MILIEUHANDHAVINGSCOLLEGE ARREST

Transcriptie

1 MILIEUHANDHAVINGSCOLLEGE ARREST van 25 juli 2017 met nummer MHHC- M /1617/0114 in de zaak met rolnummer 1516/MHHC/0147/M Verzoekende partij de bvba M.V.T. TRANS vertegenwoordigd door advocaat Noëlla VIAENE met woonplaatskeuze op het kantoor te 9880 Aalter, Rostynedreef 34 Verwerende partij het VLAAMSE GEWEST vertegenwoordigd door de Vlaamse regering, ten verzoeke van de Vlaamse minister van Omgeving, Natuur en Landbouw voor wie optreedt, bij delegatie: de gewestelijke entiteit (de afdeling Milieuhandhaving, Milieuschade en Crisisbeheer, AMMC) met kantoren te 1000 Brussel, Koning Albert II-laan 20 bus 8 vertegenwoordigd door advocaat Michel VAN DIEVOET met woonplaatskeuze op het kantoor te 1000 Brussel, Wolstraat 56 I. BESTREDEN BESLISSING De verzoekende partij vordert met een aangetekende brief van 30 augustus 2016 de vernietiging van de beslissing van de gewestelijke entiteit van 19 juli 2016, gekend onder nummer 13-AMMC- 93-M. De bestreden beslissing legt aan de verzoekende partij een alternatieve bestuurlijke geldboete op van euro (167 euro verhoogd met de opdeciemen) voor de feiten vastgesteld in procesverbaal BR van 27 september 2012 en euro (240 euro verhoogd met de opdeciemen) voor de feiten vastgesteld in proces-verbaal GE.64.LA van 18 december 2014 en dit wegens schending van artikel 12 1 van het Materialendecreet en artikel 2 van de Oppervlaktewaterenwet. Aan de verzoekende partij wordt verweten dat zij op 21 september 2012 zonder vergunning cement en beton in de beek aan de Heirbaan te Ternat ter hoogte van de watermolen heeft geloosd, en dat zij op 18 december 2014 bij het uitkuisen van een betonvrachtwagen beton op een grasveld ter hoogte van de Zuidveenakkerstraat 2 te Gent heeft achtergelaten. II. VERLOOP VAN DE RECHTSPLEGING De verwerende partij dient een antwoordnota en het administratief dossier in. De verzoekende partij dient een wederantwoordnota in. De verwerende partij dient een laatste nota in. De kamervoorzitter behandelt de vordering tot vernietiging op de openbare zitting van 15 juni

2 Advocaat Noëlla VIAENE heeft het woord gevoerd voor de verzoekende partij. Advocaat Filip VAN DIEVOET loco advocaat Michel VAN DIEVOET heeft het woord gevoerd voor de verwerende partij. Het decreet van 4 april 2014 betreffende de organisatie en de rechtspleging van sommige Vlaamse bestuursrechtscolleges (DBRC-decreet) en het besluit van de Vlaamse regering van 16 mei 2014 houdende de rechtspleging voor sommige Vlaamse bestuursrechtscolleges (Procedurebesluit) zijn toegepast. III. FEITEN De bestreden beslissing is gesteund op twee processen-verbaal waarbij op twee verschillende tijdstippen connexe milieumisdrijven worden vastgesteld. Het eerste proces-verbaal BR van 27 september 2012 betreft het lozen van cement en beton in een beek aan de Heirbaan te Ternat op 21 september Deze lozing wordt vastgesteld door een buurtbewoner die contact opneemt met de cel milieuhandhaving van de gemeente Ternat. Er worden foto s genomen van de feiten. De inspecteur stelt op 24 september 2012 vast dat er zich effectief resten van cement en beton langsheen de oever van de beek bevinden. Er vindt geen verhoor plaats. Het tweede proces-verbaal GE.64.LA van 18 december 2014 handelt over het uitkuisen van een betonmolen in gras gelegen aan de Zuidveenakkerstraat 2 te Gent. De inspecteurs zijn door een buurtbewoner op de hoogte gebracht en stellen ter plaatse vast dat er inderdaad een vlek beton te zien is van ongeveer 3 m lang en 0,5 m breed. Op 27 april 2015 vindt een navolgend verhoor plaats met de zaakvoerder van de verzoekende partij waarbij deze stelt dat, indien er sprake is van waterachtig residu, dit weinig schade of vervuiling kan veroorzaakt hebben. Op 11 januari 2013 meldt de procureur des Konings dat hij niet zal overgaan tot strafrechtelijke vervolging van de feiten vermeld in proces-verbaal BR van 27 september Op 19 juni 2015 meldt de procureur des Konings dat hij niet zal overgaan tot strafrechtelijke vervolging van de feiten vermeld in proces-verbaal GE.64.LA van 18 december Met een brief van 5 februari 2013 brengt de gewestelijke entiteit de verzoekende partij op de hoogte van haar voornemen om een alternatieve bestuurlijke geldboete, al dan niet vergezeld van een voordeelontneming, op te leggen voor de feiten vermeld in proces-verbaal BR van 27 september 2012 en nodigt zij de verzoekende partij uit om schriftelijk haar verweer mee te delen. De verzoekende partij dient geen schriftelijk verweer in. Met een brief van 1 oktober 2015 brengt de gewestelijke entiteit de verzoekende partij op de hoogte van haar voornemen om een alternatieve bestuurlijke geldboete, al dan niet vergezeld van een voordeelontneming, op te leggen voor de feiten vermeld in proces-verbaal GE.64.LA van 18 december 2014 en nodigt zij de verzoekende partij uit om schriftelijk haar verweer mee te delen. De verzoekende partij dient geen schriftelijk verweer in. De gewestelijke entiteit legt op 19 juli 2016 de vermelde bestuurlijke geldboete op. Deze beslissing wordt aan de verzoekende partij betekend met een aangetekende brief van 1 augustus De verwerende partij motiveert haar beslissing als volgt: 2

3 4. Beoordeling De vastgestelde feiten worden beoordeeld in toepassing van de artikelen zoals vervat in afdeling IV van hoofdstuk IV van titel XVI van het DABM: "De bestuurlijke geldboeten" De toerekenbaarheid aan de overtreder Artikel 12, 1 van het Materialendecreet verbiedt om afvalstoffen achter te laten of te beheren in strijd met dit decreet of zijn uitvoeringsbesluiten. Het achterlaten van afvalstoffen omvat zowel het deponeren van afvalstoffen op een daartoe niet bestemde plaats als het verzuim om de gedeponeerde afvalstoffen op te ruimen. Conform artikel 2 van de Oppervlaktewaterenwet en enkele niet-relevante uitzonderingen niet te na gesproken, is het verboden voorwerpen of stoffen in de bij artikel 1 van de Oppervlaktewaterenwet bedoelde wateren of in de openbare riolen te werpen of te deponeren, er verontreinigde of verontreinigende vloeistoffen in te lozen of er gassen in te brengen. Bovendien is het eveneens verboden vaste stoffen of vloeistoffen te deponeren op een plaats vanwaar ze door een natuurlijk verschijnsel in die wateren of in de openbare riolen kunnen terechtkomen. In casu heeft de vermoedelijke overtreder artikel 12, 1 van het Materialendecreet en artikel 2 van de Oppervlaktewaterwet geschonden doordat een vrachtwagen met betonmolen van vermoedelijke overtreder (nummerplaat 1 QAZ 103 en merk Turbo's Hoed op 21 september 2012 cement en beton in de beek aan de Heirbaan te Ternat ter hoogte van de watermolen heeft geloosd, zonder hiervoor over de nodige vergunning te beschikken. De lozing werd vastgesteld en op foto vastgelegd door een buurtbewoner. Verbalisant 1 stelde ter plaatse vast dat er zich effectief nog resten van cement en beton langsheen de oever van de beek bevonden. Daarnaast werd artikel 12, 1 van het Materialendecreet door vermoedelijke overtreder ook geschonden op 18 december 2014 ter hoogte van de Zuidveenakkerstrat 2 te Gent. Daar werd door een getuige vastgesteld dat er bij het uitkuisen van een betonvrachtwagen waarvan de nummerplaat van de trekker op naam van vermoedelijke overtreder stond, beton op het grasveld aan de overkant van de straat was terechtgekomen. Verbalisant 2 stelde vast dat er inderdaad een vlek beton te zien was van ongeveer 3 meter lang en 0,5 meter breed. De nummerplaat van de aanhangwagen stond op naam van Romain Vandevoorde bvba, een bedrijf waarmee vermoedelijke overtreder samenwerkt voor het uitvoeren van bepaalde opdrachten zoals deze ter hoogte van de Zuidveenakkerstraat 2 te Gent. Vermoedelijke overtreder bevestigde telefonisch haar aanwezigheid ter plaatse op 18 december Tijdens het verhoor van 27 april 2015 verklaarde de zaakvoerder van vermoedelijke overtreder dat het inderdaad zou kunnen dat vermoedelijke overtreder beton had moeten leveren te Gent-Zuidveenakker. Hij stelde dat het waarschijnlijk ging om betonresidu dat zou gemorst zijn, bijvoorbeeld bij het afspuiten van de mixer. Bovenvermelde vaststellingen vormen een afdoende geheel van samenhangende feitelijke vaststellingen, waaruit blijkt dat vermoedelijke overtreder de milieumisdrijven heeft gepleegd en er in alle redelijkheid geen gerede twijfel meer kan bestaan over haar identiteit. Vermoedelijke overtreder betwist ten andere op geen enkel ogenblik de vastgestelde feiten. 3

4 Bovenvermelde feiten maken een schending uit van: Materialendecreet: artikel 12, 1; Oppervlaktewaterenwet: artikel 2. en vallen daarmee onder de definitie van milieumisdrijf als bedoeld in artikel waarvoor een bestuurlijke geldboete kan worden opgelegd. Het milieumisdrijf staat vast in hoofde van overtreder De hoogte van de geldboete Bij de bepaling van de hoogte van de geldboete wordt rekening gehouden met de ernst van de gepleegde feiten, de frequentie en de omstandigheden waarin de feiten gepleegd of beëindigd zijn De ernst van de feiten De doelstelling van bovenvermelde regelgeving is het voorkomen of beperken van de negatieve milieu- en veiligheidsinvloeden van menselijke bedrijvigheden en handelingen die milieubelastend kunnen zijn, of die gevaarrisico's in zich kunnen dragen. De hele maatschappij levert grote inspanningen om een degelijk afvalverwijderingsbeleid te voeren. Dit vraagt inspanningen van ieder individu om zijn afval legaal te verwijderen, teneinde de omgeving leefbaar te houden voor iedereen. Er zijn mogelijkheden genoeg om zich legaal en met minimale kosten van bedrijfsafval te ontdoen, onder andere via het afsluiten van een contract met een afvalophaler of de aanlevering bij een erkend verwerker. Het achtergelaten afval betrof beton- en cementresten. Meer in het bijzonder werden op 21 september 2012 resten van cement en beton langsheen de oever van de beek vastgesteld en op 18 december 2014 een betonvlek van ongeveer 3 meter lang en 0,5 meter breed in een grasveld. De lozing van beton en cement in een beek heeft potentieel een nefaste invloed op de waterkwaliteit. Zeer grote hoeveelheden cement in water leiden tot een verhoging van de ph-waarde en kunnen daardoor onder bepaalde omstandigheden schadelijk zijn voor waterorganismen. Het milieumisdrijf werd gepleegd in professioneel verband. Deze feiten zijn derhalve voldoende ernstig om gesanctioneerd te worden De frequentie Het betreft geen eenmalige. schending. Zowel in het proces-verbaal met nummer BR d.d. 27 september 2012 als in het proces-verbaal met nummer GE.64.LA d.d. 18 december 2014 werden vergelijkbare feiten vastgesteld, met name het sluikstorten van cement/beton. Dit gegeven verantwoordt de verhoging van het boetebedrag in voorliggende beslissing die de feiten vastgesteld in het proces-verbaal met nummer GE.64.LA d.d. 18 december 2014 sanctioneert. Hiermee wordt louter het niet-eenmalige karakter van de gepleegde feiten beboet en niet de eerder gepleegde feiten zelf. Het criterium frequentie geeft derhalve aanleiding tot een hogere 4

5 geldboete voor de feiten vastgesteld in het proces-verbaal met nummer GE.64.LA d.d. 18 december 2014 en niet voor de feiten vastgesteld in het proces-verbaal met nummer BR d.d. 27 september De omstandigheden AMMC ging per schrijven van 5 februari 2013 over tot kennisgeving van het voornemen om een alternatieve bestuurlijke geldboete op te leggen, al dan niet vergezeld van een voordeelontneming. Artikel 16A.37 DABM voorziet dat AMMC een boetebeslissing moet nemen binnen een termijn van honderdtachtig dagen na deze kennisgeving. Deze termijn van 180 dagen is een termijn van orde, waarvan de overschrijding niet gesanctioneerd wordt. Deze beslissingstermijn is inmiddels verstreken. AMMC is in casu van oordeel dat de feiten voldoende ernstig zijn om alsnog een bestuurlijke geldboete op te leggen. Wegens het overschrijden van de beslissingstermijn wordt het boetebedrag voor de feiten vastgesteld in het proces-verbaal BR d.d. 27 september 2012 verlaagd met één vijfde rekening houdend met de termijn die verstreken is sedert de start van de bestuurlijke boeteprocedure. Ten slotte zijn er, wat dit milieumisdrijf betreft, geen verdere bijzondere omstandigheden die in rekening worden genomen bij het bepalen van de hoogte van de boete. Dit is de bestreden beslissing. De verzoekende partij vordert met een aangetekende brief van 30 augustus 2016 eveneens de vernietiging van de bestreden beslissing. Dit beroep heeft als rolnummer 1516/MHHC/0148/M. De verzoekende partij heeft inmiddels evenwel afstand gedaan van dit annulatieberoep. IV. ONTVANKELIJKHEID VAN DE VORDERING TOT VERNIETIGING Uit het dossier blijkt dat de vordering tijdig en regelmatig is ingesteld. Er worden geen excepties opgeworpen. V. REGELMATIGHEID VAN DE RECHTSPLEGING Standpunt van de partijen 1. De verzoekende partij werpt op dat de antwoordnota laattijdig ingediend is en bijgevolg uit de debatten moet geweerd worden. 2. De verwerende partij antwoordt dat haar nota binnen de decretaal voorziene termijn is ingediend. Beoordeling door het College Conform artikel 27 Procedurebesluit dient de verwerende partij haar antwoordnota neer te leggen binnen een vervaltermijn van 45 dagen, die ingaat de dag na de dag van betekening van het afschrift van het verzoekschrift vermeld in artikel 19 Procedurebesluit. 5

6 De verwerende partij werd hiertoe uitgenodigd bij aangetekende brief van de griffie van 27 oktober De antwoordnota ingediend met een aangetekende brief van 8 december 2016 is tijdig. De exceptie wordt verworpen. VI. ONDERZOEK VAN DE MIDDELEN TOT VERNIETIGING A. Eerste middel Standpunt van de partijen 1. In een eerste middel voert de verzoekende partij de schending aan van de motiveringsplicht. De verzoekende partij stelt dat de beslissing tegenstrijdige motieven bevat in die zin dat enerzijds gesteld wordt dat de feiten van 2012 enkel in rekening gebracht worden om het niet-eenmalig karakter van de feiten aan te tonen, maar dat anderzijds toch een afzonderlijke boete voor deze feiten wordt opgelegd. 2. De verwerende partij betwist dat de beboeting van de feiten van 2012 strijdig is met de overwegingen van de bestreden beslissing inzake de frequentie van het milieumisdrijf. Beoordeling door het College In de bestreden beslissing wordt de frequentie als decretaal waarderingscriterium als volgt beoordeeld: Het betreft geen eenmalige schending. Zowel in het proces-verbaal met nummer BR d.d. 27 september 2012 als in het proces-verbaal met nummer GE.64.LA d.d. 18 december 2014 werden vergelijkbare feiten vastgesteld, met name het sluikstorten van cement/beton. Dit gegeven verantwoordt de verhoging van het boetebedrag in voorliggende beslissing die de feiten vastgesteld in het proces-verbaal met nummer GE.64.LA d.d. 18 december 2014 sanctioneert. Hiermee wordt louter het niet-eenmalige karakter van de gepleegde feiten beboet en niet de eerder gepleegde feiten zelf. Het criterium frequentie geeft derhalve aanleiding tot een hogere geldboete voor de feiten vastgesteld in het proces-verbaal met nummer GE.64.LA d.d. 18 december 2014 en niet voor de feiten vastgesteld in het proces-verbaal met nummer BR d.d. 27 september De verzoekende partij doet in haar verzoekschrift een verkeerde lezing van de bestreden beslissing. Uit de voorliggende beoordeling kan niet afgeleid worden dat de feiten van 2012, die een milieumisdrijf inhouden en waarvan vaststaat dat deze toerekenbaar zijn aan de verzoekende partij, niet beboet zullen worden. De gewestelijke entiteit stelt enkel dat de navolgende feiten van 2014 geen eenmalige feiten waren, gelet op het voorgaande van 2012, zodat de feiten van 2014 aanleiding geven tot een verhoging van de boete op grond van de frequentiefactor. Het middel wordt verworpen. B. Tweede middel 6

7 Standpunt van de partijen 1. Uit de uiteenzetting van het verzoekschrift blijkt dat de verzoekende partij de schending inroept van artikel DABM omdat de feiten het gevolg zijn van een loutere vergissing en niet met opzet werden gepleegd. De verzoekende partij wijst er op dat beide feiten op vergissingen berusten, niet intentioneel zijn gepleegd en bijgevolg disproportioneel worden beboet. 2. De verwerende partij antwoordt dat eventuele goede trouw aan de feiten hun karakter als milieumisdrijf niet ontneemt. Bovendien stelt zij dat de feiten wel degelijk doelbewust gepleegd zijn, aangezien zij het gevolg zijn van een intentionele handeling vanwege de zaakvoerder van de verzoekende partij. Beoordeling door het College De gewestelijke entiteit stelt in de bestreden beslissing vast dat de feiten een gevaar kunnen vormen voor het milieu en een nefaste invloed kunnen hebben op de waterkwaliteit. Verder wordt aangegeven dat de feiten in professioneel verband gepleegd zijn. De verzoekende partij toont niet aan dat de bestreden beslissing op dit punt steunt op onjuiste motieven of kennelijk onredelijk is. Waar kan aangenomen worden dat de feiten niet gepleegd zijn met het opzet om schade toe te brengen aan het milieu, moet vastgesteld worden dat zij wel veroorzaakt zijn door doelbewuste handelingen van de zaakvoerder, aan wie minstens kan verweten worden dat hij heeft gehandeld zonder enige voorzorg of voorzichtigheid. Terzake dient evenwel geen opzet te worden aangetoond. Het bestaan van goede trouw ontneemt aan de vastgestelde feiten niet hun kwalificatie als milieumisdrijf. Een gebrek aan voorzorg of voorzichtigheid volstaat opdat er sprake is van een milieumisdrijf zoals vastgesteld. Het College ziet geen aanleiding om de opgelegde boetes te herleiden. De verzoekende partij toont niet aan dat deze kennelijk onredelijk zijn in verhouding tot de ernst van de vastgestelde feiten en de omstandigheden waarin deze werden gepleegd. Evenmin is het College bevoegd om uitstel van betaling te verlenen Het College merkt op dat overeenkomstig artikel DABM een gemotiveerd verzoek tot uitstel of spreiding van betaling kan gericht worden aan de ambtenaar, belast met de inning en invordering. De modaliteiten ervan staan vermeld in de bijlage bij de bestreden beslissing. Het middel wordt verworpen. 7

8 BESLISSING VAN HET MILIEUHANDHAVINGSCOLLEGE 1. Het College verwerpt het beroep. 2. De behandeling van het beroep heeft geen kosten met zich gebracht, zodat een beslissing over de kosten van het geding zonder voorwerp is. Dit arrest is uitgesproken te Brussel in openbare zitting van 25 juli 2017 door de eerste kamer. De toegevoegd griffier, De voorzitter van de eerste kamer, Chana GIELEN Marc VAN ASCH 8