INHOUDSOPGAVE. 1 AANLEIDING Huidige situatie... 3

Transcriptie

1

2 Rapportnummer : INHOUDSOPGAVE 1 AANLEIDING Huidige situatie VEREN EN KADERS Inleiding Wettelijk kader Eisen leidraad voor fiets- en voetveren met een capaciteit van maximaal 12 passagiers KENNIS EN ERVARINGEN Inleiding Kettingveerpont Rapport Onderzoek kleine veerponten in Nederland Recreatieschap Alkmaarder- en Uitgeestermeer Watersportvereniging Penningsveer Nij Beets, gemeente Leeuwarden Alternatief - kabelveerpont CONCLUSIE Wettelijk kader Onderzoek derden Overige beheerders Ander type pont Overall conclusie...12 Bijlage 1 Onderzoek kleine veerponten in Nederland van Vrienden van de Voetveren; 2010

3 Rapportnummer : AANLEIDING Aanleiding voor dit document is het verzoek van de gemeenteraad nader inzicht te verkrijgen in de mogelijkheid tot het behouden van de bestaande pont (kettingveer) bij de Cruquiushaven in plaats van het realiseren van de geplande fiets- en voetgangersbrug. 1.1 Huidige situatie De huidige pont aan het einde van de Cruquiushaven is een onderdeel van de recreatieroute langs het Spaarne. De pont dient een overzetlengte van circa 35 meter te realiseren en is handbediend. Er zijn geen gegevens bekend over de gebruiksfrequenties van deze pont, maar de schatting is dat deze maar enkele malen per dag - in het recreatieseizoen - gebruikt wordt. Aangenomen wordt dat de pont circa keer per jaar wordt gebruikt. Verder is onbekend waarom de pont maar weinig wordt gebruikt, maar de bruikbaarheid en betrouwbaarheid zouden hierbij een rol kunnen spelen. Locatie van de pont Cruquiushaven. De overzetbreedte is circa 35 meter; dat is vrij lang voor een kettingveer. De pont is uit de vaart genomen naar aanleiding van veiligheidskwesties. Er is op de bodem vrij veel bagger en er zijn plantenrechten in het water. Uit de vaart - veiligheid Momenteel is de pont door de beheerafdeling uit de vaart genomen. Aanleiding hiervoor is dat recent minimaal in twee situaties gebruikers halverwege de oversteek vast zijn komen te zitten en door de brandweer van het vaartuig in veiligheid moesten worden gebracht. Betrouwbaarheid De betrouwbaarheid van de huidige pont is/was onvoldoende doordat de ketting vastloopt in het bewegingswerk vanuit het ruim van de pont of vanuit de kasten aan de wal. De lengte van de ketting, de aanwezigheid van bagger, (veel) plantenresten in het water en het geringe gebruik zijn hier debet aan.

4 Rapportnummer : Bruikbaarheid Verder is gebleken dat de bruikbaarheid van de pont ook beperkt is. Op grond van ervaring is gebleken dat de kracht van een volwassen man met een goede conditie nodig is om de pont op te roepen (naar zich toe te halen) en dan over te zetten. Er dient dan dus circa 70 meter te worden gevaren, wat met een lange ketting fysiek zwaar is (kracht) en lang duurt (conditie). Voor veel van de senioren gebruikers is dat een (te) zware inspanning.

5 Rapportnummer : VEREN EN KADERS 2.1 Inleiding Nederland heeft op dit moment tussen de 75 en 100 kleine veerponten (fiets- en voetveren). Het aantal kleine veerponten groeit jaarlijks en is doorgaans gerelateerd aan het zomerseizoen. Deze veren zijn vaak formeel niet als veerpont aangewezen. 2.2 Wettelijk kader Als de veren korter dan 20 meter zijn, dan worden ze aangemerkt als een klein schip in de zin van het Binnenvaartpolitiereglement (BPR) en het Rijnvaartpolitiereglement (RPR). Als met deze veren niet meer dan 12 passagiers kunnen worden overgezet, dan geldt voor deze vaartuigen bijna geen enkele wettelijke verplichting, zelfs niet als bedrijfsmatig passagiers worden overgezet. Voor deze vaartuigen geldt geen vaarbewijsplicht, geen marifoon- of radarplicht, slechts marginale verlichting et cetera. Toch mogen dit soort kleine vaartuigen ook drukke en grote vaarwegen (hoofdtransportassen) oversteken met passagiers. 2.3 Eisen leidraad voor fiets- en voetveren met een capaciteit van maximaal 12 passagiers Het Landelijk Veren Platform (LVP) heeft samen met de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) en het Centraal Bureau voor de Rijn- en binnenvaart een leidraad met eisen opgesteld voor kleine veren. Hierin zijn eisen opgenomen voor veren kleiner dan 20 meter met (opgeleide) bedienaar; dus niet voor zelfbediende veren. Onderstaand zijn de eisen uit de leidraad opgenomen om inzicht te geven in die gezamenlijk opgestelde eisen. Binnen het kader van deze opdracht kan de lezer zelf bepalen welke eisen relevant zijn. De bemanning van een vrij varende veerpont dient te bestaan uit ten minste één persoon in het bezit van een klein vaarbewijs voor het gebied waar de oeververbinding wordt onderhouden. Afhankelijk van kenmerken van de vaarweg kunnen hogere kwaliteitseisen gesteld worden aan de schipper/bemanning. De exploitant van de veerpont dient een verklaring van een deskundige te overleggen waaruit blijkt dat de veerpont voor het maximaal aantal te vervoeren personen voldoet aan: o voldoende draagvermogen; o voldoende stabiliteit; o voldoende vrijboord; o het voorzien zijn van een stevige en voldoende hoge leuning of verschansing langs zijkanten o van de veerpont; het voorzien zijn van een voldoende sterke en afsluitbare ketting, slagboom of hekwerk aan de op- en afgang van de veerpont. De schipper dient vrij uitzicht te hebben vanaf de plaats waar de pont wordt bediend. Een veerpont die een oeververbinding onderhoudt op een vaarweg die is geclassificeerd als vaarwegklasse II of hoger dient te zijn voorzien van een goedgekeurde marifooninstallatie. De schipper dient in het bezit te zijn van een marifooncertificaat. Een veerpont moet zijn uitgerust met minimaal één reddingsboei met een lijn met een lengte van ten minste 20 meter en zodanig opgeborgen dat zij voor onmiddellijk gebruik gereed is. Een veerpont moet zijn uitgerust met reddingsmiddelen van voldoende drijfvermogen voor het ten hoogste toegestane aantal passagiers en de bemanningsleden.

6 Rapportnummer : Een veerpont voorzien van een mechanische voortstuwing dient te zijn voorzien van ten minste één goedgekeurde en voor dat schip geschikte brandblusser. Een veerpont moet zijn voorzien van een door het Oranje Kruis goedgekeurde verbandtrommel. Een vrij varende veerpont moet zijn uitgerust met een anker met voldoende houdkracht voor de vaarweg waar het een oeververbinding onderhoudt, rekening houdend met wind, stroming en bodemgesteldheid.

7 Rapportnummer : KENNIS EN ERVARINGEN 3.1 Inleiding In dit hoofdstuk treft u de kennis en ervaringen van betrokkenen en andere beheerders aan. Deze zijn aangereikt door derden of zelf vergaard. Verder is voor het verkrijgen van relevante informatie de website bezocht Kettingveerpont Het betreft hier kettingveerponten. Een dergelijke veerpont heeft veelal een stalen kabel of ketting, die onder het vaartuig via een geleiding loopt om het vaartuig in een rechte baan over te laten steken. De aandrijving is met handlieren; gewoonlijk staan er twee op het vaartuig en op elke oever eveneens één om het vaartuig terug te halen wanneer het aan de overzijde ligt. Een stalen ketting loopt over de (gesloten of open) handlieren die voor de aandrijving zorgen. 3.2 Rapport Onderzoek kleine veerponten in Nederland De Vrienden van de Voetveren hebben in 2010 een eigen onderzoek uitgevoerd naar het functioneren van handbediende kettingveren. Aanleiding van dit onderzoek waren klachten dat regelmatig veren uit de vaart zijn en de recreatietrajecten daardoor niet functioneren. In bijlage 1 is dit rapport opgenomen. Uit de rapportage blijkt dat alle veren meerdere keren per jaar storen, van 25 keer per jaar tot minimaal twee keer per jaar. Verder wordt aangegeven dat bij langere oversteken de kettingveren fysiek zwaar te bedienen zijn. In de rapportage wordt aangegeven dat bij een veer met een oversteekafstand van 60 meter twee tussenpontons zijn toegepast om de fysieke belasting te verlagen. Uit het onderzoek komt naar voren dat regelmatig klein onderhoud (vuil verwijderen, smeren, schades herstellen) voor circa 1.000,00 per jaar en om de 4-5 jaar groot onderhoud (revisie) de storingsgraad verlagen. Indien er lokaal toezicht is op het object, is de storingsgraad ook lager: de plaatselijke toezichthouder kan tussendoor snel ingrijpen. Verder blijkt dat er vaak eenvoudige aanpassingen mogelijk zijn om het functioneren te verbeteren, zoals een dunnere ketting, waardoor zeker bij grote overzetafstanden de overzet een minder fysiek zware belasting oplevert. Logo van Vrienden van de Voetveren en een handlier om de pont op te roepen.

8 Rapportnummer : Recreatieschap Alkmaarder- en Uitgeestermeer Er is contact geweest met de heer Post en mevrouw Hagen van Recreatieschap Alkmaarder- en Uitgeestermeer (telefoon ). Zij beheren twee kettingpontjes en zetten per zomerseizoen tussen de en mensen over en zijn daarmee een van de koplopers in Nederland. Mevrouw Hagen ontvangt de storingen aan de veren. Met name pont Molletjesveer is kritisch. De meest voorkomende klacht is dat de ketting van de lier is vastgelopen of dat deze vast zit en dat de pont met harde wind van de wal is gewaaid. Deze komt dan in de vaargeul waar veel verkeer is. Jaarlijks lopen deze pontjes circa vijf keer vast en steeds worden er verbeteringen doorgevoerd. De heer Post geeft aan het probleem met bagger aan de ketting te herkennen. Met name als de veerdienst in het voorjaar start, geeft de bagger meer problemen dan verder in het seizoen. Kettingveer bij Molletjesveer - Westknollendam. De gebruikers bedienen de pont zelf. Aangegeven wordt dat bij frequent gebruik het baggerprobleem minder is, maar het blijft een aandachtspunt bij het gebruik van kettingen. Ook is het gebruik van kabels besproken. Dit is beter maar geeft weer problemen met het opbergen van de kabels (de haspels moeten dan groot zijn). Kabels zijn het beste toepasbaar als de kabel altijd over het water gespannen staat of eerst van de bodem af gespannen wordt. Hierna kan de pont met de hand of met een elektrische rol langs de kabel bewogen worden. 3.4 Watersportvereniging Penningsveer In mei 2017 heeft een schouw plaatsgevonden van de pont bij de jachthaven van het Penningsveer, gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude. Aanleiding hiervoor was dat deze pont een voorbeeld is van een goed functionerende pont.

9 Rapportnummer : Pont bij jachthaven te Haarlemmerliede; de overvaarlengte is beperkt en in de winter is de pont uit de vaart. De ketting loopt soepel maar het bewegingswerk is open en gevaarlijk. Die pont verbindt de vaste wal met een eiland met enkele woonboten/vakantiehuisjes en enkele ligplaatsen. De pont is eigendom van de watersportvereniging (!) en wordt alleen in de zomer gebruikt. In de winter komt er een ponton te liggen omdat de achterliggende boten dan uit het water zijn. De overvaart is vrij kort, circa 10 meter. De bediening gaat vrij soepel door middel van open lieren aan de wal en op de pont. Deze werkt met een ketting en een vrije zwengel. Het bewegingswerk is niet afgeschermd. Onder de pont zit een geleidlijn om de pont te sturen. Tijdens het bedienen gaan de zwengels waar de ketting op af dient te lopen zeer hard draaien en zijn gevaarlijk. Ook de zwengel voor de bediening kan bij overpakken van de ene naar de ander hand aflopen en hard doordraaien. Tijdens de schouw werd hand/polsletsel nog net voorkomen door de snel draaiende zwengel door het aflopen van de ketting (door zijn eigen gewicht). Een bewoonster gaf aan dat de pont goed functioneert maar dat er wel geluidsbeschermende maatregelen waren genomen tegen het geluid van de vrijlopende kettingen. Ervaren is dat de situatie met de zwengels gevaarlijk is, en dat bij een relatief korte ketting. 3.5 Nij Beets, gemeente Leeuwarden Gesproken met de heer Algra van gemeente Leeuwarden (telefoon 14058). De gemeente heeft een kettingpont in de Nieuwe Vaart ter plaatse van Nij Beets. Deze pont heeft een oversteek van circa 8 meter en wordt veel gebruikt door met name voetgangers. De ervaring met deze pont is dat deze praktisch storingsvrij is. Het water ter plaatse van de pont is helder, er ligt weinig bagger en blad op de bodem en ook weinig losse resten van waterplanten. Het onderhoud omvat alleen smeren en incidenteel een defect onderdeel vervangen.

10 Rapportnummer : Handbediende kettingpont Nij Beets over de Nieuwe Vaart. 3.6 Alternatief - kabelveerpont Een kabelveerpont is een mogelijk alternatief voor een kettingveerpont. Dit zijn veerponten waarbij de pont langs een vaste kabel wordt geleid. Bij kleine veren kan dit handmatig geschieden, en feitelijk ook met de benen door te lopen op het dek en de kabel over te pakken. Dit maakt dat deze wijze van verplaatsen gebruiksvriendelijker is dan met een ketting. Nadeel is dat er geen doorvaart mogelijk is. Pont te Nes aan de Amstel (rechts) en Oosthuizen Warder (links). Door de kabel is geen doorvaart mogelijk.

11 Rapportnummer : Andere typen veren zoals een gierpont (werkt op de stroming van de rivier) of een zweefpont zijn niet relevant in de situatie van de Cruquiushaven.

12 Rapportnummer : CONCLUSIE 4.1 Wettelijk kader Er zijn geen wettelijke vereisten rond de toepassing van veren. Wel is en blijft de eigenaar - de gemeente - aansprakelijk voor schades en claims in geval van onveilige situaties op basis van de zorgplicht. Deze gevaarlijke situaties zullen met name bij oudere gebruikers plaatsvinden. 4.2 Onderzoek derden Uit het onderzoek van Vrienden van de Voetveren is gebleken dat storingen met kettingveren een breed voorkomend verschijnsel zijn en dat de veren doorgaans meerdere malen per jaar storen. Regelmatig onderhoud (verwijderen van bagger, pollen en smeren) en aanpassingen beperken de storingsgraad. Datzelfde geldt voor lokaal toezicht. Dit laatste is in het geval van de Cruquiushaven niet mogelijk. 4.3 Overige beheerders Er is contact gezocht met vier andere beheerders, waarvan twee een inhoudelijke reactie hebben gegeven. De pont die het meest gebruikt wordt (Molletjesveer) functioneert voldoende, maar stoort ook nog regelmatig. De beheerder in Leeuwarden geeft aan dat hun kettingpont praktisch geen storingen heeft, maar dat de overvaart beperkt is, de pont zeer regelmatig gebruikt wordt en de bodem relatief schoon is. 4.4 Ander type pont Om een vrije doorvaart te waarborgen met handbediende (niet-vrij-varende) veren is alleen een kettingpont mogelijk. Een kabelpont sluit de doorgang af en een gierpont, zweefpont of wagenpont is geen optie. 4.5 Overall conclusie Betrouwbaarheid De overall conclusie is dat kettingveren praktisch gezien nooit storingsvrij zijn, zeker niet op afgelegen locaties, met veel planten/vuil in de omgeving en bij een laag frequent gebruik. Over het geheel kan worden gesteld dat de betrouwbaarheid van een dergelijk type veer matig tot laag is. Op de locatie Cruquiushaven is de betrouwbaarheid laag door de lange oversteek/ketting, het geringe gebruik en de aanwezigheid van relatief veel bagger en plantenresten. Gebruik Verder is de toepassing van een kettingveer bij grotere oversteekbreedtes kritischer en fysiek zwaar in gebruik. De oversteek bij de Cruquiushaven is 35 meter. In dergelijke situaties zou volgens het onderzoek van Vrienden van de Voetveren minimaal één tussenponton moeten worden toegepast. Het ponton zou in de situatie van de Cruquiushaven in de vaargeul liggen. De bruikbaarheid van een dergelijk veer in de gegeven situatie is laag.

13 Rapportnummer : Risico De kans op storingen - het halverwege blijven steken - is zeer groot, praktisch 100%. De gevolgen daarvan kunnen heel wisselend uitpakken, maar gezien de doelgroep en de mogelijke stressreacties die blijven steken oplevert, is een ernstig gevolg niet ondenkbaar. Dit alles maakt dat het risico en de risicoaansprakelijkheid van de toepassing van een kettingveer hoog zijn.

14 Rapportnummer : Bijlage 1 Onderzoek kleine veerponten in Nederland van Vrienden van de Voetveren (2010)

15 Onderzoek kleine veerponten in Nederland (zelfbedienings kettingveerponten) Vrienden van de Voetveren Februari 2011 Onderzoek kleine veerponten blz. 1 Vrienden van de Voetveren

16 0. Inhoud 0. Inhoud Inleiding Samenvatting en conclusies Werkwijze Antwoorden... 6 Bijlage 1. Aangeschreven exploitanten Bijlage 2. Vragen Vereniging Vrienden van de Voetveren Burg. Kasteleinstraat BA Amsterdam Z.O. (Driemond) info@voetveren.nl Onderzoek kleine veerponten blz. 2 Vrienden van de Voetveren

17 1. Inleiding Dit verslag geeft de resultaten weer van een onderzoek dat is uitgevoerd door de Vereniging Vrienden van de Voetveren in 2010 naar het functioneren van (kleine) zelfbedienings kettingveerponten. Het onderzoek is opgezet naar aanleiding van vermoedens dat er bij deze kleine veerponten sprake is van een (te) groot aantal storingen. Deze vermoedens werden ingegeven door meldingen per mail of per brief van mensen die bij een veerpont kwamen, wilden overvaren, maar moesten ervaren dat de veerpont buiten dienst was. Ook eigen soortgelijke waarnemingen speelden daarbij een rol. Onderzoek kleine veerponten blz. 3 Vrienden van de Voetveren

18 2. Samenvatting en conclusies Kort samengevat worden hier enkele conclusies genoemd: De aanlegkosten van een zelfbedienings kettingveerpont bedragen ca euro. Groot onderhoud dient eens in de 4 tot 5 jaar plaats te vinden. Lokaal toezicht leidt ertoe dat er minder verstoringen zijn, en dat de veerpont minder vaak uit de vaart is. Regelmatig schoonmaken en smeren helpt mee het aantal verstoringen te verkleinen. Regelmatig klein onderhoud is nodig. Verschil in uitvoering (door vrijwilligers, door de eigen gemeentelijke dienst, via een onderhoudscontract) lijkt weinig invloed te hebben. De exploitanten zijn redelijk tevreden over het aantal verstoringen. Kosten van klein onderhoud liggen rond de 1000,- Ervaringen in de loop der jaren hebben geled tot een verbeterd ontwerp. Grote verstoringen die in de eerste jaren optraden komen de laatste jaren minder vaak voor. Bij een aantal veerponten zijn verbeteringen (vaak in samenhang met groot onderhoud) doorgevoerd. Een aanbeveling moet zijn dat exploitanten van een nieuw in de vaart te brengen pont informeren naar knelpunten en verbeteringen van anderen. Onderzoek kleine veerponten blz. 4 Vrienden van de Voetveren

19 3. Werkwijze Het onderzoek richt zich op de zelfbedienings veerponten die via een ketting worden voortbewogen. Dat sluit dus die zelfbedieningsveerponten uit, waarbij een touw over het water is gespannen of in het water ligt, waarbij men met spierkracht aan het touw moet trekken en zo zichzelf naar de overkant brengt. Deze veerponten zijn niet in het onderzoek betrokken. Na een inventarisatie van de zelfbedienings kettingveerponten en na het vaststellen van de te stellen vragen zijn deze voor zover als mogelijk per mail aan de desbetreffende exploitanten verstuurd. Als op deze mail niet werd gereageerd, werd na enkele weken een tweede mail verstuurd. Die exploitanten die niet op de mail reageerden, en de exploitanten waarvan geen mailadres bekend was, werden per brief aangeschreven. In totaal zijn er 23 zelfbedienings kettingveerponten in Nederland aanwezig. Vier daarvan zijn dusdanig recent aangelegd, dat vragen over onderhoud niet zinvol zou zijn. Deze vier zijn niet aangeschreven. In totaal zijn de exploitanten van 19 veerponten (17 exploitanten) aangeschreven. De lijst van aangeschreven veerpont-exploitanten is te vinden in bijlage 1. Van de exploitanten van 12 veerponten werd een antwoord ontvangen. Van de exploitanten van 7 veerponten werd niets vernomen, ook niet na een herhaalde vraag. De gestelde vragen zijn opgenomen in de bijlage. De gegeven antwoorden zijn uit privacyoverwegingn niet in het verslag opgenomen. De antwoorden zijn geanalyseerd, waarbij gepoogd is een algemene lijn te vinden. Daarnaast is gepoogd enkele dwarsverbanden tussen antwoorden op verschillende vragen te vinden. Gezien het aantal antwoorden moet er voorzichtig worden omgegaan met conclusies. De aantallen zijn niet zodanig groot dat van een algemene lijn kan worden gesproken. Toch kunnen er uit de antwoorden van de exploitanten diverse algemene conclusies worden getrokken. Onderzoek kleine veerponten blz. 5 Vrienden van de Voetveren

20 4. Antwoorden Hieronder wordt ingegaan op de diverse vragen en de daarbij gegeven antwoorden. Alleen grote lijnen en bijzondere antwoorden worden in dit hoofdstuk genoemd. De totale set met vragen en antwoorden is te vinden in de bijlage. 4.1 Aanlegkosten Eén van de vragen ging in op de kosten van aanleg van de pont, eventueel inclusief aanmeervoorzieningen. Daarbij werden de volgende kosten genoemd (bedragen in euro s): in in 1993 (incl. oevervoorzieningen) in 1997 (incl oevervoorzieningen) in 1999 (incl. oevervoorzieningen) in 2000 (incl. oevervoorzieningen) in in in in 2006 (incl. oevervoorzieningen) Een voorzichtige conclusie zou kunnen zijn, dat de prijs van een kettingpont de laatste jaren iets is gedaald. Voorzichtigheid is daarbij geboden, want er is niet goed onderscheid gemaakt tussen de veerpont zelf, en de oevervoorzieningen. De kosten daarvoor zitten soms wat verstopt in andere posten, en zijn dus niet altijd genoemd of niet altijd helder. Een andere conclusie (met name van belang voor exploitanten die een zelfbedieningsveerpont in de vaart willen brengen) is, dat de prijs voor aanleg in de orde van grootte van ligt, uiteraard afhankelijk van omstandigheden en bijkomende kosten. Onderzoek kleine veerponten blz. 6 Vrienden van de Voetveren

21 4.2 Groot onderhoud Bij de meeste veerponten wordt in de begroting rekening gehouden met planmatig groot onderhoud. Bij twee veerponten is dit groot onderhoud tevens gecombineerd met heraanleg of een grote wijziging van de constructie (Kampen, Vlaardingen). De frequentie waarin planmatig groot onderhoud wordt uitgevoerd is nogal verschillend. De volgende antwoorden werden gegeven: 5 jaar jaarlijks 4 jaar 2x per jaar 1x per jaar 6 jaar nee Verschillen hierin kunnen liggen in de vraag wàt men onder groot onderhoud rekent en wat niet. Globaal gezien kan men stellen, dat eens in de 4 tot 5 jaar groot onderhoud het meest voorkomt. 4.3 Lokaal toezicht Alhoewel niet direct gevraagd, bleek uit de antwoorden, dat in een aantal gevallen er sprake is van lokaal toezicht, terwijl in vele gevallen er sprake is van een afgelegen veerpont waarbij toezicht niet mogelijk is. In Noordlaren (exploitant woont ernaast) en Tijnje (aantal vrijwilligers) is het toezicht lokaal en daarmee sterker. De beide pontjes van het Alkmaarder- en Uitgeestermeer worden frequenter nagelopen. Een voorzichtige conclusie kan hier zijn, dat lokaal toezicht en snel herstel van kleine verstoringen ertoe leidt, dat de veerpont minder vaak uit de vaart is. Snel uitvoeren van klein onderhoud en lokaal toezicht zijn dus belangrijke aandachtspunten om storingen tegen te gaan. 4.4 Verstoringen Gevraagd is naar het aantal malen dat verstoringen optreden, en hoe snel deze werden hersteld. De antwoorden daarop lopen sterk uiteen. Storingen zijn ook afhankelijk van eventuele vernieling en/of slecht gebruik van de pont. De volgende antwoorden zijn gegeven: 25 keer per jaar een of enkele keren per jaar in het begin veel, later weinig paar keer per jaar twee maal per jaar 3-4 keer per jaar Als het aantal verstoringen naast het onderhoud wordt gelegd, dan is een voorzichtige conclusie, dat het uitvoeren van lokaal klein onderhoud en/of lokaal toezicht leidt tot een kleiner aantal kleine verstoringen. Uiteraard is het aantal verstoringen ook afhankelijk van vernielingen. Toch lijken deze laatste verstoringen in aantal mee te vallen. Onderzoek kleine veerponten blz. 7 Vrienden van de Voetveren

22 Verder werd ook genoemd, dat regelmatige schoonmaak (pollen, planten, ketting) nodig is, en meehelpt het aantal verstoringen te verkleinen. Eventuele scheepvaart kan problemen veroorzaken. Bij de pont in Abcoude wordt genoemd dat tweemaal een schip met teveel diepgang de kabel heeft vernield. Dit werd niet bij andere veerponten genoemd, ondanks het feit dat ook bij anderen er sprake is van scheepvaart. Als we de verstoringen in de loop van de jaren bekijken, dan mag worden geconcludeerd, dat verbeteringen aan het ontwerp het aantal grote storingen heeft verminderd. Fouten en verstoringen die in de eerste jaren regelmatig voorkwamen komen nu als gevolg van een gewijzigd ontwerp minder vaak voor. 4.5 Kosten klein onderhoud Gevraagd is naar de kosten van klein onderhoud. Dat gaf o.a. de volgende resultaten te zien (in euro s): paar honderd Een conclusie die hieruit kan worden getrokken is, dat het klein onderhoud niet zo heel veel hoeft te kosten. Vaak heeft het betrekking op doorsmeren van de installatie, vrijmaken van de ketting, weghalen van vuil, en dergelijke. Klein onderhoud gebeurt een enkele maal door vrijwilligers, vaak door de onderhoudsdienst van de gemeente of via een onderhoudscontract. De kosten daarvoor blijken erg mee te vallen. Ook hier mag de conclusie worden getrokken, dat lokaal beheer en toezicht leidt tot een lager bedrag in de kosten van klein onderhoud. In dergelijke gevallen kan een kleine verstoring even snel worden meegenomen in het dagelijks toezicht 4.6 Regelmatig onderhoud Dat regelmatig onderhoud nodig is, blijkt wel uit de diverse antwoorden. Bij één veerpont gebeurt dit door vrijwilligers, bij diverse gebeurt dit door de onderhoudsdienst van de eigen gemeente of via een onderhoudscontract met een lokaal bedrijf. Over het algemeen zijn de exploitanten tevreden over het onderhoud. Het blijkt niet mogelijk te zijn een voorkeur uit te spreken voor onderhoud in eigen beheer, via vrijwilligers of via een onderhoudscontract. Wat wél belangrijk is, is het feit dat kleine schade snel wordt hersteld. Onderzoek kleine veerponten blz. 8 Vrienden van de Voetveren

23 4.7 Verbeteringen Bij een aantal veerponten zijn na de aanleg enkele verbeteringen doorgevoerd. In Kampen bleek de breedte van het te bevaren water te groot te zijn (in eerste instantie 60 meter); de pont liep te zwaar en men moest te lang draaien om de overkant te bereiken. Inmiddels is de afstand verkort door twee drijvende pontons. In Rotstergaast zijn verbeteringen doorgevoerd om de bediening fysiek lichter te maken; men is hierin geslaagd. In Vlaardingen (Duifpolder) zijn verbeteringen doorgevoerd in de manier waarop de pont tussen de aanmeervoorziening past. Bij de twee pontjes van het Alkmaarder- en Uitgeestermeer zijn kortgeleden enkele verbeterpunten doorgevoerd, dit na een inventarisatie bij vergelijkbare pontjes in Nederland. Een conclusie die men hieruit kan trekken is de opmerking dat de exploitant van een nieuw aan te leggen veerpont er goed aan doet om van de ervaringen van anderen te leren, en te informeren naar verbeterpunten die anderen kunnen aangeven. Onderzoek kleine veerponten blz. 9 Vrienden van de Voetveren

24 Bijlage 1. Aangeschreven exploitanten Het onderzoek is opgezet met het doel inzicht te verkrijgen in de onderhoudssituatie van zelfbedieningsveerponten (kettingponten). Bij de keuze van de exploitanten die daarbij zijn aangeschreven is uitgegaan van de volgende aspecten: Er is sprake van een zelfbedienings kettingpont. De aandrijving gebeurt door middel van een aandrijfinstallatie op de vaste wal en/of op de veerpont. De pont is langer dan een jaar geleden in de vaart gekomen. Met deze uitgangspunten is aan de volgende exploitanten de vragen te beantwoorden (het genoemde nummer is het nummer zoals dat is genoemd in het boekje Overzetveren in Nederland en België en op de website van de Vrienden van de Voetveren) : Gr06 Noordlaren Osdijk Recreatiegebied Meerwijck (over Drentsche Diep) Gr07 Sebaldeburen Boerakker (over het Wolddiep) Fr21 Tijnje Nij Beets (over de Nieuwe Vaart) Fr29 Rotstergaast Oldelamer (over de Tjonger) Fr30 Oldemarkt Oldetrijne (over de Linde) Fr36 Joure Jachthaven (over de Jachthaven) Ov04 Kampen Kampereiland Mandjeswaard (over het Ganzendiep) Ov13 Rheeze Oud-Bergentheim (over de Overijsselse Vecht) Ge44 Ubbergen Persingen (over Het Meer) Ut06 Woerden Zegveld (over de Grecht) Ut14 Abcoude Ouderkerk a/d Amstel (over de Holendrecht) Ut16 Eemnes Ervenweg (over de Eemnesservaart) Ut18 Nieuwegein Museumwerf (over het kanaal) NH15 Oost-Knollendam Starnmeerpolder (over de Knollendammervaart) NH16 Krommenie Wormerveer (over de Nauwernasevaart) ZH18 Vlaardingen Vlietzicht Maasland Duifpolder(over de Vlaardingervaart) ZH58 Strijensas Esscheplaat (over een sloot in een natuurgebied) NB15 Den Bosch Stadswal Bossche Broek (over de Dommel) NB29 Werkendam Bakkerskil (over de Bakkerskil) De volgende zelfbedieningsveerponten zijn dus niet aangeschreven : Fr37 IJlst Ruterpolder (is pas in 2010 in de vaart gekomen) NH46 Durgerdam Jachthaven (is eigenlijk meer een privé veerpont) NH65 Heemstede Cruquiushaven (is pas in 2010 in de vaart gekomen) ZH64 Zoeterwoude Geerweg Blankaardpolder (is pas in 2010 in de vaart gekomen) Daarnaast zijn ook de kleine zelfbedienings kabelveerponten niet in het onderzoek betrokken. Dat betreft dan de veerponten die met een touw worden geleid, waarbij men met spierkracht de pont aan het touw naar de andere kant moet brengen. Onderzoek kleine veerponten blz. 10 Vrienden van de Voetveren

25 Bijlage 2. Vragen Ten behoeve van de enquête zijn de volgende vragen gesteld aan de deelnemende exploitanten : 1. Wie is de eigenaar van de pont? 2. Wanneer is de huidige pont in de vaart genomen? 3. Wie heeft deze pont gebouwd? Wat was de naam van de leverancier? 4. Hoe duur was de pont? En hoe duur waren de overige voorzieningen (steiger, enz)? 5. Wie voert het dagelijks beheer uit (controle, kleine schade herstellen enz)? 6. Wie voert het grotere onderhoud uit (zoals grotere herstellingen bij schade)? 7. Wordt er planmatig groot onderhoud uitgevoerd? Zo ja, wie voert dat dan uit? Hoe vaak wordt dit uitgevoerd? 8. Zijn er regelmatig problemen? Zo ja, kunt u een inschatting geven hoe vaak zo n storing in het afgelopen twee jaar is opgetreden? 9. Zijn er aanwijzingen dat er vaak schade ontstaat door vernieling, moedwillige schade, enz? 10. Zijn er bepaalde problemen bij de veerpont, die steeds terugkeren? (bepaalde onderdelen die niet goed functioneren, enz)? 11. Als er schade is, lijkt die dan steeds dezelfde oorzaak te hebben? 12. Hoe vaak komt het voor, dat de veerpont (tijdens de reguliere openingstijd) uit de vaart is? Wat is in zo'n geval dan de termijn voordat de veerpont weer in de vaart wordt gesteld? 13. Bent u tevreden over het onderhoud? 14. Kunt u een globale inschatting geven van de kosten voor schadeherstel? 15. Kunt u een globale inschatting geven van de kosten voor groot onderhoud? 16. Zijn er nog andere opmerkingen over de veerpont die u in het kader van dit onderzoek kwijt wilt? Onderzoek kleine veerponten blz. 11 Vrienden van de Voetveren