Startdocument GROS Impuls A&O

Transcriptie

1 Startdocument GROS Impuls A&O De vier / vijf Euregio s aan de Duits-Nederlandse grens hebben te maken met regionaal sterk verschillende arbeidsmarkten. Ter versterking van de economie in de grensstreek is het daarom zinvol en noodzakelijk om regionale grensoverschrijdende arbeidsmarkt- en onderwijsactiviteiten te ontplooien en uit te voeren. Om deze regionale activiteiten optimaal in te vullen, is kennisuitwisseling en samenwerking tussen de Euregio s wenselijk. De Euregio s staan immers voor gelijkaardige uitdagingen en staan samen sterker. De Euregio s hebben dit erkend en daartoe het INTERREG IV A-Project GROS Impuls A&O ontwikkeld. Om te bepalen welke thema s binnen dit kader gezamenlijk door de Euregio s opgepakt dan wel ondersteund kunnen worden, wordt onderstaand een analyse gemaakt van de verwachtingen van het bedrijfsleven en het veld. Op basis van deze verwachtingen werd tijdens de stuurgroepbijeenkomst 1 van 26 februari 2014 geconcludeerd rond welke thema s gemeenschappelijke inspanningen van de Euregio s zinvol zijn. Aangezien de Euregio s zelden de enige probleemeigenaar zijn, wordt ook ingegaan op de rol van andere actoren. 1. Vragen van de markt / het bedrijfsleven In navolging van de Duits-Nederlandse top in Kleve (mei 2013) heeft het bedrijfsleven zich recentelijk uitgesproken over de aan te pakken grensoverschrijdende knelpunten. Het Nederlandse ministerie van Economische Zaken (EZ) en het Duitse Bundesministerium für Wirtschaft und Technologie (BMWi) hebben deze vragen gebundeld in een Top 10- Hindernissen voor grensoverschrijdend ondernemen tussen Nederland en Duitsland (concept-versie). Daarbij komen vier arbeids- en onderwijsrelevante actieterreinen 2 naar voren; - Taal - Erkenning van kwalificaties / Beroepsonderwijs - Voorlichting - Data-verzameling In onderstaande tabel wordt per actieterrein, de volgens EZ / BMWi noodzakelijke actiepunten weergegeven. In de kolom met opmerkingen wordt per actiepunt kernachtig gewezen op bestaande initiatieven, kansen en/of eventuele belemmeringen. 1 De stuurgroep is samengesteld uit de directeur-bestuurders van de Eems-Dollard-Regio, EUREGIO, Euregio Rijn-Waal en euregio rijn-maas-noord. 2 Andere actieterreinen zijn bijvoorbeeld GROS afvaltransport, GROS infrastructuur, verschil in bouwvoorschriften, -Startdocument GROS Impuls A&O- 1

2 Actieterrein Noodzakelijke actie volgens EZ/ BMWi Opmerking Stimuleren gebruik Duits in het MBO Cfr. Lerende Euregio Taal Erkenning kwalificaties Stimulering Duits-Nederlandse uitwisselingsprogramma s ihkv Erasmus+ Eventueel: oprichting Duitsland-desk voor hulp aan MBOdocenten Stimulering studeren in het buurland Vereenvoudiging van de toegang tot Duitse handswerkberoepen (meer uitzonderingen op verplichte Duitse Meisterbrief) Optimistisch Informatiebrochures over kennis en ervaring in beroepsopleiding in het buurland (boekje over wat een bepaalde opleiding inhoudt etc.) Erasmus+ door subsidievoorwaarden minder interessant in GROS context Rol Duitsland Instituut Amsterdam (DIA): kennisoverdracht van BAND Ook actieterrein Talenten. Cfr. acties DIA + OC&W. Cfr. Lerende Euregio + ambitie Provincie Limburg Voorlichting Data Betere informatievoorziening over verschillen in arbeidsrecht en ontslagrecht. Eventueel Europese Commissie verzoeken aanvullend onderzoek te doen? Cfr. Grensinfopunten Cfr. ambitie Benelux-SG 2. Vragen uit het veld / arbeidsmarkt- en onderwijsdeskundigen In de afgelopen tijd zijn talrijke overkoepelende publicaties verschenen en activiteiten georganiseerd met aanbevelingen en/of actiepunten ten aanzien van de bevordering van de grensoverschrijdende arbeids- en opleidingsmarkt (zie onderstaande tabel). Daarbij werden steeds de belangrijkste spelers uit het veld (deskundigen van Noord tot Zuid, gaande van Agenturen für Arbeit, onderwijsinstellingen tot Euregio s) geraadpleegd (via interviews, workshops, ). Ook bestaande regionale best practices werden daarbij meegenomen. Het geheel van deze aanbevelingen en/of actiepunten geeft inzicht in de verwachtingen van het veld. Veld Titel Publicatie gepubliceerd door/ i.o.v. Van stilstand naar verandering - Praktische oplossingen voor verbetering van de arbeidsmobiliteit in de grensregio 2013 EIPA/ Min BZK Atlas van kansen Achterhoek - Kreis Borken + Midden- Limburg-Viersen-Heinsberg-Maaseik / Noord-Limburg- Viersen - Kleve (+ Zuid-Oost Drenthe) -> actiepunten afgeleid obv genoemde belemmeringen 2013 Min BZK De veerkracht van regionale arbeidsmarkten 2013 CPB Min BZK / GROS Arbeitsliste NL-Niedersachsen 2014 Staatskanzlei Min BZK / GROS Arbeitsliste NL-NRW 2013 Staatskanzlei Persoonlijke Rapport Bruls (Euregio-relevante aanbevelingen) 2013 titel -Startdocument GROS Impuls A&O- 2

3 Actiepunten GROS Arbeidsmarkt- en onderwijsconferentie 16 december Min BZK INTERREG IV C Brain Flow-project 2013 NRW / Prov Gld / Prov OV Actiepunten conferentie "Kansen verzilveren" RU Nijmegen feb Min OCW Strategische Analyse INTERREG V A-Programma H5 Perspectieven grensoverschrijdende thema s 2011 MWEIMH NRW Initiatieven ter versterking van de positie van het onderwijs in de Duitse taal in het MBO (Duits in het gedrang) - gesprek LP 2014 Ler(n)ende Euregio De 11 publicaties en activiteiten leverden ongeveer een 50-tal aanbevelingen en/of actiepunten op 3. Een aantal aanbevelingen/actiepunten wordt meerdere keren genoemd, wat de urgentie tot handelen onderstreept. Anderen overlappen elkaar sterk of kunnen door het verschil in abstractieniveau worden meegenomen onder een ander actiepunt. 3. Verwachtingen van de INTERREG-partners t.a.v. het project GROS Impuls A&O In het goedkeuringstraject van het project GROS Impuls A&O hebben de INTERREG-partners hun verwachtingen ten aanzien van het project uitgesproken. Naast procesmatige verzoeken zoals het actief betrekken van deskundigen van de provincies werd er vooral door het Ministerium für Arbeit, Integration und Soziales van het Land NRW op aangedrongen om stappen te ondernemen om te komen tot een betrouwbare grensarbeiderstatistiek voor het hele grensgebied. Euregio s worden vaker gevraagd naar concrete data op dit gebied. Vooralsnog is er geen (centrale) instantie die hiervoor de coördinatie opneemt. Een ander inhoudelijk verzoek kwam van het Amt für regionale Landesentwicklung Weser-Ems om aandacht te hebben voor de mobiliteit in het beroepsonderwijs. 4. Conclusie: gemeenschappelijke actiepunten binnen het project GROS Impuls A&O Op basis van de verwachtingen van het bedrijfsleven, het veld en van de INTERREG-partners en rekening houdend met de mogelijke rol van de Euregio s (variërend van directe probleemeigenaar tot coördinator/ facilitator) heeft de GROS Impuls A&O-stuurgroep op 26 februari 2014 te Kleve besloten om actie te ondernemen op zes actieterreinen, te weten 1. Buurtaal en interculturele competenties 2. Beroepsonderwijs / erkenning van kwalificaties 3. Voorlichting 4. Data 3 Actiepunten op het gebied van ondersteunende actieterreinen zoals openbaar vervoer en verkeersinfrastructuur werden in deze analyse buiten beschouwing gelaten. -Startdocument GROS Impuls A&O- 3

4 5. Talenten / Hoger onderwijs 6. Bemiddeling Over het algemeen wil de stuurgroep zich inzetten voor versterkte grensbrede afstemming en samenwerking binnen alle actieterreinen. Specifieke actiepunten worden onderstaand per actieterrein beschreven. 1. Buurtaal en interculturele competenties Verwachting Het buurtaalonderwijs wordt versterkt in het grensgebied. De initiatieven vanuit de Lerende Euregio t.b.v. het buurtaalonderwijs in het MBO worden grensbreed ondersteund. Directe probleemeigenaren Onderwijsinstellingen Actie door Euregio s Onderzoek uitvoeren naar mogelijkheden voor grensbrede uitbreiding van het concept Euregio-school voor HAVO/VWO en basisonderwijs + Duitse tegenhangers. Volgen van de grensbrede uitbreiding en activiteiten van de huidige "werkgroep Duits in het MBO" van de Lerende Euregio. Nagaan in hoeverre ook Nederlands in het Duitse beroepsonderwijs in dit kader aandacht krijgt. 2. Beroepsonderwijs Verwachting De onduidelijkheid en onwetendheid in de grensregio inzake erkenning van beroepskwalificaties wordt verder actief aangepakt. Directe probleemeigenaren Het erkenningproces wordt vereenvoudigd. In alle grensregio s komt er een GROS samenwerkingsstructuur voor grensoverschrijdende mobiliteit in het beroepsonderwijs. Deze structuren trekken samen op, op het gebied van erkenning van beroepskwalificaties en taal. Daarbij wordt gebruik gemaakt van de ervaring van de Lerende Euregio. ROC s/berufskollegs + Euregio-programmamanagements Actie door Euregio s Volgen van de ontwikkeling van een gemeenschappelijk instrument ter versterking van de informatievoorziening m.b.t. de erkenning van kwalificaties o.l.v. Provincie Limburg en in afstemming met de Lerende Euregio en de Stichting Bedrijfsleven Beroepsonderwijs (SBB). Uitzoeken hoe het erkenningproces kan worden geoptimaliseerd. Overeenkomstige lobby-trajecten ontwikkelen. 3. Voorlichting Verwachting Probleemeigenaren De bestaande structuur voor persoonlijke eerstelijnsvoorlichting in de grensregio over grensoverschrijdend werken wordt geborgd. Een gezamenlijke profilering van het huidige aanbod komt tot stand. Er worden afspraken gemaakt tussen de Grensinfopunten over gemeenschappelijk informatiemateriaal (websites + brochures). Euregio s D/NL + NL/B -Startdocument GROS Impuls A&O- 4

5 Actie door Euregio s "INTERREG DNL-euregio's" coördineren het ontwikkelen van een gemeenschappelijke branding van alle "grensinfopunten". De grensinfopunten maken afspraken over gemeenschappelijk informatiemateriaal. 4. Data Verwachting Er wordt een grensbrede betrouwbare grenspendelaarstatistiek opgezet. De economische ontwikkelingen in het grensgebied worden gemonitord. Probleemeigenaren??? (wordt mede onderzocht) Actie door Euregio s Voorstudie in opdracht geven m.b.t. verzamelen grenspendelaarsdata met volgende focus: o noodzakelijke en ontbrekende data o noodzakelijke actiepunten o mogelijke rollentoedeling Volgen van de ontwikkelingen bij het Benelux-SG 5. Talenten / Hoger onderwijs Verwachting GROS onderwijsmobiliteit in het hoger onderwijs van NL naar D wordt bevorderd. GROS activiteiten binnen human capital agenda s worden uitgebreid. Probleemeigenaren GROS onderwijsmobiliteit: Duitsland Instituut Amsterdam (DIA), Min OC&W Human capital agenda s: Provincies, regio s, Kreise Actie door Euregio s Afstemming met het DIA over de mogelijke rol van de Euregio s ter ondersteuning van de onderwijsmobiliteit van NL -> D met het oog op de binding van talenten in het grensgebied. Elke Euregio ondersteunt haar deelregio s bij het toevoegen van een grensoverschrijdende dimensie aan de human capital agenda s.*** *** Dit is, door de aard van het thema, een regionaal actiepunt. 6. Bemiddeling Verwachting Vacatures aan de andere kant van de grens worden nog makkelijker toegankelijk voor werknemers. Werkgevers worden ondersteund bij het plaatsen van vacatures over de grens, bij het internationaliseren van hun vacatures en bij het zoeken naar vakkrachten over de grens. Probleemeigenaren EURES, Agenturen für Arbeit / UWV, Bedrijven Actie door Euregio s Evalueren en doorontwikkelen van het instrument euregio-jobroboter (o.a. grensbreed potentieel, meerwaarde t.o.v. EURES-databank, ) Volgen van de ontwikkelingen t.b.v. de koppeling van de bestanden van het UWV en de Agentur für Arbeit 5. Stappenplan binnen GROS Impuls A&O Per actieterrein (met uitzondering van het actieterrein talenten) wordt een thematische projectgroep met grensbrede vertegenwoordigers opgezet die brainstormt over de omzetting van het actiepunt. Dit -Startdocument GROS Impuls A&O- 5

6 resulteert in een plan van aanpak en, daar waar nodig, in input voor een opdrachtomschrijving voor een extern bureau. Na goedkeuring van het Plan van aanpak door de stuurgroepleden (per circulaire) wordt het eventuele aanbestedingstraject door de Lead partner opgestart. De studie/ verkenning wordt verder begeleid door een aantal vertegenwoordigers van de thematische projectgroep (inter-euregionaal team). De resultaten van de acties worden eind 2014 aan alle GROS-partners gepresenteerd. Unterstützt durch/ Mede mogelijk gemaakt door: -Startdocument GROS Impuls A&O- 6