Historie tunnelveiligheid. Evert Worm

Transcriptie

1 Historie tunnelveiligheid Evert Worm

2 De grote stappen Praktisch inzicht Probabilistische ontwikkelingen (jaren 70) Scenario analyse ( jaren 90) Tunnel regelgeving (vanaf 2004) 2

3 De grote stappen Praktisch inzicht: 1978 brand Velsertunnel 1990 WUT richtlijnen RWS (werkgroep uitrusting tunnels) 3

4 De grote stappen Praktisch inzicht: 1978 brand Velsertunnel 1990 WUT richtlijnen RWS (werkgroep uitrusting tunnels) RWS brandcurve 4

5 De grote stappen RWS brandcurve: 5

6 De grote start De Westerschelde tunnel (2 de helft 90) Ontwerp met dwarsverbindingen om de 500m Gebaseerd op voorloper huidige QRA Zonder gebruik scenario analyse 6

7 De grote start Brand Kanaal tunnel November

8 De grote start De Westerschelde tunnel (2 de helft 90) Hevige discussies met brandweer Prof. Horvat / TU Delft erbij Compromis: 250m En zo ontstaat een norm 8

9 De versnelling Mont Blanc

10 De versnelling Tauern tunnel

11 De versnelling Skitunnel Kaprun

12 De versnelling Skitunnel Kaprun

13 De versnelling 2001 Gotthard tunnel 13

14 De versnelling 2001 Gotthard tunnel 14

15 De versnelling 2001 Gotthard tunnel 15

16 De versnelling 2001 Gotthard tunnel 16

17 De beginjaren 2000 Start steunpunt tunnelveiligheid: ( ) Ervaringen Westerschelde tunnel Reeks van tunnel ongevallen Zicht op vele toekomstige tunnelprojecten 17

18 De beginjaren 2000 Start steunpunt tunnelveiligheid: ( ) Bundeling kennis en kunde Ontwikkeling inzichten Sterk en met verstand de discussie in 18

19 De beginjaren 2000 Start steunpunt tunnelveiligheid: ( ) Bundeling kennis en kunde Ontwikkeling inzichten Sterk en met verstand de discussie in Ontbreken integrale visie 19

20 De beginjaren 2000 Stellingname: Onze te ontwikkelen integrale visie is waar tot dat/ tenzij deze door anderen wordt weerlegd 20

21 Integrale visie a) Uitgangspunten, normen en richtlijnen (VRA) b) Veiligheidsbeschouwingen (VRB) c) Basismaatregelen (VRC) d) Aanvullende maatregelen en hun effectiviteit (VRD) e) Veiligheidsorganisatie (VRE) 21

22 Integrale visie a) Uitgangspunten, normen en richtlijnen (VRA) b) Veiligheidsbeschouwingen (VRB) c) Basismaatregelen (VRC) d) Aanvullende maatregelen en hun effectiviteit (VRD) e) Veiligheidsorganisatie (VRE) f) Werkwijze en borging (VRF) 22

23 Integrale visie Plan een veilig tunnelsysteem Basismaatregelen Technisch (VRC) & Organisatorisch (VRE) VRB: Veiligheidsbeschouwingen VRA: Veiligheideisen Neem zo mogelijk nog ALARPmaatregelen Toets aan eisen Onacceptabel veiligheidsniveau Aanvullende maatregelen (VRD) Acceptabel veiligheidsniveau Realiseer tunnelsysteem conform geplande maatregelen en voorzierningen Borg veiligheid tijdens gebruik, beheer en onderhoud Veranderingen? nee ja 23

24 Integrale visie Plan een veilig tunnelsysteem Basismaatregelen Technisch (VRC) & Organisatorisch (VRE) VRB: Veiligheidsbeschouwingen VRA: Veiligheideisen Neem zo mogelijk nog ALARPmaatregelen Toets aan eisen Onacceptabel veiligheidsniveau Aanvullende maatregelen (VRD) Acceptabel veiligheidsniveau Realiseer tunnelsysteem conform geplande maatregelen en voorzierningen Borg veiligheid tijdens gebruik, beheer en onderhoud Wereldwijd terug te vinden Veranderingen? nee ja 24

25 Integrale visie Eenduidiger discussie Objectieve varianten vergelijking Kennisleemten in context herkenbaar Betere afweging deelbelangen 25

26 Integrale visie Grote kennisleemte: menselijk gedrag 26

27 Integrale visie Grote kennisleemte: menselijk gedrag Beneluxproeven (2002): Kennis passanten van veiligheidsmaatregelen Gedrag als individu Gedrag in een groep Gedrag bij slecht zicht condities 27

28 Integrale visie Grote kennisleemte: menselijk gedrag Resultaten: inzicht in vluchtgedrag genormeerde vluchtweg bewegwijzering geluidbaken 28

29 Integrale visie Exit here 29

30 Integrale visie Producten steunpunt ( ): QRA model Leidraad scenario analyse Leidraad veiligheidsdocumentatie (TVP, BP en VBP) Handboek tunnelventilatie VRC Analyse / standpunt bepaling toepassing sprinklers 30

31 Parallelle ontwikkelingen PIARC: (permantent international commitee on road conferences; world road association) NL vertegenwoordiging in Tunnel committee (deelname stpt.: in committee en werkgroepen) Groot internationaal netwerk Zicht op ontwikkelingen en opvattingen elders 31

32 Parallelle ontwikkelingen UN/ECE: (Europese Economische Commissie van de VN) Onderzoek grote Alpenrampen met voorstellen ter verbetering (2001) (deelname steunpunt tunnelveiligheid) EU: Europese projecten 32

33 Parallelle ontwikkelingen EU: Europese projecten DARTS: durable and reliable tunnel structures (COWI DK; deelname RWS) FIT: fires in tunnels (CETU; deelname stpt.) UPTUN: upgrading existing tunnels (TNO; stpt in stearing board én in werkgroepen) Safe-T: Safe tunnels (TNO; stpt vz en deelnemer werkgroepen 33

34 Parallelle ontwikkelingen Vervolg op EU-projecten: Cosuf: (Committee on safety of underground facilities) 34

35 Parallelle ontwikkelingen EU: ontwikkeling richtlijn (deelname steunpunt tunnelveiligheid) PIARC invloed Compromis 24 lidstaten Resultaat: 2004/54/EG april 2004 Lidstaat wetgeving uiterlijk mei

36 Parallelle ontwikkelingen Omzetting EU-richtlijn Zeer diverse uitwerking per lidstaat risico analyse uitwerkingsniveau positionering rollen administratieve autoriteit rol veiligheidsbeambte 36

37 Parallelle ontwikkelingen EU-richtlijn: Zeer diverse startpositie Italië: véél en slecht Noorwegen: véél, bijzonder (steil onder fjorden door), lage intensiteiten NL: bovengemiddeld veilig in slechte grondslag Alpenlanden: tweerichting verkeer Forse cultuurverschillen 37

38 Parallelle ontwikkelingen Cultuurverschillen 38

39 Parallelle ontwikkelingen Cultuurverschillen 39

40 Parallelle ontwikkelingen COB: in 1995 opgericht Aanvankelijk: achterstand ondergronds bouwen Verschuiving/verbreding veiligheid 40

41 NL wet- en regelgeving In werking 2006: ook voor niet TEN-tunnels ongeacht eigenaar/beheerder >250m éénrichting verkeer tunnelbuizen bedieningscentrale >500m (i.p.v. 3000m) 41

42 NL wet- en regelgeving In werking 2006: bedieningscentrale >500m (i.p.v. 3000m) ventilatie >500m (i.p.v. 1000m) vluchtdeuren <250m (i.p.v. 500m) brandblus aansluitingen <100m (i.p.v. 250m) commissie tunnelveiligheid 42

43 NL wet- en regelgeving ( ) Veiligheid bepaald met: QRA Scenario analyse ALARP principe 43

44 NL wet- en regelgeving ( ) Hoofdinfrastructuur: beheerder Rijk veiligheidsbeambte: Rijk bevoegd gezag: gemeente hulpverlening: adviseur gemeente cie. tunnelveiligheid: idem adviseur 44

45 NL wet- en regelgeving ( ) Hoofdinfrastructuur: beheerder Rijk veiligheidsbeambte: Rijk bevoegd gezag: gemeente hulpverlening: adviseur gemeente cie. tunnelveiligheid: idem adviseur Wie betaalt, die bepaalt????? 45

46 NL wet- en regelgeving ( ) Normstelling 2006 meerledig uit te leggen (kwantitatieve risico analyse én scenario analyse) 46

47 NL wet- en regelgeving Herzien in 2013: Uitsluitend QRA Bijbehorende toetsmethodiek (QRA-tunnels 2.0) Afwijken standaard (Rijkstunnels) uitsluitend bij normoverschrijding Uitzonderingen: Gelijkwaardigheidsbeginsel art. 3.2 EU directive) Innovatieve toepassingen (art. 14 EU directive) Planologische beslissing: uitrusting helder 47

48 NL wet- en regelgeving EU richtlijn: verre van ideaal (compromis) maar heel goede aanzet tot verbetering NL wetgeving: polderproduct zoekplaatje (Warvw, Rarvw, Bouwbesluit) onderscheid Rijk en overig 48

49 2004/2006 A73 Roermond/Swalmen Onderzoek compressed air foam Onderzoek watermist Advies minister 50

50 2004/2006 A73 Roermond/Swalmen Onderzoek compressed air foam Onderzoek watermist Advies minister en nóg is de discussie niet over 51

51 2006 Start bureau veiligheidsbeambte: 26 tunnels bij het Rijk één veiligheidsbeambte 6 à 7 fte geleidelijk gevolgd door overige vb-en veelal eenpersoons 52

52 2006 Start bureau veiligheidsbeambte: A73 Roermond/Swalmen Toetskader VB Leidraad veiligheidsdocumentatie EU safety officers PIARC/Cosuf Human factors in tunnel safety (PIARC) Analyse 10 sec. regel (convergentie/divergentie) Analyse toegevoegde waarde vluchtstroken 53

53 Ontwikkelingen rond de Rijkstunnels: A73 Roermond/Swalmen A2 Leidsche Rijn Nijverdal Coentunnel A4 Delft Schiedam 54

54 Ontwikkelingen rond de Rijkstunnels: A73 Roermond/Swalmen A2 Leidsche Rijn Nijverdal Coentunnel A4 Delft Schiedam software problematiek/system engineering overgang Rijk-private sector Cie. Tunnelveiligheid/hulpverlening 55

55

56 Nijverdal 57

57 En nu? Afdoende niveau bereikt? of Nóg meer? of: Een tandje minder? 58