KNNV afd. Regio Delft INVENTARISATIE DELFTSE HOUT EN HERTEKAMP 2008

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "KNNV afd. Regio Delft INVENTARISATIE DELFTSE HOUT EN HERTEKAMP 2008"

Transcriptie

1 KNNV afd. Regio Delft INVENTARISATIE DELFTSE HOUT EN HERTEKAMP 2008

2 Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afd. Regio Delft Postbus AC DELFT Inhoudsopgave Bossen... 3 Eiken-beukenbossen op voedselrijke grond... 3 Analyse... 6 Analyse op basis van diagnostische soorten... 7 Delftse Hout en Hertekamp... 7 Bieslandse Bos... 7 Wallertuin... 7 Analyse met SynBioSys... 7 Delftse Hout en Hertekamp... 7 Bieslandse Bos... 7 Discussie... 8 Vogels... 8 Streefbeelden...11 Bossen...11 Iepenonderverbond...11 Broekbos...12 Vogels...13 Referenties...14 Bijlage 1; Bosopnamen Delftse Hout en Hertekamp Bijlage 2; Bosopnamen Bieslandse Bos Bijlage 3; Resultaat streeplijsten Delfse Hout volgens diagnostische soorten...17 Bijlage 4; Resultaat streeplijsten Bieslandse Bos volgens diagnostische soorten...18 Bijlage 5; Resultaat opnamen Delftse Hout en Hertekamp volgens SynBioSys...19 Bijlage 5; Resultaat opnamen Delftse Hout en Hertekamp volgens SynBioSys...19 Bijlage 6; Resultaat opnamen Bieslandse Bos volgens SynBioSys...20 Copyright: KNNV afd. Regio Delft, 2008 Druk: Den Haag Print Referentie: Inventarisatie Delftse Hout en Hertekamp 2008, KNNV afd. Regio Delft, 2008 Overname van delen van de tekst is toegestaan onder bronvermelding. Inventarisatie Delftse Hout en Hertekamp 2008, KNNV afd. Regio Delft,

3 Inleiding In 2006 heeft de KNNV afd. Regio Delft voor het Staatsbosbeheer een onderzoek uitgevoerd naar de bosvorming in het Bieslandse Bos. Dit is nog een jong bos en de resultaten gaven geen duidelijke aanwijzingen voor het te verwachten eindresultaat. In deze studie is een onderzoek gedaan naar de Delftse Hout. Een voor deze regio oud bos uit de jaren 70. Het is de verwachting dat de nieuwe recreatiebossen van de Balij, het Abtwoudse Bos en het Bieslandse Bos dit ontwikkelingstadium ook zullen passeren. Het onderzoek is vormgegeven als een opleiding tot Bosdeskundige. In het kader van de cursus zijn uiteindelijk een vijftiental mensen opgeleid. Tijdens de cursus zijn verschillende onderzoeken gedaan naar de staat van de natuur in de Delftse Hout. Ook zijn er vergelijkingen gemaakt met andere bossen. Bossen Eiken-beukenbossen op voedselrijke grond In het kader van de cursus zijn een aantal lesdocumenten geschreven, zie referenties [1 t/m 4]. Hieronder volgt een typering in een notendop. Figuur 1: Delftse Hout Bossen op voedselrijke grond worden in de lente van onder naar boven groen. Eerst bloeien de voorjaarsplanten als Bosanemoon, Speenkruid, Gevlekte aronskelk en Daslook en stinzeplanten als Vingerhelmbloem, Sneeuwklokje, Wilde Hyacint en Bostulp. Inventarisatie Delftse Hout en Hertekamp 2008, KNNV afd. Regio Delft,

4 Figuur 2: Voorjaarsaspect met Daslook (foto SynBioSys) Eiken-beukenbossen op voedselrijke grond kennen een dichte ondergroei. Op arme grond verstikt het strooiselpakket de flora op de bodem. Figuur 3: Delftse Hout Inventarisatie Delftse Hout en Hertekamp 2008, KNNV afd. Regio Delft,

5 Figuur 4: Delftse Hout Door voedselrijkdom, licht, kalk en (fluctuerend) water wordt het strooisel heel snel door het bodemleven, zoals wormen en bacteriën, omgezet in een voedselrijke toplaag. Dit is de mullhumus. Uit- en inspoelingslagen, zoals op de arme bosbodems ontbreken. Figuur 5: Bodemprofiel nabij de Dobbeplas De Delftse Hout en zeker de Hertekamp zijn ingericht om het oog van de recreant te plezieren. De kunst is de belevingswaarde van het publiek én de natuurwaarde te vergroten. Inventarisatie Delftse Hout en Hertekamp 2008, KNNV afd. Regio Delft,

6 Figuur 6 en 7: Hertekamp Analyse De analyse van de bossen is gedaan op basis van de indeling van de Vegetatie van Nederland, deel 5 [5]. De analyse wordt sterk vereenvoudigd door het gebruik van het programma SynBioSys van Alterra. Dit programma analyseert een opname uit het bos op de aspecten genormeerde waarschijnlijkheid, volledigheid en vreemde soorten. Een goede overeenkomst is gevonden als de waarde kleiner dan 0 is. Deze drie waarden worden nog samengevoegd tot een gecombineerde index. Hier geldt hoe kleiner hoe beter, zonder dat er een numerieke limiet aanwezig is. Een belangrijk nadeel van deze werkwijze is dat het begrip van de onderzoeker in het geheel niet wordt verhoogd. Daarom is op basis van de tabellen en de tekst in [5] een excelrekenblad gemaakt dat soortenlijsten kan verwerken [2b]. Dit werkt niet zo goed als SynBioSys, maar het kan desnoods in het veld al worden uitgevoerd. Ook vergroot dit Inventarisatie Delftse Hout en Hertekamp 2008, KNNV afd. Regio Delft,

7 formulier wel het begrip voor de verschillen tussen de verbonden en bostypen/ associaties doordat de kensoorten en differentiërende soorten duidelijk zijn aangegeven. De waarnemingen in de Delftse Hout worden steeds afgezet tegen die in het Bieslandse Bos, zie [6], en voor zover mogelijk ook met de Wallertuin. Voor de lokaties waar de opnamen zijn gemaakt, zie Bijlage 1 en 2. Analyse op basis van diagnostische soorten Delftse Hout en Hertekamp De soortenlijst van deelgebied 2 in de Delftse Hout geeft opvallend weinig kensoorten van de Klasse der Eiken- en Beukenbossen op voedselrijke grond, zie Bijlage 3. Verder is er geen twijfel of dit de juiste keuze voor de klasse is. Het verbond is het Verbond van Els en Vogelkers. Hier moeten de differentiërende soorten helpen de keuze te maken. Het onderverbond is het Iepenonderverbond, waar het Abelen- Iepenbos en het Essen-Iepenbos toe behoren. Van deze twee associaties zijn geen kensoorten gevonden. Bieslandse Bos Onder de aanname dat het bossen betreft uit de Klasse der Eiken- en Beukenbossen op voedselrijke grond wordt in Bijlage 4 de verdere onderverdeling onderzocht. De verbondskensoorten wijzen op het Verbond van Els en Vogelkers. Het onderverbond hiervan is niet goed vast te stellen. De kensoorten en differentiërende soorten wijzen een verschillende kant op. Wallertuin De Wallertuin kent een rijke stinzeflora, zoals je dat van een bos uit het Iepenonderverbond mag verwachten. De kensoorten wijzen op een Abelen-Iepenbos: Gewone vogelmelk en Vingerhelmbloem, zie Bijlage 3. Analyse met SynBioSys Delftse Hout en Hertekamp Drie-parameteranalyse De zeven opnamen zijn niet steeds goed op naam te brengen, zie de drie-parametertest in Bijlage 5. Maar ook voor de opnamen die wel redelijk op naam te brengen zijn, geldt dat de opnamen soortenarm zijn. Het aspect volledigheid scoort steeds groter dan nul. Vijf keer wordt een susbassociatie van het Essen-Iepenbos als eerste geïndiceerd. Dat is wat men van nature mag verwachten, zie ook de verspreidingskaart in de Atlas van Plantengemeenschappen in Nederland deel 4 [7]. Twee-parameteranalyse De twee-parametertest geeft 15 maal het Abelen-Iepenbos, 11 maal het Essen-Iepenbos en nog 9 maal een andere vegetatie-eenheid. Daarbij moet bedacht worden dat het Abelen- Iepenbos in drie subassociaties is opgedeeld en het Essen-Iepenbos in twee. Voor opname Delftse Hout 2 worden deze alle vijf bij de top vijf gegeven. Als je daarvoor corrigeert, wordt het Abelen-Iepenbos en Essen-Iepenbos beide evenveel geïndiceerd. Bieslandse Bos Drie-parameteranalyse Slechts vier van de tien opnamen zijn goed uit te sleutelen: 4, 8, 9 en 10, zie Bijlage 6. Dat wil zeggen dat de genormeerde waarschijnlijkheid en vreemde soorten kleiner dan nul Inventarisatie Delftse Hout en Hertekamp 2008, KNNV afd. Regio Delft,

8 scoren. De score op volledigheid is steeds groter dan nul. Dat houdt in dat de opnamen soortenarm zijn. Opname nr. 10 is een ruigte onder populieren en sleutelt niet uit tot een bostype, maar tot een Zevenblad-associatie uit de Klasse der nitrofiele zomen door een gebrek aan bossoorten. De overige drie opnamen duiden steeds verschillende bossen aan. Het Bijvoet-ooibos (38Aa1) komt van nature langs de grote rivieren voor. Het Abelen- en Essen-Iepenbos (43Aa1 & 2) zijn nauw verwant en komen in west Nederland op de binnendijkse kleigronden voor. Twee-parameteranalyse De aanwijzing van klassen door deze analyse is niet zo eenduidig als bij de Delftse Hout en Hertekamp. Naast de Klasse der eiken-beukenbossen op voedselrijke grond komen ook de Klasse der wilgenbroekbossen en struwelen en de Klasse der elzenbroekbossen. Dit als teken dat de bossen wat natter staan dan in de Delftse Hout en Hertekamp. Daarnaast zijn er ook indicaties voor struwelen, zomen en graslanden. Dit zijn nog relicten van vóór de aanleg en de ontwikkelingsfase naar een echt bos. Discussie Conclusie Bieslandse Bos Hoewel de echte pionierfase voor deze bossen wel achter de rug lijkt, zijn er toch nog elementen die daaraan herinneren, zie Tabel 1. De ontwikkeling naar een volwassen bos is nog niet achter de rug. Het lijkt erop dat het Bieslandse Bos in het algemeen wat natter is dan de Delftse Hout en Hertekamp. Ook is de struweelfase nog sterker vertegenwoordigd. Conclusie Delftse Hout en Hertekamp De conclusie moet zijn dat het te verwachten Abelen-Iepenbos of Essen-Iepenbos beide nog niet goed genoeg ontwikkeld zijn. Ook in de streeplijsten ontbreken kensoorten van deze twee associaties. We hebben te maken het Iepenonderverbond waar beide toe behoren. Tabel 1: Uitsleuteling op basis van twee-parameteranalyse Klasse DH&HK % BB % 16 Klasse der matig voedselrijke 3 6 graslanden 32 Klasse der natte strooiselruigte Klasse der nitrofiele zomen Klasse der wilgenbroekstruwelen Klasse der doornstruwelen Klasse der wilgenbroekbossen en 5 10 struwelen 39 Klasse der elzenbroekbossen Klasse der eiken- en beukenbossen op voedselrijke grond Totaal Aa1&2 5 subassociaties Ab1 6 subassociaties DH&HK: Delftse Hout en Hertekamp BB: Bieslandse Bos 43Aa1&2: Iepenonderverbond 43Ab1: Haagbeukenverbond Vogels De Vogelwacht Delft e.o. telt al vele jaren in natuurgebieden in en rond Delft de broedvogels. De waarnemingen zijn door de KNNV afd. regio Delft verwerkt tot grafieken. De hier Inventarisatie Delftse Hout en Hertekamp 2008, KNNV afd. Regio Delft,

9 Aantallen verwijzingen getoonde grafieken zijn op basis van een indeling in ecologische groepen door Sierdsema [8]. Bedacht moet worden dat niet alle vogels even trouw zijn aan een biotoop. Er zijn generalisten en specialisten. De generalisten worden in meerdere biotopen meegeteld. Maar zelfs de naamgever van de Grasmus-groep, komt ook daarbuiten nog voor in de groep van de Struweelvogels, Bosrandstruweelvogels en de Roodborsttapuit-groep. De grafieken van Bieslandse Bos deel 1, Park Buitenhof en de tabel van de Delftse Hout geven de ontwikkeling van jong aangeplant bos, struweel en het voorlopige eindstadium van een redelijk ontwikkeld bos. De Grasmus-groep is kenmerkend voor struwelen, opslag en zeer jong bos, bosranden met struiken. In een jong aangeplant bos heeft deze groep na zo n tien haar piek om dan weer te verdwijnen. 70 Ecogroepen vogels Bieslandse Bos deel Grasmus-groep Winterkoning-groep Vink-groep Polynoom (Grasmusgroep) Polynoom (Winterkoninggroep) Polynoom (Vink-groep) -20 Jaar Winterkoning-groep: jong bos, struiklaag in bossen Vink-groep: bos Grasmus-groep: ruigten, struwelen en bosranden Figuur 8: Ecogroepen vogels Bieslandse Bos deel 1 Inventarisatie Delftse Hout en Hertekamp 2008, KNNV afd. Regio Delft,

10 Aantal verwijzingen Ecogroepen vogels Park Buitenhof Winterkoning-groep Bosrandstruweelvogels Jaar Vink-groep Polynoom (Winterkoning-groep) Polynoom (Bosrandstruweelvogels) Polynoom (Vink-groep) Winterkoning-groep: jong bos, struiklaag in bossen Bosrandstruweelvogels: mantels en zomen Vink-groep: opgaand bos Figuur 9: Ecogroepen vogels Park Buitenhof Tabel 2: Analyse broedvogeltellingen Vogelwacht Delft e.o. Delftse Hout-west en noordoost Gr-nr Ecologische groep West NO 604 Winterkoning-groep Bosrandvogels Putter-groep Bosrandstruweelvogels Bosvogels Vink-groep Appelvink-groep Grote Bonte Specht-groep Kleine Bonte Specht-groep Loofhoutvogels Holenbroeders Vogels van oud bos 11 4 De Bosrandstruweelvogels volgt hetzelfde lot als de de Grasmus-groep. Als het bos ouder wordt, worden deze soorten steeds meer een randverschijnsel. De Roodborsttapuit-groep is een beetje een buitenbeentje in dit gebied met een typering lage struwelen en heggen, hoge ruigten (heide, stuifz. en hoogv.). Ook deze groep piekt na tien jaar om dan weer te verdwijnen. De Winterkoning-groep voelt zich thuis in jong bos, maar meer nog in de struiklaag in bossen. Deze groep ziet haar concurrentie afnemen en haar biotoop toenemen in rijper wordend bos. De Vink-groep is in de Delftse Hout de grootste groep bosbewoners van het opgaand bos. Daarnaast komen er nu soorten uit de groep Vogels van oud bos bij: Grote bonte specht, Tjiftjaf, Pimpelmees en Boomkruiper. Inventarisatie Delftse Hout en Hertekamp 2008, KNNV afd. Regio Delft,

11 Streefbeelden In 2008 is de discussie gestart over de herinrichting van het ruime gebied rond de Delftse Hout, zie de structuurvisie [9]. Dit geeft kansen aan de mensen die iets met de Delftse Hout en Hertekamp willen doen. Ons streven is het de biodiversiteit en natuurwaarden te verhogen. Dit ter bevordering van de natuur, maar zeker ook ter bevordering van de belevingswaarde voor de recreanten. In referenties [10 en 11] zijn goede aanzetten daarvoor te vinden. Onderstaande figuur komt uit de nota van de gemeente. Let op de toename van water rondom Knus, links van de Grote Plas, en op het ontbreken van P s langs de Tweemolentjeskade. Bossen Iepenonderverbond De echte kensoorten ontbreken nog in de ondergroei. De verspreidingsnelheid hiervan is gering en de afstand groot. Zo zijn daar de Wallertuin met Sneeuwklokje, Vingerhelmbloem en Oosterse sterhyacint, diverse bermen in Delft met Narcis, Crocus en Sterhyacint en de Heemtuin met Stengelloze en Slanke sleutelbloem. De Vegetatie van Nederland [5] zegt hierover: Veg. Van Ned. 5; p 305 over Abelen-Iepenbos: [Het duurt lang] voordat de karakteristieke bolgewassen zich in een nieuw aangelegd bos vestigen. Inventarisatie Delftse Hout en Hertekamp 2008, KNNV afd. Regio Delft,

12 Veg. Van Ned. 5; p 307 over Essen-Iepenbos: [Vooral de stinzeplanten] vormen een bijzondere groep; ze vinden in de landgoedbossen [ ] optimale condities. Bijpoten van voorjaars- en stinzeplanten van Essen- en Abelen-Iepenbos lijkt de enige optie. Na de inrichting van de boom- en struiklaag moet nu ook de kruidlaag nog worden ingericht. Figuur 10: Voorjaarsaspect met Speenkruid, Bosanemoon en Holwortel (foto SynBioSys) Broekbos In recreatiegebieden wil men graag de grondwaterstand niet te hoog hebben. De bezoekers houden de voeten graag droog. Dat betekent dat broekbossen veelal geen kans krijgen in recreatiegebieden. Nu er een herinrichting gepland staat in de buurt bij Knus met meer water, valt het te overwegen daar ook wat laag gelegen broekbos bij te ontwikkelen. Bij het gebruik als calamiteitenberging van de Grote plas wordt de capaciteit in dat geval snel groter met stijgend water. Om dezelfde reden zijn in Tanthof oevers verlaagd. Figuur 11: Broekbos (foto SynBioSys) Inventarisatie Delftse Hout en Hertekamp 2008, KNNV afd. Regio Delft,

13 Vogels Mantels, zomen en struwelen ontbreken vrijwel in de Delftse Hout. Daardoor ontbreken ook de typische soorten van bosranden en struwelen. Er liggen kansen voor een bredere zoom en struweel op de op te heffen parkeerplaatsen langs de Tweemolentjeskade. Figuur 12: Parkeerplaats langs Tweemolentjeskade volgens Google earth Figuur 13: Parkeerplaats gefotografeerd vanaf brug over Tweemolentjesvaart (rechtsboven op kaart hierboven) Inventarisatie Delftse Hout en Hertekamp 2008, KNNV afd. Regio Delft,

14 Figuur 14: Ruim opgezette mantel bij Nismes, Belgische Ardennen Referenties [1] Plantensociologie van zomen, struwelen en bossen, C.J. Nonhof, KNNV afd. Regio Delft, 2008 [2a] Bossen op voedselrijke grond, C.J. Nonhof, KNNV afd. Regio Delft, 2008 [2b] Sjabloon Bossen op voedselrijke grond (excel rekenblad) [3] Mossen van bosbodems in voedselrijke bossen, C.J. Nonhof, KNNV afd. Regio Delft, 2008 [4] Algemene korstmossen op schors, C.J. Nonhof, KNNV afd. regio Delft, 2008 [5] De Vegetatie van Nederland deel 5, A.F.H. Stortelder, J.H.J. Schamineé, P.W.F.M. Hommel, Opulus Press, 1999 [6] Inventarisatie Bieslandse Bos 2006, KNNV afd. Regio Delft, 2006 [7] Atlas van Plantengemeenschappen in Nederland deel 4, E.J. Weeda, J.H.J. Schaminée en L van Duuren, KNNV-Uitgeverij, 2005 [8] Broedvogels en beheer, H. Sierdsema, SOVON onderzoeksrapport 1995/04 of Staatbosbeheerrapport (Te downloaden van de SOVON-site samen met bijbehorend computerprogramma) [9] Gebiedsvisie Delftse Hout, concept, Gemeente Delft, 30 juni 2008 [10] Bosbeheer en biodiversiteit, P. Jansen, M. van Benthem, Uitgeverij Matrijs, 2008 [11] Plantenvademecum voor tuin, park en landschap, A. Koster, Fontaine Uitgevers, 2007 (met CD-ROM) Inventarisatie Delftse Hout en Hertekamp 2008, KNNV afd. Regio Delft,

15 Bijlage 1; Bosopnamen Delftse Hout en Hertekamp Delftse Hout en Hertenkamp Inventarisatie Delftse Hout en Hertekamp 2008, KNNV afd. Regio Delft,

16 Bijlage 2; Bosopnamen Bieslandse Bos Richting Nootdorp 9 Annex Delftse Hout Achterin P-plaats Uylenburg 1 2 Bij P-plaats Krekengebied Inventarisatie Delftse Hout en Hertekamp 2008, KNNV afd. Regio Delft,

17 DH strlst 1 DH strlst 2 DH strlst 3 DH strlst 4 DH strlst 5 Wallertuin Bijlage 3; Resultaat streeplijsten Delfse Hout volgens diagnostische soorten Samenvatting kensoorten Klasse der Eiken- en Beukenbossen op voedselrijke grond kensoorten Verbond van Els en Vogelkers kensoorten Haagbeukenverbond differentiërende soorten Verbond van Els en Vogelkers differentiërende soorten Haagbeukenverbond kensoorten Iepenonderverbond kensoorten Onderverbond van Heksenkruid en Els differentiërende soorten Iepenonderverbond differentiërende soorten Onderverbond van Heksenkruid en Els gemeenschappelijke soorten Onderverbond van Heksenkruid en Els & Haagbeukenverbond kensoorten Abelen-Iepenbos kensoorten Essen-Iepenbos kensoorten Meidoorn-Essenbos kensoorten Goudveil-Essenbos kensoorten Vogelkers-Essenbos kensoorten Eikenbos-Haagbeuken Inventarisatie Delftse Hout en Hertekamp 2008, KNNV afd. Regio Delft,

18 Bij P-plaats Achterin Annex Delftse Hout Richting Nootdorp Bijlage 4; Resultaat streeplijsten Bieslandse Bos volgens diagnostische soorten Samenvatting kensoorten Klasse der Eiken- en Beukenbossen op voedselrijke grond kensoorten Verbond van Els en Vogelkers kensoorten Haagbeukenverbond differentiërende soorten Verbond van Els en Vogelkers differentiërende soorten Haagbeukenverbond kensoorten Iepenonderverbond kensoorten Onderverbond van Heksenkruid en Els differentiërende soorten Iepenonderverbond differentiërende soorten Onderverbond van Heksenkruid en Els gemeenschappelijke soorten Onderverbond van Heksenkruid en Els & Haagbeukenverbond kensoorten Abelen-Iepenbos kensoorten Essen-Iepenbos kensoorten Meidoorn-Essenbos kensoorten Goudveil-Essenbos kensoorten Vogelkers-Essenbos kensoorten Eikenbos-Haagbeuken Inventarisatie Delftse Hout en Hertekamp 2008, KNNV afd. Regio Delft,

19 Bijlage 5; Resultaat opnamen Delftse Hout en Hertekamp volgens SynBioSys Lok. 3 par 1 3 par 2 3 par 3 3 par 4 3 par 5 2 par 1 2 par 2 2 par 3 2 par 4 2 par 5 DH1 43Aa2 43Aa2 43Aa1 X X 43Aa2 43Aa1 43Aa2 43Ab1 43Aa1 DH2 43Aa2 43Aa1 43Aa1 X X 43Aa1 43Aa1 43Aa2 43Aa1 43Aa2 DH3 43Aa2 43Aa2 43Aa1 X X 43Aa2 43Aa2 43Ab1 43Aa1 43Aa1 DH4 43Aa2 X X X X 43Aa2 43Aa1 43Aa1 43RG3 43RG1 DH5 X X X X X 43Aa1 43Aa1 43Aa2 43Aa1 33DG2 HK1 33DG2 X X X X 33DG2 37Ab1 43Aa2 43Aa1 33Aa4 HK2 43Aa2 43Aa1 43Aa1 43RG3 43Aa1 43Aa2 43Aa1 43Aa1 43Aa1 43RG3 DH: Delftse hout HK: Hertekamp 3 par 1, 2, 3, 4 & 5: Eerste vijf namen van de drie-parametertest voor zover er minimaal twee waarden kleiner dan nul zijn 2 par 1, 2, 3, 4 & 5: Vijf namen van de twee-parametertest voor zover zij boven de streep staan en dus minder dan 10% verschillen Er is afgezien van het opnemen van de subassociaties; bedenk dat 43Aa1 er drie heeft en 43Aa2 twee (bij DH1, bijvoorbeeld, komen deze alle vijf naar voren) Inventarisatie Delftse Hout en Hertekamp 2008, KNNV afd. Regio Delft,

20 Bijlage 6; Resultaat opnamen Bieslandse Bos volgens SynBioSys Lok. 3 par 1 3 par 2 3 par 3 3 par 4 3 par 5 2 par 1 2 par 2 2 par 3 2 par 4 2 par 5 BB1 43Aa1 X X X X 43Aa1 43Aa2 43Ab1 43Aa1 33DG2 BB2 X X X X X 43Aa1 43Aa2 43Aa1 43Aa2 43Aa1 BB3 X X X X X 38Aa1 16Ab5 16RG4 38Aa2 36Aa1 BB4 38Aa1 X X X X 38Aa1 38Aa2 38Aa3 33DG2 32DG5 BB5 X X X X X 39RG4 43RG3 33DG2 43RG1 43RG2 BB6 X X X X X 43Aa1 33DG2 43Aa2 43Aa1 43Rg1 BB7 X X X X X 33DG2 43Aa2 43Aa1 39RG4 43Aa2 BB8 43Aa2 43RG1 43Aa1 43Aa1 X 43Aa1 43Aa2 43RG1 43Aa1 33DG2 BB9 43Aa1 43Aa2 43Aa2 X X 43Aa1 43Aa2 43Aa2 43Aa1 43RG1 BB10 33Aa5 X X X X 16RG11 33Aa5 33Aa4 33RG2 43RG1 BB: Bieslandse Bos 3 par 1, 2, 3, 4 & 5: Eerste vijf namen van de drie-parametertest voor zover er minimaal twee waarden kleiner dan nul zijn 2 par 1, 2, 3, 4 & 5: Vijf namen van de twee-parametertest voor zover zij boven de streep staan en dus minder dan 10% verschillen Er is afgezien van het opnemen van de subassociaties; bedenk dat 43Aa1 er drie heeft en 43Aa2 twee (bij BB2, bijvoorbeeld, komen deze alle vijf naar voren) Inventarisatie Delftse Hout en Hertekamp 2008, KNNV afd. Regio Delft,

Tiny Forest; levert het iets op?

Tiny Forest; levert het iets op? Tiny Forest; levert het iets op? C.J. Nonhof KNNV afdeling Delfland Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus 133 2600 AC DELFT afdelingdelfland@knnv.nl www.knnv.nl/afdelingdelfland

Nadere informatie

Streefbeelden Bomen & Bos. Streefbeelden Bomen, Bos & Struweel. Stadsbomen. Van Leefbaarheid & Emotie tot Biodiversiteit & Natuureducatie

Streefbeelden Bomen & Bos. Streefbeelden Bomen, Bos & Struweel. Stadsbomen. Van Leefbaarheid & Emotie tot Biodiversiteit & Natuureducatie Streefbeelden Bomen, Bos & Struweel Van Leefbaarheid & Emotie tot Biodiversiteit & Natuureducatie Streefbeelden Bomen & Bos Van Leefbaarheid & Emotie tot Biodiversiteit & Natuureducatie Stadsbomen Stadsbomen

Nadere informatie

Natuurbeleid vroeger, nu en straks

Natuurbeleid vroeger, nu en straks Natuurbeleid vroeger, nu en straks Vogelwacht Delft e.o. IVN afd. Delft e.o. Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus 133 26 AC DELFT email: afdelingdelfland@knnv.nl

Nadere informatie

Vegetatie-ontwikkeling in bossen op rijke bodem. Patrick Hommel en Rein de Waal Alterra; Wageningen-UR

Vegetatie-ontwikkeling in bossen op rijke bodem. Patrick Hommel en Rein de Waal Alterra; Wageningen-UR Vegetatie-ontwikkeling in bossen op rijke bodem Patrick Hommel en Rein de Waal Alterra; Wageningen-UR Onderwerpen voordracht bostypen in Nederland verschillen tussen rijke bossen en arme bossen de rol

Nadere informatie

ECOLOGIE RECREATIETERREINEN

ECOLOGIE RECREATIETERREINEN ECOLOGIE RECREATIETERREINEN C.J. Nonhof KNNV afdeling Delfland Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus 133 2600 AC DELFT afdelingdelfland@knnv.nl www.knnv.nl/afdelingdelfland

Nadere informatie

Flora van naaldbossen,

Flora van naaldbossen, Indicator 7 september 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In de naaldbossen in Nederland

Nadere informatie

Wat is een bos? Aandeel van verschillende taxongroepen voor de soortenrijkdom in gematigde loofbossen

Wat is een bos? Aandeel van verschillende taxongroepen voor de soortenrijkdom in gematigde loofbossen Bosecologie Wat is een bos? Bossen zijn biotopen waar bomen het aspect bepalen. Maar niet alleen bomen bepalen of het een bos is Bij ons: # boomsoorten beperkt Toch zijn de boomsoorten de sleutelsoorten

Nadere informatie

Broedvogels van de begraafplaats Soerenseweg in Apeldoorn 2015

Broedvogels van de begraafplaats Soerenseweg in Apeldoorn 2015 Broedvogels van de begraafplaats Soerenseweg in Apeldoorn 2015 Martin Heinen Vogelwerkgroep Oost-Veluwe, Apeldoorn 1 1. Inleiding De gemeente Apeldoorn heeft Vogelwerkgroep Oost-Veluwe gevraagd een inventarisatie

Nadere informatie

3.3 Zonering: natuurlijk en functioneel groen

3.3 Zonering: natuurlijk en functioneel groen 3.3 Zonering: natuurlijk en functioneel groen In dit bedrijfsnatuurplan wordt een hoofdzonering aangebracht tussen 'natuurlijk groen' en 'functioneel groen'. In het natuurlijke groen is de natuurwaarde

Nadere informatie

Effecten op de boomvalk van het Bp Lelylaan te Amsterdam

Effecten op de boomvalk van het Bp Lelylaan te Amsterdam Effecten op de boomvalk van het Bp Lelylaan te Amsterdam Effecten op de boomvalk van het Bp Lelylaan te Amsterdam Auteur Opdrachtgever Projectnummer Ingen foto omslag P.J.H. van der Linden Amsterdam Nieuw

Nadere informatie

Een kluwen van bostypes, bosindelingen. Ecopedia wijst de weg.

Een kluwen van bostypes, bosindelingen. Ecopedia wijst de weg. Een kluwen van bostypes, bosindelingen. Ecopedia wijst de weg. 1 Indeling op basis van vegetatie Valse salie, lelietje-van-dale, hengel en dalkruid. Eiken-Beukenbossen op zure bodem. Essen-Eikenbossen

Nadere informatie

Zuidrand Quick Scan 2011

Zuidrand Quick Scan 2011 Zuidrand Quick Scan 2011 KNNV afdeling Delfland Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus 133 2600 AC DELFT email: afdelingdelfland@knnv.nl www.knnv.nl/afdelingdelfland

Nadere informatie

NATUURTOETS BLEISWIJKSE ZOOM 2011

NATUURTOETS BLEISWIJKSE ZOOM 2011 NATUURTOETS BLEISWIJKSE ZOOM 2011 KNNV afdeling Delfland KNNV afdeling Delfland Postbus 133 2600 AC DELFT email: afdelingdelfland@knnv.nl www.knnv.nl/afdelingdelfland Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische

Nadere informatie

Contactinfo, paswoord

Contactinfo, paswoord Contactinfo, paswoord Wim Massant, Inverde, tel. 02/658.24.91, e-mail: wim.massant@lne.vlaanderen.be Paswoord website Inverde, www.inverde.be: eenbes algemene info Opdrachtje Schrijf een aantal planten

Nadere informatie

Workshop bosbeheer. Beheerteamdag 2017

Workshop bosbeheer. Beheerteamdag 2017 Workshop bosbeheer Beheerteamdag 2017 Consulent bosbeheer Bosbeheer Elke boom heeft de functie om gekapt te worden Natuurwaarde bos? Wat bepaalt de natuurwaarde? Wat bepaalt de natuurwaarde van een bos?

Nadere informatie

Omgevingscheck De Del te Rozendaal. categorie 5 nesten: koolmees, pimpelmees, grauwe vliegenvanger, boomklever, boomkruiper en grote bonte specht

Omgevingscheck De Del te Rozendaal. categorie 5 nesten: koolmees, pimpelmees, grauwe vliegenvanger, boomklever, boomkruiper en grote bonte specht Omgevingscheck De Del te Rozendaal categorie 5 nesten: koolmees, pimpelmees, grauwe vliegenvanger, boomklever, boomkruiper en grote bonte specht Omgevingscheck De Del te Rozendaal categorie 5 nesten: koolmees,

Nadere informatie

Cultuurhistorisch natuurbeheer kan!

Cultuurhistorisch natuurbeheer kan! Cultuurhistorisch natuurbeheer kan! Verslag veldwerkplaats Beekdallandschap Drentsche Aa, 22 oktober 2008 Inleiders: stafmedewerker Jori Wolf, ecoloog Willem Molenaar en beheerder Pieter Jan Wolf (allen

Nadere informatie

Enquête Oevers. KNNV afdeling Delfland

Enquête Oevers. KNNV afdeling Delfland Enquête Oevers KNNV afdeling Delfland Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus 133 2600 AC DELFT afdelingdelfland@knnv.nl www.knnv.nl/afdelingdelfland http://twitter.com/#!/knnvafddelfland

Nadere informatie

AMSTERDAM OPEN AIR FESTIVAL GAASPERPLAS

AMSTERDAM OPEN AIR FESTIVAL GAASPERPLAS NATUURBELEVEN AMSTERDAM OPEN AIR FESTIVAL GAASPERPLAS QUICKSCAN FLORA- EN FAUNAWET NatuurBeleven b.v. dr. M. Kuiper Oostermeerkade 6 1184 TV Amstelveen 020/4720777 mark@natuurbeleven.nl Opdrachtgever:

Nadere informatie

FLORA- EN FAUNASCAN Zoekgebied fietsenstalling Strawinskylaan

FLORA- EN FAUNASCAN Zoekgebied fietsenstalling Strawinskylaan FLORA- EN FAUNASCAN Zoekgebied fietsenstalling Strawinskylaan Datum : 1 maart 2015 M. Kuiper Oostermeerkade 6 1184 TV Amstelveen Telefoon: 06-29523020 E-mail: info@natuurbeleven.nl INHOUDSOPGAVE : Inleiding...

Nadere informatie

Toekomst voor eeuwenoud bos Samenvatting van het beheerplan Norgerholt Concept

Toekomst voor eeuwenoud bos Samenvatting van het beheerplan Norgerholt Concept Toekomst voor eeuwenoud bos Samenvatting van het beheerplan Norgerholt Concept a Toekomst voor eeuwenoud bos Samenvatting van het beheerplan Norgerholt Colofon Deze samenvatting is een uitgave van de

Nadere informatie

Streefbeelden natte ruigten. Natte ruigten. Soorten. Riet Grote lisdodde. Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging

Streefbeelden natte ruigten. Natte ruigten. Soorten. Riet Grote lisdodde. Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging Streefbeelden natte ruigten Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging We maken je enthousiast voor de drie N s: Natuurstudie Natuureducatie Natuurbescherming : de natuurvereniging voor Delfland

Nadere informatie

GIERZWALUWEN IN DELFLAND

GIERZWALUWEN IN DELFLAND GIERZWALUWEN IN DELFLAND 1990-2010 KNNV afdeling Delfland Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus 133 2600 AC DELFT afdelingdelfland@knnv.nl www.knnv.nl/afdelingdelfland

Nadere informatie

Bermenplan Assen. Definitief

Bermenplan Assen. Definitief Definitief Opdrachtgever: Opdrachtgever: Gemeente Assen Gemeente Mevrouw Assen ing. M. van Lommel Mevrouw M. Postbus van Lommel 30018 Noordersingel 940033 RA Assen 9401 JW T Assen 0592-366911 F 0592-366595

Nadere informatie

Vegetatie van loof- en gemengde bossen,

Vegetatie van loof- en gemengde bossen, Indicator 11 december 2015 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In loofbossen en gemengde bossen

Nadere informatie

Kwalificatie plangebied als secundair leefgebied

Kwalificatie plangebied als secundair leefgebied Ecologische onderbouwing ten behoeve van beroep GNMF op beslissing Rijksdienst voor Ondernemend Nederland op bezwaarschrift tegen verlening ontheffing Flora- en faunawet voor realisatie van het project

Nadere informatie

Inventarisatie van ecologische waarden van het agrarisch natuurbeheer in Zeeland juni 2014

Inventarisatie van ecologische waarden van het agrarisch natuurbeheer in Zeeland juni 2014 Inventarisatie van ecologische waarden van het agrarisch natuurbeheer in Zeeland juni 2014 Stichting Landschapsbeheer Zeeland Lucien Calle Sandra Dobbelaar Alex Wieland 15 juli 2014 1 Inhoud Inleiding...

Nadere informatie

Bos in de Rijntakken. Jaap Ex. Projectleider beheerplannen Natura 2000 Rijntakken en Loevestein Provincie Gelderland

Bos in de Rijntakken. Jaap Ex. Projectleider beheerplannen Natura 2000 Rijntakken en Loevestein Provincie Gelderland Bos in de Rijntakken Jaap Ex Projectleider beheerplannen Natura 2000 Rijntakken en Loevestein Provincie Gelderland Natura 2000 doelstelling Behoud omvang en kwaliteitsverbetering zachthoutooibos H91EOA

Nadere informatie

Respect voor schoonheid. Oog voor detail

Respect voor schoonheid. Oog voor detail Schoonheid van geheel van vegetatie Respect voor schoonheid Details van landschap & bodem Oog voor detail Optimale omstandigheden > verscheidenheid aan Streven soorten die naar zich langs diversiteit hun

Nadere informatie

Overzicht broedperiode 1) en voorkeur broedgebied (bos)vogels.

Overzicht broedperiode 1) en voorkeur broedgebied (bos)vogels. Overzicht broed 1) en voorkeur broedgebied (bos)vogels. Voorkeur bos Vogelsoorten van Bijlage 1 vogelrichtlijn Gemengd bos Zwarte specht #1 1500-2500 2300-2900 1100-1600 - Naald- en loofbos Wespendief

Nadere informatie

1. Status. 2. Kenschets. 3. Definitie. H91F0 versie 1 sept 2008.doc. Habitatrichtlijn Bijlage I (inwerkingtreding 1994).

1. Status. 2. Kenschets. 3. Definitie. H91F0 versie 1 sept 2008.doc. Habitatrichtlijn Bijlage I (inwerkingtreding 1994). Dit profiel dient gelezen, geïnterpreteerd en gebruikt te worden in combinatie met de leeswijzer, waarin de noodzakelijke uitleg van de verschillende paragrafen vermeld is. Gemengde oeverformaties met

Nadere informatie

INVENTARISATIE BIESLANDSE BOS 2006

INVENTARISATIE BIESLANDSE BOS 2006 INVENTARISATIE BIESLANDSE BOS 2006 KNNV afd. Regio Delft Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afd. Regio Delft Postbus 133 2600 AC DELFT email: afd.regiodelft@knnv.nl www.knnv.nl/afd.regiodelft

Nadere informatie

6. Ontwerp. N 20m. Visualisatie bovenaanzicht

6. Ontwerp. N 20m. Visualisatie bovenaanzicht 6. Ontwerp Visualisatie bovenaanzicht Het concept is vervolgens vertaald naar deze visualisatie. De voorgestelde beplantingen en materialen zijn uitgewerkt op pagina 20 en 21, aan de hand van enkele referenties.

Nadere informatie

De Groenzoom Struweelvogels

De Groenzoom Struweelvogels De Groenzoom Struweelvogels 1 Inhoudsopgave Zanglijster Struweelvogels - Zanglijster 3 - Roodborsttapuit 4 - Kneu 5 - Blauwborst 6 - Patrijs 7 - Rietzanger 8 Zanglijster - Lichte borst met pijlpuntige

Nadere informatie

ONTHEFFINGSAANVRAAG WNB VOOR TIJDELIJKE NATUUR CLAUSCENTRALE RWE 11 JANUARI 2018

ONTHEFFINGSAANVRAAG WNB VOOR TIJDELIJKE NATUUR CLAUSCENTRALE RWE 11 JANUARI 2018 ONTHEFFINGSAANVRAAG WNB VOOR TIJDELIJKE NATUUR RWE 11 JANUARI 2018 Contactpersoon MAX KLASBERG Sr. adviseur ecologie en natuurwetgeving T +31(0)884261715 M +31(0)627060669 E max.klasberg@arcadis.com Arcadis

Nadere informatie

Grasland en Heide. Hoofdstuk 2.2 en 2.4

Grasland en Heide. Hoofdstuk 2.2 en 2.4 Grasland en Heide Hoofdstuk 2.2 en 2.4 Planning Grasland Voedselweb opdracht Heide Voedselweb opdracht Grasland Grasland is een gebied van enige omvang met een vegetatie die gedomineerd wordt door grassen

Nadere informatie

Bijen en Landschapsbeheer

Bijen en Landschapsbeheer Bijen en Landschapsbeheer Hoe maken we het landschap bijenvriendelijk Wat betekent dat voor de biodiversiteit en de kwaliteit van het landschap Een selectie van de mogelijkheden Arie Koster -- www.bijenhelpdesk.nl

Nadere informatie

LIFE+ IN DE AMSTERDAMSE WATERLEIDINGDUINEN

LIFE+ IN DE AMSTERDAMSE WATERLEIDINGDUINEN LIFE+ IN DE AMSTERDAMSE WATERLEIDINGDUINEN De AWD maakt onderdeel uit van Natura 2000, een netwerk van beschermde Europese natuurgebieden. Dankzij een LIFE+ subsidie kan Waternet het duin de komende jaren

Nadere informatie

Natuurwaarden Bermen en ruigten Sloten en kanalen Beschermde flora

Natuurwaarden Bermen en ruigten Sloten en kanalen Beschermde flora Natuurwaarden In 2004 is een inventarisatie uitgevoerd naar krachtens de Flora- en Faunawet beschermde plant- en diersoorten in de Achtersluispolder en aangrenzende terreinen zoals het Vijfhoekpark, de

Nadere informatie

Voorwoord Sneeuwklokjes

Voorwoord Sneeuwklokjes Voorwoord De winter is de periode waarin alles in de natuur stil lijkt te staan en tot rust komt. Maar zodra het weer iets warmer wordt, komen de eerste stinzeplanten al weer in bloei. Dat begint met de

Nadere informatie

Quick scan ecologie Westlandgracht te Amsterdam

Quick scan ecologie Westlandgracht te Amsterdam Quick scan ecologie Westlandgracht te Amsterdam Quick scan ecologie Westlandgracht te Amsterdam Auteur Opdrachtgever Projectnummer Ingen foto omslag P.J.H. van der Linden Stadsdeel Amsterdam Nieuw-West

Nadere informatie

QUICKSCAN EDESEWEG 51 WEKEROM

QUICKSCAN EDESEWEG 51 WEKEROM QUICKSCAN EDESEWEG 51 WEKEROM Colofon Opdrachtgever: Tulp-Bijl B.V. Titel: Quickscan Edeseweg 51 Wekerom Status: Definitief Datum: Februari 2013 Auteur(s): Ir. M. van Os Foto s: M. van Os Kaartmateriaal:

Nadere informatie

Beheerplan bosreservaat. Kluisbos SAMENVATTING

Beheerplan bosreservaat. Kluisbos SAMENVATTING Beheerplan bosreservaat Kluisbos SAMENVATTING Beheerplan bosreservaat Kluisbos SAMENVATTING Opdrachtgever: Ministerie van Leefmilieu, Natuur en Energie Agentschap voor Natuur en Bos Koning Albert II-laan

Nadere informatie

Broedvogelinventarisatierapport. Heseveld, Nijmegen. Marc de Bont Nijmegen, september 2010

Broedvogelinventarisatierapport. Heseveld, Nijmegen. Marc de Bont Nijmegen, september 2010 Broedvogelinventarisatierapport Heseveld, Nijmegen 2010 Marc de Bont Nijmegen, september 2010 Inleiding Methode In maart 2010 heb ik besloten om in de omgeving van het complex Berkenoord de broedvogels

Nadere informatie

Bundel 1 van veldoefeningen en cases

Bundel 1 van veldoefeningen en cases Bundel 1 van veldoefeningen en cases De cases en veldoefeningen bestaan uit 3 delen: Deel 1 de veldoefeningen waarvan de locaties voorkomen in het natuurgebied Den Battelaer te Mechelen. Deel 2 een case

Nadere informatie

Quickscan Flora- en Faunawet Nieuwbouw Doorninkweg 6. Verkennend onderzoek naar beschermde natuurwaarden ten behoeve van ruimtelijke ontwikkelingen

Quickscan Flora- en Faunawet Nieuwbouw Doorninkweg 6. Verkennend onderzoek naar beschermde natuurwaarden ten behoeve van ruimtelijke ontwikkelingen Quickscan Flora- en Faunawet Nieuwbouw Doorninkweg 6 Verkennend onderzoek naar beschermde natuurwaarden ten behoeve van ruimtelijke ontwikkelingen Quickscan Flora- en Faunawet Nieuwbouw Doorninkweg 6 Verkennend

Nadere informatie

Gebiedsbeschrijving. Werkwijze BROEDVOGELS VAN WOONWIJK `HET LAAKSE VELD` IN door Henk Jan Hof

Gebiedsbeschrijving. Werkwijze BROEDVOGELS VAN WOONWIJK `HET LAAKSE VELD` IN door Henk Jan Hof BROEDVOGELS VAN WOONWIJK `HET LAAKSE VELD` IN 2006. door Henk Jan Hof In het voorjaar van 2006 heb ik woonwijk Het Laakse Veld op broedvogels geïnventariseerd. Deze kartering is uitgevoerd om aantallen

Nadere informatie

Struinen door De Stille Kern

Struinen door De Stille Kern 58 Horsterwold Struinen door De Stille Kern Een 900 hectare groot natuurgebied waar natuurlijke processen volop de ruimte krijgen. Het gebied wordt begraasd door een kudde konikpaarden, die zorgen voor

Nadere informatie

Bostypes: deel 2 Voedselrijke types. Bosgemeenschappen

Bostypes: deel 2 Voedselrijke types. Bosgemeenschappen Bostypes: deel 2 Voedselrijke types Ga naar www.inverde.be en druk op het slotje Vul hier het sleutelwoord in = eenbes en druk op toon pagina Alle bossen k. = kensoort tr. = transgrediërend zw. = zwak

Nadere informatie

De Borkeld en het Junner Koeland 20 juni 2008 excursie Jeneverbes Gilde

De Borkeld en het Junner Koeland 20 juni 2008 excursie Jeneverbes Gilde De Borkeld en het Junner Koeland 20 juni 2008 excursie Jeneverbes Gilde Op 20 juni 2008 werd door het Jeneverbes Gilde een bezoek gebracht aan de Borkeld waar we werden rondgeleid door boswachter Rick

Nadere informatie

ONTWIKKELINGSPLAN LANDSCHAPPELIJKE ELEMENTEN. Gemeente Someren. Project 3: Beekdal van de Aa ten oosten van de Zuid Willemsvaart

ONTWIKKELINGSPLAN LANDSCHAPPELIJKE ELEMENTEN. Gemeente Someren. Project 3: Beekdal van de Aa ten oosten van de Zuid Willemsvaart ONTWIKKELINGSPLAN LANDSCHAPPELIJKE ELEMENTEN Gemeente Someren Datum: 9 november 2001 Project: 119-4 Status: Definitief Opdrachtgever: Gemeente Someren VOORWOORD Door het college van Burgemeester & Wethouders

Nadere informatie

Orchideeën in Almere Namens de Projectgroep Rode Lijst en de Werkgroep Europese Orchideeën

Orchideeën in Almere Namens de Projectgroep Rode Lijst en de Werkgroep Europese Orchideeën Orchideeën in Almere Namens de Projectgroep Rode Lijst en de Werkgroep Europese Orchideeën Hans Vosman, project.rodelijst@hccnet.nl www.natuurspoor.nl Inleiding 1. Projectgroep Rode Lijst 2. Werkgroep

Nadere informatie

Ooibossen zijn bossen die op natuurlijke wijze zijn ontstaan en langs rivieren groeien.

Ooibossen zijn bossen die op natuurlijke wijze zijn ontstaan en langs rivieren groeien. Ooibossen Definitie Ooibossen zijn bossen die op natuurlijke wijze zijn ontstaan en langs rivieren groeien. Ooi is een oud woord voor nat terrein nabij een rivier Deze bossen worden voortdurend blootgesteld

Nadere informatie

Ecologische Atlas van paddenstoelen in Drenthe

Ecologische Atlas van paddenstoelen in Drenthe Ecologische Atlas van paddenstoelen in Drenthe Paddestoelen Werkgroep Drenthe Doelstelling en werkwijze Enkele resultaten, o.a. verspreidingspatronen van paddenstoelen en bodemtypen Paddenstoelen, planten

Nadere informatie

Wandeling rond Tanthof

Wandeling rond Tanthof Wandeling rond Tanthof Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus 133 2600 AC DELFT afdelingdelfland@knnv.nl www.knnv.nl/afdelingdelfland http://twitter.com/#!/knnvafddelfland

Nadere informatie

De rol van de beuk in de bosontwikkeling

De rol van de beuk in de bosontwikkeling De rol van de beuk in de bosontwikkeling Patrick Hommel Rein de Waal Alterra; Wageningen-UR Vegetatiekundige invalshoek: Bostypen zijn vaste combinaties van plantensoorten (struiklaag, kruidlaag, moslaag).

Nadere informatie

Waarnemingen. AIC te Castricum

Waarnemingen. AIC te Castricum 7 AIC te Castricum Waarnemingen Op het braakliggend terrein grenzend aan de Beverwijkerstraatweg is de vegetatie nauwelijks ontwikkeld. Oude restanten van een fundering zijn nog zichtbaar. Overal ligt

Nadere informatie

Wat gaat er gebeuren in het Oosterpark?

Wat gaat er gebeuren in het Oosterpark? Essentaksterfte De situatie in Nederland Inmiddels is meer dan 80 % van de essen in Nederland aangetast. De verwachting is dat hooguit 10 % van de essen de ziekte zal overleven, gebaseerd op ervaringen

Nadere informatie

Wat is essentaksterfte?

Wat is essentaksterfte? Wat is essentaksterfte? Essentaksterfte is een ziekte die wordt veroorzaakt door de schimmel (vals wit bladvlieskelkje, Chalara fraxinea). Door de aantasting van essentaksterfte verzwakt de boom dusdanig

Nadere informatie

Cor Nonhof. KNNV afdeling Delfland

Cor Nonhof. KNNV afdeling Delfland KNNV afdeling Delfland Cor Nonhof Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus 133 2600 AC DELFT afdelingdelfland@knnv.nl www.knnv.nl/afdelingdelfland http://twitter.com/#!/knnvafddelfland

Nadere informatie

Herbegrenzing van de EHS/GHS-Natuur in relatie met de uitbreiding Van de Wijgert te Tilburg

Herbegrenzing van de EHS/GHS-Natuur in relatie met de uitbreiding Van de Wijgert te Tilburg Herbegrenzing van de EHS/GHS-Natuur in relatie met de uitbreiding Van de Wijgert te Tilburg Opdrachtgever: Firma Van de Wijgert Maart 2009 Antonie van Diemenstraat 20 5018 CW Tilburg 013-5802237 Eac@home.nl

Nadere informatie

NESTKASTEN KLUYVERWEG 6

NESTKASTEN KLUYVERWEG 6 NESTKASTEN KLUYVERWEG 6 KNNV afd. Regio Delft Nestkasten Kluyverweg 6, KNNV afd. Regio Delft, 5 november 2007 i Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afd. Regio Delft Postbus 133 2600

Nadere informatie

Winterwandeling Heimanshof

Winterwandeling Heimanshof wwwdenhaagnl/jaarprogramma Winterwandeling Heimanshof Samenstelling Gemeente Den Haag Dienst Stadsbeheer Archeologie & natuur- en milieueducatie Prins Hendrikstraat 39 2518 HH Den Haag milieueducatiepo@denhaagnl

Nadere informatie

: Ruud Tak. MEMO/Landschappelijke inpassing uitbreiding Roekenbosch te Blitterswijk 1. 1 artikel 3.1. Verordening ruimte provincie Brabant 2014

: Ruud Tak. MEMO/Landschappelijke inpassing uitbreiding Roekenbosch te Blitterswijk 1. 1 artikel 3.1. Verordening ruimte provincie Brabant 2014 Onderwerp : Landschappelijke inpassing uitbreiding Roekenbosch te Blitterswijk Projectnummer : 211x07649 Datum : 22 mei 2015, aangepaste versie van 25 maart 2015. Van : Ruud Tak Bij het toestaan van een

Nadere informatie

BIODIVERSITEIT. Welke stappen doorloop je als je een wetenschappelijk onderzoek doet? (kernwoorden)

BIODIVERSITEIT. Welke stappen doorloop je als je een wetenschappelijk onderzoek doet? (kernwoorden) BIODIVERSITEIT Datum: Groep 1 2 3 4 Namen:.. Welke stappen doorloop je als je een wetenschappelijk onderzoek doet? (kernwoorden) 1.. 2.. 3.. 4.. 5.. Verklaar bondig het begrip Biodiversiteit..... NMEC

Nadere informatie

Opzet. Streefbeelden Graslanden. Fasen van ontwikkeling. Hooilanden. Tussenfase 0: Raaigras-weide KNNV afdeling Delfland. Tussenfase 1: Grassen-mix

Opzet. Streefbeelden Graslanden. Fasen van ontwikkeling. Hooilanden. Tussenfase 0: Raaigras-weide KNNV afdeling Delfland. Tussenfase 1: Grassen-mix Opzet Streefbeelden Graslanden Wat is de doelstelling; Wat willen we er mee? Hooilanden Fasen van ontwikkeling Botanisch waardevolle graslanden De dominantfase als bottleneck Doelstelling bloemrijk: verschralen

Nadere informatie

Bosbeheer NHD. achtergronden, visie, beheer. Rienk Slings PWN

Bosbeheer NHD. achtergronden, visie, beheer. Rienk Slings PWN Bosbeheer NHD achtergronden, visie, beheer Rienk Slings PWN Waar ligt de bosgrens? op de zeereep kan geen spontaan bos groeien plaatselijk aan de binneduinrand wel. MAAR DAAR TUSSENIN? Historische lessen

Nadere informatie

Planten in bossen: beheer en biodiversiteit

Planten in bossen: beheer en biodiversiteit Planten in bossen: beheer en biodiversiteit Arnout-Jan Rossenaar Foto s: Heukels CD-ROM Opzet lezing Bos in Nederland Bosplanten Bostypen Ontwikkeling bos voedselarme grond Beheer en biodiversiteit (Edese(

Nadere informatie

BIODIVERSITEIT. Groep Welke stappen doorloop je als je een wetenschappelijk onderzoek doet? (kernwoorden)

BIODIVERSITEIT. Groep Welke stappen doorloop je als je een wetenschappelijk onderzoek doet? (kernwoorden) BIODIVERSITEIT Datum: Groep 1 2 3 4 Namen:.. Welke stappen doorloop je als je een wetenschappelijk onderzoek doet? (kernwoorden)..... Verklaar bondig het begrip Biodiversiteit..... Werkbladen: Veldwerk

Nadere informatie

Toetsing en begrenzing Ecologische HoofdStructuur binnen het plangebied Zeven Geitjes en omgeving te Tilburg

Toetsing en begrenzing Ecologische HoofdStructuur binnen het plangebied Zeven Geitjes en omgeving te Tilburg Toetsing en begrenzing Ecologische HoofdStructuur binnen het plangebied Zeven Geitjes en omgeving te Tilburg Opdrachtgever: gemeente Tilburg Oktober 2011 Antonie van Diemenstraat 20 5018 CW Tilburg 013-5802237

Nadere informatie

REPORTAGE: HOPPER JEUGDVERBLIJF MERKENVELD, LOPPEM (ZEDELGEM)

REPORTAGE: HOPPER JEUGDVERBLIJF MERKENVELD, LOPPEM (ZEDELGEM) NOTA REPORTAGE: HOPPER JEUGDVERBLIJF MERKENVELD, LOPPEM (ZEDELGEM) Datum: 1 augustus 2007 REPORTAGE: HOPPER JEUGDVERBLIJF MERKENVELD, LOPPEM (ZEDELGEM) 1 augustus 2007 pagina 1 > 6 1 Hopper Jeugdverblijf

Nadere informatie

Monitoring op natuurboerenerven. Uitleg over de systematiek van het monitoren

Monitoring op natuurboerenerven. Uitleg over de systematiek van het monitoren Monitoring op natuurboerenerven Uitleg over de systematiek van het monitoren Inleiding Boerenzwaluwen op het erf, korenbloemen in de akkers, fladderende citroenvlinders tussen de schuren. Al dat pracht

Nadere informatie

Bureauonderzoek natuurwaarden wijzigingsplan Boekenrode

Bureauonderzoek natuurwaarden wijzigingsplan Boekenrode Bureauonderzoek natuurwaarden wijzigingsplan Boekenrode Natuurwaardenkaart Voor het inventariseren van de natuurwaarden van Heemstede zijn in het rapport Natuurwaardenkaart van Heemstede Waardering van

Nadere informatie

HOOGWAARDIGE VEGETATIE NA BEBOSSING VAN LANDBOUWGRONDEN. Luc De Keersmaeker Eindhoven, 16 maart 2014

HOOGWAARDIGE VEGETATIE NA BEBOSSING VAN LANDBOUWGRONDEN. Luc De Keersmaeker Eindhoven, 16 maart 2014 HOOGWAARDIGE VEGETATIE NA BEBOSSING VAN LANDBOUWGRONDEN Luc De Keersmaeker Eindhoven, 16 maart 2014 1 INLEIDING 1) Flora in relatie tot boshistoriek: focus op oud bosplanten 2) Herstel van bos op landbouwgrond:

Nadere informatie

WATERSTAAT DELFLAND VAN 1133 TOT 1285; KAARTEN

WATERSTAAT DELFLAND VAN 1133 TOT 1285; KAARTEN WATERSTAAT DELFLAND VAN 1133 TOT 1285; KAARTEN KNNV afdeling Delfland Cor Nonhof Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus 133 2600 AC DELFT afdelingdelfland@knnv.nl

Nadere informatie

Wij willen actie! Gemeenten adopteren soorten

Wij willen actie! Gemeenten adopteren soorten Wij willen actie! Gemeenten adopteren soorten Biodiversiteit is de verscheidenheid aan dieren en planten in onze omgeving, daar waar wij wonen, werken en recreëren. Biodiversiteit is voor iedereen belangrijk

Nadere informatie

Broedvogelinventarisatierapport. Heseveld, Nijmegen. Marc de Bont Nijmegen, juli 2012

Broedvogelinventarisatierapport. Heseveld, Nijmegen. Marc de Bont Nijmegen, juli 2012 Broedvogelinventarisatierapport Heseveld, Nijmegen 2012 Marc de Bont Nijmegen, juli 2012 Inleiding Methode In 2012 is voor het derde jaar op rij het gebied op broedvogels geteld. Het wordt begrensd wordt

Nadere informatie

Koekange MAC Landschapsbeheer Drenthe Nijend 18a, 9465 TR, Anderen

Koekange MAC Landschapsbeheer Drenthe Nijend 18a, 9465 TR, Anderen Koekange MAC 2014 Landschapsbeheer Drenthe Nijend 18a, 9465 TR, Anderen Table of Contents Inventarisatiegebied Koekange... 3 Overzicht alle waarnemingen... 4 Type elementen... 4 Boomsoorten en diversiteit...

Nadere informatie

Het groeiende beek concept

Het groeiende beek concept Het groeiende beek concept Een ontwikkelingsstrategie voor de Wilderbeek Aanleiding In juni 07 is de Wilderbeek verlegd ten behoeve van de aanleg van de A73. De Wilderbeek kent over het traject langs de

Nadere informatie

Toeristen in Nederland

Toeristen in Nederland Toeristen in Nederland Het is bijna zomer. Veel Nederlanders gaan lekker op vakantie naar het buitenland. Maar er komen ook heel veel buitenlandse toeristen naar Nederland. Hoeveel zijn dat er eigenlijk?

Nadere informatie

DE VEGETATIES van NEDERLAND - Schaminée e.a. Overzicht van de Klassen van Plantengemeenschappen

DE VEGETATIES van NEDERLAND - Schaminée e.a. Overzicht van de Klassen van Plantengemeenschappen DE VEGETATIES van NEDERLAND - Schaminée e.a. Overzicht van de Klassen van Plantengemeenschappen Schaminée - Klassen - n en Lat. naam 01. LEMNETEA MINORIS Eendenkroos 02. RUPPIETEA Ruppia 03. ZOSTERETEA

Nadere informatie

Veldinventarisatie ringslang en levendbarende hagedis A37, omgeving Zwartemeer

Veldinventarisatie ringslang en levendbarende hagedis A37, omgeving Zwartemeer Veldinventarisatie ringslang en levendbarende hagedis A37, omgeving Zwartemeer Veldinventarisatie in opdracht van Advies- en Ingenieursbureau Oranjewoud Opgesteld door Stichting RAVON R.P.J.H. Struijk

Nadere informatie

Broedvogels van de begraafplaats Soerenseweg in Apeldoorn 2018

Broedvogels van de begraafplaats Soerenseweg in Apeldoorn 2018 Broedvogels van de begraafplaats Soerenseweg in Apeldoorn Martin Heinen Vogelwerkgroep Oost-Veluwe, Apeldoorn juni 1 2 1. Inleiding In hebben medewerkers van Vogelwerkgroep Oost-Veluwe op verzoek van Gemeente

Nadere informatie

Kwalitatieve beoordeling perenboomgaard, Schalkwijk

Kwalitatieve beoordeling perenboomgaard, Schalkwijk Kwalitatieve beoordeling perenboomgaard, Schalkwijk 2019-019 2 Kwalitatieve beoordeling boomgaard, Schalkwijk Kwalitatieve beoordeling perenboomgaard, Schalkwijk Opdrachtgever: Gemeente Houten De heer

Nadere informatie

Wandelen Wandelroute Leuvenumse Bos, bij Ermelo

Wandelen Wandelroute Leuvenumse Bos, bij Ermelo Wandelen Wandelroute Leuvenumse Bos, bij Ermelo 5 km Waar Leuvenumse bossen Vertrekpunt Parkeerplaats Poolseweg [https://maps.google.com/? q=52.3032,5.71531] Gevarieerde wandelroute langs de Leuvenumse

Nadere informatie

Beheerplan landgoed Nieuw Cruysbergen

Beheerplan landgoed Nieuw Cruysbergen Ir. W. (Wouter) Delforterie Regiobeheerder Utrecht & Holland Beheerplan landgoed Nieuw Cruysbergen Startbijeenkomst 15 december 2016 bosgroepen.nl 19.00 19.10 Opening Welkomstwoord wethouder Hendrik Boland

Nadere informatie

Cultuurhistorie in Beekdalen

Cultuurhistorie in Beekdalen Cultuurhistorie in Beekdalen Presentatie Natuur Cultuur Wat is cultuurhistorie Landschapsherstelplan Anloerdiepje Natuur Cultuur Wat is cultuurhistorie Van Dale Geschiedenis van de beschaving CH

Nadere informatie

Beplantingsplan. Recreatiepark Elsendorp Rapportnummer Beplantingsplan Recreatiepark Elsendorp, september 2014

Beplantingsplan. Recreatiepark Elsendorp Rapportnummer Beplantingsplan Recreatiepark Elsendorp, september 2014 Beplantingsplan Recreatiepark Elsendorp Rapportnummer 14-0228 www.starobv.nl 1 Beplantingsplan Recreatiepark Elsendorp September 2014 Rapportnummer: 14-0228 In opdracht van: Starline Recreatie Uitgevoerd

Nadere informatie

*Vastgelegde ontkalkte duinen met Empetrum nigrum (H2140) Verkorte naam: Duinheiden met kraaihei

*Vastgelegde ontkalkte duinen met Empetrum nigrum (H2140) Verkorte naam: Duinheiden met kraaihei Dit profiel dient gelezen, geïnterpreteerd en gebruikt te worden in combinatie met de leeswijzer, waarin de noodzakelijke uitleg van de verschillende paragrafen vermeld is. *Vastgelegde ontkalkte duinen

Nadere informatie

DE BANEN NAAR EEN HOGER PEIL

DE BANEN NAAR EEN HOGER PEIL DE BANEN NAAR EEN HOGER PEIL Bekijk op https://www.youtube.com/watch?v=pgyczqy-krm voor het herinirichtingplan Sarsven en De Banen. Begin vorige eeuw kwamen plantenliefhebbers uit het hele land al naar

Nadere informatie

Aanvullend natuuronderzoek TATA. tbv tijdelijke natuur

Aanvullend natuuronderzoek TATA. tbv tijdelijke natuur Aanvullend natuuronderzoek TATA tbv tijdelijke natuur 2017 Aanvullend natuuronderzoek TATA tbv tijdelijke natuur C. van den Tempel & V. Ronde 2017 Projectleider Afdeling Opdrachtgever Financiering Foto

Nadere informatie

NOTITIE Ruimte voor Advies

NOTITIE Ruimte voor Advies NOTITIE Ruimte voor Advies Betreft Resultaten aanvullend ff-onderzoek Balij-Bieslandse bos Adres: Andringastrjitte 27 8495 JZ Aldeboarn Contact: tel Datum 28-09- web mail 0566-632073 06-40559568 www.ruimtevooradvies.nl

Nadere informatie

Dagvlinderwaarnemingen Balgoijse Wetering (west) 2016

Dagvlinderwaarnemingen Balgoijse Wetering (west) 2016 Dagvlinderwaarnemingen Balgoijse Wetering (west) 2016 Kleine vos Hans Hollander 5 november 2016 Rapport 34 ir. Hans Hollander Oudelaan 2005 6605 SC Wijchen 06-37384467 hanshollander@xmsnet.nl Overige publicaties:

Nadere informatie

Natuurontwikkeling en kwaliteitsinvestering landschap

Natuurontwikkeling en kwaliteitsinvestering landschap Natuurontwikkeling en kwaliteitsinvestering landschap ONTWIKKELING NATUURZONE SPORTPARK ELSKENS OOSTERHOUT DATUM: augustus 2014, Landschapsplan en kwaliteitsinvestering Landschap kenmerk: ontwerp-bestemmingsplan

Nadere informatie

NATTE ECO ZONE SCHUYTGRAAF BEELDENBOEK

NATTE ECO ZONE SCHUYTGRAAF BEELDENBOEK NATTE ECO ZONE SCHUYTGRAAF BEELDENBOEK NATTE ECOZONE SCHUYTGRAAF Inleiding 3 Ontwerp 5 Water 7 Randen en oevers 9 Eilanden 13 Verbindingen 17 Gebruik 21 Beplanting 25 I n h o u d NATTE ECOZONE SCHUYTGRAAF

Nadere informatie

Broedvogels. NatuurBeleven bv. Oostermeerkade TV Amstelveen

Broedvogels. NatuurBeleven bv. Oostermeerkade TV Amstelveen NatuurBeleven bv. Oostermeerkade 6 1184 TV Amstelveen 020-4727777 info@natuurbeleven.nl OGA T.a.v. Cees Bruijns Postbus 1104 1000 BC Amsterdam Datum: 8 augustus 2011 e-mail van 3 augustus (mail van Juan-Mei

Nadere informatie

Monitoring bij Natuurboeren. 31 maart 2015

Monitoring bij Natuurboeren. 31 maart 2015 Monitoring bij Natuurboeren 31 maart 2015 problematiek Afname Plant- en dieren leven in het buitengebied Intensivering grondgebruik, verdroging Monitoring bij natuurboeren 2 Monitoring bij natuurboeren

Nadere informatie