Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek (ILVO), Eenheid Technologie en Voeding, Brusselsesteenweg 370, B-9090 Melle, België 2
|
|
- Peter Coppens
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Humane campylobacteriose als gevolg van de consumptie van kippenvlees in België: vergelijken van interventiemaatregelen via een kwantitatieve microbiële risicobeoordeling W. Messens 1, E. Hartnett 2, X. Gellynck 3, J. Viaene 3, D. Halet 3, L. Herman 1, K. Grijspeerdt 1 1 Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek (ILVO), Eenheid Technologie en Voeding, Brusselsesteenweg 370, B-9090 Melle, België 2 Decisionalysis Risk Consultants Inc., 1831 Yale Avenue, Ottawa, ON, K1H 6S3, Canada 3 Department Landbouweconomie (Agecon), Universiteit Gent, Coupure Links 653, B-9000 Gent, België
2 Outline Inleiding risicoanalyse Het CAMPY model Interventiestrategieën 2
3 Outline Inleiding risicoanalyse Het CAMPY model Interventiestrategieën 3
4 Risicoanalyse Einddoel: het kunnen nemen van een goed ondersteunde strategische beslissing gebaseerd op een kwantitatief of kwalitatief resultaat 3 hoofdcomponenten 4
5 Risicobeoordeling Onafhankelijk wetenschappelijk proces Het doel is het inschatten van de probabiliteit en ernst van gezondheidsrisico s als gevolg van de blootstelling aan een gevaar Gevaar: een biologisch, chemisch of fysisch agens met het potentieel om gezondheidsrisico s te geven Risico: de probabiliteit en ernst van een gezondheidsrisico als gevolg van een gevaar 5
6 Risicobeoordeling Kwalitatief versus kwantitatief Deterministisch versus probabilistisch Onderdelen volgens Codex Alimentarius Gevarenidentificatie en -karakterisatie, blootstellingsschatting, risicokarakterisatie 6
7 MPRM = modulair proces Modulair risicomodel Process Microbieel proces Groei Inactivatie Productieproces Mengen Verdelen Snijden Kruiscontaminatie 7
8 Outline Inleiding risicoanalyse Het CAMPY model Interventiestrategieën 8
9 Objectieven CAMPY model Ontwikkelen van een kwantitatieve microbiële risicobeoordeling van humane campylobacteriose als gevolg van de thuisconsumptie van kippenvlees besmet met thermotolerante Campylobacter spp. in België Nagaan van interventiestrategieën op # niveaus Effectiviteit en kosten/batenanalyse 9
10 Het CAMPY model Van gaffel tot vork met modules (MPRM) Levende keten: primaire productie & transport Dode keten: slachten & verwerking Consument: bereiding & consumptie Gebaseerd op model van Hartnett (2001), maar aangepast aan België en geüpdatet Monte-Carlo simulaties Input parameters ~ distributie Staalname van distributies en combineren om risico te schatten (50,000 iteraties) Herhaal N (5) keer 10
11 Gevarenidentificatie Campylobacter: hoofdoorzaak van voedselgerelateerde gastroenteritis Contact met en consumptie van gevogeltevlees is één van de belangrijkste risicofactoren voor infectie (dioxinecrisis) Symptomen campylobacteriosis: meestal zelflimiterend, maar complicaties mogelijk cases per habitants Salmonella S. Enteritidis S. Typhimurium Campylobacter year 11
12 BS: Module levende keten Uitkomst: probabiliteit dat een willekeurig gekozen braadkip van Belgische oorsprong Campylobacter positief is op het moment van slachten; ook concentratie Campylobacter indien positief Omvat: opfok transport naar slachthuis 12
13 Model positieve tomen Status kolonisatie pos. t = 0: random dier 1 t 4: dieren binnen cluster t > 4: dieren binnen toom Status ext. contaminatie neg. 1 t 4 en niet in cluster pos. 1 t 4 en in cluster t > 4 graad Ω t 13
14 Model negatieve tomen Externe contaminatie mogelijk via vangers via transportkooien Kans P tp unif(0,1) Contaminatiegraad 1% van Ω t 14
15 BS: Module dode keten Uitkomst: probabiliteit dat een willekeurig gekozen karkas/kippenbil van Belgische oorsprong Campylobacter positief is bij verlaten slachthuis; ook concentratie Campylobacter indien positief Omvat: broeien, plukken, evisceratie, wassen, koelen versnijden koelen wassen broeien plukken evisceratie 15
16 BS: portionering en bewaring Niveau slachthuis Gegevens van Ann Truyen, VIP 10% karkas (95% vers) en 90% versneden (80% vers) Niveau consument Gegevens Landbouweconomie, UGent 31.9% karkas en 68.1% versneden 39% vriest vers vlees thuis in Tijden van bewaring 16
17 BS: Module consument Uitkomst probabiliteit dat een willekeurig gekozen maaltijd waarbij kip wordt verbruikt Campylobacter positief; ook concentratie Campylobacter indien positief Omvat Bewaring bij consument Gekoeld Diepvries Bereiding: kruiscontaminatie 17
18 Kruiscontaminatie Dr. Henk van der Zee, Food Inspectorate, the Netherlands 18
19 BS: Kruiscontaminatie Principe volgens Mylius et al. (2007) 19
20 Gevarenkarakterisatie Gezondheidsrisico s Symptomen campylobacteriose Koorts, buikpijn, diarree Meestal zelflimiterend, maar complicaties kunnen optreden: reactieve artritis, Guillain- Barré syndroom e.a. Bij ernstige gevallen wordt antibiotica toegediend 20
21 Gevarenkarakterisatie Dosis-respons model Oud model Data Black et al. (1988) Infectie P inf (n) = 1 (1 Beta(0.145,7.59)) n Ziekte P ziekte (n) = 0.33 P inf (n) 21
22 Resultaten basismodel contaminatie 22
23 Resultaten basismodel contaminatie 23
24 Risicokarakterisatie Aantal ziektegevallen per jaar uit model: Sla en/of rauwe groenten: Aantal gerapporteerde gevallen 2004: : Aangenomen wordt dat 10% wordt gerapporteerd 24
25 Outline Inleiding risicoanalyse Het CAMPY model Interventiestrategieën 25
26 Bepaling baten/kosten-ratio Mangen et al.,
27 Ziektekosten campylobacteriose Omschrijving Gevallen/jaar Kost/geval ( ) Totale kost ( x 1000) GE zonder bezoek aan huisarts GE met alleen bezoek aan de huisarts GE met ziekenhuisopname GE met sterfte GBS CDO ReA Totale kost
28 Effectiviteit interventies Niveau Maatregel Effectiviteit % reductie in campylobacteriose gevallen P MW O P MW O Primaire productie Faagtherapie 1 a 2 a 2 a +1 b Slachthuis Melkzuur 0,3 c 1,3 c 2 c 0 (21 e ) 38 (52 e ) 72 (78 e ) Consument EO water 1,1 c 2,3 c 3 c 28 (60 e ) 80 (88 e ) 91 (97 e ) Crustfreezing 0,4 c 1,1 c 1,7 c Irradiatie 4,7 c 10,5 c 20,8 c Hygiëne keuken 0% d 3% d 7% d Thuis 0% d 3% d 7% d invriezen (0,13 c ) (0,24 c ) (0,46 c ) a log reductie van Campylobacter in de faeces van de braadkippen b log reductie van Campylobacter extern op het verenkleed van de braadkippen c log reductie van Campylobacter op het karkas of het kippendeel d wijziging in gedrag na de campagne e na binnenbuitenwasser 28
29 Interventiemaatregelen in primaire productie % 53% 77% basismodel toomprevalentie toomprevalentie toomprevalentie 25% 50% 75% 0 aantal campylobacteriosegevallen reductie toomprevalentie % 60% 77% 87%93% 99% aantal campylobacteriosegevallen basismodel 0,5 log reductie 1 log reductie 1,5 log reductie 2 log reductie 2,5 log reductie 3 log reductie 3,5 log reductie 4 log reductie reductie uitscheiding + externe contaminatie 29
30 Interventiemaatregelen in slachthuis: EO-water en melkzuur aantal campylobacteriosegevallen EO water: 1,07 log reductie 28% 80% 60% 88% EO water: 2,33 log reductie EO water: 3 log reductie 89% 97% 0% 21% lactic acid: 0,3 log reductie 52% reductie karkascontaminatie 38% lactic acid: 1,3 log reductie 78% 72% lactic acid: 2 log reductie 30
31 Interventiemaatregelen in slachthuis: irradiatie en crust-freezing aantal campylobacteriosegevallen % 100% 100% irradiatie: 4,7 log reductie irradiatie: 10,5 log reductie irradiatie: 20,8 log reductie crust freezing: 0,4 log reductie 32% 61% crust freezing: 1,1 log reductie reductie karkascontaminatie 82% crust freezing: 1,7 log reductie 31
32 Interventiemaatregelen bij consument: hygiëne en invriezen % 3% 9% 0% 6% 9% 0% 6% 13% aantal campylobacteriosegevallen hygiene 0% hygiene 3% hygiene 7% invriezen 0% invriezen 3% invriezen 7% hygiene en invriezen 0% hygiene en invriezen 3% hygiene en invriezen 7% wijziging gedrag 32
33 Baten/kosten-ratio Niveau Maatregel Reductie ziektekosten: X (miljoen /jaar) Primaire productie Slachthuis Consument België: X 1 Alle: X 2 Kosten maatregel: Y (miljoen /jaar) Primair Industrie Overheid Baten/kosten- ratio 1 X 1 /Y X 2 /Y Faagtherapie 8,28 12,00 3, ,54 3,68 Melkzuur EO water 4,15 6,01 (5,68 a ) (8,24 a ) 8,74 (9,62 a ) 12,67 (13,94 a ) - 1, ,49-4,06 5,89 (5,57 a ) (8,08 a ) 17,66 (19,63 a ) 25,62 (28,45 a ) Crust-freezing 6,66 9,66-18,00-0,36 0,53 Irradiatie 10,92 15,84-35,10-0,31 0,45 Hygiëne keuken 0, ,85 0,18 - Thuis 0, ,85 0,35 - invriezen 1 De interventiemaatregel is efficiënt wanneer de ratio > 1 (vet). a na binnenbuitenwasser 33
34 Dank aan FOD Volksgezondheid R-04/002-CAMPY project Contactpersonen VCP FAVV: Katie Vermeersch, Karen Vereecken VIP: Ann Truyen Verdere info Journal of Food Protection, 71 (3),
De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 28 oktober 2009 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX DEN HAAG T 070 340 79 11 F 070 340
Nadere informatieToepassing van risico-evaluatie in de voedselketen
Workshop Sci Com 2006 Toepassing van risico-evaluatie in de voedselketen Opgesteld door het Wetenschappelijk Comité en het Wetenschappelijk Secretariaat van het FAVV Verantwoordelijke uitgevers André Huyghebaert,
Nadere informatieAdvies 28-2005 : Wetenschappelijke evaluatie van de «Generische autocontrolegids voor pluimveeslachthuis en -uitsnijderij» (dossier Sci Com 2005/16)
Advies 28-2005 : Wetenschappelijke evaluatie van de «Generische autocontrolegids voor pluimveeslachthuis en -uitsnijderij» (dossier Sci Com 2005/16) Het Wetenschappelijk Comité van het Federaal Agentschap
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2004 2005 26 991 Voedselveiligheid Nr. 121 BRIEF VAN DE MINISTERS VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT EN VAN LANDBOUW, NATUUR EN VOEDSEL- KWALITEIT Aan
Nadere informatieInterventies in de primaire sector - mogelijkheden en te verwachten effecten
Interventies in de primaire sector - mogelijkheden en te verwachten effecten Jaap Wagenaar Department of Infectious Diseases and Immunology, Faculty of Veterinary Medicine, Utrecht University, Utrecht
Nadere informatieTOEZICHT OP ANTIMICROBIËLE RESISTENTIE (AMR) IN LEVENSMIDDELEN (2017)
TOEZICHT OP ANTIMICROBIËLE RESISTENTIE (AMR) IN LEVENSMIDDELEN (2017) 27/06/2018 NRL-AMR-Food & Food producing animals Problematiek van antimicrobiële resistentie 1. Antibioticaresistentie vormt momenteel
Nadere informatieCampylobacter vanuit een beleidsmatig VWS perspectief
Campylobacter vanuit een beleidsmatig VWS perspectief Gijs Theunissen Coördinator voedselveiligheid Directie Voeding, Gezondheidsbescherming en Preventie Inhoud Verantwoordelijkheidsverdeling VWS EZ voedselveiligheid
Nadere informatieProblematiek Escherichia coli - EHEC in vleesbereidingen
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen Problematiek Escherichia coli - EHEC in vleesbereidingen DG Controle Sector DIS Introductie De bacterie enterohemorragische E. coli (EHEC), waaronder
Nadere informatievan de voedselketen 22-01-2010
Indicatoren ter ontwikkeling van een barometer voor de veiligheid van de voedselketen 22-01-2010 Prof. dr. ir. Mieke Uyttendaele (SciCom) Labo levensmiddelenmicrobiologie en -conservering Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen
Nadere informatieSymposium Campylobacter bij pluimvee 14 Juni 2013
1 BRITISH MEDICAL JOURNAL 2 JULY 1977 Campylobacter enteritis: a "new" disease MB SKIRROW British Medical Journal, 1977, 2, 9-11 Summary By selective culture campylobacters (C jejuni and C coli) were isolated
Nadere informatieEU beleid Campylobacter
EU beleid Campylobacter Lelystad, 14 Juni 2013 Kris De Smet Head of team food hygiene European Commission, DG SANCO, G4 Overzicht presentatie EU structuren EFSA advies en monitoring data EC (SANCO) activiteiten:
Nadere informatieGastro-enteritis. Ziektebeeld. Incubatieperiode
DRAAIBOEK INFECTIEZIEKTEN CLB GASTRO-ENTERITIS 73 Gastro-enteritis Voor meer achtergrondinformatie over een individuele kiem, zie ook volgende fiches: Calicivirusinfecties Campylobacteriose Escherichia
Nadere informatieIs den rooden loop terug in het land?*
Is den rooden loop terug in het land?* Transmissiedag 14/9/2010 Anouk Vanlander CLB-arts * Observatie bij een dysenterie-epidemie van 1779. Geschiedenis der geneeskunde 2008;4(12):208-14 Melding door school
Nadere informatieSTUDIE VAN SALMONELLA EN CAMPYLOBACTER KRINGLOPEN BIJ DE PRODUCTIE VAN BRAADKUIKENS. L. De Zutter RUG L. Herman CLO/RVK J.P. Butzler UMC-St.
STUDIE VAN SALMONELLA EN CAMPYLOBACTER KRINGLOPEN BIJ DE PRODUCTIE VAN BRAADKUIKENS L. De Zutter RUG L. Herman CLO/RVK J.P. Butzler UMC-St. Pierre Studie van Salmonella en Campylobacter kringlopen bij
Nadere informatieRIVM rapport 250911008/2005. Kosten en baten van Campylobacter bestrijding in Nederland Integratie van risico-analyse, epidemiologie en economie
RIVM rapport 250911008/2005 Kosten en baten van Campylobacter bestrijding in Nederland Integratie van risico-analyse, epidemiologie en economie A.H. Havelaar 1*, M.J. Nauta 1, M.-J.J. Mangen 1,2, A. de
Nadere informatieAdvies van de Hoge Gezondheidsraad
Advies van de Hoge Gezondheidsraad April 2005 BIJDRAGE TOT EEN RISICOBEOORDELING VAN CAMPYLOBACTER SPECIES IN VLEESBEREIDINGEN OP BASIS VAN PLUIMVEEGEHAKT IN BELGIË HGR n 7947 Advies HGR Campylobacter
Nadere informatieBlij kuiken of veilig kuiken?
Blij kuiken of veilig kuiken? Een dilemma tussen welzijn en voedselveiligheid Mariska van Asselt, DVM Inhoud Aanleiding Welzijn vleeskuikens Voedselveiligheid Morele waarden Afweging Conclusie Aanleiding:
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2013 2014 26 991 Voedselveiligheid Nr. 388 BRIEF VAN DE MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT EN STAATSSECRETARIS VAN ECONOMISCHE ZAKEN Aan de Voorzitter
Nadere informatieFederaal Agentschap voor de Veiligheid. van de Voedselketen
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen Lieve Busschots Directeur Communicatie FAVV 23/11/2013 1 VEILIG VOEDSEL UW ZORG ONZE
Nadere informatieAan de directeur van de directie Keuren van de NVWA. Advies van de directeur bureau Risicobeoordeling & onderzoek
> Retouradres Postbus 43006 3540 AA Utrecht Aan de directeur van de directie Keuren van de NVWA Advies van de directeur bureau Risicobeoordeling & Advies over de microbiologische gevaren van haren op karkassen
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG
> Retouradres De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Rijnstraat 50 2515 XP Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340 78 34 www.rijksoverheid.nl a Datum
Nadere informatieTien jaar onderzoek in de agro- voedingssector gesubsidieerd door de DWTC
Tien jaar onderzoek in de agro- voedingssector gesubsidieerd door de DWTC 1 DWTC intitiatieven, periode 1990-2001 (i) Gezondheidsrisico s in verband met voeding (11 projecten) (ii)) Normalisatie in de
Nadere informatie*PDOC01/268847* PDOC01/ De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA 's-gravenhage
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK DEN HAAG De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA 's-gravenhage Cluster Prins Clauslaan 8 2595 AJ DEN HAAG Postbus 20401 2500 EK DEN
Nadere informatieDe dierenarts, toen, nu en straks
De dierenarts, toen, nu en straks Gezond groeien, 9 februari 2012, Veghel Prof.dr. Frans van Knapen, Institute for Risk Assessment Sciences, Divisie Veterinaire Volksgezondheid, Universiteit Utrecht Veterinaire
Nadere informatieInhoud. Humane risico-evaluatie. Probleemstelling. Probleemstelling. Probleemstelling. Page 1. Probabilistische Humane Risicoanalyse in Bodemsanering
Inhoud Probabilistische Humane Risicoanalyse in Bodemsanering Frederik Verdonck, K. Maes, A. Vandercappellen, H. De Lembre, P.A. Vanrolleghem & M. Vangheluwe Doelstelling Denken vanuit onzekerheid Methodologie
Nadere informatieBijlage 1: Resultaten van controles in de korte keten en vergelijking met conventionele keten (Bron: FAVV)
Bijlage 1: Resultaten van controles in de korte keten en vergelijking met conventionele keten (Bron: FAVV) NC = niet-conform C = conform NS = niet significant * = significant indien p < 0,05 ** = significant
Nadere informatieVoedselverlies in ketenperspectief. Willy Sarlee OVAM Dienst beleidsinnovatie 15/10/2012
Voedselverlies in ketenperspectief OVAM Dienst beleidsinnovatie Onderzoek Voedselverlies in ketenperspectief (1/20) gestart in april 2011 tot begin juli 2012 Uitgevoerd door Tritel Eerste deel = keten
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 23 november 2012 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,
> Retouradres: Postbus 20350, 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX DEN HAAG T 070 340 79 11 F 070
Nadere informatieInsectenkweek op afval - Vlaanderen
Insectenkweek op afval - Vlaanderen Veerle Van linden 25/11/2014 Mechelen, OVAM Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek (ILVO) www.ilvo.vlaanderen.be Inhoud Korte voorstelling van ILVO Insectenkweek
Nadere informatieLaboratorium voor Levensmiddelenmicrobiologie en -conservering (LFMFP-UGent)
Laboratorium voor Levensmiddelenmicrobiologie en -conservering (LFMFP-UGent) Professoren Frank Devlieghere & Mieke Uyttendaele Peter Ragaert & Liesbeth Jacxsens Vakgroep Voedselveiligheid en Voedselkwaliteit
Nadere informatieLevensmiddelenmicrobiologie in de 21e eeuw Heden en toekomst
VIK VIK V V orming orming Symposium Levensmiddelenmicrobiologie in de 21e eeuw Heden en toekomst 29 mei 2008 - Hogeschool Gent dit programma kwam tot stand door samenwerking met: HoGent en VIK-studiegroep
Nadere informatieOmzendbrief aan - de houders van fokpluimvee; - de beroepsorganisaties van veehouders; - de bedrijfsdierenartsen. Geachte mevrouw, meneer,
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen Controlebeleid Directie Dierengezondheid en Veiligheid van de Dierlijke Producten AC - Kruidtuin Food Safety Center B-1000 Brussel Tel. : 02 211
Nadere informatieMinimumeisen didactische leskeukens met de nadruk op voedselveiligheid. Laatste nieuwe wetgeving
Minimumeisen didactische leskeukens met de nadruk op voedselveiligheid Laatste nieuwe wetgeving VISIE VAN HET FAVV OP DIDACTISCHE LESKEUKENS Didactische leskeukens = klaslokalen of laboratoria waar beginselen
Nadere informatieFiche 5: Microbiologische analyses
In een notendop Fiche 5: Microbiologische analyses B2C: houdbaarheidsdatum bepalen op basis van geur, kleur & smaak (sensorische analyse) B2B: microbiologische rapporteringen vereist Houdbaarheidstermijn
Nadere informatieCaptatie van risicosignalen door de keten
Captatie van risicosignalen door de keten heen Case study - FEBEV Sectoraal Monitoringplan Thierry Smagghe 1 Sinds 1 januari 2007 Geaccrediteerd labo voor analyses en staalnames Dezelfde analyseprijs voor
Nadere informatieWELKE RISICO S LOOPT U? - Relevante analyses helpen - November 17, 2015
WELKE RISICO S LOOPT U? - Relevante analyses helpen - November 17, 2015 Vion Food Vion Food Business units Pork Beef Foodservice Onze merken VION Food Eigen verantwoordelijkheid van Voedselproducenten
Nadere informatieBelang van diergezondheid en bioveiligheid in de intensieve varkenshouderij Prof. dr. D. Maes
Belang van diergezondheid en bioveiligheid in de intensieve varkenshouderij Prof. dr. D. Maes Afdeling bedrijfsdiergeneeskunde varken Faculteit Diergeneeskunde UGent Brugge, 29 november 2013 1 Belang van
Nadere informatieDE VLAAMSE REGERING, Gelet op het voorstel van het Vlaams Centrum voor Agro- en Visserijmarketing vzw, gedaan op 23 juni 2017;
Besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van bijlage I, IV, V, VI, VIII en X bij het besluit van de Vlaamse Regering van 4 februari 1997 betreffende de verplichte bijdragen bestemd voor de promotie
Nadere informatieShigellose, versie 12 (PDF aangemaakt op: ) Indien de patiënt een asielzoeker betreft worden data doorgeven aan GGD GHOR Nederland.
Shigellose, versie 12 (PDF aangemaakt op: 29-1-2018) EPI-azc lbldyscontact1 Indien de patiënt een asielzoeker betreft worden data doorgeven aan GGD GHOR Nederland. Contactpersoon: Roan Pijnacker :Roan.Pijnacker@rivm.nl
Nadere informatieOmzendbrief met betrekking tot de microbiologische analyses van gehakt vlees en vleesbereidingen in de detailhandel
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen Omzendbrief met betrekking tot de microbiologische analyses van gehakt vlees en in de detailhandel Referentie PCCB/S3/VCT/1424950 Datum 29/03/2018
Nadere informatieWater in AGF koelvers industrie problematiek rondom water in de wereld. Joyce Schroot Adviseur AGF verwerkende industrie 2 december 2014
Water in AGF koelvers industrie problematiek rondom water in de wereld Joyce Schroot Adviseur AGF verwerkende industrie 2 december 2014 Inhoudsopgave Intro aardappelen, groente en fruit verwerkende industrie
Nadere informatieAT-10. Beheersing Salmonella. Ver BT-12 v0.12
AT-10 Ver 1.2 Beheersing Salmonella 1 BT-12 v0.12 HISTORIEK VAN HET DOCUMENT Versie en datum van goedkeuring Reden van revisie Draagwijdte van de revisie Uiterste datum van toepassing 0.0 03/07/2008 Vereenvoudiging
Nadere informatieDe noodzaak van het statuut van bijproducten voor de voedingsindustrie
De noodzaak van het statuut van bijproducten voor de voedingsindustrie 4 de Vlaamse afval- en materialencongres 06.04.11 Inhoud Voorstelling FEVIA / voedingsindustrie Voedingscyclus Huidige situatie Art
Nadere informatieVOORKOMEN VAN LISTERIA-INFECTIE
VOORKOMEN VAN LISTERIA-INFECTIE Via deze folder willen u graag informeren over de infectieziekte Listeriose. Daarnaast geven wij ook enkele aanbevelingen omtrent voeding die u kan ondernemen om de ziekte
Nadere informatieOmzendbrief betreffende de salmonellabestrijding bij fokpluimvee
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen Omzendbrief betreffende de salmonellabestrijding bij fokpluimvee Referentie PCCB/S2/KVH/418588 Datum 14/06/2012 Huidige versie 2 Van toepassing
Nadere informatiePathogene micro-organismen in voedingsmiddelen Voedsel en Waren Autoriteit
Pathogene micro-organismen in voedingsmiddelen 2004 Voedsel en Waren Autoriteit Samenvatting en conclusie Jaarlijks worden de Voedsel en Waren Autoriteit () verschillende productgroepen onderzocht op de
Nadere informatieFederaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen Omzendbrief betreffende de bestrijding van zoönotische Salmonella bij gebruikspluimvee van het type vlees Referentie PCCB/S2/589616 Datum 19/11/2013
Nadere informatiede mening van consumenten Castreren of niet: Filiep Vanhonacker Varkensbedrijf Wolkenhoeve gaat voor niet-gecastreerde varkens
Persevenement Varkensbedrijf Wolkenhoeve gaat voor niet-gecastreerde varkens De Wolkenhoeve, Geel, 20 mei 2010 Castreren of niet: de mening van consumenten Filiep Vanhonacker Universiteit Gent, Vakgroep
Nadere informatieILVO s onderzoek naar valorisatie van tuinbouwreststromen: van idee tot marktintroductie
ILVO s onderzoek naar valorisatie van tuinbouwreststromen: van idee tot marktintroductie Nathalie Bernaert ILVO Food Pilot 19/06/2014 Kick off duurzaamheidsplatform FF Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek
Nadere informatieILVO ILVO. Instituut voor Landbouw en Visserijonderzoek
ILVO Instituut voor Landbouw en Visserijonderzoek Huidig kookproces Kritieke punten traditioneel kookproces: Koeling met onbehandeld zeewater Hercontaminatie garnalen na koken Onvoldoende diepe koeling
Nadere informatiePublicatieblad van de Europese Unie L 281/7
28.10.2011 Publicatieblad van de Europese Unie L 281/7 VERORDENING (EU) Nr. 1086/2011 VAN DE COMMISSIE van 27 oktober 2011 tot wijziging van bijlage II bij Verordening (EG) nr. 2160/2003 van het Europees
Nadere informatieBuiktyfus, versie 13 (PDF aangemaakt op: ) Contactpersoon: Ingrid Friesema
Buiktyfus, versie 13 (PDF aangemaakt op: 12-3-2019) lblgascontact1 lblmeldcrit Contactpersoon: Ingrid Friesema E-mail:Ingrid.Friesema@rivm.nl A. MELDINGSCRITERIUM lblmeldcritthyp1 Elk persoon met tenminste
Nadere informatieEHEC-tiek. Samenvatting van de Duitse uitbraak. Eelco Franz RIVM
EHEC-tiek Samenvatting van de Duitse uitbraak Eelco Franz RIVM Centrum Infectieziektebestrijding Lab. Zoonosen en Omgevingsmicrobiologie Nationaal referentielaboratorium STEC 1 28 juni 2011 Inhoud 1. Pathogene
Nadere informatieSURVEILLANCE VAN ANTIBIOTICARESISTENTIE IN VOEDINGSWAREN (RESULTATEN 2018)
SURVEILLANCE VAN ANTIBIOTICARESISTENTIE IN VOEDINGSWAREN (RESULTATEN 2018) 19/09/2019 NRL-AMR-Food & Food producing animals AMR Action Plan-One Health Approach Voedingswaren Surveillance AMR in zoönotische
Nadere informatieFreshline SafeChill - systeem voor gevogelte. Een veilige, effectieve en bewezen oplossing voor Campylobacter interventie
Freshline SafeChill - systeem voor gevogelte Een veilige, effectieve en bewezen oplossing voor Campylobacter interventie Experts van Air Products hebben samengewerkt met gevogelteverwerkers voor de ontwikkeling
Nadere informatiePROCEDURE VOOR HET BEKOMEN VAN EEN AFWIJKING TEN AANZIEN VAN HET GEBRUIK VAN WATER IN DE VOEDSELKETEN
PB 00 P 11 REV 0 2005 1/6 PROCEDURE VOOR HET BEKOMEN VAN EEN AFWIJKING TEN AANZIEN VAN HET GEBRUIK VAN WATER IN DE VOEDSELKETEN Van toepassing vanaf : 1-01-06 Opgesteld door : DG Controlebeleid Ir. A.
Nadere informatieWerkgroep Diergeneeskunde BAPCOC
Werkgroep Diergeneeskunde BAPCOC H. Imberechts (CODA-CERVA) & J. Mainil (ULg) 18 november 2015 1/12/2015 1 BAPCOC WG Diergeneeskunde o Federaal platform, netwerk o Uitgebreide expertise antibioticumresistentie
Nadere informatieInhoud. Cahier Voedselveiligheid. 1 Wetgevend kader 6. 2 Voedselveiligheid en voedselbesmetting 9
Inhoud Cahier Voedselveiligheid Inleiding 5 1 Wetgevend kader 6 2 Voedselveiligheid en voedselbesmetting 9 3 Aandachtspunten voor de keukens en omliggende lokalen 12 4 Algemene en persoonlijke hygiëne-eisen
Nadere informatieWereldoriëntatie - Natuur Wereldoriëntatie - Techniek Geschatte lesduur
Wereldoriëntatie - Natuur Algemene vaardigheden: 1.1 Levende en niet-levende natuur: 1.3 & 1.5 Gezondheid: 1.17-1.19 Wereldoriëntatie - Techniek 2.16* Geschatte lesduur 50 minuten Het thema Verspreiding
Nadere informatieHierbij gaat voor de delegaties document D043211/04 ANNEX 1.
Raad van de Europese Unie Brussel, 11 mei 2017 (OR. en) 8950/17 ADD 1 AGRILEG 92 DENLEG 41 VETER 36 BEGELEIDENDE NOTA van: ingekomen: 4 mei 2017 aan: de Europese Commissie het secretariaat-generaal van
Nadere informatie5. Brandbestrijdingsmaatregelen
AURORA MARINE INDUSTRIES INC. Veiligheidsgegevensblad 11130 BLACK STREAK REMOVER Versienr: 1 Herzieningsdatum: 01-02-2015 1. Identificatie van de stof of het preparaat en van de ondern Preparaat/Productnaam
Nadere informatieDe antwoorden op deze vragenlijst worden anoniem in een databestand geregistreerd.
GGD nr: 10-76- OSIRIS nr: Q-koorts vragenlijst De antwoorden op deze vragenlijst worden anoniem in een databestand geregistreerd. Algemeen 1. Datum waarop deze vragenlijst wordt ingevuld: (dd/mm/jjjj)
Nadere informatieTrichinen. inspectiemaatregelen: analyses. Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen Trichinen risico in de voedselketen: vlees inspectiemaatregelen: analyses nieuwe aanpak: regio verwaarloosbaar risico Trichinen: wat? Parasitaire
Nadere informatieHumane salmonellose overgedragen door reptielen
Humane salmonellose overgedragen door reptielen Feiten en cijfers Lapo Mughini-Gras, DVM, PhD Wilfrid van Pelt, PhD 1 2 december 2014 Salmonella en reptielen - basics Salmonella is een natuurlijke darmbewoner
Nadere informatieFederaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen. ESBL s. (extended spectrum β-lactamases) Raadgevend Comité 19/6/2013
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen ESBL s (extended spectrum β-lactamases) Raadgevend Comité 19/6/2013 Aanleiding Resultaten NL studie ESBL producerende E. Coli in rundvlees/kalfsvlees
Nadere informatieDRAAIBOEK INFECTIEZIEKTEN CLB. Shigellose
229 Shigellose Ziektebeeld Shigellose is een acute, bacteriële ziekte ter hoogte van het distale deel van de dunne darm en ter hoogte van het colon. De klinische symptomen variëren van milde, waterige
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA 's-gravenhage. Geachte Voorzitter,
Directie Voedselkwaliteit en Diergezondheid De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA 's-gravenhage uw brief van uw kenmerk ons kenmerk datum 10 september 2008 08-LNV-107
Nadere informatieVeiligheidsprocedures voor schoolkeukens
Veiligheidsprocedures voor schoolkeukens Voedselveiligheid Stappen van de Personeel ontvangst/levering niet-verse producten gebrekkige hygiëne te hoge temperatuur vervallen houdbaarheidsdatum vervuilde
Nadere informatieHuisartsen & Dierenartsen Samen Werken aan Zoönosen & Antibioticareductie. Theo Verheij, huisarts David Speksnijder, dierenarts
Huisartsen & Dierenartsen Samen Werken aan Zoönosen & Antibioticareductie Theo Verheij, huisarts David Speksnijder, dierenarts Disclosure belangen sprekers (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst
Nadere informatieAanvraag feces diagnostiek: Hoe en wat?
Aanvraag feces diagnostiek: Hoe en wat? Alje van Dam, arts-microbioloog, Amsterdam UMC en Streeklaboratorium, GGD René Vork, relatiebeheerder, Streeklaboratorium, GGD Amsterdam 18 december 2018 Fecal swab
Nadere informatieRisico van listeriosis door consumptie van gerookte zalm
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen Risico van listeriosis door consumptie van gerookte zalm Lieve Herman ILVO-T&V Sci Com FAVV - Advies 35-21 Listeriosis Listeria monocytogenes
Nadere informatieDe consument eet vee eet voer
De consument eet vee eet voer Sectorbijeenkomst GMP 24 mei 2005 Marc Jansen Hoofd Consument en Kwaliteit Centraal Bureau Levensmiddelenhandel Inhoud 1. Retail in Nederland 2. Belang voedselveiligheid 3.
Nadere informatie33Hygiënecodes in instellingen
DC 33Hygiënecodes in instellingen 1 Inleiding Als je niet hygiënisch met voedsel omgaat, kunnen jij en anderen daar ziek van worden. Daarom is elke organisatie en elke werknemer verplicht hygiënisch te
Nadere informatieAcute gastro-enteritis Rubriekhouder: Dr. W. van Pelt, (RIVM-CIE) (1992-1993) (1996-2013)
Acute gastro-enteritis Rubriekhouder: Dr. W. van Pelt, (RIVM-CIE) (1992-1993) (1996-2013) Inleiding Gastro-enteritis behoort tot de top tien van aandoeningen in Nederland wat betreft incidentie en draagt
Nadere informatiePUBLICATIE VAN DE HOGE GEZONDHEIDSRAAD Nr. 7947
PUBLICATIE VAN DE HOGE GEZONDHEIDSRAAD Nr. 7947 Tijdelijke normen voor vier kiemen in vleesbereidingen op basis van gehakt pluimveevlees DERDE DEEL: Risicoanalyse van Salmonella in bereide producten op
Nadere informatie29 september septembre 2010
Voedselvergiftigingen in vakantiekampen Raadgevend comité-comité consultatif 29 september 2010-29 septembre 2010 Dr Katelijne Dierick Dr. Katelijne Dierick Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid OD
Nadere informatieVergelijkende bacteriologische studie van vacuüm verpakt Argentijns rundvlees en Belgisch wit blauw rundvlees
Vergelijkende bacteriologische studie van vacuüm verpakt Argentijns rundvlees en Belgisch wit blauw rundvlees Studie uitgevoerd door het NRL Levensmiddelenmicrobiologie. Dr. Nadine Botteldoorn, Dr. Marie
Nadere informatieOmzendbrief betreffende de gezondheidskwalificatie van pluimvee
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen Omzendbrief betreffende de gezondheidskwalificatie van pluimvee Referentie PCCB/S2/769111 Datum 14/11/2011 Huidige versie 1 Van toepassing vanaf
Nadere informatieRapportering voor het jaar 2016 Referentiecentrum voor NOROVIRUS.
Coördinator referentiecentrum Naam: N. Botteldoorn Tel 02 642 51 83 Fax: 02 642 52 40 Rapportering voor het jaar 2016 Referentiecentrum voor NOROVIRUS. Instelling: WIV Straat: J. Wijtsmanstraat Stad: Brussel
Nadere informatieRaffinage en stabilisatie van plantaardige reststromen: tomaat als case-study
Raffinage en stabilisatie van plantaardige reststromen: tomaat als case-study Lies Kips Promotoren: Bart Van Droogenbroeck en Katleen Raes Co-promotor: Els Van Pamel Genesys studiedag juni 2016 1 1. CONTEXT
Nadere informatieUNIVERSITEIT GENT FACULTEIT DIERGENEESKUNDE. Academiejaar
UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT DIERGENEESKUNDE Academiejaar 2009 2010 HET BELANG VAN SALMONELLA BIJ HET VARKEN VOOR DE VOEDSELVEILIGHEID door Charlotte Brossé Promotor: Dierenarts E. De Busser Copromotor:
Nadere informatieReizen INFORMATIEBROCHURE VOOR PATIËNTEN
Reizen INFORMATIEBROCHURE VOOR PATIËNTEN INLEIDING Veel patiënten met IBD zijn bang om op reis te gaan, met name om ter plaatse geconfronteerd te worden met een opstoot van hun ziekte of met een mogelijke
Nadere informatieOPEN PRODUCTIE CONCEPT. BioRaf 24/10/2013 Johan Verbruggen
OPEN PRODUCTIE CONCEPT BioRaf 24/10/2013 Johan Verbruggen Ambitie OMC 1. Ter beschikking stellen infrastructuur 2. Ter beschikking stellen van productietechnologieën/-methoden 3. Ontwikkeling van nieuwe
Nadere informatieCodex vanuit het perspectief van het bedrijfsleven
Codex vanuit het perspectief van het bedrijfsleven Presentatie voor de Nederlandse Vereniging Levensmiddelenrecht 6 december 2017. Paul Besseling - Précon Food Management. Focus op: General Principles
Nadere informatieBiestvoorziening, waaróm is het zo belangrijk? Anja Smolenaars GD Dierenarts Herkauwersgezondheidszorg 15 januari 2015
Biestvoorziening, waaróm is het zo belangrijk? Anja Smolenaars GD Dierenarts Herkauwersgezondheidszorg 15 januari 2015 Biestvoorziening Veel te Vaak Vlug aan voorbijgegaan! Waarom is het zo belangrijk?
Nadere informatiePROFICIENCY TEST PT TELLING CAMPYLOBACTER SPP. IN GEVOGELTE PRODUCTEN
VOEDSELPATHOGENEN E I NDRAPPORT PROFICIENCY TEST PT 3-2017 TELLING CAMPYLOBACTER SPP. IN GEVOGELTE PRODUCTEN 1 W IE WE Z I J N SCIENSANO telt meer dan 700 medewerkers die zich elke dag opnieuw inzetten
Nadere informatieINNOVATIEPOTENTIEEL VAN DE BIOLOGISCHE VERWERKERS VIS haalbaarheidsstudie (IWT)
INNOVATIEPOTENTIEEL VAN DE BIOLOGISCHE VERWERKERS VIS haalbaarheidsstudie (IWT) STERKTES, ZWAKTES, KANSEN EN BEDREIGINGEN VOOR BIOLOGISCHE VERWERKERS Elke Denys (coördinator verwerker; BioForum Vlaanderen)
Nadere informatieVoedselinfectie, versie 6. Voldoet de melding aan het bovenstaande meldingscriterium. Wat is de reden dat u toch wilt melden?
Voedselinfectie, versie 6 lblvoedcontact1 lblmeldcrit lblvoed1 Contactpersoon: Ingrid Friesema Ingrid.Friesema@rivm.nl Meldingscriterium Voedselinfectie(inclusief voedselvergiftiging): Twee of meer patiënten
Nadere informatieFederaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen Omzendbrief betreffende de bestrijding van zoönotische Salmonella bij braadkippen en vleeskalkoenen Huidige versie 2 Referentie PCCB/S2/589616
Nadere informatieInvoering van kwaliteitszorgsystemen : licence for export?
Invoering van kwaliteitszorgsystemen : licence for export? Liesbeth Jacxsens Agro ABC Liesbeth.Jacxsens@agroabc.eu Voorstelling Agro ABC Wetenschappelijke kennis inzake kwaliteitszorgsystemen en risicobeoordeling
Nadere informatieOnderzoek biologische landbouw en voeding 2015. Een greep uit de Vlaamse onderzoeksthema s ter gelegenheid van BioXpo 2015
Onderzoek biologische landbouw en voeding 2015 Een greep uit de Vlaamse onderzoeksthema s ter gelegenheid van BioXpo 2015 1 Contact Vlaams onderzoeks en kennisnetwerk voor biologische landbouw & voeding
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 23 november 2015 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340
Nadere informatieReizigersdiarree. Preventie en behandeling
Reizigersdiarree Preventie en behandeling Reizigersdiarree Plotseling opkomende diarree komt onder reizigers vaak voor. Reizigersdiarree verloopt in het algemeen mild, gaat vanzelf over en duurt 3 tot
Nadere informatieNiet altijd treden ziekteverschijnselen op. Als er ziekteverschijnselen optreden, gebeurt dat meestal 3-4 dagen na de besmetting.
E. coli infecties (EHEC = Enterohemorragische Escherichia coli ) 1 Wat is het De E-coli bacterie is meestal een onschuldige darmbewoner bij de mens. Er zijn echter ook E.coli bacteriën waarvan je ziek
Nadere informatieVoedselveiligheid binnen een duurzame voedselketen. feedback workshops. Doelstelling symposium
12 e symposium Voedselveiligheid binnen een duurzame voedselketen feedback workshops A. Clinquart & W. Claeys RaCom-SciCom gemeenschappelijke zitting, 27-01-2017 Doelstelling symposium dialoog tussen de
Nadere informatieDuurzame wereldvoedselvoorziening. hoe ziet dit vraagstuk eruit en in welke richting liggen de oplossingen?
Duurzame wereldvoedselvoorziening hoe ziet dit vraagstuk eruit en in welke richting liggen de oplossingen? Even voorstellen: Ruben Bringsken Ondernemer in Food en ICT (focus op duurzame oplossingen) Eigenaar/participatie
Nadere informatieInkuilmanagement. dé specialist voor land- en tuinbouw
Inkuilen 2 e snede Inkuilmanagement Inkuilmanagement t.b.v. het voorkomen van broei en het verbeteren van de rantsoenefficiëntie. Ruwvoer is droog broei Ruwvoer heeft minder eiwit en meer suiker meer broei
Nadere informatieBESPREKINGEN TUSSEN DE EU EN DE VSA BETREFFENDE EEN OVEREENKOMST INZAKE VETERINAIRE GELIJKWAARDIGHEID
MEMO/97/37 Brussel, 3 april 1997 BESPREKINGEN TUSSEN DE EU EN DE VSA BETREFFENDE EEN OVEREENKOMST INZAKE VETERINAIRE GELIJKWAARDIGHEID Na het sluiten van de WTO-Overeenkomsten voor de landbouwsector in
Nadere informatieTEGEN VOEDSELVERLIES! EEN ACTUELE UITDAGING VOOR DE GROOTKEUKENSECTOR
SAMEN TEGEN VOEDSELVERLIES! EEN ACTUELE UITDAGING VOOR DE GROOTKEUKENSECTOR Kris Roels - Interdepartementale Werkgroep Voedselverlies @ Grootkeukencolloquium 2015 WAT IS VOEDSELVERLIES? Voedselverlies
Nadere informatie