IAD, vochtletsels, luierdermatitis of Wat is het nu? Kris Bernaerts Verpleegkundig specialist wondzorg Wondzorg support team UZ Leuven

Transcriptie

1 IAD, vochtletsels, luierdermatitis of Wat is het nu? Kris Bernaerts Verpleegkundig specialist wondzorg Wondzorg support team UZ Leuven

2 Wat is IAD? incontinence associated dermatitis of incontinentie geassocieerde dermatitis reactive response of the skin to chronic exposure to urine and faecal matter, which can be observed as an inflammation and erythema with or without erosion (Gray et al, 2007) skin inflammation manifested as redness with or without blistering, erosion, or loss of the skin barrier function that occurs as a consequence of chronic or repeated exposure of the skin to urine (Beeckman et al, 2017)

3 Wat is IAD? Synoniemen: Vochtletsel Luierdermatitis Perineale dermatitis of rash Incontinentieletsel Huidmaceratie Smetten Eén van de 4 vormen van vocht-geassocieerde huidletsels (moisture-associated skin damage of MASD)

4 Wat is IAD? Moisture associated skin damage Te lange bloostelling aan urinaire en/of faecale incontinentie IAD Te lange bloostelling aan perspiratie in huidplooien Intertrigo Te lange bloostelling aan wondvocht Periwondvocht geassocieerde dermatitis Te lange bloostelling aan excreties uit stoma Peristomale vocht geassocieerde dermatitis

5 Etiologie IAD Structuur van de huid Epidermis Dermis hypodermis

6 Etiologie IAD Beïnvloedende factoren bij het ontstaan Duur van blootstelling aan het vocht Chemische samenstelling van het vocht (irriterende stoffen) ph van het vocht Mechanische factoren zoals wrijving Geassocieerde micro-organismen Lokalisaties

7 Etiologie IAD (Beeckman et al, 2009)

8 IAD: relevant probleem? Schatting 20% gehospitaliseerde patiënten incontinent IAD belangrijkste complicatie Prevalentie tussen 5,6 en 50% Incidentie tussen 3,4 en 25% Hogere prevalentie bij patiënten met chronisch probleem en nood aan langdurige zorg Kottner et al, 2017: Europese studie in diverse setting bij 3713 patiënten Prevalentie 6,1% 1/3 van patiënten met faecale incontinentie ontwikkelt IAD

9 IAD: relevant probleem? Veel patiënten met risicofactoren Incontinentie, vooral door stoelgang of combinatie Gezondheidstoestand (kritiek ziek, multimorbiditeit) Koorts Verminderde perfusie en oxygenatie Slechte huidconditie vb diabetes Verminderde mobiliteit en activiteit Hogere afhankelijkheid Slechte voedingstoestand Risico op frictie Verminderde bewustzijnstoestand

10 IAD: relevant probleem? In praktijk Preventie en behandeling niet optimaal Te late herkenning van risicopatiënten Te late start van preventie Preventie niet lang genoeg toegepast Vasthouden aan oude rituelen

11 IAD: relevant probleem? Kwaliteit van patiëntenzorg Fysiek discomfort Branderig gevoel Pijn Jeuk Sociaal en psychisch lijden Verhoogde zorgzwaarte Verhoogde kosten behandeling Risicofactor ontwikkelen decubitus

12 IAD of decubitus? Het is niet altijd wat het lijkt. Moeilijk onderscheid IAD vs decubituswonde Studie 1452 verpleegkundigen in 5 landen: slechts 22% correcte observaties (Beeckman et al.)

13 IAD of decubitus? Geen goede diagnose = geen goede behandeling Slechte inzet tijd en materialen Suboptimale zorg Pijn en ongemak voor patiënt Ontstaan van grotere wonden Toename kans op infectie Risico op sepsis Overlijden PuClas 4: e-learning

14 IAD of decubitus : differentieel diagnose IAD Drukletsel

15 IAD of decubitus : differentieel diagnose Beeckman et al., Onderscheid wondletsels: decubitus of IAD?, Nursing sept 2014

16 GLOBIAD: een nieuwe classificatietool

17 Categorieën vochtletsel Verschillende tinten van roodheid Ontvelling of open huid: Beschadigd Open blaasjes Blaren Frictieletsel Diffuus patroon Verschillende tinten van roodheid Witte schilfering satelietletsels Ontvelling of open huid: Beschadigd Open blaasjes Blaren Frictieletsel Diffuus patroon Witte schilfering Satelietletsels Fibrinebeslag Overvloedig exsudaat Groene verkleuring, etter

18 IAD preventie en behandeling Observeer dagelijks Voorkom of minimaliseer contact van urine en/of stoelgang Wissel tijdig incontinentiemateriaal, natte verbanden, Goede mictietraining Gebruik enkel blaassondes in geval van zeer hoog risico Voorkom transpiratie Vermijd huid op huid contact Vermijd teveel onderlagen

19 IAD preventie en behandeling Drie pijlers Skin cleansing: reinig Skin moisturizing: hydrateer Skin protecting: bescherm

20 IAD preventie en behandeling Reinigen Dagelijks en na elke episode van incontinentie Opletten met standaard zepen: vaak alkalisch! Gebruik ph neutrale zepen ( ph tussen 5,4 en 5,9) Gebruik water en badolie Minimaal wrijven Schade aan bovenste huidlaag Gebruik ev Molicare schuim om stoelgang te verwijderen Gebruik zachte (wegwerpbare) washandjes Droog indien nodig en al deppend Let op met reinigingsdoekjes

21 IAD preventie en behandeling Hydrateren Herstel van de intercellulaire lipiden Verminderen van vochtverlies via stratum corneum Behouden van barrière functie Beschermen Voorkomen van huiddefect door vocht of irriterende stoffen Moet observatie toelaten

22 ABC van vochtletsels

23 ABC van vochtletsels: IAD Algemene aandachtspunten Goede mictietraining Wissel tijdig incontinentiemateriaal, natte verbanden, etc Gebruik steeds PH-neutrale produkten en zepen Gebruik geen incontinentiedoekjes Algemene reiniging Was huidletsel en omgeving zacht met water en badolie Menalind schuim om stoelgang te verwijderen Deppend drogen, niet wrijven

24 ABC van vochtletsels: IAD Bescherming = preventie GLOBIAD 1A: roodheid zonder tekens van infectie Gebruik Cavilon wipes als laatste veegbeurt na reiniging Gebruik Cavilon crème 2x/dag dun laagje, hoeveelheid van een erwt Evalueer nood aan blaassonde en/of rectale sonde

25 ABC van vochtletsels: IAD Curatieve behandeling zonder infectie GLOBIAD 1A: intacte huid met hoog risico op ontvelling GLOBIAD 2A: ontvelling van de huid Gebruik Cavilon advanced skin protectant 2x/week Zolang externe uitlokkende factor aanwezig blijft

26 ABC van vochtletsels: IAD Curatieve behandeling met (schimmel) infectie GLOBIAD 1B: intacte huid met tekens van infectie GLOBIAD 2B: ontvelling van de huid met tekens van infectie Wassen met Isobetadine zeep 2X/dag zolang tekens van infectie aanwezig zijn Huid naspoelen met water Nystatinecrème en Mesoft

27 Resultaten Eerste positieve resultaten merkbaar Betere aandacht/kennis bij verpleegkundigen Snellere detectie risicopatiënten Snellere preventie

28 Resultaten Cavilon Advanced Skin protectant Verhoogd comfort Significante daling van pijn Aanbrengen is wel nog pijnlijk, maar minder frequent nodig Produkt hoeft niet verwijderd te worden Snelle eenvoudige applicatie Respecteren van droogtijd! Kleurloos produkt, niet verwijderen Snellere positieve evolutie in complexe casussen

29 Conclusie Ken het verschil tussen decubitus en IAD Zorg voor goede hygiëne en basiszorg Voorkomen is beter dan genezen Werk gericht curatief Keep it simple! Een goed beleid mag niet moeilijker zijn dan het ABC!