Onderzoeksprojecten. Phospholamban (PLN) p.arg14del cardiomyopathie. UMC Groningen. Rudolf de Boer, Cardioloog UMCG 3 November 2018, Groningen
|
|
- Margaretha Jansen
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Onderzoeksprojecten Phospholamban (PLN) p.arg14del cardiomyopathie UMC Groningen Rudolf de Boer, Cardioloog UMCG 3 November 2018, Groningen
2 Paar begrippen Ventrikel = hartkamer, je hebt de LV en de RV LVEF: LV ejectiefractie = pompkracht Aritmie = ritmestoornis Ventriculaire aritmie = VA (VT/VF) Fibrose = litteken, kan aanleiding geven tot VA DCM = dilaterende cardiomyopathie ACM = aritmogene cardiomyopathie Fenotopye = hoe iets eruit ziet Genotype = welke genetische variant iemand heeft
3 Eerste PLN p.arg14del screening in NL DCM en ARVC cohorten 257 DCM patienten, geen andere DNA mutaties 39 (15%) patiënten: PLN p.arg14del mutatie! 97 ARVC patienten, geen andere mutatiess 12 (12%) patiënten: PLN p.arg14del mutatie! DCM ARVC overlappend fenotype Van der Zwaag et al. Eur J Heart Failure 2013; Phospholamban p.arg14del mutation in patients diagnosed with dilated cardiomyopathy or arrhythmogenic right ventricular cardiomyopathy: evidence supporting the concept of arrhythmogenic cardiomyopathy
4 2018: >1000 mutatiedragers >200 families Founder mutatie Gemeenschappelijke voorouder ± jaar geleden University Medical Center Groningen Van der Zwaag et al. Neth Heart J 2013
5 Eerste ontdekking: ernstig ziektebeeld Van Rijsingen, van der Zwaag et al. Circ. CV Genetics 2014
6 11/05/ Standardized Mortalityt Ratio (SMR) = 1.7 (CI: ) Significante oversterfte vanaf 25 jaar University Medical Center Groningen Van Rijsingen, van der Zwaag et al. Circ. CV Genetics 2014
7 n.s. (p=0.053) P<0.001 P=0.007 n.s. (p=0.22) University Medical Center Groningen Van der Zwaag et al. EJHF 2012
8 Laag voltage ECG: - verlies aan hartspierweefsel - Fibrose (bindweefsel) in het hart University Medical Center Groningen
9 Pathologie University Medical Center Groningen Te Rijdt, Suurmeijer et al. Histopathology 2016
10 Microscopie Linker ventrikel Rechter ventrikel Te Rijdt, Suurmeijer et al. Histopathology 2016
11 PLN eiwit aggregatie Grote PLN eiwit-aggregaten in RV and LV Geen signaal in controles (7 desmine ARVC; 10 idcm) Te Rijdt, Suurmeijer et al. Histopathology 2016
12 Hoe doen we het nu?
13 Huidige risico stratificatie Risicofactoren voor maligne arrythmieën: LVEF <45% nsvt/svt University Medical Center Groningen Van Rijsingen, van der Zwaag et al. Circ. CV Genetics 2014
14 Huidige behandeling Volgens richtlijnen Symptomatische fase: DCM fenotype ACE-remmer (-pril), β-blokker (-lol), MRA (-none) ICD, CRT LVAD, HTx ACM phenotype: β-blokker, anti-arrhythmica, ICD, ablatie Presymptomatische fase:?? iphorecast
15 Vroeg-detectie Kunnen we ziekte opsporen? kunnen we ziekte voorkomen?
16 Doel: vroege manifestaties opsporen (MRI) 194 PLN p.arg14del mutatie dragers cardiale MRI beschikbaar 44 vielen uit: 28 Geen LGE imaging 6 Slechte kwaliteit 10 ECG afwijkingen: 3 Bifascicular block 4 RBBB & 2 LBTB 1 WPW 150 mutatie dragers in studie 10 index / 140 familieleden University Medical Center Groningen
17 Fibrose: Localisatie Seg 5 Seg 11 University Medical Center Groningen te Rijdt, van der Sande et al. Eur J CV Imaging 2018
18 LVEF, LGE en VA Sommige mensen hebben al vroeg littekenweefsel Ventricular arhythmie (VA) Geen VA LVEF 45% LVEF <45% LGE = late gadolinium enhancement = Litteken te Rijdt, van der Sande et al. Eur J CV Imaging 2018
19 Vroege detectie met echocardiografie Weefsel deformatie imaging 48 presymptomatische dragers vs. 48 controles (leeftijd/geslacht) Normale volumes Normale LVEF controle Drager University Medical Center Groningen LV strain curves
20 Presymptomatische mutatie-dragers Structurele remodeling (afgenomen LV massa) LV diastolische dysfunctie RV systolische dysfunctie Vroege biventriculaire ziekte Manuscript in preparation
21 Samenvatting Vroege detectie LV myocardiale fibrose is frequent aanwezig (30%), ook als de LVEF nog (relatief) normaal is In presymptomatische mutatiedragers kunnen we met echo subtiele vroege biventriculaire afwijkingen zien PLN eiwit aggregaten spelen mogelijk een rol
22 Moeten we vroeger behandelen om ziekte te voorkomen?
23 iphorecast overview Presymptomatische PLN p.arg14del dragers Intervention in PHOspholamban RElated CArdiomyopathy Study Hypothese: Eplerenone, door zijn anti-fibrotische effecten, vertraagt progressie naar ziekte in presymptomatische PLN dragers years Multicenter studie (Sneek, AMC, UMCU, UMCG) Eplerenone of niks (PROBE design) Samengesteld eindpoint: Cardiale MRI parameters Biomarkers van fibrose en hartschade Ritmestoornissen
24 iphorecast status 4 centra: 82 deelnemers Study inclusie: gesloten Eplerenone: goed verdragen Studie-uitvoer: geen problemen, maar FU nog ~2 jaar Maar..kost 1 Miljoen euro, duurt 3-5 jaar..
25 Doel Human PLN-R14del DCM/ARVC phenotype: Cardiac dilatation Contractile dysfunction Cardiac fibrosis Ventricular arrhythmias Decreased ECG potentials PLN protein aggregation Murine PLN-R14del Cardiac dilatation Contractile dysfunction Cardiac fibrosis Ventricular arrhythmias Decreased ECG potentials PLN protein aggregation
26 Validatie van PLN-R14del muis model S 10 A 11 I 12 R 13 R 14 A 15 S 16 T 17 PLN-WT PLN-WT WT S 10 A 11 I 12 R 13 R/A 14 A/S 15 S/T 16 T/I 17 PLN-R14del PLN-WT HET S 10 A 11 I 12 R 13 A 14 S 15 T 16 I 17 PLN-R14del PLN-R14del HOM RNA sequencing
27 Percent survival Percent survival PLN-R14-/- muis heeft een verkorte levensduur PLN-R14 +/- muis blijft gezond tot ten minste 1 jaar 3w WT HET WT HET HOM Log-rank, p < (n=13) Time (months) Time (months) Homozygote muis levensduur: 54-61d (gem. 58d)
28 Gene expression (fold change) Gene expression (fold change) PLN-R14 -/- muis heeft een normaal hart na 3 week WT ANP PLN WT HOM 0.6 WT HOM HOM PLN GAPDH WT WT HOM HOM HOM
29 Percentage (%) Gene expression (fold change) Volume ( l) Volume ( l) PLN-R14 -/- muis heeft een verwijd hartje met afgenomen functie End-diastolic volume End-systolic volume * * End-systolic End-diastolic WT WT HET HOM 0 WT HET HOM HOM Ejection fraction 80 * * 100 ANP ** ** University Medical Center Groningen 0 WT HET HOM 0 WT HET HOM
30 Voltage (mv) Voltage (mv) Voltage (mv) PLN-R14 -/- muis heeft laag voltage ECG 0.8 R WT 0.8 HOM Peak-to-peak amplitude R 2.0 * * P Q T P T Q S S WT HET HOM
31 Gene expression (fold change) Percentage (%) PLN-R14 -/- muis heeft fibrose in het hart WT 30 Cardiac fibrosis * ** WT HET HOM HOM TIMP1 ** ** WT HET HOM University Medical Center Groningen
32 PLN-R14 -/- muis heeft PLN eiwit ook aggregaten in het hart WT HOM soluble insoluble PLN GAPDH University Medical Center Groningen WT HOM WT HOM BiP/GRP78 LC3-I LC3-II GAPDH WT HOM
33 Conclusie We testen nu therapieën in dit model Human PLN-R14del Murine PLN-R14del DCM/ACM phenotype: Homozygous mice: - Cardiac dilatation Cardiac dilatation - Contractile dysfunction Contractile dysfunction - ECG abnormalities ECG abnormalities - Ventricular arrhythmias Ventricular arrhythmias - Cardiac fibrosis Cardiac fibrosis - Fibrofatty replacement Fibrofatty replacement - Protein aggregation Protein aggregation
34 Conclusies PLN cardiomyopathie wordt gekenmerkt door een vroege fase met al subtiele afwijkingen. Vroegdetectie methodes steeds beter maar.. We weten niet preventie zinnig is! Muismodel (en andere initiatieven) zullen inzicht geven in welke preventie nuttig is.
35 We doen ons best!
36 Dank aan.. U! UMC Groningen Dept. of Clinical Genetics Paul van der Zwaag Edgar Hoorntje Yvonne Hoedemakers Jan Jongbloed Dept. of Cardiology Maarten van den Berg Rudolf de Boer Thomas Gorter Herman Sillje Dept. of Radiology Tineke Willems Dept. of Pathology Albert Suurmeijer AMC Amsterdam Dept. of Clinical Genetics J. Peter van Tintelen Dept. of Cardiology Arthur Wilde Judith ten Sande Tom Verstraelen Matthijs Boekholdt Hanno Tan Marieke Blom UMC Utrecht Folkert Asselbergs Jeroen van der Heijden Aryan Vink Antonius hospital Sneek Toon Oomen
37
Hartziekten door PLN mutatie Wat is de rol van de cardioloog
Hartziekten door PLN mutatie Wat is de rol van de cardioloog Patiëntendag PLN vereniging Paul van Haelst, cardioloog Antonius Ziekenhuis Sneek Erfelijke hartziekten Welke hartziekten kunnen erfelijk zijn?
Nadere informatieHartelijk welkom bij de Landelijke HCM dag Verleden, heden en de toekomst van Hypertrofe Hartspierziekte. 18 november
Hartelijk welkom bij de Landelijke HCM dag Verleden, heden en de toekomst van Hypertrofe Hartspierziekte 18 november 11.00-11.20 De ontwikkeling van het ziektebeeld Wie zijn wij? Michelle Michels, cardioloog
Nadere informatieCardio-oncologie. Hartfalen en chemotherapie. dr. M.L. (Louisa) Antoni aios cardiologie LUMC. Geen disclosures
Cardio-oncologie Hartfalen en chemotherapie dr. M.L. (Louisa) Antoni aios cardiologie LUMC Geen disclosures Introducing a new subspecialty of Cardiology.. Doel Preventie, diagnosticering en behandeling
Nadere informatieErfelijke Cardiomyopathieën
Erfelijke Cardiomyopathieën Nationale Hartfalendag 2018 Maarten van den Berg, cardioloog Afd. Cardiologie Universitair Medisch Centrum Groningen Disclosure belangen spreker [Naam] [Affiliation] Geen (potentiële)
Nadere informatieCardiomyopathie door phospholamban mutatie
Cardiomyopathie door phospholamban mutatie De term cardiomyopathie betekent ziekte van de hartspier. Hartspierziekten kunnen verschillende oorzaken hebben, waaronder erfelijke oorzaken. Bij verschillende
Nadere informatieCARDIOGENETICA. Marja van Brug, Verpleegkundig Specialist CNE Hartfalen 29 oktober 2013
CARDIOGENETICA Marja van Brug, Verpleegkundig Specialist CNE Hartfalen 29 oktober 2013 Inhoud Polikliniek Cardiogenetica DNA en mutaties Erfelijkheid en gedilateerde cardiomyopathie Taken Verpleegkundig
Nadere informatieCardiogeneticapoli VUmc. Geïntegreerd traject van opsporing, diagnostiek en behandeling
Cardiogeneticapoli VUmc Geïntegreerd traject van opsporing, diagnostiek en behandeling De gecombineerde cardiogeneticapoli van de afdelingen cardiologie en klinische genetica is bedoeld voor patiënten
Nadere informatieRitmestoornissen en Risicostratificatie Wanneer een ICD
Hypertrofische Cardiomyopathie Ritmestoornissen en Risicostratificatie Wanneer een ICD Rudolf de Boer, cardioloog Cardiogenetica UMCG http://hart-erfelijkheid.nl/ Belangenverstrengeling Ontving onderzoeksgelden
Nadere informatieVraag & Antwoord over PLN. Dr. P.A. van der Zwaag Landelijke dag Erfelijke Hartaandoeningen 29 oktober 2016
Vraag & Antwoord over PLN Dr. P.A. van der Zwaag Landelijke dag Erfelijke Hartaandoeningen 29 oktober 2016 Indeling 1. Preïmplantatie genetische diagnostiek (PGD) en andere mogelijkheden rondom de zwangerschap
Nadere informatieBetreffende: Onderzoek naar het effect van eplerenone bij presymptomatische dragers van de PLN p.arg14del mutatie (i-phorecast studie)
Deelnemers-informatie Stichting PLN website - http://hartspierziektepln.nl/ Betreffende: Onderzoek naar het effect van eplerenone bij presymptomatische dragers van de PLN p.arg14del mutatie (i-phorecast
Nadere informatieSamenvatting. Deel 1: Linker ventrikelfunctie na myocardinfarct
, conclusies en toekomstperspectieven De aanwezigheid van een verminderde functie van het linker ventrikel (LV) van het hart na een doorgemaakt myocardinfarct is van sterk klinisch belang gebleken. In
Nadere informatieSport en cardiomypathie. Harald T. Jørstad
Sport en cardiomypathie Harald T. Jørstad (sport)cardioloog AUMC locatie AMC Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Onderzoeksgelden
Nadere informatieKijk, wat klopt daar?
Kijk, wat klopt daar? De rol van MRI bij de diagnostiek van LV-hypertrofie N.A. van der Meer, cardioloog Inhoud LV hypertrofie Definitie en metingen - echo vs CMR Mechanisme hypertrofie Rol van CMR in
Nadere informatieCardiomyopathie: de stand van zaken
Cardiomyopathie: de stand van zaken Dr. Michelle Michels 29 oktober 2013 Cardiomyopathie Cardiomyopathie = ziekte van de hartspier: hartspier structureel en functioneel abnormaal in afwezigheid van oorzakelijke
Nadere informatieHartfalen. Duo-avonden 20-4-2015. Jaco Houtgraaf, cardioloog
Hartfalen Duo-avonden 20-4-2015 Jaco Houtgraaf, cardioloog Opbouw presentatie Inleiding Wat is het? Hoe ziet het eruit? Hoe ontstaat het? Behandeling Waar op te letten? Symptomen / klachten / dieet / vocht
Nadere informatieCardiologisch onderzoek
Dilaterende Cardiomyopathie Een dilaterende cardiomyopathie (DCM) is een aandoening waarbij de hartspier is verwijd. Dit gaat doorgaans gepaard met het dunner worden van de hartspier. DCM kan veel verschillende
Nadere informatieUniversity of Groningen. Inherited cardiomyopathies Tintelen, Johannes Peter van
University of Groningen Inherited cardiomyopathies Tintelen, Johannes Peter van IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please
Nadere informatieSectie Genoom Diagnostiek 12 laboratorium specialisten, 75 analisten >20,000 genetics tests Karyotypering SNP & Oligo Arrays FISH Sequentie analyse
Sectie Genoom Diagnostiek 12 laboratorium specialisten, 75 analisten >20,000 genetics tests Karyotypering SNP & Oligo Arrays FISH Sequentie analyse DNA DNA Aantal genen per hartspierziekte P vd Zwaag,
Nadere informatieCardiologisch onderzoek
Aritmogene Cardiomyopathie Een aritmogene cardiomyopathie (ACM) is een aandoening waarbij de hartspier deels wordt vervangen door vet- of bindweefsel. Meestal is bij deze aandoening voornamelijk de rechterhartkamer
Nadere informatieCardiologisch onderzoek
Hypertrofische Cardiomyopathie Een hypertrofische cardiomyopathie (HCM) is een erfelijke aandoening waarbij de hartspier, met name het tussenschot tussen de hartkamers, is verdikt. Een verdikking van de
Nadere informatieUniversity of Groningen. Phospholamban p.arg14del cardiomyopathy te Rijdt, Wouter
University of Groningen Phospholamban p.arg14del cardiomyopathy te Rijdt, Wouter IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please
Nadere informatieOuizzzz. CNE 17 april Maria, Janine en Eefje
Ouizzzz CNE 17 april 2018 Maria, Janine en Eefje Een kenmerk van ERN GUARD-Heart is: A. Dat alle Europese Ziekenhuizen deel kunnen nemen aan dit netwerk. B. Dat cardiologen met alle vragen over cardiologische
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting 247 Hartfalen is een complexe aandoening waarbij het hart niet in staat is om een voldoende bloedstroom te genereren waardoor weefsels en organen niet van voldoende voedingsstoffen
Nadere informatieKanker en genetisch testen
Kanker en genetisch testen Dirk Jan Boerwinkel Freudenthal Instituut voor didactiek van wiskunde en natuurwetenschappen Nascholing Reizende DNA labs als voorbereiding voor het examen 4 november 2011 Definitie
Nadere informatieSYMPOSIUM ZELDZAME ZIEKTEN
SYMPOSIUM ZELDZAME ZIEKTEN Zeldzame oorzaken van een syncope Bernard Cosyns, MD, PhD, FESC Overview Introduction Case report 1 Case report 2 Case report 3 Rare cardiac causes of syncope Conclusions Overview
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/18608 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Wijnmaalen, Adrianus Pieter Title: Substrate of ventricular tachycardia Issue
Nadere informatieKinderwens en Cardiogenetische aandoeningen Dr. Yvonne Arens, klinisch geneticus Afdeling Klinische Genetica, MUMC+
Kinderwens en Dr. Yvonne Arens, klinisch geneticus Afdeling Klinische Genetica, MUMC+ Kinderwens en cardiogenetische aandoeningen : de keuzes Spontaan zwanger worden met het aanvaarden van het risico Spontaan
Nadere informatieCardio-oncologie Hartschade bij/na borstkanker
Cardio-oncologie Hartschade bij/na borstkanker www.hartvoorvrouwen.nl angela.maas@radboudumc.nl Pres Borstkankerver. 26 mei 2018 Radboud Women s Heart Center Opsporing en behandeling hartschade tijdens/na
Nadere informatieVan gen tot genoom en daarbuiten: recente revoluties in genetisch onderzoek
Van gen tot genoom en daarbuiten: recente revoluties in genetisch onderzoek Anne Herkert, klinisch geneticus Jan Jongbloed, moleculair geneticus Landelijke dag erfelijke hartziekten 29 oktober 2016 Erfelijkheid
Nadere informatieHoe kijken we naar het DNA van een patiënt?
Hoe kijken we naar het DNA van een patiënt? Ies Nijman UMC Utrecht Dept of Genetics, Centre for Molecular Medicine Center for Personalized Cancer Treatment (CPCT), Hartwig Medical Foundation 1994 DNA sequenties,
Nadere informatieSamenvatting, conslusies en toekomstperspectieven
Samenvatting, conslusies en toekomstperspectieven Samenvatting De algemene introductie van dit proefschrift (hoofdstuk 1) beschrijft de betekenis van ventriculaire ritmestoornissen bij het optreden van
Nadere informatieCardiogenetische testing (probands) - Antwerp. Cardiomyopathy panel (n=51 genes) Arrhythmia panel (n=51 genes) Aneurysm panel (n=30 genes)
Cardiogenetische testing (probands) - Antwerp 800 800 700 700 600 500 400 300 600 500 400 300 Cardiomyopathy panel (n=51 genes) Arrhythmia panel (n=51 genes) Aneurysm panel (n=30 genes) 200 200 100 100
Nadere informatieSamenvatting, Conclusies en Toekomstperspectief
Samenvatting, Conclusies en Toekomstperspectief Samenvatting, Conclusies en Toekomstperspectief Samenvatting De introductie (Hoofdstuk 1) van dit proefschrift geeft een overzicht van de epidemiologie
Nadere informatieR14del'PLN+in+Hartfunctie. Litsa+Kranias,+Ph.D. University+of+Cincinnati+College+of+Medicine
R14del'PLN+in+Hartfunctie Litsa+Kranias,+Ph.D. University+of+Cincinnati+College+of+Medicine Wat$is$PLN? PLN$Is$een$regelsysteem$voor$het$pompen$van$het$hart Samentrekken Ontspannen Hart$klopt:$$$$$~70x/min$of$100,000x$per$dag
Nadere informatieSamenvatting. Chapter 10
Chapter 10 SAMENVATTING Het functioneren van patiënten met een ischemische cardiomyopathie (pompfunctiestoornis van het hart door chronisch zuurstofgebrek) kan verbeteren door revascularisatie van disfunctionele,
Nadere informatieHartfalen. Homo Sapiens. Een Klinische Zoektocht. 1 4: Progressieve Afname van Lichamelijke Activiteit JGFB HOVO Utrecht, Zomer
Hartfalen 1 4: Progressieve Afname van Lichamelijke Activiteit Een Klinische Zoektocht Jean Bronzwaer Zomer 2018 6 juli Homo Sapiens 2. Agrarische Revolutie 8000 BC Gaat gepaard met sedimentaire revolutie
Nadere informatieHartfalen en Nierfunctiestoornissen
Hartfalen en Nierfunctiestoornissen Dr. Kevin Damman Hartfalen Cardioloog, UMCG Groningen k.damman@umcg.nl Disclosures Geen (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties:
Nadere informatieHoe hartfalen te herkennen. Mark Valk, huisarts onderzoeker
Hoe hartfalen te herkennen Mark Valk, huisarts onderzoeker vroegdiagnostiek hartfalen Leusden 24 april 2012 2 Disclosure Geen belangenverstengeling Komt het vaak voor? 0,8% tussen de 55 en 64 jaar 3% tussen
Nadere informatieHeart and Soul. Cardiovasculair en Depressie
Heart and Soul Cardiovasculair en Depressie Ten leading causes of DALY s 2030 - high income countries (in %) - Unipolar depressive disorder 9.8 Ischaemic heart disease 5.9 Alzheimer and other dementias
Nadere informatieSamenvatting. Samenvatting
208 Samenvatting Samenvatting 209 Hartfalen is een combinatie van klachten en verschijnselen die direct of indirect het gevolg zijn van een tekortschietende pompfunctie van het hart. Als gevolg van deze
Nadere informatieCardiologisch onderzoek
Non-compactie Cardiomyopathie Een non-compactie cardiomyopathie (NCCM) is een aandoening waarbij er diepe groeven in de hartspier zitten. NCCM kan het enige verschijnsel zijn, maar kan ook worden gevonden
Nadere informatieCardiologisch onderzoek
Dilaterende Cardiomyopathie Een dilaterende cardiomyopathie (DCM) is een aandoening waarbij de hartspier is verwijd. Dit gaat doorgaans gepaard met het dunner worden van de hartspier. Geschat wordt dat
Nadere informatieEchocardiografie. bij cardiale resynchronisatie therapie. Houthuizen Patrick Catharina ziekenhuis Eindhoven
Echocardiografie bij cardiale resynchronisatie therapie Houthuizen Patrick Catharina ziekenhuis Eindhoven The basics Linker bundeltak blok normale geleiding linker bundeltak blok Consequenties normale
Nadere informatieXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX. Samenvatting en Toekomst Perspectieven XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX X IX.II
XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX Samenvatting en Toekomst Perspectieven XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX X Tjeerd Germans ITjeerd Germans IX.II (XXXXXX XXXX: XX; xxx-xxx) Samenvatting en toekomst
Nadere informatieCRT-D versus CRT-P. verschillende behandelingen voor dezelfde patiënt? CarVasZ M.L. Hendriks, MSc Dept. Cardiology VUmc.
CRT-D versus CRT-P verschillende behandelingen voor dezelfde patiënt? CarVasZ 2017 M.L. Hendriks, MSc Dept. Cardiology VUmc Disclosures (potentiële) belangenverstrengeling Sponsoring of onderzoeksgeld
Nadere informatiePhospholamban: Een belangrijke regelaar in het hart. Litsa Kranias, Ph.D. University of Cincinnati and Biomedical Research Foundation of Athens
Phospholamban: Een belangrijke regelaar in het hart Litsa Kranias, Ph.D. University of Cincinnati and Biomedical Research Foundation of Athens Het hart is een pomp, phospholamban (PLN) reguleert het Het
Nadere informatieVentrikelstorm. Hoe zorg je dat de storm gaat liggen. J.G. van der Hoeven
Ventrikelstorm Hoe zorg je dat de storm gaat liggen J.G. van der Hoeven Definitie Minimaal 3 gescheiden episoden van sustained VT of VF binnen 24 uur of VT die minimaal 12 uur aanhoudt Bij aanwezigheid
Nadere informatieDuursport en de rechterkamer. dr. Babette Pluim, sportarts Sportmedisch Centrum Papendal
Duursport en de rechterkamer dr. Babette Pluim, sportarts Sportmedisch Centrum Papendal 1998 Wat is een sporthart? Het complex van structurele, functionele en elektrische remodellering van het hart tgv
Nadere informatieSamenvatting en Conclusies
Samenvatting en conclusies In de introductie van dit proefschrift wordt een overzicht gegeven van de huidige en toekomstige rol van geavanceerde beeldvormende technieken, in het bijzonder RT3DE, strain
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/29358 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Thijssen, Joep Title: Clinical aspects and socio-economic implications of implantable
Nadere informatieCardiologisch onderzoek
Hypertrofische Cardiomyopathie Een hypertrofische cardiomyopathie (HCM) is een erfelijke aandoening waarbij de hartspier, met name het tussenschot tussen de hartkamers, is verdikt. Een verdikking van de
Nadere informatieVolwassenen met een aangeboren hartafwijking. Imaging problemen, oriëntatie en analyse
Volwassenen met een aangeboren hartafwijking Imaging problemen, oriëntatie en analyse donderdag 24 januari 2019 Poli cardiologie Zijn specifieke echocardiografische expertise en protocollen NOODZAKELIJK
Nadere informatieIdiopathisch ventrikelfibrilleren
Idiopathisch ventrikelfibrilleren Ventrikelfibrilleren (VF) is een ernstige hartritmestoornis waarbij de hartkamers onsamenhangend samentrekken. Hierdoor wordt geen bloed meer door het lichaam gepompt,
Nadere informatie, herzien VLC XXX Klinische Genetica. Phospholamban Cardiomyopathie
16-08-2015, herzien 1-7-16 VLC XXX Klinische Genetica Phospholamban Cardiomyopathie Inleiding U of één van uw familieleden staat onder behandeling van een cardioloog. Deze heeft na verschillende onderzoeken
Nadere informatieFleur. Fleur. Fleur. Fleur. Fleur. Is dit een normaal beloop? Is dit een normaal beloop? Wat doet u nu? Wat doet u nu?
Inhoud Post reanimatie onderzoek Wat was de oorzaak van het arrest? Hans Breur, kindercardioloog Potentiële belangenverstrengeling: geen Introductie Waar praten we eigenlijk over? Oorzaken arrest welke
Nadere informatieGrenzen stellen bij hartfalen patienten. Anne van Vegchel Sportarts
Grenzen stellen bij hartfalen patienten Anne van Vegchel Sportarts cv 2000-2006 geneeskunde 2007-2011 sportgeneeskunde 2008-heden bondsarts KNKV 2011-heden sportarts Bravis 2015-heden sportarts Sportsclinic
Nadere informatieICD patiënten dag 25 september 2015
ICD patiënten dag 25 september 2015 Wie krijgt welke ICD? Mikael Kortz, cardioloog Flevoziekenhuis Wie krijgt welke ICD? waarom heb ik deze ICD? Mikael Kortz, cardioloog Flevoziekenhuis wie krijgt een
Nadere informatieZwangerschap en een ICD CarVasZ 20-11-2015. Wilma de Vries Verpleegkundig specialist Erasmus MC Rotterdam
Zwangerschap en een ICD CarVasZ 20-11-2015 Wilma de Vries Verpleegkundig specialist Erasmus MC Rotterdam Jong Vrouw ICD Erfelijke hartziekten 1: Cardiomyopathieën (hartspier) 2: Aritmieën (elektische geleiding)
Nadere informatieUvA-DARE (Digital Academic Repository) Genetic basis of hypertrophic cardiomyopathy. Bos, J.M. Link to publication
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Genetic basis of hypertrophic cardiomyopathy Bos, J.M. Link to publication Citation for published version (APA): Bos, J. M. (2010). Genetic basis of hypertrophic
Nadere informatieEchografie van de RV Rol bij instabiele hemodynamiek
Maatwerk Echografie van de RV Rol bij instabiele hemodynamiek J.G. van der Hoeven Casus (1) Man, 37 Blanco medische voorgeschiedenis Acute pijn op de borst en kortademigheid LO: RR 85/50 mmhg, HF 115/min,
Nadere informatieMyocarditis en gedilateerde cardiomyopathie. Nieuwe inzichten dankzij de moleculaire cardiologie
Myocarditis en gedilateerde cardiomyopathie. Nieuwe inzichten dankzij de moleculaire cardiologie Ward A. Heggermont, Marc Vanderheyden Inleiding Binnen het spectrum van de cardiovasculaire pathologie zijn
Nadere informatieHartfalen Ritmestoornissen Pacemakers. Dr. C. Kirchhof, cardioloog Rijnland ziekenhuis, Leiderdorp
Hartfalen Ritmestoornissen Pacemakers Dr. C. Kirchhof, cardioloog Rijnland ziekenhuis, Leiderdorp Hartfalen Prevalentie 1-2%: 2000:176.400 patiënten in NL 2000-2020 verwachte toename van 42,5% 5-jaars
Nadere informatieSyncope : nieuwe inzichten
Syncope : nieuwe inzichten Dieter De Cleen 2 februari 2019 TLOC Syncope Indeling Reflex syncope vasovagaal situationeel (niezen, mictie, defecatie, ) carotid sinus syndroom Orthostatische syncope medicatie
Nadere informatieSociale cognitie bij schizofrenie GROUP
Sociale cognitie bij schizofrenie GROUP 06-02-2015 Arija Maat AMC Geen Belangenverstrengeling Introductie 2009 AGIKO UMC Utrecht (Dr. W. Cahn en Prof.dr. R.S. Kahn) Sociale cognitie en schizofrenie GROUP
Nadere informatieHartfalen in een ander jasje
Hartfalen in een ander jasje Myocarditis & gedilateerde cardiomyopathie Jort Merken, MD ; Michiel Henkens, MD Prof.dr. Stephane Heymans Cardiology, CARIM, Maastricht Kortademigheid bij platliggen? Pijn
Nadere informatieTachycardie bij sepsis
Tachycardie bij sepsis Een geblokte strategie? J.G. van der Hoeven Normaal Vroege fase EF SV, HF Hart Perifere circulatie Septische shock Vasodilatatie Permeabiliteit Resolutie fase EF SV Volume Late fase
Nadere informatieCardiotoxiciteit van kankertherapie
Cardiotoxiciteit van kankertherapie Wat is handig voor de huisarts om ervan te weten? Huisarts symposium Ikazia ZH 20 sept 2017 Mireille Emans, cardioloog Maatschap Rijnmond Zuid; Ikazia ZH, Maasstad ZH,
Nadere informatieCardiologisch onderzoek
Het Brugada-syndroom Het Brugada-syndroom (BrS) is een aandoening waarbij de elektrische functie van het hart is verstoord. Op het elektrocardiogram (ECG of hartfilmpje) is de aandoening meestal te herkennen.
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/21710 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Buurma, Aletta Title: On the pathology of preeclampsia : genetic variants, complement
Nadere informatieChapter 12. Samenvatting
Chapter 12 Samenvatting 223 Dit proefschrift beschrijft een aantal studies over myotone dystrofie type 1 (DM1). In dit hoofdstuk wordt een overzicht gegeven van de belangrijkste bevindingen en conclusies
Nadere informatieEasy PDF Creator is professional software to create PDF. If you wish to remove this line, buy it now.
Tim Luijkx ARVC/D aritmogene rechterventrikelcardiomyopathie/dysplasie AS anabole steroïden HCM hypertrofische cardiomyopathie LVNC left ventricular noncompaction Cardiac MRI in athletes Magnetische resonantie
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/21650 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Shanks, Miriam Title: Evolving imaging techniques for the assessment of cardiac
Nadere informatieHartfalen. Manon van der Meer AIOS cardiologie
Hartfalen Manon van der Meer AIOS cardiologie Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium
Nadere informatieNurse Specialist in Hartfalen: What s in a name
BWGCVN Nurse Specialist in Hartfalen: What s in a name Jan Vercammen Hartfalenverpleegkundige ZOL Genk Voorzitter Belgian Heart Failure Nurses Wat is hartfalen Definitie: The inability of the heart to
Nadere informatieCARDIO MRI IN DE PRAKTIJK Dr. E Will. ems Medi di h sc B e l ee d ld i vorm ng
CARDIO MRI IN DE PRAKTIJK Dr. E. Willems Medische Beeldvorming Wat is een cardio MRI? Een basiskennis MRI fysica is onontbeerlijk! Gradiënt-echo sequentie Kwong R, Cardiovascular Magnetic Resonace Imaging
Nadere informatieQTc, Wat moet je ermee? J.A. Janson fellow IC, AIOS cardiologie
QTc, Wat moet je ermee? J.A. Janson fellow IC, AIOS cardiologie 01-11-2018 Waarom QT-tijd? - Verhoogd risico op levensbedreigende ritmestoornissen - Verlenging van QT-tijd bij veel medicijnen, derhalve
Nadere informatieMijn patiënt heeft palpitaties. Dr. Joris Schurmans 26/9/2015
Palpitaties Mijn patiënt heeft palpitaties Dr. Joris Schurmans 26/9/2015 Palpitaties Palpitaties Hartritme-stoornissen Diagnostische work-up Hartritme-stoornissen Hartritme-stoornissen Palpitaties Palpitaties
Nadere informatieCARDIOVASCULAIR RISICO MANAGEMENT BIJ DEMENTIE
CARDIOVASCULAIR RISICO MANAGEMENT BIJ DEMENTIE PROF DR MAJON MULLER INTERNIST OUDERENGENEESKUNDE DISCLOSURE POTENTIAL CONFLICTS OF INTEREST GEEN POTENTIËLE BELANGENVERSTRENGELING 1 Myocard Infarct Hart
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting In dit proefschrift zijn de veranderingen in cellulaire functie en structuur in hartfalen met verschillende onderliggende oorzaken en fenotype bestudeerd. Dit om inzicht te krijgen
Nadere informatieWanneer is dementie erfelijk? Dr. Harro Seelaar Neuroloog-in-opleiding & arts onderzoeker Alzheimercentrum Erasmus MC 14 april 2018
Wanneer is dementie erfelijk? Dr. Harro Seelaar Neuroloog-in-opleiding & arts onderzoeker Alzheimercentrum Erasmus MC 14 april 2018 Opbouw presentatie Wat is dementie Wat is DNA Wat is erfelijkheid Erfelijkheid
Nadere informatieWat doet u? Thuisbehandeling longembolie is nu al veilig. Start behandeling in het ziekenhuis. Na 1 dag naar huis. Na 2 dagen naar huis
Wat doet u? Thuisbehandeling longembolie is nu al veilig Start behandeling in het ziekenhuis Na 1 dag naar huis Na 2 dagen naar huis Na 5-7 dagen naar huis als de INR goed is Menno Huisman afdeling Interne
Nadere informatieHet s&jve hart Cardiale amyloidose. S.Gadgil, anios Intensive Care
Het s&jve hart Cardiale amyloidose S.Gadgil, anios Intensive Care 27-01- 2015 Inhoudsopgave Introduc>e Ziektebeeld Diagnose Behandeling Prognose Take home message Casus Mevrouw G. 54 jaar Vg: niet bijdragend.
Nadere informatieHartfalen. in een notendop. Dr. Riet Dierckx 22/05/2018
Hartfalen in een notendop Dr. Riet Dierckx 22/05/2018 Hartfalen definitie en classificatie Hartfalen is een klinisch syndroom gekarakteriseerd door symptomen en/of tekenen van congestie objectieve vaststelling
Nadere informatieSamen vatting en conclusies
Samen vatting en conclusies SAMENVATTING In dit proefschrift worden MRI technieken beschreven om eind-orgaan schade te bestuderen, en wordt de relatie tussen eind-orgaan schade en de polsgolfsnelheid
Nadere informatiekeurend cardiologen CBR update voor: Wijziging Regeling eisen geschiktheid 2000 uitgave december 2017 De huidige wijziging betreft geheel hoofdstuk 6
uitgave december 2017 U ontvangt deze e-mail omdat u bij het CBR bent aangemeld als keurend cardioloog. Via deze nieuwsbrief ontvangt u informatie die specifiek van belang is bij het verrichten van cardiologische
Nadere informatieAangeboren hartaandoeningen bij de Labrador Retriever
Aangeboren hartaandoeningen bij de Labrador Retriever Alhoewel de Labrador Retriever slechts zelden op latere leeftijd een hartziekte ontwikkeld, is de Labrador wel gepredisponeerd voor 2 aangeboren hartaandoeningen.
Nadere informatieDe waarde van het oppervlakte ECG in volwassenen met een aangeboren hartafwijking. R. Evertz Cardioloog/Elektrofysioloog
De waarde van het oppervlakte ECG in volwassenen met een aangeboren hartafwijking R. Evertz Cardioloog/Elektrofysioloog Continuous Nursing Education Utrecht, Dinsdag 14 februari 2017 Is het ECG behulpzaam?
Nadere informatieTRANSCATHETER GEBONDEN AORTAKLEPVERVANGING (TAVI)
TRANSCATHETER GEBONDEN AORTAKLEPVERVANGING (TAVI) als optie voor patiënten met hartfalen Herbert Kroon, research fellow Dr. Nicolas van Mieghem, interventiecardioloog Continuing Nursing Education 22 januari
Nadere informatieImmuuntherapie: resultaten tot nu toe bij patiënten met een longcarcinoom Willemijn Theelen
Immuuntherapie: resultaten tot nu toe bij patiënten met een longcarcinoom 15-06-2017 Willemijn Theelen w.theelen@nki.nl Risicofactoren Longcarcinoom Roken in 90% de oorzaak Passief roken : 1,2-1,3 x verhoogd
Nadere informatiediagnostiek en pathofysiologie Jan Hein Cornel Medisch Centrum Alkmaar
HARTFALEN ANNO 2010 diagnostiek en pathofysiologie Jan Hein Cornel Medisch Centrum Alkmaar http://www.nvvc.nl/richtlijnen/bestaande-richtlijnen#hoofdgroep2 nl/richtlijnen/bestaande-richtlijnen#hoofdgroep2
Nadere informatieInformatieochtend Tepelvochtonderzoek. 8-9 februari 2019
Informatieochtend Tepelvochtonderzoek 8-9 februari 2019 Inhoud Cijfers over borstkanker Achtergrondinformatie borstkanker Doel tepelvochtonderzoek Cijfers over borstkanker Borst 28% Huid 15% Darm 12% Long
Nadere informatieVersie juni
HARTFALEN Apeldoornse/Zutphen TWA Inleiding Hartfalen is een veel voorkomende aandoening. Tussen 20 en 30% van de bevolking krijgt te maken met hartfalen, meestal als zij ouder zijn dan 70 jaar. Momenteel
Nadere informatieStaat voor: Registratie, Transparantie en Kwaliteit. Benchmark Rapport. ICD procedures. Toelichting NCDR ICD Deelnemende ziekenhuizen
Benchmark Rapport ICD procedures Periode: 2010-2012 Peildatum: Datum 26 juli 2013 Ziekenhuis: Catharina Ziekenhuis Michelangelolaan 2 5623 EJ Eindhoven Toelichting NCDR ICD 2010-2012 Deelnemende ziekenhuizen
Nadere informatieDiastolische functie HOUTHUIZEN PATRICK
Diastolische functie HOUTHUIZEN PATRICK CATHARINA ZIEKENHUIS EINDHOVEN Ik ga op reis en ik neem mee FYSICA IN PRAKTIJK een koffer KOFFER A KOFFER B Compliance volume Compliance C = ΔV ΔP druk mate waarin
Nadere informatieNieuwe ontwikkelingen in de behandeling van cystenieren
Nieuwe ontwikkelingen in de behandeling van cystenieren Dr. F.W. Visser Internist-nefroloog ZGT Almelo Cystenieren Expertise Centrum Universitair Medisch Centrum Groningen 8 septem ber 2015 ADPKD huidige
Nadere informatieAmyotrophic Lateral Sclerosis: risk factors in the genome and exposome
Perry van Doormaal Promotie 21 november 2017, UMC Utrecht Titel proefschrift: Samenvatting in het Nederlands In dit proefschrift wordt het onderzoek beschreven naar genetische factoren en omgevingsfactoren
Nadere informatieZin en onzin van routine echocardiografie bij CKD
Zin en onzin van routine echocardiografie bij CKD Disclosure Marc Hemmelder MCL MSB 3 dg/week Nefrovisie WNT 2 dg/week Overig geen Richtlijn Nut van echo cardiografie bij dialyse: - Hoge incidentie hartfalen
Nadere informatieVoorspellende waarde van HE4 bij een complexe ovarium cyste ROELIEN VAN DE VRIE ARTS ONDERZOEKER
Voorspellende waarde van HE4 bij een complexe ovarium cyste ROELIEN VAN DE VRIE ARTS ONDERZOEKER 16-06-2016 INHOUD Achtergrond Ovarium carcinoom HE4 Retrospectieve studie AvL & AMC Opzet van prospectieve
Nadere informatieHartfalen voor de huisarts. Dr Katrien Gijsbers Cardioloog-intensivist
Hartfalen voor de huisarts Dr Katrien Gijsbers Cardioloog-intensivist Hartfalen voor de huisarts Hartfalen: een groeiende epidemie Duwen en trekken: 2 types hartfalen Hoe stel ik de diagnose? Behandeling
Nadere informatieHet Erasmus MC hartteam, vruchtbare samenwerking voor moeder en kind.
Het Erasmus MC hartteam, vruchtbare samenwerking voor moeder en kind. Dr. J.J. Duvekot, gynaecoloog/perinatoloog Moeder en Kind Centrum subafdeling verloskunde en prenatale geneeskunde Erasmus MC, Rotterdam
Nadere informatie