INVENTARISATIE POLDER NOORD KETHEL 2005

Transcriptie

1 INVENTARISATIE POLDER NOORD KETHEL 2005 KNNV afd. Regio Delft

2 Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afd. Regio Delft Postbus AC DELFT Inhoudsopgave 1. Inleiding Het gebied en de inventarisatie Waterkwaliteit... 6 Inleiding... 6 Macrofauna... 6 Macrofyten Vegetatie... 9 Inleiding... 9 Ontwikkeling Ecotoop... 9 Vergelijking Ecotoop met omgeving Ontwikkeling plantengemeenschappen Bladmossen Paddestoelen Bodemleven Insecten Zoogdieren en amfibieën Verantwoording Contactgezocht Copyright: KNNV afd. Regio Delft, 2005 Druk: Den Haag Print Referentie: Inventarisatie Polder Noord Kethel 2005, KNNV afd. Regio Delft, 2005 Inventarisatie Polder Noord Kethel 2005, KNNV afd. Regio Delft,

3 1. Inleiding Naar aanleiding van de voorbereiding van het jaarplan 2005 uitte Marijke Heijne het idee om één gebied met elkaar grondig te inventariseren. Dit idee paste in de ervaring met de inventarisatie van 2004 voor het Recreatieschap van het Abtswoudse Bos. Natuurmonumenten had ons reeds een vraag gesteld of we namen van deskundige leden aan hen wilden geven om inventarisaties uit te voeren. In gesprekken met hen hebben we duidelijk gemaakt dat wij zo niet werken. Wij willen activiteiten organiseren die zowel voor onze deskundige leden als ook voor de minder deskundigen aantrekkelijk zijn. Tevens willen we in staat zijn om de resultaten van een actie ook voor andere activiteiten van onze afdeling in te zetten. We hebben gezamenlijk gekozen voor de polder Noord Kethel; ook omdat wij deze polder reeds eerder hebben onderzocht in de jaren 1995 en 2002 op waterplanten en macrofauna [1]. Om het geheel voor ons hanteerbaar te houden heb we een project Polder Noord Kethel opgesteld [2]. In dit project kwam de wens zo n breed mogelijke inventarisatie van beide organisaties overeen. Waarbij we geen broedvogels hebben geïnventariseerd. De wens van Natuurmonumenten om het bodemleven mee te nemen hebben we ingewilligd. Na goedkeuring van het project door Natuurmonumenten zijn we aan de slag gegaan. Er is in dit rapport vanaf gezien om een volledige weergave van de waarnemingen en verwerking daarvan te geven. Dit rapport bevat de belangrijkste zaken en wordt samen met de ruwe data en eerste verwerking daarvan overhandigd aan Natuurmonumenten. Inventarisatie Polder Noord Kethel 2005, KNNV afd. Regio Delft,

4 2. Het gebied en de inventarisatie Polder Noord Kethel is in hoofdzaak een veenweidegebied met weiden en sloten en ligt tussen Delft en Schiedam. De vegetatie en waterkwaliteit is bestudeerd op en rondom een aantal monsterpunten (MP). Er zijn drie gebiedjes die eruit springen. Dat zijn de Rietput het Bloemrijk grasland en het Bosje. Het tweede gebiedje kent een aangepast beheer en het laatste is de plaats van een voormalige, nu gesloopte, boerderij. Tijdens het kampeerweekend op De Grutto is nog een enkele waarneming op de kampeerplaats gedaan. Onder andere is de Koereiger gezien waarvoor vogelaars ons waarschuwden. De monsterpunten zijn ingetekend op de kaart van het gebied die Natuurmonumenten beschikbaar stelde. De benaming van de plaatsen in voorgaande jaren en in 2005 volgens de KNNV afd. Regio Delft is in dit rapport uniform omgeschreven naar de benaming van de monsterpunten in de bijgaande kaart. De Rietput, het Bloemrijk grasland en het Bosje zijn als zodanig direct te herkennen in de verslaglegging. In 1995 is door de KNNV afd. Regio Delft de oever- en watervegetatie in kaart gebracht. Hiervoor zijn alle sloten nagelopen. In 2002 is ook naar de oever- en watervegetatie gekeken. Hierbij zijn op vaste punten bekeken en zijn alle sloten nagelopen. De macrofauna is bestudeerd met de methode die ook in 2005 is toegepast. In 2005 is een bredere studie opgezet. Van de vegetatie zijn toch weer met name soortenlijsten opgesteld, maar op drie plaatsen zijn van de oever- en watervegetatie opnamen gemaakt. De macrofauna in het water is bestudeerd zoals in Verder zijn niet uitputtend de zoogdieren, insecten en vogels bekeken. Het bodemleven is bekeken volgens de methode die Natuurmonumenten aanreikte. Om het geheel in banen te leiden is een handleiding met de nodige formulieren samengesteld [3]. Inventarisatie Polder Noord Kethel 2005, KNNV afd. Regio Delft,

5 85 Rietput 86 MP 5 85 MP 2 MP Bloemrijk grasland MP 3 MP MP 6 5 Bosje MP Inventarisatie Polder Noord Kethel 2005, KNNV afd. Regio Delft,

6 3. Waterkwaliteit Inleiding De waterkwaliteit kan worden bestudeerd door de chemische kwaliteit te meten, het dierenleven te bestuderen of de planten. De studie van de wateren in Polder Noord Kethel betrof alleen de veldbiologische kenmerken. Hierover heeft Alterra een grote studie uitgevoerd, zie met name hoofdstuk 10 van Alterra-rapport 688 [4]. De belangrijkste conclusie is dat waterkwaliteit voor macrofauna en vegetatie niet dezelfde betekenis heeft. Dit geldt vooral voor zoete, niet droogvallende neutrale sloten. In deze studie zullen wij dan ook niet proberen daartussen een verband te vinden. Voor beide geldt dat de chemische samenstelling van het water het belangrijkst is, maar dat andere variabelen voor deze twee groepen belangrijk zijn. De milieuvariabelen worden bepaald door de bodem, ingelaten gebiedsvreemd water en inspoelen van meststoffen en eventueel bestrijdingsmiddelen. Dat laatste speelt in akkerbouwgebieden, maar waarschijnlijk niet zozeer in Polder Noord Kethel. De eindconclusie is dat een aanpassing van de typering nodig is om een goede biologische beoordeling te kunnen uitvoeren. Macrofauna Volgens het Alterra-rapport [4] is de aanwezigheid van vegetatie en zuurstof van belang voor de macrofauna. Een bijkomende factor is de omvang van de watergang. Het gebruik van de biotische index van De Pauw en Vannevel, zie [5], is gebaseerd op soorten dieren die zuurstof indiceren met als bijkomende factor de biodiversiteit [3]. Bij metingen worden over 50 m watergang een aantal monsters genomen. De macrofauna wordt tot op soortgroep bepaald. Het determineren op soortgroep heeft als voordeel dat het een kwalitatieve meting is. De omvang van de bemonstering heeft, boven een ondergrens, geen verdere invloed meer. Aantal soorten per meetpunt Groepen Macro-invertebraten MP1 MP2 MP3 MP4 MP5 MP Larven van steenvliegen Larven van Platte Eendagsvliegen/ Haften Larven van Kokerjuffers met kokers Kaphorenslakken Larven van ronde Eendagsvliegen/ Haften Mosselwantsen Larven van Libellen Vlokreeften 1 1 Weekdieren Zoetwaterpissebedden 1 Bloedzuigers Waterwantsen Slingerwormen 2 Rode larven van Dans/ Vedermug Larven van Moddervlieglarven Platwormen 1 1 Borstelarme ringwormen Inventarisatie Polder Noord Kethel 2005, KNNV afd. Regio Delft,

7 2005 Larven van Tweevleugelige insecten Waterkevers en larven van Waterkevers Schaaldieren 1 Watermijten Totaal aantal soorten Biotische index Totaal aantal soorten Biotische index Voor vijf meetpunten is de meting in 2005 een herhaling van 2002, zie [1]. Er blijkt geen significante correlatie te bestaan tussen de waarnemingen in 2002 en De correlatiecoëfficient is 0,12 terwijl de grens voor 95% waarschijnlijkheid bij 5 waarnemingen op 0,88 ligt. In een figuur is het verband als volgt weer te geven. Over de reden van de slechte correlatie valt zonder verder onderzoek niets te zeggen. Biotische index Macrofyten Een goede typering van sloten om de vegetatie in kaart te brengen ontbreekt, zie [4]. In dit rapport zetten we daarom de vegetatie af tegen de typering volgen De Vegetatie van Nederland [6]. Op alle monsterplaatsen zijn soortenlijsten gemaakt van de oever en het water. Op drie locaties zijn opnamen gemaakt met een klasse-indeling volgens Rijkswaterstaat. De oever is een moeilijk te definiëren iets. Bij de opname was het een strook van 20 cm breed en 50 m lang vanaf het water verder de oever op. De waterplanten werden gedefinieerd als de planten die in het water staan of daarin drijven. Over volle breedte van de watergang en een lengte van 50 m zijn de planten in kaart gebracht. Tabel: Opnamen water (w) op drie meetpunten (MP2, MP3 en MP5) met een indicatie van de voorkomens en stadium in de levensloop. De opnamen dateren van 3 & 4 september MP2: Richting sloot: 103 o ; breedte 4,5 m. MP3: Richting sloot: 105 o ; breedte 1,6 m. MP5: Richting sloot: 104 o ; breedte 1,8 m. Inventarisatie Polder Noord Kethel 2005, KNNV afd. Regio Delft,

8 Soortnaam Veg. MP2-w MP2-w MP3-w MP3-w MP5-w MP5-w Sch/W voork. stadium voork. stadium voork. stadium Grof hoornblad P V Veenwortel R V Klein kroos 01A M V M V 5 V Puntkroos 01A M V 2 V M V Veelwortelig kroos 01A M V M V M V Wortelloos kroos 01A M V Bultkroos 01Aa1 M V Grote kroosvaren 01Aa1 M V M V R V Watervorkje 01Ab1 M V Smalle waterpest 05B P V Tenger + Klein fonteinkruid 05B R V Kikkerbeet 05Bb R V 2 V Gewoon + Gevleugeld + Stomph. sterrekr. 05Bc R V Moerasmuur 07Aa Grote egelskop 08 R V M V 2 B Pijlkruid 08Ab2 R B R B Zwanenbloem 08Ab2 R B Waterbies (G); gewone? 19Bb? A V Drijvend wier M V Draadvormig wier; opstijgend 4 V Kaal 5 n.v.t. Legenda Voorkomen: Stadium R: zeldzaam (1-3) K: kiemplant P: weinig (4-10) V: vegetatief A: meerdere (11-25) B: bloeiend M: veel (>25) U: vruchtdragend 2: 5 10% D: dood 3: 10-25% P: pollen 4: 25-50% Z: zoden 5: 50-75% 6: % De Eendekroos-klasse (1), Fonteinkruiden-klasse (2) en Riet-klasse (8) kennen de meeste vertegenwoordigers. Voor een verdere discussie van de vegetatie in het algemeen zie het hoofdstuk Vegetatie. Inventarisatie Polder Noord Kethel 2005, KNNV afd. Regio Delft,

9 Percentage 4. Vegetatie Inleiding Bij een inventarisatie van een gebied kan er veel data verzameld worden. Bij onderzoeken naar vegetaties wordt die veelal verzameld op streeplijsten. De resulterende soortenlijsten, eventueel aangevuld met abundanties, zijn in zijn algemeenheid niet meer te bevatten. Om deze data in bruikbare informatie om te zetten, worden soorten met overeenkomstige indicatiewaarden geclusterd. In deze studie is gebruik gemaakt van de ecotoopindicaties volgens Alterra-rapport 551 [9] en de plantensociologische indeling volgens De Vegetatie van Nederland [10]. Voor een goede toepassing moet men gevoel te krijgen voor de methodiek en de toevallige fouten van de significante verschillen kunnen onderscheiden. Daartoe zijn de bevindingen voor het ecotoop in Polder Noord Kethel afgezet tegen metingen op andere plekken. Ontwikkeling Ecotoop In 1995 en 2002 is Polder Noord Kethel al eerder door de KNNV afd. Regio Delft onderzocht. De indicatiewaarden voor ecotoop, waterhuishouding en voedselrijkdom kunnen daarmee in de tijd worden gevolgd. Het lijkt erop dat het gebied wat minder voedselrijk wordt. In onderstaande figuren zijn alleen de waarnemingen uit het veenweidegebied meegenomen. Ecotoop Jaar Graslanden Houtige vegetaties Pioniersvegetaties Ruigten Verlandingsvegetaties Watervegetaties Inventarisatie Polder Noord Kethel 2005, KNNV afd. Regio Delft,

10 Percentage Percentage Waterhuishouding Jaar Aquatisch Nat Vochtig Droog Voedselrijkdom Voedselarm opgeteld Matig voedselrijk Zeer voedselrijk Jaar Matig tot zeer voedselrijk Overige Vergelijking Ecotoop met omgeving In zes lokaties is het ecotoop, de vochthuishouding en de voedselrijkdom vergeleken. Let op dat de volgorde steeds zodanig is gekozen dat er een geleidelijke gradiënt in de figuren optreedt. De volgorde is dus niet in alle figuren gelijk. Alle waarnemingen uit Polder Noord Kethel zijn zonder onderscheid meegeteld. Inventarisatie Polder Noord Kethel 2005, KNNV afd. Regio Delft,

11 Percentage verwijzingen Percentage verwijzingen Samenstelling ecotoop Gras Hout Pionier Ruigte Verlanding Water Delft-centrum Voorhof & Buitenhof Delft-recreatie Abtswoudse Bos (Vl.) Ackerdijk vogelreservaat Locatie Polder Noord Kethel Vochthuishouding Aquatisch Nat Vochtig Droog Delft-centrum Voorhof & Buitenhof Delft recreatie oostzijde Abtswoudse Bos (Vl.) Ackerdijk vogelreservaat Locatie Polder Noord Kethel Inventarisatie Polder Noord Kethel 2005, KNNV afd. Regio Delft,

12 Percentage t.o.v. max. in de klasse Percentage verwijzingen Voedselrijkdom Delft-centrum Voorhof & Buitenhof Delft recreatie oostzijde Abtswoudse Bos (Vl.) Ackerdijk vogelreservaat Locatie Polder Noord Kethel Voedselarm Matig voedselrijk Zeer voedselrijk Matig tot zeer voedselrijk Overige Ontwikkeling plantengemeenschappen Voor de belangrijkste klassen worden de trends weergegeven. Er valt verder niet zoveel over te zeggen. Verzadiging klassen Jaar Eendenkroos-klasse Riet-klasse Weegbree-klasse Tandzaad-klasse Klasse der natte strooiselruigten Fonteinkruiden-klasse Inventarisatie Polder Noord Kethel 2005, KNNV afd. Regio Delft,

13 Percentage t.o.v. totaal aantal soorten Bijdragen klassen aan aantal soorten Eendenkroos-klasse Jaar Fonteinkruiden-klasse Riet-klasse Weegbree-klasse Klasse der matig voedselrijke graslanden Tandzaad-klasse Inventarisatie Polder Noord Kethel 2005, KNNV afd. Regio Delft,

14 5. Bladmossen Bladmossen komen niet veel voor in veenweidegebieden. Interessant kunnen wel betonnen dammen en bruggen zijn, maar die zijn we tijdens de inventarisaties niet tegengekomen. Het Bosje bleek ook hier weer een hoogtepunt van biodiversiteit te zijn. De namen zijn volgens de herziene namenlijst van de mosflora [7] en de nieuwe inzichten verwoord in [8]. Bosje Beekmos Boomsnavelmos Fijn laddermos Gesnaveld klauwtjesmos Gewoon dikkopmos Gewoon knopjesmos Gewoon muisjesmos Gewoon muursterretje Gewoon pluisdraadmos Gewoon purpersteeltje Kleismaragdsteeltje Kleisnavelmos Gewoon knopjesmos Gewoon pluisjesmos Leptodictyum riparium Rhynchostegium confertum Eurhynchium praelongum Hypnum cupressiforme Brachythecium rutabulum Aulacomnium androgynum Grimmia pulvinata Tortula muralis Amblystegium serpens Ceratodon purpureus Barbula unguiculata Eurhynchium hians Aulacomnium androgynum Dicranella heteromalla MP 2 Gewoon dikkopmos Gewoon watervorkje Brachythecium rutabulum Riccia fluitans MP 3 Oeverpluisdraadmos Amblystegium varium Spoorlijn bij Bosje Gewoon dikkopmos Gewoon purpersteeltje Grofkorrelknikmos Zilvermos Brachythecium rutabulum Ceratodon purpureus Bryum bicolor Bryum argenteum Inventarisatie Polder Noord Kethel 2005, KNNV afd. Regio Delft,

15 6. Paddestoelen Voor het inventariseren van de paddestoelen hebben we de hulp ingeroepen van Grieta Fransen, KNNV afd. Waterweg Noord. Op 18 november 2005 hebben zij en Geert van Poelgeest het Bosje geïnventariseerd. Nr. Nederlandse naam Wetenschappelijke naam Ab. *) Paarse knoopzwam Ascocoryne sarcoides imperfect (imp.) Rookzwam Bjerkandera fumosa Ziekenhuisboomkorst Cerocorticium confluens Grote bostrechterzwam Clitocybe phyllophila Week oorzwammetje Crepidotus mollis Oranje druppelzwam s.l. Dacrymyces stillatus sl + lacrymalis Korstvormig Diatrype stigma schorsschijfje Dikrandtonderzwam Ganoderma australe Radijsvaalhoed Hebeloma crustuliniforme Echt judasoor Hirneola auricula-judae var. auriculajudae Gele kussentjeszwam Hypocrea aureoviridis Vergroeide kogelzwam Hypoxylon multiforme Reuzenbovist Langermannia gigantea Esdoornstromakelkje Lanzia luteovirescens Fijnschubbige Lepiota echinacea parasolzwam Draadsteelmycena Mycena filopes Helmmycena Mycena galericulata Kleine Mycena speirea breedplaatmycena Klontjestrilzwam Myxarium nucleatum Vaalblauwe kaaszwam Oligoporus subcaesius Berijpte schorszwam Peniophora lycii Inktvlekkenzwam Rhytisma acerinum? Witte vlierschorszwam Rogersella sambuci Waaierkorstzwam Stereum subtomentosum Geweizwam Xylaria hypoxylon Esdoornhoutknotszwam Xylaria longipes Houtknotszwam Xylaria polymorpha 8 *) Abundantie in Nederland De Fijnschubbige parasolzwam heeft een abundatie van 3; dit betekent een zeldzaam soort en komt in 7 17 uurhokken in Nederland voor. Inventarisatie Polder Noord Kethel 2005, KNNV afd. Regio Delft,

16 7. Bodemleven Om het bodemleven te bestuderen is de methode gebruikt, zoals aangereikt door Natuurmonumenten, zie [3]. Er wordt een bodemmonster genomen van één kubieke decimeter. Daarin worden met name de regenwormen geteld. Het valt op dat tussen de gebieden de grote verschillen bestaan. Rondom MP3 is zelfs intern een grote variatie te zien. Daarbij mag bedacht worden dat steeds beheerstechnisch een samenhangend weiland is bemonsterd. De meting is uitgevoerd om de kwaliteit van het weiland voor de weidevogels vast te stellen. De vergelijking met de dichtheid aan weidevogels kan niet worden gemaakt. De weidevogelinventarisatie viel buiten de opdracht. Monsternr < 3 cm 3-6 > 6 grondsoort overig cm cm 3-mrt-05 Rondom MP veen 1 wit wormpje 1 naaktslak 1 emelt veen 1 aardslak 1 engerling 1 pop veen 1 wit wormpje 1 engerling 1 eitje 3-mrt-05 Rondom MP venig klei 1 wit wormpje 1 larve 1 emelt 3-mrt-05 Bloemrijk grasland lichte klei 1-mei-05 Rondom MP venig klei 1 larve veen 1 emelt klei venig 1 akkerslak 1-mei-05 Rondom MP venig klei 1 emelt 1 akkerslak venig klei 1 emelt kleiig 4 emelt 1-mei-05 Rondom MP venig kleiig venig kleiig 1 wit wormpje venig kleiig 1 emelt 12-jun-05 Rondom MP venig 3 emelt venig venig 1 emelt venig 1 emelt 4 ritnaald 3-jul-05 Rondom MP venig kever kronkelworm ritnaalden venig 6 kronkelworm 2 spin venig 8 kronkelworm 1 spin 3 emelt 13-aug-05 Rondom MP veen 1 emelt 1 spin 1 kever veen 1 akkerslak 2 spin veen 1 vliegenmade 3 emelt Inventarisatie Polder Noord Kethel 2005, KNNV afd. Regio Delft,

17 8. Insecten De insecten zijn 7 maal bekeken in de periode van 18 mei tot 11 oktober. In het veenweidegebied zijn de ruigten langs de sloten interessant. Maar verreweg de meeste insecten komen voor in het Bosje. Tijdens een nachtelijke wandeling met de bat detector bleek uiteindelijk een vervelende storing te komen van krekels. Het waren drie verschillende soorten. Eén was door geen van de vier waarnemers te horen, één door maar twee en één door maar één. Met een vlinderlamp en een scherm is er s nachts gevangen en er is een mengsel van stroop, port en limonadesiroop op diverse bomen gesmeerd. Op stroop een agaathvlinder, witstipgrasuil, twee voor ons onnoembare soorten, en een atalanta. Op het scherm kwamen alleen muggen op af; het was koud. 03/K; nummering Nat. Mon. Gehakkelde aurelia Gewone snuitvlieg Punt-bijvlieg Gewone oeverlibel Lantaarntje (schorpioenvlieg) Roodzwarte schuimcicade Kameleonwapenvlieg Polygonia c-album Rhingia campestris (Meigen,1822) Eristalis nemorum (Linnaeus,1758) Orthetrum cancellatum Ischnura elegans Panorpa communis Cercopis vulnerata Stratiomys chameleon Bloemrijk grasland Kleine vos Aardhommel Aglais urticae Bombus terrestris/ lucorum Bosje Gehakkelde aurelia Polygonia c-album Gewone bandspanner Epirrhoe alternata Argusvlinder Lasiommata megera Klein geaderd witje Pieris napi Klein koolwitje Pieris rapae Landkaartje Araschnia levana Ratelaarbandspanner Perizoma albulata Akkerhommel Bombus pascuorum Aardhommel Bombus terrestris/ lucorum Boomhommel Bombus hypnorum Boshommel Bombus sylvarum Steenhommel Bombus lapidarius Weidehommel Bombus pratorum Bessenbandzwever Syrphus ribesii (Linnaeus, 1758) Inventarisatie Polder Noord Kethel 2005, KNNV afd. Regio Delft,

18 Gewone rode bladloper Xylota segnis (Linnaeus, 1758) Gewone pendelvlieg Helophilus pendulus (Linnaeus, 1758) Criorhina berberina (Fabricius,1805) Criorhina berberina (Fabricius, 1805) Doodskopzweefvlieg Myathropa florea (Linnaeus, 1758) Kegel-bijvlieg Eristalis pertinax (Scopoli, 1763) Kervel-gitje Cheilosia pagana (Meigen, 1822) Volucella bombylans (Linnaeus,1758) Volucella bombylans (Linnaeus, 1758) Gewoon platvoetje Platycheirus clypeatus (Meigen,1822) Snorzweefvliegje Episyrphus balteatus (De Geer, 1776) Gewone snuitvlieg Rhingia campestris (Meigen, 1822) Punt-bijvlieg Eristalis nemorum (Linnaeus, 1758) Mica-platvoetje Platycheirus albimanus (Fabricius, 1781) Houtpantserjuffer Lestes viridis Watersnuffel Enallagma cyathigerum Gewone strekspin Tetragnatha extensa Gewoon visgraatje Theridion varians Herfsthangmatspin Linyphia triangularis Gestreepte wolfspin Pardosa bifasciata Lepelhangmatspin Pityohyphantes phrygianus Paardendaas Tabanus sudeticus (Roofwants) Himacerus mirmicoides Groene stinkwants Palomena prasina Elzenhaantje Agelastica alni Rondom MP1 Gamma-uiltje Lantaarntje Gewone oeverlibel Autographa gamma Ischnura elegans Orthetrum cancellatum Rondom MP2 Kleine vos Aglais urticae Zevenstippelig lieveheersbeestje Coccinella septempunctata Citroen-pendelvlieg Helophilus trivittatus (Fabricius, 1805) Rondom MP3 Lantaarntje Zestienpunt Rondom MP4 Lantaarntje Steenhommel Azuurwaterjuffer Rondom MP7 Elzenhaantje Ischnura elegans Tytthaspis sedecimpunctata Ischnura elegans Bombus lapidarius Coenagrion puella Agelastica alni Inventarisatie Polder Noord Kethel 2005, KNNV afd. Regio Delft,

19 9. Zoogdieren en amfibieën Op de inventarisaties zijn losse waarnemingen gedaan van zoogdieren en amfibieën. Dat zijn de algemene soorten die je in dit soort gebied verwacht. De twee muizensoorten zijn met vallen gevangen. Het was de bedoeling om de aantallen muizen op een paar locaties vast te stellen. Dat is niet gelukt. Een middag en avond vallen controleren leverde alleen de Huisspitsmuis op de Grutto op. Daarna zijn de vallen de hele nacht blijven staan en is de volgende ochtend vroeg de vangst bekeken. Dat leverde één Bosmuis in de Rietput (8 vallen) en zes in het Bosje (20 vallen). Alle muizen zijn veilig naar huis teruggekeerd. Met de bat detector is naar vleermuizen gezocht. Deze zijn gevonden rondom de Grutto, op de Groeneweg en boven het weiland tussen de Groeneweg en het Bosje. Vreemd genoeg zijn geen vleermuizen boven het Bosje gevonden. De vleermuizen zijn niet verder op naam gebracht. NEDERLANDS Locatie Bosmuis Rietput Bosmuis Bosje Bruine rat Bloemrijk grasland Haas rondom MP4 Haas rondom MP4 Huisspitsmuis Grutto Mol rondom MP4 Mol rondom MP5 Mol Bloemrijk grasland NEDERLANDS WETENSCHAP Locatie Bruine kikker Rana temporaria rondom MP3 Bruine kikker Rana temporaria rondom MP4 Gewone pad Bufo bufo elders Gewone pad Bufo bufo rondom MP1 Groene kikker complex Rana esculenta elders (synklepton) Groene kikker complex Rana esculenta rondom MP1 (synklepton) Groene kikker complex Rana esculenta rondom MP3 (synklepton) Groene kikker complex Rana esculenta rondom MP4 (synklepton) Groene kikker complex Rana esculenta (synklepton) rondom MP5 Kleine watersalamander Triturus vulgaris elders Inventarisatie Polder Noord Kethel 2005, KNNV afd. Regio Delft,

20 10. Verantwoording Projectleiders Marijke Heijne en Geert van Poelgeest Auteurs Deelnemers Cor Nonhof en Geert van Poelgeest Michel van Adrichem, Loes Bakker, Jan van der Drift, Grieta Fransen (KNNV afd. Waterweg Noord), Marijke en Paul Heijne, Wim en Simone Kuilman, Martin de Laat, Ben Lemmers, Cor Nonhof, Geert van Poelgeest, Hanny Reneman, Ferry Severijn, Léon Tromp, Edith Vasbinder, Bart Vastenhouw, Jetty Wickel, Adriënne Withagen, Yvonne en Kevin Wittenberg. Referenties [1]: Inventarisatie Polder Noord Kethel 2002, KNNV afd. Regio Delft, 2003 [2]: Project gezamenlijke inventarisatie Polder Noord Kethel, KNNV afd. Regio Delft, 2004 [3]: Handleiding inventarisatie Polder Noord Kethel 2005, KNNV afd. Regio Delft, 2005 [4]: Macrofauna en vegetatie van de Nederlandse sloten, R.C. Nijboer, P.F.M. Verdonschot en M.W. van den Hoorn, Alterrarapport 688, Alterra, Wageningen, 2003 [5]: Macro-invertebraten en waterkwaliteit, N De Pauw en R. Vannevel, Stichting Leefmilieu, Antwerpen, 3 de druk 1993 [6]: De Vegetatie van Nederland deel 2, J.H.J. Schaminee, E.J. Weeda en V. Westhof, Opulus Press, Uppsala en Leiden, 1995 [7]: Nederlandstalig naamlijst van de mosflora van Nederland en België, H.N. Siebel, O. Heylen, M.J.H. Kortselius en H. Stieperaere, Buxbaumiella 61, 2002 [8]: Diverse bijdragen in Buxbaumiella 65, 2003 [9]: Herziening landelijk ecotopensysteem, J.Runhaar, J.H.J. Schaminée, S.M. Hennekens en M. van t Zelfde, Alterra-rapport 551, Alterra, Wageningen, 2002 [10]: De Vegetatie van Nederland, J.H.J. Schaminée et al, delen 2 t/m 4; A.F.H. Stortelder et al., deel 5, Opulus Press, Uppsala en Leiden, 1995 tot 1999 Inventarisatie Polder Noord Kethel 2005, KNNV afd. Regio Delft,

21 11. Contactgezocht Stuur deze pagina op naar KNNV afd. Regio Delft, Postbus 133, 2600 AC DELFT; of stuur een aan: Ik heb de volgende mening over deze uitgave. Bijgaand treffen jullie aan 0 ervaringen in en rond de Polder Noord Kethel 0 foto s van de Polder Noord Kethel 0 oude krantenknipsels 0 oude en huidige natuurwaarnemingen en stuur mij 0 informatie over de fotopresentatie Polder Noord Kethel. 0 ontwikkelingen rond de Polder Noord Kethel 0 een uitnodiging voor een inventarisatie in de regio Delft. ex posters voor het jaarthema. ex waarnemingskaarten voor het jaarthema 0 een uitnodiging voor jullie openbare activiteiten 0 informatie over de KNNV 0 een inschrijfformulier, ik wil wel lid worden; zie ook onze website 0 antwoord op de volgende vraag:.. Naam: Adres:.... Woonplaats: Telefoon: .. Inventarisatie Polder Noord Kethel 2005, KNNV afd. Regio Delft,

22 Dit rapport is op verzoek van Natuurmonumenten samengesteld en bevat de belangrijkste gegevens en conclusies van een inventarisatie van de Polder Noord Kethel. Deze inventarisatie heeft plaatsgevonden in Met deze inventarisatie heeft de KNNV afd. Regio Delft een tweeledig doel, namelijk om de leden een activiteit te geven om de natuur te bestuderen, er van te genieten en op te komen voor de belangen van de natuur. Het ander doel is om Natuurmonumenten gegevens in handen te geven om het beheer van dit gebied te volgen. Dit is de lijn van het toenmalig hoofdbestuur van de KNNV, in 1905, om een aparte beheersorganisatie op te richten. We hebben het gevoel dat we in hun voetsporen treden. En er liggen heel wat voetsporen van ons in de Polder Noord Kethel. De KNNV heeft ook een fotopresentatie gemaakt over dit project. Deze zal op diverse plaatsen in en rond het gebied te zien zijn. De KNNV, de vereniging voor veldbiologie. De KNNV opent je ogen en hart voor de natuur. Met elkaar komen we op voor de belangen van die natuur. Inventarisatie Polder Noord Kethel 2005, KNNV afd. Regio Delft,