Werkstuk Scheikunde Smart Glass

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Werkstuk Scheikunde Smart Glass"

Transcriptie

1 Werkstuk Scheikunde Smart Glass Werkstuk door een scholier 1951 woorden 6 juni ,4 16 keer beoordeeld Vak Scheikunde Smartglass, De nieuwe technologie op het gebied van glas. Het kan blinderen, kleuren, en matten. Houd de zon buiten en de koelte binnen. Voor je privé, toch lekker licht. Inhoudsopgave: 1. Inleiding Deelvraag 1: Hoe werkt smartglass? En waarvoor wordt het gebruikt? Deelvraag 2: Wat zijn liquid Crystals? Deelvraag 3: De opbouw van smartglass (en dieper ingaan op hoe het werkt) Geraadpleegde bronnen Inleiding: Voor het vak Scheikunde heb ik een opdracht gekregen waarin ik onderzoek moet doen naar een gekozen onderwerp. Het onderwerp dat ik gekozen heb ik het zogeheten Smartglass Glas dat door middel van elektriciteit te veranderen is. Ik heb over dit onderwerp eerst informatie gezocht. Nadat ik wist wat Smartglass inhoud ben ik een hoofdvraag gaan bedenken. Deze hoofdvraag luid: Wat is Smartglass? Dat klinkt misschien heel dom of heel globaal maar in feite is er weinig anders mogelijk. Als deelvragen en tevens de paragrafen heb ik het volgende voor bedacht. 1. Hoe werkt smartglass? En waarvoor wordt het gebruikt? 2. Wat zijn liquid Crystals? Pagina 1 van 6

2 3. De opbouw van smartglass (en dieper ingaan op hoe het werkt) Doormiddel van deze vragen hoop ik mijzelf te kunnen verrijken met de info en de technologie. Ik vind het een interessant onderwerp en hoop dat het ik u ook kan uitleggen wat smartglass inhoud en waarvoor het gebruikt wordt. Ook zal ik proberen om een scheikundige verklaring te vinden voor dit nieuwe stukje technologie. (nawoord) Ik moet u al wel vertellen dat ik geen bron buiten het internet heb kunnen raadplegen. Het is nog vrij nieuw en het is in Nederland niet echt in gebruik. De reden hiervoor zult u in het verslag wel lezen. Ook is het probleem dat de meeste geraadpleegde bronnen niet scheikundig ingaan op dit onderwerp. Overal wordt globaal uitgelegd wat smartglass inhoud. Het geen waar het om draait in smartglass wordt geheim gehouden. Veelal reclames die ik ook tegenkom. Ik vond het wel een lastig onderwerp om te doen. 1. Hoe werkt smartglass? En waarvoor wordt het gebruikt? Hoe werkt smartglass? Smartglass is een nieuw ontwikkelde technologie die gebruik maakt van een dubbele laag glas en vloeibare kristallen. Doormidden van een dun laagje van kleiner dan een paar micro meter wordt deze substantie in het midden onder stroom gezet. Hoe het glas, of eigenlijk dat wat er tussen zit beïnvloed, hangt af van de hoeveelheid elektriciteit die door de liquid crystals wordt gelaten. Onder de Smartglass zijn er 3 categorieën Blinderend glas (SPD smartglass) Volledige stroom halve stroom uit Dit glas maakt het glas donkerder tot zwart toe. Hoe meer stroom er door de geleiders gaat hoe meer je kunt zien en hoe minder licht er door komt. Dus uit is blind. Aan Uit Matglas (LC Smartglass) Dit glas maakt het doorkijken onmogelijk maar laat wel volledig licht door. Ook hier weer hoe meer elektriciteit er door heen gaat hoe matter het glas wordt. Het nadeel van dit glas is: je kunt het alleen aan en uit zetten, er is geen tussenstand zoals bij de SPD smartglass. Lichtintensiteit verlagend (EC Smartglass) Dit glas is net als de LC smartglass alleen maar aan en uit te doen. EC glas heeft de functie zonlicht te Pagina 2 van 6

3 verminderen. De lichtintensiteit wordt verminderd door vermindering van de stroom toevoer. Als je de stroom door de kristallen laat gaan zal het glas helder zijn. Zet je de stroom af dan wordt het glas in de meeste gevallen blauwer van kleur. Waar wordt dit voor gebuikt? Deze technologie is zoals al vermeld niet zo lang bekend en dus nog in opkomst. Maar dat neemt niet weg dat het niet in gebruik is. Over de exacte getallen is weinig bekend. Wat wel bekend is zijn de gebruikers. De eerst genoemde, SPD smartglass, wordt zoals in het plaatje denk in vliegtuigen gebruikt. Of dit werkelijk zo is weet ik niet. Dat plaatje is natuurlijk met de computer gemaakt. Maar ik denk dat het in de toekomst wel gebruikt gaat worden in de vliegtuigen. Er zijn al wel auto s die deze technologie gebruiken. Vooral auto s van beroemdheden hebben dit zodat de pers niet naar binnen kan kijken dus al niet eens kan zien wie er in de auto zit. Verder wordt SPD Smartglass toegepast in huizen. Vooral in Amerika wordt dit al veel toegepast omdat daar ongeveer elk huis airco heeft. Airco is nogal duur. En doormiddel van SPD smartglass is dit erg terug te dringen. Door de werking van SPD Smartglass is het licht en warmte dat in het huis komt door de ramen heel erg te beïnvloeden. Waardoor je het lekker koel in huis kunt houden zonder dat je de airco aan hoeft te doen. EC Smartglass wordt ook veel in de toepassing van huizen gebruikt. Maar ook in winkelcentra. Het blijft wel licht binnen maar de felle hete zon komt niet meer naar binnen. Ook kun je door EC smartglass nog wel naar buiten blijven kijken. Dat kan niet met SPD smartglass. EC smartglass houdt ook de zon warmte tegen maar in mindere mate. In onverdekte winkelcentra wordt dit EC smartglass gebruikt om de klanten behaaglijk te kunnen laten shoppen. Deze toepassing is in bijvoorbeeld Dubai al erg in trek. 2. Wat zijn liquid Crystals? Over het algemeen is bekend dat stof in 3 fasen kunnen voorkomen: vast, vloeibaar en gas. Hierdoor zal de naam liquid crystals, vloeibare kristallen, gek overkomen. Hoe kan dat nou? Die naam is niet zomaar uit de lucht komen vallen. Elke stof heeft moleculen met daarin weer atomen. Elk atoom zal zich in een vaste stuk gaan rangschikken. In een element meestal in een kristal rooster. Maar zodra het een vloeibare stof wordt gaat het kristalrooster kapot. Nou zijn er enkele stoffen die een afwijkend gedrag hebben. Een voorbeeld is cholesterolmyristate. (wat deze stof precies is weet ik niet maar het is een voorbeeld overgenomen van een bron) Deze stof is onder de 71 C een vaste stof. Boven de 71 C wordt deze stof een wolkachtige vloeistof. Een stof waar je niet doorheen kun kijken en waar wolken in lijken te zweven. Komt deze stof boven de 86 C dan wordt deze stof ineens helder. Deze tussenfase van vast naar heldere vloeistof wordt de fase van de vloeibare kristallen genoemd, de liquid crystals. Hieronder wordt schematisch weergeven hoe de atomen zicht gedragen bij het verwarmen van cholesterolmyristate. Vaste vorm Liquid Crystal vorm Vloeibare vorm Pagina 3 van 6

4 De rangschikking ven de atomen blijft in de liquid crystal vorm deels behouden. Ze blijven onderling gedeeltelijk zitten maar kunnen wel bewegen. Voor de technologie van Smartglass wordt een ander soort liquid crystals gebruikt. De zogeheten twisted nematic liquid crystals. Deze liquid crystals blijven op hun positie maar gaan wel ander gedrag vertonen. Twisted, zegt het al, ze gaan draaien. Dat kun je je als volgt voorstellen. Deze twisted nematic liquid crystals worden hedendaags al heel veel toegepast in bijvoorbeeld digitale horloges en rekenmachines. Ook worden deze vloeibare kristallen in smartglass gebruikt. De wijze waarop deze kristallen deel uit maken van dit glas word uitgelegd in de volgende paragraaf. 3. De opbouw van smartglass (en dieper ingaan op hoe het werkt) De opbouw Smartglass werkt met behulp van Liquid Crystals. Deze liquid crystals kunnen door middel van elektriciteit gemanipuleerd worden tot bewegen of draaien. De drie verschillenden smartglasses worden hieronder uitgelegd. De algemene opbouw van smartglass is al volgt. Je hebt natuurlijk gewoon glas nodig. Maar daarbij komt meer. Je hebt zoals al vermeld elektriciteit nodig. Deze elektriciteit moet binnen in het glas komen. Dit wordt gedaan doormiddel van een speciale film/coating in de binnenkant van beide glasplaten. Tussen beide glasplaten met coating worden de liquid crystals gedaan. Wat rest is de plus en min pool op de glasplaten aan te brengen. De plus op de ene plaat, en den min op de andere. Het geheel komt in een speciaal kozijn, maar dat is verder niet meer belangrijk. Het geheel komt er dan schematische als volgt uit te zien. SPD Smartglass SPD smartglass is het totaal verduisterende smartglass welke regelbaar is in sterkte. Op volle energie verbruik is het net als gewoon glas. Op uit-stand is het glas zwart en kun je niets meer zien door het glas, noch licht, noch beeld. Deze SPD, Suspended Particle Device werkt doormiddel van elektriciteit. De SPD s zijn te zien als allemaal kleine bolletjes die dan met miljoenen tegelijk tussen de 2 glasplaten komen te zitten. Deze SPD s zijn dus de liquid crystals en doormiddel van elektriciteit gaan deze SPD s zicht rangschikken in een rooster. Als er geen stroom door loopt gaan deze op een willekeurige manier verdelen in de ruimte tussen de 2 glasplaten. Hoe meer elektriciteit is toegevoegd hoe meer de SPD s zicht gaan rangschikken. Met een schuifregelaar of draaiknop kun je zo het gewenste resultaat behalen. LC Smartglass LC Smartglass is het mattende glas. LC smartglass weet ik niet van wat de suspensie is die in het midden wordt gebruikt. Op het internet staat dat LC staat voor Liquid Crystals. Het gaat hier om liquid crystals die maar op één manier licht goed doorlaten. Doorlaten staat tussen aanhalingstekens omdat het er wel doorheen gaat maar ook afkaast wordt. Dit zijn de zogeheten twisted nematic liquid crystals. De kristallen Pagina 4 van 6

5 die kunnen draaien. Door de elektriciteit worden deze kristallen 90 graden gedraaid waardoor ze in een positie komen te staan waarin ze wel licht doorlaten. In het schema zijn de LC s weergegeven als rondjes met streepjes. Deze streepjes buigen het licht af en laten het dus ergens anders aankomen dan jou oog. En jij ontvangt juist licht van plaatsen waar je niet kijkt. Hierdoor is een matglas effect verkregen. Het licht komt er wel doorheen maar wordt afgekaast. EC Smartglass EC smartglass is een smartglass dat zijn kleur kan veranderen. Hierdoor behoud het zijn doorzichtigheid wel. Je behoud scherp beeld maar dan met een kleur. Over het algemeen wordt deze kleur in blauw geleverd. EC staat voor Electro Chromic. EC smartglass maakt net als SPD en LC smartglass gebruik van 2 lagen glas met film/coating en daartussen de liquid crystals. In dit geval de EC s. Deze EC smartglass bestaat uit PDLC s. PDLC staat voor Polymer Dispersed Liquid Crystal Devices. Ook EC smartglass maakt gebruik van de twisted namatic liquid crystals. De PDLC s wordt ook door de electriciteit 90 graden gedraaid. Door deze draaiing wordt de licht inval veranderd. Hierdoor krijg je een prisma effect waardoor bijvoorbeeld alleen nog maar blauw zichtbaar is. De zon lijkt dat een stuk minder vel. Dat is dan binnen ook zo. Het zal een stuk aangenamer zijn achter het glas in de volle zon. Het voordeel van EC smartglass is dat de PDLC s zowel in de aan als uit stand, dus in welke draaiing ook toch scherp beeld geven. Het apparte is dat de EC smartglass precies andersom werkt als de SPD en de LC smartglass. Als de SDP en de LC smartglasses uit staat zijn ze donker of mat. En aan juist helder. EC smartglass is uit juist helder en met de stroomkring gesloten getint. Alle smartglasses zijn zeer laag in verbruik. De EC smartglass verbruikt slechts 2 Volt per vierkante meter. De SPD en LC Smartglass is voor mij nog onbekend. Ik hoop dat ik u op een goede manier heb kunnen uitleggen wat Smartglass is en dat dit op een boeiende manier is gebracht. Ik zelf heb er erg van geleerd. Ik vond het een boeiend onderzoek. Ik wist namelijk niet van het bestaat van dit soort glas. Wat de technologie al weer allemaal kan bereieken tegenwoordig. Scheikundig gezien is Smartglass erg interessant. Dat je doormiddel van electricitiet de ligging van moleculen kunt bepalen is toch wel speciaal vind ik. Het heeft ook even geduurd voor men de juiste materialen heeft gevonden. En ik heb zelfs gelezen dat een Fotograaf achter dit principe is gekomen van zelf tintend glas doordat zij hond over de camera had geplast. Op dit pricicpie is toen verder gebouwd en uitgebreid tot Smartglass. Geraadpleegde Bronnen Pagina 5 van 6

6 Pagina 6 van 6

Alles om je heen is opgebouwd uit atomen. En elk atoom is weer bestaat uit protonen, elektronen en neutronen.

Alles om je heen is opgebouwd uit atomen. En elk atoom is weer bestaat uit protonen, elektronen en neutronen. 2 ELEKTRICITEITSLEER 2.1. Inleiding Je hebt al geleerd dat elektriciteit kan worden opgewekt door allerlei energievormen om te zetten in elektrische energie. Maar hoe kan elektriciteit ontstaan? En waarom

Nadere informatie

Jij en energie: zonne-energie

Jij en energie: zonne-energie De oneindige bron: Zonne-energie Passieve zonne-energie Een soort zonne-energie zal je al snel kunnen bedenken en dat is passieve zonne-energie. Passieve zonne-energie is energie waar je niets voor hoeft

Nadere informatie

Zonwering Raamdecoratie Privacy Projectie Design Protectie

Zonwering Raamdecoratie Privacy Projectie Design Protectie Zonwering Raamdecoratie Privacy Projectie Design Protectie Spelen met zicht, de nieuwe dimensie in zonweren De Nanotecfilm is een nieuwe ontwikkeling in de nanotechniek. Deze komt voort uit technologie

Nadere informatie

Het circulair polarisatiefilter

Het circulair polarisatiefilter Het circulair polarisatiefilter Soms zie je wel eens foto's met een schitterende diepblauwe lucht. Dit kun je doen met een nabewerkingprogramma als Photoshop, maar het kan ook al in de originele foto.

Nadere informatie

Praktische opdracht ANW De zon en ons klimaat

Praktische opdracht ANW De zon en ons klimaat Praktische opdracht ANW De zon en ons klimaat Praktische-opdracht door een scholier 1325 woorden 3 juni 2004 6,9 41 keer beoordeeld Vak ANW De zon en ons klimaat 1. a. Wat is een zonnevlek? Zonnevlekken

Nadere informatie

Samenvatting Natuurkunde hoofdstuk 4

Samenvatting Natuurkunde hoofdstuk 4 Samenvatting Natuurkunde hoofdstuk 4 Samenvatting door Jel 1075 woorden 17 maart 2018 8 3 keer beoordeeld Vak Methode Natuurkunde Nova 1 Warmtebronnen en brandstoffen. Warmtebronnen thuis en op school.

Nadere informatie

Om een lampje te laten branden moet je er een elektrische stroom door laten lopen. Dat lukt alleen, als je een gesloten stroomkring maakt.

Om een lampje te laten branden moet je er een elektrische stroom door laten lopen. Dat lukt alleen, als je een gesloten stroomkring maakt. Samenvatting door een scholier 983 woorden 8 april 2011 6,8 988 keer beoordeeld Vak Methode NaSk Nova Natuurkunde H5 par 1 t/m 5 samenvatting Par. 1 Een stroomkring maken Om een lampje te laten branden

Nadere informatie

Naam: Janette de Graaf. Groep: 7. Datum:Februari Het heelal.

Naam: Janette de Graaf. Groep: 7. Datum:Februari Het heelal. Naam: Janette de Graaf. Groep: 7. Datum:Februari 2017. Het heelal. Inhoudsopgaven. Hoofdstuk 1. Ons zonnestelsel. Blz 3 Hoofdstuk 2. De zon. Blz 4-5 Hoofdstuk 3. De maan. Blz 6 Hoofdstuk 4. Planeten. Blz

Nadere informatie

Windmolenpark Houten. Project nask & techniek Leerjaar 2 havo/atheneum College de Heemlanden, Houten. Namen: Klas:

Windmolenpark Houten. Project nask & techniek Leerjaar 2 havo/atheneum College de Heemlanden, Houten. Namen: Klas: Namen: Klas: Windmolenpark Houten Project nask & techniek Leerjaar 2 havo/atheneum College de Heemlanden, Houten Ontwikkeld door: Geert Veenstra Gerard Visker Inhoud Probleem en hoofdopdracht Blz 3 Samenwerking

Nadere informatie

Samenvatting NaSk Hoofdstuk 6: Stoffen en Moleculen

Samenvatting NaSk Hoofdstuk 6: Stoffen en Moleculen Samenvatting NaSk Hoofdstuk 6: Stoffen en Mol Samenvatting door een scholier 1296 woorden 9 november 2017 7,6 34 keer beoordeeld Vak Methode NaSk Natuur/scheikunde overal Paragraaf 6.1: stoffen herkennen

Nadere informatie

6,6. Werkstuk door een scholier 2141 woorden 6 januari keer beoordeeld. Nederlands

6,6. Werkstuk door een scholier 2141 woorden 6 januari keer beoordeeld. Nederlands Werkstuk door een scholier 2141 woorden 6 januari 2007 6,6 478 keer beoordeeld Vak Nederlands Voorwoord Ik heb het onderwerp pesten bedacht voor mijn werkstuk. Ik heb dat gedaan omdat ik meer over pesten

Nadere informatie

1 ENERGIE Inleiding Het omzetten van energie Fossiele brandstoffen Duurzame energiebronnen

1 ENERGIE Inleiding Het omzetten van energie Fossiele brandstoffen Duurzame energiebronnen 1 ENERGIE... 2 1.1. Inleiding... 2 1.2. Het omzetten van energie... 2 1.3. Fossiele brandstoffen... 5 1.4. Duurzame energiebronnen... 7 1.5. Kernenergie... 9 1.6. Energie besparen... 10 1.7. Energieverbruik

Nadere informatie

5,6. Samenvatting door R woorden 24 januari keer beoordeeld. 1 Een stoomkring maken.

5,6. Samenvatting door R woorden 24 januari keer beoordeeld. 1 Een stoomkring maken. Samenvatting door R. 1985 woorden 24 januari 2016 5,6 130 keer beoordeeld Vak Methode NaSk Nova 1 Een stoomkring maken. Je komt in huis allerlei apparaten tegen die op elektriciteit werken. Apparaten die

Nadere informatie

Water is een heel bekend begrip. De bekende molecuul formule voor water is uiteraard H2O, de stof heeft

Water is een heel bekend begrip. De bekende molecuul formule voor water is uiteraard H2O, de stof heeft Werkstuk door een scholier 996 woorden 14 mei 2003 5 152 keer beoordeeld Vak Scheikunde Inhoudsopgave Wat is waterstof? Wat is water? Wat is filtreren? Wat is destilleren? Drie fasen van water. Wat is

Nadere informatie

André Volten Utopia. speurtocht jaar

André Volten Utopia. speurtocht jaar André Volten speurtocht 8-12 jaar Hallo...! (schrijf hier jouw naam) Jij bent... jaar. Welkom bij André Volten, in museum Beelden aan Zee André Volten begon ooit als schilder maar werd beeldhouwer. Hij

Nadere informatie

WAAROM ALLES-IN-HUIS?

WAAROM ALLES-IN-HUIS? WAAROM ALLES-IN-HUIS? ONTWIKKELD VOOR JOU Het Alles-in-Huis pakket is ontwikkeld met jou, de bewoner, als uitgangspunt. Een voorbeeld, wij weten dat veel mensen s nachts slapen met hun raam open. Daarom

Nadere informatie

DVD speler. mobiele telefoon. verwarming. Lees de uitleg over meten. en energie meten. Zet een X bij het juiste antwoord.

DVD speler. mobiele telefoon. verwarming. Lees de uitleg over meten. en energie meten. Zet een X bij het juiste antwoord. Lees het verhaal van Sjoerd en maak de opdracht. Zet een X bij de apparaten die energie verbruiken. Dit is de kamer van Sjoerd. Hij heeft veel apparaten. Het zijn er meer dan 10!!. Ze gebruiken allemaal

Nadere informatie

Het leek ons wel een interessante opdracht, een uitdaging en een leuke aanvulling bij het hoofdstuk.

Het leek ons wel een interessante opdracht, een uitdaging en een leuke aanvulling bij het hoofdstuk. Praktische-opdracht door een scholier 2910 woorden 3 mei 2000 5,2 46 keer beoordeeld Vak Wiskunde Wiskunde A1 - Praktische Opdracht Hoofdstuk 2 1. Inleiding We hebben de opdracht gekregen een praktische

Nadere informatie

Inhoud Slaapkamer 6 Opwarming 8 Een jaar later 10 Genoeg 12 Terrorist 14 Geheim 16 Olie 20 R.O.A. 23 Betty 26 Vertrouwen 29 Feiten 32 G.O.F. 35 Protest 38 Warm 42 Reuzenmachine 44 Een bewaker! 47 Terrorist?

Nadere informatie

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info Oog Inleiding De meeste mensen hebben 5 zintuigen. Het gezichtsvermogen om te zien, het gehoor om te horen, de reuk om te ruiken, de smaak om te proeven en het gevoel om te voelen. Met zintuigen maak je

Nadere informatie

Groep 8 - Les 4 Duurzaamheid

Groep 8 - Les 4 Duurzaamheid Leerkrachtinformatie Groep 8 - Les 4 Duurzaamheid Lesduur: 30 minuten (zelfstandig) DOEL De leerlingen weten wat de gevolgen zijn van energie verbruik. De leerlingen weten wat duurzaamheid is. De leerlingen

Nadere informatie

Werkstuk Nederlands De Ruimte werkstuk

Werkstuk Nederlands De Ruimte werkstuk Werkstuk Nederlands De Ruimte werkstuk Werkstuk door Denise 1472 woorden 24 maart 2019 0 keer beoordeeld Vak Nederlands Het zonnestelsel Inhoudsopgave Inleiding Onderzoeksvraag Het ontstaan Planeten De

Nadere informatie

Team 3: Het Zonnepaneel Onderzoek naar de werking van een zonnepaneel en de zonneboiler

Team 3: Het Zonnepaneel Onderzoek naar de werking van een zonnepaneel en de zonneboiler Zonnepanelen op school Team 3: Het Zonnepaneel Onderzoek naar de werking van een zonnepaneel en de zonneboiler Jullie gaan onderzoeken hoe een zonnepaneel en de zonneboiler werken 1. SAMENWERKEN IN EEN

Nadere informatie

Spin-afhankelijk transport over anti-fase grenzen in magnetiet films

Spin-afhankelijk transport over anti-fase grenzen in magnetiet films Samenvatting Spin-afhankelijk transport over anti-fase grenzen in magnetiet films Introductie Waarom zijn dunne films van magnetiet (Fe 3 O 4 ) interessant? Dit is omdat magnetiet magnetisch en geleidend

Nadere informatie

Bewonersinformatie Rosmalen. Aandachtspunten voor uw vernieuwde woning

Bewonersinformatie Rosmalen. Aandachtspunten voor uw vernieuwde woning Bewonersinformatie Rosmalen Aandachtspunten voor uw vernieuwde woning 2 Voorwoord Afgelopen periode heeft BAM Woningbouw in opdracht van de eigenaar van uw woning, a.s.r., uw woning verbeterd. Bij de woningverbetering

Nadere informatie

inkijkexemplaar Energie voor de lamp Techniek 1

inkijkexemplaar Energie voor de lamp Techniek 1 Nota s: Energie voor de lamp 1. Probleemstelling 50 2. Transport van elektriciteit in een kring 50 2.1. Wat is een elektrische stroomkring? 50 2.2. Stromen van water - stromen van elektriciteit 51 2.3.

Nadere informatie

Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 2 stoffen en reacties

Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 2 stoffen en reacties Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 2 stoffen en reacties Samenvatting door F. 1622 woorden 22 mei 2015 6,1 40 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Nova Paragraaf 1 Gloeien, smelten en verdampen Als je

Nadere informatie

Cloud Computing. Cloud Computing. Welkom allemaal hier op het science park.

Cloud Computing. Cloud Computing. Welkom allemaal hier op het science park. Cloud Computing Cloud Computing Het Telraam van de Toekomst of Hoe Hyves en Battlefield 2 het Rekenen veranderen... Floris Sluiter Adviseur bij SARA Het Telraam van de Toekomst of Hoe Hyves en Battlefield

Nadere informatie

Deze dame of heer vertelt over hoe het mogelijk is om het energie verbruik te verminderen en laat energie besparende manieren zien.

Deze dame of heer vertelt over hoe het mogelijk is om het energie verbruik te verminderen en laat energie besparende manieren zien. DE ENERGIECOACH Wat doet een energiecoach Deze dame of heer vertelt over hoe het mogelijk is om het energie verbruik te verminderen en laat energie besparende manieren zien. Een opmerking vooraf : Het

Nadere informatie

Tekstboek. VMBO-T Leerjaar 1 en 2

Tekstboek. VMBO-T Leerjaar 1 en 2 Tekstboek VMBO-T Leerjaar 1 en 2 JHB Pastoor 2015 Arnhem 1 Inhoudsopgave i-nask Tekstboek VMBO-T Leerjaar 1 en 2 Hoofdstuk 1 Licht 1.1 Licht Zien 3 1.2 Licht en Kleur 5 1.3 Schaduw 10 1.4 Spiegels 15 Hoofdstuk

Nadere informatie

6,3. Werkstuk door een scholier 1843 woorden 2 december keer beoordeeld. Inleiding

6,3. Werkstuk door een scholier 1843 woorden 2 december keer beoordeeld. Inleiding Werkstuk door een scholier 1843 woorden 2 december 2003 6,3 32 keer beoordeeld Vak ANW Inleiding Energie is iets dat altijd in de buurt is. Bijvoorbeeld een boterham eten, tanken en wassen. Het meeste

Nadere informatie

Introductie. Transportmiddelen. Opdracht 1

Introductie. Transportmiddelen. Opdracht 1 Les 4. Transport Introductie De onderdelen voor de pennen in de fabriek van Pennenland bv moeten van de Verenigde Staten naar de fabriek in Nederland worden verplaatst. We noemen het verplaatsen van deze

Nadere informatie

Stap 4: Indeling maken

Stap 4: Indeling maken Stap 1: Het kiezen van een onderwerp Kies een onderwerp dat je aanspreekt of waar je veel van af weet of waar je graag meer over te weten wilt komen. Klaar? Kleur vakje 1 van het stappenblad. Stap 2: Materiaal

Nadere informatie

De zon in het zwembad

De zon in het zwembad De zon in het zwembad Inleiding Het zwembad Aquarius staat in de gemeente Tienhuizen. Toen het zwembad in 1963 gebouwd werd speelde de energiekosten en het milieu nog niet zo n belangrijke rol. Inmiddels

Nadere informatie

Opstel Nederlands Warmte

Opstel Nederlands Warmte Opstel Nederlands Warmte Opstel door een scholier 2111 woorden 22 april 2018 7 3 keer beoordeeld Vak Nederlands Opdracht: Practicum Titel project: Warm houden https://www.scholieren.com/verslag/opstel-nederlands-warmte

Nadere informatie

10 Materie en warmte. Onderwerpen. 3.2 Temperatuur en warmte.

10 Materie en warmte. Onderwerpen. 3.2 Temperatuur en warmte. 1 Materie en warmte Onderwerpen - Temperatuur en warmte. - Verschillende temperatuurschalen - Berekening hoeveelheid warmte t.o.v. bepaalde temperatuur. - Thermische geleidbaarheid van een stof. - Warmteweerstand

Nadere informatie

Kaart 10 Sneeuw en ijs

Kaart 10 Sneeuw en ijs Kaart 10 Sneeuw en ijs Informatiekaart Werkblad Proefjes: o Warme sneeuw? o Gesmolten sneeuw o Een koud kunstje Quiz: o http://natuur.ariena.com Voor de leerkracht: De kinderen leren de volgende begrippen:

Nadere informatie

Stoffen en Reacties 2

Stoffen en Reacties 2 Stoffen en Reacties 2 Practicum Metalen Naam student 1. Naam student2..... Pagina 2 van 13 Inleiding Reageert metaal met zuurstof? Sinds de mensheid metalen kent worden ze voor allerlei toepassingen gebruikt

Nadere informatie

Samenvatting Scheikunde Scheikunde Chemie overal H1 3 vwo

Samenvatting Scheikunde Scheikunde Chemie overal H1 3 vwo Samenvatting Scheikunde Scheikunde Chemie overal H1 3 vwo Samenvatting door een scholier 1193 woorden 30 oktober 2012 5,8 23 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Chemie overal Samenvatting Scheikunde

Nadere informatie

Voorlichtingsfolder Onderzoek van je ogen bij Bartiméus

Voorlichtingsfolder Onderzoek van je ogen bij Bartiméus Voorlichtingsfolder Onderzoek van je ogen bij Bartiméus Deze voorlichtingsfolder over het onderzoek van je ogen is bedoeld voor kinderen, jongeren en hun ouders. www.bartimeus.nl Informatie voor ouders

Nadere informatie

AFSTANDEN IN PERSPECTIEF

AFSTANDEN IN PERSPECTIEF ESECTIEFTEKENEN AFLEVEING 2 In de eerste aflevering over perspectieftekenen, afgelopen november in ythagoras, hebben we het tekenen van evenwijdige lijnen geïntroduceerd. In deze aflevering denken we na

Nadere informatie

Plaats: bij de oud papier doos in de dolfijnen groep. Nodig: oud papier doos.

Plaats: bij de oud papier doos in de dolfijnen groep. Nodig: oud papier doos. Opdracht 1 Plaats: bij de oud papier doos in de dolfijnen groep. Nodig: oud papier doos. Flip heeft gezien dat jullie na het werken papiersnippers in de oud papier doos gooien en niet in de prullenbak.

Nadere informatie

1 Warmteleer. 3 Om m kg water T 0 C op te warmen heb je m T 4180 J nodig. 4180 4 Het symbool staat voor verandering.

1 Warmteleer. 3 Om m kg water T 0 C op te warmen heb je m T 4180 J nodig. 4180 4 Het symbool staat voor verandering. 1 Warmteleer. 1 De soortelijke warmte is de warmte die je moet toevoeren om 1 kg van een stof 1 0 C op te warmen. Deze warmte moet je ook weer afvoeren om 1 kg van die stof 1 0 C af te koelen. 2 Om 2 kg

Nadere informatie

Werken met een reflectiescherm

Werken met een reflectiescherm Werken met een reflectiescherm Met een reflectiescherm kun je licht, of dat nu flitslicht of gewoon daglicht is, terug laten kaatsen naar je onderwerp. Op die manier kun je dingen die normaal in de schaduw

Nadere informatie

JANNEKE SCHENK. Over de REGENBOOG. Regenbogen en andere lichtverschijnselen aan de hemel, natuurkundig verklaard voor iedereen

JANNEKE SCHENK. Over de REGENBOOG. Regenbogen en andere lichtverschijnselen aan de hemel, natuurkundig verklaard voor iedereen JANNEKE SCHENK Over de REGENBOOG Regenbogen en andere lichtverschijnselen aan de hemel, natuurkundig verklaard voor iedereen inhoud 6 13 69 99 121 129 137 147 177 195 215 286 288 Inleiding Meten aan de

Nadere informatie

Energie : elektriciteit : stroomkringen

Energie : elektriciteit : stroomkringen Energie : elektriciteit : stroomkringen De netspanning is uitgevallen! Pas dan merk je wat elektriciteit voor ons betekent. Geen licht, geen computer, geen playstation, het eten op het elektrisch fornuis

Nadere informatie

Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1, 2, 3

Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1, 2, 3 Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1, 2, 3 4 Samenvatting door Syb 1176 woorden 4 keer beoordeeld 4 maart 2018 Vak Scheikunde Methode Chemie overal Scheikunde H1/H2/H3 Samenvatting PARAGRAAF 1.1 Een stof

Nadere informatie

Eet je dat helemaal alleen op, of ga je helemaal in je eentje er mee spelen? Of als je samen met hun nieuwe speelgoed mag spelen?, hoe vind je dat?

Eet je dat helemaal alleen op, of ga je helemaal in je eentje er mee spelen? Of als je samen met hun nieuwe speelgoed mag spelen?, hoe vind je dat? Optie 1 Ik wil jullie even iets vragen. 1. Bij wie wonen jullie? (papa, mama, broertjes, zusjes, opa, oma, tante en zo zijn er heel veel mogelijkheden) Dus die zijn heel vaak heel dichtbij.. en hoe vind

Nadere informatie

3,1. Werkstuk door een scholier 2188 woorden 16 februari keer beoordeeld

3,1. Werkstuk door een scholier 2188 woorden 16 februari keer beoordeeld Werkstuk door een scholier 2188 woorden 16 februari 2003 3,1 23 keer beoordeeld Vak CKV Ga opzoek naar 4 reclames van 4 verschillende producten: We hebben 4 reclame's uit tijdschriften gevonden. We hebben

Nadere informatie

* Je kunt natuurlijk ook foto s van de lucht maken met de gedraaide zonnebril voor de lens.

* Je kunt natuurlijk ook foto s van de lucht maken met de gedraaide zonnebril voor de lens. Licht in de lucht Proeven met polarisatie Gerard Stout Nodig: * digitale camera * polaroid zonnebril * zonnige dag Licht lijkt heel gewoon. Je merkt het nauwelijks op. Pas als het donker is, mis je licht

Nadere informatie

En dat als je ccfl licht aanzet er binnen in de lamp een helboel gebeurt tot dat het licht eruit komt. Einde Max

En dat als je ccfl licht aanzet er binnen in de lamp een helboel gebeurt tot dat het licht eruit komt. Einde Max Licht is eigenlijk zichtbare warmte. Als iets heel warm word, gaat het licht geven. Vuur geeft bijvoorbeeld licht. En zo werkt het ook met een kaars. Het vlammetje word zo snel warm, dat het licht gaat

Nadere informatie

Polarisatie. Overig Golven, Polarisatie,

Polarisatie. Overig Golven, Polarisatie, Polarisatie Elektromagnetische golven Elektromagnetische golven bestaan uit elektrische en magnetische velden die zich met grote snelheid door de ruimte verplaatsen. De figuur hiernaast geeft een lichtstraal

Nadere informatie

Informatiebron Thema 2b. Zonnepanelen

Informatiebron Thema 2b. Zonnepanelen Auteur Energy College Laatst gewijzigd Licentie Webadres 16 November 2015 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/68732 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.

Nadere informatie

Deel 1. Wat is HDR fotografie?.

Deel 1. Wat is HDR fotografie?. Deel 1. Wat is HDR fotografie?. Inleiding. Met het intrede van de digitale fotografie is ook de beeldbewerkingsoftware in een stroomversnelling geraakt. Eén van de meest recente ontwikkelingen is de High

Nadere informatie

inhoud 1. Overal sterren 2. Wat is een ster? 3. Het leven van een ster 4. Een ster dichtbij 5. De zon 6. Sterren en kleuren 7.

inhoud 1. Overal sterren 2. Wat is een ster? 3. Het leven van een ster 4. Een ster dichtbij 5. De zon 6. Sterren en kleuren 7. Sterren inhoud 1. Overal sterren 3 2. Wat is een ster? 4 3. Het leven van een ster 5 4. Een ster dichtbij 6 5. De zon 7 6. Sterren en kleuren 8 7. Een vallende ster 9 8. De melkweg 10 9. Verrekijkers en

Nadere informatie

TA-DA... de Speurtocht!

TA-DA... de Speurtocht! TA-DA... de Speurtocht! Vragen bij de tentoonstellingen LUBE LOVE en Kammerspiele In het museum zie je meestal schilderijen en beelden. In de tentoonstellingen die je zo gaat bekijken, kom je hele andere

Nadere informatie

braille Anna Guitjens april 2014

braille Anna Guitjens april 2014 braille Anna Guitjens april 2014 Inleiding Ik heb het onderwerp Braille gekozen omdat ik er nog meer over wil weten. Ik heb namelijk mijn spreekbeurt in groep 7 ook over braille gehouden. Over braille

Nadere informatie

Elektriciteit. Elektriciteit

Elektriciteit. Elektriciteit Elektriciteit Alles wat we kunnen zien en alles wat we niet kunnen zien bestaat uit kleine deeltjes. Zo is een blok staal gemaakt van staaldeeltjes, bestaat water uit waterdeeltjes en hout uit houtdeeltjes.

Nadere informatie

Waar denk jij aan bij het woord energie. Schrijf minimaal drie woorden of korte zinnen op.

Waar denk jij aan bij het woord energie. Schrijf minimaal drie woorden of korte zinnen op. Werkblad opdracht 1 opdracht 1 Waar denk jij aan bij het woord energie. Schrijf minimaal drie woorden of korte zinnen op. opdracht 2 Waar ben je benieuwd naar? Wat zou je willen leren als het gaat over

Nadere informatie

uitleg proefje 1 spiegelbeeld schrijven

uitleg proefje 1 spiegelbeeld schrijven proefje 1 spiegelbeeld schrijven Misschien ziet je naam er een beetje kronkelig of gek uit, maar waarschijnlijk is het je wel een gelukt om je naam te schrijven. Het is moeilijk om de letters in spiegelbeeld

Nadere informatie

LYRICS EP1 BEGRIJP ME NIET VERKEERD

LYRICS EP1 BEGRIJP ME NIET VERKEERD LYRICS EP1 BEGRIJP ME NIET VERKEERD Ik ken je tranen en je wensen En je drift om door te gaan Ik ken je afgunst en je twijfel En wat je denkt als je ontwaakt Ik ken je lelijkste momenten Zo donker vol

Nadere informatie

De snelheid van het geluid

De snelheid van het geluid De snelheid van het geluid Hoe snel gaat geluid eigenlijk? Uit ervaring weet je dat het heel snel gaat. Als je met andere mensen praat, dan hoor je meteen wat ze zeggen. Toch weet je ook dat geluid tijd

Nadere informatie

lesbrieven avonturenpakket de uitvinders en het zonnewiel leerlingenbestand Lesbrief 1: Opdracht 1: Maak een energieweb

lesbrieven avonturenpakket de uitvinders en het zonnewiel leerlingenbestand Lesbrief 1: Opdracht 1: Maak een energieweb lesbrieven leerlingenbestand Lesbrief 1: Sunny Opdracht 1: Maak een energieweb Opdracht 2: Teken Sunny de elektrische auto Opdracht 3: De zonnetoren avonturenpakket de uitvinders en het zonnewiel Opdracht

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Remote Sensing

Samenvatting Aardrijkskunde Remote Sensing Samenvatting Aardrijkskunde Remote Sensing Samenvatting door een scholier 1861 woorden 28 juni 2005 6,9 111 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Combinatiebeeld: door beelden met echte kleuren samen te voegen

Nadere informatie

Hoe kleiner hoe fijner

Hoe kleiner hoe fijner Hoe kleiner hoe fijner Keuzeopdracht scheikunde 5vwo Verdiepende opdracht over de verdelingsgraad op nanoschaal Voorkennis: Reactiesnelheid en evenwichten Oriëntatie Deze verdiepingsopdracht gaat over

Nadere informatie

Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 Scheikunde 3 havo

Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 Scheikunde 3 havo Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 Scheikunde 3 havo Samenvatting door een scholier 1366 woorden 12 november 2012 6,2 17 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Chemie overal 1.1 Bij scheikunde hou je

Nadere informatie

Workshop Photonic Materials & Devices 8 oktober 2012 HAVO-4

Workshop Photonic Materials & Devices 8 oktober 2012 HAVO-4 Workshop Photonic Materials & Devices 8 oktober 2012 HAVO-4 Evenement Op 8 oktober brachten 17 leerlingen van 3 scholen uit de regio en bezoek aan de High Tech Campus en kregen de mogelijkheid om een kijkje

Nadere informatie

AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS EN HET ZONNEWIEL

AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS EN HET ZONNEWIEL LESBRIEVEN LEERLINGENBESTAND LESBRIEF 1: SUNNY Opdracht 1: Maak een energieweb Opdracht 2: Teken Sunny de elektrische auto Opdracht 3: De zonnetoren AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS EN HET ZONNEWIEL Copyright

Nadere informatie

Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 2

Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 2 Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 2 Samenvatting door S. 580 woorden 27 januari 2014 5,5 3 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Chemie overal Samenvatting Rep Hfst. 2 Water is bijzonder, dat komt door

Nadere informatie

OVERAL, variatie vanuit de kern. LES- BRIEF 3v/4hv. De zonne-energiecentrale van Fuentes de Andalucía

OVERAL, variatie vanuit de kern. LES- BRIEF 3v/4hv. De zonne-energiecentrale van Fuentes de Andalucía OVERAL, variatie vanuit de kern LES- BRIEF 3v/4hv De zonne-energiecentrale van 1 Zonne-energie is in overvloed beschikbaar maar het is nog niet zo eenvoudig om die om te zetten naar elektrische energie.

Nadere informatie

Junior FIRST LEGO League

Junior FIRST LEGO League Junior FIRST LEGO League Elke dag maken wij keuzes op het gebied van energie. We verwarmen onze huizen, voorzien auto s van brandstof, laden onze mobiele telefoon op, computers worden van stroom voorzien,

Nadere informatie

Voorwoord. Inhoud 6,7. Werkstuk door T woorden 6 juni keer beoordeeld. Tijd. Groep

Voorwoord. Inhoud 6,7. Werkstuk door T woorden 6 juni keer beoordeeld. Tijd. Groep Werkstuk door T. 1625 woorden 6 juni 2016 6,7 10 keer beoordeeld Vak Anders Tijd Thijs Boom Maart - April Groep 7 2016 Voorwoord In 2014 was ik in Amerika, toen ben ik begonnen met nadenken over tijd.

Nadere informatie

Voor het welzijn van kind en school. Klas 3!

Voor het welzijn van kind en school. Klas 3! Voor het welzijn van kind en school Klas 3! Wat is energie Energie heb je nodig om iets te doen. Je hebt het nodig om een auto mee te kunnen laten rijden, een huis mee te verwarmen of een fabriek mee te

Nadere informatie

Als Jasmijn weer eens verliefd is, komt ze meteen naar Lonnie toe.

Als Jasmijn weer eens verliefd is, komt ze meteen naar Lonnie toe. Nieuwe buren Er zijn nieuwe buren bij ons in de straat komen wonen. Jasmijn hijgt van het harde fietsen. Ze wil het nieuwtje zo gauw mogelijk aan haar vriendin vertellen. En?, vraagt Lonnie lachend. Leuke

Nadere informatie

6,6. Praktische-opdracht door een scholier 2250 woorden 7 juni keer beoordeeld. Wiskunde A

6,6. Praktische-opdracht door een scholier 2250 woorden 7 juni keer beoordeeld. Wiskunde A Praktische-opdracht door een scholier 2250 woorden 7 juni 2004 6,6 41 keer beoordeeld Vak Wiskunde A Plan van aanpak Doel: Inzicht krijgen in het systeem van nummerborden in Nederland (vroeger en nu) en

Nadere informatie

Stroomkringen. opdracht 2

Stroomkringen. opdracht 2 Stroomkringen opdracht 8 Wat ga je doen? Je gaat een aantal stroomkringen maken. HIermee kun je bijvoorbeeld een lamp laten branden of een bel laten rinkelen. Lees eerst goed de opdracht en bekijk de illustratie

Nadere informatie

Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 en 2

Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 en 2 Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 en 2 Samenvatting door een scholier 918 woorden 13 januari 2005 6,3 193 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Chemie overal Hoofdstuk 1 1.2: De bouw van een atoom.

Nadere informatie

Spreekbeurt, en werkstuk

Spreekbeurt, en werkstuk Spreekbeurt, krantenkring en werkstuk Dit boekje is van: Datum spreekbeurt Datum krantenkring Inleverdatum werkstukken Werkstuk 1: 11 november 2015 Werkstuk 2: 6 april 2016 Bewaar dit goed! Hoe bereid

Nadere informatie

Lees eerst bij Uitleg leerlingen, proef 1 alles over de onderdelen van de elektrische kringloop. stroomkring 1 stroomkring 2

Lees eerst bij Uitleg leerlingen, proef 1 alles over de onderdelen van de elektrische kringloop. stroomkring 1 stroomkring 2 Lees eerst bij Uitleg leerlingen, proef 1 alles over de onderdelen van de elektrische kringloop. Bekijk de twee stroomkringen op de foto s hieronder. stroomkring 1 stroomkring 2 Noem voor beide stroomkringen

Nadere informatie

Nederlandse handleiding My GPS inbouw Tracker

Nederlandse handleiding My GPS inbouw Tracker Met de My GPS Tracker raakt u nooit meer iets kwijt Nederlandse handleiding My GPS inbouw Tracker www.mygpstracker.nl 1 Welkom bij My GPS Tracker Bedankt voor uw keuze voor My GPS Tracker. In deze handleiding

Nadere informatie

Hoe weet je wat er van je verwacht wordt?

Hoe weet je wat er van je verwacht wordt? Het Sectorwerkstuk Hoe weet je wat er van je verwacht wordt? Je krijgt een online SWS-boekje. Daarin staat: waarom je een SWS moet maken, wat de eisen zijn waaraan je moet voldoen, wat de planning is.

Nadere informatie

Energiebespaar Tips!

Energiebespaar Tips! Energiebespaar Tips! Hieronder vind u een aantal tips waarmee u op uw energierekening vele euro s kunt besparen. De tips zijn verdeeld in de verschillende onderdelen waaraan u energie verbruikt in uw huis.

Nadere informatie

Vast, vloeibaar, gas. Tirza van Zandwijk. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Vast, vloeibaar, gas. Tirza van Zandwijk. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. Auteur Tirza van Zandwijk Laatst gewijzigd 01 November 2015 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/67996 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van

Nadere informatie

Hoe maak ik een werkstuk?

Hoe maak ik een werkstuk? Hoe maak ik een werkstuk? Stap 1: Onderwerp en vraag Voordat je kunt beginnen met het maken van een werkstuk, moet je natuurlijk een onderwerp kiezen. Als je een onderwerp hebt gekozen ga je bedenken wat

Nadere informatie

Elektriciteit. Wat is elektriciteit

Elektriciteit. Wat is elektriciteit Elektriciteit Wat is elektriciteit Elektriciteit kun je niet zien, niet ruiken, niet proeven, maar wel voelen. Dit voelen kan echter gevaarlijk zijn dus pas hier voor op. Maar wat is het dan wel? Hiervoor

Nadere informatie

Handleiding voor: * spreekbeurt * nieuwskring * leeskring * werkstuk

Handleiding voor: * spreekbeurt * nieuwskring * leeskring * werkstuk Handleiding voor: * spreekbeurt * nieuwskring * leeskring * werkstuk Antoniusschool Groep 5/6 Let op: deze heb je het hele schooljaar nodig! Hoe maak je een spreekbeurt? Mijn voorbereiding: 1. Je kiest

Nadere informatie

4 Het heelal 6. De zon. De aarde. Jupiter. De maan. Ons zonnestelsel. Mars. Mercurius Venus

4 Het heelal 6. De zon. De aarde. Jupiter. De maan. Ons zonnestelsel. Mars. Mercurius Venus Inhoud 4 Het heelal 6 De zon 10 8 De aarde De maan Jupiter 18 12 Ons zonnestelsel 14 15 16 Mars Mercurius Venus 22 Saturnus Verre planeten 24 Satellieten van het zonnestelsel 20 26 Planetoïden 27 Kometen

Nadere informatie

Duurzaamheid. Complex Duinstate

Duurzaamheid. Complex Duinstate Duurzaamheid Complex Duinstate Kaatsheuvel Maart 2010 Leerling Hans van Ierland Casade Woondiensten 09-03-2010 Docent Ellen Venhuizen Wijkwerk niveau 3 fase 3 helicon opleidingen 1 Inhoud Bladzijde: Inleiding

Nadere informatie

Groep 7 - Les 1 Stroom in huis

Groep 7 - Les 1 Stroom in huis Leerkrachtinformatie Groep 7 - Les Stroom in huis Lesduur: 45 minuten (zelfstandig) DOEL De leerlingen ontdekken en beschrijven de werking van een stekker en stopcontact. De leerlingen kunnen het gebruik

Nadere informatie

Zwarte Piet heeft zich vergist

Zwarte Piet heeft zich vergist november 2013 vanaf 4 jaar Zwarte Piet heeft zich vergist tekst: Judith Nieken muziek: Ton Kerkhof - Zwarte Piet heft zich vergist 1 Zwarte Piet heeft zich vergist met z n bootje, met z n bootje, Zwarte

Nadere informatie

Simon de schildpad. 2012 J van Weert 1

Simon de schildpad. 2012 J van Weert 1 Programmeren met Simon Simon de schildpad 2012 J van Weert 1 Inleiding: Wat is programmeren eigenlijk? Een computer doet niets zonder een programma. Die programma s worden geschreven door mensen: programmeurs.

Nadere informatie

Tijd. Thijs Boom Groep 7

Tijd. Thijs Boom Groep 7 Tijd Thijs Boom Groep 7 Maart - April 2016 Voorwoord In 2014 was ik in Amerika, toen ben ik begonnen met nadenken over tijd. Ik werd om drie uur s nachts wakker, door een jetlag. Ik wou weten hoe dat kwam

Nadere informatie

Praktische Opdracht (p.o.) brugklassen 2015-16. De Romeinen! NAAM: KLAS: ONDERWERP: 01-02-2016 p.o. inleveren!

Praktische Opdracht (p.o.) brugklassen 2015-16. De Romeinen! NAAM: KLAS: ONDERWERP: 01-02-2016 p.o. inleveren! Praktische Opdracht (p.o.) brugklassen 2015-16 NAAM: KLAS: ONDERWERP: 01-02-2016 p.o. inleveren! De Romeinen! Inhoudsopgave Hoe gaan jullie te werk? Blz. 2 Hoofd- en deelvragen bedenken Blz. 3 Inleiding

Nadere informatie

Rapport. Klimaatvoetafdruk 2010 van Van Vessem & Le Patichou. (openbare versie)

Rapport. Klimaatvoetafdruk 2010 van Van Vessem & Le Patichou. (openbare versie) Rapport Klimaatvoetafdruk 21 van Van Vessem & Le Patichou (openbare versie) Auteur: drs. Han van Kleef Datum: 4 april 211 Document: 2724RAPP1144 Rapport Klimaatvoetafdruk 21 Van Vessem & Le Patichou 1.

Nadere informatie

De hele noot Deze noot duurt 4 tellen

De hele noot Deze noot duurt 4 tellen HERHALING KLAS 1. In de eerste klas heb je geleerd hoe je een melodie of een ritme moet spelen. Een ritme is een stukje muziek dat je kunt klappen of op een trommel kunt spelen. Een ritme bestaat uit lange

Nadere informatie

Samenvatting 3.1, 3.2 en 3.3 (2)

Samenvatting 3.1, 3.2 en 3.3 (2) Samenvatting 3.1, 3.2 en 3.3 (1) Kenmerkend voor het optreden van een chemische reactie is dat de stofeigenschappen veranderen. Als stofeigenschappen veranderen, dan zijn er dus nieuwe ontstaan.. Deze

Nadere informatie

Wisselspanningen. Maximale en effectieve waarde. We gaan de wisselspanning aansluiten op een weerstand. U R. In deze situatie geldt de wet van Ohm:

Wisselspanningen. Maximale en effectieve waarde. We gaan de wisselspanning aansluiten op een weerstand. U R. In deze situatie geldt de wet van Ohm: Wisselen Maximale en effectieve waarde We gaan de wissel aansluiten op een weerstand. I I G In deze situatie geldt de wet van Ohm: I = We zien een mooie sinusvormige wissel. De hoogste waarde word ook

Nadere informatie