|
|
- Rebecca Wauters
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Dankwoord
2
3 In 1981 bezocht ik, als student, voor het eerst een instituut voor mensen met een verstandelijke beperking. Ik trad binnen in een tot dan toe voor mij onbekende wereld. Ik voelde mij onthand en vond het ook min of meer griezelig. Al snel ging ik, in het kader van mijn studie, met een aantal bewoners aan de slag. We kozen bewoners uit die niet over expressieve taalmogelijkheden beschikten en probeerden hun gebarentaal te leren. Eerst één op één en later in groepsverband in de speelleerklas. Het was een leerzame en indringende ervaring. Als iemand mij toen gevraagd zou hebben of die bewoner zo n training wel op prijs stelde, zou ik de vragensteller verbaasd aangekeken hebben. Iedereen wil toch leren communiceren zou mijn antwoord geweest zijn en een ander antwoord op deze vraag leek mij onmogelijk. Ik vond het toen heel gewoon om vóór de bewoner te praten. In 1985 werd ik als orthopedagoog aangesteld in een instituut voor de behandeling van gedragsen emotionele stoornissen van jeugdigen met een lichte verstandelijke beperking. Deze jeugdigen werden na een intake bijna allemaal in het instituut opgenomen. Dáár was de expertise aanwezig en daar werd de veiligheid geboden die die jeugdigen ons inziens misten. Of ze opgenomen wilden worden werd hun niet expliciet gevraagd. Als hun ouders instemden, of als de (gezins)voogd dit vroeg, namen wij al snel op. We spraken de eerste jaren overigens over opgenomen pupillen, later gebruikten we het woord bewoners, nog later spraken we over jeugdigen. Meestal overlegden we over de hoofden van de opgenomen pupillen heen, met elkaar, met ouders en met andere professionals. De jeugdigen zelf werden maar mondjesmaat bij de behandeling betrokken. Ze moesten wel goed meewerken want dat leverde hun positieve beoordelingen op, die konden leiden tot terugthuis plaatsing of doorplaatsing naar een gezinsvervangend tehuis (GVT). De hele goeden gingen zelfstandig wonen. Ons instituut had reeds vroeg de ouderparticipatie hoog in het vaandel staan en daar waar mogelijk overlegden wij met ouders over doel en inhoud van de behandeling. Maar in veel gevallen was er sprake van een ondertoezichtstelling. Dan bepaalde een kinderrechter en in diens verlengde een gezinsvoogd waar de jeugdige verbleef. De ouders en de jeugdige werkten in dat geval vaak tegen hun zin mee. Geleidelijk aan professionaliseerde onze instelling. Het Hypothesen Toetsend Model (HTM) werd leidraad voor diagnostiek en behandeling (zie van Geffen, 2000). Geleidelijk aan werden nieuwe vormen van hulpverlening geïntroduceerd. Naast 24-uurs behandeling werd deeltijdbehandeling, al dan niet gekoppeld aan opname in de voorziening, mogelijk. Geleidelijk aan evolueerde ook wetgeving. De Wet op de Geneeskundige Behandelingsovereenkomst, die in 1994 van kracht werd, gaf de cliënt in onze AWBZ instelling veel meer rechten. De jeugdige vanaf 12 jaar werd gesprekspartner. De jeugdige zelf bepaalde of hij of zij opgenomen wenste te worden. Met de jeugdige moest over de inhoud van het behandelplan overlegd worden. De gezinsvoogd werd hierdoor soms helaas buitenspel gezet. In 1992 deed de Wet Bijzondere Opnemingen Psychiatrische Ziekenhuizen (Wet BOPZ) zijn intrede en ook onze AWBZ instelling werd met deze wet geconfronteerd. Vasthouden, separeren, weekeinden binnen houden, werden opeens minder vanzelfsprekend. Registratie, verantwoording, overleg voeren, werden nieuwe sleutelwoorden. Nochtans blijven opname en behandeling vaak op gespannen voet staan met de, alleen juridisch, vrijwillige medewerking van jeugdigen. Veel jeugdigen voelen zich door ouders, (gezins)voogd of hulpverlening gedwongen de behandeling te ondergaan. Zeker zij waarbij de behandeling ook gekoppeld is aan een (tijdelijke) uithuisplaatsing. Zij verzetten zich echter niet manifest en werken mee aan de behandeling zonder hier echt gelukkig mee te zijn. In de loop der jaren heb ik met honderden jeugdigen over dit onderwerp gepraat. Daarbij vielen mij vooral de verhalen van de opgenomen jeugdigen op. Er was vaak een discrepantie tussen hun verhalen, hun ervaringen, hun beelden en de visie van de professionals en van hun ouders. Als ik sprak met ex-bewoners, waarvan een aantal meerdere jaren in ons instituut behandeld was, viel mij op dat ons instituut vaak maar een marginale plaats in hun verhalen innam. Op de eerste plaats stonden vaak ouders, familie en vrienden en de huidige situatie, ook in die gevallen waarbij de ouders, in de ogen van ons professionals, nogal eens steken hadden laten vallen. Als
4 ik naar de behandeling vroeg, kreeg ik vaak vage verhalen. De meeste jeugdigen konden daar weinig over vertellen. Over het exacte doel en fasen in de behandeling konden ze vaak niets vertellen. In 1999 besloot ik deze tot dan toe min of meer toevallige observaties te concretiseren en te objectiveren. Vanaf het eerste moment stond mij een werkwijze voor ogen waarbij de jeugdige zelf uitgebreid aan het woord zou zijn. De jeugdige mocht mijns inziens niet verstopt worden achter cijfers en percentages. Dit bepaalde ook mijn keuze voor het doen van een kwalitatief onderzoek, immers in tegenstelling tot een positivistische wetenschappelijke benadering, die gebaseerd is op de vooronderstelling dat de (sociaal-culturele) omstandigheden voor iedereen identiek zijn, kan door de kwalitatieve benadering recht gedaan worden aan de unieke ervaring van elk individu. Toen ik mijn voornemen om onderzoek te doen een keer met Prof Dr. Adri Vermeer besprak was hij meteen enthousiast. Hij stimuleerde mij om van mijn ideeën een promotieonderzoek te maken. Direct daarna werd Prof. Dr. Harm t Hart bij mijn plannenbetrokken en ook die reageerde positief op mijn ideeën. Na een aantal pogingen tot concretisering werden langzaam de contouren van een onderzoeksopzet duidelijk. Helaas moesten we ons project enige tijd onderbreken omdat mijn gezondheid verder werken niet toe liet. Maar weer eenmaal genezen zijn we full-force verder gegaan. Ik heb in al die volgende jaren gezien hoeveel werk de promotoren hebben bij het begeleiden van een promovendus. Zij enthousiasmeerden, remden af, stuurden voorzichtig, reikten ideeën en literatuur aan, legden contacten met collega s die met een ander onderzoek bezig waren dat raakvlakken had met aspecten van mijn onderzoek etc. Ik heb genoten van het contact en de betrokkenheid van de AIO s, die inmiddels allemaal gerespecteerde Weledelzeergeleerde vrouwen zijn, en van de medewerkers van de vakgroep pedagogiek. Adri en Harm, ik heb veel gehad aan jullie opbeurende mailtjes en jullie voortdurende positieve en stimulerende houding! En dan al die concepten lezen, soms echt monnikenwerk. Adri en Harm, ik wil jullie van harte bedanken: ik heb veel van jullie geleerd, niet alleen professioneel maar ook van mens tot mens. Onderzoek doe je niet alleen, dat wist ik, maar ik wist niet dat het zo n grote klus zou worden. Natuurlijk, het type onderzoek dat mij voor ogen stond vraagt de inzet van velen, maar dat het uiteindelijk zo veel zouden zijn had ik vooraf niet gerealiseerd. Ik zal ze proberen allemaal een ereplaats te geven in dit dankwoord. Roger en Carola. Jullie zijn twee jaar mijn maatjes geweest. Jullie wisten niet waar je aan begon, ik eigenlijk ook niet. Ik herinner me onze eerste bijeenkomsten bij mij thuis. Onwennig, wat wil ie nou, wat vraagt ie toch rare dingen. Maar langzaam aan werd het voor ons alle drie duidelijk en daarna ging het als een trein. We hebben samen misschien wel duizend kilometer in de auto afgelegd, maar ook veel plezier beleefd. Ik heb veel van jullie geleerd! Ik hoop dat jullie deelname aan het onderzoek jullie ook geholpen heeft in jullie vaak moeilijke weg naar het volwassen leven! Peggy, Simone, Danielle, Björn, Monica en Eugene. Jullie hebben goede feedback gegeven op de onderzoeksopzet en jullie waren prima interviewers. Bedankt, en het ga jullie goed in je volwassen leven. Alle jongeren en ouders die geïnterviewd zijn wil ik bedanken voor hun onbevangenheid en openhartigheid. Zowel in Gastenhof, als in OPL, De Reeve, Saltho en Groot Emaus. Ik heb beloofd de resultaten naar jullie terug te koppelen. Dat ben ik niet vergeten! Marjo, Wilhelmien, Daisy, Linda en Saskia. Transcriberen is monnikenwerk. Jullie hebben dat prima gedaan. Wilhelmien, jij was mijn redding in de nood. Blijf zo enthousiast voor je werk. Dat hebben we nodig in de zorg. Peter, bedankt voor de filmopnames, je was altijd bereid om net iets extra s te doen.
5 Miriam, Guido, Janneke, Marije en Marije jullie heb heel wat gereisd naar en in Limburg. Soms gezellig,soms gestresst, maar met een prima resultaat. Fijn dat jullie allemaal afgestudeerd zijn. Ik hoop jullie nog vaak als collega terug te zien. Rob, we hebben een leuke en inspirerende tijd samen gehad. Jij was betrokken en enthousiast, (zoals altijd!). Kerels zo als jij heeft de zorg nodig. Blijf knokken voor je ideeën. De jongeren hebben daar echt wat aan! Jack, inspirerende gesprekken hebben tot een prachtige voorpagina geleid. Laura, Paula en Nathalie. Zonder jullie hulp zou het moeilijk zijn geweest om alle regeldingen voor elkaar te krijgen. En Paula, je was nooit te beroerd om twee tandjes extra bij te steken: extra rijden, s avonds terugkomen etc. Bedankt! Jacquie je hebt met héél erg geholpen bij de Engelse samenvatting. Ik dankzij jou mijn Engelse woordenschat weer uitgebreid. Evelien, nu weet ik wat een klus het goed opmaken van een document is. Je hebt er een mooi geheel van gemaakt. Marianne en Annemiek, ik heb de BIDOC leren waarderen. Niets was jullie te veel. Menig moeilijk vindbaar boek of artikel hebben jullie weten op te duiken. Mijn collega s, groepswerkers en gedragswetenschappers, bedank ik voor jullie steun en interesse en voor jullie inzet bij de interviews. Hank, zonder jou was dit proefschrift er nooit mogelijk geweest. Jij hebt me de ruimte gegeven om de klus te klaren. Op naar de volgende uitdaging. De Stichting Steunfonds heeft dit onderzoek financieel mogelijk gemaakt. Jullie zijn geïnteresseerd en zijn betrokken op onze jongeren. We blijven jullie nodig hebben! Directie van de Stichting St. Anna, jullie gaven mij het vertrouwen om dit proefschrift te kunnen realiseren. Nu moeten we de resultaten een plek geven in de praktijk. Ik verheug me daar al op! Vier mensen moet ik in het bijzonder toespreken. Mijn beide paranimfen Marian en Frank. Marian, promoveren en publiceren is in Gastenhof inmiddels een estafetteloop. Ik kreeg het stokje van Hank, en ik hoop dat jij er verder mee wilt gaan. Ik zal je daarbij ondersteunen zoals jij mij daarbij ondersteund hebt. Frank. Mijn beste vriend en dat al meer dan veertig jaar. Dan hoef je eigenlijk niet meer zo veel te zeggen. Dan heb je aan één woord al genoeg. Jij hebt me geholpen vorm gegeven aan mijn eerste vormeloze ideeën en bent daarna in iedere fase van mijn onderzoek betrokken gebleven. En nu hebben we samen de klus geklaard! Ik ben er trots op je vriend te zijn. Ik hoop dat we nog menige reis samen kunnen maken. Hanneke, je hebt me veel te vaak moeten missen. Ik zat wel vlak bij in mijn studeerkamer maar was toch onbereikbaar. Nu heeft pappa tijd of gaat hij tijd maken. Hé en bedankt voor je hulp bij de grafieken, zonder jou hulp was het niets geworden. Jossy, je bent er altijd en we zijn er voor elkaar. Samen maken we er wat moois van. Nu zeker!
6
Dankwoord (Acknowledgements)
Dankwoord (Acknowledgements) Dankwoord (Acknowledgements) 245 Het heeft even geduurd maar daar ligt hij dan eindelijk, de gedrukte versie van mijn proefschrift! Ik kan me nog als de dag van gisteren herinneren
Nadere informatieVoorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd.
Voorwoord In dit boek staan interviews van nieuwkomers over hun leven in Nederland. Ik geef al twintig jaar les aan nieuwkomers. Al deze mensen hebben prachtige verhalen te vertellen. Dus wie moest ik
Nadere informatie150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!
150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.
Nadere informatieZaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie
Zaken voor mannen Verhalen van mannen met epilepsie Introductie Niet alle mannen vinden het prettig om over hun gezondheid te praten. Ieder mens is anders. Elke man met epilepsie ervaart zijn epilepsie
Nadere informatieKlein Kontakt. Jarigen. in april zijn:
A Klein Kontakt Het is alweer eind maart wanneer dit Kontakt uitkomt, het voorjaar lijkt begonnen, veel kinderen hebben kweekbakjes met groentes in de vensterbank staan, die straks de tuin in gaan. Over
Nadere informatieMijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd
Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen
Nadere informatieAppendices. Nederlandse samenvatting. Dankwoord. List of publications Bibliography Curriculum Vitae
Nederlandse samenvatting Appendices Dankwoord List of publications Bibliography Curriculum Vitae Mijn promoter, prof. dr. BFAM van der Laan. Beste Bernard, altijd heb ik prettig kunnen samenwerken met
Nadere informatieIk ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 7-8. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door
De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug want ik moet even iets zeggen over
Nadere informatieLize, bedankt voor de mooie cover en het opmaken van dit proefschrift, ik vind het prachtig geworden!
Velen van jullie zullen misschien gedacht hebben dat het er niet meer van zou komen. Nu het toch eindelijk zo ver is, wil ik de mensen bedanken die op enige wijze hebben bijgedragen aan dit proefschrift.
Nadere informatieIk ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door
De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug, want ik moet even iets zeggen over
Nadere informatieKarin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach.
Karin de Galan Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Ze heeft zich gespecialiseerd in het trainen van trainers en richtte in 2007 de galan school voor training op. Eerder werkte ze als
Nadere informatieFormeel en informeel. Formeel: Je gebruikt u om iemand aan te spreken. Je noemt iemand bij zijn achternaam.
Formeel en informeel Tijdens je stage praat je veel met mensen. Soms is het een officieel gesprek, soms een gezellig praatje met een collega. Dit noem je formele en informele gesprekken. Formeel betekent
Nadere informatierijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005
rijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005 Provided by Fanart Central. http://www.fanart-central.net/stories/user/fightgirl91/21803/rijm Chapter 1 - rijm 2 1 - rijm Gepaard
Nadere informatieexplore the big questions of life Een introductie
explore the big questions of life Een introductie www.youthalpha.nl Youth Alpha is een programma van Youth for Christ Nederland en stichting Alpha-cursus Nederland. 2 Youth for Christ Nederland www.yfc.nl
Nadere informatieEr was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen.
Een klein gesprekje met God Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen. God lachte breed. Dat is waar!, zei God. Jij bent ook het licht.
Nadere informatieVerhaal van verandering
Belgische Ashoka Fellow Ashoka : Kun je ons iets vertellen over je familie en waar je bent opgegroeid? Ingrid : Ik ben opgegroeid in Antwerpen, een belangrijke stad in Vlaanderen, België. Ik heb een oudere
Nadere informatieAan de slag met de Werk Ster!
Aan de slag met de Werk Ster! Werk Ster Copyright EgberinkDeWinter 2013-2014 Werk Ster Stappen naar werk De Werk Ster helpt je duidelijk te krijgen waar jij op dit moment staat op weg naar werk. Je krijgt
Nadere informatieAppeltje van Oranje 17 januari 2014. MeeleefGezin: Samen meer! Voor 0 t/m 4 jarigen
Appeltje van Oranje 17 januari 2014 MeeleefGezin: Samen meer! Voor 0 t/m 4 jarigen Achtergrond / aanleiding van het inibabef GGz prakbjk en onderzoek (P.van der Ende, 2011-2013): Kind groeit liefst op
Nadere informatieEerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik.
juni 2014 Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie Eerste nummer Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. INHOUD juni 2014 Eten als een kind Op kamers
Nadere informatieJeroen Dusseldorp 17-12-2013
Groeidocument trainingen blok 2 Jeroen Dusseldorp 17-12-2013 Inleiding Voor u ligt mijn groeidocument van de trainingen die zijn gegeven in blok 2 van de minor Consultancy. Om een succesvolle consultant
Nadere informatieMANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN
Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe
Nadere informatieWerkboek Het is mijn leven
Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er
Nadere informatieIk besloot te verder te gaan en de zeven stappen naar het geluk eerst helemaal af te maken. We hadden al:
Niet meer overgeven Vaak is de eerste zin die de klant uitspreekt een aanwijzing voor de hulpvraag. Paula zat nog maar net toen ze zei: ik ben bang om over te geven. Voor deze angst is een mooie naam:
Nadere informatieBen jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!
Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw
Nadere informatieRAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEWS
RAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEWS Huisartsenpraktijk Dalfsen ARGO BV 2014 Rapportage wachtkamerinterview Inleiding Onder de cliënten van huisartsenpraktijk Dalfsen zijn de afgelopen 2 jaren tevredenheidsonderzoeken
Nadere informatieSoms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.
Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.
Nadere informatieWat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.
Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me
Nadere informatieBeertje Anders. Lief zijn voor elkaar. Afspraak 2
Beertje Anders Lief zijn voor elkaar. Afspraak 2 H. Vos Beertje Anders Wat zonlicht is voor bloemen, is een glimlach voor een beer. Beertje Anders en Beertje Bruin gaan bij oma spelen. Het was maar even
Nadere informatiewww.leraarwordeninsittard.nl Leraar, je wist dat je het was.
www.leraarwordeninsittard.nl Leraar, je wist dat je het was. Benjamin Plant student Aardrijkskunde Ik weet wat ik wil Het leukste moment van mijn stage is wanneer leerlingen mij uit zichzelf aanspreken
Nadere informatieTwee blauwe vinkjes. Door: Lenneke Sprong
Twee blauwe vinkjes Door: Lenneke Sprong Nog steeds maar een vinkje. Buiten begon de zon te schijnen, waardoor er schaduwen op de lichtblauwe muur ontstonden. Waarom ontvangt hij niet mijn berichtje vroeg
Nadere informatieEen crisiskaart omdat je het voor jezelf het beste weet
Crisiskaart Een crisiskaart omdat je het voor jezelf het beste weet Consulent Crisiskaart Nel van kempen Diane Hek Crisiskaart Wat is een crisiskaart: Een uitvouwbaar kaartje van bankpasformaat. Samenvatting
Nadere informatieSpel: Wat heb ik geleerd dit jaar?
Spel: Wat heb ik geleerd dit jaar? Inleiding Traditioneel staat de decembermaand in het teken van jaaroverzichten en top 100 of top 2000 lijstjes. Allemaal bedoeld om terug te kijken op het afgelopen jaar.
Nadere informatie3. Rouw en verliesverwerking
3. Rouw en verliesverwerking 29 Voor de trainer De belangrijkste begrippen van dit gedeelte zijn: Grote verschillen tussen verschillende getroffenen Breuk in de levenslijn Rouw/Verliesverwerking/chronische
Nadere informatieErvaringen van mensen met verstandelijke beperkingen of psychiatrische problemen met zelfstandig wonen en deelname aan de samenleving
Een eigen huis.. Ervaringen van mensen met verstandelijke beperkingen of psychiatrische problemen met zelfstandig wonen en deelname aan de samenleving M.H. Kwekkeboom (red.) A.H. de Boer (SCP) C.van Campen
Nadere informatieGROEPSOPDRACHT: Bespreek met elkaar welke relatieverbanden in de Bijbel genoemd worden:
Relaties halen het beste in je naar boven Les 1 GROEPSOPDRACHT: Bespreek met elkaar welke relatieverbanden in de Bijbel genoemd worden: Lees met elkaar de volgende hoofdstukken en laat iemand opschrijven
Nadere informatieGrowth & Reflection. Opleverdatum: 18 juni 2014
Growth & Reflection Growth & Reflection Opleverdatum: 18 juni 2014 Multimediaal Reclamebureau 2013/2014 Inleiding Er zit alweer een half jaar bij MMR op en ik heb weer veel nieuwe dingen geleerd en nieuwe
Nadere informatieFOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22.
PAS OP! Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl/loverboys En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een
Nadere informatieMeten van mediawijsheid. Bijlage 6. Interview. terug naar meten van mediawijsheid
Meten van mediawijsheid Bijlage 6 Interview terug naar meten van mediawijsheid Bijlage 6: Het interview Individueel interview Uitleg interview Ik zal je uitleggen wat de bedoeling is vandaag. Ik ben heel
Nadere informatieLes 2: Voorspellen Tekst: Veilig in het verkeer. Introductiefase: 2. Vraag: "Kan iemand zich nog herinneren wat de bedoeling was bij het voorspellen?
Les 2: Voorspellen Tekst: Veilig in het verkeer "Welkom:... " Introductiefase: 1. "Vorige week zijn we begonnen met voorspellen." 2. Vraag: "Kan iemand zich nog herinneren wat de bedoeling was bij het
Nadere informatieTineke Boudewijns VERSTAG
Tineke Boudewijns VERSTAG Colofon Eindredactie Joost Pool Redactie Boris Goddijn Vormgeving Pien Vermazeren Fotografie Boris Goddijn Beeldbewerking Pien Vermazeren Copyright en disclaimer Het overnemen
Nadere informatieJaarverslag 2013-2014
NOVA Voorzitter Anthony Matthijsen 24-9-2014 Inhoud Voorwoord... 2 Inleiding... 3 Mijn taken... 3 Externe contacten... 4 Vergaderingen... 4 Administratie... 4 Commissies... 5 Eerstejaarsfeest... 5 De club...
Nadere informatieHet belangrijkste verhaal is eigenlijk een samenvatting van alles wat Hij gedaan heeft
Kunt u mij een (voor u) belangrijk verhaal over Jezus vertellen? Het belangrijkste verhaal is eigenlijk een samenvatting van alles wat Hij gedaan heeft Zijn twee belangrijkste geboden: Heb je God lief
Nadere informatieEvaluatie 2e jaars stages/projecten door de stagiaires van Informatiekunde: mei 2002
Evaluatie 2e jaars stages/projecten door de stagiaires van Informatiekunde: mei 2002 Aantal gerealiseerde stages/projecten: 29 (intern: 2, extern: 27). 13 studenten hebben een evaluatieformulier ingevuld
Nadere informatieBeter teveel dan te weinig: communiceren met ouders. Dr. Suzanne Jansen Gedragswetenschapper
Beter teveel dan te weinig: communiceren met ouders Dr. Suzanne Jansen Gedragswetenschapper Aanleiding onderzoek Goede samenwerking verhoogt kwaliteit geboden ondersteuning -> verhoogt kwaliteit van leven
Nadere informatieBlok 1 - Introductie
Reflectie jaar 1 Algemeen Aan het begin van het eerste jaar kwamen een hoop nieuwe dingen op mij af. Na een jaar reizen had ik veel zin om aan de studie Voeding en Diëtetiek te beginnen en was erg benieuwd
Nadere informatieEen waarderend gesprek voeren m.b.v. het AI- proces
Een waarderend gesprek voeren m.b.v. het AI- proces Het 5V- proces van Appreciative Inquiry is een uitstekend instrument voor het houden van een waarderend gesprek of interview. Je kunt de stappen in het
Nadere informatieHET VERHAAL VAN KATRIN
HET VERHAAL VAN KATRIN Katrin begon heroïne te gebruiken toen ze ongeveer 12 was. In het begin deed ze dat nog af en toe. We hadden er niet genoeg geld voor. Door een ingrijpende gebeurtenis ging ze steeds
Nadere informatieEr was eens een heel groot bos. Met bomen en bloemen. En heel veel verschillende dieren. Aan de rand van dat bos woonde, in een grot, een draakje. Dat draakje had de mooiste grot van iedereen. Lekker vochtig
Nadere informatieVan verslaving naar herstel!
Van verslaving naar herstel! Eerste druk, 2013 2013 Anita Van Besauw isbn: 9789048429356 nur: 340 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming van deze uitgave
Nadere informatieOBSERVATIE. Hoe kom je in een creatieve mindset? De observatie van een kunstenaar en hoe hij aan zijn creativiteit komt. Robbert Kooiman G&I 1-C
OBSERVATIE Hoe kom je in een creatieve mindset? De observatie van een kunstenaar en hoe hij aan zijn creativiteit komt Robbert Kooiman G&I 1-C Contents Inleiding... 2 Covert of Overt... 2 Analyse... 3
Nadere informatie!!!!! !!!!!!!!!!!! Uit: Glazen Speelgoed (Tennesse Williams)! (zacht) Hallo. (Ze schraapt haar keel)! Hoe voel je je nu? Beter?!
Uit: Glazen Speelgoed (Tennesse Williams) Jim Laura Jim Laura Jim wijn aan) Laura Hallo Laura (zacht) Hallo. (Ze schraapt haar keel) Hoe voel je je nu? Beter? Ja. Ja, dankje. Dit is voor jou. Een beetje
Nadere informatieBorstkanker ''Angst voor het onbekende''
Borstkanker ''Angst voor het onbekende'' Borstkanker ''Angst voor het onbekende'' Ellen Wagter-Streep Schrijver: Ellen Wagter-Streep ISBN: 9789402129663 Ellen Wagter-Streep Inhoud Inhoud... 05 Voorwoord...
Nadere informatieAanmelden handzenders
Aanmelden handzenders Deze HOWTO is gebaseerd op de informatie die MarliesRoy op het Z3 Forum heeft geplaatst. Het BMW Z3 Forum Nederland > On Topic lounge > Members gallery > Ook even voorstellen en advies
Nadere informatieNIEUWSBRIEF. Gebruik van het dossier We zien dat er een aantal mentoren al gebruik maken van Het Dossier. Complimenten daarvoor.
NIEUWSBRIEF December Mentorschap Midden-en Noordoost Brabant 2015 Editie 2 Jaargang 1 Hierbij ontvangt u de nieuwe nieuwsbrief van het Mentorschap Midden -en Noordoost brabant. Hiermee houden wij u op
Nadere informatieDit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl.
Chatten Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Colofon Een uitgave van Eenvoudig Communiceren
Nadere informatieWelkom bij Centrum Jeugd. Informatie voor kinderen, jongeren en hun familieleden
Welkom bij Centrum Jeugd Informatie voor kinderen, jongeren en hun familieleden Welkom bij Centrum Jeugd Je gaat deelnemen aan een van de behandelingen bij Centrum Jeugd van GGz Breburg. De behandelaren
Nadere informatieAfscheid groep 8 3 JULI 2015
Afscheid groep 8 3 JULI 2015 DE REGENBOOG Hallo iedereen, is en blijft een mooie en leuke school. De tijd op de Regenboog was super leuk, ik heb veel geleerd maar ook veel gelachen. Mijn klasgenoten en
Nadere informatieDe leerkracht voorziet papier, enveloppes en eventueel materiaal om de enveloppes te versieren.
LESFICHE - Brief van de getuige Lesonderwerp De leerlingen schrijven een brief aan zichzelf om te openen op het moment dat ze hun rijbewijs behalen. Ze houden de brief zelf bij of geven hem aan hun ouders
Nadere informatie[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster
[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9
Nadere informatieOp 1 mei 2012 begon ons Europese avontuur, we kregen te horen dat we de kans hadden om Europacup te gaan spelen. Ik sprong een gat in de lucht, dat
Op 1 mei 2012 begon ons Europese avontuur, we kregen te horen dat we de kans hadden om Europacup te gaan spelen. Ik sprong een gat in de lucht, dat ik dit in mijn volleybalcarrière nog mee zou maken had
Nadere informatieInterview Rob van Brakel
Interview Rob van Brakel Atributes Consequences Values Hallo Rob van Brakel, mag ik jou een aantal vragen mogen stellen? Prima. Hoe oud ben je? 21 jaar Wat is je woonsituatie op het moment? Op het moment
Nadere informatiePresentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A
Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A INLEIDING Ik heb vandaag een cadeautje meegenomen. Niet voor jullie, maar voor mijzelf. Het cadeautje staat voor de verrassingen
Nadere informatieHoe gaat het in z n werk daar? Wat is er anders dan een gewone poli?
INTERVIEW d.d. 28 december 2009 Coeliakiepoli Op het interview-wenslijstje van Nynke en Zara staat Dr. Luisa Mearin. Zij is kinderarts MDL in het LUMC te Leiden en heeft als eerste met haar collega s in
Nadere informatieinformatie voor cliënten
Colofon Redactie: Jose Schilderinck, Frank Nijhuis en Gerdi Verkerk Contact en algemene vragen: Postadres 820, 7550 AV Hengelo t. 088 777 60 00 e. info@ambiq.nl i. www.ambiq.nl Concept en ontwerp: Vanille
Nadere informatie9 Communicatie-tools. voor meer liefde, meer verbondenheid, meer intimiteit & betere communicatie
9 Communicatie-tools voor meer liefde, meer verbondenheid, meer intimiteit & betere communicatie Maar één persoon Je hebt maar een persoon nodig om nieuwe ervaringen te introduceren VOORWOORD Geen enkel
Nadere informatieADHD: je kunt t niet zien
➂ ADHD: je kunt t niet zien Je ziet het niet aan de buitenkant. Je kunt niet gelijk naar iemand kijken en zeggen: die heeft ADHD. Dat kan een voordeel zijn. Als iemand niet weet dat jij het hebt, dan kunnen
Nadere informatieVerhaal: Jozef en Maria
Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele
Nadere informatieHet is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.
De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.
Nadere informatieGroepsverdeling schooljaar 2016-2017
Irenesirene maandag 6 juni 2016 nr. 15 Groepsverdeling schooljaar 2016-2017 -groep 1-2 a Saskia van Wijnen -groep 1-2 b Carla Markensteijn -groep 1-2 c Marieke de Jong (ma,di) en Marjolein Minderhoud (wo,do,vrij)
Nadere informatieOutcome Rating Scale: Hoe gaat het met u?
Outcome Rating Scale: Hoe gaat het met u? Vult u dit formulier voor uzelf in? ja / nee Indien voor een ander: wat is uw relatie met deze persoon? Hoe is het met u gegaan de afgelopen week, of sinds het
Nadere informatieMet een rugzakje vol info ga ik naar huis, veel gesprekken, leuke manier van middagvulling.
Leerzaam, leuk, nieuwe contacten opgedaan, nieuwe ideeën. Het open Space concept is geweldig. Met een rugzakje vol info ga ik naar huis, veel gesprekken, leuke manier van middagvulling. Ontspannen maar
Nadere informatieHet verhaal op reis. groep 1-2. melle de muis. Bijlagen Les 1. media. spoor
Het verhaal op reis groep 1-2 melle de muis Bijlagen Les 1 Les 1 - Bijlage 1 - brief kunstenaar 1 Lieve kinderen, Vandaag begint er een bijzonder project: HET VERHAAL OP REIS. Jullie gaan vandaag met elkaar
Nadere informatieEllen van Wijk - Ruim baan voor creatief talent B 3. Survey commitment van medewerkers
Survey commitment van medewerkers B 3 Survey commitment van medewerkers 229 230 Ruim baan voor creatief talent, bijlage 3 Voor je ligt een vragenlijst waarin gevraagd wordt naar verschillende aspecten
Nadere informatiein het midden Dit ben ik - maxx! computer tomografie voor kinderen.
in het midden Dit ben ik - maxx! computer tomografie voor kinderen. 1 onze dank aan: Prof. Dr. Brigitte Stöver, Chariteé University Hospital Berlin, Germany, voor de wetenschappelijke en medische supervisie
Nadere informatieBij. research. Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne.
Bij research Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne. Opdracht 1 Stagelogboek De eerste dag heb ik bij Ron Steijvers stage gelopen en die is project leider ontwikkelaar, vooral
Nadere informatieART/MEDIA & ME AUTOBIOTIC SELFIE DOCUMENT
ART/MEDIA & ME AUTOBIOTIC SELFIE DOCUMENT Gwen Bergers G&I1A 3009429 19.11.15 Project docenten: Saskia Freeke, Sonja van Vuuren, Martin Lacet & John Hennequin Art/Media & Me Autobiotic Selfie Voor de lessen
Nadere informatieVoorbereiding assessment
Voorbereiding assessment 1. Zelfportret gemaakt door malou... 1 2. Samenvatting... 3 3. Zelfportret door een docent... 5 4. Zelfportret door Slc er... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 5. Aanvullende
Nadere informatieScholieren enthousiast maken voor de techniek
Scholieren enthousiast maken voor de techniek Woorden van deze les de behoefte het imago de servicetechnicus de installatie uitdagend communiceren de installatietechniek carrière maken het project het
Nadere informatieWat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen?
Wat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen? Samenwerkingsverband NIP-NVO zorg voor mensen met een verstandelijke beperking 2014 1 Inhoud Voorwoord 3 Wat doet de psycholoog of orthopedagoog? 5
Nadere informatieSamenvatting. Interactie Informatiewaarde Werkrelevantie Totale waardering 8,5 8,4 8,9 8,6
Samenvatting Scores Interactie Informatiewaarde Werkrelevantie Totale waardering 8,5 8,4 8,9 8,6 Zowel uit de beoordelingen in de vorm van een rapportcijfer als de aanvullende opmerkingen, blijkt dat de
Nadere informatiePost-hbo opleiding autismespecialist
Post-hbo opleiding autismespecialist mensenkennis De docente is duidelijk, enthousiast en motiverend. Ik heb inzicht gekregen in wat ik in mijn rol als hulpverlener kan doen en waar ik rekening mee moet
Nadere informatieRIJSCHOOL. Wat moet je doen?
RIJSCHOOL Christina, Alfonso, Tai en Linda willen leren autorijden. Ze hebben het theoretische examen al afgelegd. Nu willen ze oefenen voor het praktijkexamen. Ze zoeken een rijschool. Jij helpt hen.
Nadere informatieU levert maatwerk, wij ook. Zakelijke taaltrainingen op maat.
Klantbeoordelingen 2015 - zakelijke taaltrainingen januari t/m december 2015, n = 1.247 Klantenwaardering Vraagstelling Uitstekend Goed Voldoende Onvoldoende Slecht Wat vindt u van het gebruikte lesmateriaal?
Nadere informatieIvonne Bressers: Dank je wel. Rob Kleijs: Ivon, Kun je nog eens uitleggen wat het Usher Syndroom is?
100 Col 's beklimmen in 40 dagen met een totale afstand van 4100 kilometer. Eddy Driessen uit Arnhem wil die tocht gaan afleggen en dat doet hij voor zijn plezier maar ook voor het goede doel. Namelijk
Nadere informatieOver ALS spreken. Inhoud. Wat is ALS? 1. Waardoor wordt ALS veroorzaakt? 1. Wat doet ALS met een patiënt? 1. Hoe kan je jouw vriend(in) bijstaan?
Inhoud Over ALS spreken Wat is ALS? 1 Waardoor wordt ALS veroorzaakt? 1 Wat doet ALS met een patiënt? 1 Hoe kan je jouw vriend(in) bijstaan? 2 voor vrienden Wanneer de vader of moeder van je vriend(in)
Nadere informatieZonder toestemming. Nota BOPZ eenvoudige versie
Nota BOPZ eenvoudige versie Zonder toestemming Ben je soms boos? Ben je soms boos en ben je dan wel eens gevaarlijk voor jezelf of anderen? Of doe je wel eens dingen die niet mogen? Soms moeten begeleiders
Nadere informatieAllemaal in ontwikkeling. Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman
Permanente educatie in Smallingerland Allemaal in ontwikkeling Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman Van cursussen professioneel Engels, kennis opdoen bij een andere afdeling tot vierjarige
Nadere informatieVoorbereidende les. Basisonderwijs. Educatieteam
Basisonderwijs Voorbereidende les (1) Introductie (2) Huiswerkopdracht (3) Bijlage 1 (4) Bijlage 2 Educatieteam Het educatie team bestaat uit jonge, gemotiveerde en bevlogen medewerkers die dichtbij de
Nadere informatieChapter 8. Dankwoord
117 Chapter 8 Dankwoord 118 119 Dankwoord Nadat de grootste klus geklaard is en het dan eindelijk zover is dat het manuscript bij de beoordelingscommissie ligt, komt het moment om te beginnen met het schrijven
Nadere informatieJEUGDBESCHERMING NOORD. Voogdij
JEUGDBESCHERMING NOORD Voogdij Als je ouders niet meer voor jou kunnen beslissen... Informatie voor jongeren Voogdij Als ouders kinderen krijgen, verwachten ze dat ze hun kinderen zelf gaan opvoeden. Totdat
Nadere informatieworkshop? 2. In welke situatie(s) voel je je wel eens onveilig in je werk? 3. Wat heb je nodig om je veilig te voelen
1. Om welke reden(en) volg je deze workshop? 2. In welke situatie(s) voel je je wel eens onveilig in je werk? 3. Wat heb je nodig om je veilig te voelen in je werk? 4. Waarin blink jij jjmet betrekking
Nadere informatieDierenvrienden? door Nellie de Kok. Samenvatting
Dierenvrienden? door Nellie de Kok Samenvatting De hond is de baas in het huis, totdat er een kat bijkomt. Ze proberen allebei om bij de bazin in een goed blaadje te komen. De kat krijgt het voor elkaar
Nadere informatieTRAINING WERKBEGELEIDING
TRAINING WERKBEGELEIDING Door Martje Kuijlenburg Student no: 500618854 Jaar 3 Hogere Beroepsopleiding Verpleegkunde In opdracht van: de Hogeschool van Amsterdam Docent: Yvonne van Marle INHOUDSOPGAVE Inleiding...
Nadere informatieDe brug van Adri. Rollen: Verteller Martje Adri Wim
De brug van Adri Rollen: Verteller Martje Adri Wim Daar loopt een meisje. Ze heet Martje. Ze kijkt boos en loopt langzaam. Ze weet niet waarheen. Martje kent Wim. Hij woont in dezelfde straat, maar Wim
Nadere informatieEvaluatie PvKO Mastersessie 10 april 2014
Verwachting en aanbeveling Evaluatie PvKO Mastersessie 10 april 2014 Heeft de PvKO Mastersessie aan jouw verwachting voldaan? Toelichting: De link met Big Data was me niet echt duidelijk, titel dekte de
Nadere informatieDirecteur/bestuurder Peter Meijs aan het woord. Nieuwe leidinggevenden bij SDW stellen zich voor
SDWNIEUWS Informatie voor cliënten, ouders en cliëntvertegenwoordigers oktober 2010 BELANGRIJKE Informatie voor jou, lees dit blad goed! Directeur/bestuurder Peter Meijs aan het woord > Lees verder op
Nadere informatieInleiding. Autisme & Communicatie in de sport
Sanne Gielen Inleiding Starten met een nieuwe sport is voor iedereen spannend; Hoe zal de training eruit zien? Zal de coach aardig zijn? Heb ik een klik met mijn teamgenoten? Kán ik het eigenlijk wel?
Nadere informatie18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid
18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid Goed, gezond en gemotiveerd aan het werk tot je pensioen? Dat bereik je door kansen te pakken op het werk. Leer aan de hand van onderstaande punten hoe je
Nadere informatieHans van Rooij VERSTAG
Hans van Rooij VERSTAG Colofon Eindredactie Joost Pool Redactie Boris Goddijn Vormgeving Pien Vermazeren Fotografie Boris Goddijn Beeldbewerking Pien Vermazeren Copyright en disclaimer Het overnemen van
Nadere informatie