Eénmeting Beweegmanagement basisonderwijs. gemeente krimpen aan den ijssel

Transcriptie

1 Eénmeting Beweegmanagement basisonderwijs gemeente krimpen aan den ijssel

2 Colofon Sportservice Zuid-Holland Arckelweg 30 Postbus ZH Poeldijk /FV/LV/G71 B01 09

3 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 2 Methode... 3 De onderzoekspopulatie... 4 Resultaten... 6 Sportdeelname... 6 Sport- en beweegfrequentie... 7 Sportmotivatie... 8 Buiten spelen... 9 Sport op school...10 Zwemvaardigheid...11 Beweegnorm...12 Conclusie...16 Literatuurlijst...19 Bijlage 1. Vragenlijst...20 Vragenlijst sportdeelname leerlingen 8 tot 12 jaar...20 Bijlage 2. Beweegdagboekje

4 Inleiding De Nederlandse jeugd beweegt te weinig en wordt te dik. Te weinig bewegen verhoogt het risico op hart- en vaatziekten, diabetes mellitus type II, kanker van de dikke darm, osteoporose en depressie. Daarom is het belangrijk om voldoende te bewegen. Uit onderzoek van TNO (2005) blijkt dat in achterstandswijken slechts 3% van de kinderen voldoet aan de Nederlandse Norm voor Gezond Bewegen! Gemeenten hebben een belangrijke taak als het gaat om het bevorderen van de bewegingsactiviteiten van de jeugd. De gemeente speelt een rol op veel terreinen die te maken hebben met jeugd en bewegen. Bijvoorbeeld bij de verhuur van sportaccommodaties, maar ook bij sportbuurtwerk, sport op school en niet te vergeten de ruimtelijke ordening. De inrichting van de buurt (speelmogelijkheden) speelt een rol bij de mate van activiteit van jeugdigen (TNO, 2005). Een methode om de jeugd meer te laten bewegen is beweegmanagement. Beweegmanagement is een blijvende organisatiemethode die vraag en aanbod van jeugdsport duurzaam aan elkaar koppelt. Beweegmanagement leidt tot structurele wijkgerichte samenwerking tussen partners in de BOS-driehoek (Buurt-Onderwijs-Sport), met als resultaat een toename van de kwaliteit en kwantiteit van het sport- en beweeggedrag van de schoolgaande jeugd. Belangrijk bij het uitvoeren van beweegmanagement is het evalueren van de effectiviteit van het programma. Binnen dit kader is het huidige onderzoek uitgevoerd. Het doel van dit onderzoek is het monitoren van het beweeggedrag van kinderen. Dit onderzoek is een éénmeting. Het onderzoek wordt mede ingezet voor de evaluatie van het traject van de BOS-impuls. Op basis van het huidige onderzoek worden vergelijkingen gemaakt met de nulmeting van september Daarnaast worden de huidige resultaten vergeleken met de gemeente Leerdam, waar dit jaar hetzelfde onderzoek is gehouden. In dit onderzoek wordt het sport- en beweeggedrag van kinderen in de leeftijd van 6-13 jaar bekeken. Aan de hand van deze gegevens kunnen de gemeente en/of lokale organisaties aanpassingen doorvoeren, zodat meer kinderen gaan voldoen aan de Nederlandse Norm voor Gezond Bewegen. 2

5 Methode In het onderzoek naar het beweeggedrag van kinderen, is gebruik gemaakt van de vragenlijst beweegmanagement. Deze vragenlijst is ontwikkeld door Sportservice Zuid- Holland. Bij het ontwikkelen van de vragenlijst is gebruik gemaakt van een voorbeeldvragenlijst van het Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen. In deze vragenlijst staan vragen over de drie belangrijkste situaties waarin kinderen bewegen, namelijk op school, in de buurt en bij de sportvereniging. In Krimpen aan den IJssel is gebruik gemaakt van een digitale en papieren vragenlijst (zie bijlage 1). Daarnaast heeft Sportservice Zuid-Holland een beweegdagboekje ontwikkeld, waarin kinderen kunnen aangeven hoeveel ze bewegen (zie bijlage 2). In het beweegdagboekje moeten de kinderen per dag aankruisen hoeveel ze fietsen, lopen, sporten en buitenspelen. Dit doen zij gedurende twee weken. De kinderen hebben de opdracht gekregen om het beweegdagboekje thuis, samen met de ouders in te vullen. Hierdoor vindt er niet alleen bewustwording bij de kinderen, maar ook bij de ouders plaats. De ouders hebben hierover een brief vanuit de gemeente ontvangen. De kinderen kunnen hun mate van activiteit in het boekje aangeven in veelvouden van 10 minuten. Het beweegdagboekje is een instrument dat inzicht geeft in de hoeveelheid beweging. Het laat zien of iemand voldoet aan de beweegnorm. De beweegnorm houdt in dat iemand minimaal 60 minuten per dag matig intensief beweegt. Aan het begin van het schooljaar zijn alle basisscholen in Krimpen aan den IJssel benaderd, met de vraag om deel te nemen aan het beweegonderzoek. Twee van de elf scholen hebben aangegeven dat ze niet deel nemen aan het onderzoek. Dit zijn de Admiraal de Ruyterschool en de Jacobus Koelman school. Eén school deelt alleen de vragenlijst uit, dit is de Johannes Calvijnschool. De overige acht scholen nemen deel aan het gehele onderzoek, te weten het Kompas, het Kortland, het Fontein, de Mozaiëk, het Octaaf, de Paperclip, de Wegwijzer en de Rudolf Steinerschool. Bij de nulmeting in 2007 zijn alleen de scholen in het BOS-gebied benaderd. Dit zijn de scholen Kortland, Rudolf Steiner, Calvijn, Admiraal de Ruyter en het Kompas. In 2007 is er voor gekozen om alleen de scholen uit het BOS-gebied te onderzoeken aangezien via de BOS-impuls slechts geld beschikbaar was dit voor een onderzoek en activiteiten in dit gebied. Voor de éénmeting is gekozen om alle basisscholen deel te laten nemen aangezien dit in de nieuwe sportnota beschreven staat en het een goed beeld geeft voor de totale gemeente. Doordat niet alle scholen deelnemen aan het onderzoek, worden in de rapportage geen algemene uitspraken gedaan over de gehele gemeente Krimpen aan den IJssel. Vooruitlopend op de conclusies wordt hier aangegeven dat het wel of niet deelnemen van reformatorische scholen noemenswaardige invloeden heeft op de resultaten. 3

6 De vragenlijst en het beweegdagboekje zijn in oktober 2009 ingevuld door kinderen van groep 5 tot en met groep 8 van de deelnemende scholen. De vragenlijsten zijn op de meeste scholen klassikaal ingevuld. Bij het invullen was het mogelijk om vragen te stellen over de inhoud van de vragenlijst. De beweegdagboekjes diende thuis gedurende twee weken ingevuld te worden. Na deze 2 weken diende de kinderen de beweegdagboekjes weer op school in te leveren. De onderzoekspopulatie De vragenlijst is ingevuld door 1020 kinderen. Dit is onderverdeeld in 524 jongens en 485 meisjes. Elf kinderen hebben hun geslacht niet ingevuld. Het beweegdagboekje is door 694 leerlingen ingevuld. De lage respons van het beweegdagboekje ten opzichte van de vragenlijst kan verklaard worden doordat het beweegdagboekje voor langere tijd (2 weken) én thuis ingevuld diende te worden. Daarnaast is het te verklaren doordat de Johannes Calvijnschool alleen de vragenlijst heeft uitgedeeld. Ten opzichte van de nulmeting in 2007 is het aantal kinderen dat de vragenlijst heeft ingevuld gestegen van 532 kinderen naar 1020 kinderen. Ook het aantal kinderen dat het beweegdagboekje heeft ingevuld is gestegen van 319 kinderen naar 735 kinderen. Dit is te verklaren doordat meer scholen meegewerkt hebben aan het onderzoek. In figuur 1 en tabel 1 staan de leeftijdsverdeling van de deelnemers aan het onderzoek. Elf kinderen hebben niet hun leeftijd ingevuld. Figuur 1. De leeftijdsverdeling van de deelnemers in Krimpen aan den IJssel. 4

7 Uit onderstaande tabel blijkt dat het aantal kinderen in de leeftijd van 7 jaar relatief klein is ten opzichte van het aantal kinderen in de overige leeftijdscategorieën. Om deze reden worden in deze rapportage geen algemene uitspraken gedaan over kinderen in de leeftijd van 7 jaar. Leeftijd Jongen Meisje Totaal 7 jaar jaar jaar jaar jaar jaar Totaal Tabel 1. De aantallen per leeftijd en geslacht. In de onderstaande tabel staat het aantal vragenlijsten en beweegdagboekjes dat per school is teruggestuurd. In de laatste kolom is het percentage kinderen van buitenlandse afkomst per school weergegeven. Een aantal kinderen is vergeten om aan te geven op welke school zij les krijgen. Deze kinderen zijn in onderstaande tabel als onbekend opgenomen. School Aantal Vragenlijsten Aantal beweegdagboekjes Johannes Calvijn % Fontein % Kompas % Kortland % Mozaïek % Octaaf % Paperclip % Rudolf Steiner % Wegwijzer % Onbekend % Totaal % Tabel 2. Aantallen leerlingen per school en het percentage van buitenlandse afkomst. Buitenlandse Afkomst Van de gehele populatie is 13% allochtoon. Dit is 3% meer dan bij de nulmeting in Het percentageverschil in buitenlandse afkomst kan te maken hebben met het verschil in deelnemende scholen. De allochtone kinderen zijn zelf in het buitenland geboren of één of beide ouders zijn in het buitenland geboren. Het percentage allochtone kinderen is het grootst op de Paperclip (26%) gevolgd door het Kompas (23%). Het percentage allochtone kinderen is het kleinst op de Johannes Calvijnschool (1%). 5

8 Resultaten Sportdeelname In tabel 3 staat het aantal kinderen dat lid is van een sportclub uitgesplitst over de leeftijdscategorieën. 80% is lid van een sportclub. Dit is 14% meer dan bij de nulmeting in Naarmate de kinderen ouder worden is een lichte daling te zien in het percentage kinderen dat lid is van een sportvereniging. De percentages die gemeten zijn voor de kinderen in de leeftijd van 7, 13, 14 en 16 jaar zijn niet representatief. In gemeente Leerdam is het percentage kinderen dat lid is van een sportclub 66%, dat is 14 % minder dan in de gemeente Krimpen aan den IJssel. Totaal 7 jaar 8 jaar 9 jaar 10 jaar 11 jaar 12 jaar 13 jaar 14 jaar 16 jaar Aantal leerlingen Lid van sportclub 80% 100% 88% 78% 79% 75% 78% 100% 100% 100% Tabel 3. Lidmaatschap van een sportvereniging. Bij de jongens is 77% lid van een sportclub. Dat is 20% meer dan bij de nulmeting. Bij de meisjes ligt het percentage dat lid is van een sportclub iets hoger namelijk op 83%. Dit is 28% meer dan bij de nulmeting in Van de allochtone kinderen is 80% lid van een sportclub. Dit is even hoog als het percentage autochtone kinderen dat lid is van een sportclub. De percentages zijn respectievelijk met 15% en 25% gestegen in vergelijking tot de nulmeting in In tabel 4 staat per school vermeld hoeveel procent van de deelnemers lid is van een sportclub. School Lid van sportclub 2009 Lid van sportclub2007 Admiraal de Ruyter Niet bekend 27% Johannes Calvijn 28% 26% Fontein 86% Niet bekend Kompas 84% 81% Kortland 78% 83% Mozaïek 79% Niet bekend Octaaf 94% Niet bekend Paperclip 85% Niet bekend Rudolf Steiner 100% 83% Wegwijzer 88% Niet bekend Onbekend 71% Niet bekend Totaal 80% 56% Tabel 4. Lidmaatschap van een sportvereniging per school. 6

9 Op de Johannes Calvijnschool zijn minder kinderen lid van een sportclub dan bij de overige scholen. In de tabel is te zien dat ten opzichte van 2007 de percentages voor het Johannes Calvijn, het Kompas en de Rudolf Steinerschool licht gestegen zijn. Bij het Kortland is het percentage kinderen dat lid is van een sportclub licht gedaald. Voor de overige scholen is geen vergelijking mogelijk omdat zij in 2007 niet deelgenomen hebben aan het onderzoek. Het totale percentage kinderen dat lid is van een sportclub is niet te vergelijken met de nulmeting in 2007 door het verschil in de onderzoekspopulatie. Sport- en beweegfrequentie De deelnemers zijn het meest één keer per week bij de sportclub, 36%. Daarna gevolgd door twee en drie keer per week, beide 27%. 10% is vaker dan drie keer per week bij de sportclub. Ten opzichte van de nulmeting zijn de percentages verschoven. Bij de nulmeting kwam 41% één keer per week, 31 % twee keer per week, 21% drie keer per week en 7% meer dan drie keer per week bij de sportclub. De eerste twee percentages zijn gedaald en de laatste twee percentages zijn gestegen. 97% vindt de trainingen heel erg leuk (70%) of leuk (27%), 2% vindt de training niet zo leuk of helemaal niet leuk. 1% heeft geen trainingen. De kinderen geven aan dat de trainingen nog leuker kunnen worden door meer spelletjes en partijtjes te spelen, langer te trainen en moeilijkere oefeningen te doen. 84% vindt de wedstrijden heel erg leuk (64%) of leuk (20%). 2% vindt de wedstrijden niet zo leuk tot helemaal niet leuk. En 14% doet niet mee aan wedstrijden. Ten opzichte van de nulmeting in 2007 verschillen de percentages weinig tot niets. 7

10 Sportmotivatie In figuur 2 staan de redenen om aan sport te doen. De belangrijkste reden om aan sport te doen is omdat het leuk is. Dit werd door 94% ingevuld. 2% doet aan sport op advies van de dokter. De kinderen konden meerdere antwoorden aankruisen. De percentages zijn niet noemenswaardig veranderd ten opzichte van de nulmeting in De kinderen die anders aangekruist hebben geven als reden dat ze aan sport doen om hun gezondheid, om bij hun ouders te zijn en/of om zich niet te vervelen. Figuur 2. Redenen om aan sport te doen. De belangrijkste reden om niet aan sport te doen, is de sport die ik leuk vind, kan je hier niet doen. In tabel 5 staan de redenen om niet aan sport te doen. Hierbij gaat het om de kinderen die niet aan sport doen. De kinderen mochten meerdere antwoorden aankruisen. Opvallend is dat 52% van de kinderen anders aangekruist hebben. Dit percentage is niet te vergelijken met de gemeente Leerdam, omdat de gegevens van deze vraag niet bekend zijn. De kinderen die anders aangekruist hebben geven als reden geen tijd te hebben, niet te mogen van ouders of religieuze overwegingen en/of dat ze nog een sport gaan doen. Reden (meerdere antwoorden mogelijk) Percentage 2009 Percentage 2007 Ik vind geen sport leuk 12% 19% Sport is te duur 10% 10% Ik ben niet goed in sport 9% 9% Het is te ver weg 4% 8% De sport die ik leuk vind, kan je hier niet doen 13% 8% Ik word gepest als ik sport 3% 2% Anders 52% 53% Tabel 5. Redenen om niet aan sport te doen. 8

11 Buiten spelen In tabel 6 staat hoe vaak de deelnemers per week buiten spelen. School 1-2 keer per week 3-4 keer per week > 4 keer per week Ik speel nooit buiten Johannes Calvijn 8% 17% 75% 0% Fontein 7% 13% 80% 0% Kompas 13% 26% 60% 1% Kortland 18% 21% 60% 1% Mozaiëk 15% 35% 41% 9% Octaaf 23% 18% 57% 2% Paperclip 18% 14% 68% 0% Rudolf Steiner 21% 13% 54% 12% Wegwijzer 15% 21% 64% 0% Tabel 6. De frequentie van buiten spelen. In de tabel is te zien dat kinderen van de Johannes Calvijnschool en de Fontein in verhouding tot de kinderen van andere scholen meer buiten spelen. In 2007 speelde de kinderen van de Johannes Calvijnschool het meest buiten, gevolgd door de Admiraal de Ruyterschool. Dit is opvallend doordat beide scholen een reformatorische grondslag hebben. 17% vindt dat in zijn of haar buurt niet genoeg plekken zijn om buiten te spelen. Dit is een daling van 2% in vergelijking tot de nulmeting in In tabel 7 staat vermeld wat voor speelplek de kinderen missen. Speelplek (meerdere antwoorden mogelijk) Percentage 2009 Percentage 2007 Skatebaan 27% 27% Trapveldje 25% 24% Basketbalveldje 18% 17% Anders. 26% 22% Ik mis niks 28% Niet bekend Tabel 7. Speelplek die de deelnemers missen. Kinderen die anders aankruisten zien graag een grotere speeltuin in de buurt met toestellen en meer variatie voor alle leeftijden. Daarnaast werd de pingpongtafel vaak benoemd als graag geziene speelplek. De percentages verschillen weinig tot niets ten opzichte van de nulmeting in

12 In de tabel 8 wordt vermeld welke redenen er zijn om speelpleintjes minder plezierig te vinden. Kinderen die anders aankruisten geven als reden: Speelpleintjes zijn vies: o Kapot glas o Papier o Losse stenen o Modderig Omgevingsfactoren: o Auto s o Garages o Huizen Kapotte onderdelen. Reden (meerdere antwoorden mogelijk) Percentage 2009 Percentage 2007 Hondenpoep 35% 27% Bosjes 23% 22% Geen doelen 21% 18% Sloot 27% 18% Oudere kinderen 19% 16% Drukke weg 7% 6% Anders. 24% Niet bekend Tabel 8. Redenen waarom speelpleintjes niet leuk zijn. In vergelijking tot de nulmeting in 2007 zijn de percentages licht gestegen. Sport op school 94% van de kinderen vindt de gymles op school heel erg leuk of leuk. 5% van de kinderen vindt de gymles niet zo leuk. 1% van de kinderen vindt de gymles helemaal niet leuk. Veel kinderen willen graag: - verschillende soorten sport beoefenen, - meer apenkooien, - meer en/of langer gym, - buiten gymmen wanneer het mooi weer is. 66% van de kinderen gaat met de fiets naar school, 22% gaat lopend. 5% wordt gebracht met de auto, 1% gaat met de bus en 6% gaat op een andere manier naar school. 10

13 Zwemvaardigheid In figuur 3 staat het percentage kinderen dat in het bezit is van een zwemdiploma. 4% van de kinderen heeft geen zwemdiploma, dit komt neer op 35 kinderen. 10 van de kinderen zonder diploma komt van het Kompas, 7 van het Kortland, 6 van de Paperclip, 5 van de Johannes Calvijnschool en 7 van de overige scholen. Van de 35 kinderen die geen zwemdiploma hebben zijn 20 kinderen allochtoon. 9 van de kinderen die geen zwemdiploma hebben zijn 8 jaar, 8 zijn 9 jaar, 9 zijn 10 jaar, 9 zijn 11 jaar en 1 is 12 jaar. 83% van de kinderen heeft zwemdiploma A en B. Figuur 3. Zwemvaardigheid. 11

14 Beweegnorm In Nederland gelden twee beweegnormen: de Nederlandse Norm Gezond Bewegen (NNGB) en de Fitnorm. De NNGB is vooral gericht op het onderhouden van gezondheid. De fitnorm is gericht op het onderhouden van fysieke fitheid. In dit onderzoek wordt de NNGB gehanteerd. De norm is verschillend voor jongeren, volwassenen en ouderen. Voor jongeren geldt dat ze op tenminste vijf dagen van de week één uur matig intensieve lichamelijke activiteit moeten verrichten, waarbij de activiteiten minimaal twee maal per week gericht zijn op het verbeteren of handhaven van lichamelijke fitheid. Het tweede gedeelte van de norm, waarbij de lichamelijke activiteit, kan niet worden gemeten door middel van het beweegdagboekje. De resultaten worden alleen vergelijken met het eerste gedeelte van de norm. Volgens de NNGB wordt een kind als actief beschouwd wanneer het kind vijf tot zeven dagen voldoet aan de NNGB. Een kind wordt semi-actief beschouwd wanneer het kind tussen de één en vier dagen per week voldoet aan de NNGB. Een kind wordt als inactief beschouwd wanneer het op geen enkele dag van de week aan de NNGB voldoet. De kinderen hebben gedurende 14 dagen het beweegdagboekje ingevuld. Op basis van het beweegdagboekje is de mate van activiteit bepaald. In totaal hebben 694 kinderen het beweegdagboekje ingevuld. 595 kinderen hebben het beweegdagboekje volledig ingevuld. Dit is 58% van deelnemende kinderen aan het onderzoek. De beweegdagboekjes zijn gebruikt om te analyseren hoeveel de deelnemers per dag bewogen hebben. Over de gehele periode van 14 dagen heeft 30% van de personen die het beweegdagboekje 14 dagen heeft ingevuld, elke dag voldaan aan de beweegnorm. In de gemeente Leerdam ligt dit percentage iets hoger, namelijk op 35%. 12

15 In de tabel 9 staat hoeveel dagen de deelnemers voldaan hebben aan de NNGB. Daarbij is te zien of de kinderen actief, semi-actief of inactief zijn volgens de NNGB. NNGB Aantal dagen voldaan Totaal 2009 Totaal 2007 Actief volgens de NNGB 14 30% 19% 13 13% 11% Semi-actief volgens de NNGB 12 14% 15% 11 9% 12% 10 7% 9% 9 6% 7% 8 6% 7% 7 4% 6% 6 4% Niet bekend 5 2% Niet bekend 4 1% Niet bekend 3 1% Niet bekend 2 1% Niet bekend Inactief volgens de NNGB 1 1% Niet bekend 0 1% Niet bekend Tabel 9. Aantal dagen voldaan aan de beweegnorm. 73% van de kinderen voldoet vijf tot zeven dagen in week aan de NNGB. Deze kinderen worden actief bevonden volgens de NNGB. 25% van de kinderen voldoet één tot vier dagen in de week aan de NNGB. Deze kinderen worden semi-actief bevonden volgens de NNGB. 2% van de kinderen voldoet geen enkele dag aan de NNGB. Deze kinderen worden inactief bevonden volgens de NNGB. Bij de nulmeting in 2007 voldeed 66% van de kinderen vijf tot zeven dagen in de week aan de NNGB. Dit percentage kan niet vergeleken worden met het percentage van het huidige onderzoek. Dit komt doordat bij de nulmeting gebleken is dat de scholen die bij de éénmeting niet deelnemen aan het beweegdagboekje een noemenswaardige invloed hebben op de resultaten. 13

16 In tabel 10 staat een uitsplitsing per school van het percentage deelnemers dat actief, semi-actief of inactief wordt bevonden volgens de NNGB. De kinderen van de Johannes Calvijnschool hebben niet deelgenomen aan dit deel van het onderzoek. School Actief Semi-actief Inactief Fontein 79% 21% 0% Kompas 67% 32% 1% Kortland 66% 32% 2% Mozaïek 71% 29% 0% Octaaf 79% 21% 0% Paperclip 78% 22% 0% Rudolf Steiner 75% 20% 5% Wegwijzer 84% 16% 0% Totaal 73% 25% 2% Tabel 10. Actief, semi-actief en inactief, uitgesplitst per school. De Wegwijzer heeft het hoogste percentage actieve kinderen. De Rudolf Steinerschool lijkt het hoogst aantal inactieve kinderen te hebben. Dit kan een vertekend beeld zijn, dat komt doordat er weinig kinderen op de Rudolf Steinerschool zitten. Geslacht Actief Semi-actief Inactief Jongens 82% 18% 0% Meisjes 67% 31% 2% Totaal 73% 25% 2% Tabel 11. Actief, semi-actief en inactief, uitgesplitst per geslacht. 82% procent van de jongens is actief. Bij de meisjes ligt het percentage lager, namelijk 68%. 2% van de meisjes is inactief. Etniciteit Actief Semi-actief Inactief Autochtoon 75% 24% 1% Allochtoon 71% 36% 3% Totaal 73% 25% 2% Tabel 12. Actief, semi-actief en inactief, uitgesplitst per etniciteit. 75% procent van de autochtone kinderen zijn actief. Het percentage van allochtone kinderen ligt iets lager, namelijk 71%. 3% van de allochtone kinderen is inactief. Dit percentage is iets hoger dan het percentage autochtone kinderen, namelijk 1%. 14

17 Leeftijd Actief Semi-actief Inactief 8 jaar 70% 30% 0% 9 jaar 75% 23% 2% 10 jaar 73% 27% 0% 11 jaar 77% 22% 1% 12 jaar 82% 18% 0% Totaal 73% 25% 2% Tabel 13. Actief, semi-actief en inactief, uitgesplitst per leeftijd. Het percentage kinderen dat actief is volgens de NNGB stijgt licht naarmate de kinderen ouder worden. Lid van sportclub Actief Semi-actief Inactief Lid 77% 23% 0% Geen lid 69% 29% 2% Totaal 73% 25% 2% Tabel 14. Actief, semi-actief en inactief, uitgesplitst per lidmaatschap sportclub. 77% van de kinderen dat lid is van een sportclub is actief. Dit is 8% meer in vergelijking tot de kinderen die niet lid zijn van een sportclub. Van de kinderen die niet lid zijn van een sportclub is 2% inactief. 15

18 Conclusie Aan het begin van het schooljaar zijn alle basisscholen in Krimpen aan den IJssel benaderd, met de vraag om deel te nemen aan het beweegonderzoek. Twee van de elf scholen hebben aangegeven dat ze niet deel nemen aan het onderzoek. Dit waren de Admiraal de Ruyterschool en de Jacobus Koelman school. Eén school deelde alleen de vragenlijst uit, dit was de Johannes Calvijn school. De overige acht scholen namen deel aan het gehele onderzoek, te weten het Kompas, het Kortland, het Fontein, de Mozaiëk, het Octaaf, de Paperclip, de Wegwijzer en de Rudolf Steinerschool. Bij de nulmeting in 2007 zijn alleen de scholen in het BOS-gebied benaderd. Bij nulmeting is gebleken dat de scholen die bij éénmeting niet deelnemen een noemenswaardige invloed hebben op de resultaten. Doordat niet alle scholen hebben deelgenomen aan de éénmeting, zijn in de rapportage geen algemene uitspraken gedaan over de gehele gemeente Krimpen aan den IJssel. De papieren vragenlijst is in de klas ingevuld door 1020 kinderen van de basisscholen. De kinderen zijn onderverdeeld in 524 jongens en 485 meisjes. Elf kinderen hebben hun geslacht niet ingevuld. In 2007 namen 532 kinderen deel aan het onderzoek. Uit de resultaten van dit onderzoek blijkt dat 80% van de kinderen lid is van een sportclub. Naarmate de kinderen ouder worden is een lichte daling te zien het percentage kinderen dat lid is van een sportvereniging. Bij de jongens is 77% lid van een sportclub, bij de meisjes ligt dit percentage iets hoger namelijk 83%. Van de allochtone kinderen is 80% lid van een sportclub. Dit is even hoog als het percentage autochtone kinderen. Op de Johannes Calvijnschool zijn minder kinderen lid van een sportclub dan bij de overige scholen. De percentages zijn niet te vergelijken met 2007 door het verschil in onderzoekspopulatie. De meeste kinderen komen één keer per week bij de sportclub, 36%. Daarna gevolgd door twee en drie keer per week, beide 27%. 10% is vaker dan drie keer per week bij de sportclub. Ten opzichte van de nulmeting in 2007 zijn de percentages verschoven. De eerste twee percentages zijn gedaald en de laatste twee percentages zijn gestegen. 97% van de kinderen die lid zijn van een sportclub vindt de trainingen heel erg leuk (70%) of leuk (27%). De kinderen geven aan dat de trainingen nog leuker kunnen worden door meer spelletjes en partijtjes te spelen, langer te trainen en moeilijkere oefeningen te doen. 84% van de kinderen dat lid is van een sportclub vindt de wedstrijden heel erg leuk (64%) of leuk (20%). 14% van de kinderen dat lid is van een sportclub doet niet mee aan wedstrijden. De percentages verschillen niet noemenswaardig in vergelijking tot de nulmeting in

19 De belangrijkste reden om aan sport te doen is omdat het leuk is 94%. Dit is 2% meer ten opzichte van de nulmeting in De sport die ik leuk vind, kan je hier niet doen is de belangrijkste reden om niet aan sport te doen, 13%, gevolgd door Ik vind geen sport leuk, 12%. Bij de nulmeting in 2007 was: Ik vind geen sport leuk de belangrijkste reden met een percentage van 19%. De meeste kinderen spelen meer dan vier keer buiten (63%). 3% van de kinderen speelt helemaal niet buiten. De kinderen van de Johannes Calvijnschool en de Fontein spelen in verhouding tot de kinderen van andere scholen meer buiten. 17% van de kinderen vindt dat in zijn of haar buurt niet genoeg plekken zijn om buiten te spelen. Dit is een daling van 2% in vergelijking tot de nulmeting in % van de kinderen geeft aan dat hondenpoep vervelend is op de speelpleintjes. Dit is een stijging van 8% ten opzichte van de nulmeting in Toen gaf 27% van de kinderen aan hondenpoep onplezierig te vinden op speelpleintjes. 94% van de kinderen vindt de gymles op school heel erg leuk of leuk. De meeste kinderen fietsen naar school (66%), gevolgd door lopen (22%). 5% van de kinderen wordt gebracht met de auto. 83% van de kinderen heeft zwemdiploma A en B. 4% van de kinderen heeft geen zwemdiploma, dit komt neer op 35 kinderen. 10 van de kinderen zonder diploma komt van het Kompas, 7 van het Kortland, 6 van de Paperclip, 5 van de Johannes Calvijnschool en 7 van de overige scholen. Van de 35 kinderen die geen zwemdiploma hebben zijn 20 kinderen allochtoon. 9 van de kinderen die geen zwemdiploma hebben zijn 8 jaar, 8 zijn 9 jaar, 9 zijn 10 jaar, 9 zijn 11 jaar en 1 is 12 jaar. In totaal hebben 694 kinderen het beweegdagboekje ingevuld. De lage respons van het beweegdagboekje ten opzichte van de vragenlijst kan verklaard worden doordat het beweegdagboekje voor langere tijd (2 weken) én thuis ingevuld diende te worden. Daarnaast is het te verklaren doordat de Johannes Calvijnschool alleen de vragenlijst heeft uitgedeeld. 595 kinderen hebben het beweegdagboekje volledig ingevuld, dit is 58% van de deelnemende kinderen aan het onderzoek. 73% van de kinderen voldoet vijf tot zeven dagen aan de Nederlandse Norm Gezond Bewegen (NNGB). Deze kinderen worden actief bevonden. 25% van de kinderen is semiactief en 2% van de kinderen is inactief. Bij de nulmeting in 2007 voldeed 66% van de kinderen vijf tot zeven dagen in de week aan de NNGB. Echter kunnen de percentages niet vergeleken worden met elkaar door het verschil in onderzoekspopulatie. De Wegwijzer heeft het hoogste percentage actieve kinderen (84%). De meeste inactieve kinderen zijn te vinden op het Kompas, de Kortland en de Rudolf Steinerschool. 17

20 82% van de jongens is actief. Bij de meisjes ligt dit percentage lager, namelijk 68%. 1% van de meisjes inactief. 75% van de autochtone kinderen zijn actief. Het percentage van de allochtone kinderen ligt iets lager, namelijk 71%. 3% van de allochtone kinderen is inactief, dit percentage ligt iets lager bij autochtone kinderen, namelijk 1%. Het percentage actieve kinderen stijgt naarmate de kinderen ouder worden. 77% van de kinderen die lid zijn van een sportclub zijn actief. Dit is 8% meer in vergelijking tot de kinderen die niet lid zijn van een sportclub (69%). Van de kinderen die geen lid zijn van een sportclub is, 2% inactief. 18

21 Literatuurlijst Vries, S.I. de, Bakker, I., Overbeek, K. van, Boer, N.D. & M. Hopman-Rock (2005). Kinderen in Prioriteitswijken: lichamelijke (in)activiteit en overgewicht. Leiden: TNO Kwaliteit van Leven. Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen (2004). Beweegnorm. Arnhem: NISB. Sociaal Cultureel Planbureau (1999). Aanvullende voorzieningen onderzoek. Den Haag: SCP. 19

22 Bijlage 1. Vragenlijst Vragenlijst sportdeelname leerlingen 8 tot 12 jaar Wij willen jou graag een aantal vragen stellen over sport. Wij willen graag weten wat jij en andere jongeren leuk en minder leuk vinden aan sport. De vragen gaan over sport bij de sportclub, sport en bewegen op school en over sport en bewegen in de buurt. Wanneer we spreken over sport, dan hebben we het niet alleen over sport bij een sportclub, maar ook over bijvoorbeeld spelen op straat/veldjes. TIP bij het invullen: Lees eerst alle antwoorden door en zet dan pas een kruisje. Soms mag je meer kruisjes zetten, maar dan staat het er bij. Hoe heet je (voor- en achternaam)?... Wat is je leeftijd?.... jaar Ben je een jongen of een meisje? O Jongen O Meisje In welk land ben je geboren?..... In welk land is je vader geboren?..... In welk land is je moeder geboren?..... Hoe heet je school?..... In welke groep zit je? O Groep 5 O Groep 6 O Groep 7 O Groep 8 Welke zwemdiploma s heb je? O Zwemdiploma A O Zwemdiploma B O Zwemdiploma C O Zwemvaardigheid 1 O Zwemvaardigheid 2 O Zwemvaardigheid 3 O Ik heb geen zwemdiploma 20

23 Jij en je sportclub Ben je lid van een sportclub? O Ja O Nee (ga verder met vraag 8) Waarom doe je aan sport? (je mag meer antwoorden aankruisen) O Het is leuk O Ik ben er heel goed in O Ik vind het goed voor mijn conditie O Op advies van de dokter O Mijn vriendjes doen ook mee O Mijn ouders willen graag dat ik sport O Anders, namelijk... Van welke sportclub(s) ben je lid? Als je lid bent van meer dan 1 sportclub, zet dan een kruisje bij de sport die je het meest doet, en vul voor die sport de volgende vragen in. Hoe vaak per week ben je bij de club voor trainingen / lessen en wedstrijden? O 1 keer per week O 2 keer per week O 3 keer per week O Anders, namelijk.. keer per week Wat vind je van de trainingen / lessen bij jouw sportclub? O Heel erg leuk O Leuk O Niet zo leuk O Helemaal niet leuk O Ik heb geen trainingen / lessen Hoe kunnen trainingen / lessen volgens jou (nog) leuker worden?

24 Wat vind je van de wedstrijden waaraan je meedoet? O Heel erg leuk O Leuk O Niet zo leuk O Helemaal niet leuk O Ik doe niet mee aan wedstrijden (ga verder met vraag 9) Waarom ben je geen lid van een sportclub? (je mag meer antwoorden aankruisen) O Ik vind geen sport leuk O Het is te duur O De sportclub is te ver weg O Ik werd/word gepest O Ik ben niet zo goed in sport O De sport die ik leuk vind, kun je hier niet doen O Anders, namelijk... Sport en bewegen op school Hoe ga je meestal naar school? O Lopend O Op de fiets O Met de bus / tram / trein O Ik word gebracht met de auto O Anders, namelijk... Wat vind je van gymles op school? O Heel erg leuk O Leuk O Niet zo leuk O Helemaal niet leuk Heb je nog een leuk idee voor sport op jouw school?

25 Sport en bewegen in de buurt Hoe vaak speel je buiten? O 1 of 2 keer in de week O 3 of 4 keer in de week O Meer dan 4 keer in de week O Ik speel nooit buiten (ga verder met vraag 14) Zijn er bij jou in de buurt genoeg plekken om buiten te sporten / spelen? O Ja O Nee Wat voor speelplek zou je bij jou in de buurt graag willen hebben? (je mag meer antwoorden aankruisen) O Een trapveldje O Een basketbal-pleintje O Een skatebaan O Anders, namelijk... O Ik mis niets! Wat vind je niet leuk aan de sportpleintjes bij jou in de buurt? (je mag meer antwoorden aankruisen) O Er ligt altijd hondenpoep O De bal gaat vaak in de sloot O De bal gaat vaak de bosjes in O Er zijn geen doelen O Het pleintje ligt aan een drukke weg O Er zijn vaak oudere jongens/meisjes aan het sporten O Anders, namelijk... Bedankt voor het invullen van de vragenlijst!!! 23

26

27 Bijlage 2. Beweegdagboekje

28