Jongeren verschillen in leerstijl. leerstijlen. Leerstijlen. Wat is differentiatie? Leen Pil

Transcriptie

1 Jongeren verschillen in leerstijl leerstijlen Leen Pil Leerstijlen = de manier waarop iemand gewoonlijk een leertaak of probleem aanpakt = veranderbaar Leerstijlen 1. Leercirkel van Kolb 2. Taaldenken versus beelddenken 3. Kinesthetisch leren 4. Leerstijlen van Vermunt Differentiatie is een noodzaak, opdat alle leerlingen in hun ongelijkheid, gelijke kansen krijgen. Wat is differentiatie? Differentiatie = het positief en planmatig omgaan met verschillen tussen leerlingen met het oog op het grootst mogelijke leerrendement voor elke leerling. (Johan Van der Hoeven) 1 Leercyclus van Kolb Actief oefenen Concreet ervaren doener beslisser dromer denker Abstract conceptualiseren Reflectief observeren 1

2 Aandachtspunten: Voorkeur leerstijlen zijn veranderlijk Valkuilen: Cirkel niet rond maken Leeractiviteiten van jongeren uitdagen, niet enkel erop inspelen En daarom: stimulerende onderwijsstijl Stimuleren van ondernemingszin + Stimuleren van observatiezin en reflectie + Stimuleren van zin voor analyse + Stimuleren van zin voor toepassen + Een ervaringsgerichte kijk op leren Context AANPAK PROCES EFFECT DIDACTISCHE AANPAK (organisatie, werkvormen, inhoud, ) WELBEVINDEN VERBONDENHEID ERVAREN LEERKRACHT_ STIJL DPB Mechelen-Brussel BETROKKENHEID FUNDAMENTEEL LEREN II KENNIS VAARDIGHEDEN ATTITUDE ZINGEVING Vanuit betrokkenheid uitgedaagd worden aan de grens van je mogelijkheden Actief (en mentaal cognitief) aan de slag gaan met het aanbod De smalle zone waarin zich de state of flow kan voordoen (vrij naar Csiksentmihaily) Moeilijkheidsgraad van de activiteit Onrust en faalangst Verveling en depressie Competentieniveau van de persoon 2

3 Opdracht: Verbind de kenmerken met de leerstijlen van Kolb 1. Maakt eerst een plan. 2. Zoekt verbanden met kennis die hij al heeft. 3. Neemt de tijd om zijn ervaringen te overdenken 4. Is gericht op praktische zaken. 5. Bestudeert theoretische concepten, modellen en systemen. 6. Gaat een directe ervaring opdoen. 7. Zoekt intellectuele uitdagingen. 8. Zoekt goed gestructureerde leermiddelen. 9. Zoekt iemand die iets kan demonstreren. 10. Springt in het diepe met een uitdagende taak. Doener Beslisser Dromer Denker Doener (actief / concreet) Sterk: Praktisch Past zich gemakkelijk aan Zwak: Ongeduldig Drammerig Effectieve werkvormen: Afwisselende werkvormen Feedback Ruimte voor humor, plezier, ontspanning Dromer (passief / concreet) Sterk: Verbeeldingskracht Genereren van nieuwe ideeën Zwak: Besluiteloos Effectieve werkvormen: Ruimte voor uiten van gevoel Tijd voor reflectie Visuele presentatie Denker (passief / abstract) Sterk: Logisch denken Concepten/modellen bouwen Zwak: Praktisch toepassen Zweven (niet met beide voeten op de grond) Effectieve werkvormen: Duidelijke structuur Ruimte voor stellen van vragen Obervaties plaatsen in theorie Beslisser (actief / abstract) Sterk: Doelen stellen Besluiten nemen Zwak: Sociaal contact / relaties Effectieve werkvormen: Zelf conclusies (kunnen) trekken Koppeling leggen met praktijk Ruimte voor experiment 3

4 Tips Tips voor wie wat meer dromer wil worden: confronteer je mening met die van anderen, neem je tijd voor lastige beslissingen, maar besteed niet teveel tijd aan pietluttigheden, neem de tijd om je ervaringen te overdenken. Tips voor wie wat meer denker wil worden: zoek verbanden met de kennis die je al hebt, breng een duidelijke structuur aan in wat je moet leren, bestudeer eens vaker theoretische concepten. Tips Tips voor wie wat meer beslisser wil worden: zoek naar de verbanden tussen de leerstof en je praktijk, probeer zaken uit en vraag daarbij hulp van je begeleider, maak duidelijke stappenplannen. Tips voor wie wat meer doener wil worden: ga een directe ervaring opdoen, los een concreet probleem op, spring in het diepe met een uitdagende taak en wed niet altijd op veilig. Hoekenwerk 2 Taaldenken versus beelddenken Het schoolgaande lerende- kind Taaldenken Beelddenken Moeite met het volgen van instructies Problemen met automatiseren Moeite met abstracte woorden Hebben vaak zwakke concentratie Moeite met analyseren en plannen Dyslexie? 4

5 Voordeel beelddenkers Snel overzien van gecompliceerde situaties visionair Snel denken associëren Geven vaak onverwachte heldere vragen en oplossingen Hebben originele en creatieve oplossingen Sfeer aanvoelen intuïtie Goed ruimtelijk inzicht Belangrijke personen bij innovatie Managers, Architecten, ICT-ers, Ontwerpers Zijn juist nieuwsgierig en leergierig Interesse in wereld en maatschappij Goed oriëntatievermogen Goed gezichten onthouden -maar niet de naam Voorbeeld: Concept cartoon Gill Goldstein: genderverschillen andere intensiteit van hersenactiviteit bij taken Vrouwelijke hersenen gestimuleerd door Taal beter in taalontwikkeling Mannelijke hersenen gestimuleerd door Schema s Plaatjes Objecten Driedimensionale afbeeldingen diagrammen Serious games Socio-politieke games Zelfverbeteringsgames Simulaties Medische games 5

6 3. Kinesthetisch leren Michael Gurian handvaten naar een meer jongensvriendelijke aanpak (Oktober 2010) Jongens kunnen gemiddeld minder goed stilzittend studeren op alternatieve manieren studeren: - rondlopend - rechtop staand aan een bord/flip-over - combinaties tss bewegen en leren - sneller praktijklessen Centrum Ervaringsgericht Onderwijs - Leen Pil - DPB Mechelen-Brussel Beweging Positief effect op snelheid van informatieverwerking en op planningsfuncties Zuurstof naar de hersenen Embodied Cognition 4. Leerstijlen volgens Vermunt Welke richting geef je aan je leren? Betekenisgerichte leerstijl Toepassinggerichte leerstijl Reproductieve leerstijl Ongerichte leerstijl Betekenisgerichte leerstijl De student zoekt gericht in de leerboeken, is uit op inzicht, verbanden en samenhang. De student is goed in het onderscheiden van hoofd- en bijzaken. De student kan zijn leeractiviteiten aanpassen aan de situatie. Ze maken schema's en structureren. Doorgaans leren ze vlot en kunnen goed zelfstandig werken. 6

7 Toepassingsgerichte leerstijl Deze studenten concretiseren veel. Ze bedenken zelf voorbeelden bij de leerstof. De stof is er voor hen ook voor om te kunnen toepassen. Naast zichzelf aansturen laten ze zich ook sturen door docent, boek en studiewijzers. Als de leerstof niet voldoende toepassingsmogelijkheden hebben, haken ze af. Reproductieve leerstijl Deze studenten laten zich sturen door anderen: de docent, het boek, de studiewijzer. Ze doen alles stapsgewijs. Ze herhalen en memoriseren veel. Leren is voor hen het opdoen van kennis, dingen uit het hoofd leren. Deze studenten kunnen slecht zelfstandig leren. Ze hebben veel sturing nodig. Leren kost voor hen ook veel tijd, er is weinig samenhang in de leerstof. Ongerichte leerstijl Deze studenten weten niet op welke manier ze de leerstof benaderen. Ze kunnen daar dus ook niet in bijsturen. Meestal doen ze wat ze altijd al deden. Ze zijn vaak stuurloos: ze sturen zichzelf niet aan, maar laten zich ook niet sturen door de docent, het boek of de studiewijzer. Deze studenten hebben veel twijfel: over de opleiding en over hun capaciteiten. Ze zijn nauwelijks tot zelfstandig studeren in staat. Leerstijlen van Vermunt Samenhangend geheel van Verwerkingsstrategieën Regulatiestrategieën Leeroriëntaties Leeropvattingen Wat belangrijk is binnen lespraktijk Inzicht in verschillen + respect Breed observeren Inzicht in relatie tussen eigen onderwijsaanpak en leereffect bij jongeren, met focus op welbevinden en betrokkenheid Differentiëren in lesaanpak, het eigen didactisch palet uitbreiden, rekening houdend met leerlingverschillen Wat belangrijk is binnen lespraktijk De leercyclus van Kolb rond maken (leerkracht + lln) Vanuit de talenten/sterktes vertrekken Tijd maken voor reflectie Benut de verschillen/heterogeniteit als kracht Werk met probleemstellingen Stimuleer coöperatief groepswerk 7

8 En daarom: leerkrachtstijl is essentieel Gevoelig voor de beleving van de jongeren. De mate waarin de leerkracht gevoelig is voor het welbevinden (en/of sociaalemotionele behoeften) van de jongeren. Stimulerend tussenkomen. De mate waarin de leerkracht exploreren en ontdekken van jongeren positief beïnvloedt door een rijke leeromgeving. Autonomie verlenen. De mate waarin de leerkracht ruimte geeft voor het nemen van initiatieven en voor het individuele ontwikkelingsproces. En daarom: Rijke leeromgeving Differentiëren, ook bij evaluatie Leren van en met elkaar (coöperatief leren, groepswerk, interactie, Keuzemogelijkheden Verschillende media Ervaringsgetuigenissen/reportages/demonstraties/ reflectiemomenten/teksten/grafieken/analyses/ experimenten/observaties/toepassingsopdrachten/ ontdekkingsopdrachten/ Wat levert het op? Meer variatie en differentiatie in onderwijspraktijk Groter welbevinden en hogere betrokkenheid van lln Meer motivatie bij lln Meer zelfvertrouwen bij lln Meer kansen tot leerwinst bij lln Meer wederzijds respect Groeikansen naar rijkere leer- en onderwijsstijl Ruimer referentiekader Groeikansen binnen identiteitsontwikkeling Onderwijs dat het beste uit elke leerling haalt Bedankt! 8