnen
1 van 8 Rzinnen & S zinnen Datum: 18032013 Aard der bijzondere gevaren toegeschreven aan gevaarlijke stoffen en preparaten: Rzinnen R 1 R 2 R 3 R 4 R 5 R 6 R 7 R 8 R 9 R 10 R 11 R 12 R 14 R 15 R 16 R 17
Nadere informatie5,9. Werkstuk door een scholier 2073 woorden 16 juli keer beoordeeld
Werkstuk door een scholier 2073 woorden 16 juli 2001 5,9 68 keer beoordeeld Vak Biologie Dit biologiewerkstuk gaat over longziekten en speciaal over taaislijmziekte. Dit is naar aanleiding van de video
Nadere informatieToolbox-meeting Gevaarlijke stoffen
Toolbox-meeting Gevaarlijke stoffen Unica installatietechniek B.V. Schrevenweg 2 8024 HA Zwolle Tel. 038 4560456 Fax 038 4560404 Inleiding In het dagelijks leven kunnen we niet meer zonder chemische stoffen.
Nadere informatieAfgelopen nacht heeft er een brand gewoed. Hierbij is rook en asbest vrijgekomen. Hieronder leest u het antwoord op de meest voorkomende vragen.
Asbestbrand Vragen en Antwoorden Veelgestelde vragen rook en asbest Afgelopen nacht heeft er een brand gewoed. Hierbij is rook en asbest vrijgekomen. Hieronder leest u het antwoord op de meest voorkomende
Nadere informatieGEZONDHEIDS- & VEILIGHEIDSFICHE. Sheet Nr. 0012 Herziening 3, september 2003 1. PRODUCT IDENTIFICATIE
GEZONDHEIDS- & VEILIGHEIDSFICHE Sheet Nr. 0012 Herziening 3, september 2003 Commerciële naam: 1. PRODUCT IDENTIFICTIE Dicalite 104, 143, 153, 183, BP3, BP5, BP8, CC1, C3, S3, D4, D4C, D4R, IG3, IG33 (alle
Nadere informatieHSE guidelines januari 2012 BENZEEN HSE LIFE THE INTERNATIONAL OIL&GAS INDUSTRY STANDARD FOR PROFESSIONALS
H HSE guidelines januari 2012 BENZEEN HSE LIFE THE INTERNATIONAL OIL&GAS INDUSTRY STANDARD FOR PROFESSIONALS Werk veilig of werk niet Bij werkzaamheden aan installaties en systemen zijn strikte procedures
Nadere informatieCompliance-onderzoek
Compliance-onderzoek 2 In overleg met uw behandelend arts heeft u besloten tot een longfunctie-onderzoek in Canisius Wilhelmina Ziekenhuis (CWZ). Longfunctie-onderzoeken vinden plaats op de longfunctie-afdeling
Nadere informatieWerken met kwarts ARBOWIJZER 4. Kwarts of kwatsch? Inhoudsopgave
FNV BOUW BESTAAT UIT FNV BOUW & INFRA, FNV AFBOUW EN ONDERHOUD, FNV MEUBEL & HOUT EN FNV WOONDIENSTEN ARBOWIJZER 4 Werken met kwarts Kwarts of kwatsch? Stof zijt gij... De één werpt stof op, de ander krijgt
Nadere informatie