Tuberculose. Ziektebeeld. Incubatieperiode
|
|
- Floris van de Veen
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 DRAAIBOEK INFECTIEZIEKTEN CLB TUBERCULOSE 219 Tuberculose Ziektebeeld Tuberculose is een ernstige bacteriële infectieziekte. Meestal verloopt de infectie zonder symptomen en gaat deze over in een latente infectie: de bacteriën overleven in sluimerende toestand (vooral in de hilusklieren van de longen) zonder klachten te veroorzaken. Slechts 10 tot 15% van de geïnfecteerden ontwikkelt gedurende zijn leven een actieve tuberculose. Dit risico daalt door adequate behandeling van de latente infectie. Actieve tuberculose treedt in 50 tot 80% van de gevallen op binnen de 2 jaar na besmetting: men spreekt van een patente of een klinische primo-infectie. Het andere deel van de gevallen van actieve tuberculose treedt pas later op door endogene reactivatie. Deze wordt vaak uitgelokt door een vermindering in weerstand. Bij immuungecompromitteerden is de kans op de ontwikkeling van actieve tuberculose dan ook veel groter. Het ziektebeeld van actieve tuberculose is vaak weinig specifiek: vermoeidheid, lusteloosheid, subfebriele temperatuur en bij vergevorderde ziekte ook vermagering of (bij kinderen) onvoldoende gewichtstoename en nachtzweten. Frequent situeert de ziekte zich in de longen met kenmerkend een chronische, productieve hoest. Tuberculose kan zich ook zowat overal buiten de longen manifesteren (tot 1/3 van de gevallen, vaak samen met pulmonale tuberculose) met mogelijk orgaanspecifieke symptomen: onder meer in de lymfeklieren, de hersenvliezen, de ruggenwervels, het maagdarmstelsel, de nieren. Kinderen en immuungecompromitteerden hebben een grotere kans op extrapulmonale manifestaties. Bij een klinische primo-infectie is er steeds een infectiehaard in de longen met mogelijk perifere uitzaaiingen. Bij onvoldoende algemene afweer kan de bacterie zich via het bloed verder verspreiden in het hele lichaam: miliaire tuberculose. Dit is een zeer ernstig ziektebeeld. Wanneer de ontstekingshaard vanuit de longen doorbreekt naar de luchtwegen, is de tuberculose besmettelijk en spreekt men van open tuberculose. Ook laryngeale en bronchiale tuberculose kunnen besmettelijk zijn. Onbehandeld lijdt de ziekte veelal tot een vroegtijdige dood. Incubatieperiode De incubatieperiode tot actieve tuberculose varieert van enkele weken tot levenslang. De incubatieperiode tot een positieve tuberculinetest varieert van 2 tot 12 weken.
2 220 TUBERCULOSE DRAAIBOEK INFECTIEZIEKTEN CLB Ziekteverwekker Tuberculose wordt veroorzaakt door mycobacteriën die behoren tot het Mycobacterium tuberculosis-complex: meestal Mycobacterium tuberculosis, ook M. bovis, M. africanum, e.a. Het genus Mycobacterium omvat ook niet-tuberculeuze mycobacteriën (NTM) zoals M. avium, M. kansasii en M. leprae. Deze behoren echter niet tot het Mycobacterium tuberculosis-complex. Voorkomen Tuberculose komt wereldwijd voor, maar vooral in ontwikkelingslanden (Afrika, Azië, Zuid- Amerika, voormalige Sovjetrepublieken). Er is een hoge prevalentie in landen met een hoge prevalentie aan hiv-infecties. Er wordt geschat dat een derde van de wereldbevolking besmet zou zijn. In de meeste geïndustrialiseerde landen daalde de incidentie sterk tot het einde van de jaren 80. Sindsdien is een verdere daling uitgebleven onder invloed van migratie en de hivepidemie. In 2007 bedroeg de incidentie in Europa (27 EU-landen + IJsland, Liechtenstein en Noorwegen) 16,9 gevallen/10 5 inwoners (range 4,5/10 5 inwoners (IJsland) tot 118,3/10 5 inwoners (Roemenië)). In 2006 bedroeg de incidentie in België 10,7 gevallen/10 5 inwoners. Een derde (33,2%) van alle nieuwe tuberculosepatiënten werd in 2006 aangegeven in het Brussels Gewest, terwijl dat gewest slechts 10% van de algemene bevolking van België vertegenwoordigt. De helft (51,0%) van de nieuwe patiënten in 2006 waren nieuwe Belgen. Bijna 1 op 5 hiervan was Marokkaan. De tuberculose-incidentie bij kinderen van allochtone afkomst van 0-4 jaar bedroeg in ,5/10 5 inwoners. Het Vlaams Gewest kende de laagste tuberculoseincidentie bij Belgen (4,5/10 5 inwoners), terwijl het Waals Gewest de laagste incidentie kende bij nieuwe Belgen (31,4/10 5 inwoners). Onder de Belgen heeft het Brussels Gewest de hoogste incidentie gevolgd door de provincies Henegouwen en Waals-Brabant. Vlaams- Brabant en Oost-Vlaanderen zijn de provincies met de laagste tuberculose-incidentie. Reservoir De mens is het belangrijkste reservoir voor M. tuberculosis en M. africanum. Runderen vormen het belangrijkste reservoir voor M. bovis. Sporadisch ziet men ziektegevallen bij apen en andere zoogdieren. Transmissie De overdracht gebeurt in hoofdzaak aerogeen (bv. bij hoesten, niezen). Vooral in vochtige, warme lucht kunnen ingedroogde sputumdruppels meerdere uren in de lucht blijven zweven en alsnog iemand besmetten.
3 DRAAIBOEK INFECTIEZIEKTEN CLB TUBERCULOSE 221 De kans op overdracht is afhankelijk van de intimiteit en de duur van het contact, de verluchting in de ruimte waar het contact plaatsvindt en de besmettelijkheid van de patiënt. Deze is afhankelijk van de concentratie bacillen in het sputum, de ernst van de hoestklachten en de hoesthygiëne van de patiënt. Kinderen jonger dan 10 jaar met longtuberculose zijn zelden besmettelijk omdat de longletsels klein zijn (er worden zeer zelden caviteiten gevonden), de hoest niet productief is en er weinig tot geen bacillen worden uitgestoten (kinderen hoesten meestal niet krachtig genoeg). M. bovis kan overgedragen worden van besmette runderen via ongepasteuriseerde melk of zeldzaam aerogeen (naar boer/verzorger). Besmettelijke periode Het begin van de hoestklachten wordt beschouwd als het begin van de besmettelijke periode. Na 2 tot 4 weken aangepaste behandeling is de patiënt meestal niet meer besmettelijk, tenzij bij (multi)resistente kiemen. Onbehandelde of slecht behandelde patiënten kunnen jarenlang besmettelijk blijven. Gesloten pulmonale tuberculose en extrapulmonale tuberculose zijn vrijwel nooit besmettelijk. Vatbaarheid Risicogroepen (incidentie > 50 gevallen/10 5 inwoners): asielzoekers; overige immigranten en adoptiekinderen uit landen met een hoge tuberculoseprevalentie; gedetineerden; gezinsleden, verzorgers, partners en andere contacten van besmettelijke patiënten; oud-patiënten (niet of inadequaat behandeld); drugsverslaafden; personen zonder papieren; zeevarenden; dak- en thuislozen; reizigers naar endemische gebieden. Bepaalde personen hebben een verhoogde kans om actieve tuberculose te ontwikkelen: jonge kinderen en postpuberale adolescenten; recent geïnfecteerden (maximaal 2 jaar geleden); immuungecompromitteerden of personen met een chronische aandoening zoals diabetes mellitus, nierinsufficiëntie, silicose of kanker; personen onder behandeling met TNF-antagonisten zoals infliximab (Remicade ) of etanercept (Enbrel ).
4 222 TUBERCULOSE DRAAIBOEK INFECTIEZIEKTEN CLB Immuniteit Specifieke, cellulaire immuniteit wordt ontwikkeld na 4 tot 8 weken. De immuunrespons (zichtbaar gemaakt met de tuberculinetest) is in principe levenslang aanwezig, maar biedt geen absolute bescherming. Diagnose Diagnose van een latente tuberculose-infectie: tuberculinetest (syn. Mantouxtest, intradermotest). Tuberculine wordt intradermaal ingespoten en lokt in geval van een infectie met mycobacteriën (en na BCG-vaccinatie) een overgevoeligheidsreactie van het vertraagde type uit. Deze overgevoeligheid is aantoonbaar vanaf een 4-tal weken na infectie (spreiding 2 tot 12 weken). De test moet afgelezen worden na 3 tot 5 dagen (bij voorkeur na 3 dagen). De interpretatie is afhankelijk van persoongebonden factoren en de klinische of epidemiologische situatie. Bij een normale immuniteit blijft de tuberculinestest positief, ook na behandeling van een latente tuberculose-infectie. Een positief resultaat wordt steeds gevolgd door verdere diagnostiek naar eventuele actieve tuberculose. Een valsnegatief resultaat is mogelijk bij ernstige actieve tuberculose (bv. bij tuberculosemeningitis of miliaire tuberculose), bij gebruik van immunosuppressiva, bij een gevorderde hiv-infectie of na een virale infectie. Bij een klinisch vermoeden van infectie dient dus steeds een volledige diagnostische evaluatie te gebeuren. Routinematige screening bij kinderen wordt niet aangeraden in landen met een lage prevalentie zoals België, tenzij bij risicogroepen (zie hoger). De tuberculinetest mag samen gegeven worden met geïnactiveerde en levendafgezwakte vaccins. Omwille van de kans op een tijdelijk valsnegatief resultaat wordt echter bij vaccinatie met levende kiemen de tuberculinetest best vóór de vaccinatie uitgevoerd of uitgesteld tot 4 tot 6 weken nadien. Diagnose van actieve tuberculose: Anamnese: land van herkomst, contact met een tuberculosepatiënt, eerdere ziekteepisoden of een reis naar landen met een hoge prevalentie. Zeker bij kinderen is een klinisch onderzoek belangrijk voor de diagnose van extrapulmonale manifestaties; Bacteriologie: Een kweek is de gouden standaard en is nodig voor de bepaling van de gevoeligheid aan tuberculostatica. Het duurt echter 2 tot 3 weken vooraleer het resultaat beschikbaar is. Een kweek is mogelijk op sputum (best van s morgens), maagvocht (via maagaspiratie s morgens), pleuravocht, cerebrospinaal vocht, urine en andere lichaamsvochten. Soms is een bronchiale lavage of een biopsie nodig om een geschikt staal te verkrijgen.
5 DRAAIBOEK INFECTIEZIEKTEN CLB TUBERCULOSE 223 Direct microscopisch onderzoek met zuurvaste kleuring (Ziehl-Neelsen-kleuring) of fluorescentiekleuring (Auramine-O) kunnen eventuele mycobacteriën snel aantonen, maar een hoge concentratie aan bacteriën is nodig. Bij epidemiologisch en klinisch vermoeden van tuberculose is aanwezigheid van bacillen bij microscopie voldoende om een behandeling te starten in afwachting van het resultaat van de kweek voor bevestiging van diagnose en gevoeligheidsbepaling aan tuberculostatica. Röntgenonderzoek van de thorax: omwille van de vele, typische en atypische presentatievormen wordt röntgenonderzoek vooral gebruikt bij individuele patiënten of groepen om te screenen op aanwezigheid van verdachte afwijkingen om zo patiënten te selecteren die in aanmerking komen voor verder onderzoek. Histologie op biopsiemateriaal is mogelijk, maar een kweek blijft noodzakelijk. Opmerking: Er bestaat een nieuwe test waarbij de T-celreactie op specifieke antigenen van Mycobacterium tuberculosis wordt gemeten in het bloed: de interferon-gamma release assay (IGRA). Deze test heeft als doel de opsporing van een Mycobacterium tuberculosis-infectie, maar wordt momenteel nog niet routinematig gebruikt in België. Behandeling Actieve tuberculose: Tuberculose is te behandelen met medicatie, maar dit is vaak moeilijk en vraagt een intensieve medische en verpleegkundige begeleiding. De behandeling bestaat steeds uit twee fasen: een initiële fase: - doel: het aantal bacteriën snel verlagen zodat de patiënt niet meer besmettelijk is; - medicamenteuze associatie: 4 middelen: isoniazide (INH), rifampicine (RMP), pyrazinamide (PZA), ethambutol (EMB). Bij sterk vermoeden van resistentie wordt een vijfde middel toegevoegd. Bij bevestigde resistentie worden tweedelijnsmiddelen geassocieerd. - therapieduur: minstens 2 maanden (langer in geval van resistentie). een vervolgfase: - na minstens 2 maanden, bij gekend antibiogram en bij gunstige klinische en bacteriologische evolutie; - doel: alle nog aanwezige bacteriën doden; - medicamenteuze associatie: INH en RMP indien geen resistentie werd aangetoond. Bij resistentie medicamenteuze associatie volgens antibiogram. In geval van resistentie, ernstige extrapulmonale vormen of miliaire tuberculose kan het noodzakelijk zijn de vervolgfase te verlengen, andere middelen te gebruiken of in uitzonderlijke gevallen over te gaan tot isolatie. Belangrijkste nevenwerkingen: INH: psychische klachten zoals concentratiestoornissen, interactie met anti-epileptica ; RMP: interactie met andere medicatie zoals corticosteroïden, orale antidiabetica, orale anticonceptiva, anti-epileptica, coumarinederivaten en anti-hiv-middelen ; PZA: (meestal) asymptomatische verhoging van urinezuur ;
6 224 TUBERCULOSE DRAAIBOEK INFECTIEZIEKTEN CLB EMB: retrobulbaire neuritis optica met visusstoornissen (wordt omwille van deze reden niet gegeven bij kinderen jonger dan 3 jaar (moeilijk vast te stellen)). Latente tuberculose-infectie: Bij een positieve tuberculinetest wordt - na het uitsluiten van een actieve tuberculose - een behandeling gestart bij een sterk vermoeden van een recente infectie en bij personen met één of meerdere risicofactoren die de kans op ontwikkeling van actieve tuberculose sterk verhogen (zie hoger). Een recente infectie is o.a. te vermoeden bij recent contact met een besmettingsbron en bij kinderen jonger dan 5 jaar die niet gevaccineerd werden met het BCGvaccin. In de praktijk zullen kinderen (ook ouder dan 5 jaar) in België met een positieve tuberculinetest meestal behandeld worden (omwille van het vermoeden van een recente infectie). Bij een negatieve of twijfelachtige tuberculinetest moeten kinderen jonger dan 5 jaar die recent in contact geweest zijn met een besmettingsbron toch behandeld worden, omdat het risico op de ontwikkeling van een actieve tuberculose te groot is. Voor de behandeling van een latente tuberculose-infectie zijn er verschillende schema s beschreven. Voor kinderen gaat de voorkeur uit naar een monotherapie met INH gedurende 9 maanden. Bij kinderen jonger dan 1 jaar wordt een behandeling met INH en RMP gedurende 6 maanden voorgeschreven. In specifieke situaties zoals bewezen therapieontrouw worden mogelijk andere behandelingsschema s ingesteld. Preventie Snelle diagnose en behandeling van infectie vormt de beste preventieve maatregel tegen de ontwikkeling van actieve tuberculose. Vaccinatie: Het BCG-vaccin (Bacille-Calmette-Guérin) bevat een levend verzwakte Mycobacterium bovis-stam en induceert een T-cel afhankelijk immuunantwoord dat vooral vroege verspreiding van bacteriën verhindert na infectie. Het vaccin voorkomt daardoor vooral ernstige complicaties zoals tuberculeuze meningitis en miliaire tuberculose. Het beschermt slechts gedeeltelijk tegen het ontstaan van actieve tuberculose uit een latente infectie. BCG-vaccinatie wordt aangeraden voor alle zuigelingen in landen met een hoge tuberculoseprevalentie. In landen met een lage tuberculoseprevalentie zoals België wordt het BCG-vaccin enkel aangeraden voor bepaalde risicogroepen (enkel gezonde personen met een negatieve tuberculinetest) o.a. kinderen (<5j) van allochtonen uit landen met een hoge tuberculoseprevalentie die definitief teruggaan naar hun land van herkomst en andere kleine kinderen die voor meerdere maanden zullen verblijven in een land met een hoge tuberculoseprevalentie en in nauw contact zullen komen met de inheemse bevolking. Het BCG-vaccin is niet meer beschikbaar in Belgische apotheken. Het kan wel worden toegediend in sommige dispensaria van de Vlaamse Vereniging voor Respiratoire Gezondheidszorg en Tuberculose (VRGT) voor een beperkt aantal indicaties.
7 DRAAIBOEK INFECTIEZIEKTEN CLB TUBERCULOSE 225 Maatregelen naar aanleiding van een geval Gevalsdefinitie: Vermoedelijk: een patiënt met klinisch verdacht beeld (en/ of RX) en vermoedelijk labobeeld. Geconfirmeerd: een klinisch compatibel geval met laboratoriumconfirmatie. Laboratoriumcriteria: Suggestief: aantonen van zuurvaste bacillen in een klinisch staal of aantonen van M. tuberculosis via PCR. Laboratoriumconfirmatie: isolatie van M. tuberculosis uit klinisch specimen. Melding: Elk geval van tuberculose moet zo snel mogelijk gemeld worden aan de dienst Infectieziektebestrijding van de afdeling Toezicht Volksgezondheid. Gevalsopsporing: Bronopsporing en contactonderzoek worden gecoördineerd door de dienst Infectieziektebestrijding. Contactopsporing gebeurt volgens het ringprincipe. Het ringprincipe houdt in dat in eerste instantie degenen die frequent met de patiënt in aanraking zijn geweest (de eerste ring) worden onderzocht. Wanneer bij hen geen transmissie wordt gevonden, wordt het contactonderzoek beëindigd. Wanneer in de eerste ring echter wel transmissie wordt aangetoond, wordt het onderzoek voortgezet onder personen uit een iets minder directe omgeving van de patiënt: de tweede ring (en zonodig de volgende ringen). Het CLB kan een rol spelen bij de identificatie van contacten op schoolniveau. Maatregelen te nemen door de CLB-arts: Bij een melding van een kind met besmettelijke tuberculose. Uitsluiting van school: Uitsluiting van kinderen met besmettelijke tuberculose is aangewezen gedurende de besmettelijke periode (tot na 2-4 weken aangepaste behandeling). Het is mogelijk dat kinderen die niet meer besmettelijk zijn, toch nog best thuisblijven omwille van nevenwerkingen van de medicatie (kinderen zijn vaak erg moe), vaak tot 2 maanden. Dit gebeurt in samenspraak met de behandelende arts. Kinderen die niet besmettelijk zijn en zich goed voelen ondanks medicatie, mogen naar school komen. Dit is zeker mogelijk in de vervolgfase van de behandeling. Kinderen met een latente infectie of niet-besmettelijke, actieve tuberculose worden niet uitgesloten van school. Contact opnemen met de dienst Infectieziektebestrijding voor overleg en advies. Contact opnemen met de behandelende arts voor bijkomende informatie en overleg. Bespreken wie de melding op zich heeft genomen of zal nemen. Informeren van ouders, medeleerlingen en personeel over het ziektebeeld en het beleid op school. Zie voorbeeldbrief. In bepaalde gevallen geniet een persoonlijk gesprek de voorkeur. (Zeker bij contacten van de 1 e ring.) Informeren van de externe dienst voor preventie en bescherming op het werk van de school.
8 226 TUBERCULOSE DRAAIBOEK INFECTIEZIEKTEN CLB Chemoprofylaxe: Zie Behandeling. Een behandeling is aangewezen bij een positieve tuberculinetest na contact met een besmettingsbron. Kinderen jonger dan 5 jaar en immuungecompromitteerden uit de onmiddellijke omgeving van een besmettelijke patiënt moeten altijd behandeld worden ongeacht het resultaat van de tuberculinetest omwille van het hoge risico op de ontwikkeling van actieve tuberculose. Bijkomende hygiënemaatregelen: Geen. Een goede hoest-, snuit- en nieshygiëne en een goede handhygiëne zijn altijd belangrijk in de preventie van overdracht van besmettelijke ziekten. Extra literatuur: Hoge Gezondheidsraad. BCG Vaccinatie tegen Tuberculose (juni 2002) (HGR 5231). Beschikbaar op: BOUTUS1_MENU/INSTITUTIONSAPPARENTEES1_MENU/HOGEGEZONDHEIDSRA AD1_MENU/ADVIEZENENAANBEVELINGEN1_MENU/ADVIEZENENAANBEVELIN GEN1_DOCS/5231_BCG_NL2002.PDF VRGT. Gerichte opsporing en behandeling van latente tuberculose-infectie. Beschikbaar op: VRGT. Richtlijnen voor de tuberculosebestrijding bij asielzoekers (en contacten). VRGT. Tuberculoseregister België Beschikbaar op: Update maart 2011
Tuberculose & risicogroepen
Tuberculosebestrijding Tuberculose & risicogroepen Themadag De Tweede MIJL Maria Knapen Sociaal verpleegkundige tuberculosebestrijding 11 oktober 2014 Programma Introductie Ziektebeeld tuberculose Bron
Nadere informatieFR 7,2 / Tuberculose kan eender wie treffen maar komt vaker voor bij mensen uit landen met een hoge incidentie. Incidentie /100.
TUBERCULOSE in België Dankzij de verplichte melding van alle gevallen van actieve tuberculose kunnen de VRGT (Vlaamse Vereniging voor Respiratoire Gezondheidszorg en Tuberculosebestrijding) en de FARES
Nadere informatieGastro-enteritis. Ziektebeeld. Incubatieperiode
DRAAIBOEK INFECTIEZIEKTEN CLB GASTRO-ENTERITIS 73 Gastro-enteritis Voor meer achtergrondinformatie over een individuele kiem, zie ook volgende fiches: Calicivirusinfecties Campylobacteriose Escherichia
Nadere informatieTBC Algemene toelichting
TBC Algemene toelichting Dr. Wouter Arrazola de Oñate Medisch Directeur VRGT Vl. Vereniging voor Respiratoire Gezondheidszorg en Tuberculosebestrijding De geschiedenis van de VRGT "Indien het belang van
Nadere informatieOpvolgen van tuberculinehuidtest: een behandeling voor latente tuberculose-infectie instellen of niet?
Vlaams Agentschap Zorg & Gezondheid Koning Albert II-laan 35 bus 33, 1030 Brussel tel. 02 553 35 00 fax 02 553 35 84 zorg-en-gezondheid@vlaanderen.be www.zorg-en-gezondheid.be Vlaamse Vereniging voor Respiratoire
Nadere informatieTuberculose ook bij ons
Tuberculose ook bij ons Juni : CLB-arts krijgt melding van geval van actieve tb door TOVO bij 12-jarig meisje Vraag TOVO aan CLB-arts Directie, leerkrachten en medeleerlingen inlichten Info geven over
Nadere informatieEen tuberculinehuidtest opvolgen: een behandeling voor een latente tuberculose-infectie instellen? Agentschap Zorg & Gezondheid
Een tuberculinehuidtest opvolgen: een behandeling voor een latente tuberculose-infectie instellen? Agentschap Zorg & Gezondheid CAVE Deze brochure bevat een samenvatting van de bestaande richtlijnen. De
Nadere informatieTuberculose in Vlaanderen 2002
Tuberculose in Vlaanderen 2002 Inleiding Tuberculose is nog steeds een van de belangrijkste en meest frequent voorkomende geregistreerde infectieziektes. Exacte cijfers zijn pas te verkrijgen na grondige
Nadere informatieTuberculose A15-A19. 2. Ziekte
Tuberculose A15-A19 1. Algemeen Tuberculose is een ziekte veroorzaakt door infectie met bacteriën van het Mycobacterium tuberculosis-complex (zie paragraaf 3.1.). De naam is ontleend aan de typerende tubercula
Nadere informatieSamenvatting. Adviesvraag
Samenvatting Hoewel tuberculose op wereldschaal veel voorkomt, is de ziekte in Nederland geen groot probleem. Vooral migranten uit landen waar wel veel tuberculose is, vormen een risicogroep. Omdat kinderen
Nadere informatieTUBERCULOSE IN VLAANDEREN IN 2017
/ TB register VL TUBERCULOSE IN VLAANDEREN IN 2017 Analyse van de in 2017 gemelde tuberculosepatiënten Tuberculose in Vlaanderen in 2017 1/17 Inhoudstafel 1 Inleiding 3 2 Methodologie 3 3 Incidentie, aantal
Nadere informatieREIZEN EN TUBERCULOSE
REIZEN EN TUBERCULOSE Op reis naar Oost-Europa Afrika Azië Midden-Amerika Zuid-Amerika In deze folder staan enkele maatregelen die u kunt nemen om uzelf te beschermen LANGER DAN 3 MAANDEN VEEL CONTACT
Nadere informatie1. Algemeen. 2. Ziekte 2.1 Verwekker
Tuberculose A15 A19 1. Algemeen Tuberculose is een ziekte die wordt veroorzaakt door infectie met bacteriën van het Mycobacterium tuberculosis-complex. Naast de M. tuberculosis behoren onder meer de M.
Nadere informatieHet gevaar van tuberculose
Het gevaar van tuberculose Tbc. s Werelds dodelijkste infectieziekte. Een ziekte die voornamelijk de longen aantast en jaarlijks meer dan 10 miljoen slachtoffers maakt. Waarvan 1,7 miljoen dodelijke. Tbc
Nadere informatieTUBERCULOSE IN VLAANDEREN IN 2015
/ rapport TUBERCULOSE IN VLAANDEREN IN 2015 Analyse van de in 2015 gemelde gevallen 24.01.2017 Tuberculose in Vlaanderen in 2015 1/16 Inhoudstafel 1 Inleiding 3 2 Methodologie 3 3 Incidentie, aantal en
Nadere informatieCommissie Praktische Tuberculosebestrijding AANBEVELINGEN UIT DE RICHTLIJN DIAGNOSTIEK (LATENTE) TUBERCULOSE- INFECTIE (LTBI)
Commissie Praktische Tuberculosebestrijding AANBEVELINGEN UIT DE RICHTLIJN DIAGNOSTIEK (LATENTE) TUBERCULOSE- INFECTIE () INHOUD Welke testen zijn beschikbaar en wat zijn de eigenschappen van deze testen
Nadere informatieKlinisch redeneren. Tuberculose. Yolanda Vis 17 december 2015
Klinisch redeneren Tuberculose Yolanda Vis 17 december 2015 Leerdoelen Je kan Uitleggen wat voor ziekte tuberculose is (pathogenese) De epidemiologie, incidentie/prevalentie in Nederland en de risicogroepen
Nadere informatieTUBERCULOSE. Terug van nooit echt weggeweest. Huisartsendagen Pneumologie 1 mei 2012. Pascal Van Bleyenbergh
TUBERCULOSE Terug van nooit echt weggeweest Huisartsendagen Pneumologie 1 mei 2012 Pascal Van Bleyenbergh TBC: historisch perspectief Reeds aanwezig in klassieke Oudheid typische macroscopische botafwijkingen
Nadere informatiePoliomyelitis. Ziektebeeld
173 Poliomyelitis Ziektebeeld Poliomyelitis is een zeer ernstige, virale infectieziekte. Het merendeel van de infecties met het poliovirus verloopt asymptomatisch (90-95%). Het overige deel (5-10%) leidt
Nadere informatieLCI-richtlijn tuberculose
LCI-richtlijn tuberculose 3. Diagnostiek (met medewerking van de NVMM) 3.1 Microbiologische diagnostiek Bij de bespreking van de diagnostiek moet een onderscheid worden gemaakt tussen: de diagnostiek van
Nadere informatieTUBERCULOSE door Dr. Uydebrouck (VRGT)
TUBERCULOSE door Dr. Uydebrouck (VRGT) DEFINITIES - DETERMINANTEN DEFINITIES Actieve tuberculose omvat alle pulmonale en extra-pulmonale tuberculosevormen bevestigd door een bacteriologisch, radiologisch
Nadere informatieDRAAIBOEK INFECTIEZIEKTEN CLB. Shigellose
229 Shigellose Ziektebeeld Shigellose is een acute, bacteriële ziekte ter hoogte van het distale deel van de dunne darm en ter hoogte van het colon. De klinische symptomen variëren van milde, waterige
Nadere informatieFiguren en Tabellen. Tuberculose in Nederland 2008 surveillance rapport. behorend bij. Incidentie <
Figuren en Tabellen behorend bij Tuberculose in Nederland 2008 surveillance rapport Incidentie
Nadere informatieKinkhoest. Kinkhoest of pertussis is een acute bacteriële infectie van de luchtwegen.
Kinkhoest Ziektebeeld Kinkhoest of pertussis is een acute bacteriële infectie van de luchtwegen. Het ziektebeeld kan variëren van een milde hoest tot ernstige ziekte. Klassiek wordt kinkhoest gekenmerkt
Nadere informatieTuberculose LTBI (latente tuberculose infectie) Vragenlijst en handleiding. M.i.v. 1 januari 2011
Osiris-NTR Tuberculose LTBI (latente tuberculose infectie) Vragenlijst en handleiding M.i.v. 1 januari 2011 Handleiding Osiris-NTR LTBI, januari 2011-1 - Melding van LTBI Personen bij wie een LTBI is vastgesteld
Nadere informatieTuberculose Kernpunten 2013, update juli 2014 Figuur 1:
Tuberculose Kernpunten 2013, update juli 2014 Bron: Nederlands Tuberculose Register, RIVM-CIb Zie voor meer uitleg over de gebruikte begrippen en afkortingen het document Definities en afkortingen tbcrapportages.
Nadere informatieDocumentnummer: P.HYGI.007 PROTOCOL: TBC
PROTOCOL: TBC Inhoudsopgave Doel... 2 1. Inleiding... 2 1.1 Risico factoren... 3 1.2 Ziekteverschijnselen... 4 1.3 Diagnostiek... 4 1.4 Multiresistensie... 5 1.5 Behandeling... 5 2. Preventie van besmetting...
Nadere informatieTuberculose Kernpunten 2014 Bron: Nederlands Tuberculose Register, RIVM-CIb In 2014 werden 823 tbc-patiënten gemeld aan het NTR (in ).
Tuberculose Kernpunten 2014 Bron: Nederlands Tuberculose Register, RIVM-CIb In 2014 werden 823 tbc-patiënten gemeld aan het NTR (in 2013 844). De incidentie in 2014 was 4,9 per 100.000 inwoners. Van de
Nadere informatieTuberculose Kernpunten 2015 Bron: Nederlands Tuberculose Register, RIVM-CIb
Tuberculose Kernpunten 2015 Bron: Nederlands Tuberculose Register, RIVM-CIb In 2015 werden 867 tbc-patiënten gemeld aan het NTR (814 in 2014). De incidentie in 2015 was 5,1 per 100.000 inwoners. Van de
Nadere informatieTUBERCULOSE IN VLAANDEREN IN 2016
/ TB register VL eren TUBERCULOSE IN VLAANDEREN IN 2016 Analyse van de in 2016 gemelde gevallen Tuberculose in Vlaanderen in 2016 1/18 Inhoudstafel 1 Inleiding 3 2 Methodologie 3 3 Incidentie, aantal en
Nadere informatieGa verder naar de volgende vraag
Aanvullende vragenlijst bij risico-inventarisatie op tuberculose en latente tuberculose-infectie (LTBI) voorafgaande aan (of bij) gebruik van immuunsuppressieve medicatie - volwassenen Deze vragenlijst
Nadere informatieSituatie rundertuberculose
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen Situatie rundertuberculose Raadgevend Comité 22 september 2015 Familie Mycobacteriaceae Mycobacterium tuberculosis complex MTC Mycobacterium avium
Nadere informatieTuberculose. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!
Tuberculose Bij u is tuberculose vastgesteld. In deze folder vindt u informatie over deze ziekte en de behandeling. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee! Wat is tuberculose? Tuberculose,
Nadere informatieTuberculose Kerncijfers 2016
Tuberculose Kerncijfers 216 Bron: Nederlands Tuberculose Register, RIVM-CIb In 216 werden 889 tbc-patiënten gemeld aan het NTR (861 in 215). Dit is een toename van 3% ten opzichte van 215. De incidentie
Nadere informatieRAC scholingsmiddag. Diagnostiek in de tuberculosebestrijding. Margreet Kamphorst-Roemer RTC. RAC scholingsmiddag 29 september 2014
RAC scholingsmiddag Diagnostiek in de tuberculosebestrijding Margreet Kamphorst-Roemer RTC RAC scholingsmiddag 29 september 2014 Inhoud 1. Inleiding 2. Diagnostiek in de tuberculosebestrijding 3. Financiering
Nadere informatieDRAAIBOEK INFECTIEZIEKTEN CLB. Mazelen
139 Mazelen Ziektebeeld Mazelen is een zeer besmettelijke, acute, virale infectieziekte die gekenmerkt wordt door een typische huiduitslag. Klassiek begint mazelen met prodromale symptomen. Klachten tijdens
Nadere informatietuberculose en contactonderzoek
tuberculose en contactonderzoek Inhoudsopgave p. 3 Waarom ontvangt u deze folder? Meedoen is belangrijk! p. 4 Belangrijk om te weten over tuberculose p. 5 Word ik nu ziek p. 6 Contactonderzoek: meedoen!
Nadere informatieTUBERCULOSE IN VLAANDEREN. Analyse van de in 2013 gemelde gevallen
TUBERCULOSE IN VLAANDEREN Analyse van de in 2013 gemelde gevallen Kristien Janssens Dr. Wouter Arrazola de Oñate Dr. Annemie Forier 1 Methodologie In het Vlaams Gewest moet elk geval van tuberculose wettelijk
Nadere informatieWat is tuberculose (ofwel TBC)?
LONGGENEESKUNDE Wat is tuberculose (ofwel TBC)? BEHANDELING Wat is tuberculose (ofwel TBC)? Wat is tuberculose ofwel TBC? Tuberculose is een besmettelijke ziekte die veroorzaakt wordt door een bacterie
Nadere informatiePathogenese van de tuberculose 4. Overgevoeligheid aan tuberculine 5. Doelstellingen van actieve opsporing van tuberculose 5
Deze aanbevelingen werden opgesteld door het Wetenschappelijk Comité van het Belgisch Nationaal Werk tot Bestrijding van de Tuberculose en de Respiratoire Aandoeningen. Leden van het Wetenschappelijk Comité:
Nadere informatie1. Historie 2. Ziekte 2.1 Verwekker
Tuberculose 1. Historie Tuberculose is een ziekte die wordt veroorzaakt door infectie met bacteriën van het Mycobacterium tuberculosiscomplex. Naast de M. tuberculosis behoren onder meer de M. africanum
Nadere informatieTuberculose bij mens en dier. Ineke van Haeften van der Schee longarts
Ineke van Haeften van der Schee longarts Welke bacteriën zijn er? Mycobacterium tuberculosis-complex Mycobacterium Tuberculosis Mycobacterium Africanum Mycobacterium Cannettii Mycobacterium Microti Mycobacterium
Nadere informatieHaemophilus influenzae type b-infecties
83 Haemophilus influenzae type b-infecties Indien er een klinisch beeld van meningitis wordt vastgesteld zonder dat de onderliggende kiem reeds gekend is, zie de algemene fiche Meningitis. Ziektebeeld
Nadere informatieAdvies ad-hoc commissie CPT ten aanzien van de binnenkomstscreening asielzoekers
Advies ad-hoc commissie CPT ten aanzien van de binnenkomstscreening asielzoekers D A T U M 19 september 2015 U W R E F. O N Z E R E F. 21.201/CoE/u.15.0050 O N D E R W E R P Aanleiding Sinds enige weken
Nadere informatieGezondheid Statushouders
Gezondheid Statushouders Tuberculose (TBC) en het belang van integrale tbc-zorg Annet Reusken, KNCV Tuberculosefonds Laura Rust, GGD GHOR Nederland Inleiding Introductie: Laura Rust (GGD GHOR Nederland)
Nadere informatieLATENTE TUBERCULOSE INFECTIE
LATENTE TUBERCULOSE INFECTIE In deze folder leest u meer over de behandeling van een latente tuberculose infectie voorafgaand aan het gebruik van biologicals. Wat is een latente tuberculose infectie?
Nadere informatieBof Brief ouders (t.e.m. 4 de leerjaar)
246 DRAAIBOEK INFECTIEZIEKTEN CLB Bof Brief ouders (t.e.m. 4 de leerjaar) KORTE VERSIE VOOR MEER INFORMATIE ZIE ANDERE ZIJDE Beste ouder(s), Een medeleerling van uw dochter of zoon heeft dikoor (bof).
Nadere informatieBasistekst: LCI Vlaamse versie:
RICHTLIJN INFECTIEZIEKTEBESTRIJDING VLAANDEREN TUBERCULOSE Basistekst: LCI 17.03.2014 Vlaamse versie: 06.01.2017 6.01.2017 Richtlijn infectieziektebestrijding Vlaanderen Tuberculose 1/15 Inhoudstafel 1
Nadere informatieE. coli-infecties. Ziektebeeld. Incubatieperiode
63 E. coli-infecties Ziektebeeld Het ziektebeeld veroorzaakt door pathogene E. coli is zeer uiteenlopend en afhankelijk van de pathogene groep (zie ook Ziekteverwekker). Enterohemorragische E. coli (EHEC):
Nadere informatieOsiris-NTR. Tuberculose LTBI (latente tuberculose infectie) Vragenlijst en handleiding. M.i.v. 1 januari 2015
https://osiris.rivm.nl/osiris.htm Osiris-NTR Tuberculose LTBI (latente tuberculose infectie) Vragenlijst en handleiding M.i.v. 1 januari 2015 Via Help op de website van Osiris-NTR is ook de algemene handleiding
Nadere informatieKinkhoest: niet alleen een kinderziekte!
Kinkhoest: niet alleen een kinderziekte! Informatiefolder over kinkhoest (preventie) Kinkhoest niet alleen een kinderziekte Kinkhoest is een infectie van de luchtwegen die wordt veroorzaakt door de bacterie
Nadere informatieTuberculose ziekte. Vragenlijst en handleiding. M.i.v. 1 januari 2011
Osiris-NTR Tuberculose ziekte Vragenlijst en handleiding M.i.v. 1 januari 2011 Handleiding Osiris-NTR ziekte, januari 2011-1 - De melding moet worden verricht door de GGD in de woonplaats van de patiënt
Nadere informatieIs den rooden loop terug in het land?*
Is den rooden loop terug in het land?* Transmissiedag 14/9/2010 Anouk Vanlander CLB-arts * Observatie bij een dysenterie-epidemie van 1779. Geschiedenis der geneeskunde 2008;4(12):208-14 Melding door school
Nadere informatieRundertuberculose. (Boviene tuberculose) Informatie over de ziekte en de procedures van de NVWA voor dierhouders
Rundertuberculose (Boviene tuberculose) Informatie over de ziekte en de procedures van de NVWA voor dierhouders Rundertuberculose bij dieren De tuberculosebacterie Mycobacterium bovis veroorzaakt tuberculose
Nadere informatieFiguren en Tabellen. Tuberculose in Nederland 2011 surveillance rapport. behorend bij. Incidentie 0-2 >2-4 >4-6 >6-10 >10-20 >20-35
Figuren en Tabellen behorend bij Tuberculose in Nederland 2011 surveillance rapport Incidentie 0-2 >2-4 >4-6 >6-10 >10-20 >20-35 december 2012 Figuren en Tabellen behorend bij Tuberculose in Nederland
Nadere informatieFiguren en Tabellen. Tuberculose in Nederland 2010 surveillance rapport. behorend bij. Incidentie 0-2 >2-4 >4-6 >6-10 >10-20 >20
Figuren en Tabellen behorend bij Tuberculose in Nederland 21 surveillance rapport Incidentie - 2 >2-4 >4-6 >6-1 >1-2 >2 december 211 Figuren en Tabellen behorend bij Tuberculose in Nederland 21 Hoofdstuk
Nadere informatieTuberculose... Iedere mens kan deze infectie oplopen. Een kort historisch overzicht met betrekking. Een bedwongen gewaande ziekte in opmars.
Tuberculose... Een bedwongen gewaande ziekte in opmars. Johan P.A. BEULLENS, verpleegkundige spoed/mug A.Z. St. Maarten - campus Mechelen Tuberculose een ziekte sinds mensenheugenis bekend bij de mensheid.
Nadere informatieSamenvatting richtlijn medicamenteuze behandeling van tuberculose NVALT
Samenvatting richtlijn medicamenteuze behandeling van tuberculose NVALT 2005 AANBEVELINGEN: Niveau 2 Het routinematig voorschrijven van pyridoxine bij isoniazide toediening is niet nodig. Pyridoxine suppletie
Nadere informatieTuberculose en isolatie
Tuberculose en isolatie Informatie voor patiënten F0571-3415 december 2011 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam
Nadere informatieHepatitis B Inleiding Hepatitis A Preventie hepatitis B Preventie hepatitis A
Naast deze infokaart over hepatitis zijn er ook infokaarten beschikbaar over: infectieziekten algemeen, tuberculose, seksueel overdraagbare aandoeningen, jeugd en onveilig vrijen en jeugd en vaccinatie.
Nadere informatieTbc-bestrijding regio Utrecht
jaarverslag 2011 Tbc-bestrijding regio Utrecht Juni 2012 GGD Midden-Nederland GG&GD Utrecht inhoudsopgave 1wet publieke gezondheid 1. wet publieke gezondheid 3 Tuberculosebestrijding als gemeentelijke
Nadere informatieTUBERCULOSE IN NOORDWEST NEDERLAND. GGD Amsterdam
TUBERCULOSE IN NOORDWEST NEDERLAND GGD Amsterdam EPIDEMIOLOGISCH OVERZICHT 2015 Epidemiologisch overzicht 2015 Regio Noordwest Nederland Uitgave Gezamenlijke GGD en in Noord-Holland, Flevoland en Utrecht,
Nadere informatieTUBERCULOSE IN NOORDWEST NEDERLAND. GGD Amsterdam
TUBERCULOSE IN NOORDWEST NEDERLAND GGD Amsterdam EPIDEMIOLOGISCH OVERZICHT Epidemiologisch overzicht Regio Noordwest Nederland Uitgave Gezamenlijke GGD en in Noord-Holland, Flevoland en Utrecht, september
Nadere informatieTBC-JAARCIJFERS GGD ROTTERDAM-RIJNMOND & DIENST GEZONDHEID EN JEUGD ZUID-HOLLAND ZUID
2014 TBC-JAARCIJFERS GGD ROTTERDAM-RIJNMOND & DIENST GEZONDHEID EN JEUGD ZUID-HOLLAND ZUID Samenstelling: Dr. N.A.H. van Hest, tuberculose-arts/epidemioloog Team Tuberculosebestrijding GGD Rotterdam-Rijnmond
Nadere informatieAcademiejaar 2012-2013
FACULTEIT GENEESKUNDE EN GEZONDHEIDSWETENSCHAPPEN Academiejaar 2012-2013 Diagnostiek van latente en actieve tuberculose: tuberculinehuidtest (Mantoux) versus interferongamma release assays Systematisch
Nadere informatieDifterie. Ziektebeeld
57 Difterie Ziektebeeld Difterie is een acute, bacteriële infectie van de bovenste luchtwegen. Difterie kan ook voorkomen ter hoogte van de huid en zelden op andere plaatsen. Het ziektebeeld vormt een
Nadere informatieziekenhuishygiëne informatiebrochure Tuberculose
ziekenhuishygiëne informatiebrochure Tuberculose Inhoudstafel 1. Inleiding 4 2. Tuberculose-infectie 4 3. Longtuberculose 5 4. Meest voorkomende symptomen 5 5. Verloop 5 6. Waarom moet ik in isolatie
Nadere informatieCMV, EBV, Toxoplasma. Diagnostiek. Inge Gyssens Dienst infectieziekten Internist infectioloog
CMV, EBV, Toxoplasma Diagnostiek Inge Gyssens Dienst infectieziekten Internist infectioloog Man, 50 jaar Sinds 8d uit Thailand, 1 maand verblijf (nieuwe partner aldaar) Branderig gevoel ter hoogte van
Nadere informatieVERKORTE DOCUMENTATIEFICHE EBOLA
Li / documentatiefiche VERKORTE DOCUMENTATIEFICHE EBOLA Verkorte versie van de operationele procedure van 7 oktober 2014 van de Risk Management Group Belgium over ebola voor gezondheidswerkers/ 10.10.2014
Nadere informatieDe bestrijding van tuberculose wordt geregeld bij het koninklijk besluit van 17 oktober 2002.
Diagnostiek van rundertuberculose De bestrijding van tuberculose wordt geregeld bij het koninklijk besluit van 17 oktober 2002. 1. Tuberculinatie In de eerste fase van een infectie met rundertuberculose
Nadere informatieGRIEPVACCINATIE VOOR ZORGVERLENERS Hoe kan griep voorkomen worden?
GRIEPVACCINATIE VOOR ZORGVERLENERS Hoe kan griep voorkomen worden? WAT IS SEIZOENSGRIEP? WAT IS SEIZOENSGRIEP? > Een acute luchtweginfectie: Plots begin met koorts en rillingen Hoofdpijn Spierpijn Keelpijn
Nadere informatieJaarverslag 2012 Tuberculosebestrijding
Jaarverslag 2012 Tuberculosebestrijding Jaarverslag 2012 Tuberculosebestrijding Uitgave GGD Amsterdam, oktober 2013 Tekst P. Kouw, A. Reusken, W. Meijer Statistische bewerking P. Kouw Inhoud 1) Inleiding
Nadere informatiePatiënteninformatie. Tuberculose
Patiënteninformatie Tuberculose Inhoud Inhoud... 2 Inleiding... 3 Informatie over tuberculose... 3 Wat is tuberculose?... 3 Hoe gebeurt de besmetting?... 3 Wie kan tuberculose krijgen?... 3 Wat zijn de
Nadere informatieBeleid screening asielzoekers en immigranten
Beleid screening asielzoekers en immigranten Colofon LEDEN VAN DE WERKGROEP MONITORING SCREENING RISICOGROEPEN (MSR) (IN ALFABETISCHE VOLGORDE): Drs. C.G.M. (Connie) Erkens, arts maatschappij en gezondheid,
Nadere informatieOnderstaande gegevens zijn afkomstig van het referentielaboratorium van het Pasteur Instituut in Brussel, Dienst Tuberculose en Mycobacteriën.
Referentielaboratorium Brussel Onderstaande gegevens zijn afkomstig van het referentielaboratorium van het Pasteur Instituut in Brussel, Dienst Tuberculose en. Inleiding De volgende analyses werden uitgevoerd
Nadere informatieTuberculosescreeningsbeleid ziekenhuismedewerkers
Tuberculosescreeningsbeleid ziekenhuismedewerkers Samenstelling werkgroep Tuberculosescreeningsbeleid ziekenhuismedewerkers LEDEN VAN DE AD HOC WERKGROEP (IN ALFABETISCHE VOLGORDE): Drs. H.E.L. (Hero)
Nadere informatie2.1. Hoe kan tbc worden voorkomen? Het is belangrijk dat mensen met besmettelijke tbc zo snel mogelijk worden opgespoord en behandeld.
Tuberculose Inleiding U ontvangt deze folder omdat u mogelijk tuberculose (ook wel tbc genoemd) heeft. In deze folder kunt u meer lezen over tbc zoals wat het is, hoe het wordt vastgesteld en welke behandeling
Nadere informatieTuberculose in Nederland 2014. Surveillance rapport inclusief rapportage monitoring van interventies
Tuberculose in Nederland 2014 Surveillance rapport inclusief rapportage monitoring van interventies Tuberculose in Nederland 2014 Surveillance rapport inclusief rapportage monitoring van interventies
Nadere informatieJaarverslag afdeling Tuberculosebestrijding. Uitgave GGD Amsterdam, mei Tekst P. Kouw, A. Reusken, W. Meijer
Meijer Jaarverslag 2014 afdeling Tuberculosebestrijding Uitgave GGD Amsterdam, mei 2015 Tekst P. Kouw, A. Reusken, W. Meijer Statistische bewerking P. Kouw Inhoud 1 Inleiding 3 2 Gegevens betreffende het
Nadere informatieSamenvatting. Achtergrond van de aanvraag
Samenvatting In dit advies beoordeelt de Commissie Wet bevolkingsonderzoek van de Gezondheidsraad een vergunningaanvraag voor tuberculosescreening. Op basis van de Wet op het bevolkingsonderzoek (WBO)
Nadere informatie2 0 0 2 / 0 2. D ossiers va n het Observatorium voor Gezondheid en Welzijn van B russel-h oofdstad. Tu b e rc u l o s e
2 0 0 2 / 0 2 D ossiers va n het Observatorium voor Gezondheid en Welzijn van B russel-h oofdstad Tu b e rc u l o s e in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest s ituatie 2000 Gemeensch ap pelijke G emeensch
Nadere informatieJaarverslag 2013 Tuberculosebestrijding
Jaarverslag 2013 Tuberculosebestrijding Jaarverslag 2013 Tuberculosebestrijding Uitgave GGD Amsterdam, juli 2014 Tekst P. Kouw, A. Reusken, W. Meijer Statistische bewerking P. Kouw Inhoud 1) Inleiding
Nadere informatieLonggeneeskunde. Open tuberculose. www.catharinaziekenhuis.nl
Longgeneeskunde Open tuberculose www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl LON023 / Open tuberculose / 21-07-2014 2 Open tuberculose Deze informatiefolder
Nadere informatieTBC-JAARCIJFERS GGD ROTTERDAM-RIJNMOND
2014 TBC-JAARCIJFERS GGD ROTTERDAM-RIJNMOND - Medewerkers team tuberculosebestrijding per 1 januari 2014 Teammanager: Veerle Wieërs Senior managementassistente: Monica Straal Tuberculose-artsen: Janine
Nadere informatieDRAAIBOEK INFECTIEZIEKTEN CLB. Pneumokokkose. Er is een gemiddelde letaliteit van 5-7%, maar bij ouderen kan de letaliteit oplopen tot 40%.
165 Pneumokokkose Indien er een klinisch beeld van meningitis wordt vastgesteld zonder dat de onderliggende kiem reeds gekend is, zie algemene fiche Meningitis. Ziektebeeld Pneumokokkose is een acute of
Nadere informatieSamenvatting. Q-koorts in Nederland
Samenvatting Q-koorts is een zoönose een infectieziekte die kan worden overgedragen van dieren op mensen veroorzaakt door de bacterie Coxiella burnetii (C. burnetii). Bij mensen verloopt een infectie met
Nadere informatieTuberculose. T +32(0) F +32(0) Campus Sint-Jan Schiepse bos 6. B 3600 Genk
Tuberculose T +32(0)89 32 50 50 F +32(0)89 32 79 00 info@zol.be Campus Sint-Jan Schiepse bos 6 B 3600 Genk Campus Sint-Barbara Bessemerstraat 478 B 3620 Lanaken Medisch Centrum André Dumont Stalenstraat
Nadere informatieDRAAIBOEK INFECTIEZIEKTEN CLB. Buiktyfus
DRAAIBOEK INFECTIEZIEKTEN CLB BUIKTYFUS 43 Buiktyfus Ziektebeeld Buiktyfus is een zeer ernstige, systemische bacteriële infectie met mogelijk dodelijke afloop. De ziekte wordt gekenmerkt door een geleidelijk
Nadere informatieLegionella pneumophila. S.G.S Vreden, MD, PhD
Legionella pneumophila S.G.S Vreden, MD, PhD Legionella pneumophila, established in 1976 Legionella is een aerobe, gram negatieve bacterie Familie Legionellaceae heeft 50 species, met ruim 70 serogroups.
Nadere informatieInfectieziekten Tuberculose. Infodocument
Infectieziekten Tuberculose Infodocument 201509/Provikmo-I-2000 Tuberculose 1 Wat is tuberculose? Tuberculose of tbc is een besmettelijke ziekte, veroorzaakt door een bacterie van de familie van de mycobacteriën
Nadere informatieLegionella. Annemarie Essink Longziekten 05-03-2014
Legionella Annemarie Essink Longziekten 05-03-2014 Indeling Historie Epidemiologie en pathogenese Klinische presentatie en beloop Microbiologische diagnose Behandeling Maatregelen naar aanleiding van een
Nadere informatieRISICO MINIMALISATIE MATERIAAL BETREFFENDE FLIXABI (INFLIXIMAB) VOOR VOORSCHRIJVERS
Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Daardoor kan snel nieuwe veiligheidsinformatie worden vastgesteld. Beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg wordt verzocht alle vermoedelijke
Nadere informatieINHOUDSOPGAVE INLEIDING 1 TUBERCULOSE ALGEMEEN
WAT IS Patiënteninformatie INHOUDSOPGAVE INLEIDING 1 ALGEMEEN 1.1 Wat is tuberculose? 1. 2 Is tuberculose altijd besmettelijk? 1.3 Hoe raak je besmet? 1.4 Hoe kan tuberculose worden voorkomen? 1. 5 Wat
Nadere informatieTuberculose: preventie van aerogene transmissie
Ziekenhuizen Tuberculose: preventie van aerogene transmissie Werkgroep Infectie Preventie Vastgesteld: januari 2016 Geplande revisie: januari 2021 Dit document mag vrijelijk worden vermenigvuldigd en verspreid
Nadere informatieMantouxtest Dermatologie
Mantouxtest Dermatologie Uw behandelend arts heeft in overleg met u een mantoux-test (afgekort als mantoux) afgesproken. Uw arts wil met deze test uitsluiten dat uw klachten verband houden met tuberculose.
Nadere informatieCHAPTER 10 SAMENVATTING. HOOFDSTUK 1 Inleiding. HOOFDSTUK 2 Toename van skelettuberculose in Nederland
CHAPTER 10 SAMENVATTING HOOFDSTUK 1 Inleiding Tuberculose is een infectieziekte. Een infectieziekte wordt veroorzaakt doordat een ziektekiem het menselijk lichaam binnendringt. De ziektekiem die tuberculose
Nadere informatieDRAAIBOEK INFECTIEZIEKTEN CLB. Impetigo
DRAAIBOEK INFECTIEZIEKTEN CLB IMPETIGO 127 Impetigo Ziektebeeld Impetigo of krentenbaard is een bacteriële infectie van de huid. Er ontstaan letsels ter hoogte van de epidermis die verschillende stadia
Nadere informatieFORMAT REGIONALE RAPPORTAGES TBC-BESTRIJDING (CPT agendapunt 6b)
FORMAT REGIONALE RAPPORTAGES TBC-BESTRIJDING (CPT 12-02-2010 agendapunt 6b) Doel format regionale rapportages Het doel van dit format voor regionale rapportages is de definitie van eenzelfde wijze verzamelde,
Nadere informatieAnakinra. (Kineret ) Sterk in beweging
Anakinra (Kineret ) Sterk in beweging Inhoudsopgave Hoe werkt het? 3 Hoe wordt het gebruikt? 3 Bijwerkingen 3 Andere geneesmiddelen 4 Zwangerschap 4 Autorijden 4 Vaccinaties 4 Allergieën 5 Wanneer u op
Nadere informatie