Informatienota voor de raad

Transcriptie

1 gemeente Eindhoven Raadsnummer o8. R 686. ooz Inboeknummer o8bstorso4 Dossiernummer 88o.4Ss 22 ) uli 2008 Informatienota voor de raad Betreft gegevensuitwisseling en bestandskoppeling. Kennis nemen van Stand van zaken en ontwikkelingen met betrekking tot gegevensuitwisseling, koppeling bestanden en het gebruik maken van bekende gegevens. Aanleiding Landelijke ontwikkelingen zoals de wet eenmalige gegevensuitvraag, de plannen met betrekking tot landelijke bestandskoppelingen. Plaatselijk naar aanleiding van de motie in de raad van 12 februari 2008, de ontwikkeling van een digitaal aanvraagsysteem en de gemeentelijke actie "Goed Geregeld". Toelichting In het kader van rechtmatigheid (van WWB-uitkeringen) wisselen we via het Inlichtingenbureau informatie uit om misbruik en fraude op te sporen. Vanaf 1 januari 2008 is de wet eenmalige gegevensuitvraag van toepassing. Het werken met het digitale klantdossier voorkomt dat de burger vaker dan een keer gegevens hoeft over te leggen. De uitvoeringsinstanties, waaronder de dienst Werkgelegenheid, Zorg en Inkomen (WZI) mogen uitsluitend vragen naar nog niet bekende noodzakelijke gegevens. Bekende minima bij de dienst WZI worden automatisch benaderd als er mogelijk recht bestaat op minimaregelingen. Met organisaties in de stad zijn afspraken gemaakt om mogelijke rechthebbenden te verwijzen naar WZI. Bij de kwijtschelding van gemeentelijke belastingen wordt gebruik gemaakt van de informatie die bij WZI bekend is. Er loopt een landelijke pilot om automatische kwijtschelding van lokale heffingen vergaand te automatiseren door bestandskoppelingen. Inzet is om deze ontwikkelde methode eind 2008 landelijk uit te rollen. Ook is er een landelijk project gestart om gegevens met de Rijksbelastingdienst uit te wisselen. De resultaten hiervan komen naar verwachting medio 2009 beschikbaar. Afhankelijk van die uitkomsten wordt landelijke toepassing bezien.

2 Raadsrmmmer o8. Rz 686. ooz Eindhoven is samen met Stimulansz bezig om een website te ontwikkelen waardoor onze burgers digitaal een aanvraag indienen voor de gemeentelijke regelingen met gebruikmaking van al bekende gegevens. Bovendien kan men zien of men recht heeft op landelijke regelingen. De website is een uitgebreidere versie van de al bestaande "berekenuwrecht". Eindhoven is hiermee de eerste gemeente van Nederland waar dit in deze vorm mogelijk wordt. In het kader van de actie "Goed Geregeld" willen we in Eindhoven onnodige regelgeving en bureaucratie terugdringen. Bovengenoemde ontwikkelingen sluiten hier goed bij aan. Consequenties Door het verder doorvoeren van gegevensuitwisseling en bestandskoppelingen zal het gebruik van regelingen toenemen. Daarbij zal de efficiency verbeteren. De gevolgen hiervan voor aantallen, budgetten etc. worden meegenomen in de begrotingscyclus. Bij het koppelen van bestanden en uitwisselen van gegevens is het nodig om een grote mate van zorgvuldigheid te betrachten met betrekking tot de privacy. De wettelijke privacybepalingen en het advies van de toezichthouder, het College Bescherming Persoonsgegevens passen we nauwgezet toe. Daarnaast is geborgd dat burgers geen toegang hebben tot gegevens van andere burgers Ter inzage gelegde stukken De notitie "Gegevensuitwisseling en bestandskoppeling". Burgemeester en wethouders van Eindhoven, A. Brunninkhuis, secretaris KB

3 Bijlage: GegevettsuitWiSSeling elt bestandskoppeling Inleiding Koppelen van bestanden, gegevens uitwisselen is een "hot item. In het verleden werd dit uitsluitend ingegeven vanuit het doel om misbruik en fraude op te sporen. Inzichten met betrekking tot dienstverlening, tegengaan niet gebruik minimaregelingen, toegenomen ict-mogelijkheden en efficiency hebben er toe geleid dat we er naar streven zoveel mogelijk gebruik te maken van bekende gegevens. Niet alleen binnen de gemeente maar ook met ketenpartners. Dit laatste is op basis van de wet eenmalige gegevensuitvraag vanaf 1 januari 2008 verplicht. Het zogenaamde digitale klantendossier (DKD) is het middel dat hiervoor gebruikt wordt. In de Collegevergadering van 15 april 2008 is de Raadsinformatiebrief over de stand van zaken met betrekking tot het rekenkameronderzoek vastgesteld. Hierin is ook een passage opgenomen over bestandskoppelingeningen. Dit naar aanleiding van een motie in de gemeenteraad van 12 februari 2008 om gegevensbestanden uit te wisselen met de belastingdienst om zo de minima actief te kunnen benaderen. Naar aanleiding van deze passage uit de RIB heeft het College de dienst WZI gevraagd om een nadere concretisering van de plannen rond gegevensuitwisseling. In deze notie wordt een compleet overzicht gegeven van de huidige gegevensuitwisseling, het gebruik maken van bekende gegevens en de ontwikkelingen en de plannen. 2. Overzicht bestaande koppelingen/gegevensgebruik Rond het koppelen van gegevens spelen nogal wat aspecten: specifieke wetgeving die het mogelijk maakt om gegevens uit te wisselen, privacyregels en het strenge toezicht van het College Bescherming Persoonsgegevens, de infrastructuur (met name ict) en beperkingen in wetten. Zo is het niet mogelijk om, ook al ken je de situatie, automatisch een toekenning te doen in het kader van de bijzondere bijstand of een minimaregeling. Een (formele) aanvraag hiervoor Is wettelijk verplicht. We onderscheiden m.b.t. de huidige mogelijkheden/gebruik drie aspecten: rechtmatigheid, dienstverlening en niet-gebruik. Onderstaand wordt hier kort op ingegaan. Rechtmatigheid Medio jaren 90 werd het voor gemeenten In het kader van de uitvoering van de bijstandswet mogelijk om bij allerlei instanties gegevens op individueel niveau op te vragen. In 2001 is de Stichting Inlichtingenbureau opgericht door het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid met als doel: ondersteuning van rechtmatigheidscontrole op bijstandsuitkeringen en bevordering van samenwerking tussen de verschillende uitvoeringsorganisaties in de sociale zekerheid. De ondersteuning bestaat uit het maandelijks vergelijken van bestanden van sociale diensten van gemeenten met bestanden van andere instanties zoals het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV). Dit gebeurt allemaal elektronisch. Gemeenten krijgen hierdoor zicht op mogelijke inkomsten en bezittingen van mensen met een bijstandsuitkering, Dienstverlening De wet eenmalige gegevensuitvraag werk en inkomen welke vanaf 1 januari 2008 van kracht is, voorziet in het ÃćâĆňâĂİ eenmalig ÃćâĆňâĂİ verzamelen van alle relevante gegevens omtrent een klant op het gebied van werk en inkomen, zowel van organisaties binnen dit domein, zoals de Sociale Dienst, CWI en UWV, als van buiten: Sodale Verzekeringsbank, Rijksdienst voor het Wegverkeer en Informatie Beheergroep. Het digitaal

4 klantdossier dat hieruit wordtsamengesteld, moet voorkomen dat de overheidburgers vaker dan een keer vraagt naar gegevens waarover ze al beschikt Wet Inlichtingenbureau is een van de spelers in de (door) ontwikkeling van het Digitaal Klant Dossier (DKD). Dit is een virtuele database met gegevens over alle cliãńnten met een WW, WAO, of VIWB uitkering. In het DKD kunnen zowel de ketenpartners als de cliãńnt zien welke gegevens bekend zijn en wat de status is van lopende procedures, Door deze ontwikkelingen hoeft de cliãńnt slechts hkn keer zijn gegevens te verstrekken, waarna deze voor alle geautoriseerde instanties beschikbaar zijn. Bovendien kunnen klanten gebruik maken van e- diensten, zoals het aanvragen van een WW-uitkering, een WWB-uitkering of het inschrijven voor werk. Het Digitaal Klantdossier is nog volop in ontwikkeling. Door de koppeling met de databases van andere instanties, zoals de Sociale Verzekeringsbank en de Belastingdienst, zullen de volledigheid en betrouwbaarheid van de klantgegevens en de mogelijkheden van het Digitaal Kiantdossier in de toekomst nog verder toenemen. Ook in Eindhoven maken we bij de uitvoering van de minimaregelingen in toenemende mate gebruik van bekende gegevens, het niet keer op keer uitvragen van bekende gegevens. Dit doen we bij het benaderen van mogelijke rechthebbenden voor de diverse minlrnaregelingen (zie hieronder). Tegengaan niet-gebruik Wet betreft het actief benaderen van personen die mogelijk recht hebben op een regeling of op een voorziening. Opsporing in het kader van bestandskoppeling en gegevensuitwisseling geschiedt door gebruik te maken van de eigen uitkeringsbestanden of door samenwerking met externen. Onderstaand beschrijven we de werkwijze van de Dienst WZI, de Gemeentelijke Belastingen en de Sociale Verzekeringsbank It/Zl Mensen met een periodieke uitkering bij WZI of degenen die in het minimabestand zitten worden automatisch benaderd als er mogelijk een recht is voor een van de volgende regelingen: Reductieregeling, Langdurigheidstoeslag, Chronisch Zieken en Gehandicapten, Schoolkostenregeling en kwijtschelding gemeentelijke belastingen. Verder zijn er met organisaties in de stad afspraken om mogelijke rechthebbenden op een regeling door te sturen naar WZI of hen actief te laten benaderen, uiteraard in overleg met de cliãńnt. Voorbeelden hiervan zijn de Voedselbank en het Steunpunt MateriÃńle Huipvragen (uitvoering noodvoorziening). Een andere vorm waarbij gebruik gemaakt wordt van bekende gegevens is het benaderen van mensen in de wijken (Preventie Informatie Team). Gemeenteljike belostingen Degenen die eerder kwijtschelding kregen en als inkomen een bijstandsuitkering of AOW-inkomen hebben krijgen automatisch kwijtschelding ais er niets wijzigt in het inkomen. Met de rijksbelastingdlenst zijn afspraken gemaakt over aanlevering van 65+ers die ais enig inkomen een AOW-uitkering hebben. Met WZI zijn afspraken gemaakt over aanlevering mensen met een bijstandsuitkering. Voorst worden degenen die kwijtschelding krijgen gewezen op de mogevijkheden van de minimaregelingen. Uitvoering door 5 VB De uitvoering van de aanvullende bijstandsuitkering bij een onvolledige AOW is overgeheveld naar de SVB. Zij weten immers precies wie er een onvoiledige AOW hebben. Op deze wijze valt er niemand buiten de boot. Met de SVB zijn afspraken gemaakt over bestandsuitwlsseling en voorhchting in het kader van de minimaregelingen. Opgemerkt wordt dat het Rijk in Juli 2008 besloten heeft om voor alle gemeenten van Nederland de aanvullende bijstand bij onvolledige AOW door de SVB (verplicht) te laten uitvoeren.

5 3. Ontwikkelingen en plannen Voor het tegengaan van het niet-gebruik zijn er twee belangrijke ontwikkelingen, het landelijk regelen van de geautomatiseerde kwijtschelding van gemeentelijke belastingen en heffingen en de koppeling van gegevens tussen de Rijksbelastingdienst en de gemeenten. In het kader van zowei dienstverlening als tegengaan niet-gebruik is de ontwikkeling van de website "bereken uw recht" relevant. Automatische kwijtschelding Sinds begin 2007 wordt door vier gemeenten een pilot uitgevoerd om automatische kwijtschelding van lokale heffingen te bewerkstelligen. Daarvoor vergelijken de gemeenten hun bestanden via het Inlichtingenbureau met die van het UWV, Rijksbelastingdienst en IIDW. Het doel is om aanvragers van kwijtschelding in het volgende Jaar automatisch kwijtschelding te kunnen leveren. Daarnaast gaat het ook om burgers die bij de gemeente bekend zijn en mogelijk aan de norm voldoen zoals de WWB en Wrnoclienten. De ervaringen in de pilot zijn dermate succesvol dat de aanpak ook landelijk kan gaan plaatsvinden. Hiervoor moet nog wei een en ander geregeld worden. Zo moet voor de automatische toets de Invorderingswet aangepast worden. De kwijtschelding bij de waterschappen moet nog Juridisch worden geregeld en het! nlichtingenbureau moet ingeschakeld worden om de bestandsvergelijkingen voor alle gemeenten te doen. Medio juni 2008 heeft staatssecretaris Aboutaleb aangekondigd dat gemeenten automatisch gemeentelijke belastingen kunnen kwijtschelden. Het exacte tijdstip waarop dit feitelijk mogelijk wordt is echter nog niet bekend. Oe projectleider van het ministerie van SZW sprak eerder de verwachting uit dat een en ander eind 2008 geregeld is, Zodra het mogelijk is gaan we hiervan gebruik maken, Uitwisseling gegevens met Rijksbeiastingdienst Het ministerie van SZW wil de onbekendheid van regelingen tegen gaan en het bereiken van nietbijstandsgerechtigden verbeteren. De weg van bestandskoppehng moet hierin uitkomst bieden. In het kader van het innovatie Programma WWB (IPW) is daarom subsidie verleend aan een project, dat onder meer onderzoekt of bestandsvergelijking met de Belastingdienst mogelijk is om op die manier minima die moeilijk bereikbaar zijn (niet WWB rs, werkenden) op te sporen. Dit met het doel n/et-gebruik tegen te gaan. bestandskoppeling een bijdrage kan leveren aan het bereiken van minima die niet bekend zijn bij de gemeente. Bij succes kan deze formule lande! ijk worden uitgerold. Met deze gegevens zullen de gemeenten vervolgens door middel van marketinginstrumenten trachten betrokkenen aan te zetten tot het doen van een aanvraag. Alvorens het project feitelijk kan starten is een beoordeling van het College bescherming Persoonsgegevens noodzakelijk Medio april 2008 hebben zij een advies uitgebracht. Kort samengevat komt het er op neer dat onder zeer strikte voorwaarden het project van start kan gaan. Zo n 20 geselecteerde gemeenten gaan hiermee aan de slag. De informatie-uitwisseling loopt centraal via het Inlichtingenbureau. Er wordt gebruik gemaakt van gegevens van de fiscus uit eind 2005 begin Deze bevatten informatie over het inkomen, geen vermogen derhalve. De verwachting is dat bij succes deze wijze van bestandskoppeling pas eind 2009 beschikbaar is voor alle gemeenten. Bereken uw Recht Stimulansz en Nibud hebben een site ( ontwikkeld waarop burgers meteen laag inkomen kunnen nagaan op weike regelingen zij recht hebben. Zowel landelijke als plaatselijke. Voorwaarde is dat de gemeente een abonnement neemt op deze site neemt zodat de burger uit die gemeente er gebruik van kan maken. Door de invoer van een aantal gegevens berekent het programma op deze site waarvoor deze burgers in aanmerking komen. Het resultaat is dat de burger meteen leest waar en hoe hij/zij het geld aanvraagt.

6 Met Stimulansz en Nibud zijn wij overeengekomen een Berekenuwrecht+ te ontwikkelen. Dit is een uitgebreide variant van Berekenuwrecht waarbij een koppeling wordt gemaakt met Digr D, GBA, gemeentelijke klantenbestanden (GWS) en op termijn het Digitaal Klanten Dossier (DKD). Met deze koppeling kunnen het landelijke en het gemeentelijke deel van Berekenuwrecht grotendeels worden vooringevuld met gegevens van de burger. Omdat de burger zich heeft geãŕdentificeerd, kunnen de gegevens bovendien direct worden gebruikt om de aanvraag in behandeling te nemen, De koppeling maakt het bovendien mogelijk om voor alle bekende klanten geautomatiseerd te bepalen of er recht bestaat op landelijke en gemeentelijke inkomensondersteunende regelingen. De bedoeling is om in tweede helft van 2008 de Eindhovense burger de mogelijkheid te geven gebruik te maken van de website voor het raadplegen van hun rechten en vervolgens per 1 januari 2009 de plus-variant te starten. De gemeente Eindhoven zal de eerste gemeente in Nederland zijn met deze vergaande vorm van geautomatiseerde dienstverlening. Dit past uitstekend in onze slogan leading in technologie". Stimulansz en het Nibud zullen er ÃćâĆňâĂİ in overleg met de gemeente ÃćâĆňâĂİ de nodige pubviciteit aan geven en zullen (later) ook andere gemeenten de mogelijkheid bieden om een koppeling te maken met hun klantenbestanden. Voor de burger ontstaan er de volgende mogelijkheden: Als burgers zich identificeren, kunnen al hun gegevens in Berekenuwrecht worden gebruikt om Oden of meerdere aanvragen online in behandeling te nemen; De formulieren in Berekenuwrecht kunnen deels worden vooringevuld. Dat scheelt de burger werk. Bovendien sluit het aan bij het streven naar eenmalige uitvraag van gegevens; De gemeente kan voor alle klanten in GWS4all via Berekenuwrecht voor een aantal landelijke en gemeentehjke regelingen automatisch en ambtshalve bepalen of er recht bestaat op vergoedingen. Eindhoven wil bovendien een optimale afstemming met andere teksten en loketten op zoals Regelhulp. Uitgangspunt is dat het voor de klant gemakkelijk moet zijn om zijn recht te vinden en te verkrijgen. Berekenuwrecht wordt gepresenteerd in de huisstijl van de gemeente. Yoordeien De belangrijkste voordelen voor de burger zijn: Geen onnodige uitvraag van gegevens (sluit aan bij Wet eenmalig gegevensuitvraag werk en inkomen, WEU); Burger hoeft maar i aanvraag te doen; inzicht in alle regeling die voor hem van toepassing zijn; snelheid in het bepalen van de rechten en het betalen, De voordelen voor de gemeente zijn: transparante dienstverlening toekenning van rechten aan burger geschiedt automatisch en volledig objectief tegengaan van niet-gebruik van voorzieningen snellere dienstverlening efficientere dienstverlening Ook voor de eigen medewerkers is Berekenuwrecht een handig hulpmiddel. Er kan snel inzicht worden verkregen in het recht op een of meerdere regelingen en vergoedingen. Daarnaast kunnen belangenorganisaties, instellingen en intermediairs Berekenuwrecht benutten om in te schatten welke rechten er mogeiijk zijn of, met toestemming van de client, namens hem/haar een aanvraag in te dienen. Voorts wordt nog opgemerkt dat het computerbezit onder mensen met een laag inkomen inmiddels gegroeid is naar 5096, bij mensen met kinderen zelfs 80%. Dit is gebleken bij de enquãłte naar het gebruik van de ReductieregeHng.