isbn isbn (e-book) nur 283 Van Holkema & Warendorf Uitgeverij Unieboek Het Spectrum bv. Postbus 97, 3990 DB Houten
|
|
- Cecilia Maes
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 isbn isbn (e-book) nur 283 Van Holkema & Warendorf Uitgeverij Unieboek Het Spectrum bv. Postbus 97, 3990 DB Houten Tekst: Arend van Dam Illustraties: Alex de Wolf Landkaarten binnenwerk: Jeanette Steenmeijer en Alex de Wolf Vormgeving omslag en binnenwerk: Zeno Foto s pagina 10, 14, 18, 30, 32, 33, 42, 45, 72, 74, 78, 81, 88, 93, 106, 109, 114, 116, 123, 139, 142, 151, 153, 173, 191, 221, 243, 250, 252, 278, 281, 290 Rijksstudio Amsterdam Foto s pagina 86, 145, 147, 170, 222, 289 Stadsarchief Amsterdam Foto s pagina 179, 193, 238, 269 Arend van Dam De uitgever heeft getracht de beeldrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Wie desondanks meent zekere rechten te kunnen doen gelden wordt verzocht om contact op te nemen met Uitgeverij Unieboek Het Spectrum bv.
2 Woord vooraf In de loop van de jaren heb ik allerlei landen bezocht waar het slavernijverleden nog altijd springlevend bleek te zijn: Amerika, Suriname, de Antillen, Ghana Waarom werden mensen tot slaaf gemaakt? Wat was de rol die Nederland speelde in de slavenhandel? In landen als Spanje en Portugal was de handel in mensen gewoon zichtbaar. De Spanjaarden en de Portugezen hielden zwarte huisslaven. In Nederland was slavernij verboden. Maar buiten de grenzen van het land golden andere regels en er was veel geld te verdienen aan het kopen en verkopen van mensen. Als iemand wist welke gevolgen de slavernij had voor het leven in zijn land, dan was het wel Syntax Bosselman. In 1883 woonde hij samen met zevenentwintig Surinaamse landgenoten in een circustent in Amsterdam. De Nederlanders vergaapten zich aan de inboorlingen. En de Surinamers? Hoe vonden die het om zo ver van huis aan het Nederlandse volk getoond te worden? Op die vraag probeer ik in dit boek antwoord te geven. Het is wel een boek met een gebruiksaanwijzing geworden. 5
3 Je kunt dit boek op verschillende manieren lezen: gewoon van het begin tot het eind, of: 1. Lees alleen de hoofdstukken die beginnen met 1883 als je de belevenissen van Syntax en de anderen in Amsterdam wilt volgen. 2. Lees alleen de geschiedenisverhalen. In grote sprongen reis je door de tijd, van het jaar 1590 tot en met de afschaffing van de slavernij in Wil je weten hoe het boek is ontstaan? Lees dan alle commentaren, brieven, reisverslagen, interviews en s die tussen de verhalen door staan. Zo kom je alles te weten over de bronnen waarop ik de verhalen heb gebaseerd en hoe mijn eigen reis door de tijd is verlopen. Arend van Dam
4 Inhoud Op reis 11 Hulp van meneer Tillema 16 Feest op schoenen, Onderweg 31 Een vraag aan professor Gloria Wekker Aankomst in Amsterdam 41 Een stapel boeken 48 De Houtman en De Houtman in Spanje, De Compagnie van Verre, De oprichting van de WIC, De opening 73 Uit het archief 76
5 1883 Het gamelanorkest 79 Op zoek naar Coen Een standbeeld voor een held 87 Door de Coentunnel 92 Een smet op mijn blazoen, Jacqueline leest de kranten 106 Een bezoekje aan het Mauritshuis Nederland-Brazilië 117 Mijn zeven tropenjaren, Nieuws uit Suriname De Franse fotograaf 143 Op weg naar Kaapstad 148 Kaap de Goede Hoop, Een stad vol beelden De nobele wilde 171 Over indianen in Suriname 178 De Vrede van Breda, Een gesprek met Michiel de Ruyter 189 Jan Dekker, een blanke slaaf in Marokko, Over witte slaven en zwarte slaven 206 Tula en de opstand,
6 1883. Een zwarte bediende in het Rijksmuseum 221 Kwasi en Kwame, twee Ghanese prinsen, Reisverslag uit Ghana De opstand van de Marrons 241 Elisabeth Moendi Elisabeth vertelt haar verhaal 250 Onder contract, Boeren met baarden 265 Na de afschaffing van de slavernij De laatste twee weken 277 De kleindochter van Richard en Amalia De terugreis 291 Nawoord 297
7 Waterkant in Paramaribo, geschilderd door Jacob Eduard van Heemskerck van Beest. Hier ging Syntax Bosselman aan boord
8 1883. Op reis De dag waarop Syntax Bosselman aan boord van het stoomschip met de naam Afrique gaat, voelt hij zich voor het eerst in zijn leven een vrij man. Hij kan doen en laten wat hij wil. Deze kans om een reis te maken naar het verre Amsterdam heeft hij dan ook met beide handen aangegrepen. William Mackintosh, de organisator van de reis, houdt hem meteen op de loopplank staande. Zodra je je eigen spullen aan boord hebt gebracht, heb ik je hulp even nodig. Syntax heeft niet veel spullen bij zich. Mevrouw Schuurman heeft hem aan een koffer geholpen. Daarin heeft hij alle kleren gepakt die hij bezit. Mevrouw stopte hem nog wat extra kleding toe. Die draagt mijn man toch niet meer, zei ze. Terwijl ze de hemden en broeken voor hem opvouwde, heeft hij nog eens naar haar gekeken. Misschien wel voor het laatst. Ze is een goede mevrouw voor hem geweest. Ze zijn samen opgegroeid. Zij, de dochter van een plantage-eigenaar. Hij, een slaven- 11
9 HEDEN kind. Na de afschaffing van de slavernij heeft hij nog tien jaar op Nieuw Weergevonden gewerkt. Hij was vijftig toen mevrouw hem meenam naar de stad. Ze was het leven op de koffieplantage beu. Hij werd haar persoonlijke bediende. Hij droeg haar boodschappen. Veegde het erf. Allemaal vrijwillig. Tegen een kleine vergoeding. Nu zijn ze allebei zestig. Waarom ga je niet mee naar Amsterdam? vroeg ze hem op een dag. Hij begreep meteen wat ze bedoelde. Het nieuws gonsde al een tijdje door de stad. Er is een man, ene William Mackintosh, misschien ken je hem wel Hij heeft een indiaanse moeder en een Schotse vader. Zijn familie is eigenaar van plantage Inverness. Hij ronselt mensen voor een reis naar Holland, ze houden daar een tentoonstelling, voor landen over de hele wereld. En daar zoeken ze mensen voor, van allerlei rassen, het schijnt dat ze allemaal feestelijk ontvangen zullen worden door de koning zelf, als een soort eregasten. En, nou ja, als dat geen eer is Als Syntax de loopplank oversteekt, terug naar de wal, ziet hij op de kade bekende gezichten. Zo is daar Johannes Kojo, die door iedereen Kodjo genoemd wordt. De jongen is hooguit een jaar of dertien. Hij wordt door zijn moeder uitgezwaaid. Waarom ze haar zoon op avontuur stuurt? Syntax begrijpt het wel. Ze heeft veel monden te voeden. Ze hoopt dat de jongen terug zal komen met wat levenservaring én met wat geld. Hollands geld. Een belofte van een betere toekomst. Kodjo, roept de moeder haar zoon toe, je kunt niet 12
10 1883. OP REIS Stoomschip Afrique alle mensen vertrouwen. Let goed op. Kijk om je heen. Zorg dat je geen moeilijkheden krijgt. Kom veilig terug. Ja, mama, roept Kodjo terug. Met een koffer vol geld. Dan richt ze plotseling het woord tot Syntax: Kunt u niet een oogje op mijn jongen houden, meneer Bosselman? Syntax knikt. Natuurlijk zal hij zich over de jongen ontfermen. En kijk, daar is ook Jacqueline Ricket, de goedgebekte fruitverkoopster. Wie kent haar niet? Ze heeft haar doch- 13
11 Kwamina uit Sarakreek was een van de landgenoten van Syntax die de reis naar Amsterdam maakte HEDEN tertje Lina van drie op de arm. Syntax helpt haar met het aan boord brengen van haar bagage. Daarna steken alle mannen ondertussen zijn ook Richard Mazer en Kwamina, een jonge Saramacaner uit 14
Lees het verhaal over master Roelof en slaaf Tomboy (deel 1).
Lees het verhaal over master Roelof en slaaf Tomboy (deel 1). Kijk, een schip uit Amerika, Amerika is een nu een vrij land. Zie jij de blanke jongen? Hij heet Roelof. Roelof is de zoon van de gouverneur.
Nadere informatieWAAROM DE KONING GEEN KROON DRAAGT
Natalie van der Horst, Gaby Kuijpers & Ellen de Roos WAAROM DE KONING GEEN KROON DRAAGT EN ANDERE WEETJES OVER HET KONINGSHUIS Met illustraties van Rianne Brugmans Van Holkema & Warendorf NUR 212 ISBN
Nadere informatieeen zee van tijd een zee van tijd Werkblad 17 Ω Over Indië en Suriname Ω Les 1: Van Batavia tot Jakarta Naam:
Werkblad 7 Ω Over Indië en Suriname Ω Les : Van Batavia tot Jakarta VOC Schepen van de VOC varen naar Indië om specerijen te halen. Specerijen zijn bijvoorbeeld peper, kruidnagel en nootmuskaat. De reis
Nadere informatieLees ook de bundel De avonturen van Tommie en Lotje deel 1! Daarin zijn de volgende boeken opgenomen: De stoutste avonturen van Tommie en Lotje, De vrolijkste avonturen van Tommie en Lotje en Tommie en
Nadere informatieArend van Dam. De bromvliegzwaan. en andere verhalen over onze taal. Met illustraties van Anne Stalinski
Arend van Dam De bromvliegzwaan en andere verhalen over onze taal Met illustraties van Anne Stalinski Daar zijn we. Hier is hij dan de officiële titelpagina! In grote letters zie je de naam van de schrijver.
Nadere informatieEdward van de Vendel. De grote verboden zolder
Edward van de Vendel De grote verboden zolder Amsterdam Antwerpen Em. Querido s Kinderboeken Uitgeverij 2017 www.queridokinderboeken.nl www.edwardvandevendel.com Copyright 2017 Edward van de Vendel Niets
Nadere informatieWat denken de jongens? Trek een lijn naar het denk-wolkje. Het is niet eerlijk, ik ben arm en hij is rijk. Ik wil graag vrienden blijven
Lees het verhaal Een onmogelijke vriendschap. Zie jij de blanke jongen? Hij heet Olivier. Olivier komt uit Nederland. Olivier woont op Sumatra. Zijn vader is de baas van een plantage. Olivier en zijn familie
Nadere informatieGeschiedenis van Suriname : de slavenhandel
Geschiedenis van Suriname 1502-1808: de slavenhandel 1502: het begin van de Europese slavenhandel Na de ontdekking van Amerika werden er door de Spanjaarden en Portugezen al snel plantages aangelegd. Op
Nadere informatieJanneke Schotveld. Botje & Co. Met illustraties van Annet Schaap. Van Holkema & Warendorf
Janneke Schotveld Botje & Co Met illustraties van Annet Schaap Van Holkema & Warendorf isbn 978 90 00 35397 2 isbn 978 90 00 35398 9 (e-book) nur 282 2018 Van Holkema & Warendorf Uitgeverij Unieboek Het
Nadere informatie7.1 Slavenhandel en abolitionisme.
7.1 Slavenhandel en abolitionisme. Hieronder treffen jullie een aantal bronnen aan die betrekking hebben op de kwestie van zwarte Piet. Lees en bekijk de bronnen goed en probeer een antwoord te geven op
Nadere informatie7.1 Slavenhandel en abolitionisme.
7.1 Slavenhandel en abolitionisme. Hieronder treffen jullie een aantal bronnen aan die betrekking hebben op de kwestie van zwarte Piet. Lees en bekijk de bronnen goed en probeer een antwoord te geven op
Nadere informatieSpekkie en Sproet Oma vermist!
Spekkie en Sproet Oma vermist! Lees ook over Spekkie en Sproet: Spekkie en Sproet en de grote verdwijntruc (Getipt door de Nederlandse Kinderjury) Spekkie en Sproet en de verdwenen kaketoe (Getipt door
Nadere informatieIris Boter. De DierenRidders. Vijf keer in actie! Met illustraties van Mark Janssen. Van Holkema & Warendorf
Iris Boter De DierenRidders Vijf keer in actie! Met illustraties van Mark Janssen Van Holkema & Warendorf Dit is een bundel van de eerder verschenen titels Hero, de super - heldenhulphond, Een pony op
Nadere informatieONDER DE PARAMARIBOOM
ONDER DE PARAMARIBOOM Johan Fretz in makkelijke taal Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen Voorwoord De grote mensen vroegen me altijd waar ik vandaan kwam. Dordrecht, zei ik dan. Maar dat was niet
Nadere informatieMelkweg. Pinnen mag. Lezen van Alfa A naar Alfa B. Geld
Melkweg Lezen van Alfa A naar Alfa B Pinnen mag Geld Colofon Melkweg Lezen van Alfa A naar Alfa B: Pinnen mag, 2013 Auteurs: Merel Borgesius Kaatje Dalderop Willemijn Stockmann Dit katern is een uitgave
Nadere informatieLang geleden... Lesbrief
Lesbrief Lang geleden... Deze lesbrief dient als voorbereiding op een bezoek aan de theatervoorstelling Lang geleden... een muzikale tijdreis voor kinderen vanaf 6 jaar. Door de lesbrief in de klas te
Nadere informatieMelkweg. Een dagje ouder. Lezen van Alfa A naar Alfa B. Ouder worden
Melkweg Lezen van Alfa A naar Alfa B Een dagje ouder Ouder worden Colofon Melkweg Lezen van Alfa A naar Alfa B: Een dagje ouder, 2013 Auteurs: Merel Borgesius Kaatje Dalderop Willemijn Stockmann Dit katern
Nadere informatie!"#$%&'&(%)*#+&,-#./##
Brandaan samenvatting groep 6 Mijn Malmberg!"$%&'&(%)*+&,-./ :%$)-%330); (%)*+&0)&1$23.*%$!"$%&%'%"()%"$%%%*++%,$-%$%,./"$%%",)01%"2%./"3,)014/"$%.5./"$6785(%,$/8+/54%( 9%"(,*8'/"$%4/"$%.67.'/"/:;11%"1>>?.)%$%"*)($%4%.%+%,%.$"//,$%&%5(/$6
Nadere informatieen de verdwenen cavia
146 mm 8 mm 11,9 mm 8 mm 146 mm illustraties Harmen van Straaten J Jasper en zijn buurmeisje Julia hebben zomervakantie, maar ze vervelen zich. Maar dan horen ze dat er een cavia ontsnapt is, en die willen
Nadere informatieDros Ella druk Q :53 Pagina 1 Het boek van Ella
Het boek van Ella Imme Dros Het boek van Ella Met tekeningen van harrie geelen Amsterdam Antwerpen Em. Querido s Uitgeverij bv 2011 www.queridokinderboeken.nl Ik wil die! (1991), Het mooiste boek van
Nadere informatieSlavernij en. Slavenhandel. Antwoorden. Hoofdstuk 1. Opdrachten. Antwoorden
Slavernij en Slavenhandel Hoofdstuk 1 1. Je ouders zeggen ook wel eens dat jij iets moet doen. Toch is dat geen slavernij. Wat is het verschil? 2. Ken je landen waar mensen niet vrij zijn? Waarom is daar
Nadere informatieDit boekje is van... Meneertje Kietel_Binnen.indd :20 Meneertje Kietel_Binnen.indd :05
Dit boekje is van... Mr. Men Little Miss THOIP (a SANRIO company) ISBN 978 90 00 32549 8 NUR 200 2013 Van Holkema & Warendorf Uitgeverij Unieboek Het Spectrum bv, Postbus 97, 3990 DB Houten Mr. Tickle
Nadere informatieSylvia Vanden Heede De kooi
DE KOOI Met dank aan Michaël Vanden Heede, Frederiek Le Comte en Alain Remue om na te lezen en advies te geven Sylvia Vanden Heede De kooi 2013 Sylvia Vanden Heede & Uitgeverij Vrijdag Jodenstraat 16,
Nadere informatietent? zwembad Vrouwke Klapwijk kampeert bij de boer jens AVI E3 en de sla ap bu s Illustraties Andrea Kruis Vrouwke Klapwijk
tent? vraagt jens. wat is daar nou aan? ik wil in een huisje. net als sven. met een zwembad en een speeltuin. in een Jens is het tweede deel in een serie van. Met veel humor en leuke taalgrapjes schrijft
Nadere informatieHet grote liedjesboek
Marianne Busser & Ron Schröder Het grote liedjesboek Met illustraties van Dagmar Stam Van Holkema & Warendorf isbn 978 90 00 30256 7 nur 275 2013 Van Holkema & Warendorf Uitgeverij Unieboek Het Spectrum
Nadere informatieDe kattenboot AVI AVI
AVI E4 Vera gaat op poezen passen. Haar vriendin Lizzy helpt. Het zijn meer poezen dan Vera dacht. Niet een beetje meer, maar héél véél meer! Er gaat van alles mis. En plots is ook nog grijze kat Bo spoorloos!
Nadere informatieEvelien van Dort. Evelien van Dort. Jasper & Julia en hun avonturen op Pleintje Zeven. Harmen van Straaten. Met illustraties van
CMYK Jasper en Julia wonen naast elkaar en maken van alles mee in hun buurt. Een cavia ontsnapt en Jasper en Julia gaan hem proberen te vangen, ze maken de buurt groener, bouwen een boomhut en krijgen
Nadere informatieEen spannende ontsnapping
Botel Bibalo Vivian den Hollander Een spannende ontsnapping Met illustraties van Juliette de Wit Van Holkema & Warendorf ISBN 978 90 00 33762 0 NUR 282 2014 Van Holkema & Warendorf Uitgeverij Unieboek
Nadere informatieWij slaven van Suriname
Wij slaven van Suriname Anton de Kom in makkelijke taal Moeilijke woorden staan schuin en worden uitgelegd in de woordenlijst op pagina 91. Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen Inhoud Over dit boek...7
Nadere informatie1. Naar het erf van dominee Visky
1. Naar het erf van dominee Visky Fek, Fek. Een jongen met zwart haar, die naast Freek aan de tafel zit, trekt Freek aan zijn mouw en wijst naar buiten. Freek, die samen met Gerdien en hun moeders in Roemenië
Nadere informatieGeschiedenis groep 6 Junior Einstein
De oude Grieken en Romeinen hadden ze al en later ook de Vikingen. Koloniën. Koopmannen voeren met hun schepen over zee om met andere landen handel te drijven. Langs de route richtten ze handelsposten
Nadere informatieLiturgie voor de Gezinsdienst op 7 april 2019 Voorganger: Ds. R.A. Houtman, Epe M.m.v. Combo Goede Herderkerk Thema: Wil je Jezus volgen?
Liturgie voor de Gezinsdienst op 7 april 2019 Voorganger: Ds. R.A. Houtman, Epe M.m.v. Combo Goede Herderkerk Thema: Wil je Jezus volgen? Voor de dienst zingen we: UW GENADE IS MIJ GENOEG - OPWEKKING 614
Nadere informatieHet museum museum mu
Het museum museum inhoud. Het museum 3 2. Schilderijen 4 3. Schepen van vroeger 5 4. Natuur 6 5. Het kasteel 7 6. Treinen van vroeger 8 7. Water 9 8. Leven in vroeger tijd 0 9. Reis door je lichaam 0.
Nadere informatieInhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197
Inhoud Aan jou de keuze 7 D/2012/45/239 - isbn 978 94 014 0183 8 - nur 248 Tweede druk Vormgeving omslag en binnenwerk: Nanja Toebak, s-hertogenbosch Illustraties omslag en binnenwerk: Marcel Jurriëns,
Nadere informatieSpreekpunten mw Bijleveld Nationale herdenking Slavernijverleden 1 juli
Spreekpunten mw Bijleveld Nationale herdenking Slavernijverleden 1 juli 2009-06 Slavernij, dames en heren. Eén van de ergste dingen die mensen elkaar kunnen aandoen is proberen een ander te ontmenselijken.
Nadere informatieNeem mijn Hand. Kate DiCamillo. Vertaald door Harry Pallemans
Neem mijn Hand Neem mijn Hand Kate DiCamillo Vertaald door Harry Pallemans www.lannoo.com Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd
Nadere informatieKijk ook op: www.ploegsma.nl www.jannyvandermolen.nl www.elsvanegeraat.nl
Kijk ook op: www.ploegsma.nl www.jannyvandermolen.nl www.elsvanegeraat.nl isbn 978 90 216 7308 0 / nur 277 Tekst: Hans Kuyper en Janny van der Molen 2014 Illustraties: Els van Egeraat 2014 Vormgeving:
Nadere informatieClaudel Het kleine meisje 12e:Claudel Het kleine meisje 2e 21-09-2009 11:18 Pag
Meneer Linh luistert naar de stem van de dikke man, de stem die hem zo vertrouwd is, ook al zegt hij dingen die hij niet begrijpt. De stem van zijn vriend is diep en hees. Hij lijkt langs stenen en enorme
Nadere informatieinhoud 1. Slavernij 2. Slavernij in de oudheid 3. Europa in de middeleeuwen 4. Afrikaanse slavenhandel 5. Nederland en slavernij
Slavernij inhoud. Slavernij 3 2. Slavernij in de oudheid 4 3. Europa in de middeleeuwen 7 4. Afrikaanse slavenhandel 8 5. Nederland en slavernij 6. Moderne slavernij 3 7. Filmpjes 5 Pluskaarten 6 Bronnen
Nadere informatieBedacht door Karina Schaapman. Gefotografeerd door Jaap Vliegenthart
Het Muizenhuis is een project van Studio Schaapman en is gebouwd als decor voor dit kinderboek. Het Muizenhuis is gemaakt van kartonnen dozen en papier-maché. Voor het interieur is gebruik gemaakt van
Nadere informatieLieke is verliefd Lees ook de andere boeken over Lieke: Lieke in de hoofdrol Lieke redt de dieren met tekeningen van ivan & ilia Uitgeverij Ploegsma Amsterdam Kijk ook op: www.ploegsma.nl www.wijzijnvriendinnen.nl
Nadere informatiePublished by arrangement with Workman Publishing Company, New York
Oorspronkelijke titel The Crossroads of Should and Must Copyright 2015 Elle Luna Published by arrangement with Workman Publishing Company, New York Vertaling Switch Translations, Marijke van der Horst
Nadere informatieSuriname, het jaar 1765. Een nieuwe dag begint op plantage Hebron. Op de plantage staat een mooi, groot huis. Ver achter het grote huis staan de
1 Suriname, het jaar 1765. Een nieuwe dag begint op plantage Hebron. Op de plantage staat een mooi, groot huis. Ver achter het grote huis staan de kleine hutten van de slaven. De deurtjes van de hutten
Nadere informatieGeschiedenis van Suriname. De creolen na de afschaffing van de slavernij
Geschiedenis van Suriname De creolen na de afschaffing van de slavernij 1863-1873: het staatstoezicht Na de afschaffing van de slavernij in 1863 werden de Surinaamse slaven vrije burgers. Vanaf nu werden
Nadere informatieRijmdagboek, ik had dit niet verwacht!
Rijmdagboek, ik had dit niet verwacht! Eerste druk, 2014 2014 Sunanda Santoshika Ganpat isbn: 9789048431991 nur: 321 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming
Nadere informatieDe MS van Tess Als elke dag onzeker is
Morgen gaan we naar de huisarts, zegt haar moeder s middags. Ik weet niet wat er met je is. Je bent zo moe de laatste tijd. En nu heb je ook nog last van je oog. De juf zegt dat ik misschien een bril moet,
Nadere informatieWOUTER KLOOTWIJK ANNE, HET PAARD EN DE RIVIER MET ILLUSTRATIES VAN ENZO PÉRÈS-LABOURDETTE LEOPOLD / AMSTERDAM
WOUTER KLOOTWIJK ANNE, HET PAARD EN DE RIVIER MET ILLUSTRATIES VAN ENZO PÉRÈS-LABOURDETTE LEOPOLD / AMSTERDAM Eerste druk 2017 2017 tekst Wouter Klootwijk 2017 illustraties Enzo Pérès-Labourdette Boekverzorging
Nadere informatieHans de Beer. Het grote boek van Kleine IJsbeer. Tien avonturen met Lars. De Vier Windstreken. Hans de Beer. avonturen
Hans de Beer Inclusief een nawoord, vol schitterende schetsen, over de wereldberoemde illustrator Hans de Beer. Hans de Beer Alle populaire verhalen van kleine ijsbeer Lars in een bundel. Het grote boek
Nadere informatieKinderkerstfeest van de Kindernevendienst 26 december Kerstverhaal
Kinderkerstfeest van de Kindernevendienst 26 december 2016 Kerstverhaal Heel lang geleden was er een jonge vrouw, Maria. Zij woonde in het dorpje Nazareth. Maria was een heel gewone vrouw, net zo gewoon
Nadere informatieLeuke wetenswaardigheden over taal
Prisma Taalbeheersing Leuke wetenswaardigheden over taal Jenny van der Toorn-Schutte Uitgeverij Unieboek Het Spectrum bv, Houten - Antwerpen ISBN: 978 90 00 32216 9 NUR: 240 2012 Jenny van der Toorn-Schutte
Nadere informatieGeschiedenis van Suriname : Suriname van Engelse naar Nederlandse landbouwkolonie
Geschiedenis van Suriname 1667-1683: Suriname van Engelse naar Nederlandse landbouwkolonie 581-1795: De Republiek In de 17e en 18e eeuw spraken we nog niet van één Nederland maar, van de Republiek der
Nadere informatieAls ze papa en mama hebben uitgezwaaid, gaan de opa s en oma s aan tafel met elkaar kletsen. Ze letten niet op Kolletje en merken ook niet dat Dirk
Oppassen Kolletje, doe jij even open? roept mama van boven als er aangebeld wordt. Kolletje loopt naar de deur. Ze weet al wie er zullen staan: opa Snor en oma Orselia. Ze komen oppassen, omdat papa en
Nadere informatieEerste druk, 2013 2013 Arinka Linders AVI E5 M6 Illustraties: Michiel Linders
Leo Leeuwtje Eerste druk, 2013 2013 Arinka Linders AVI E5 M6 Illustraties: Michiel Linders isbn: 9789048431052 nur: 282 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming
Nadere informatieHoeveel talen spreek jij?
Hoeveel talen spreek jij? Wat je altijd al wilde weten over meertaligheid Marinella Orioni Met illustraties van Sanne Miltenburg Hoeveel talen spreek jij? Wat je altijd al wilde weten over meertaligheid
Nadere informatieTula Auteur: L. de Palm
Slavenopstand op Curaçao Tula Auteur: L. de Palm Colofon Tekstadviezen Frans Meulenberg Foto omslag Dreamstime (monument einde slavernij, St. Martha baai, Curaçao) Vormgeving Frits van der Heijden Uitgeverij
Nadere informatieBeertje Bruin zegt dan: Ik heb van moeder Beer gehoord dat je erg verdrietig
Beertje Anders zit stil in een hoekje als Beertje Bruin langskomt. Beertje Bruin zegt dan: Ik heb van moeder Beer gehoord dat je erg verdrietig bent. Kan ik je helpen, want ik ben je vriend en vrienden
Nadere informatieANTWERPEN NEW YORK, ENKELE REIS
ANTWERPEN NEW YORK, ENKELE REIS Leen De Laere Antwerpen New York, enkele reis 2015 Leen De Laere & Uitgeverij Vrijdag Jodenstraat 16, 2000 Antwerpen www.uitgeverijvrijdag.be In samenwerking met Wablieft
Nadere informatieSchooljaar: 2013/2014. Groep: 7a. Makers: Jesse m, Lucas, Nikki, Näara, Nancy en Sem
De slavernij Schooljaar: 2013/2014 Groep: 7a Makers: Jesse m, Lucas, Nikki, Näara, Nancy en Sem Inhoud Inleiding... Nederland en Slavenhandel... Zeeland en Slavenhandel... slaven handel in cijfers... Driehoeks
Nadere informatieGemaakt door Jette Somsen Klas 3G2 Datum Knalhard
Gemaakt door Jette Somsen Klas 3G2 Datum 24-11-2017 Knalhard Algemene informatie Het boek dat ik heb gelezen voor dit verslag is het boek Knalhard. Het boek is geschreven door Caja Cazemier. De uitgever
Nadere informatieNaam: Samenvatting Gouden Eeuw.
Samenvatting Gouden Eeuw. In het kort: De zeventiende eeuw (1600-1700) werd ook wel de Gouden Eeuw genoemd. De Gouden Eeuw was een periode waarin het erg goed ging met Nederland. Het ging goed met de schilderkunst
Nadere informatieVoorleesboeken. Roza je rok zakt af Mieke van Hooft Holland, 1997 Korte verhalen over Rosa die op een boot woont. - Schrijven ISBN 90 251 0763 X
Voorleesboeken Alweer die groep drie! Vivian den Hollander Van Holkema & Warendorf, 1999 Verhalen over kinderen in groep drie. Over de lastige letters b en d, natte geschilderde hoofdletters en een omgevallen
Nadere informatieHet oor van Leonoor Over buisjes in je oren
Buisjes? Leonoor snapt er niks van. Is dat net zoiets als de buizen van de waterleiding, of de buizen van de verwarming? Die buizen passen toch niet in mijn oren? vraagt ze verbaasd. Leonoor hoort niet
Nadere informatieUitgeverij Leopold drukt haar boeken op papier met het FSC -keurmerk. Zo helpen we waardevolle oerbossen te behouden.
Lees ook: Avonturen in de Tovertuin De leukste voorleesavonturen Eerste druk 2017 Naar de oorspronkelijke verhalen van Guusje Nederhorst Tekst, illustraties en vormgeving: The Dreamchaser Studios 2017
Nadere informatie7.6. Paragraaf 1 Suriname ontstaat als slavenkolonie. Boekverslag door H woorden 31 januari keer beoordeeld
Boekverslag door H. 2086 woorden 31 januari 2004 7.6 90 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Samenvatting geschiedenis H9 Suriname Paragraaf 1 Suriname ontstaat als slavenkolonie
Nadere informatieIk heb dit boek gekozen, omdat ik hem kreeg bij de Grote Lijsters vorig jaar. Toen ik de achterkant had gelezen, wilde ik weten hoe het zou aflopen.
Boekverslag door een scholier 1942 woorden 16 juni 2007 7 13 keer beoordeeld Auteur Genre Tim Krabbé Psychologische roman Eerste uitgave 2002 Vak Nederlands I Beschrijvingsopdracht. 1. Motivatie van mijn
Nadere informatieNederland. Op welke dag is deze foto gemaakt?.. Welke bekende persoon is er altijd bij?
Nederland Op welke dag is deze foto gemaakt?.. Waar? (vul in) Op de. in (plaats) Waarom zijn al die mensen daar?... Welke bekende persoon is er altijd bij?. Hoe heet het meisje rechts? Haar moeder viert
Nadere informatieSindbad. De Vier Windstreken
Nieuwsgierig naar de wereld achter de horizon, vertrekt Sindbad op een schip naar Oost-Indië. Hij bevaart alle zeeën en oceanen waar de zon op schijnt en beleeft de meest fantastische avonturen. Hongerige
Nadere informatieIk moet je iets belangrijks vertellen
Ik moet je iets belangrijks vertellen Ik moet je iets belangrijks vertellen Carli Biessels Met illustraties van Marije Tolman Uitgeverij Tobi Vroegh Ik moet je iets belangrijks vertellen Carli Biessels
Nadere informatieSpreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info
Suriname Voorwoord Ik houd mijn werkstuk over het land Suriname. Ik heb het onderwerp gekozen omdat mijn oom uit Suriname komt en ik het daarom ook een heel interessant land vind waar ik graag meer over
Nadere informatieVelde-Stijn-Uitvinding-druk :35 Pagina 1 Stijn, uitvinder
Stijn, uitvinder René van der Velde met tekeningen van Georgien Overwater Uitgeverij Ploegsma Amsterdam Kijk ook op www.ploegsma.nl www.renevdvelde.nl avi8 / e5/m6 isbn 978 90 216 6995 3 / nur 282 Tekst:
Nadere informatieLeuke wetenswaardigheden over taal
Prisma Taalbeheersing Leuke wetenswaardigheden over taal Jenny van der Toorn-Schutte Uitgeverij Unieboek Het Spectrum bv, Houten - Antwerpen Uitgeverij Unieboek Het Spectrum bv, Houten - Antwerpen Auteur:
Nadere informatieTornado. Maartje gaat voor het eerst logeren. s Nachts belandt ze met haar vriendinnetje Eva in een tornado en beleven ze een heel spannend avontuur.
Tornado Maartje gaat voor het eerst logeren. s Nachts belandt ze met haar vriendinnetje Eva in een tornado en beleven ze een heel spannend avontuur. Geschreven in januari 2012 (Geïllustreerd t.b.v. het
Nadere informatieHet was één groot feest!
Het was één groot feest! Serie: Verhalen kind in oorlog Tekst: Meike Jongejan Onderzoek: Mariska de Boer en Hans Groeneweg Redactie: Jan van Zijverden Vormgeving: Richard Bos 2015, Fries Verzetsmuseum,
Nadere informatieInleiding. Wie doet wat?
Boekverslag door B. 2517 woorden 15 oktober 2014 6 64 keer beoordeeld Vak Methode Nederlands Nieuw Nederlands Inleiding. Brian en Nirvan hebben gekozen om ons werkstuk te doen over het maatschappelijk
Nadere informatieAlleen is maar alleen
177 177 HOOFDSTUK 11 Alleen is maar alleen WOORDEN 1 1 Heb jij het ook zo...? a los b druk 2 Aan welke... van de stad woon jij? a kant b plek 3 O, daar? Daar woont ook een... van me! a omgeving b kennis
Nadere informatieHANDEL LES 2. De Oostzeevaart of de Sontvaart. Aangenaam. De naam is Bicker, Jacob Bicker, directeur bij de Oostzeevaart.
Regenten en vorsten LES 2 HANDEL 1600 Aangenaam. De naam is Bicker, Jacob Bicker, directeur bij de Oostzeevaart. 1700 JE LEERT waarom de moederhandel zo belangrijk is; hoe de VOC werkt; hoe de WIC werkt.
Nadere informatieDe reis van Syntax Bosselman
De reis van Syntax Bosselman Arend van Dam & Alex de Wolf Van Holkema & Warendorf, 2018 Inhoud Boek Leeftijd en (voor-)lezen Lestips Praten Lestips Doen Groepsgesprek Voor wie verder wil lezen Boek De
Nadere informatieeen zee Sparta Sparta is een stad in Griekenland. Rond 600 voor Christus waren de steden in
Werkblad 9 Ω Grieken en Romeinen Ω Les : Grieken: goden en mensen Sparta Sparta is een stad in Griekenland. Rond 600 voor Christus waren de steden in Griekenland heel belangrijk. Ze werden stadstaten genoemd.
Nadere informatieMelkweg. Wat leert je kind? Lezen van Alfa A naar Alfa B. Taal en ouders: de basisschool
Melkweg Lezen van Alfa A naar Alfa B Wat leert je kind? Taal en ouders: de basisschool Colofon Melkweg Lezen van Alfa A naar Alfa B: Wat leert je kind?, 2013 Auteurs: Merel Borgesius Kaatje Dalderop Willemijn
Nadere informatieOok van René van der Velde: Stijn, uitvinder! Stijn, uitvinder: Bommetje!
Ook van René van der Velde: Stijn, uitvinder! Stijn, uitvinder: Bommetje! René van der Velde met tekeningen van Georgien Overwater Uitgeverij Ploegsma Amsterdam Kijk ook op www.ploegsma.nl www.renevdvelde.nl
Nadere informatieMelkweg. Goede reis. Lezen van Alfa A naar Alfa B. Reizen
Melkweg Lezen van Alfa A naar Alfa B Goede reis Reizen Colofon Melkweg Lezen van Alfa A naar Alfa B: Goede reis, 0 Auteurs: Merel Borgesius Kaatje Dalderop Willemijn Stockmann Dit katern is een uitgave
Nadere informatieHet verhaal van Europa
Het verhaal van Europa 2010 Uitgeverij Manteau / Standaard Uitgeverij en Rob Heirbaut & Hendrik Vos Standaard Uitgeverij nv, Mechelsesteenweg 203, B-2018 Antwerpen www.manteau.be info@manteau.be Deze reeks
Nadere informatieLieke. redt de dieren
Lieke redt de dieren met tekeningen van ivan & ilia Uitgeverij Ploegsma Amsterdam Kijk ook op: www.ploegsma.nl www.wijzijnvriendinnen.nl AVI 7 / E5/M6 ISBN 978 90 216 7436 0 / NUR 282 Tekst: Jette Schröder
Nadere informatieRedactieteam De Wissel. De slavernij. Milan, Demian, Esperanza en Robin. K l e i w e g 1 5-1 7, V l i s s i n g e n
Redactieteam De Wissel De slavernij Milan, Demian, Esperanza en Robin 2014 K l e i w e g 1 5-1 7, V l i s s i n g e n Inhoud Inhoud... 2 Inleiding... 4 Slavenhandel in cijfers... 5 Inleiding... 5 De eerste
Nadere informatieEindoordeel: Warm aanbevolen, doch gezien de doelgroep niet geschikt als geschenk voor de zondagsschool. J. van der Meulen
In het begin serie Kijk en luister door Laura Zwoferink Illustraties: Jaap Kramer Uitgeverij Den Hertog Kartonboekje van 14 blz. Geschikt voor: peuters vanaf 18 maanden Prijs: 4,90 Bijbelgetrouw wordt
Nadere informatieRotterdam in slavernij. Prof. Alex van Stipriaan, Erasmus Universiteit / KITLV
Rotterdam in slavernij Prof. Alex van Stipriaan, Erasmus Universiteit / KITLV Inleiding (voorlopige opzet, voorlopige titels) 1. Rotterdam in het perspectief van slavernij Betekenis van Rotterdam voor
Nadere informatieVoorbereidende les bij de rondleiding Ik ruik, ik voel wat jij niet ziet Geschiedenis Werkblad voor leerlingen bij Gouden Eeuw (groep 7 en 8)
Voorbereidende les bij de rondleiding Ik ruik, ik voel wat jij niet ziet Geschiedenis Werkblad voor leerlingen bij Gouden Eeuw (groep 7 en 8) Werkblad 1 Oorlog en vrede Nederland was in de 17de eeuw vaak
Nadere informatieMijn kind een Kanjer!
Mijn kind een Kanjer! Mijn kind een Kanjer! Help je kind bij het ontwikkelen van sociale vaardigheden Herberd Prinsen Bohn Stafleu van Loghum Houten 2009 2009 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer
Nadere informatieHet Jaar van de Vrijwilliger
Jeroen Defauw Helpen, helpen waar je kunt! Zijn je mama of papa ook Wat zou een school doen zonder al deze hulp? leesouders? Komen ze de meester op school helpen met het lezen? Een kapotte deur of een
Nadere informatieWat mankeert ons toch?
Wat mankeert ons toch? Slavernij op de Nederlandse Antillen door Wijbe Fransen o.p. 1 juli Op 1 juli 2002 werd in het Oosterpark van Amsterdam het slavernijmonument onthuld ter nagedachtenis aan 200 jaar
Nadere informatieLina laat foto s nemen. Informatiebrochure voor kinderen
Lina laat foto s nemen Informatiebrochure voor kinderen Hallo daar! Mijn naam is Lina, Vandaag moet ik naar de medische beeldvorming gaan voor een foto van mijn binnenkant. Ik ben wel een beetje zenuwachtig,
Nadere informatieVerslag studiemiddag slavernij leerkrachten
Verslag studiemiddag slavernij leerkrachten Georganiseerd door het NiNsee, in samenwerking met het Amsterdam Museum en het Tropenmuseum. Datum: 21 februari 2018. Verslag: Jolente Edens Welkomstwoord Sarita
Nadere informatie: de komst van contractarbeiders
Geschiedenis van Suriname 1853-1939: de komst van contractarbeiders 1853-1890: de Chinezen als eerste contractarbeiders Vanaf 1853 werden de eerste Chinese contractarbeiders naar Suriname gebracht. In
Nadere informatieGod, jij en de ander. Gebedstip. Liefde. dag 1. Markus 12: Benodigdheden
G Liefde God, jij en de ander od zegt vandaag tegen ons: heb Mij lief met heel je hart. Dit is het eerste gebod dat Hij geeft. Als we God liefhebben, willen we die liefde uitdelen. Daarom krijgen we nog
Nadere informatieBangkok Boy Boekverslag 2: naam Jette Somsen Klas 3G2 datum:
Bangkok Boy Boekverslag 2: naam Jette Somsen Klas 3G2 datum: 26-01-2018 1 inhoud Zakelijke informatie over het boek 3 Over de auteur.4 Over het boek.. 5 Keuze opdracht 6 Bronvermelding 8 2 Zakelijke informatie
Nadere informatieMelkweg. Een basisschool kiezen. Lezen van Alfa A naar Alfa B. Taal en ouders: De basisschool
Melkweg Lezen van Alfa A naar Alfa B Een basisschool kiezen Taal en ouders: De basisschool Colofon Melkweg Lezen van Alfa A naar Alfa B: Een basisschool kiezen, 2014 Auteurs: Merel Borgesius Kaatje Dalderop
Nadere informatieVivian den Hollander. Kaarsjes. blazen. met illustraties van Alex de Wolf. Uitgeverij Ploegsma Amsterdam
Vivian den Hollander Kaarsjes blazen met illustraties van Alex de Wolf Uitgeverij Ploegsma Amsterdam Inhoud Bijna Kerst 7 Knutselen: Engeltjes 14 Een heel bijzondere engel 16 Liedje: Er is een kindeke
Nadere informatieNiNsee intensiveert slavernij onderzoek in Suriname
NiNsee intensiveert slavernij onderzoek in Suriname Tekst: Rosita Leeflang Beeld: Claudio Barker 29/10/2010 Er moet nu actief onderzoek komen naar het slavernijverleden in Suriname. Rond 1800 waren er
Nadere informatie