PROEFSTATION VOOR DE GROENTEN- EN FRUITTEELT ONDER GLAS,

Transcriptie

1 PROEFSTATION VOOR DE GROENTEN- EN FRUITTEELT ONDER GLAS, (b TE NAALDWIJK. Bibliotheek Proefstation Naaldwijk A 3 B 89 Twee proeven ter bestrijding van Sclerotinia minor bij sla en enige opmerkingen over deze ziekte,zomer 956. door: Mej.W.Th.de Brouwer. Naaldwijk,957.

2 yo / \T ' < J,, -^'t ÇG t& la$*- 'k MERKINGEN OVER DEZE ZIEKTE. ZOMER 9^6 Proef I Het doel was om de werking van verschillende grondontsmettingsmiddelen "ten opzichte van een Sclerotinia minor aantasting te vergelijken. Voor de proefopzet zie men bijlage. De volgende middelen werden gebruikt:. Chloorbroompropeen 750 cc per vierkante roe.. Dibroombuteen 500 gram per vierkante roe. 3- Methylbromide liter per vierkante roe. 4. Chloorpicrine 600 cc pervierkante roe. 5. Formaline 5 liter per vierkante roe. 6. Nemagon =.. dibroom-3 chloorpropeen. 80 cc met 70 cc benzine per vierkante roe. 7. Contrôle. De grondontsmetting heeft juli plaats gehad en is geheel uitgevoerd goals in bijlage staat beschreven. Alleen in vak lag op + i van oppervlakte een hoop rotte mest, die niet verplaatst kon worden. Daarom is in dat veldje 450 cc Chloorpicrine gebruikt. De dibroombuteen voor de veldjes A en B, was met droog zand gemengd; op C is het met vochtig zand uitgestrooid. Tijdens de behandeling was het 5-g" C en N wind met een windkracht 6 (Naaldwijk). Bijna de gehele dag scheen de zon. 8 juli is de grond losgeharkt. 'oen van de vakjes 3A, 3B en 30 het papier werd weggehaald, was de methylbromide nog te ruiken. Bij geen van de andere vakjes was nog iets te ruiken. 5 juli werd de grond weer geharkt en zijn er proef gepoot. De 7ste juli hadden de op alle vakjes nieuwe wortels gemaakt. Ogenschijnlijk hadden de op de met chloorpicrine behandelde vakjes de minste worteltjes gemaakt. Op de andere vakjes was dit wel gelijk. 30 juli werden de gepoot; Attractie van Rijk Zwaan. Deze waren niet in een perspot opgekweekt, het was dus zogenaamde losse plant. Het verdere verloop van proef I. Jammer was dat er een deel van de voor 3 augustus al uitviel door vreterij. Assistent D.de Ruiter deelde 3 augustus verder nog mede, dat de rest van de sla er behoorlijk bijstond en dat er geen standsverschillen waren. Ook 7 september werden er geen standsverschillen tussen de objecten waargenomen, maar de bij de greppel en de sloot waren beter (minder uitvallers) dan in het midden van het veld.

3 Omdat er werd vermoed dat het eerder uitzakken van de grond bij de sloot en greppel een rol zou Jpjnnen spelen, is het vochtgehalte van de grond bepaald. 5 september was dit: sloot 44.9=b - midden 4 «5? - greppel 48.0$ Uit deze cijfers kan het verschil in aantal uitvallers niet worden verklaard, maar de monsters werden ook niet kort na een flinke regenbui genomen. hovember, nadat het af en toe wat had geregend, waren de cijferss De aantasting. sloot 45*4/o - midden 4ö*> - greppel 56.9yo Het percentage aangetaste is niet berekend van het aantal gepote, maar van dit aantal verminderd met het aantal uitvallers door vreterij Uit bijlage en 3 blijkt dat van de 6 gebruikte grondontsmettingsmiddelen alleen formaline (5/b aantasting) enig effect heeft gegeven (Contrôle 49% aantasting). Hogelijk heeft de sterke regenval na de grondontsmetting een ongunstige invloed op de werking' gehad. De volgende hoeve elhedfèï^/gijn in Naaldwijk gevallen, bij Rotterdam is het zeker meer geweest. -3 juli 78. mm (5/7 4.7 en 9/7 4.8) Gemiddelde regenval voor juli 69 mm. augustus 9 sept. I65.7 mm 3. «3 mm Gemiddelde regenval voor augustus 76 mm. Gemiddelde regenval voor september 79 mm» greppel no. v.h vak : ST 4i fó S.minorr Som g \ li / 73 7 è 4& I57i sloot

4 3 Uit de bovenstaande plattegrond waarin het percentage aangetaste kroppen per vak is genoteerd, blijkt dat: nummer 6 0 x op een gunstige plaats ligt. nummer -3 en 7 x op een gunstige plaats liggen, nummer -4 en 5 x op een gunstige plaats liggen. De formaline vakken liggen dus wel gunstig, maar niet gunstiger dan de dibroombuteen (gem. aant.40^5)- of chloorpicrine vakken^ gem. aant. 4&S>). Alleen in vak kwam vrij veel virus voor, daar waren de derhalve kleiner, wat de aantasting in gunstige zin kan hebben beïnvloed. In de andere vakken waren er wel enige virusziekè, maar dit was niet van betekenis. Uit bijlage 3 blijkt dat na gebruik van chloorpicrine en formaline nogal veel Botrytis optrad, resp. 5fo en 3$; terwijl dit 45b was bij de onbehandelde vakken. Se oogst. In bijlage 3 staat het aantal kroppen le en e soort dat 9 september is geoogst. Gezonde kroppen, die toen nog niet volgroeid waren, bleven staan. Wordt nagegaan hoeveel procent van het aantal gecontroleerde op 9 september goede, oogstbare kroppen heeft geleverd dan blijkt dit bij de formaline het hoogste te zijn, n.l. y-j C. Bij dibroombuteen, dat er op volgde,was dit 36/0. Bij Contrôle ±/o. Samenvatting van proef I. juli zijn op besmette buitengrond in Capelle aan de IJssel 6 verschillende grondontsmettingsmiddelen in de grond gebracht. Er was ook een Contrôle. Het geheel lag in 3-voud. lit de onderstaande cijfers blijkt dat formaline wel gunstig, maar niet afdoende heeft gewerkt. Geen van de andere middelen heeft een gunstige werking uitgeoefend. De Botrytis aantasting was na gebruik van formaline vrij hoog. Tijdens de oogst op 9 september konden nog niet alle kroppen worden gesneden. In de onderstaande tabel is het fo goede, oogstbare kroppen (le en e soort) van het aantal gecontroleerde genoteerd. * 5? goede, oogstbare ; >Ï0.! Ontsmettingsmiddel S.minor Botrytis kroppen 9/9. chloorbroom propeen i dibroom butéen 40 5! 36 ; 3 methylbromide ; 56! 7! f 9 4 chloorpicrine ; 4&è ; 5! 8 5 formaline I 5! Nemagon Contrôle 49 ; 4 ;

5 4 Proef II Het doel van deze proef was om de werking van Brassicol en Brassicol süper in de zomer na te gaan en te vergelijken met die van formaline. Bovendien is er nog een grondontsmettingsmiddel gebruikt, dat niet meer in proef I kon worden opgenomen. Voor de proefopzet zie men bijlage De middelen werden als volgt toegepast:. Brassicol 5 g/m voor het poten door de grond en lx stuiven.. Brassicol super 40 g/m voor het poten door de grond. 3» Brassicol super 40 g/m voor het poten door de grond en lx Brassicol super spuitpoeder spuiten. 4. Brassicol super 0 g/m voor het poten door de grond. 5«Formaline 5 l/rr. 6. Vapam 600 cc/rr. 7. Onbehandeld. juli werden de formaline en Vapam in de grond gebracht volgens het schema van bijlage 4«9 Juli werden de behandelde vakjes los geharkt, alleen de formaline was nog te ruiken. Het losharken gebeurde 5 juli nog eens en toen werden ook proefplantjes gepoot. Op die zelfde datum werd de Brassicol en Brassicol super in de grond gebracht. 7 ttuli bleken de proefplant jes nieuwe wortels te hebben gemaakt. Be werden op die datum gepoot nadat eerst gieters water per vakje waren gegeven (+ l/m ); na het poten werd nog gieter water per vakje toegediend. Gebruikt werd Attractie van Rijk Zwaan; zgn, losse plant. Het plantmateriaal zag er goed uit. Het verdere verloop van proef II. Op een droge dag in augustus n.l. augustus is Brassicol gemengd met zand op de vakjes nummer uitgestrooid en Brassicol super spuitpoeder op de vakjes nummer 3 gespoten. Stuiven met Brassicol was in verband met de wind en overstuiven op de andere veldjes niet goed mogelijk. Inplaats van een -gço spuitpoeder is iets meer gebruikt nl. 0.66^ (l ons op 5 water op 3 rr ). Assistent B.de Ruiter deelt mede dat op die datum de sla er slecht bij stond, doordat 50 tot 60fo van de door virus was aangetast. Dat bij KI.van Vuuren weinig en hier zeer veel viruszieke voorkwamen, schrijft D.de Ruiter toe aan het feit dat eerstgenoemde op regels waren gezaaid en uil gedund en laatstgenoemde dioht bij elkaar op een plantbed hadden gestaan. Ook bij deze proef werden 7 september geen standsverschillen tussen de objecten opgemerkt, maar bij de sloot en greppel waren weer de minste uitvallers. 5 September (weinig regen de laatste tijd) was het vochtgehalte van de grond; sloot midden 44 75^ greppel

6 5 Niovember (af en toe regen de laatste tijd) was het} sloot 4-6.3^ midden 43»7/o greppel 49*4'^ Uit deze cijfers valt geen conclusie te trekken. De aantasting. Het percentage aangetaste is berekend van het aantal gepote verminderd met het aantal uitvallers door onbekende oorzaak; dit aantal was niet hoog en varieerde van 6 tot 7 per vak. 7 g No. j Behandeling S.minor Botryt. Brassicol ; Brass.super 40 g/m 30 35i 3.! Brass.sup.+ spuiten 4 34i 4.! Brass, super 0 g/m 4è 5 5«! Formaline i Vapam j Onbehandeld nummer v.hvak--4 S.minor Greppel ! ~ -j Som J VC 5! 0;; 3-è 7 60-rj : i 34 : 7 l il 9 sloot 4 3 ; j 6 In bijlage 5 en 6 staan de gegevens over de aantasting. In het bovenstaande tabelletje is het voornaamste daaruit overgenomen. Formaline maakt een gunstige indruk, maar ligt even voordelig' als in de voorgaande proef. Vapam voldeed niet. Tussen de nummers, en 4 is niet zó veel verschil. Alle werkten ze iets, maar zeker niet afdoende en het is de vraag of het verschil mefonbehandeld" betrouwbaar is. Mogelijk heeft de vele regen in augustus een ongunstige invloed uitgeoefend op de werking van de Brassicol en Brassicol super.

7 6 Waar Brassicol super spuitpoeder was gebruikt, was de werking beter. De virus aantasting zal ongetwijfeld de S.minor aantasting nog in gunstige zin hebben beïnvloed, want wanneer de kroppen niet volledig uitgroeien, is de S.minor aantasting geringer. Waar formaline was gebruikt»was de Botrytis aantasting weer het hoogst. Waar Brassicol was toegediend, was deze aantasting maar betrekkelijk weinig lager dan bij de Contrôle. De oogst. 0 September werden bij alle veldjes enige goede kroppen gesneden, maar september was de eigenlijke oogst. Het aantal goede kroppen per veldje is toen wel genoteerd, evenals het gewicht, maar dit zegt weinig in verband met de sterke virusaantasting en de oogst van 0 september. Samenvatting van proef II. Juli zijn Vapam en formaline in de grond gebracht. 5 Juli zijn Brassicol en Brassicol super door de grond gemengd. Deze beide laatste middelen hebben niet voldoende gewerkt tegen de S.minor. De combinatie Brassicol super door de grond en Brassicol super spuitpoeder voldeed beter; het effect scheelde niet veel met dat van formaline, dat het beste was. Vapam heeft in het geheel niet gewerkt. Enige opmerkingen over Sclerotinia minor. Als bijzonderheid kan worden vermeld dat in de le helft van mei zich gevallen van S.minor aantasting bij sla in Wateringen voordeden. L.Nederpel heeft op bedrijven (buiten) in Loosduinen S,minor waargenomen, maar deze bedrijven vallen in de stadsuitbreiding. Er hebben zich voor zo ver ons bekend 3 gevallen voorgedaan van deze aantasting bij tomaat: ^o aantasting eind mei in Rotterdam, enkele begin juli in de Lier, Vfo aantasting eind juli in Reeuwijk. Uit de weekrapporten is het volgende overgenomen: D.de Ruiter 4-30 maart 956» Deze v/eek bij verschillende tuinders in de stooksla weerv evreesde S.minor op zien treden en soms in behoorlijk sterke mate. Dit ook al in potjessla in een koud warenhuis op zien treden. Het sterke vermoeden bestaat hier dat de potgrond ermee besmet is. D.de Ruiter 8-4 april 956. Sclerotinia komt nogal veel voor, soms in behoorlijke mate. P.van Paaien 5-30 juni 956. In de sla komt steeds meer Botrytis en S.minor voor, zodat de S.minor op enkele bedrijven funest kan worden, doordat op deze bedrijven zeer veel sla wordt geteeld; dikwijls x per jaar op de gehele tuin.

8 7 Hier is dus sprake van een speciale slateler, die het dit seizoen tot nog toe niet te best treft. D.Klapwijk 3-8 juli 956? Deze week heb ik verschillende gevallen van S.minor gevonden bij tomaten. Het schijnt hier dus ook meer voor te komen dan men verwacht. P.van Daalen 3-9 juli De S.Minor neemt hier ook steeds toe, wat ook te begrijpen is, doordat sla ruim geplant en gezaaid wordt om er + 3 weken voor de oogst weer sla tussen te zaaien, K.Olieman 30 juli-4 augustus 956. Een kweker in Terbregge heeft voor zijn zomersla ook gebruik gemaakt van perspotjes. Hij had nogal last van S.minor wat mede een rede was voor deze teeltmethode. Het resultaat was bijzonder goed. Het is een prachtig gelijk gewas geworden met weinig aanslag. Het vraagt wel wat extra werk, doch met potjes krijgt men een kwaliteitsverbetering welke m.i. meestal ook in de zomer wel zal worden betaald (voor 5 cent per stuk geveild). D.Klapwijk 4 januari - 9 januari 957- Deze week heb ik opnieuw een bedrijf aangetroffen waar S.minor in de sla voorkwam. Dit is reeds het 3e geval n.l. x in tomaten en lx bij sla. Deze ziekte schijnt ook in het Westland voet aan wal te krijgen. Verder deelde D.de Ruiter mede dat in 956 de S.minor erger zou zijn dan in I955. Formaline wordt volgens De Ruiter in Rotterdam wel gebruikt tegen kurk- wortel in tomaten, maar niet tegen S.minor. De grond wordt na de behandeling doorgemëngd. Naaldwijk februari À.E. De Proefneemster, HeJ. W.M.Th.J.de Brouwer.

9 bijlage. Grondontsmettingsproef ter bestrijding van Sclerotinia minor bij sla. Zomer 956 Doel De werking van verschillende grondontsmettingsmiddelen zal worden nagegaan. Opzet De proef wordt genomen op besmette buitengrond bij de heer KI.van Vuuren, s-gravenweg 83, Capelle aan de IJssel. Er zijn 7 objecten in 3-voud. Zie de plattegrond.. Chloorbroompropeen. Shell Nederland. Postbus 69. Den Haag.. Dibroombuteen. Shell Nederland. Postbus 69. Den Haag. 3. Methylbromide = M 5. L.M.Vermeer, 's-gravenzandseweg, Naaldwijk 4. Chloorpisrine 5. Formaline 6. Nemagon. Shell Nederland, Postbus 69, Den Haag. 7. Onbehandeld. Ieder veldje is een vierkante roe. Werkzaamheden Assistent D.de Ruiter a. De veldjes uitzetten en etiketteren b. De grondontsmetting uitvoeren. 0. Chloorbroompropeen 750 cc/rr'" met een handinjector in de grond brengén en daarna de gaten dicht maken.. Dibroombuteen 500 S r met zand mengen en op één rr uitstrooien (rubberhandschoen), inharken, plakken. 3. Methylbromide l/rr^ met een handinjector in de grond brengen, gaten dichtmaken en de veldjes daarna met geolied papier afdekken. 4. Chloorpicrine 600 cc/rr^ met een handinjector in de grond brengen en de gaten dichtmaken. 5. Formaline. Het bovenlaagje van de grond eerst vochtig maken met water per. Aan 5 formaline 9 water toevoegen en deze verdunning uitgieten met behulp van een gieter met broes op rr^. Inharken, plakken en een waterzegel van l/m^ geven.. 6. Aan 80 cc Nemagon 70 cc benzine toevoegen. Dit mengsel met een handinjector in de grond brengen en de gaten dichtmaken. c. De handinjector afstellen op een diepte van 8 cm. Het aantal prikken per veldje is niet bepaald. Er wordt geprikt tot de vloeistof op is, maar deze moet wel regelmatig over de veldjes verdeeld worden. De gemiddelde afstand van de prikken zal dan cm zijn. d. De grondtemperatuur op 0 cm diepte noteren tijdens de ontsmetting e. Na week het geolied papier weghalen en de veldjes beginnen te ontluchten door ze te harken. S.v.p. noteren oj) welke data er wordt geharkt. f. Proefplantjes poten i.v.m. wegval, -^it zo nodig herhalen. g. Als de proefplantjes niet meer wegvallen de sla poten. h. Toezien dat de normale cultuurwerkzaamheden worden uitgevoerd. i. Eenmaal per week noteren welke uitvallen en tevens de oorzaak daarvan. Eventuele duidelijke verschillen in de stand van het gewas vermelden. j. Tijdens de oogst op een plattegrond noteren, welke zijn aangetast door S.minor, S.sclerotiorum en Botrytis. Handrijen vallen bij de verwerking van de gegevens buiten de proef.

10 bijlage- biz. k. Bij de oogst 50 kroppen tegelijk van ieder veldje wegen. Geen kroppen uit de randrijen vegen. Naaldwijk 7 augustus 956.

11 N Rij 4 A B 4.0 m 3.40 m i 3».Chloorbroompropeen 75O cc/rr^. Dibroombuteen 5OO g/rr^ 3. Methylbromide / rr 4. Chloorpicrine 600 cc/rr^ 5. Formaline 5 l/rr 6. Nemagon 80 cc/rr r benzine 70 cc/rr' 7. Onbehandeld 450 cc ^ ^^j^rpicrine or.* (H niet te verplaatsen mesthoop 4 railpad

12 Bijlage blz.l ^Sclerotinia minor [Ea-! tum Geoogst Niet geoogst l Vreterii '3/8 it» 3/8 Î9/8!!? : 8/9 Tt :i/9 Geoogst : 9/9 Niet geoogst,9/9! ; 3/8! tt tt tt Gering Matig sterk Botrytis Gezond. jhij A nummer. Chlaorbro ompro^een. 54 : 8/9! i 3! 3 /9 I I ; 8 I 8 i9/9 ; 3 ll! 4 8 i! : i ; 9/ ;! l p. I!5 '-if /0 : 5! i Rij À numnfer S.Dibrcjiombu'i een.54 9 Ifo : : ;! ^ yfo 6-g^S ' y z} fo Botrytis v.h,. aant. pl. dat geen S.m. had. en wel was doorgegroeid I 47 T) T3T j èltfo \ si J. r \/ O \! 36 ~w "/0 Rij À nummer 3«Methylbrd mide.: 54 9/8 : 8/9 /9 9/9! Geoogst Niet geoogst I9/9 ' 3 l&fo = l.08 plan 4 4 : ten ; 9 7! 3 ' 5 6' '6977 5{jb 7Ó 64;o Jlff 3 8 -^ ; efo 46 0$ 54-5 = =! 3 Rij A nummer 4«Chloorpic rine 54 3/8 I 8/9 /9 7 7 Geoogst I9/9 i 3,6 Niet : geoogst I9/9 ; ; ; 4 I -io : IJS! 6fo :'l&$!!! Rij A nummer 5» Forifialine i ' i Uit- ' [ vallers'3/8!» 9/8 I /9 Geoogst 9/9 Niet geoogst I9/ : ^78 % 59- $ 7fo ~5! 9 I 8! 8 4# fo\l6ip/o [^ i 7^ 70M 35: i 3^" 9fo 54- = I = 6

13 ida- : tum Sclerotinia minor Ge- 'Maring ; tig sterk Hij. Nummer 6. Neri agon lp.^4 plante^ bijlage biz. I $ Botrytis v.h. aant. fbot- Ge- Vre- pl. dat geen S.m. had. rytia zond terij en wel was doorgegroeid Geoogst Niet geoogst 57?ö : 6io 'j Ifo = IO5 t! II Tt Geoogst Niet geoogst, ;.., Rij ij.. Nummer 7. Ontiehanclpld 54 3/8 9/8 8/9 /9 ; 9/9! 7 3.9/ ! ; 7 7 ; nr 7 I 49! Ifo 5g 65^ U/o \ /, 5^ :! T/ó! 54-49= ip5 plan- ten Hij B. 3/8 : " 9/8 ; 8/9 : " ^ /9 ; Geoogst] + Niet \9/9 geoogst) ; Nummer. Chloorbrpompropeen 54 3 #. 3o : 67-^ 7^ 6 43 i gfo 54-56= 98 Hij Ä. 3/8 j!t 8/9 /9 Geoogst + Niet l9/9:' geoogst/ Nummer. Bibroombïiteen /0 3 i Wo 36'^! 4 ^ w 55 /o 4 "F 55? 54-8= 6 Rij B. Uit- i vallers 3/8 8/9'.. /9: Geoogstl + Niet >9/9: geoogstj Nummer 3«Methylbromide 54 4 : y/o ijffo : M 47% 4 3yo 67 ~%ï f O 4 0 j j =x 34

14 bijlage "biz.3 Sclerotinia minor : I I, Da- [Ge-»Ha- I!To- ftot Ge-?Vretum iring,tig [sterk taal rytisjzond terij Bij B. Nuinmer 4«Chloorpicjrine 54 I lanten Uit- ; vallersj 3/8 4 tt 8/9 5 5 ÎÎ *,/ Geoogst + Niet ge-oogst/ 9/ p 8 ; 33!S j $ ] -J$ 5 30 $ Botrytis v.h. aant. pl. dat geen S.m. had en wel was doorgegroeid 4fo 4-30= 4 Rij B. Mummer 5«Formalin^. 54 Uit- ' '{ vallers 3/8 ; " 8/9 i! " /9 Geoogst] + Niet 9/ geoogst] : ; i ~ Z! Z *9 03 ïo 3$ : â^fo j 4$ 8l- ^ 4-r^ / 54-6= II38 3/8 8/9 /9 Geoogst\ + Niet I9/9 geoogst/ Bij 3. Nummer Nemagon : : 33 5' $ 7 6$ 7 6$ 05 74$ 6 5$ 4 $ 39 ; C$ 54-39= 5 ten Bij B. Nummer 7» Onbehandeld 54 3/8 f 8 " 8/9 /9 ; 3 3 Geoogst) + Niet 9/9 5 4, geoogst) ~5 4 7 "W % ;64$ 4$ 3$ 54-9» ii5 plan- ; ten Bij G. Nummer. Chloorbrcjiompropeen 54 Uit- ; vallers 3/8 9/8 ; 8/9 " ; /9 Geoogst;I9/9 7 Niet geoogst,i9/9 ' : 7 6% 3 v& 3 53$ 3 : 74 : 6:; 7 6;/o $ 5% i54-33= ; plan-! ten

15 bijlage biz.4 M ï! It Geoogst Niet geoogst jda-! tum 3/3 9/8 8/9 /9 9/9 3 9/9 Sclerotinia minor Ge- ÎTïa ring :tig sterk Hij G. Nummer 3 4 f if ; DityjpoombUteen i 7 7 ' 9 :i Botrytis Gezond Vre- "fceri,j et Botrytis v.h. aant. pl. dat geen S.m. had en wel was doorgegroeid 54 0 ; : ; ', A : 7 57! 64 Ü 8 oö i 43f : 46<fo I fo 54-= II3 plani ten tl ft Geoogst Niet geoogst Rij C. Nummer; 3«Mèthyltjromidé. 54j plant en 3/8 ' j! 56 8/9 /9 ' 5 : 5 9/ ; 0 \, 39 9/9_ /0 3f 4ißv 48-g^ a 57 6fo 54-57= 97 3/8 tl tt Rij C. Nummer 4«Chloorj. xerme, 8/9 /9 Geoogst I9/9 Niet geoogst I9/9 3 3? 4-/ö -j0o # 45^ r Ö 35/^ 98-0 = 78 3/8 8/9 > /9 Geoogst) + Niet(9/9 5 geoogst Rij C. Nummer 5«Formali ne , yi l"g7 nifo Hf f 46- AAif 54-30= 4 3/8 tt 9/8 ft tt /9 Geoogst I9/9 Niet geoogst 9/9 * Nummer 6. Nemagon : : 54-47=! : IO7 plan 9 9 Î ten 8 8 : 4 8 : 4 ; ; Jo 47 44^; 50p y/o Alf 5^

16 bijlage biz.5 Sclerotinia Minor \fo Botrytis v.h. aant. :Da- Ge- iha- To- $ot- Ge- 'Vre-ipl. dat geen S.m. had,tum ring Rij C.; Nummer 7«Onbehandeld 54 3/8 4» 9/8 " 8/9»./9 Geoogst! + Niet/9/ geoogst/, Ufo lifo $ : 68$? 54-9= 5

17 bijlage 3 Behandeling Bij fo Sclerotinia n ïinor lichtimatig sterk totaal Chloorbroompropeen A 3 l : 'fo Botrytis fo Gezond Aantal fo Botrytis v.h. aant. dat geen S.minor had en kroj: pen de kroppen Aant al gewicht van gecontr. wel was doorgegroeid. le soort e soort Ie soortj e soort ' 6 0 li !. B 3 67i 7-6i !.7 C : Gemiddeld Tot.3 Gemiddeld 7 Tot vS Dibroonibuteen A h 36 5i I B I.5 C I Gemiddeld: Tot.39O Gemiddeld 5 Tot ^ c fo goede,oogstbare kroppen 9/9«3 Methylbromide ; A 5i 64 7 li { B 3 li 4i i C 3 3 4fr 48i 3 4&i Gemiddeld Tot.339 Gemiddeld 7 Tot fo 4 Chloorpicrine A li 6 i&i 59i ' B { I5i ,4 C 4 i- 38i Gemidl&eld: 48i i4i ; 37 Tot.334 Gemiddeld 5 Tot Qf 5 Formaline A i 7 l -h B li 0 3 4i 4 CO rop f7 38 4i C 4 X o lli i I4.O 6.0 Gemiddeld Tot.378 Gemiddeld 3 Tot.I Jf 6 Nemagon A l 37 IO5 i 6 ;.4.9 B C Si Gemiddeld Tot.37 Gemiddeld 9 Tot f0 7 Onbehandeld A IO B : C Gemiddeld ;Tot.355 Gemiddeld 4 Tot.48 7 IO ^o

18 Bijlage 4 Een proef ter bestrijding van Sclerotinia minor "bij sla, zomer 956» Doel. Be werking van Brassicol, Brassicol super en een grond.ontsmettingsmidd.el zal worden nagegaan. Opzet. De proef wordt genomen op besmette "buitengrond bij de Heer H.van Vuuren, 's-gravenveg 4» Capelle a/d IJssel. De tuin ligt 's-gravenweg 83, Capelle a/d IJ ssel. Er zijn 7 objecten in 3-voud.. Brassicol (Hoechst) 5 g/m (dus 70 g per vierkante roe) kort voor het poten door grond mengen. Enige tijd na het uitpoten stuiven met Brassicol (?; g/m ) en dit indien mogelijk nog eens herhalen.. Brassicol super (Hoechst) 40 g/m (dus 560 g per vierkante roe) kort voor het poten door de grond mengen. 3. Als no., maar bovendien enige tijd na het poten met -grfo Brassicol super spuitpoeder no.65 spuiten. Deze bespuiting indien mogelijk nog eens herhalen. Tussen de laatste bespuiting en de oogst moet een week tussenruimte zijn. 4. Brassicol super 0 g/m (dus 40 g per vierkante roe) kort voor het poten door de grond mengen. 5. Formaline op de grond gieten, 5 per vierkante roe. 6. Vapam (van Stauffer via G.Ligtermoet en Zn. N.V.Rotterdam) op de grond gieten 600 cc per vierkante roe. 7. Onbehandeld. Ieder veldje is een vierkante roe. Werkzaamheden: Assistent D.de Huiter.. De veldjes uitzetten en etiketteren.. De grondbehandeling uitvoeren. a. Brassicol en Brassicol super met grond mengen, uitstrooien en inharken. De grond nat maken voor het poten in verband met groeiremming. Bij de nummers Brassicol of x stuiven. Zo mogelijk een scherm gebruiken voor het overstuiven. Bij de nummers 3 Brassicol super no.65 of spuiten en noteren hoeveel liter er verspoten wordt. b.bij de nummers 5 (formaline) eerst het bovenlaagje van de grond vochtig maken met water per m. Aan 5 formaline 9 water toevoegen en deze verdunning uitgieten met behulp van een gieter met broes op rr. Inharken. plakken en een waterzegel van,/m geven. c. Bij de nummers é-(vapam) eerst het bovenlaagje van de grond vochtig maken met water per m. De 600 cc Vapam met water aanvullen tot 4 en dan met een gieter met broes op vierkante roe uitgieten. Inharken en plakken. Een watersegel is niet nodig.

19 bijlage 4 "biz. 3. Na een week de formaline en Vapam veldjes ontluchten door ze te harken. S.v.p. noteren op welke data er wordt geharkt. 4. Proefplankjes poten in verband rnet wegval op de formaline en'vapam veldjes Dit zo nodig herhalen. 5. Als de proefplantjes niet rneer wegvallen de sla poten. 6. Toezien dat de normale cultuurwerkzaamheden worden uitgevoerd. 7. Eenmaal per week noteren welke plantjes uitvallen en tevens de oorzaak daar van. Eventuele duidelijke verschillen in de stand van het gewas vermelden. 8. Tijdens de oogst op een platte grond noteren, welke zijn aangetast door S.minor, S.sclerotiorum en Botrytis. Randrijen vallen bij de verwerking van de gegevens buiten de proef. 9. Bij de oogst 50 kroppen tegelijk van ieder veldje wegen. Geen kroppen uit de randrijen wegen. Naaldwijk augustus.

20 4«0 ra 3.4O m. Brassicol. Brassicol super 40 g/i nr 3. Brassicol super + spuiten 4. Brassicol super 0 g/m 5. Formaline 6. Vapam Onbehandeld. P a d!p,sl à Rij B railpad

21 j Einlage 5 "blz.l : / Botrytis v.h. Sc le: rotinia mü ' -nor Bot 'Onbe-. aant.pl.dat geen Datuting i-tig Sterk taal ; tis zond vreterij was doorgegroeid rus 3e- Ma To-! ry- Ge- ikend of S.m.had en wel Vi j i Rij k. Nimmer Br? ï-ssicdil 54 j v65r "9/ = tï :: 8/9,! I33 plan 0/9 0 4 ten /9 3 4 L van de 07 : : 75 ^ ; 9g 0 io nf ; a 33;' : 567= 37 '! I 'I / <- Rij %. Nummer) Bràssicçl Suiper 4P g/m 54 Uitval- j Iers v6-5r 9/8 : i! I' j 8! t! : 8/9 It i0/9!! 0/9!, 9 / v5ór 9/8 CT.'/ i : i3 <Î& 5 ; 70 5" 3ö'/a 49;i Rij A. Nummer 3* Brassicol super + Brassiicol super spuiten. 54 plantien " : 8/9: 0/9!/9_ ^ Ifo 6fo 9;t 9% ) 0fo j-'/o Rij Nummer 4«Brassicol super 0 g/m' vóör 9/8; 0/ 7 / #. -fo 4/ö A&fi 50^ 5 7 4^ 4 I54 47i^ I (54-= I! I4 plan- I j ten t! j I > 53 van de C =.7 :van deii4 ; I! 54-3=! '3 planj60j : ten van de 7! ihij X.Nummer 5«Formaline. 54 Uitvalf ; Iers vöór 9/8 3! ' 8/8 tt 0/9; IO/9 i 8 /9 9 : ïioi 7 8 c fo 49$ 53#! ; Uitrailers vó<5r 9/8: " 9/8 ' 8/9 " 0/9 06gSt ; 0/9 ; /9; 5 5 :Rij à. Nummer 6. Vapam., : TT 3-5^ # 3^ : 37-8$ 45/î J \C o r 0 6 TB" 9^ 54-0= 44 van de 4 plar ten 54-8= 36 6 van de 73

22 Bijlage 5 biz. Gezond vóór 9/8» I 9/8 «Sclerotinia minor Datum Gerins Matig Bot To- ry- Sterk I taal litis Rij!.. Nuntmer 7. Onbehandeld, 54 8/9! 0/9 IO/9 3/9 I% Botrytis v.h. Onbe- jaant.pl.dat geen kend of S.m. had en wel ; Vi j vreterij jwras doorgegroeid;rus; i 6 6!! 4 4 : j : u i : ' ; 6 : ; 9 3$ ; 30% 3$ 3% kh% : 33% 54-9=35 66 van de 89, Rij B. Nurifmer. Brassicol. 54. vóór 9/8 U» * : 9/8» * 8/9 6 ; OogSt ; IO/9 4 3/9.3.4 _ 58 : 9 7 0$ # 53$ Nummer. Brassicol soiper 40 g/i m Rij B. Uitval- : Iers vóór 9/8» * IO/9 IO/9 : 3/ / 9% 3% S U9% 3^è% 54 40$ i 54-9=335 p3lanten 80 van de 9 i 35-30=7 ; p3_anten 4 van de 73 Rij vóór 9/8 8/9 -H- IO/9 Cogst IO/9 ;3/9 Nummer 3 Brassicol super + Brassicol spuiten, % % 5$ % 56$ 37# 60$ ; 54-0=34 \ 68 van de Rij B, Nummer 4. Brassicol super 0 g/i m Uitval- Iers voor 9/8 9 -H- 8/ H- IO/9 3 IO/9 3/ JL0/ 35,3% 3 M 7 # 54 5&k% 54-9=35 59 van de 80 I Rij B, vóór 9/8 n -w e/ 9 I0/9 3/9 Nummer 5«Formaline "Iü3~ 74i$ 3 : 3 5 ^ 8 5 "TT 74Ü$ : I54-I3 =4 : van de 6

23 Virus Uitval- Iers voor tl -ttit -«t 'Sclerotinia minor. Da- Getugi ring Rij B. Nuirjmer 9/8 8/9 IO/9 jlo/9 '/9 4 Mataal :'tis To- ly- Sterk. Vapam. 54 f i ; % ' 9% 44 33% Gezond Onbekend of vreterij % Botrytis v.h. aant.pl.dat geen S»m. had en wel was doorgegroeid 53% Bijlage 5 biz.3 54-=3 46 van de 69 I Uitval-^ Iers vóór 9/8 ««- 9/8 : -» 8/9 * 0/9 irij B. Nuntraer IO/9-0/9 7. Onbehandeld, : j % * 54/0 I : 3 60^: 3y 0 9^! Rij G. Nummer, Brassicöl. -54 Uitval- I Iers vóór 9/8» 8/9! * 0/9 j I0/9 5^ é' ' f ' 4$ : 4 9$ 6! U% % 45$ 37% 35 '35-3= I 4 : van de 45! j 54-0=44 I! 54 van de 7 : voor 9/8 H- 9/8 W- 8/9 H- IO/9 IQ/9 ' I5/9 3/9 Rij 0. Nummer i lü %. Brassicöl siiper 40 g/m i% % % ' 4 ~w. 3J%. 6 ~W ^z% 54-6=38 : 48 van de 55 Uitval- ' Iers vóór 9/8 «, g/g I0/9 'I5/9 Rij C. Nurfimer 3 Brassicöl sùper + Brassicöl super spuiten. 54 U 4 : 3/9 _ ; % 5% 7 C/ / 58% j& Rij G. Nummer 4«Brassicöl super 0 g/m^. 54 vóór 9/8 * 8/9 II =34 van de =48

24 Bijlage 5 biz.4 vóór M tt TT n UitvallHrs # Botrytis v.h. jsclerotinia minor I ; (Bot Onbe- aant.pl.dat geen Da pe- Tia-! To- ; r y- Ge kend of j S.m. liad en wel Vitum ïring jtig sterk :taal 'tis zond vreterijj was doorgegroeid rus!,?! ;Hij C. Nummer ;en, 9/8 : 8/9 i 0/9 5/9 /9 3, 43 * 9/ 6 ; i' 3 9 i'0 9 3 [ ! 49 : 5 #[33# 35# ~E~ 48è# 54-6= ; 48 plan! ten j 38 tan de 53 ' vóór tt tt TT tt vóór ir rr it rr ti rr vóór tt Tt Rij C. Nummer 5» formaline /8 9/8 8/9 0/9 5/9 /9 :! 6 ; 3 3: $ 9-èfS 0!#. 59. ' 30; # Rij G. Nummer 6. Vapam /8 9/8 8/9 0/9 0/9 5/9 /9 Rij C!. Nummer 7- Onbehandeld. I54 ; 9/8 S/9 0/9 5/9 / : : 0 ; : 90 : 30 3 # 3# ; 59# j 64#: # ^ O-V : 3! Ir*, ' pp?# 45$ 3# (r/- \ ' 4# 59# 54-= I43 plai ten 85 van de 0* 54-3= 4 plan ten 40 van de = I43 plar ten 56 van de 90

25 bijlage 6 Behandeling Rij licht % i Sclerotinia minor matig sterk ; totaal % Botrytis j? 0 Gezond Aantal gecontroleerde % Botrytis v.h. aant. dat Botrytis';, - had of Tan onder gezond Was. % virus v.h. aant. dat bij de oogst van onder gezond was of Botrytis had. 3/ 9 3/9 gewicht J Aantal -croppen van de kroppen le soort e soort,e soort!e soort Brassicol A ; B ~ "! C Gemiddeld Tot.4 Gemiddeld 35 Tot.5 3 « Brassicol super A Brassicol super + spuiten 4 Brassicol super 0 g/m A B C li 53f ir $ Gemiddeld Tot.397 Gemiddeld 3Si Tot A B C Gemiddeld Tot.395 Gemiddeld 344" Tot B lè 35i Ï r C Gemiddeld lg- 4Ï 38 37t Tot.44 Gemiddeld 5 Tot Formaline A - - e B è C - 9i 0t t 79 0»6.9 Gemiddeld Tot.48 Gemiddeld 64 Tot Vapam A 3i 3f B C UI 4 93 Gemiddeld, Tot.409 Gemiddeld 4 7 Onbehandeld A B f j C li Gemiddeld Tot-,400 Gemiddeld 49 Tot