Financiële sturing bij Gebiedsontwikkeling

Transcriptie

1 Opleiding Financiële sturing bij Gebiedsontwikkeling Exploitaties, financiële en fiscale wetgeving, integraal rekenen April december 2018 Dé combinatie van kennis en vaardigheden 1

2 Financiële sturing bij Gebiedsontwikkeling Het vakgebied Wil je je breed ontwikkelen? En grip krijgen op zowel de financiële als de financieeljuridische aspecten van gebiedsontwikkeling? Dan is deze opleiding geschikt voor jou. We bieden je een financieel-juridisch perspectief. Je ontwikkelt een scherpe antenne voor alle planeconomische ontwikkelingen en actualiteiten binnen de gebiedsontwikkeling. De opleiding bestaat uit diepgaande colleges van een dag op onderwerpen die er in jouw praktijk toe doen. Arena in ontwikkeling De arena waarin gebiedsontwikkeling plaats vindt, is sterk in beweging. Op het vlak van de ruimtelijk-financiële kaders, het bijbehorende instrumentarium, de samenwerkingsvormen binnen gebiedsontwikkeling en op het gebied van de financiële wet- en regelgeving en bancaire mogelijkheden verandert er veel. Zo is de nieuwe omgevingswet vastgesteld, is het BBV aangepast en de vennootschapsbelasting ingevoerd. De planeconoom en vastgoedjurist moeten deze ontwikkelingen volgen om adequaat advies te kunnen geven. De planeconoom kent de kosten, opbrengsten en de risico s die aan een ontwikkeling zijn verbonden. Hij moet anderen kunnen overtuigen van de financiële belangen. Tevens moet hij samenwerking met andere partijen zoeken. Binnen gemeenten is de projectleider verantwoordelijk voor de projecten. Deze wordt daarin ondersteund door planeconomen en juristen die de civiel- en publiekrechtelijke aspecten voor hun rekening nemen. In sommige gemeenten zijn de verantwoordelijkheden van deze functies verenigd in één of enkele personen. Bij andere gemeenten zie je een scherpere taakverdeling. In alle gevallen is het van belang dat er van de verschillende vakgebieden voldoende kennis in huis is om op een verantwoorde manier projecten te kunnen aansturen. De opleiding Scobe Academy draagt bij aan een versnelde ontwikkeling tot financieel regisseur van projecten. Naast specifieke vakinhoudelijke kennis, krijgt de deelnemer inzicht in het proces van gebiedsontwikkeling waarin met name de belangen van de betrokken partijen aan de orde komen. Je krijgt inzicht in de integratie tussen de financiële en juridische aspecten van het vakgebied. Daarnaast leren de deelnemers hoe zij hun vakinhoudelijke kennis trefzeker kunnen inbrengen. Daartoe wordt onder andere een thesis uitgewerkt die geënt is op de eigen werksituatie. Duur van het programma Het opleidingsprogramma bestaat uit 9 masterclasses van één dag en een terugkomdag. De opleiding heeft een doorlooptijd van 5 maanden. Aan het einde van de opleiding wordt een examen afgenomen. Voorafgaande aan de colleges krijg je literatuur en een huiswerkopdracht toegestuurd. De gemiddelde voorbereidingstijd per collegedag is 1 à 2 dagdelen. Gedurende de examentijd meer. Casus Naast het volgen van de masterclasses, werken de deelnemers aan de uitwerking van een praktijkcasus. Deze casus bestaat uit een aantal deelopdrachten en leidt tot een adviesrapport. De casus heeft ook als doel om het geleerde in de eigen werk-omgeving toe te passen. Hierdoor is er ook direct rendement voor jouw organisatie. Begeleiding Elke deelnemer start met een intakegesprek. Dit gesprek is een spiegel waarmee de deelnemer de doelen die hij/zij wil bereiken vastlegt. Door daar tijdens het programma aan te werken, heeft de deelnemer handvatten om zijn rol verder te ontwikkelen. Deelnemers worden op hun werk begeleid bij het maken van hun casus. In eerste instantie door een ervaren collega. Is deze niet voorhanden, dan kan dit worden gedaan door een externe begeleider. De begeleider heeft oog voor de ontwikkeling van kennis èn competenties. Scobe Academy zorgt voor begeleiding door middel van persoonlijke feedback en regelmatig contact met de deelnemer. Docenten Alle docenten van Scobe Academy zijn koplopers in hun vakgebied. Ze brengen de actualiteit van hun vakgebied in waardoor de deelnemers de laatste innovaties meekrijgen. Elke dag kent één à twee docenten. Een stabiele opbouw van de dag is daardoor verzekerd. Docenten kunnen ook een rol spelen als adviseur bij het opstellen van de thesis. Profiel deelnemers Deelnemers aan het programma hebben een Hbo- of academisch niveau. Ze zoeken naar verdieping in hun werk of staan op het punt een functieswitch te maken en willen zich verdiepen in deze materie. Netwerk en interactie De opleidingsgroepen worden bewust klein gehouden: maximaal 15. Er is daarom sprake van veel interactie met de docent en met elkaar. Scobisten bouwen zo een nuttig netwerk op waar zij ook na hun opleiding profijt van hebben. Scobe Academy-certificaat Deelnemers die de toetsen en de casus met goed gevolg hebben afgerond ontvangen het Scobe Academy-certificaat. Mocht je vlak na aanvang nog willen overstappen naar de opleiding Planeconomie en Vastgoedrecht, dan kan dat. Je opteert daarmee om op te gaan voor de MRICS-titel door een RICS assessment te doen. Naast de Scobe-casus schrijf je ten behoeve van het RICS-assessment twee aanvullende casussen. Dit zijn projectbeschrijvingen waarin jouw bijdrage en meerwaarde aan het project centraal staan. Wie het assessment met goed gevolg aflegt, wordt MRICS. Een titel die borg staat voor inhoudelijke kwaliteit en een hoogstaande ethiek. In gebiedsontwikkeling en bij beleggers, asseten vastgoedmanagers en taxateurs is deze titel in opkomst. Start en afronding 17 april december 2018 Locatie Stationsplein 9d, Gouda Investering De investering voor deze opleiding bedraagt 3.950,- exclusief btw. De btw kan verhaald worden op het BCF. Aanmelden kan op Het resultaat De bedoeling van de opleiding Financiële sturing op Gebiedsontwikkeling is met name om vaardigheden bij te brengen en kennis en inzichten te geven die nodig zijn om ontwikkelingen van de grond te trekken. Kennis vormt daarbij de basis, vaardigheden zijn daarbij onontbeerlijk, creativiteit is nodig om te combineren. Planeconomisch Een grondexploitatie maken die rekening houdt met de aspecten van de veranderde marktomstandigheden. U bent op de hoogte van de actuele ontwikkelingen op het gebied van grondverwerven, civiele techniek en gronduitgifte, zowel in financiële zin als juridisch. U kent de samenhang tussen de anterieure overeenkomst met het exploitatie-plan door en door. Dé combinatie van kennis en vaardigheden 2

3 Bekend is wat de procedures conform Wabo en hoe deze instrumenten invloed hebben op planning. U weet hoe u risico s moet berekenen en inschatten. U hebt voldoende bagage om het gesprek aan te gaan met de accountant. Speciale onderwerpen die er zeker toe doen U kunt de fiscale consequenties vanuit de verschillende partijen overzien en bent op de hoogte van de meest actuele ontwikkelingen, zoals de veranderingen op het gebied van het Btw-compensatiefonds. U hebt zicht op de juridische betekenis van de plankostenscan en hoe deze scan werkt. U kunt vastgoedrekensommen voor verschillende partijen maken en toepassen bij co-creatie en tijdens onderhandelingen. U kunt een bijdrage leveren aan de stimulering van de verkoop van grond, zowel in de analysefase alsook in de verkoopfase. Daarbij bent u ook op de hoogte van nieuwe uitgiftevormen. U kunt inspelen op de nieuwe realiteit van organische ontwikkeling en stedelijke herverkaveling. U weet wat er speelt op het gebied van duurzaam ontwikkelen en verduurzaming van de bestaande voorraad. Dé combinatie van kennis en vaardigheden 3

4 Programma Basis Planeconomie: maken van een grondexploitatie, 17 april 2018 ing. J. van der Kruit (Jeroen) In deze workshop worden de stappen doorlopen om tot een grondexploitatie te komen. De dag begint met een blanco Excelsheet en stap voor stap komen de basisbegrippen uit de grondexploitatie naar voren en worden deze door de cursisten in hun exploitatie verwerkt. Je leert om alle kosten van verwerven, bouw- en woonrijp maken, plankosten enzovoorts te verwerken. Daarnaast leer je de verschillende opbrengsten te verwerken. Tevens wordt alles in de tijd uitgezet en leer je hoe je kosten naar het eind van de exploitatie moet berekenen en juist naar een huidig moment terug moet brengen. Verwerving, grondproductie en gronduitgifte, 24 april 2018 Drs. P. Maas (Paul) In deze masterclass wordt het hele proces van aankoop tot verkoop van grond behandeld. Wat komt er allemaal kijken bij de aankoop van gronden en panden, onteigening, maar ook vanuit het private perspectief waarbij allerlei nabetalingsafspraken worden gemaakt. Daarnaast leert u de belangrijkste technische aspecten in verband met slopen, het ontwikkelen, beheren, plankosten en overige kosten, zodat u in ieder geval zicht hebt op deze kosten. Uiteindelijk zal er worden ingegaan op het verkoopproces en de prijsvorming van gronden en panden door publieke en private partijen eventueel in erfpacht. Grondexploitatie in de nieuwe tijd, 15 mei 2018 drs. A. Mersie (Andrew) Het ochtenddeel behandelt de basisprincipes van een grondexploitatie in de nieuwe tijd. Om moderne ontwikkelingen te kunnen plaatsen is het allereerst zaak om de huidige aanpak van de grondexploitatie te kennen. De leergang begint hiermee omdat kennis van de basis noodzakelijk is om trends te kunnen plaatsen. Toch is er door de crisis het nodige aan het veranderen. Zo is een veel bredere kijk en inzicht in andere onderwerpen nodig. In deze masterclass wordt een overzicht gegeven van de trends. s Middags gaan we aan de slag met de begrippen rente, index en fasering. In deze onzekere tijden is het van belang om goede onderbouwingen te hebben als het gaat om rente, indexen en fasering. Met name in de huidige tijd zijn de genoemde parameters niet voor ieder jaar gelijk. We zullen ingaan op verschillende bronnen die je voldoende fundament geven om goede inschattingen te maken. Daarbij wetende dat er in de eerste jaren meer zekerheid is dan in de daar opvolgende jaren. Maar hoe werkt deze Calculated Risk door in onze rekenmodellen? Vastgoedrekenen: als ontwikkelaar, belegger en woningcorporatie, 31 mei 2018 drs. F. Ledder (Floris) In dit college gaan we integraal rekenen. We brengen de verbanden tussen de grondexploitatie, vastgoed(ontwikkel)exploitatie en de beheerexploitatie in beeld en kijken hoe geldstromen zich tot elkaar verhouden. Reden hiervoor is dat bijvoorbeeld duurzaamheids-investeringen in de vastgoedexploitatie pas in de beheerexploitatie winst opleveren. Hoe kunnen we die winsten op termijn contant maken naar nu? Je leert ontwikkelexploitaties kennen en rekent zelf beheer-exploitaties door. Dit zijn de basisingrediënten voor investerings-beslissingen. Exploitatieplan en de anterieure overeenkomst in de praktijk, 14 juni 2018 mr. J.F. de Groot (Jan Frans), ir. N.C. Harkes MRICS (Nico) Deze masterclass bestaat uit twee delen. In het ochtenddeel wordt ingegaan op de Grex-wet. We gaan in op de basisprincipes van de Grexwet als het gaat over privaat- en publiekrecht en het daarbij behorende exploitatieplan en kostenverhaal. Daarbij komt ook de meest actuele stand van de jurisprudentie voorbij in boeiende casuïstiek. Tijdens het middagdeel worden kostenverhaal en de financiële gevolgen van een exploitatieplan behandeld. Er wordt verteld hoe dan echt in de praktijk de geldstromen lopen versus een anterieure overeenkomst. Ander punt is hoe je in een anterieure overeenkomst elementen van een exploitatieplan kunt gebruiken. Verder gaan we dieper in op het kostenverhaal onder de nieuwe Omgevingswet en de Aanvullingswet grondeigendom. Fiscaliteiten bij gebiedsontwikkeling, 20 sept mr. H. de Kat (Henk) Gebiedsontwikkelingen hebben fiscale consequenties. In deze masterclass wordt inzicht gegeven in de fiscale aspecten van grond- en vastgoedtransacties. Onderwerpen zijn btw, overdrachtsbelasting en vennootschapsbelasting. Wat is de basis voor het betalen van overdrachts- en omzetbelasting? Wanneer is de grond bouwrijp? Het enkele feit van het uitvoeren van werken in de omgeving is niet voldoende om de grond als bouwrijp te kwalificeren. Hoe werkt de omzetbelasting voor de overheid en hoe werkt het B0twcompensatiefonds? Op welke wijze werkt de omzetbelasting voor projectontwikkelaars? En wat is de bijzondere positie van de woningbouwcorporaties en beleggers. Je krijgt inzicht in de meest actuele stand van zaken. Dat geldt ook voor de overdrachtsbelasting en de vennootschapsbelasting. Stedenbouwkundige principes en de marktrealiteit, 27 sept S. Tuijl (Stijn) Wat is modern ruimtegebruik? We zullen ingaan op de wijze waarop kwaliteit wordt beoordeeld als het gaat om ruimtegebruik. Daarbij moeten we de nieuwe marktrealiteit van grondgebonden woningen en het verschil tussen uitbreidingen en bestaand stedelijk gebied in de gaten houden. Wat zijn in dat verband realistische verhoudingsgetallen voor het ruimtegebruik? Uiteindelijk geeft dit inzicht in ruimtegebruikscoëfficiënten. Moderne vraaggerichte stedenbouw stuurt hier op. Tweede deel richt zich op de vraag Waar zit de markt op te wachten? Hoe wordt in de Grex omgegaan met marktonzekerheden en als het niet duidelijk is wat de toekomstige bestemming is? Hoe bepaal je de marktwaarde van verschillende soorten vastgoed? Moet je rekening houden met de hoogste of de laagste opbrengst? Uiteraard spelen ook tijdelijke opbrengsten hierbij een rol. Rekentechnisch staan de begrippen residueel rekenen en grondquotes deze middag centraal. Marktanalyse, verkooptechnieken en de grenzen, 4 okt L. Bosch (Leo) Slimme product-marktcombinaties met de juiste incentives hebben kopers tot gevolg. De vraag is hoe je dat doet. Onderwerpen op deze dag zijn: analyse van de markt, hoe selecteer je kopers en huurders. Verder gebruik van sociale media en big data. Maar niet alleen de methode van verkoop doet ertoe. Ook andere uitgiftevormen voor beleggershuur en (collectief) particulier opdrachtgeverschap komen aan de orde. Veel valt of staat echter met de rol van de bank, de hypotheekregels en de spelregels van beleggers; daarom komen ook deze rol en regels in dit college aan de orde. Ingegaan wordt op hoe de gemeente, de ontwikkelaar, de belegger keuzes kunt maken in verhitte Dé combinatie van kennis en vaardigheden 4

5 en nog niet op dreef gekomen landsdelen. Uiteraard zal ook nog de rol van de corporatie aan de orde komen. Organische en integrale ontwikkeling (business case denken), 11 okt drs. T. Stauttener (Theo), ir. M. van Rhee (Michel) Organische ontwikkeling richt zich op een ontwikkeling met kleine stappen. Dat heeft twee kanten. Aan de ene kant brengt het meer kosten met zich mee omdat er langer over een ontwikkeling wordt gedaan. Maar aan de andere kant brengt het minder kosten met zich mee omdat met name de rentecomponent afneemt. We analyseren wat er gebeurt met deze incrementele ontwikkeling. Uitnodigingsplanologie - al dan niet samen hand in hand gaand met organische ontwikkeling - gaat veelal om bestemmingsplantechnische ruimte. Welke incentives zijn nodig? Michel van Rhee gaat in op de vraag waarom een gebiedsexploitatie meer kansen biedt dan een grondexploitatie. Hoe hangt de grondexploitatie samen met andere exploitaties zoals die van opstallen en infrastructuur in de gebiedsexploitatie. Op welke wijze is vastgoed onderdeel van een onderneming en hoe wordt dit verwerkt in een business case. Daarbij behandelen we ook tijdelijke kosten en opbrengsten (bv. het vestigen van een creatieve onderneming). Leegstand en transformatie, 1 nov Ir. G. van Dijk (Gerben) en ing. M. Angevare (Marc) MRE Leegstaande objecten en terreinen vormen in de huidige markt een groot probleem. Hoe omgegaan moet worden met de problemen van leegstand (zeker bij krimp) zal in dit college aan de orde komen. Transitie en een alternatief gebruik van objecten en gebieden, zijn mogelijkheden. Maar soms rest geen andere strategie dan slopen. s-middags behandelen we de financiële, juridische en technische aspecten van de transformatie van een kantoorgebouw naar woningen. Een projectontwikkelaar deelt zijn ervaringen. Examen, donderdag 6 december 2018 Presentatie masterthesis, donderdag 13 december 2018 Leerzame, intensieve en inspirerende dagen over specifieke thema's op het gebied van vastgoedbeheer, vastgoedrecht en planeconomie. Reserveer twee dagen voor een masterclass van Scobe. Eentje voor de dag zelf en eentje om bij te komen en na te genieten. Scobe kan uw organisatie ondersteunen met maatwerk in incompany trainingen. Wij koppelen kennis en expertise op het gebied van gebiedsontwikkeling, planeconomie, juridica en vastgoed- en assetmanagement aan uw vraag. Aan deze brochure kunnen geen rechten worden ontleend. Het programma kan wijzigen, data van de opleidingsdagen kunnen verschuiven en docenten kunnen wisselen. Dé combinatie van kennis en vaardigheden 5