Gelet op de aanvraag van Mevr. Annie Versonnen, Directeur-generaal a.i. van de ADSEI ontvangen op 11/08/2010;

Transcriptie

1 1/10 Sectoraal comité voor de Federale Overheid Beraadslaging FO nr 20/2010 van 21 oktober 2010 Betreft: Aanvraag tot machtiging voor het implementeren van een elektronische mededeling van persoonsgegevens tussen de Algemene Administratie van de Patrimoniumdocumentatie (hierna de AAPD) en de Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie (hierna de ADSEI), met het oog op het aanmaken van censusvariabelen die aan Eurostat zullen overgemaakt worden (AF/MA/2010/107) Het Sectoraal comité voor de Federale Overheid; Gelet op de wet van 8 december 1992 tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer ten opzichte van de verwerking van persoonsgegevens (hierna WVP), inzonderheid de artikelen 31bis en 36bis; Gelet op het koninklijk besluit van 17 december 2003 tot vaststelling van de nadere regels met betrekking tot de samenstelling en de werking van bepaalde sectorale comités opgericht binnen de Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer, inzonderheid artikel 18; Gelet op de aanvraag van Mevr. Annie Versonnen, Directeur-generaal a.i. van de ADSEI ontvangen op 11/08/2010; Gelet op de aanvraag van het technisch en juridisch advies gericht aan de Federale Overheidsdienst Fedict op 05/10/2010; Gelet op het verslag van de Voorzitter; Beslist op 21 oktober 2010, na beraadslaging, als volgt:

2 Beraadslaging FO 20 /2010-2/10 I. VOORWERP VAN DE AANVRAAG 1. De Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie (hierna "ADSEI") organiseert al jaren de zogenaamde Algemene Volks en Woningentellingen, die men vandaag de "census" noemt. De census is een belangrijke bron van socio-economische informatie in ons land en wordt gebruikt door onderzoeksinstellingen van de overheid, de academische wereld en tal van andere belanghebbenden. 2. De Algemene Socio-Economische Enquête 2001" is de laatste exhaustieve enquête die in 2001 werd georganiseerd. Deze enquête leverde een ruim spectrum aan informatie, zoals gegevens over woningen, onderwijs en sociale zekerheid. Het is de bedoeling om de woninggegevens uit de enquête van 2001 te actualiseren met de gegevens uit het kadaster (dat deel uitmaakt van de Algemene Administratie van de Patrimoniumdocumentatie (hierna "AAPD")). De gevraagde gegevens zijn op zich wel geen woninggegevens (het kadaster bevat immers enkel informatie over percelen) maar door koppeling van deze gegevens met andere databanken 1 kan een woningenbestand aangemaakt worden. 3. Gegevens die vroeger via de Algemene Socio-Economische Enquête werden ingezameld, zullen nu dus door ADSEI bij verschillende overheidsdatabanken worden opgevraagd en dit ingevolge de wijziging van de wet van 4 juli 1962 betreffende de openbare statistiek (hierna de Statistiekwet ), waarvan artikel 1bis, 3, sinds bepaalt dat bij de keuze van de methode van de verzameling van gegevens, de voorrang moet worden gegeven aan secundaire verzameling boven primaire verzameling. 1 Er zullen onder meer koppelingen gebeuren met de volgende databanken, die door ADSEI beheerd worden: "DBRIS 2" en de "Algemene Socio-Economische Enquête 2001". DBRIS» staat voor "Database des Redevables de l'information Statistique". DBRIS 2 is de tweede versie van DBRIS en is vooral gebaseerd op de gegevens uit de Kruispuntbank van de Ondernemingen (KBO). Het grote verschil tussen KBO en DBRIS 2 is dat KBO een administratieve databank is, terwijl DBRIS 2 meer een gegevensset is dat wordt gebruikt voor statistische doeleinden. De gegevens afkomstig uit KBO worden in DBRIS 2 nl. aangevuld met informatie afkomstig uit enquêtes. DBRIS 2 bevat dus gegevens over ondernemingen. De Algemene Socio-Economische Enquête 2001" is de exhaustieve enquête die in 2001 werd georganiseerd. Daarnaast is het de bedoeling om het rijksregister te koppelen met sociale zekerheidsgegevens (Datawarehouse Arbeidsmarkt en Sociale Bescherming van de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid), onderwijsgegevens afkomstig van de drie Gemeenschappen en gegevens over het "beroep" afkomstig uit de enquête naar de Arbeidskrachten. 2 Ingevoegd bij artikel 4 van de wet van 22 maart 2006, tot wijziging van de wet van 4 juli 1962 betreffende de openbare statistiek en van de wet van 8 augustus 1983 tot regeling van een Rijksregister van de natuurlijke personen, B.S. 21 april 2006.

3 Beraadslaging FO 20 /2010-3/10 II. ONDERZOEK VAN DE AANVRAAG A. ONTVANKELIJKHEID 4. Krachtens artikel 36bis WVP, "vereist elke elektronische mededeling van persoonsgegevens door een federale overheidsdienst of door een openbare instelling met rechtspersoonlijkheid die onder de federale overheid ressorteert een principiële machtiging (van het bevoegd sectoraal comité)". 5. Het is de taak van dit Comité om na te gaan of deze mededeling enerzijds nodig is voor de implementatie van de opdrachten die toevertrouwd worden door of krachtens de wet aan de vragende federale overheid en anderzijds of deze mededeling in zijn diverse aspecten compatibel is met al de geldige normen inzake de bescherming van de persoonlijke levenssfeer wat de verwerking van de persoonsgegevens betreft. (Parl.Doc 50, , nr. 1940/004). 6. Er wordt een elektronische mededeling gevraagd van persoonsgegevens die zich in gegevensbanken bij de AAPD bevinden. Het Comité is derhalve bevoegd. 7. In de door ADSEI toegestuurde stukken wordt ook zijdelings melding gemaakt van een koppeling van de gevraagde gegevens met informatie die zich in andere databanken bevindt. Om toegang te krijgen tot bepaalde van deze gegevensbanken (bv. onderwijsgegevens, Datawarehouse Arbeidsmarkt en Sociale Bescherming van de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid) dient een machtiging te worden bekomen bij een ander sectoraal comité en/of bij de Vlaamse Toezichtcommissie. In onderhavige beraadslaging spreekt het Comité zich hier dan ook niet over uit en beperkt het zich tot de geplande gegevensuitwisseling tussen de AAPD en ADSEI. B. TEN GRONDE 1. FINALITEITSBEGINSEL 8. Artikel 4, 1, 2, WVP laat de verwerking van persoonsgegevens slechts toe voor welbepaalde, uitdrukkelijk omschreven en gerechtvaardigde doeleinden en de gegevens mogen bovendien niet verder worden verwerkt op een wijze die onverenigbaar is met die doeleinden. Het Comité merkt ook op dat in de Statistiekwet naast een algemene bepaling die stelt dat de WVP onverkort van toepassing is 3 aandacht wordt besteed aan het finaliteitsbeginsel: 3 Artikel 1quater van de Statistiekwet.

4 Beraadslaging FO 20 /2010-4/10 ( ) 2 Principe van finaliteit : a) individuele gegevens worden uitsluitend voor statistische doeleinden gebruikt, tenzij de aangever ondubbelzinnig toestemming heeft gegeven dat de gegevens voor een andere aanwending worden gebruikt; b) gegevens die voor een welbepaald statistisch doel werden verzameld mogen enkel voor andere statistische doeleinden worden gebruikt, wanneer die met het eerste doel verenigbaar zijn; c) gegevens die voor statistische doeleinden werden verzameld en verwerkt, mogen niet worden gebruikt om gegevensbestanden aan te vullen of te verbeteren die voor andere dan statistische, onder meer voor administratieve doeleinden dienen; d) op basis van de individuele statistische gegevens die bij het opmaken van een statistiek werden verzameld, mag geen enkele beslissing genomen worden die tot doel of gevolg heeft de individuele situatie van de aangever te beïnvloeden; ( ) 4 9. ADSEI zal de gegevens gebruiken om het luik "woningen" van de Census 2011 uit te werken Deze informatie zal ingevolge Verordening (EG) Nr. 763/2008 (cf. infra randnummer 13) aan Eurostat worden overgemaakt. 10. Het Comité is aldus van oordeel dat de geplande gegevensverwerkingen voor welbepaalde en uitdrukkelijk omschreven doeleinden zullen plaatsvinden en het brengt in herinnering dat de gevraagde gegevens enkel met het oog op deze doeleinden mogen verwerkt worden. 11. Rekening houdend met de Statistiekwet en de relevante Europese Verordeningen (cf. infra randnummer 13) en gelet op artikel 5, c), WVP 5 zijn de doeleinden van de door ADSEI beoogde verwerkingen van gegevens, ook toelaatbaar. 12. In deze context dient ook te worden geanalyseerd of de doeleinden van de door ADSEI geplande verwerkingen verenigbaar zijn met de doeleinden waarvoor de gegevens oorspronkelijk door de AAPD zijn verwerkt. Conform artikel 4, 1, 2 WVP dient bij de beoordeling van deze verenigbaarheid rekening te worden gehouden met alle relevante factoren, waaronder de redelijke verwachtingen van de betrokkene en de toepasselijke wettelijke en reglementaire bepalingen. 4 Artikel 1bis van de Statistiekwet. 5 Persoonsgegevens mogen slechts verwerkt worden in één van de volgende gevallen: ( ) c) wanneer de verwerking noodzakelijk is om een verplichting na te komen waaraan de verantwoordelijke voor de verwerking is onderworpen door of krachtens een wet, een decreet of een ordonnantie;( )

5 Beraadslaging FO 20 /2010-5/ Het Comité stelt ter zake vast dat: artikel 1bis van de Statistiekwet het volgende vermeldt: "( ) 3 Principe van evenredigheid : a) bij de keuze van de methode van verzamelen wordt de voorrang gegeven aan de secundaire verzameling boven de primaire verzameling. ( ) 6 artikel 24bis van de Statistiekwet het volgende stipuleert: Elk nationaal, gewestelijk, gemeenschaps-, provinciaal of gemeentelijk bestuur en elke dienst of instelling van openbaar nut ondergeschikt aan een dergelijk bestuur zijn verplicht hun kosteloze medewerking te verlenen aan de tenuitvoerlegging van de in hoofdstukken I tot IV bedoelde onderzoekingen. Zij verlenen het Nationaal Instituut voor de statistiek kosteloos toegang tot de individuele gegevens in hun bezit, met inbegrip van het door hen gebruikte identificatienummer, onverminderd de bijzondere wettelijke bepalingen die de mededeling door zekere besturen, diensten of openbare instellingen van vertrouwelijke gegevens aan het Instituut regelen.( ) artikel 337, tweede lid, van het Wetboek van Inkomstenbelastingen (hierna het WIB) het volgende vermeldt: "De ambtenaren van de administratie der directe belastingen en van de administratie van het kadaster oefenen hun ambt uit wanneer zij aan andere administratieve diensten van de Staat, ( ) en aan de in artikel 329 bedoelde openbare instellingen of inrichtingen 7, inlichtingen verstrekken welke voor die diensten, instellingen of inrichtingen nodig zijn voor de hun opgedragen uitvoering van wettelijke of reglementaire bepalingen." artikel 504 van het WIB het volgende bepaalt: "De administratie van het kadaster staat in voor het bewaren en het bijhouden van de kadastrale bescheiden volgens de regelen 6 Het Comité merkt op dat de Commissie voor de Bescherming van de Persoonlijke Levenssfeer op p. 3 van haar advies nr. 11/2003 van 27 februari 2003 (op het wetsontwerp waardoor deze passage in de Statistiekwet werd ingevoegd) over deze bepaling het volgende heeft aangehaald: Onder het proportionaliteitsprincipe, nml. dat men zich beperkt tot deze gegevens die passend zijn om de doelstelling te bereiken, worden ook stellingen opgenomen die op zich waardevol zijn, maar daarom nog geen operationele vertaling zijn van dit principe. De voorkeur voor secundaire extractie boven primaire verzameling en de voorkeur voor steekproeven boven exhaustieve tellingen zijn uitingen van efficiëntie en zorg om de burger niet meer te belasten dan nodig. Het zijn waardevolle principes die het verdienen om op zich in de verf gezet te worden, maar die niet onmiddellijk proportionaliteit van gegevens uitdrukken. De Commissie wilde dus benadrukken dat deze bepaling in de Statistiekwet op zich niet problematisch is, maar geen concretisering vormt van het zogenaamde evenredigheidsprincipe. Dit principe betekent immers enkel dat de verwerking van persoonsgegevens moet beperkt worden tot die gegevens die passend zijn om de statistische doeleinden te bereiken. Het Comité onderschrijft dit standpunt. 7 Artikel 329 WIB: Onder openbare instellingen of inrichtingen worden verstaan, in de zin van de artikelen 327 en 328, de instellingen, maatschappijen, verenigingen, inrichtingen en diensten welke de Staat, een Gemeenschap of een Gewest mede beheert, waaraan de Staat, een Gemeenschap of een Gewest een waarborg verstrekt, op de werkzaamheden waarvan de Staat, een Gemeenschap of een Gewest toezicht uitoefent of waarvan het bestuurspersoneel wordt aangewezen door de federale Regering of een Gemeenschaps- of Gewestregering, op haar voordracht of met haar goedkeuring.

6 Beraadslaging FO 20 /2010-6/10 die de Koning bepaalt. Enkel de administratie van het kadaster is ertoe gemachtigd, volgens de regels en de tarieven bepaald door de Koning, uittreksels of afschriften van de kadastrale bescheiden te vervaardigen en uit te reiken. 8 de Verordening (EG) Nr. 763/2008 van het Europees Parlement en de Raad van 9 juli 2008 betreffende volks- en woningtellingen voorziet dat de lidstaten bepaalde gegevens inzake huisvesting aan Eurostat dienen over te maken 9 en dat Verordening (EG) Nr. 1201/2009 van de Commissie van 30 november 2009 tot uitvoering van verordening 763/2008 in haar bijlage een gedetailleerde lijst bevat van gegevens die de lidstaten dienen aan te leveren; 14. Rekening houdend met het hierboven geciteerde regelgevend kader, kan de voormelde verwerking door ADSEI als verenigbaar beschouwd worden. 2. PROPORTIONALITEITSBEGINSEL 2.1. Aard van de gegevens 15. Artikel 4, 1, 3, WVP stelt dat persoonsgegevens toereikend, terzake dienend en niet overmatig dienen te zijn, uitgaande van de doeleinden waarvoor zij worden verkregen of waarvoor zij verder worden verwerkt. Dit principe wordt overigens benadrukt in artikel 1bis van de Statistiekwet 10 : "( ) 3 Principe van evenredigheid : ( ) b) de gegevens zijn toereikend, ter zake dienden en niet overmatig uitgaande van het vastgestelde statistische doeleinde, dit wil zeggen dat de verzameling en de verwerking van de gegevens beperkt zijn tot die gegevens die noodzakelijk zijn voor de nagestreefde statistische doeleinden ; ( ) " 16. ADSEI verzoekt om toegang te krijgen tot de volgende gegevens omtrent alle bebouwde percelen in België die bij de AAPD worden bewaard: kadastraal gemeentenummer 8 Opmerking: de administratie van het kadaster maakt deel uit van de AAPD. 9 Cf. Artikel 5, 2. van Verordening (EG) Nr. 763/2008 en punt 2 van de bijlage bij deze Verordening. 10 Opmerking : «secundaire inzameling» wordt in artikel 1, 6 van de Statistiekwet als volgt gedefinieerd : «de werkwijze die erin bestaat bij een openbare of particuliere instelling een volledige of gedeeltelijke kopie te verkrijgen van door de instelling uitgewerkte documenten of gegevensbestanden, zodat het Nationaal Instituut voor de Statistiek ze kan gebruiken in het kader van de opdracht die het door deze wet krijgt toegewezen.»

7 Beraadslaging FO 20 /2010-7/10 uniek nummer perceel lambert-coördinaten perceel details appartementen (bv. op welke verdieping is het appartement gelegen?) oppervlakte van het perceel adres perceel o straatnaam o nsr-code 11 o crab-code 12 o rijksregistercode straat o huisnummer perceel gegevens betreffende de eigenaars o het identificatienummer natuurlijke personen: Rijksregisternummer 13 rechtspersonen: BTW-nummer of KBO-nummer o rechten van de eigenaar constructiecode 14 o aantal verdiepingen o jaar van beëindiging opbouw o centrale verwarming o aantal badkamers o aantal woongelegenheden o aantal woonvertrekken o nuttige oppervlakte 17. Na analyse van deze gegevens, stelt het Comité vast dat deze noodzakelijk zijn teneinde de finaliteiten zoals omschreven in randnummer 9 te verwezenlijken en het besluit aldus dat de bij de AAPD opgevraagde gegevens, conform zijn aan artikel 4, 1, 3, WVP Bewaringstermijn van de gegevens 18. In haar machtigingsaanvraag heeft ADSEI voorgesteld om de gegevens tot 1 januari 2021 te bewaren. 11 nsr staat voor "naam, straat, rue" en is de straatcode die het kadaster gebruikt. 12 CRAB staat voor "centraal referentie adressenbestand" en is een andere code voor straten. 13 ADSEI is op grond van artikel 24quater, 2, van de Statistiekwet gerechtigd om het Rijksregisternummer te gebruiken bij het opmaken van globale en naamloze statistieken en het Comité heeft op dit punt dan ook geen bezwaren tegen de door ADSEI voorgestelde werkwijze. 14 De constructiecode bevat een geheel aan informatie die een bepaald pand documenteert.

8 Beraadslaging FO 20 /2010-8/ ADSEI motiveert dit verzoek als volgt: "De census wordt tienjaarlijks georganiseerd (2001, 2011, 2021, enz.). Wegens de omvang van het project zijn zeker enkele jaren vereist om de gegevens te kunnen verwerken. Volgens de Europese verordening 763/2008 artikel 5 punt 2 moeten de gegevens in principe verstuurd worden tegen 1 april Via een commissiereglement (zie artikel 6(3) van de verordening 763/2008) wordt echter de mogelijkheid voorzien om toch nog gegevens (herzieningen) na 1 april 2014 door te sturen. ( ). 10 jaar moet voldoende zijn om alle gegevens te kunnen verwerken (juist de periode tussen de twee grote volkstellingen)." 20. Rekening houdend met deze motivatie, is het Comité van oordeel dat de voorgestelde bewaartermijn gepast is in het licht van artikel 4, 1, 5, WVP. Het merkt ook op dat de archivering achteraf van deze gegevens uiteraard niet als een overschrijding van de bewaartermijn dient te worden gezien Frequentie van de toegang en duur van de machtiging 21. In de machtigingsaanvraag wordt verduidelijkt dat de gegevens telkens op 1 januari naar ADSEI zullen gestuurd worden. Het Comité is van oordeel dat een dergelijke jaarlijkse aanlevering vanuit elk ontvangkantoor gepast is in het licht van artikel 4, 1, 3, WVP. 22. De toegang wordt ook voor 10 jaar gevraagd (tot wanneer de volgende census wordt georganiseerd) en het Comité constateert dat, met het oog op de realisatie van de opgegeven doeleinden, deze duurtijd gepast is (artikel 4, 1, 3 WVP) Bestemmelingen en/of derden waaraan gegevens worden meegedeeld 23. Volgens de informatie verstrekt door ADSEI zullen de aangeleverde persoonsgegevens enkel intern worden gebruikt, met name door statistici van het centrum voor gegevensverzameling en databanken en door de thematische directie samenleving, verantwoordelijken voor de verspreiding van de gegevens, methodologen en informatici. 24. Daarnaast zullen de gegevens onder anonieme vorm aan Eurostat worden overgemaakt. 25. Het Comité stemt hier mee in.

9 Beraadslaging FO 20 /2010-9/10 3. TRANSPARANTIEBEGINSEL 26. Het Comité herinnert eraan dat een eerlijke verwerking van gegevens een verwerking is die gebeurt op een transparante wijze. Eén van de hoekstenen van een transparante verwerking, betreft de informatieplicht in de zin van artikel 9, 2, WVP. 27. In voorliggend geval zullen de geplande gegevensverwerkingen evenwel verricht worden met het oog op de toepassing van bepalingen voorgeschreven door of krachtens een wet, een decreet of een ordonnantie. Op grond van artikel 9, 2, 2 de lid, b), WVP is in een dergelijke situatie een vrijstelling van de informatieplicht van kracht. Deze vrijstelling neemt echter niet weg dat het Comité er zich kan van vergewissen of er passende waarborgen bestaan voor de bescherming van de fundamentele rechten van de betrokkenen. 28. Het Comité constateert dat de machtigingsaanvraag in dit verband het volgende vermeldt: We overwegen om informatie op onze website te plaatsen, waardoor de betrokken personen (dus alle Belgen) kunnen nagaan waarvoor hun gegevens verwerkt worden. 29. Het Comité is van oordeel dat een zekere mate van transparantie effectief aangewezen is en het verzoekt dan ook zowel ADSEI als de AAPD om op hun website informatie te verstrekken omtrent het feit dat onderhavige gegevens worden doorgegeven en met het oog op welke doeleinden deze doorgifte plaatsvindt. 4. BEVEILIGING 30. Uit de door ADSEI meegedeelde stukken blijkt dat zij over een informatieveiligheidsconsulent en een veiligheidsbeleid beschikt. Het Comité neemt hier akte van. 31. Het Comité herinnert er ook aan dat ingeval van onderaanneming, de WVP aan iedere verantwoordelijke voor de verwerking oplegt om zijn relatie met de verwerker te omkaderen met een overeenkomst die voldoet aan de voorschriften van artikel 16, 1 van de WVP. 32. Voor wat de AAPD betreft, bevat de machtigingsaanvraag geen informatie inzake de beveiliging. Het Comité verzoekt de AAPD dan ook om het evaluatieformulier inzake de beveiliging in te vullen en naar hem te sturen.

10 Beraadslaging FO 20 / /10 OM DEZE REDENEN, het Comité machtigt het ADSEI en AAPD om de gegevensverwerkingen bedoeld in de machtigingsaanvraag, uit te voeren, mits rekening wordt gehouden met de hierboven geschetste opmerkingen (zie in het bijzonder randnummers 10, 29, 31 en 32). Voor de Administrateur m.v., De Voorzitter, (get.) Patrick Van Wouwe (get.) Willem Debeuckelaere