Verslag eerste Gebiedstafel Toekomst Spoorzone - Hilversum 17 juli 2018

Transcriptie

1 Verslag eerste Gebiedstafel Toekomst Spoorzone - Hilversum 17 juli 2018 Verslag eerste Gebiedstafel Spoorzone Hilversum Benoemen van urgente kwesties en gedeelde belangen voor de Spoorzone Hilversum Bij de eerste Gebiedstafel over de Spoorzone Hilversum waren ruim 70 personen aanwezig van 45 verschillende organisaties, instellingen, bedrijven en bewonersorganisaties. Al deze partijen hebben een connectie met de Spoorzone Hilversum en specifiek het postcodegebied 1221 en waren daarom bijeen gekomen in de getransformeerde Melkfabriek van Dudok Wonen. Zonder compleet te zijn, zijn verschillende relevante partijen genodigd die via grond, vastgoed, maatschappelijke waarde of belangen kunnen bijdragen aan een gemeenschappelijke aanpak voor de kwaliteitsverbetering van dit deel van de Spoorzone. De doelen van deze Gebiedstafel zijn: Opening Wethouder Floris Voorink heet iedereen van harte welkom namens de gemeente Hilversum. Hij onderstreept de kwesties, die uit recent georganiseerde buurtschouwen naar voren zijn gekomen. Wethouder Voorink benoemt de huidige positie van het postcodegebied 1221 met ruim bewoners, 775 bedrijven en arbeidsplaatsen. Het gebied heeft afgelopen 100 jaar dienst gedaan als vaak goed functionerend woon- en werkgebied. Maar naast de vele kwaliteiten kent het gebied in toenemende mate de nodige uitdagingen. De wethouder benadrukt de potentie van het gebied en roept op om samen de wijk geschikt te maken voor de komende 100 jaar. Daarin is niet alleen het toevoegen van woningbouw gewenst. Werkgelegenheid en voorzieningen zijn eveneens gewenst. Als eerste concrete actie wil de gemeente het voormalige Theater Achterom transformeren naar werklocatie voor creatieve bedrijvigheid. Volgens de wethouder is urgentie in de Aanpak Spoorzone geboden, niet alleen vragen veel uitdagingen op korte termijn een antwoord, maar de marktomstandigheden zijn ook goed en dit college wil graag samen met bewoners actie ondernemen en vooruit komen. 1. Elkaar informeren over initiatieven en plannen, zoeken naar samenhang in de Spoorzone 2. Benoemen van de urgente kwesties en gedeelde belangen 3. Verkennen van kansen voor samenwerking: waar ligt meerwaarde? 1

2 Introductie en voorstellen Voorafgaand aan het welkom van wethouder Floris Voorink begeleidt gespreksleider Edwin van Uum (bureau UUM) een voorstelronde langs alle bloedgroepen die bij deze eerste Gebiedstafel aanwezig zijn. Dit zijn bewoners, ondernemers, ontwikkelaars, vastgoedeigenaren, corporaties, maatschappelijke instellingen, belangenorganisaties en diverse overheden. Na het welkom legt Edwin het programma voor de middag en avond uit en licht hij kort het doel en de aanpak van de Gebiedstafel toe. In deze eerste Gebiedstafel komen de gedeelde kwesties voor de Spoorzone aan bod. Daarmee is de eerste Gebiedstafel verkennend van aard: we leren elkaar kennen en maken kennis met de initiatieven en opgaven in het gebied. De dialoog voeren we in drie ronden: in de eerste ronde bespreken we de kwesties en kansen voor de Spoorzone met elkaar. Initiatieven, kwesties en opgaven worden door de deelnemers toegelicht. Ronde 1: Kwesties en kansen voor de Spoorzone Ronde één wordt afgetrapt met een oefening waarbij alle aanwezigen urgente kwesties in het gebied benoemen door een eigen, individuele Top 3 van belangrijke kwesties te formuleren. Welke kwesties vindt iedereen echt belangrijk én urgent? Deze kwesties worden door de deelnemers opgehangen op niveau van urgentie. Vervolgens worden de kwesties gesorteerd op thematiek. Deze thema s vormen de rode draad in de gedeelde kwesties. Tijdens het sorteren wordt plenair met deelnemers het De tweede ronde gaat over de vraag hoe we willen omgaan met de gedeelde kwesties: wat moet gebeuren? Wie is daarvoor nodig? In de derde ronde gaan we in debat en trekken we samen conclusies. Het hanteren van de volgende spelregels helpt om een open en goed gesprek met elkaar te kunnen voeren: 1. Informeel: elkaar vertrouwen geven. 2. Alles mag gezegd worden. 3. Er worden geen formele besluiten genomen. 4. We hoeven het niet eens te zijn. 5. Zelf verantwoordelijkheid nemen voor een succesvolle bijeenkomst. 2

3 gesprek gevoerd over de kwesties. Op de kaart met kwesties wordt ter plekke een stripachtige, verbeeldende samenvatting van dit gesprek gemaakt. De resultaten van de sortering zijn opgenomen in bijlage 1. Na de plenaire dialoog zijn uit de urgente kwesties van de deelnemers een aantal rode draden te ontdekken: concrete kwesties die door meerdere mensen worden gedeeld (zie ook bijlage 1). De samenvatting hieronder geeft een beschrijvend beeld van de gedeelde urgente kwesties. 1. Verkeer: veiligheid, parkeren, centrumverbinding De meest genoteerde urgente kwesties gaan in op verkeer. Drie veel genoemde kwesties zijn veiligheid, parkeren en bereikbaarheid. Verkeersveiligheid wordt vaak genoemd in verband met langzaam verkeer en kruispunten. In de buurten is niet genoeg ruimte voor fietsers en voetgangers en is er veel overlast van zwaarder vrachtverkeer. Op de grotere wegen in het gebied worden aanvullende veiligheidsmaatregelen gewenst waardoor gevaarlijke situaties kunnen worden voorkomen. De parkeerdruk wordt genoemd op veel verschillende specifieke plekken in het gebied. Er worden door de deelnemers oplossingen aangedragen zoals deelauto s, betaald parkeren of ondergronds parkeren. Bereikbaarheid wordt als apart thema genoemd, maar ook specifiek in relatie tot de verbinding met het centrum. Deelnemers vragen om een betere spoorwegovergang voor langzaam verkeer (o.a. bij de Kleine Spoorbomen) of verbinding met het centrum door winkels of andere voorzieningen aan beide zijden van het spoor te huisvesten. 2. Wonen en werken Een groot gedeeld thema is wonen en werken. De balans tussen wonen en werken wordt genoemd als belangrijk aandachtspunt. Er wordt gevraagd om meer woningen in de sociale sector, meer woningen voor starters en meer woningen voor mindervaliden. De Korte Noorderweg wordt specifiek aangedragen als plek waar woonfuncties kunnen worden toegevoegd. Hiernaast wordt gevraagd om minder woningsplitsing. De deelnemers benadrukken de (mis)match tussen werk en wonen als urgente kwestie. Er wordt gevraagd wat de toekomst van de industrie is, die nu in het gebied gevestigd is. Bewoners dragen het idee aan voor het introduceren van een scoringslijst waarbij initiatieven kunnen worden beoordeeld op de aansluiting bij de kwaliteiten van de buurten. 3

4 3. Identiteit en kwaliteit Bij het thema identiteit en kwaliteit ligt de nadruk vooral op de historische panden in de Spoorzone. De wens is er om die panden te behouden, maar deze kunnen wel van functie veranderen. Meerdere deelnemers agenderen dat de algehele kwaliteit van het gebied of van specifieke plekken versterkt en/of verbeterd moet worden. De historische ontwikkeling van buurten en de kwaliteiten die hierdoor ontstaan zijn, kunnen worden uitgebouwd met aandacht voor groen en openbare ruimte. De entree van Over t Spoor, het Oosterspoorplein en omgeving, wordt ook aangedragen als plek waar een kwaliteitsimpuls nodig is. 4. Samenwerking Onder proces vallen drie duidelijke kwesties; de vraag van bewoners om eerder dan gebruikelijk bij de visievorming van plannen betrokken te worden door ontwikkelende partijen, dat het betrekken van bewoners niet door de gemeente maar door ontwikkelende partijen georganiseerd kan worden, en de vraag van ontwikkelende partijen om een duidelijke richting van de gemeente. Daarnaast wordt aangegeven dat tempo belangrijk is in het vervolgtraject en dat integraal ontwikkeld moet worden met oog op duurzaamheids-, leefbaarheids-, en sociale aspecten. 5. Leefbaarheid: versterken van sociale cohesie De deelnemers hebben een sterke behoefte aan het verbeteren van de sociale cohesie in het gebied. Hoewel andere leefbaarheidsaspecten ook vragen om een duidelijke impuls (zo kan de sociale veiligheid versterkt worden door cameratoezicht) gaat het met name om het creëren van saamhorigheidsgevoel, met activiteiten en plekken in de openbare ruimte om elkaar te ontmoeten. Dit vraagt om een aantrekkelijke leef- en woonomgeving, waarbij voetgangers en fietsers voorrang hebben boven auto s. Meer ruimte geven aan diversiteit, sociaal inclusief, waarbij bewoners zich verbonden en prettig voelen. 6. Duurzaamheid: energie, water en klimaatadaptatie Duurzaamheid wordt door veel deelnemers aangedragen als belangrijke kwestie. Er wordt richting aan het thema gegeven door in de kwesties te focussen op energietransitie, met een wijkwarmteplan of isolatie van gebouwen. Duurzaam renoveren en bouwen zou het streven moeten zijn. Belangrijk is ook het klimaatadaptiever maken van het gebied. Het gaat hier zowel om de omgang met water als het voorkomen van hittestress. Het voorkomen van wateroverlast kan door het toevoegen van meer waterberging in de buurt en door meer infiltratiemogelijkheden, zoals groen en open verharding. Meer groen helpt tevens in het voorkomen van hittestress. 7. Groen en spelen: betere groen- en speelvoorzieningen De directe leefomgeving speelt een belangrijke rol voor veel deelnemers. Hierbij wordt aangegeven dat het vergroenen van de straat en buurt meer aandacht behoeft, niet alleen in de openbare ruimte maar ook via private tuinen. Bovendien vragen veel voorzieningen zoals speeltuinen en andere plekken voor ontmoeting een flinke kwaliteitsverbetering. Ook de combinatie 4

5 met sport en gezondheid (bewegen) wordt genoemd als een belangrijke kans om het gebied te versterken. Ronde 2: Samen verkennen van volgende stappen Op basis van de zeven bovengenoemde thema s gaan de deelnemers uiteen in vijf groepen. Het thema groen/spelen en het thema leefbaarheid zijn samengevoegd tot één groep en de thema s wonen-werken en identiteit vormen samen een groep. De groepen gaan op basis van twee vragen het gesprek verder aan: Welke acties zijn nodig om de kwestie te verbeteren? en Wie zijn nodig om die acties uit te voeren?. Groep 1: Duurzaamheid Dit thema is verdeeld in vier sub thema s: tuinen, openbare ruimte, klimaatneutraal en het isoleren van gebouwen. De verharding van tuinen zorgt voor slechte waterberging, weinig biodiversiteit en slechte luchtkwaliteit. Daarom zou een prijsvraag onder bewoners kunnen worden uitgeschreven om groen terug te brengen in tuinen. De openbare ruimte kan met kleine ingrepen verbeterd worden door bijvoorbeeld te parkeren op grastegels. Voor het realiseren van een klimaatneutraal gebied en het isoleren van gebouwen wordt de gemeente aangehaald als aanjager en voorlichter. Een modelwoning kan bewoners concreet zicht geven op hoe een woning te verduurzamen. Aanwezige energieleveranciers en -adviseurs en corporaties geven aan hun kennis en kunde in te willen brengen. Bewoners willen zich inzetten voor meer groen en beter onderhoud van groen in hun buurt. Ronde 3: Einddebat en wrap-up De resultaten van het groepswerk worden plenair aan de hand van een flipover en een pitch gepresenteerd aan alle deelnemers en aan raads- en commissieleden leden, die zich tijdens de pauze bij de bijeenkomst hebben aangesloten. Groep 2: Verkeer en verbinding Dit thema vraagt volgens de groep eerst om heldere feiten en cijfers en een goede analyse. De gemeente kan hier een belangrijke rol in spelen, net als NS en de provincie. Bewoners geven aan ook een bijdrage te kunnen leveren. Zij kennen hun straat goed en weten bijvoorbeeld hoeveel auto s hier lang geparkeerd staan van KLM personeel of vakantiegangers. Een goed inzicht in routes (voet, fiets, auto, vrachtverkeer), parkeren (auto en fiets), herkomst en motieven vormt de basis voor maatregelen op korte en langere termijn. Door de buurt worden diverse kleine fysieke maatregelen genoemd (quick wins) die als gevaarlijk ervaren verkeerssituaties kunnen verbeteren. Voor de 5

6 langere termijn is het belangrijk om verschillende scenario s uit te werken, met aandacht voor zaken als deelconcepten. Groep 3: Wonen, werken en identiteit De groep heeft vijf spelregels voor dit thema ontwikkeld. Daarbij gaat het voor de groep niet om een keuze tussen wonen of werken, maar om wonen en werken in een nieuwe mix. Allereerst zouden nieuwe initiatieven moeten worden getoetst aan kaders die aansluiten op de wensen van de buurt. Vervolgens ontstaan kansen als de oude industrie verandert naar het moderne werken. Als derde zouden bewoners eerder dan gebruikelijk moeten worden betrokken in de plannen. In het gebied zijn deelgebieden te herkennen met elk een eigen identiteit, die kan worden versterkt. Tot slot moet de historie van het gebied behouden worden. Historische panden kunnen hierin een belangrijke rol spelen. Bovenal gaat het om het opruimen en saneren van plekken en gebouwen die in onbruik zijn geraakt, of vervallen zijn. Dergelijke dissonanten opsporen en hiervoor nieuwe voorstellen ontwikkelen. Hiervoor zijn actieve bewoners en ondernemers nodig die samen met ontwikkelaars, corporaties, maatschappelijke organisaties en een faciliterende gemeente aan de slag gaan. Groep 4: Leefbaarheid, groen en spelen Wat moet er gebeuren voor leefbaarheid, groen en spelen? Wie zijn daar voor nodig? De groep heeft een aantal concrete maatregelen opgeschreven. Ten eerste gaat het om het opknappen van speelruimte en speeltuinen. Dit vraagt om een heldere inventarisatie van de bestaande plekken en de behoefte aan spelen in de buurten. Dit geldt ook voor groen, met als concrete actie operatie Steenbreek, waarbij straat- of tuintegels worden vervangen door materialen die water kunnen opnemen. Bovendien kunnen betere plekken voor ontmoeting worden ontwikkeld; dit kan verder uitgewerkt worden met sociale programma s in de buurt. Onder meer ook voor én met jongeren, die mogelijk een eigen plek kunnen inrichten. Groep 5: Samenwerking De pitch gaat over het proces om tot ontwikkeling te komen. Voorstel is om de Spoorzone in 4 of 5 samenhangende deelgebieden te verdelen. Zo kan meer gebiedsgericht, lokaal met alle partijen worden gesproken en kunnen de verschillende ontwikkellocaties resultaatgericht worden uitgewerkt. Parallel hieraan moet een gesprek worden gevoerd over gemeenschappelijke, verbindende thema s van de Spoorzone als geheel. Deze gecombineerde aanpak geeft daadkracht en draagvlak. 6

7 Afsluiting De eerste Gebiedstafel is afgesloten door wethouder Floris Voorink. Hij is opgetogen over ieders inzet en de hoeveelheid werk die verzet is op deze middag en avond. Hij neemt uit deze eerste Gebiedstafel al een aantal belangrijke vragen mee en zal dit in het vervolgproces nog meer doen. Wethouder Voorink ziet graag dat de deelnemers gezamenlijk, ondersteund door de gemeente in actie komen om de kwesties in dit deel van de Spoorzone aan te pakken. Vervolg Om vervolgstappen te zetten en het momentum te behouden werkt de gemeente samen met bureau UUM deze zomer aan een passend vervolgtraject. Wij werken toe naar een aantal (waarschijnlijk 3) werkplaatsen. Bijeenkomsten waarbij één of twee, verbindende thema s (op niveau van 1221) worden uitgewerkt voor een beperkt aantal deelgebieden. Bedoeling is dat we kennis uitwisselen over de verbindende thema s en ook de uitwerking per deelgebied met elkaar in samenhang brengen. De resultaten van de drie Werkplaatsen zijn vervolgens de basis voor de tweede Gebiedstafel. U hoort direct na deze zomervakantie meer over het vervolg. 7