Rijke Edelen: De Azteekse adel droeg kleren die volledig verschilden van de kledij van de gewone mens. Zo

Transcriptie

1 Werkstuk door een scholier 2604 woorden 14 januari ,5 71 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Onderdak Rijke edelen woonden in grote huizen met 2 verdiepingen, met een tuin en een hoge muur eromheen. De muren waren gemaakt uit steen of uit adobe (kleiblokken bedekt met pleisterkalk). De meeste huizen van de edelen hadden een plat dak, soms met een tuin erop, en hadden de vorm van een vierkant, met een binnenplaats in het midden. De buitenmuren hadden noch ramen, noch versieringen. Aan de binnenplaats lagen grote, frisse kamers, vaak versierd met grote pilaren. Binnenshuis bevonden zich vele kamers: een eetkamer, een ontvangkamer, slaapkamers, een keuken, kamers voor de bedienden en zelfs strafkamers.de buitendeuren waren meestal gemaakt uit hout, maar binnenshuis waren er geen deuren. De deurgaten werden gewoon afgeschermd met hangende matten. De Azteken naaiden kleine belletjes aan deze matten, zodat ze zouden horen of er iemand binnenkwam. Stoombaden: Net als wij soms in de sauna gaan, hielden de Azteken ook van stoombaden. De gewone mens nam regelmatig een bad in het meer of in een rivier waarbij ze wortels van een bepaalde plant als zeep gebruikten. Maar veel huizen hadden een bijgebouwtje waarin zich een stoombad bevond. Het zag eruit als een iglo met een gat in het dak om te verluchten. In deze iglo werd een vuur gestookt dat de muren van het badhuisje verwarmden tot ze roodgloeiend waren. Dan ging je naar binnen, en moest je net zolang water tegen de hete muren gieten tot het badhuisje helemaal gevuld was met stoom. Gewone mensen De huizen van de gewone mensen waren veel eenvoudiger en bevatten minder luxe. Ze waren zelden gebouwd in steen, maar in adobe, of in twijgen met leem bedekt. Tenslotte werden ze in felle kleuren geverfd. Wettelijk mochten deze huisjes maar uit één verdieping bestaan en niet uit twee zoals bij de rijken. Ook deze huizen hadden een plat dak, bedekt met houten pannen, of een schuin rieten dak. Deze huizen hadden ook niet zo veel verschillende kamers, maar bestonden slechts uit twee vertrekken: een kamer om in te wonen en één om in te slapen. Ze hadden ook maar één deur en geen ramen.omdat er geen ramen waren was het meestal erg donker in huis. De enige verlichting waren toortsen van pijnboomtakken. Echte meubels waren er niet te vinden in het huis. Men sliep niet in bedden maar op rieten slaapmatjes, waarbij houten kisten stonden om de kleding in te bewaren. In de woonkamer stonden de bezittingen van het gezin, zoals gereedschap, graafstokken, voorraadpotten, enzovoort. Kledij Rijke Edelen: De Azteekse adel droeg kleren die volledig verschilden van de kledij van de gewone mens. Zo Pagina 1 van 6

2 mocht alleen de adel katoen dragen, want dat was een luxeartikel. De edellieden droegen lange mantels van katoen of veren gecombineerd met sieraden van goud of edelstenen. Azteken droegen geen broeken, maar ze droegen een lendendoek, soms gecombineerd met een mantel. Daarnaast besteedden de Azteekse edellieden aandacht aan hun hoofdtooi: zowel mannen als vrouwen droegen kleurrijke linten in hun zwarte haar. Hun gezicht versierden ze met neuspiercings, oorbellen en lipsieraden. Voor de adel waren de meeste van deze sieraden in goud. Vrouwen droegen vaak oorringen in jade (een soort groene steen) of barnsteen (oranje; verharde hars) en een gouden halsketting. Burgers: Gewone mensen droegen veel minder sieraden en versierde kledij. Zij droegen vaak gewoon een lendendoek uit vezels van de agave(=cactus). Voor feesten kocht men vaak nieuwe kleding omdat de vezels van de agave het mooist zijn wanneer ze nieuw gekocht werden. De burgers hadden ook wel sieraden maar niet in goud of andere edelstenen. Zij maakten sieraden met kralen van klei of halskettingen van schelpjes, wat ook heel mooi was. Landbouw De meeste van de Azteken leefden in de stad Tenochtitlan. Omdat deze op het Texcoco meer was gebouwd, had men oorspronkelijk geen landbouwgrond of plaats om huizen op te bouwen. Daarom maakten ze Chinampa's (wat akker betekent). Deze Chinampa s dreven op het water van het Texcoco meer: de Azteken sloegen palen in de bodem van het Texcoco-meer. Aan die palen bevestigden ze een vlechtwerk. De fundering bestond uit met stenen verzwaarde bossen riet en takken. Op de fundering stortten de Azteken modder die ze uit het meer hadden gehaald. Op de randen van de Chinampa s plantte men wilgen, want wilgenwortels zorgden ervoor dat de grond niet wegspoelde. Het land was goed vruchtbaar dankzij de rijke rivierklei en de menselijke mest, die met boten uit de openbare toiletten in de stad werd gehaald. Nu kon men op deze akkers gemakkelijk groenten verbouwen.( zoals avocados, bonen, chili-pepers, tomaten, maar vooral maïs). Op deze drijvende tuinen stonden ook de huizen van de boeren die de Chinampa s bewerkten. Eén familie bewerkte ongeveer zes akkers, die ongeveer 100m lang en 10m breed waren. Om van de ene naar de andere Chinampa te gaan gebruikte men bootjes, een soort kano's, waarmee men in de kanalen tussen de Chinampa's dreef. Dit werk was zeer zwaar, want ze hadden geen trekdieren en ploegen. Gelukkig voor de Azteken waren de Chinampa s zacht genoeg, zodat het mogelijk was om te planten met als gereedschap enkel een puntige stok. Voedsel Eten: De Azteken hadden een rijke keuze aan groenten en fruit, en dat was ook wel nodig, want vlees aten ze bijna nooit. Niet omdat ze het niet lekker vonden, maar ze hielden geen vee, en moesten dus op jacht gaan als ze vlees wilden eten. Vlees was dus een luxeproduct. Alleen af en toe aten ze ganzen, konijnen, eekhorens, herten of wild zwijn. Maar het vlees dat de Azteken het lekkerst vonden -het enige grote dier dat ze zelf fokten- waren honden. Honden werden speciaal vetgemest en opgegeten bij speciale feesten. Maar zoals gezegd, was het belangrijkste voedsel van Azteken groenten en fruit. Vooral maïs nam in hun Pagina 2 van 6

3 dagelijks kost een belangrijke plaats in. Maïs was een gemakkelijk te bewaren groente, wat nuttig was als de oogst al eens mislukte. Van maïs maakten de Azteken tortilla s, koeken die bij elke maaltijd vers gebakken werden. Verder kon maïs ook gemalen worden en dan kon men met dat meel atole maken, een soort pap. Tenslotte maakte men van maïs ook Tamales: omslagjes van gestoomde maïskorrels die naar believen gevuld kunnen worden. Bijvoorbeeld met bonen, ei of fruit. Of voor speciale gelegenheden met lekkernijen als kikkers, salamanders, sprinkhanen, insekteneitjes of rode wormen. Drank: De meest geliefde drank was pulque: een sterk alcoholische drank gemaakt van de agave, het lijkt een beetje op bier. Dronkenschap werd steeds zwaar gestraft. Alleen ouderen mochten dronken worden, maar blijkbaar hielden de straffen (bijvoorbeeld het kaalscheren van het hoofd) niemand tegen om te drinken, vooral bij feesten. Naast deze alcoholische drank dronken de Azteken ook graag chocolatl Dit was echter een heel speciale en kostbare drank, uitsluitend gemaakt voor de adel. Chocolatl is bij ons beter bekend als chocolademelk. De armsten onder de Azteken dronken meestal gewoon water, behalve bij feesten, wanneer ook zij pulque konden drinken. Handel De hoofdstad van de Azteken, Tenochtitlan, wordt ook wel El Dorado genoemd, wat "stad van goud" betekent. Maar dat goud moest ergens vandaan komen, natuurlijk... Belastingen: Een groot deel van de rijkdom van de Azteken was afkomstig van andere volken die ze overwonnen hadden. Deze volken moesten aan de Azteken een schatting (=belasting) betalen om de vrede te bewaren. Het innen van deze belastingen gebeurde volgens een goed georganiseerd systeem van belastinginners, de calpixque. Om de paar maanden stuurde de hoofdstad elke andere stad een lijst met de vereiste schatting. Als ze deze niet betaalden was het oorlog. Zo kwam het dat in Tenochtitlan het hele jaar door een toevoer van goederen had. De schatting kon bestaan uit verschillende goederen, zoals voedsel en luxeproducten, maar ook militaire uniformen of mantels en sieraden. Kooplui: Naast de schattingen kregen de Azteken andere benodigdheden door de handel. Sommige mannen maakten er hun beroep van om als handelaar rond te trekken, zij worden pochteca genoemd. Onder de Azteken namen deze mensen een speciale plaats in. Ze woonden in aparte stadswijken en waren verzameld in een koopmansgilde. Ze hadden eigen wetten en rechters en vereerden ook hun eigen god: Yacatecuhtli, aan wie ze offers brachten ter bescherming, als ze op reis waren. De kinderen van deze kooplui mochten alleen trouwen met kinderen van andere koopmanslieden. Door hun vele reizen en handelsactiviteiten, vergaarden de kooplui behoorlijk wat rijkdom. Ze verhulden hun rijkdom door zich eenvoudig te kleden in mantels van cactusvezels. Hun mooiste kleren droegen ze enkel op feestdagen. Zo maakten ze de edelen niet jaloers. Voor hun handel doorkruisten de pochteca op lange reizen het hele Azteekse rijk. Aan die reizen ging heel wat voorbereiding vooraf: de kooplui moesten een gunstige dag uitkiezen voor vertrek en hun haar voor de Pagina 3 van 6

4 laatste keer knippen. Hun vertrek werd op het marktplein aangekondigd, zodat anderen zich bij de handelsexpeditie konden aansluiten. Ze vertrokken vanuit de Vallei van Mexico met verschillende goederen. De mannen moesten ook andere voorzorgen nemen, enkel zwaar bewapend kon men de reizen levend tot een einde brengen. Verschillende vijandige volkeren konden steeds een aanval uitvoeren. Zelfs bewapening alleen was niet genoeg, vaak waren de kooplui vergezeld door groepen soldaten. De Azteken hadden geen lastdieren -ze hadden zelfs nog nooit een paard of een os gezien- dus alle goederen moest door dragers in pakken op de rug gedragen worden. Als ze terugkwamen gebeurde dit steeds in het geheim en liefst bij nacht. Zo konden de kooplui rustig hun waar verbergen voor de andere Azteken. Naast handel hadden de pochteca nog een ander nut. Sommigen functioneerden als spion en brachten regelmatig verslag uit aan Azteekse generaals over rijkdom en legers van de andere steden. Soms werden ze gebruikt om onrust te zaaien in een gebied dat de Azteken van plan waren aan te vallen. Ze zorgden ervoor dat ze de plaatselijke heerser op de een of de andere manier beledigden, zodat deze hun expeditie aanviel. Hierdoor hadden de Azteken een excuus om dit volk aan te vallen. Opvoeding en Onderwijs Zelfs voor kinderen maken de Azteken een onderscheid tussen rijken en gewone burgers. Maar niet alleen tussen adel en burger wordt een onderscheid gemaakt. De opvoeding verschilt ook bij jongens en meisjes. Opvoeding: Wanneer de kinderen drie jaar waren werden hen de vaardigheden bijgebracht die ze later nodig zouden hebben. Ze moesten allemaal helpen in het huishouden en werden geleerd hoe belangrijk het was goede manieren te hebben, hard te werken en zich waardig te gedragen. De opvoeding verschilde voor jongens en meisjes. Meisjes leerden dat hun voornaamste taak het baren van kinderen was. In de op oorlog gerichte maatschappij van de Azteken was er immers geen plaats voor vrouwen om te vechten. Jonge meisjes werden dan ook die zaken aangeleerd die hen als huisvrouw van pas zouden komen, zoals koken, spinnen en weven. Tegen de tijd dat de meisjes trouwden, ongeveer op hun zestiende, waren ze experts op huishoudelijk gebied. Jongens leerden heel andere dingen dan meisjes. Zo leerden ze vissen en het land bewerken. Veel van de benodigde kennis leerden ze van hun vader en vanaf hun vijfde jaar gingen ze naar school. Wanneer ze zich misdroegen werden ze zeer streng gestraft: ze werden geprikt met dorens, geslagen, vastgebonden in een modderplas gelegd, boven een brandend vuur gehouden of ze moesten extra klusjes doen. Onderwijs: Bij de Azteken waren er twee soorten onderwijs. De kinderen van de gewone burgers gingen naar de clan-school, die Telpochcalli heette, "Het huis van de Jeugd", waar ze tot deugdzame burgers werden opgevoed. In de school leerden de kinderen geschiedenis, godsdienst, muziek en dans. Meisjes leerden op school vooral huishoudelijke taken zoals weven en spinnen. De jongens moesten ook zwaar werk doen om hard te worden, zoals greppels graven en water dragen. Als voorbereiding op hun toekomst als krijger leerden ze met wapens om te gaan en hielden ze schijngevechten. Ze werden ook vaak ingeschakeld als bedienden in het Azteekse leger, zo leerden ze van dichtbij hoe een oorlog moest worden gevoerd. De kinderen van de adel gingen naar een speciale school, de Calmecac. Hier werden volledig verschillende Pagina 4 van 6

5 vakken gegeven dan in de Telpochcalli. De kinderen werden opgeleid tot priesters, generaals, rechters en ambtenaren. Ze kregen vakken als wiskunde, astrologie, recht, lezen, schrijven en het gebruik van de kalender. Deze scholen waren veel strenger dan de scholen voor de gewone burgers, de kinderen leerden veel meer en kregen later dus meer kansen op een goede positie. Sport en spel De Azteken speelden verschillende spelletjes, zowel de kinderen als de volwassenen. Sommige van die spelletjes hadden een religieuze functie, andere waren dagelijkse vormen van tijdverdrijf. Het inzetten van waardevolle voorwerpen was een vaak voorkomend gebruik bij de Azteken, maar niet iedereen had steeds evenveel geluk Tlachtli: De belangrijkste sport voor de Azteken was Tlachtli, de sport die ook door de goden gespeeld werd. De goden gebruiken echter de hemel als speelveld en de zon als bal. De Azteken zelf namen gebruikten een rubberen bal en een speelveld van 60 meter lang met aan beide kanten ringen. De meeste tempels hadden wel een speelveld, omdat het spel voor de Azteken verbonden was met de goden. Ze namen dit spel heel serieus, niemand zou ooit Tlachtli spelen zonder eerst tot de goden te bidden en wierook te offeren.de bedoeling is de bal door de ring te stoten. Dit was zeer moeilijk: handen en voeten mochten de bal namelijk niet raken. Je moest dus spelen met de heup, knieën en ellebogen. De ring hing ook heel hoog, waardoor het helemaal niet gemakkelijk was om te winnen.toch was winnen heel belangrijk, want vaak werden de verliezers geofferd aan de goden... Maar niet alleen verliezen kon de dood beteken, ook gewoon meespelen kon levensgevaarlijk zijn. De bal, die ongeveer zo groot was als een bowlingbal, was zeer hard en zwaar (bijna 2,5 kilo), en ook al droegen de spelers beschermlappen op armen en knieën, toch werden spelers soms gedood... Patolli: De Azteken hielden wel van een beetje gokken. Bij het spel Patolli, maar ook bij Tlachtli durfden de toeschouwers wel eens een gokje te wagen over wie het spel zou winnen. Hoewel, gokje,... Sommigen verloren hun hele bezit of hun slaven. Niet alleen de omstaanders durfden waardevolle spullen in te zetten op de winnaar, ook de spelers zelf konden alles op het spel zetten (kledij, veren, huizen en zelfs hun kinderen!). Sommigen verkochten zelfs zichzelf als slaaf, als ze al de rest al kwijt waren. Heilige vogelman: Deze sport werd, zoals je hierlangs kan zien, uitgevoerd vanaf een 70 m hoge paal. De spelers moesten deze paal beklimmen en zich dan naar beneden laten vallen met enkel een touw rond de benen. Ze moesten proberen om dertien keer rond de paal (Valador) te zweven tot ze neerkwamen op de grond. Het spel lijkt een beetje op het bungeejumpen van vandaag, maar het was veel gevaarlijker.ook bij dit spel konden de deelnemers zich aan de dood verwachten. Alle vier de mannen werden na afloop toch geofferd aan de goden. Het leven aan het hof Pagina 5 van 6

6 De keizer leefde in een erg groot paleis waarin men verschillende kamers kan onderscheiden met verscheidene functies. Zo waren er slaapkamers, eetzalen, bibliotheken, een schatkamer en een gerechtshof. Rondom het paleis waren prachtige tuinen aangelegd en er was ook een koninklijke dierentuin. De koninklijke familie was heel uitgebreid. De heerser kon beschikken over zeer veel mooie vrouwen en er waren ongeveer 3000 bedienden. Dan zijn er nog gasten. Soms kwamen er wel 600 leiders en edelen per dag op bezoek. De keizer leefde geheel gescheiden van zijn onderdanen en verscheen zelden in het openbaar. Als de keizer zich aan het volk vertoonde, ging dat gepaard met groot ceremonieel. Hij werd door groepen vooraanstaande edelen in een draagstoel door de straten gedragen. De mensen die zich in tegenwoordigheid van de keizer begaven moesten hun dure mantels uittrekken en eenvoudige kleren aandoen. Ze droegen geen schoenen en werden geacht drie keer voor hem te buigen. Gewonen mensen mochten de keizer niet in zijn gezicht kijken. Pagina 6 van 6