Boekverslag Nederlands Zoeken naar Eileen W. door Leon de Winter

Transcriptie

1 Boekverslag Nederlands Zoeken naar Eileen W. door Leon de Winter Boekverslag door een scholier 1723 woorden 28 juli ,7 26 keer beoordeeld Auteur Genre Leon de Winter Psychologische roman Eerste uitgave 1981 Vak Nederlands Opdracht Voor Bernadet Eerste jaar van verschijnen 1981 Bron Grote Lijsters 1996 Genre Literair/psychologisch roman Samenvatting Indicatief excerpt: Een boekhandelaar is op zoek naar het verhaal van een jonge vrouw die op een dag zijn winkel binnenkwam met een kind op haar arm. Ik heb bij het opschrijven van het verhaal opgelet op de indeling in hoofdstukken (elk hoofdstuk is een alinea) alleen heb ik af en toe onbelangrijke hoofdstukken overgeslagen. Ik heb voor het begin van elk hoofdstuk een letter gezet. Die slaan op de manier van vertellen en het onderwerp, want in het boek zitten drie verschillende perspectieven en verhalen door elkaar. M : de ontmoetingen tussen de verteller en Marc. E : het door de verteller verzonnen verhaal over Eileen op basis van de weinige gegevens die hij heeft. V : Het verhaal over het verleden van de verteller. E) Eileen gaat met Ann en Kevin naar Dublin waar ze heeft besloten ontmaagd te zullen worden. (Ann gaat mee als dekmantel voor het uitstapje en logeert bij haar zus Susan, terwijl Eileen en Kevin in een hotel Pagina 1 van 5

2 logeren waar Eileen dan ook daadwerkelijk ontmaagd wordt.) M) De verteller (een boekhandelaar ) vertelt over de zorgvuldig opgebouwde sleur die zijn leven beheerst, en hoe deze veilige sleur bijna door Eileen werd verbroken. Hij vertelt ook over de eerste ontmoeting met Marc (de man van Eileen.) De boekhandelaar had Marc een brief gestuurd omdat hij nieuwsgierig naar het verhaal van Eileen was, en op een ochtend komt Marc dus zijn winkel binnenvallen en begint te vertellen. E) Kevin werkt in het installatie bedrijf van Marc. Op een dag moet hij naar het huis van Eileen in B. Daar vindt de eerste ontmoeting tussen Eileen en Kevin plaats. Kevin zorgt dat Eileen de zwangere secretaresse van Marc mag vervangen. M) Marc vertelt over de dag na Eileen's uitstapje naar Dublin. E) Marc gaat avances maken naar Eileen. Eileen gaat weer naar bed met Kevin. E) Eileens moeder verbiedt haar nog langer met Kevin om te gaan want Kevin is protestant en Eileen is katholiek (ze wonen in Noord-Ierland.) Eileen begint te merken dat ze maar niet ongesteld wordt. M) Marc vertelt over zijn relatie met Kevin: Kevin en zijn ouders waren de buren van Marc en zijn familie. Marc was de jongste van een grote familie en dus trok Kevin vooral naar hem toe (ook al scheelde het nog elf jaar.) Kevin kwam erg vaak bij hun omdat het daar erg gezellig was. Toen zijn ouders in een ongeluk veroorzaakt door de IRA omkwamen, wilde Kevin koste wat kost door Marc's familie in huis genomen worden, en dat lukte hem uiteindelijk ook. Toen Marc opzich zelf ging wonen, nam hij Kevin mee. E) Marc vraagt Eileen mee uit eten. E) Eileen koopt een zwangerschapstest, die bewijst dat ze zwanger is. E) Eileen gaat na weer een etentje met Marc expres met hem naar bed om zo te kunnen zeggen dat het kind van hem is. (Marc is wel katholiek, dus dat mag wel.) V) De vader van de verteller had een mateloze passie voor Engeland en de britten waar hij zijn karakterloosheid en innerlijke leegte mee camoufleerde. Hij kleedde zich als een brit en was een leraar engels op het lyceum. Hij was met een engelse getrouwd. De verteller werd geboren in Deventer, en verhuisde vier jaar later samen met zijn ouders en zijn oudere broer naar Eindhoven. De verteller merkt dat hij in de voetsporen van zijn vader is getreden, en hoe hij binnen net zo leeg als zijn vader is. E) Eileen herinnert zich haar eerste menstruatie. Ze vertelt Kevin alles: haar zwangerschap en haar plan met Marc. Kevin stelt voor weg te lopen. V) De boekhandelaar vertelt over het leven in de winkel en hoe de winkel (een antiquariaat) van zijn overleden oom in zijn handen kwam. Hij verhuisde naar Londen met zijn vriendin Marianne, en zette de handel voort. Na een tijdje ging Marianne terug naar Nederland omdat ze geen voldoening putte uit het leventje dat ze daar leidde. Toen de verteller haar opzocht maakten ze (niet met zoveel woorden) een eind Pagina 2 van 5

3 aan hun relatie. Nu begon de verteller zich helemaal terug te trekken in de ijzeren sleur die hij zo voorzichtig opbouwde. E) Kevin heeft een huisje voor Eileen gehuurd waar ze naartoe vlucht om het kind af te wachten. M) Marc vertelt over wat hij weet van de vlucht van Eileen en Kevin. Ann had hun verteld dat Eileen van Marc zwanger was. Marc en de ouders van Eileen hadden overal naar Eileen en Kevin gezocht, tot Kevin uiteindelijk schreef waar Eileen zat, omdat hij het niet meer vol hield. Hij hield vol dat Eileen van Marc zwanger was, zodat zij tenminste veilig was. E) Brieven van Kevin aan Eileen. Hij schrijft haar waarom hij haar 'verraden' heeft, en over de vreemde parallel tussen het verhaal "Tristan en Isolde" en hun eigen verhaal: beiden gaan over een verboden liefde, een verboden zwangerschap en een verhouding van de vrouw met een derde man als dekmantel voor haar zwangerschap. E) Eileen bevalt van een dochter. Ze is ondertussen met Marc getrouwd. Ze besluit Kevin op te zoeken in Londen, om hem zijn dochter te laten zien. Op een van de adressen die ze heeft hoort ze dat Kevin drugsverslaafd was en dat hij door een niet goed gereinigde punt van een spuit (misschien had hij hem zelf vergiftigd) overleden is. Een paar dagen later loopt ze de boekwinkel van de verteller binnen, en vraagt naar het boek "Tristan en Isolde" dat de verteller echter niet heeft. Als het kind overgeeft, raken de verteller en Eileen aan de praat. Enkele dagen later ontmoeten ze elkaar weer, en gaan samen naar het museum en iets drinken. Als hij weer een paar dagen later "Tristan in Brittany" voor haar koopt, en haar wil op zoeken om het haar te geven, hoort hij dat ze verdwenen is. V) De verteller vertelt over hoe hij besloot op zoek te gaan naar het verhaal van Eileen, doordat hij zo door haar geintrigeerd werd. Tijd Datering: Het boek is voor het eerst uitgekomen in 1981 en speelt zich waarschijnlijk ook rond die tijd af. Het verhaal over het verleden van de verteller, begint rond de Tweede Wereldoorlog. Vertelde tijd: Het verhaal over de gesprekken met Marc beslaat enkele weken of maanden (dat is zeer moeilijk vas te stellen.) Dat over Eileen duurt ongeveer een jaar, en dat over het verleden van de verteller ongeveer veertig jaar. Het verhaal wordt scenisch verteld: het springt de hele tijd heen en weer tussen de drie verschillende tijdsaspecten, en ook daarbinnen worden grote sprongen gemaakt, en worden bepaalde momenten (heel) uitgebreid verteld. Plaats Het verhaal speelt zich af in Engeland en Ierland. Deze plaatsing heeft geen symbolische betekenis, maar is wel fundamenteel, want in een minder streng land zoals Nederland, had Eileen makkelijk kunnen Pagina 3 van 5

4 aborteren, en dan was er geen verhaal geweest. Het milieu is streng katholiek, want daardoor moet Eileen een katholieke man als dekmantel voor haar zwangerschap gebruiken. Personen Eileen: Ze is ongeveer achttien en rossig blond. Ze is streng katholiek. Ze leeft in het plaatsje B., en werkt in S. Ze heeft afgrijzen van de Natuur, het Lot en verroeste patronen in de samenleving. Ze is erg koel en zelfstandig. Ze is een round character, want er gebeurt psychologisch veel met haar, alleen je krijgt niet echt te weten wat voor karakter ze heeft. Kevin: Hij is ongeveer twintig. Hij is protestant maar is opgegroeid in een gemengde buurt. Hij is wees en woont bij zijn vroegere buurjongen, Marc. Hij is erg impulsief en afhankelijk van anderen, en als hij probeert zelf de touwtjes in handen te nemen (de vlucht met Eileen) gaat het dus ook mis. Kevin is een flat character. Marc: Hij is ongeveer dertig. (elf jaar ouder dan Kevin) Hij is de jongste van een talrijke familie. Hij heeft een eigen installatiebedrijf. Hij is erg goedgelovig, soms ook uit vrije wil, want hij heeft niet door dat Eileen hem gebruikt heeft. Ook Marc is een flat character. Vertelinstantie: Het verhaal over Eileen heeft een auctorieel perspectief. Dat over de ontmoetingen met Marc en dat over het verleden van de verteller zijn verteld in het ik-perspectief met een vertellend-ik en een belevend-ik. Stijl Uitvoerige beschrijvingen met rijen van aanelkaar gehechte bijvoeglijke naamwoorden: (...) Ann's zus Susan, een kleine, mollige, jonge vrouw met lang, dun, snel vet wordend haar die aan Dublin Univerity geschiedenis studeert. (blz. 9) Rare zinsconstructies: Eileen zei: ja natuurlijk, dat leek haar wel leuk, en tegelijk besefte ze (...) (blz. 76) Bladzijden vol met indrukken, zinnen zonder werkwoorden die van alles in de omgeving beschrijven, zoals: De levensmiddelen in de volle koelkast, de volle voorraadkast, veiligheid,voorbereid-zijn De opspattende belletjes boven haar glas cola. Alsof haar oogbollen brandden, met peper waren ingesmeerd. (blz. 95) Pagina 4 van 5

5 Thematiek Belangrijke verhaal motieven zijn: -leegte, als symbool voor innerlijke leegte, karakterloosheid en lege levens. -lot, toeval, natuur als symbool voor de onmogelijkheid je leven naar inzicht in te delen, maar alleen aan de hand van gebeurtenissen, dus het lot. -roest,veroudering als symbool voor verroeste patronen in de samenleving, waardoor Eileen en Kevin een eeuwenoud verhaal herleven. De thematiek van het verhaal draait om deze motieven, en bovendien om het probleem van het schrijverschap: hoe uit overgeleverde fragmenten een verhaal samen te stellen, en hoe met werkelijkheidverbeelding om te gaan bij het schrijven van een verhaal. Titelverklaring: Zoeken naar Eileen W. is een soort indicatief excerpt van het verhaal: de verteller is voortdurend op zoek naar het verhaal van Eileen. Waardering Het aantal herdrukken staat niet in het boek vermeld. Waarschijnlijk is dit de tweede druk, dus is het boek nu alleen verkrijgbaar in een boekenpakket. Ook de waarderingsgeschiedenis is moeilijk vast te stellen. In de recensies die ik gelezen heb wordt het een goed boek gevonden, dat echter niet op een spannende manier verteld is: het verhaal wordt voortdurend onderbroken door uitvoerige beschrijvingen, moeilijke woorden en niet ter zake doende stukken verhaal. Ik vind dat bepaalde dingen niet duidelijk naar voren komen, en dus net zo goed weggelaten zouden kunnen worden: Dat de verteller op zoek is naar het verhaal van Eileen omdat hij zelf geen verhaal heeft (dit heb ik uit de recensies, want ik zelf ben er niet op gekomen) valt voor mij niet echt uit het verhaal te halen, dus ga ik me al lezend afvragen waarom het hele verleden van de verteller zo uitgebreid verteld wordt. Ik vind wel dat het boek een mooi verhaal heeft, maar dat zou meer op de voorgrond moeten treden, en niet zo vaak onderbroken worden. Dat de verteller buiten het verhaal staat draagt ook bij aan het ontbreken van spanning in het verhaal. Pagina 5 van 5