5,4. Praktische-opdracht door een scholier 4637 woorden 10 januari keer beoordeeld. Geschiedenis INLEIDING

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "5,4. Praktische-opdracht door een scholier 4637 woorden 10 januari keer beoordeeld. Geschiedenis INLEIDING"

Transcriptie

1 Praktische-opdracht door een scholier 4637 woorden 10 januari ,4 97 keer beoordeeld Vak Geschiedenis INLEIDING Dit is mijn Praktische opdracht voor Geschiedenis over als 1ste de Pelgrimstochten en als 2de de Kruistochten. Ik ben begonnen met het goed lezen van de opdrachten die op het aan ons uitgereikte blaadje stonden. Daarna heb ik me bezig gehouden met het bestuderen van de literatuur van Van Voorst Van Beest. Na het bestuderen van deze literatuur werd mij al het één en ander duidelijk. Ik ben toen op het internet en in de bibliotheek gaan zoeken naar allerlei informatie. Op het internet stond veel informatie, maar de informatie in de bibliotheek viel tegen. Toen ik alle informatie verzameld had ben ik begonnen met wat uittreksels maken en uiteindelijk begonnen met het typen van dit werkstuk. Aan het begin van m n werkstuk had ik weinig problemen, maar daarna ging het allemaal wat lastiger. Dat kwam ook omdat ik in de bibliotheek weinig kon vinden en die informatie heb je wel nodig om een goed werkstuk te maken. Een ander probleem was toen op de computer mijn werkstuk verdwenen was. Door daarna 2 uurtjes goed gezocht te hebben bleek mijn werkstuk er gelukkig nog in te staan en dat was een grote opluchting. Voor de rest is het allemaal vrij goed gegaan. De vraagstelling voor dit onderzoek is: WAS DE 1E KRUISTOCHT EEN PELGRIMSTOCHT??? Dit onderzoek is verdeeld in 3 delen: Pelgrimstochten, Kruistochten en de Conclusie waarin ik een goed antwoord probeer te geven op de vraagstelling. DEEL 1: PELGRIMSTOCHTEN In dit deel ga ik bekijken wat de pelgrimstochten zoal inhouden en dat doe ik als volgt: - opzoeken of een pelgrimstocht op een bedevaart lijkt - welke wereldgodsdiensten kennen pelgrimstochten en welke niet Pagina 1 van 11

2 - waarom trekken sommige plaatsen zoveel pelgrims - waarom ondernamen zoveel Middeleeuwers de lange, gevaarlijke tocht BEDEVAART versus PELGRIMSTOCHT Als eerste gaan we kijken wat een pelgrimstocht is en of dit begrip identiek is aan het begrip bedevaart. Dit doe ik m.b.v. 3 manieren: - literatuur Van Voorst Van Beest - encyclopedie (Encarta) - woordenboek (Nederlands Koenen) Volgens de literatuur van Van Voorst Van Beest betekent een pelgrimstocht: naar een bepaalde plaats gaan die als heilig wordt beschouwd en daar een gebed doen. Een bedevaart betekent volgens deze literatuur hetzelfde als een pelgrimstocht en is dus identiek. In de encyclopedie wordt ook gezegd dat een pelgrimstocht identiek is aan bedevaart. Volgens hen betekent een pelgrimstocht en bedevaart dit: een reis naar een heilige plaats. In alle godsdiensten leeft de gedachte dat de goedheid of de goden aan bepaalde plaatsen een bepaalde heiliging of zegening heeft verbonden, die men deelachtig kan worden door ernaar toe te reizen. De woordenboekbetekenis van pelgrimstocht is: bedevaart. Dat betekent dus ook weer hetzelfde als een bedevaart. Een bedevaart is volgens hen een tocht naar een heilige plaats, al biddende, ter boetedoening of om iets af te smeken. Ik kan dus wel zeggen dat een bedevaart identiek is aan een pelgrimstocht, want volgens alle 3 de middelen om te vergelijken bleek dat een bedevaart hetzelfde is als een pelgrimstocht. WERELDGODSDIENSTEN In het 2de gedeelte ga ik kijken welke grote wereldgodsdiensten pelgrimstochten kennen en welke niet. Er zijn in de wereld 5 grote wereldgodsdiensten, te weten: het christendom, het jodendom, de islam, het hindoeïsme, het boeddhisme. Ik bekijk de godsdiensten een voor een te beginnen met het Christendom. In het christendom kent men pelgrimstochten door het bezoeken aan de heilige plaatsen van het leven, het lijden en de opstanding van Jezus Christus en aan bijv. de graven van de apostelen (Rome, Santiago de Compostella) of aan plaatsen waar wonderen gebeurd zijn. Het doel van de pelgrim is wanneer iemand een kwaal had of op een andere manier in onoverkomelijke moeilijkheden verkeerde, kon hij besluiten huis en haard te verlaten om te gaan bidden om uitkomst op een plaats, die hij als heilig beschouwde. Als degene die in moeilijkheden was zelf niet kon gaan, dan liet hij iemand anders gaan. Werd het gebed verhoord dan ging de pelgrim nog een keer naar dezelfde plek om te bedanken. Het kon ook zo zijn dat iemand die voor veel problemen zorgde een pelgrimstocht moest ondernemen als boete. Het kon ook zijn dat iemand een goede daad wilde verrichten en zo ervoor te zorgen dat het kwaad uit zijn lichaam is. In het jodendom trok men ieder jaar van overal vandaan naar Jeruzalem. Daar stond de tempel op de berg Sion. Ze vierde daar ieder jaar het Paasfeest. Dit ritueel betekent voor hen de herdenking van hun Pagina 2 van 11

3 bevrijding uit hun Egyptische ballingsschap. Deze pelgrimstocht kon niet erg lang standhouden, want de tempel werd in 70 n.c. verwoest. Na de verwoesting waren er wel andere heilige plaatsen voor de joden Als je deel uit maakt van de Islamitische godsdienst heb je de verplichting om als gelovige minstens eenmaal in je leven een bezoek aan de heilige stad Mekka te maken. Als je dit gepresteerd hebt mag je jezelf een hadji (Mekkaganger) noemen en je hebt dan een goed aanzicht t.o.v. van je andere geloofsgenoten. In Mekka maken ze 7 ronden om de Kaäba, een prachtig versierde kubus. Ook bezoeken ze het water van de heilige bron Zemzem. Dit drinken ze en brengen het mee naar huis. De Mohammedanen maken ook pelgrimstochten naar: - Medina, het graf van de profeet - Jeruzalem, het graf van Mozes - Hebron, het graf van Abraham en Sara In het hindoeïsme heb je 2 soorten pelgrims, de beroeps pelgrims en de gelegenheidspelgrims. De beroepspelgrims trekken het hele jaar door hun land, deze groep bestaat uit 5 miljoen leden. Het is toch opmerkelijk dat er nog zoveel van zijn, omdat men tegenwoordig er eerder verkiest om een bestaan op te bouwen op een vaste plek. Dan zijn er ook nog de gelegenheidspelgrims die naar allerlei tempels trekken, maar vooral naar de rivier de Gagnes. Door hierin een bad te nemen wassen ze hun zonden af. Ook strooien ze het as van doden uit over de rivier en denken dat deze doden in het paradijs zullen komen. Één van de belangrijkste pelgrimsoorden in India is Hardwar, onderaan de Himalaya staan 2000 tempels en godenbeelden De laatste wereldgodsdienst die ik bekijk is het boeddhisme. De boeddhisten houden pelgrimstochten naar de geboorteplaats van Boeddha,naar de plaats waar Boeddha begon met zijn preken en naar de plaats waar hij stierf. Later kwamen er nog meer pelgrimsoorden bij in Kandy op het eiland Ceylon. Hier wordt een tand van Boeddha vereerd. Ook Birma wordt door de boeddhisten vereerd, hier worden 8 haren van Boeddha vereerd. DÉ BEDEVAARTSOORDEN In de Middeleeuwen waren er 3 beroemde pelgrimstochten: Santiago de Compostella, Rome en Jeruzalem en het Heilige land. Ik ga over deze 3 plaatsen zoeken waarom juist deze plaatsen zoveel pelgrims trokken Als eerste bekijk ik Santiago de Compostella. Santiago is een van de middeleeuwse steden in Spanje die het meest bewaard gebleven is en in deze stad zijn er velen kerken en kloosters. Opvallend in de stad is dat er zoveel pleinen zijn aangelegd, deze pleinen zijn aangelegd uit voorzorg voor de vele pelgrims die de stad bezoeken Santiago de Compostella is één van de belangrijkste bedevaartsoorden van de Latijnse christenheid geworden, nadat in de 9de eeuw bekend werd dat daar het lichaam van de apostel Jakobus de Meerdere was gevonden. Hij was één van de belangrijkste apostelen, maar in de bijbel is er weinig over hem te vinden. Buiten Spanje is hij bekend geworden door de pelgrimages en zijn symbolen, de Sint-Jakobsschelp Pagina 3 van 11

4 en het Zwaardkruis. Deze apostel werd rond het jaar 44 onthoofd en door zijn volgelingen naar het plaatsje Patron gebracht en daar begraven. Toen het bekend werd dat hij gevonden was wilden veel mensen dit zien en bereidden een pelgrimstocht voor. Het werd toen zelfs zo druk dat er extra pleinen moesten worden gelegd. De bedevaarten zijn voor de infrastructuur van Noordwest Spanje van belang geweest. De wegen naar Santiago moesten goed begaanbaar zijn en zo komt het dat er daar nu goede wegen liggen. De 2de stad die ik bekijk is Rome. Rome is een zeer bekende stad in Europa. In deze stad zijn er veel culturele monumenten en tempels. Het bekendste monument/tempel is natuurlijk het Colosseum. Deze stad is ook een bedevaartsoord, omdat in deze stad de twee apostelen Petrus en Paulus begraven zouden zijn. Deze twee apostelen worden beschouwd als pijlers van de Kerk. In deze stad zijn nog veel meer heiligen begraven. Iedere pelgrim zou deze stad dus wel eens willen bezoeken. De laatste stad die ik ga bekijken is Jeruzalem en het Heilige Land. Jeruzalem is natuurlijk altijd al een bekende stad geweest voor Christenen, omdat hier Jezus geboren werd. In de 3de en 4de eeuw werd Jeruzalem een christelijke bedevaartsplaats. Dat kwam omdat Constantijn de Grote de Heilige Grafkerk had laten bouwen. De pelgrims bezochten de kerkgebouwen waar Jezus was geweest. Ze wilde beleven wat Jezus ook beleefd had. Voor de pelgrims was het belangrijke aan Jeruzalem hetgeen wat er gebeurd was met Jezus, want ze vonden dat Jeruzalem helemaal geen heilige stad was. Het enige wat hen boeide, was Christus. Je kan dus wel stellen dat alle 3 de bedevaartsoorden bekend zijn geworden, omdat daar een heilige begraven of geweest is. De pelgrims wilden voelen wat Zij ook hebben gevoeld. WAAROM DE TOCHT?!?! Veel Middeleeuwers ondernamen de lange, gevaarlijke tocht maar waarom deden ze dat dan. In dit gedeelte ga ik met behulp van de volgende motieven proberen te vertelen waarom mensen een pelgrimstocht ondernemen. Ik behandel ze per motief: - Volksgeloof ( afwenden van ziekte of rampspoed ) - Opgelegde Bedevaart ( als straf ) - Verkrijgen van aflaten - Doorbreken van sleur/plezier - Behoefte aan avontuur Wanneer iemand ernstig ziek was ondernam diegene een pelgrimstocht. Als hij niet in staat was om het zelf te doen, dan liet hij een ander het doen. De pelgrim ging bidden op een plek die hij als heilige beschouwde. Als het gebed uitkwam en diegene was weer beter dan ging hij nog een keer naar dezelfde heilige plek om te bedanken wat voor hem gedaan was. Het duurde vaak lang voordat een gebed verhoord werd. Als je iemand kwaad gedaan hebt kon je voor straf een pelgrimstocht opgelegd worden door een priester. Als je gebiecht had voor je zonden en een priester vond het zo erg dan kon hij je dus een pelgrimstocht Pagina 4 van 11

5 opleggen. Dit werd dan gedaan om de boosdoener een tijdlang uit zijn gewone omgeving te houden, zodat hij geen wraak kon nemen. De plaats, lengte van de tocht en het tijdstip werd hem voorgeschreven. Sommige pelgrims deden een tocht om vanuit zichzelf een goede daad te verrichten en zo ervoor te zorgen dat ze geen kwaad in hun leven hadden. Andere deden het om zelf hun zonden kwijt te schelden en weer goed te maken Voor andere was een pelgrimstocht ook een vakantie en een spannend avontuur. Je had even niet met het dagelijkse leven te maken en kwam even los uit je omgeving, want het leven in de middeleeuwen was saai. Er was niets te beleven en je had behoefte aan avontuur om er toch nog iets van te maken in je leven en het niet zonder iets leuks voorbij te laten gaan. Zo n pelgrimstocht zorgde ervoor dat je meer van de wereld te zien kreeg en ook je kennis vergrootte. De pelgrims kwamen dan met grote verhalen terug en vertelde zo aan hun omgeving wat er allemaal nog meer is in de wereld. Ze stimuleerde dan ook de andere om een pelgrimstocht te maken. DEEL 2: KRUISTOCHTEN In dit deel ga ik het 2de deel van de vraagstelling bekijken en dat gaat over de Kruistochten. Dit gedeelte is onderverdeeld in de volgende drie delen: - Wat is een kruistocht precies (woordenboek en encyclopedie) - Hoeveel kruistochten zijn er geweest en omschrijven - Een beknopt verslag van de 1e Kruistocht WAT IS EEN KRUISTOCHT?!? In dit gedeelte geef ik een omschrijving van het begrip kruistocht m.b.v. een woordenboek en een encyclopedie. Daarna ga ik op zoek naar de oorzaken van de kruistochten. Als eerst dus de omschrijving van kruistochten uit het woordenboek: - 1 gewapende tocht in de Middeleeuwen om het Heilige Land te bevrijden - 2 georganiseerde, krachtige actie van een groep personen om een bepaald doel te bereiken Nu ga ik opzoeken wat de betekenis van het begrip kruistochten is in een encyclopedie en dat is: Kruistochten zijn militaire tochten uit de Middeleeuwen. Die tochten werden georganiseerd door Christenen en waren bedoeld om het Heilige Land uit handen van de moslims te houden. De eerste kruistocht begon in Het waren vaak gewelddadige tochten waarbij veel slachtoffers vielen. De kruistochten staan ook wel bekend als de 'Heilige Oorlog'. Een Kruistocht is dus eigenlijk een tocht met geweld en bedoeld om het Heilige Land te bevrijden. Het was eigenlijk zo dat de Christenen het Heilige Land wilden bevrijden van de Moslims. Krak des Chevalliers. Eén van de kruisvaarders kastelen die nog steeds overeind staat. HET ONTSTAAN VAN Na deze algemene omschrijving bekijk ik de oorzaken van de kruistochten. Pagina 5 van 11

6 In 1071 trok een groot Byzantijns leger van man op naar het oosten in opdracht van de Keizer. Het doel was om de Turken uit te roeien, omdat zij al een paar keer hun rijk waren binnengevallen. Het oosten was in hun bezit, nu alleen nog de vijand. Het leger was minder sterk dan ze dachten, want een slechte uitrusting en de helft bestond uit huurtroepen die alleen voor het geld vochten en niet voor het volk Toen ze in het oosten aankwamen hoorden ze dat de Turken hun eigen leger in de tegenaanval gestuurd hadden. De veldslag werd verloren, omdat de Sultan aanviel en er geen wachtposten waren waardoor ze ingedreven werden. De gevolgen voor de Byzantijnen waren vreselijk, want heel Klein-Azië werd van de Turken. Toch probeerde de Byzantijnen het nog een keer toen het Turkse Rijk uiteengevallen was en tegen elkaar vochten. De keizer had alles behalve soldaten en vroeg de paus in Rome om ridders. De Paus hielp hen dan ook en deelde aan iedereen mee dat de Turken in Palestina, het Heilige Land pelgrims doodden. De mensen kwamen in opstand en wilden Jeruzalem weer bevrijden. Ze riepen God wil dat wij Jeruzalem bevrijden De mensen maakten zich klaar voor de strijd tegen de Turken. De paus maakte van deze oorlog een Heilige Oorlog. Dat is een oorlog die God zelf wilde. Als mensen meehielpen kregen ze een aflaat. Hun bezittingen werden beschermt. Ze moesten een belofte afleggen en als ze die niet nastreefden dan konden ze gestraft worden De mensen gingen op kruistocht om de volgende redenen: - Ze hoopten Jeruzalem te bevrijden - Al hun zonden zouden worden vergeven en ze zouden in de hemel komen - Ze hoefden geen belasting meer te betalen - Vele hadden weinig te verliezen, want ze hadden toch al een slecht leven als horige - Slaven die op kruistocht gingen zouden erna en vrij mens worden - Ze wilde avontuur en probeerde roem en eer te halen De stad Aleppo DE KRUISTOCHTEN Er zijn in de Geschiedenis 9 Kruistochten geweest. Één van deze kruistochten was een kinderkruistocht die door de kinderen zelf werd georganiseerd, een opvallende gebeurtenis kan je dat wel noemen. Ik ga nu een overzicht maken van de kruistochten en daarbij noem ik de bekendste deelnemers, van wanneer tot wanneer hij was en wat er tijdens die kruistocht bereikt werd. De 1e kruistocht beschrijf ik later in een beknopt verslag. De 2e kruistocht De 2e kruistocht was van 1147 tot Lodewijk VII van Frankrijk stuurde een leger naar het Heilig Land. Daarna legden honderden christenen de kruisvaartbelofte af en de 2de kruistocht was begonnen. Ook de Duitse keizer Conrad III met zijn legers namen deel aan de kruistocht. De gevechten waren zo hevig dat de legers veel mensen verloren. In 1148 vielen ze de stad Damascus aan, maar het lukten ze niet om de stad in te nemen. Verslagen keerden Lodewijk en Conrad huiswaarts. De 2de kruistocht was een grote mislukking. Pagina 6 van 11

7 De 3e kruistocht De 3e kruistocht duurde van 1189 tot In Egypte kwam een nieuwe sultan aan de macht. Dat was Saladin een uitstekend legeraanvoerder. Hij vond dat de Christenen uit Jeruzalem weg moesten en kondigde de oorlog af. De moslims kwamen Palestina binnen. Ze versloegen het Christenleger, dat zich verdedigde tot de laatste man. De Heilige Stad werd ingenomen en de koning werd gevangen genomen. De kerken werden moskeeën, kruisen en kerkklokken werden stuk geslagen. De val van Jeruzalem veroorzaakte in het westen grote woede. Opnieuw waren de Christelijke in het heilige land in gevaar. De drie machtigste vorsten van het westen spanden zich in voor een nieuwe kruistocht. Het waren koning Richard Leeuwenhart van Engeland, keizer Frederik Barbarossa van Duitsland en koning Philips II Augustus van Frankrijk. Uit alle landen van Europa stroomden kruisvaarders toe. Met een leger van man trok Barbarossa op. Heel bekwaam leidde de keizer het leger tot de Zuidkust van Klein-Azië. Tot plotseling door het hele kamp gezegd werd dat de keizer dood was. Hij was verdronken in een rivier toen hij zich wou opfrissen. Maar de tocht ging door. Intussen hadden de Franse en de Engelse legers een andere weg gekozen. Die gingen overzee rechtstreeks naar het Heilige Land. Ze waren geland bij Akka in Palestina. De Duitse kruisvaarders sloten zich bij hen aan. Akka werd na hevige gevechten ingenomen maar Jeruzalem werd niet veroverd. Want er was een strijd om de macht ontstaan tussen de Christelijke aanvoerders. Richard Leeuwenhart won die strijd. De Franse koning ging met het grootste deel van zijn leger terug naar huis. Richard ging door met de oorlog tegen Saladin. Maar veel hielp het niet. De sultan beloofde dat de Christen drie jaar een stukje land mochten behouden. En dat ze op bedevaart naar het heilige graf mochten gaan, maar wel ongewapende groepjes. Richard Leeuwenhard ging na veel avonturen terug naar Engeland. Hij was daar 10 jaar niet geweest. De 4e kruistocht De 4e kruistocht duurde van 1202 tot Een van de belangrijkste gevolgen van de vestigingen van de westerse staatjes in het Oosten was geweest dat Venetië, Genua en Pisa er handelskantoren hadden opgericht die een goed lopende specerijenhandel onderhielden. De vierde kruistocht werd gehouden op het initiatief van Innocentius III en stond onder leiding van Bonifatius van Montferrat, Simon van Montfort, Villehardouin en Boudewijn IX (graaf van Vlaanderen en Henegouwen). Men veroverde voor Venetië de stad Zara in Dalmatië en ging op het voorstel van de troonpretendent in om zich te mengen in de opvolging te Constantinopel. De kruisvaarders veroverden de stad op 12 april 1204 en ze verkozen Boudewijn IX tot de eerste keizer van het Latijnse Keizerrijk, dat tot 1261 zou standhouden. Venetië kreeg grote voordelen in de handel en ook de hegemonie over de Middellandse Zee, aan Jeruzalem dachten ze niet meer. De 5e kruistocht De 5e kruistocht duurde van 1217 tot Het doel van deze kruistocht was de havenstad Damiate in Pagina 7 van 11

8 Egypte te veroveren. De kruistocht werd geleid door Jan van Brienne, ook Willem I van Holland deed mee. Jan van Brienne noemde zich de koning van Jeruzalem, maar Jeruzalem was nog steeds in handen van de moslims en die gaven het niet zo maar weg. Damiate werd veroverd en er werd hun een aanbod gedaan. Ze zouden het koninkrijk Jeruzalem krijgen als ze Egypte zouden verlaten. Ze deden het niet want ze wilde heel Egypte veroveren. Het lukte niet om Egypte te veroveren en zo kwam er een einde aan de 5e kruistocht De 6e kruistocht De 6e kruistocht duurde van en dus een lange kruistocht. In 1225 was de Duitse keizer Frederik II in het huwelijk getreden met de dochter van Jan van Brienne. Ter gelegenheid van dit huwelijk beloofde hij aan de paus een kruistocht te zullen ondernemen. Frederik de II wilde deze kruistocht maken door een compromispolitiek t.o.v. de Islam en zo de heilige plaatsen opstellen voor het westen. Hij vertrok eindelijk in 1228 met zijn leger naar het Oosten; hij sloot op 11 februari 1229 de Vrede van Jaffa met de Egyptische sultan, die de Christenen inderdaad een ruime bewegingsvrijheid gaf in Palestina. Frederik II liet zich op 12 maart 1229 tot koning van Jeruzalem kronen, wat bij de Frankische heren daar een geweldige reactie losmaakte. De Europese strijd tussen Welfen en Ghibellijnen kreeg nu een verlengstuk in het Oosten, wat erg nadelig zou zijn voor de strijd tegen de Islam. In 1244 ging Jeruzalem definitief voor het westen verloren. De 7e kruistocht De 7e kruistocht duurde van 1248 tot Alleen Lodewijk IX van Frankrijk wilde de toestand van Palestina verbeteren, dus hij vertrok vanuit Aigues-Mortes in 1248 samen met de Vlaamse graaf Willem van Dampierre en veroverde in 1249 de Egyptische stad Damiate. Het kruisleger werd overheerst door ziekte en heimwee en werd zo dus verslagen bij Mansoerain Lodewijk IX werd met zijn leger gevangen genomen en tegen een enorm losgeld vrijgelaten. Terwijl de meeste kruisvaarders toen huiswaarts keerden, ging Lodewijk IX naar Syrië, waar hij vervolgens vier jaar op versterking wachtte en de kuststeden in staat van verdediging bracht. Hij stuurde de Vlaamse franciscaan Willem van Ruysbroeck naar Möngke (de grote chan der Moluken) daar moest hij een bondgenootschap tegen de Islam opzetten ( ), maar dit lukte niet, dus keerde de koning terug naar Frankrijk. De 8e kruistocht De 8e kruistocht was in 1270, een hele korte kruistocht van maar één jaar. Na het vertrek van de kruisvaarders hadden de Manelukken daar gebruik van gemaakt en konden ze zo de laatste steunpunten in het Oosten veroveren. ze konden hiervan gebruik maken, omdat de Westerlingen steeds erge ruzies hadden, het waren ruzies tussen de Venetianen en de Genuezen. In 1265 vielen Caesarea en Arsuf in handen van de Islam en in 1266 Jafa en in 1268 viel Antiochië nog in handen van de Islam. Lodewijk IX maakte zich nogmaals klaar om terug naar Frankrijk te gaan. Zijn broer Karel van Anjou (pas koning van Napels geworden) haalde hem over om naar Tunis te zeilen. de koning deed dat en vertrok op 4 juli vanuit Aigues-Mortes samen met Gwijde van Dampierre, maar Lodewijk IX overleed tijdens de belegering in Tunis. Kroonprins Eduard van Engeland wilde graag in het bezit komen van Palestina, hij kon slechts een wapenstilstand bereiken (1272). Pagina 8 van 11

9 Kinderkruistocht In 1212 gebeurde er iets vreemds. Een Franse herdersjongen lukte het om een groot aantal kinderen op de been te brengen. Zij zouden het Heilige Land terug gaan winnen voor de christenen, want het lukte de volwassenen niet. Niemand kon hen tegenhouden. Zingend gingen de kinderen op weg. Onderweg leefden ze van het eten dat ze kregen van de bevolking en wat ze konden vinden. Duizenden jongens en meisjes bereikten de havenstad Marseille. Daar boden twee kooplieden hun schepen aan om te varen naar het Heilige Land. Deze kooplieden waren alleen bedriegers en de schepen voeren niet naar het Heilige Land maar naar Egypte. Daar werden de kinderen verkocht als slaven. Ook vanuit Duitsland vertrok een kinderkruistocht. Deze kinderen kwamen niet verder dan Zuid-Italië en daar werden ze gelukkig tegen gehouden door een bisschop. Anders zouden ook deze kinderen verkocht worden als slaven. Ze stuurde de kinderen terug naar huis, maar veel van hun haalde het niet door honger en vermoeidheid. VERSLAG VAN DE 1E KRUISTOCHT In dit gedeelte maak ik een beknopt maar helder verslag van de 1e kruistocht, wie en waarom er aan meededen. Het begin van de kruistochten begon op 27 november 1095, toen Paus Urbanus II een oproep deed. In zijn oproep riep hij alle mensen op om Jeruzalem te bevrijden en hij riep dat hij en niemand anders dé macht had in Europa. Er vertrok binnen de kortste keren een volksmassa aan mensen. Onder leiding van Peter en Wouter zonder Have vertrokken ze in de richting van Constantinopel. Tijdens de tocht maakte ze veel schade in jodengetto s, maar in de Balkan en in Klein-Azië werden ze uitgemoord door de bevolking daar. maliënkolder De 1e Kruistocht duurde van 1096 tot 1099 en stond onder leiding van de pauselijke legaat Adhemar van Monteil, de bisschop van Le Puy. Deze pauselijke legaat had vier legers ter beschikking. Hij liet alle vier de legers een andere weg nemen om zo weer samen te komen in Constantinopel. In Constantinopel zouden ze worden toegevoegd bij de Byzantijnse troepen om de Seldjoeken in Anatolië en de moslims in Syrië en Palestina aan te vallen. De legers trokken dus langs verschillende wegen naar Constantinopel. De legers stonden onder leiding van: - Het Lotharingse leger stond onder leiding van Godfried van Bouillon, hertog van Neder-Lotharingen. - de Noormannen van Zuid-Italië onder leiding van Bohemund van Tarente. - het leger van de Provençalen onder leiding van Raymond van Toulouse. - de ridders uit Noord-Frankrijk en Vlaanderen onder leiding van Robert van Normandië en graaf Robrecht II van Jeruzalem. Eind 1096 kwamen ze aan in Constantinopel, maar een tegenvaller was dat Alexius I hen niet wilde overzetten naar Klein-Azië. De legers moesten van hem de soevereiniteit van de keizer over het gebied dat verovert moest worden erkennen, anders werden ze niet doorgelaten. In mei 1097 begon het leger Anatolië en ze gingen verder naar Antiochië (okt. 1097). Het duurde langer voordat deze stad veroverd werd, omdat het moeilijk was de bevolking daar te verslaan en het lukte pas op 3 juni Ondertussen was er ruzie ontstaan tussen de Frankische baronnen. Boudewijn van Pagina 9 van 11

10 Boulogne had zich in Edessa gevestigd en er een graafschap gesticht. Verder was er onenigheid tussen Bohemund van Tarente en Raimond van Toulouse over het bezit van Antiochië. Pas in jan konden ze naar Jeruzalem om dat te gaan veroveren. Ondertussen was Jeruzalem van de Egyptenaren geworden, nadat die ook een aanval hadden gedaan en zo in het bezit van Jeruzalem kwamen. Na het een aantal keren geprobeerd te hebben lukten het de Christenen het toch om hun Heilige Stad te veroveren. De kruisvaarders veroverden de Heilige Stad op 15 juli 1099, maar ze waren zo trots dat ze zich lieten verleiden om de onschuldige bevolking uit te moorden. Aan Godfried van Bouillon werd de koningskroon aangeboden en hij werd zo de Beschermer van het Heilige Graf. CONCLUSIE In de conclusie vat ik heel kort deel 1 en 2 samen en geef ik een antwoord op de hoofdvraag: Was de 1e Kruistocht een Pelgrimstocht??? In deel 1 heb ik verteld dat een Pelgrimstocht een tocht is die pelgrims maken om hun Heilige plaats in de wereld te bezoeken, dat kan overal zijn. Voor het ene geloof gelden andere heilige plaatsen dan voor het andere geloof, maar ieder geloof kent pelgrimstochten. Hoe sterk een pelgrimstocht leeft per geloof is natuurlijk zeer verschillend. Er zijn in de wereld drie zéér bekende bedevaartsoorden: Santiago de Compostella, Jeruzalem en het Heilige Land en Rome. Deze plaatsen worden nog steeds vaak bezocht. Middeleeuwers deden pelgrimstochten vaak om avontuur te beleven en even weg zijn uit hun omgeving om wat te leren van de wereld. Een pelgrimstocht kon ook opgelegd worden door priesters. In deel 2 heb ik alles verteld wat te maken heeft met kruistochten. Een kruistocht is een gewapende tocht om een heilig gebied te veroveren om zo in je bezit te krijgen. Er zijn maar liefst 9 kruistochten geweest, waarvan 1 kinderkruistocht Na het bestuderen van alle informatie bleek dat de 1e Kruistocht inderdaad een pelgrimstocht was. Tijdens een film in de klas werd er gezegd: Kruistochten worden gedaan door gewapende pelgrims. Deze zin heeft mij sterk overtuigd dat de 1e Kruistocht een pelgrimstocht was. Het kwam ook omdat de kruisridders het doel hadden in de 1e Kruistocht om, de Heilige Stad, Jeruzalem te bevrijden en pelgrims hebben ook het doel om hun Heilige Stad te bezoeken. Een nadeel voor de pelgrims was dat Jeruzalem niet in handen van de christenen was en die probeerde ze door middel van een Kruistocht terug te winnen, zodat ze weer gewoon hun heilige stad konden bezoeken NAWOORD Ik heb deze P.O. met plezier gemaakt, omdat het leuk is om eens iets meer te leren over wat er allemaal gebeurt is voor de Wereldoorlogen, want dat onderwerp wordt vaak het meest behandeld. Ik denk dat deze Praktische Opdracht ieder jaar in de 4de gemaakt moet worden, omdat je er echt wat van leert. Een nadeel is wel dat je er meer tijd voor nodig had dan dat ik in het begin dacht. Pagina 10 van 11

11 LITERATUURLIJST - Woordenboek Nederlands Koenen, Utrecht Voorst van Beest, van C.W., De pelgrimstochten, Bussum Prof. Dr. C.D.J. Brandt, Kruisvaarders naar Jeruzalem, Encarta Encyclopedie 2000 (PC) - Uitgave van Reader s Digest N.V. BRONVERMELDING Ik heb de volgende sites bezocht en gebruikt, de meeste voor kruistochten: geloven.htm#_Jeruzalem_in_het_christendom Pagina 11 van 11

6,4. Werkstuk door N woorden 24 februari keer beoordeeld. Geschiedenis

6,4. Werkstuk door N woorden 24 februari keer beoordeeld. Geschiedenis Werkstuk door N. 1928 woorden 24 februari 2012 6,4 61 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Voorwoord: Ik heb voor dit onderwerp gekozen omdat: ik meer wilde weten hoe de kruistochten zijn ontstaan. De hoofdstukken

Nadere informatie

Onderzoeksvraag; welke motieven leidden in de middeleeuwen tot de kruistochten?

Onderzoeksvraag; welke motieven leidden in de middeleeuwen tot de kruistochten? Onderzoeksvraag; welke motieven leidden in de middeleeuwen tot de kruistochten? Rond 1080 bedreigen de minder tolerante Seldjoeken Constantinopel. Het werd voor christelijke pelgrims steeds moeilijker

Nadere informatie

De grote tempel van Abydos die voor Osiris is gebouwd. Abydos was tussen 3100 tot 2755 v.c. de begraafplaats van de meeste Egyptische farao s.

De grote tempel van Abydos die voor Osiris is gebouwd. Abydos was tussen 3100 tot 2755 v.c. de begraafplaats van de meeste Egyptische farao s. Praktische-opdracht door een scholier 3910 woorden 24 maart 2003 6,1 165 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding Om de vraag was de 1e kruistocht een pelgrimstocht te beantwoorden, moest ik eerst gaan

Nadere informatie

Samenvattingen Geloof ABC

Samenvattingen Geloof ABC Samenvattingen Geloof ABC Info 1ABC: Wat is geloof? Het gaat in dit project om de belangrijkste wereldgodsdiensten: jodendom, christendom, islam, hindoeïsme en boeddhisme. Deze godsdiensten geven antwoorden

Nadere informatie

De kruistochten. God wil het! Steden en Staten

De kruistochten. God wil het! Steden en Staten prehistorie 42 oudheid 3000 v. Chr. 2500 v. Chr. 2000 v. Chr. 1500 v. Chr. Steden en Staten De kruistochten In de woonkamer van familie Vos hangt een klok met Romeinse cijfers. Jos en Mirthe willen graag

Nadere informatie

Samenvattingen Geloof ABC

Samenvattingen Geloof ABC Samenvattingen Geloof ABC Info 1ABC: Wat is geloof? Het gaat in dit project om de belangrijkste wereldgodsdiensten: jodendom, christendom, islam, hindoeïsme en boeddhisme. Deze godsdiensten geven antwoorden

Nadere informatie

De Middeleeuwen - De Kruistochten

De Middeleeuwen - De Kruistochten De Middeleeuwen - De Kruistochten DEEL 3: De Tweede, Derde en Vierde Kruistocht De nieuwe staatjes van de kruisridders Na de bevrijding van Jeruzalem boden de ridders de dappere Godfried van Bouillon de

Nadere informatie

Toetsvragen Geschiedenis Toelatingstoets Pabo. Tijdvak 3 Toetsvragen

Toetsvragen Geschiedenis Toelatingstoets Pabo. Tijdvak 3 Toetsvragen Tijdvak 3 Toetsvragen 1 Op veel afbeeldingen wordt de Romeinse keizer Constantijn als een heilige afgebeeld met een stralenkrans om zijn hoofd. Welke reden was er om Constantijn als christelijke heilige

Nadere informatie

Tijdwijzer. Het begin. Voor en na Christus

Tijdwijzer. Het begin. Voor en na Christus 138 Tijdwijzer Het begin Op deze tijdbalk past niet de hele geschiedenis van de mens. Er lopen namelijk al zo n 100.000 jaar mensen rond op aarde. Eigenlijk zou er dus nog 95.000 jaar bij moeten op de

Nadere informatie

Brandaan. Geschiedenis WERKBOEK

Brandaan. Geschiedenis WERKBOEK 7 Brandaan Geschiedenis WERKBOEK 7 Brandaan Geschiedenis WERKBOEK THEMA 4 Eindredactie: Monique Goris Leerlijnen: Hans Bulthuis Auteurs: Juul Lelieveld, Frederike Pals, Jacques van der Pijl Controle historische

Nadere informatie

5,7. Werkstuk door een scholier 3202 woorden 29 april keer beoordeeld. Geschiedenis INLEIDING

5,7. Werkstuk door een scholier 3202 woorden 29 april keer beoordeeld. Geschiedenis INLEIDING Werkstuk door een scholier 3202 woorden 29 april 2002 5,7 222 keer beoordeeld Vak Geschiedenis INLEIDING Ik heb voor dit onderwerp gekozen omdat ik een boek heb gelezen van Thea Beckman met de titel "kruistocht

Nadere informatie

Werkbladen Voortgezet onderwijs. Naam leerling:

Werkbladen Voortgezet onderwijs. Naam leerling: Werkbladen Voortgezet onderwijs Naam leerling: Inhoud: Uitleg werkbladen Deze werkbladen horen bij de film Jerusalem. Een film die gaat over Jeruzalem, een van de oudste steden ter wereld. Ontdek waarom

Nadere informatie

Naam: VAN WILLIBRORD tot Statenbijbel

Naam: VAN WILLIBRORD tot Statenbijbel Naam: VAN WILLIBRORD tot Statenbijbel Willibrord Willibrord werd geboren als zoon van pas bekeerde ouders en werd als zevenjarige jongen door zijn vader Wilgis toevertrouwd aan het klooster van Ripon nabij

Nadere informatie

Een weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor het Christendom. Naam:

Een weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor het Christendom. Naam: Een weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor het Christendom Naam: Het Christendom Hallo, dit is de vragenlijst die hoort bij de website over geestelijke stromingen. Je kunt de website vinden

Nadere informatie

Christendom. Wat uit dit geloof spreekt je aan?

Christendom. Wat uit dit geloof spreekt je aan? Christendom In Christendom zijn de Bijbel en Jezus het belangrijkste. In de wereld is het de grootste godsdienst, gevolgd door de Islam. In het Christendom geloven de mensen in één God, die uit Drie Personen

Nadere informatie

Verslag Geschiedenis Tijdvakkendossier tijdvak 2: tijd van Grieken en Romeinen

Verslag Geschiedenis Tijdvakkendossier tijdvak 2: tijd van Grieken en Romeinen Verslag Geschiedenis Tijdvakkendossier tijdvak 2: tijd van Grieken en Romeinen Verslag door Lotte 1570 woorden 19 juni 2017 3 4 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Tijdvak: Tijd van Grieken

Nadere informatie

Les 3 Religie(s) in Nederland

Les 3 Religie(s) in Nederland Les 3 Religie(s) in Nederland? 16 Les 3 Religie(s) in Nederland 1. De spirituele supermarkt rooms-katholieke kerk islam boeddhisme meditatie U bent één van de sprekers op een cursusdag over religies en

Nadere informatie

Galaten 1. Begin van de brief

Galaten 1. Begin van de brief Galaten 1 Begin van de brief Paulus groet de christenen in Galatië 1-3 Dit is een brief van Paulus aan de christenen in de provincie Galatië. Allereerst dit: Ik ben niet door mensen aangesteld als apostel,

Nadere informatie

14 God ging steeds voor hen uit, overdag in een wolk, s nachts in licht en vuur.

14 God ging steeds voor hen uit, overdag in een wolk, s nachts in licht en vuur. Psalmen Psalm 78 1 Een lied van Asaf. De lessen van het verleden Luister allemaal naar mijn woorden. Luister goed, want ik wil jullie iets leren. 2 Wijze woorden wil ik spreken, wijze woorden over het

Nadere informatie

Hendrik I van Brabant: Leuven, ca Keulen, 5 september 1235

Hendrik I van Brabant: Leuven, ca Keulen, 5 september 1235 Hendrik I van Brabant: Leuven, ca. 1165 - Keulen, 5 september 1235 Hendrik I was hertog van Brabant vanaf 1183 en hertog van Neder-Lotharingen vanaf 1190. Hij wordt ook Hendrik de Krijgshaftige genoemd.

Nadere informatie

Verspreiding christendom vmbo12

Verspreiding christendom vmbo12 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content 12 july 2018 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie https://maken.wikiwijs.nl/62161 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van

Nadere informatie

Kaart op het einde van het Romeinse Rijk

Kaart op het einde van het Romeinse Rijk Kaart op het einde van het Romeinse Rijk 1 Belangrijk in deze periode Door onvruchtbare gronden en een sterk groeiende bevolking moeten de Germanen vanuit Midden- Europa op zoek naar een nieuw woongebied.

Nadere informatie

Opdracht Geschiedenis Bohemund

Opdracht Geschiedenis Bohemund Opdracht Geschiedenis Bohemund Opdracht door een scholier 4972 woorden 23 mei 2006 6 12 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Opdracht: A. De 1e Kruistocht In het jaar 1095 wilde de paus Urbanus het Heilige

Nadere informatie

5,1. Samenvatting door Anoniem 686 woorden 2 maart keer beoordeeld. Geschiedenis. Hoofdstuk 3 De tijd van monniken en ridders.

5,1. Samenvatting door Anoniem 686 woorden 2 maart keer beoordeeld. Geschiedenis. Hoofdstuk 3 De tijd van monniken en ridders. Samenvatting door Anoniem 686 woorden 2 maart 2013 5,1 27 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Hoofdstuk 3 De tijd van monniken en ridders. Paragraaf 1 De Romeinen trekken zich terug. 1. Welke

Nadere informatie

2

2 1 2 3 4 5 6 Mt 16,21 7 8 9 10 Ze spraken met elkaar over alles wat er gebeurd was. 15 Terwijl ze zo liepen te praten, kwam er iemand bij hen lopen. Het was Jezus, 16 maar de leerlingen herkenden hem niet.

Nadere informatie

Kruistochten -> In de late middeleeuwen word religie zo belangrijk dat er steeds meer kerken en gelovigen komen. (religie = het geloof)

Kruistochten -> In de late middeleeuwen word religie zo belangrijk dat er steeds meer kerken en gelovigen komen. (religie = het geloof) Samenvatting door N. 1262 woorden 24 maart 2014 7.2 7 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Thema's maatschappijleer Kruistochten -> In de late middeleeuwen word religie zo belangrijk dat er steeds

Nadere informatie

ONLINE BIJBELSTUDIE VOOR JONGEREN

ONLINE BIJBELSTUDIE VOOR JONGEREN STUDIONLINE JAARGANG 2, NR. 10 ONLINE BIJBELSTUDIE VOOR JONGEREN DL 2 D O M I N E E O N L I N E. O R G Vierhonderd jaar geleden vergaderde de synode in Dordrecht. Je weet inmiddels wat een synode is: een

Nadere informatie

Geschiedenis kwartet Tijd van jagers en boeren

Geschiedenis kwartet Tijd van jagers en boeren Geschiedenis kwartet jagers en boeren jagers en boeren jagers en boeren Reusachtige stenen die door mensen op elkaar gelegd zijn. Zo maakten ze een begraafplaats. * Hunebedden * Drenthe * Trechterbekers

Nadere informatie

Het Christendom in Rome

Het Christendom in Rome Het Christendom in Rome Paragraaf 1: De weg van het Christendom naar Rome Het Christendom is ontstaan doordat men ging geloven dat jezus uit de dood opstond en de zoons van god was. De laatste woorden

Nadere informatie

Spreekbeurt Levensbeschouwing Islam

Spreekbeurt Levensbeschouwing Islam Spreekbeurt Levensbeschouwing Islam Spreekbeurt door een scholier 1817 woorden 6 juni 2007 6,5 164 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing 1. Inleiding Ik doe mijn eindpresentatie over de Islam. Eerst wilde

Nadere informatie

Frederik Smekens Vak:Godsdienst Opdracht: de 7 deugden in het Christendom

Frederik Smekens Vak:Godsdienst Opdracht: de 7 deugden in het Christendom Frederik Smekens Vak:Godsdienst Opdracht: de 7 deugden in het Christendom De zeven deugden bestaan al heel lang. Al sinds het begin van de mensheid. Adam zat alleen in het hemelse rijk. Hij verveelde zich

Nadere informatie

Sofie Van Butsele Scriptie Stadsvisioenen Les 7, 2 de graad

Sofie Van Butsele Scriptie Stadsvisioenen Les 7, 2 de graad TITEL ACTIVITEIT beschrijving: Wat geloof jij? 2 de graad Beginsituatie: De leerlingen hebben in eerdere lessen gewerkt rond geloven vroeger en nu. Daarin zijn hoogstwaarschijnlijk al verschillende godsdiensten

Nadere informatie

Inleiding Christendom

Inleiding Christendom Wie zijn de grondleggers van het christendom? Jezus zei: Ga dus op weg en maak alle volken tot mijn leerlingen, door hen te dopen in de naam van de Vader en de Zoon en de heilige Geest, en hun te leren

Nadere informatie

Geschiedenis hoofdstuk 3

Geschiedenis hoofdstuk 3 Geschiedenis hoofdstuk 3 Romeinse rijk 500 v Christus 500 na Christus Rome de eeuwige stad : deze stad bestaat al eeuwenlang. De tijdlijn Het Romeinse rijk begint 500v Chr. En eindigt 500 na Christus.

Nadere informatie

Werkstuk Levensbeschouwing Boeddhisme

Werkstuk Levensbeschouwing Boeddhisme Werkstuk Levensbeschouwing Boeddhisme Werkstuk door een scholier 1820 woorden 26 januari 2005 4,5 1 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Leed van boeddhist is diep én anders Hoe denken de Boeddhisten

Nadere informatie

3. Door de kruistochten werden de wegen naar het Oosten weer bekend en werd

3. Door de kruistochten werden de wegen naar het Oosten weer bekend en werd Samenvatting door M. 1059 woorden 9 december 2013 6 13 keer beoordeeld Vak Geschiedenis 3.2 Waardoor de handel herleeft in de hoge middeleeuwen 1. Handelaren gingen zicht weer organiseren en gingen samenwerken

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 De Romeinen

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 De Romeinen Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 De Ro Samenvatting door S. 1180 woorden 29 maart 2016 6,4 11 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Hoofdstuk 5 De Ro Paragraaf 1 t/m 7 1 Van dorp

Nadere informatie

Verspreiding christendom vmbo12

Verspreiding christendom vmbo12 banner Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content 19 juni 2017 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/62161 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van

Nadere informatie

Dagboek Sebastiaan Matte

Dagboek Sebastiaan Matte Vraag 1 van 12 Dagboek Sebastiaan Matte Uit het dagboek van Sebastiaan Matte: "Ik ben vandaag bij een hagenpreek geweest, in de duinen bij Overveen. Wel duizend mensen uit de stad waren bij elkaar gekomen

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Kruistochten

Werkstuk Geschiedenis Kruistochten Werkstuk Geschiedenis Kruistochten Werkstuk door een scholier 1571 woorden 15 mei 2003 4,7 85 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Veel van onze gebruiken zijn eigenlijk niet echt van ons. Veel gebruiken komen

Nadere informatie

EEN PRINS WORDT EEN HERDER

EEN PRINS WORDT EEN HERDER Bijbel voor Kinderen presenteert EEN PRINS WORDT EEN HERDER Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: M. Maillot en Lazarus Aangepast door: E. Frischbutter en Sarah S. Vertaald door: Erna van Barneveld

Nadere informatie

EEN PRINS WORDT EEN HERDER

EEN PRINS WORDT EEN HERDER Bijbel voor Kinderen presenteert EEN PRINS WORDT EEN HERDER Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: M. Maillot en Lazarus Aangepast door: E. Frischbutter en Sarah S. Vertaald door: Erna van Barneveld

Nadere informatie

JESAJA ZIET IN DE TOEKOMST

JESAJA ZIET IN DE TOEKOMST Bijbel voor Kinderen presenteert JESAJA ZIET IN DE TOEKOMST Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Jonathan Hay Aangepast door: Mary-Anne S. Vertaald door: Erna van Barneveld Geproduceerd door:

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Romeinen, Het Romeinse Rijk

Samenvatting Geschiedenis Romeinen, Het Romeinse Rijk Samenvatting Geschiedenis Romeinen, Het Romeinse Rijk Samenvatting door een scholier 1951 woorden 29 januari 2006 6,3 340 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Het Romeinse Rijk. 1)

Nadere informatie

Pasen (de opstanding) En dan in vers 36: De Heere is waarlijk opgestaan en daar gaan we over lezen in Lucas 24:33

Pasen (de opstanding) En dan in vers 36: De Heere is waarlijk opgestaan en daar gaan we over lezen in Lucas 24:33 - 1 - Pasen (de opstanding) De Heere is waarlijk opgestaan en daar gaan we over lezen in Lucas 24:33 De Heere Jezus had Zich tijdens het avondeten aan de twee Emmaüsgangers als de opgestane Heer geopenbaard.

Nadere informatie

Kruistocht in Spijkerboek opdracht

Kruistocht in Spijkerboek opdracht Kruistocht in Spijkerboek opdracht In het boek Kruistocht in Spijkerbroek van Thea Beckman gaat het over Dolf Wega. Hij komt via een tijdmachine in de Middeleeuwen. Jullie gaan hem helpen om op een aantal

Nadere informatie

Bijbelstudie Door het geloof I

Bijbelstudie Door het geloof I Bijbelstudie 1 Bijbelstudie Door het geloof I Kaïn en Abel Genesis 4:1-16 Wat voor werk deed Kaïn? Een welk beroep deed zijn broer Abel? Kain- landbouwer Abel- schaapherder a. Waarom niet, denk je? De

Nadere informatie

6.4. Praktische-opdracht door een scholier 5282 woorden 4 februari keer beoordeeld. Geschiedenis. De Eerste Kruistocht.

6.4. Praktische-opdracht door een scholier 5282 woorden 4 februari keer beoordeeld. Geschiedenis. De Eerste Kruistocht. Praktische-opdracht door een scholier 5282 woorden 4 februari 2005 6.4 217 keer beoordeeld Vak Geschiedenis De Eerste Kruistocht Inhoudsopgave Inleiding Deelvragen: 1. Wat was de aanleiding tot de eerste

Nadere informatie

Jan zonder Vrees (hertog): Dijon, 28 mei 1371 Montereau, 10 september 1419

Jan zonder Vrees (hertog): Dijon, 28 mei 1371 Montereau, 10 september 1419 Jan zonder Vrees (hertog): Dijon, 28 mei 1371 Montereau, 10 september 1419 Hij was hertog van Bourgondië. Hij werd geboren in Dijon en was de oudste zoon van Filips de Stoute, hertog van Bourgondië en

Nadere informatie

Jezus blijft altijd bij ons

Jezus blijft altijd bij ons Eerste Communieproject 46 Jezus blijft altijd bij ons Jezus staat op uit het graf Jezus is dood. In les 7 heb je gezien dat Jezus wordt vermoord. De vrienden van Jezus zijn bedroefd. Ze leggen Hem in een

Nadere informatie

Kennismakingsvragen:

Kennismakingsvragen: Kennismakingsvragen: 1. Als je op een onbewoond eiland belandde, welke 3 dingen zou je dan in ieder geval bij je willen hebben? 2. Wat is je vroegste jeugdherinnering? 3. Wat heeft je doen besluiten om

Nadere informatie

Naam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn

Naam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn Naam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn Filips II In 1566, meer dan vierhonderd jaar geleden, zijn veel mensen boos. Er is onrust in de Nederlanden. Er zijn spanningen over het geloof, veel mensen

Nadere informatie

Filippenzen 1. Begin van de brief

Filippenzen 1. Begin van de brief Filippenzen 1 Begin van de brief Paulus groet de christenen in Filippi 1 Dit is een brief van Paulus, aan alle mensen in de stad Filippi die dankzij Jezus Christus bij God horen. De brief is ook voor de

Nadere informatie

3000 v. Chr v. Chr v. Chr v. Chr.

3000 v. Chr v. Chr v. Chr v. Chr. 18 prehistorie oudheid 3000 v. Chr. 2500 v. Chr. 2000 v. Chr. 1500 v. Chr. Romeinen Het Romeinse rijk Jos en Mirthe staan voor opa s boekenkast. Opa, vraagt Mirthe, heeft u ook boeken over de Romeinen?

Nadere informatie

Kolossenzen 1. Begin van de brief

Kolossenzen 1. Begin van de brief Kolossenzen 1 Begin van de brief Paulus groet de christenen in Kolosse 1-2 Dit is een brief van Paulus aan de christenen in de stad Kolosse. Ik ben een apostel van Jezus Christus. Dat is Gods wil. Ik schrijf

Nadere informatie

Karel de Grote Koning van het Frankische Rijk

Karel de Grote Koning van het Frankische Rijk Karel de Grote Koning van het Frankische Rijk Eén van de bekendste koningen uit de Middeleeuwen is Karel de Grote. Hij leeft zo'n 1300 jaar geleden, waar hij koning is van het Frankische rijk. Dat rijk

Nadere informatie

Een nieuwe manier van bouwen

Een nieuwe manier van bouwen Steden en staten LES 3 DE MACHT VAN DE KERK In s-hertogenbosch bouwt men een kathedraal. Daar ga ik mijn stenen verkopen aan de bouwmeester. JE LEERT wat er zo bijzonder is aan een kathedraal; wat een

Nadere informatie

JEREMIA, DE MAN VAN TRANEN

JEREMIA, DE MAN VAN TRANEN Bijbel voor Kinderen presenteert JEREMIA, DE MAN VAN TRANEN Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Jonathan Hay Aangepast door: Mary-Anne S. Vertaald door: Erna van Barneveld Geproduceerd door:

Nadere informatie

Limburg tussen staf en troon 1000 jaar graafschap Loon. les 1: Wie waren de graven van Loon

Limburg tussen staf en troon 1000 jaar graafschap Loon. les 1: Wie waren de graven van Loon Limburg tussen staf en troon 1000 jaar graafschap Loon les 1: Wie waren de graven van Loon Na deze les kan je de geschiedenis van het graafschap Loon aanduiden op je tijdbalk; kan je informatie opzoeken

Nadere informatie

Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten

Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten Van de oogst van hun land en van hun dieren Jagers & boeren Wat

Nadere informatie

Fulco V van Anjou: ca Jeruzalem, 12 november 1143

Fulco V van Anjou: ca Jeruzalem, 12 november 1143 Fulco V van Anjou: ca. 1091 Jeruzalem, 12 november 1143 Fulco V de Jonge ook wel Fulco I van Jeruzalem was een zoon van graaf Fulco IV van Anjou en Bertrada van Montfort. Hij was graaf van Anjou van 1109

Nadere informatie

2 Petrus 1. Begin van de brief

2 Petrus 1. Begin van de brief 2 Petrus 1 Begin van de brief Petrus groet alle christenen 1 Dit is een brief van Simon Petrus, een dienaar en apostel van Jezus Christus. Aan alle mensen die zijn gaan geloven. Jullie geloof is net zo

Nadere informatie

Preek over Markus 8: Broeders, zusters, jong en oud,

Preek over Markus 8: Broeders, zusters, jong en oud, Preek over Markus 8: 27-33 Broeders, zusters, jong en oud, Vandaag gaat het over de belangrijkste vraag die een mens zich maar kan stellen. Het is de vraag die Jezus hier stelt aan zijn vrienden en die

Nadere informatie

Wie overleed en waar was het volk toen?

Wie overleed en waar was het volk toen? Het water van Meriba. Wie overleed en waar was het volk toen? Numeri 20:1 1 De Israëlieten kwamen in de woestijn Zin, heel de gemeenschap, in de eerste maand, en het volk bleef in Kades. Daar stierf Mirjam,

Nadere informatie

1 Tessalonicenzen 1. Begin van de brief

1 Tessalonicenzen 1. Begin van de brief 1 Tessalonicenzen 1 Begin van de brief Paulus groet de christenen in Tessalonica 1 Dit is een brief van Paulus, Silvanus en Timoteüs, aan de christenen in de stad Tessalonica. Jullie horen bij God, de

Nadere informatie

Handelingen 1 : 1 Het eerste boek heb ik gemaakt, o Theófilus, over alles wat Jezus begonnen is te doen én te onderwijzen

Handelingen 1 : 1 Het eerste boek heb ik gemaakt, o Theófilus, over alles wat Jezus begonnen is te doen én te onderwijzen Van: Schrijver? Aan: Theófilus 1) 2) 3) 4) Lukas 1 : 4 Handelingen 1 : 1 Het eerste boek heb ik gemaakt, o Theófilus, over alles wat Jezus begonnen is te doen én te onderwijzen Handelingen 16 : 10 Toen

Nadere informatie

Jezus zei tegen Petrus: "En u, als u eens tot inkeer gekomen bent, versterk dan uw broeders.", vlak voor zijn ontkenning (Lukas 22:32) Petrus

Jezus zei tegen Petrus: En u, als u eens tot inkeer gekomen bent, versterk dan uw broeders., vlak voor zijn ontkenning (Lukas 22:32) Petrus Les 6 voor 11 augustus 2018 Jezus zei tegen Petrus: "En u, als u eens tot inkeer gekomen bent, versterk dan uw broeders.", vlak voor zijn ontkenning (Lukas 22:32) Petrus vervulde die opdracht door naar

Nadere informatie

germaans volk), een sterke Franse groepering. Ze verkochten haar aan de Engelsen die haar beschuldigden van ketterij (het niet-geloven van de kerk).

germaans volk), een sterke Franse groepering. Ze verkochten haar aan de Engelsen die haar beschuldigden van ketterij (het niet-geloven van de kerk). Jeanne d'arc Aan het begin van de 15de eeuw slaagden de Fransen er eindelijk in om de Engelsen uit hun land te verdrijven. De strijd begon met een vrouw die later een nationale heldin werd, van de meest

Nadere informatie

Hoeveel koningen besloten om Gibeon aan te vallen en wat was de reden hiervoor?

Hoeveel koningen besloten om Gibeon aan te vallen en wat was de reden hiervoor? De slag bij Gibeon. Hoeveel koningen besloten om Gibeon aan te vallen en wat was de reden hiervoor? Jozua:10:4-5 4 Kom naar mij toe en help mij, en laten wij Gibeon verslaan, omdat het vrede gesloten heeft

Nadere informatie

De Franse keizer Napoleon voerde rond 1800 veel oorlogen in Europa. Hij veroverde verschillende gebieden, zoals Nederland en België. Maar Napoleon leed in 1813 een zware nederlaag in Duitsland. Hij trok

Nadere informatie

TIJD VAN MONNIKEN EN RIDDERS. 732: Karel Martel verslaat de Arabieren bij Poitiers

TIJD VAN MONNIKEN EN RIDDERS. 732: Karel Martel verslaat de Arabieren bij Poitiers Monniken en Ridders Het Frankische rijk TIJD VAN MONNIKEN EN RIDDERS 400 500 700 600 800 732: Karel Martel verslaat de Arabieren bij Poitiers 1000 500 732: Karel de Grote overlijdt en wordt begraven te

Nadere informatie

Naam: FLORIS DE VIJFDE

Naam: FLORIS DE VIJFDE Naam: FLORIS DE VIJFDE Floris V leefde van 1256 tot 1296. Hij was een graaf, een edelman. Nederland zag er in de tijd van Floris V heel anders uit dan nu. Er woonden weinig mensen. Verschillende edelen

Nadere informatie

Het Frankische rijk. Bedreigd door de islam. Monniken en Ridders

Het Frankische rijk. Bedreigd door de islam. Monniken en Ridders prehistorie 32 oudheid 3000 v. Chr. 2500 v. Chr. 2000 v. Chr. 1500 v. Chr. Monniken en Ridders Het Frankische rijk Jos staat in een hoek van de kringloopwinkel in een grote doos te grabbelen. Hij rommelt

Nadere informatie

Dit omvat de boeken van de joden over hun geloof in god. Hierin kun je lezen over:

Dit omvat de boeken van de joden over hun geloof in god. Hierin kun je lezen over: Samenvatting door een scholier 1098 woorden 6 juni 2005 6,2 41 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Levensbeschouwing 4.2. De bijbel De bijbel is het belangrijkste heilige boek van christenen. Pas rond

Nadere informatie

weetje weetje weetje weetje weetje weetje weetje

weetje weetje weetje weetje weetje weetje weetje Een processie is een godsdienstige plechtigheid in de vorm van een optocht van geestelijken en gelovigen. Een processie zorgt voor een gevoel van samen horen omdat ze mensen verenigt. 1 4 Rond Sint-Macharius

Nadere informatie

Waar of niet waar? Mensen met honger eten geven is een werk van barmhartigheid. Waar of niet waar? Nigeria is een land in het zuiden van Afrika.

Waar of niet waar? Mensen met honger eten geven is een werk van barmhartigheid. Waar of niet waar? Nigeria is een land in het zuiden van Afrika. Nigeria is een land in het zuiden van Afrika. Niet waar. Nigeria ligt in het westen van Afrika. Mensen met honger eten geven is een werk van barmhartigheid. Waar. In Nigeria moeten kinderen tussen 6 en

Nadere informatie

De Bijbel open (07-12)

De Bijbel open (07-12) 1 De Bijbel open 2013 48 (07-12) Stel je voor, bovenop een kerktoren zie je een zwaard, geen haan of een kruis, maar een zwaard. Dat zouden we wel vreemd vinden. Want wat heeft de kerk en het christelijk

Nadere informatie

DomineeOnline.org Jrg. 1, nr. 8

DomineeOnline.org Jrg. 1, nr. 8 STUDIONLINE DomineeOnline.org Jrg. 1, nr. 8 Mattheüs 4:12-25 Vooraf We zijn aangekomen in het Nieuwe Testament. De Israëlieten die uit de ballingschap teruggekomen waren in het land Kanaän hebben met veel

Nadere informatie

verzoeking = verleiden om verkeerde dingen te doen dewijl = omdat wederstand doen = tegenstand bieden de overhand behouden= de overwinning behalen

verzoeking = verleiden om verkeerde dingen te doen dewijl = omdat wederstand doen = tegenstand bieden de overhand behouden= de overwinning behalen Zondag 52 Zondag 52 gaat over de zesde bede. Leid ons niet in verzoeking, maar verlos ons van de boze. Want van U is het Koninkrijk en de kracht en de heerlijkheid, in der eeuwigheid. Amen. Lees de tekst

Nadere informatie

Binnenkomst in stilte in de donkere kerk. We zingen:

Binnenkomst in stilte in de donkere kerk. We zingen: Jaargang 8, nummer 19 Voorganger: ds. Piet Jan Rebel Koor o.l.v. Tanja van Dijk Piano: Myrre van Dijk, David van Dijk Zaterdag 20 april 2019 Paaswake Een nacht vol hoop Binnenkomst in stilte in de donkere

Nadere informatie

Bij wie waren David en zijn mannen toen de oorlog tussen de Filistijnen en Israël begon?

Bij wie waren David en zijn mannen toen de oorlog tussen de Filistijnen en Israël begon? David door koning Achis weggestuurd en God geeft David een tik op de vingers. Bij wie waren David en zijn mannen toen de oorlog tussen de Filistijnen en Israël begon? 1 Samuel 29:2 2 De stadsvorsten van

Nadere informatie

Lodewijk van Male: kasteel van Male, bij Brugge, 25 oktober 1330 vermoord Sint-Omaars, 30 januari 1384

Lodewijk van Male: kasteel van Male, bij Brugge, 25 oktober 1330 vermoord Sint-Omaars, 30 januari 1384 Lodewijk van Male: kasteel van Male, bij Brugge, 25 oktober 1330 vermoord Sint-Omaars, 30 januari 1384 Kasteel van Male, geboorteplaats van Lodewijk van Male Hij was enig kind en alzo opvolger van Lodewijk

Nadere informatie

De Bijbel open op 3 augustus 2013; herhaling van 18 oktober 2008

De Bijbel open op 3 augustus 2013; herhaling van 18 oktober 2008 De Bijbel open op 3 augustus 2013; herhaling van 18 oktober 2008 Van een van de luisteraars ontving ik een vraag: wat betekent toch die uitdrukking in Openbaring 3: Zie, Ik heb een geopende deur voor u

Nadere informatie

2 U geeft mij moed, God! Ik wil muziek maken en zingen, met heel mijn hart.

2 U geeft mij moed, God! Ik wil muziek maken en zingen, met heel mijn hart. 108 1 Een lied van David. God geeft mij moed 2 U geeft mij moed, God! Ik wil muziek maken en zingen, met heel mijn hart. 3 Ik wil mijn harp laten klinken, ik wil de zon wakker maken met mijn lied. 4 Heer,

Nadere informatie

DE ERVARING VAN DE EENHEID IN DE VROEGE KERK

DE ERVARING VAN DE EENHEID IN DE VROEGE KERK DE ERVARING VAN DE EENHEID IN DE VROEGE KERK Les 5 voor 3 november 2018 De vroege kerk is een geweldig voorbeeld van eenheid. Hoe bereikten ze die eenheid? Kunnen we dezelfde eenheid hebben in de kerk

Nadere informatie

1 Petrus 1. Begin van de brief

1 Petrus 1. Begin van de brief 1 Petrus 1 Begin van de brief Petrus groet de christenen 1-2 Dit is een brief van Petrus, een apostel van Jezus Christus. Aan de christenen die tussen de ongelovigen wonen, in de provincies Pontus, Galatië,

Nadere informatie

Willem II van Holland:?, februari Hoogwoud, 28 januari 1256

Willem II van Holland:?, februari Hoogwoud, 28 januari 1256 Willem II van Holland:?, februari 1227 - Hoogwoud, 28 januari 1256 Willem II was graaf van Holland en Zeeland (1234-1256) en koning van het Heilige Roomse Rijk (1248-1256). Rooms-Duits (tegen-)koning Regeerperiode:

Nadere informatie

Efeziërs 1. Begin van de brief

Efeziërs 1. Begin van de brief Efeziërs 1 Begin van de brief Paulus groet de christenen in Efeze 1 Dit is een brief van Paulus aan de christenen in de stad Efeze. Ik ben een apostel van Jezus Christus. Dat is Gods wil. Jullie horen

Nadere informatie

De opkomst van het christendom

De opkomst van het christendom De opkomst van het christendom Goden in het Romeinse Rijk Net als de Egyptenaren, Grieken en Germanen geloofden de Romeinen in veel goden. Apollo De belangrijkste waren de staatsgoden zoals Jupiter en

Nadere informatie

Lesschema 2 graad t.g.v. 500 jaar Koninklijke Sint Sebastiaansgilde Essen

Lesschema 2 graad t.g.v. 500 jaar Koninklijke Sint Sebastiaansgilde Essen Lesschema 2 graad t.g.v. 500 jaar Koninklijke Sint Sebastiaansgilde Essen 1 Naamsverklaring: Een gilde is een vereniging van mensen die hetzelfde beroep uitoefen(d)en, vb bakkers of wevers waren allemaal

Nadere informatie

Berichten uit de Middeleeuwen

Berichten uit de Middeleeuwen Rondwandeling Borkeld Startpunt: Zwembad Twenhaarsveld (Landuwerweg 19, Holten) Berichten uit de Middeleeuwen De handtekening van Karel de Grote Welke wereld stap je binnen? In de voorgaande tweehonderd

Nadere informatie

Het christendom. : *nog een hoofdstad *de christenen werden belangrijker in Europa *het kloosterleven *begrippen

Het christendom. : *nog een hoofdstad *de christenen werden belangrijker in Europa *het kloosterleven *begrippen Het christendom : *nog een hoofdstad *de christenen werden belangrijker in Europa *het kloosterleven *begrippen Les 1 nog een hoofdstad Romeinen Na de Romeinse tijd brak een andere tijd. Het was een onrustige

Nadere informatie

ONLINE BIJBELSTUDIE VOOR JONGEREN

ONLINE BIJBELSTUDIE VOOR JONGEREN STUDIONLINE JAARGANG 2, NR. 2 ONLINE BIJBELSTUDIE VOOR JONGEREN RICHTEREN 2 D O M I N E E O N L I N E. O R G RICHTEREN 2 Richteren 2 geeft eigenlijk een korte samenvatting van de inhoud van het boek. Het

Nadere informatie

DE HERE JEZUS GAAT IN ONS LEVEN DOOR ZIJN GEEST.

DE HERE JEZUS GAAT IN ONS LEVEN DOOR ZIJN GEEST. Zondag 12 / gehouden op 9-12-2007 / p.1 DE HERE JEZUS GAAT IN ONS LEVEN DOOR ZIJN GEEST. Liturgie: (middagdienst) Votum & groet Zi: Ps. 89:1.2 Gebed Schriftlezing: Gal. 2:15-21 Zi: Gez. 91 (GKB) Preek:

Nadere informatie

December-januari Weekthema: Op reis naar de eeuwigheid. Maandag 28 december. Gedane zaken nemen geen keer. Lezen: Hebreeën 9: 23-28

December-januari Weekthema: Op reis naar de eeuwigheid. Maandag 28 december. Gedane zaken nemen geen keer. Lezen: Hebreeën 9: 23-28 December-januari 205-206 Weekthema: Op reis naar de eeuwigheid Maandag 28 december Gedane zaken nemen geen keer Lezen: Hebreeën 9: 23-28 Bij het abc van het christelijk geloof hoort dat een mens éénmaal

Nadere informatie

Aanbeveling door mgr. dr. G. de Korte, bisschop van s-hertogenbosch.

Aanbeveling door mgr. dr. G. de Korte, bisschop van s-hertogenbosch. Aanbeveling door mgr. dr. G. de Korte, bisschop van s-hertogenbosch. Wij weten uit onderzoek dat de geloofsopvoeding in het ouderlijk huis van ontzettend groot belang is. School en parochie zijn daarbij

Nadere informatie

LESONDERWERP - LESINHOUD ALGEMENE DOELSTELLINGEN WERKVORMEN MEDIA

LESONDERWERP - LESINHOUD ALGEMENE DOELSTELLINGEN WERKVORMEN MEDIA ORTHODOXE GODSDIENST MINISTERIE VLAAMSE GEMEENSCHAP DEPARTEMENT ONDERWIJS School: Titularis: Klas: 2 Lestijden/week: 2 Studierichting: JAARPLAN Sept. LISEERD LESONDERWERP - LESINHOUD ALGEMENE DOELSTELLINGEN

Nadere informatie

Paasviering. Sing-in 2017

Paasviering. Sing-in 2017 Paasviering Sing-in 2017 Welkom en gebed Psalm 100:1 Juich, aarde, juich alom den HEER; Dient God met blijdschap, geeft Hem eer; Komt, nadert voor Zijn aangezicht; Zingt Hem een vrolijk lofgedicht. Wij

Nadere informatie

Opstel Levensbeschouwing boeddhisme

Opstel Levensbeschouwing boeddhisme Opstel Levensbeschouwing boeddhisme Opstel door Ayton 1267 woorden 17 januari 2018 4,7 5 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Verslag Boeddha (Boeddhisme) Van Ayton van Barreveld S1G Inhoud Inleiding

Nadere informatie

De middeleeuwen. Isabel Vogelezang 10 jaar OBS De Vogelenzang Leonardo Middenbouw Groep 6.

De middeleeuwen. Isabel Vogelezang 10 jaar OBS De Vogelenzang Leonardo Middenbouw Groep 6. De middeleeuwen. Isabel Vogelezang 10 jaar OBS De Vogelenzang Leonardo Middenbouw Groep 6. Inhoud 1.De pest 6. Het kasteel 2. Waarom middeleeuwen? 7.Straffen 3.Belegeringswapens 8.Karel de Grote 4. Kinderen

Nadere informatie