6,9. Werkstuk door een scholier 3608 woorden 29 mei keer beoordeeld. Nederlands. Inleiding

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "6,9. Werkstuk door een scholier 3608 woorden 29 mei keer beoordeeld. Nederlands. Inleiding"

Transcriptie

1 Werkstuk door een scholier 3608 woorden 29 mei ,9 72 keer beoordeeld Vak Nederlands Inleiding Dit werkstuk gaat over de ziekte kanker. Er zijn verschillende soorten kanker, wel honderd soorten. Kanker kan op verschillende plaatsen in het lichaam ontstaan en elk soort is weer een hele andere ziekte. Een duidelijk kenmerk van al deze ziekten is dat er een ongeremde celdeling is. Al die miljarden cellen vormen de bouwstenen van ons lichaam. De meeste cellen delen zich en uit één cel bestaan dan twee nieuwe cellen, die zich ook weer delen. Het delen van de cellen is nodig, omdat we zo groeien en het vervangt de oude en beschadigde cellen. De lichaamscellen kunnen door veel invloeden beschadigd raken. Als het goed is herstellen onze zogenaamde repareer genen de cellen dan weer; maar het kan ook zo zijn dat een cel beschadigd raakt en niet meer te herstellen is. De beschadiging kan dan leiden tot een aantal veranderingen in de genen. Hierdoor wordt de groei, de deling en de ontwikkeling aangetast. Zo ontstaat een ongeremde celdeling en die leidt weer tot gezwel of tumor. Een kanker is een gezwel of tumor die goedaardig of kwaadaardig kan zijn. Als het goedaardig is zijn er geen uitzaaiingen en als het kwaadaardig is zijn die er wel. Mijn vragen: - Wat is kanker? - Welke soort van deze ziekte komt het meeste voor? - Welke behandelingen zijn er tegen kanker? - Is er een verschil met kanker tussen mannen en vrouwen? - Wat is borstkanker? - Wat is longkanker? - Overlijden er meer rokers aan deze ziekte dan nietrokers? - In welke tijd is kanker ontstaan? Gedicht een hand dat door de muur grijpt van een gevangenis grijpt hard maar ook mis want daarbinnen is niets alles opgelost in tijd het hof van eden, tijdloos Pagina 1 van 9

2 wie de klok de tijd verwijt vervalt zelf tot stof gouden sterren in hun hoofd zakken in een rode nevel niets verlichtend maar verdoofd blijft in verdwazing achter ren rond tot ik besef dat ik verdwaal in eigen recht me verkleumen, laten vallen, plaats maak voor een ander als een herfstblad een hand grijpt door de muur zoekend naar iets wat hem vult maakt dood me bloed kleurt de grond hemelsrood me tranen branden door de vloer probeer te vergeten hoe dit kwaad zal heten maar om vergissingen te verkomen kanker vernietigt alle dromen Het belang van de vroege ontdekking (!) Als kanker wordt ontdekt, is het meestal zo dat er al een ontwikkeling van tientallen jaren aan vooraf is gegaan. De lichaamscel wordt pas na meerdere veranderingen een kankercel, daarom wordt kanker vaak veel later ontdekt. Tweederde van alle kankerpatiënten is ouder dan 60 jaar en dat komt doordat de kans op een verstoring in de celdeling toeneemt naarmate je ouder wordt. De vroege ontdekking van kanker is zeer belangrijk. Als een tumor wordt ontdekt terwijl die nog niet is uitgezaaid, is er veel meer kans op herstel. Die kans is nog groter als de tumor nog niet in zijn omgeving is ingegroeid. Als je een gezwel (bijv. knobbeltje in je borst) voelt dan zijn daar dus jaren aan vooraf gegaan waarin dit proces al bezig was. Een tumor geeft niet meteen klachten, zoals kortademigheid bij longkanker en dat maakt een vroege ontdekking vaak lastig. Er zijn verschillende methoden die kunnen helpen om kanker vroegtijdiger te ontdekken. Met deze methoden kan alleen niet zeker gezegd worden of het een voorstadium van kanker is. Als de ziekte vroeg ontdekt wordt, is er natuurlijk de kans dat diegene niet van kanker geneest Het kan een kuchje zijn een knobbeltje een plekje op de huid maar hoe kan je dan vaststellen dat het kanker is?! Dit zijn klachten die veel voorkomen en waarvoor vaak een voor de hand liggende verklaring. Het zijn klachten die meestal vanzelf weer overgaan. Deze klachten hoeven dus niet perse op kanker te wijzen, maar het kunnen wel waarschuwingssignalen zijn. Het is wel belangrijk om een aantal klachten Pagina 2 van 9

3 serieus te nemen en of een klacht op kanker zou kunnen wijzen kan alleen een arts vaststellen. Het is verstandig als je klachten al langer dan vier weken hebt, er mee naar de huisarts te gaan en soms is het verstandig om eerder te gaan. Om mensen te helpen bij het bekijken van de klachten heeft de KWF kankerbestrijding een module ontwikkeld onder de titel KWF klachtadvies. Dit zijn de bekende klachten: Blijvende heesheid of hoest; slikklachten; nieuwe of veranderde moedervlekken; een schilferend plekje of bobbeltje op de huid; een verdikking of knobbel(tje) ergens in uw lichaam; ongewoon vaginaal, bloedverlies of abnormale afscheiding; blijvende veranderingen in de stoelgang zonder duidelijke aanleiding; urinewegproblemen of veranderingen bij het plassen; gewichtsverlies zonder aanleiding. Bij sommige mensen wordt er al van te voren getest of ze kanker hebben. Dit gebeurt als er in een familie bijvoorbeeld een erfelijke vorm van kanker voorkomt. Er wordt dan uitgezocht wie er kans lopen op deze vorm van kanker (broers, zussen, kinderen). Ze kunnen regelmatig aan de controleonderzoeken meedoen. Krantenbericht 55% vrouwen rookt door tijdens zwangerschap Stappenplan helpt zwangere vrouwen te stoppen Amsterdam, 3 maart % van de rokende vrouwen rookt nog steeds op het moment dat ze voor de eerste keer bij de verloskundige komt. Dit blijkt uit onderzoek onder 1132 vrouwen. Dit staat in groot contrast met het voornemen van 84% van de rokende vrouwen om bij een beginnende zwangerschap te stoppen met roken. KWF Kankerbestrijding start vandaag de campagne Rookvrij Zwanger om rokende vrouwen die zwanger zijn of willen worden te stimuleren te stoppen met roken. Van alle mensen die overlijden aan kanker is 30% toe te schrijven aan roken. KWF Kankerbestrijding ziet het daarom als een belangrijke taak om het roken te ontmoedigen. In Nederland rookte in % van de vrouwen tussen 20 en 34 jaar, een leeftijdsgroep waarin veel zwangerschappen voorkomen. Vrouwen die roken voor of tijdens de zwangerschap hebben een groter risico op een aantal complicaties. In de eerste plaats beïnvloedt roken de vruchtbaarheid van zowel mannen als vrouwen. Rokende vrouwen doen er gemiddeld twee keer zo lang over om zwanger te raken dan vrouwen die niet roken. Vrouwen die roken hebben meer kans op een vroeggeboorte en abortus en hebben meer kans een kind te krijgen met een te laag geboortegewicht. Zo zijn baby s van rokende moeders gemiddeld 200 gram lichter dan baby s van moeders die niet roken. Daarnaast hebben baby s van wie de moeder rookte tijdens de zwangerschap een groter risico op wiegendood, een hazenlip of klompvoetje. Ook hebben de kinderen een groter risico op longaandoeningen zoals astma en bronchitis, darmstoornissen en leerproblemen. Pakket Stoppen voor twee Om zwangere vrouwen te helpen met het stoppen met roken, heeft KWF Kankerbestrijding het hulppakket Stoppen voor twee ontwikkeld. Het pakket geeft vrouwen in zeven stappen praktische handvatten om het stoppen goed voor te bereiden én vol te houden. Op de campagnesite rookvrijzwanger.nl staat aanvullende informatie. Ook worden ondersteunende middelen aangeboden zoals een videofilm van een gynaecoloog en kinderarts die vertellen over de risico s, een gastenboek waarin vrouwen elkaar tips Pagina 3 van 9

4 kunnen geven, een dagboek en e-cards. Geschiedenis en gedachtenis De naam kanker kent geen lange geschiedenis. Tot ver in de jaren zeventig leed iemand niet aan kanker, maar had hij de gevreesde ziekte of k Het was niet zo heel lang geleden nog volstrekt ondenkbaar dat je in gezelschap het woord kanker liet vallen. Vaak verzon men een andere minder angstaanjagende ziekte. Ook artsen deden er aan mee om de verhalen en taboe rond kanker in stand te houden. Vaak vertelde een arts het dan ook niet aan de patiënt, want die waarheid kon hij niet aan. De familie wist het dan vaak wel. Gelukkig is de taboe rond kanker in onze cultuur heel wat minder geworden en is er meer openheid ontstaan. In andere culturen vinden de mensen het vaak nog ongepast om het de patiënt te vertellen. In Nederland zijn die mensen er natuurlijk ook, waaronder ook artsen die er moeite mee hebben om gewoon over kanker te praten. Over het algemeen draaien de artsen er nu niet meer omheen en zeggen ze gewoon waar het op staat als je kanker hebt. In het dagelijks leven doen mensen er vaak niet meer zo moeilijk over en wordt het woord kanker gewoon gebruikt. Er bestaan wel nog veel vragen en misverstanden rond kanker. Oorzaken van kanker De vraag: Waarom heb ik kanker gekregen? Zal iedereen die kanker heeft vroeg of laat stellen. Alleen is hier geen antwoord op, omdat er geen rechtstreeks of eenduidig antwoord is. Veel mensen kunnen met die onzekerheid niet leven en gaan zelf dan een oorzaak bedenken. Sommige mensen zeggen dat het door het milieu komt en daarbij moet je denken aan luchtverontreiniging, gifstoffen in de bodem, vervuild grondwater en het gat in de ozonlaag. Anderen zeggen weer dat het aan onze eetgewoonten ligt. Het ligt volgens hun aan de grote hoeveelheden vet die we dagelijks binnenkrijgen. Het gaat ook om het vlees, de conserveringsmiddelen en kleurstoffen in het voedsel. Weer anderen zeggen dat het komt door het ongezonde dat we leiden, de stress, het roken, het drinken. Het komt volgens hun ook door te weinig beweging en te weinig ontspanning. Maar er zijn ook mensen die ervan uit gaan dat kanker niets te maken heeft met hoe je leeft of wat je eet, omdat het erfelijk is. Soms wordt er zelfs beweerd dat kanker tussen je oren zit. Over de oorzaken van kanker is nog niet heel veel bekend, maar in de medische kringen gaat men er tegenwoordig van uit dat kanker in de meeste gevallen niet door één factor wordt veroorzaakt, maar door een samenspel van verschillende factoren. Deze factoren kunnen zowel van buitenaf als van binnenuit komen. De bovenstaande gedachtenissen van mensen zijn zelden de enige factoren. Kinderen en kanker In tegenstelling tot volwassenen is kanker veel sneller zichtbaar of aan te duiden bij kinderen. Bij volwassenen duurt dit gemiddeld heel wat jaren. Over de meeste vormen en de oorzaken van kanker bij kinderen is weinig bekend. Meer dan 400 kinderen tussen 0 en 15 jaar krijgt de diagnose kanker. Dit zijn enkele bekende cijfers: - Gemiddeld 70% van de kinderen geneest. - Per kankersoort verschilt de prognose. - Kinderen krijgen meestal andere vormen van kanker dan volwassenen. Daarom worden kinderen anders Pagina 4 van 9

5 behandeld. - De verwachting is dat in 2010 er 1 op de 250 mensen tussen de 18 en 45 jaar een vorm van kinderkanker heeft gehad. Kinderen krijgen een speciale zorg. Een bepaald aantal ziekenhuizen in Nederland kan kinderen deze speciale zorg geven. Deze behandelingen en onderzoeken vereisen een speciale en een grote kennis en veel ervaring. Zo ook de nieuwe onderzoeken en behandelingen. Er zijn in Nederland 7 ziekenhuizen waar ze in kinderkanker zijn gespecialiseerd. De meest voorkomende soorten van kinderkanker zijn: Leukemie (bloedkanker) 25% Tumoren van het centraal zenuwstelsel (hersentumoren) 20% Lymfeklierkanker (Hodgkin en non-hodgkin lymfoom) 11% Wilms-tumor en andere niertumoren 5% Neuroblastoom 5% Bottumoren 7% Tumoren van de weke delen 7% Retinoblastoom 3% Kiemceltumoren 3% Incidentie en sterftecijfers Soort kanker Aantal nieuw ontdekte tumoren(2000) (*) Aantal mensen overleden aan kanker(2003) (**) 5- Jaars overlevings % (***) man vrouw totaal man vrouw totaal Alvleesklierkanker % Baarmoederhalskanker % Baarmoederkanker % Blaaskanker-niet invasief (telt niet mee in telling) % Borstkanker % Dikke darmkanker totaal-colonkanker-rectosigmoïd-rectumkanker % Eierstokkanker % Hersentumoren % Lip-, mond- en keelkanker Afhankelijk van de tumorsoort Leukemie totaal (onderstaande vormen)-acute lymfatische leukemie-acute niet-lymfatische leukemiechronische lymfatische leukemie-chronische myeloïde leukemie %20%69%36% Longkanker % Maagkanker % Melanoom man 73%vrouw 89% Nierkanker % Non-hodgkin lymfomen % Pagina 5 van 9

6 Prostaatkanker % Slokdarmkanker % Strottenhoofd % Zaadbalkanker % Ziekte van hodgkin % Ziekte van kahler % Overige vormen Totaal alle typen kanker De behandelingen tegen kanker Een operatie is een mogelijkheid bij kanker. Of het kan, wordt door verschillende factoren bepaald. Hierbij is de uitbreiding een belangrijke factor van de ziekte. Er is dan de vraag: Is het een plaatselijk ziekteproces of zijn er ook uitzaaiingen? Als er uitzaaiingen zijn is er ook nog het verschil of het alleen in de lymfeklieren in de buurt van de tumor zit of dat er ook uitzaaiingen in andere organen zijn. Bij een plaatselijke ziekteproces en dus een plaatselijke operatie is men op de genezing gericht, maar wanneer de ziekte bijvoorbeeld uitzaaiingen heeft wordt de operatie veel uitgebreider en is men er juist op gericht dat de klachten verminderen. De operaties waarbij het moet genezen zijn vaak heel ingrijpend en er is dan een kans dat je verminkingen oploopt die blijvend zijn. Dit is bijvoorbeeld de amputatie van een borst bij borstkanker. Die operaties kunnen emotioneel ook heel zwaar zijn. Bijvoorbeeld als bij een jonge vrouw de baarmoeder en eierstokken zijn weggehaald en ze geen kinderen meer kan krijgen. Niet alle vormen van kanker zijn geschikt voor een operatie. Bijvoorbeeld bij leukemie of lymfeklierkanker, omdat deze vormen van kanker verspreid zijn over het hele lichaam. Bestralen is ook een mogelijkheid. Voor radiotherapie worden verschillende soorten straling gebruikt. Dat is vaak hele sterke röntgenstraling. Bij borstkanker en prostaatkanker kan er ook gebruik worden gemaakt van een radioactieve bron. Bekende zijn iridium (bij borstkanker) en jodiumzaadjes (bij prostaatkanker). Bestralen kan op twee manieren, inwendig en uitwendig. Inwendige straling wordt ook wel brachytherapie genoemd. Bij inwendige bestraling wordt het radioactief materiaal in of bij de tumor aangebracht of in het orgaan waar de tumor is verwijderd. Bij uitwendige bestraling komt de straling uit een toestel en dringt van buitenaf door in de kankercellen. Na de bestraling blijft er geen straling achter in het lichaam. Een patiënt wordt dus niet radioactief. De duur en het soort kanker bepaalt de duur van de bestraling. De bestraling doodt de kankercellen, maar ook de goede cellen, zoals een haarcel of een huidcel. Door de bestraling vindt er vaak bij de patiënten vermoeidheid plaats en dat heeft te maken met het feit dat het lichaam extra energie verbruikt voor het opruimen van de dode kankercellen en het herstellen van de beschadigde cellen. Een bestraling kan als enige behandeling worden ingezet, maar ook in combinatie met andere behandelingen. Bijvoorbeeld voor of na een operatie of chemokuur. Het doel van de bestraling is: genezing of het afremmen van de ziekte en verlichten van de klachten. Chemotherapie remt de celdeling en is de medicijnen inzet daarvan (men noemt dat cytostatica). De medicijnen komen in de bloedbaan en vanuit die bloedbaan worden deze medicijnen verspreidt door het hele lichaam en kunnen zo de kankercellen bereiken. Cytostatica kunnen als tablet worden ingenomen, Pagina 6 van 9

7 maar ook worden toegediend via een injectie of infuus. Er is één plaats in het lichaam waar cytostatica niet zo makkelijk kunnen komen en dat zijn de hersenen. Dat komt doordat we een ingebouwd beveiligingssysteem hebben: de bloed-hersenbarrière. Die zorgt ervoor dat ongewenste stoffen niet in ons hoofd komen. Om toch dit medicijn bij de hersencellen te laten komen worden ze door middel van een ruggenprik ingespoten (dat heet intrathecale toediening). Van cytostatica zijn wel meer dan dertig verschillende soorten die op verschillende manieren in het ontwikkelingsproces van kankercellen inwerken. Cytostatica wordt soms ook samen met andere medicijnen toegediend, zodat het effect optimaal is. Cytostatica hebben niet alleen invloed op de kankercellen, maar ook op de gezonde cellen en dan vooral op de sneldelende cellen. Er zijn daarom ook bijwerkingen en de veel voorkomende bijwerkingen zijn moeheid of misselijkheid. Chemotherapie wordt vaak gebruikt als een aanvullende behandeling. Hormonale therapie wordt bij bepaalde soorten kanker gegeven, vooral bij vrouwen met borstkanker of baarmoederkanker. Bij mannen wordt het gegeven bij prostaatkanker. Als hier een tumor ontstaat zijn de kankercellen vaak deels afhankelijk van de aanwezigheid van die geslachtshormonen. Zonder geslachtshormonen neemt de groei van de tumor af of kan de tumor kleiner worden. Hier wordt bij de behandeling gebruik van gemaakt en de hormonale balans van de patiënt wordt dan veranderd. De productie van bepaalde eigen hormonen wordt beperkt of hun invloed wordt verminderd. Het ontstaan en de uitzaaiing van de kankercellen kan zo (tijdelijk) stop worden gezet. Zo een behandeling kan op een aantal manieren worden gegeven en veel patiënten worden dan ook behandeld met medicijnen, hormoonpreparaten. Het kan ook door middel van opereren en het verwijderen. Ook kunnen organen bestraalt worden die de hormonen aanmaken. Hierbij zijn ook bijwerkingen. Bijvoorbeeld als bij een vrouw de eierstokken worden verwijderd of de borst(en) dan vindt er een vervroegde overgang plaats met daarbij veel klachten. Uitzaaiingen De cellen bij een kwaadaardige tumor kunnen losraken via het bloed of de lymfe en op een andere plek in het lichaam terecht komen. Als ze daar uitgroeien tot tumoren, is er sprake van uitzaaiingen (metastasen). Dit kan bijvoorbeeld voorkomen bij borstkanker en de uitgezaaide borstkankercellen kunnen dan in de lever terechtkomen. Dan gaat het niet om leverkanker, maar om borstkankercellen in de lever. Na een behandeling van de kanker kan er nog vele jaren later een uitzaaiing plaatsvinden, zonder dat het duidelijk is waar de oorspronkelijke tumor zich bevindt. Of er na een behandeling de uitzaaiingen zich zullen voordoen is meestal niet te voorspellen. Er is wel bekend dat bij elke vorm van kanker die kans even groot is. De voorkeursplaatsen zijn: Borstkanker: in de lymfeklieren in/bij de oksel en het borstbeen in botten, longen, hersenen en lever Dikke darmkanker: in de lymfeklieren in/bij de buik in de lever Longkanker: in de lymfeklieren in/bij de longen en laag in de hals Pagina 7 van 9

8 in hersenen, botten en lever Prostaatkanker: in de lymfeklieren in/bij de buik in botten Melanoom in lymfeklieren in/bij de oksel en de lies in lever, longen, hersenen en huid Borstkanker In Nederland krijgen jaarlijks meer dan vrouwen borstkanker en 70% daarvan is op dat moment ouder dan 50 jaar. Borstkanker komt ook bij mannen voor, maar veel minder. In Nederland krijgen jaarlijks ongeveer 65 mannen die ziekte en dat kan met een erfelijke aanleg te maken hebben. In de melkgangen (ductaalcarinoom) ontstaat meestal borstkanker en dat vormt meestal 1 tumor. Bij sommige vrouwen ontstaat borstkanker in de melkkliertjes (lobulair carinoom). Dat groeit meer verspreid door de borst en wordt het vaak pas in een later stadium ontdekt. A. steunweefsel B. rib C. melkklier D. borstspier E. melkgang F. tepel Bij een bevolkingsonderzoek kan ook borstkanker ontdekt worden in een heel vroeg stadium of zelfs nog in het voorstadium: een Ductaal Carinoma in Situ (DCIS). Oorzaken: Er is nog geen duidelijke oorzaak die men kan aangeven over borstkanker. 5 tot 10% van alle vrouwen met borstkanker erven het van familie. Vrouwen lopen meer kans op om borstkanker te krijgen. Er zijn wel een aantal risicofactoren bekend waarbij je een grotere kans loopt om borstkanker te krijgen, namelijk vrouwen: Die eerder voor bepaalde typen goedaardige borstafwijkingen zijn behandeld. Die eerder borstkanker hebben gehad. Die vroeg zijn gaan menstrueren. Die laat in de overgang zijn gekomen. Die weinig of geen kinderen hebben. Die hun eerste kind op latere leeftijd hebben gekregen. Die de 'pil' slikken (licht verhoogd risico tijdens het pilgebruik). Die in verband met overgangsklachten (meer dan 2-3 jaar) hormoonpreparaten gebruiken. Met overgewicht na de overgang. Die 3 of meer glazen alcohol per dag gebruiken. Die lichamelijk niet zo actief zijn. Pagina 8 van 9

9 Vrouwen hebben een minder groot risico om borstkanker op te lopen wanneer ze dagelijks voldoende bewegen en het risico lijkt ook wat lager te zijn voor vrouwen die 6 maanden of langer borstvoeding hebben gegeven. Longkanker Elk jaar krijgen ongeveer 9000 mensen longkanker. Het is de meest voorkomende soort kanker bij mannen, maar de laatste jaren daalt het aantal mannen met longkanker wel iets. In tegenstelling tot de vrouwen, want die krijgen steeds meer longkanker. In de longen, het elastische weefsel, bevinden zich miljoenen longblaasjes en een netwerk van bloedvaten. De longblaasjes geven de ingeademde zuurstof af aan het bloed en andersom onttrekken ze koolzuurgas aan het bloed. Er zijn twee typen longkanker: het kleincellige type en het niet-kleincellige type. 75% van de mensen met longkanker heeft het nietkleincellige type en het type longkanker is ook van belang voor de behandeling en het verloop. De uitgebreidheid van de ziekte wordt bepaald door: de grootte van de tumor de plaats van de tumor de doorgroei in omringend longweefsel de aanwezigheid van uitzaaiingen in de lymfeklieren en/of elders in het lichaam Longkanker zaait snel uit naar andere delen van het lichaam en dat gebeurd via lymfe of het bloed. Hierbij kunnen de uitzaaiingen ontstaan in de lymfeklieren in het gebied tussen de beide longen (mediastinum); de hals en rondom het sleutelbeen; de oksels. Bij verspreiding via het bloed kunnen er uitzaaiingen ontstaan in bijvoorbeeld de lever, de botten of de hersenen. Over de oorzaken van longkanker is veel bekend. In ongeveer 90% van de gevallen is longkanker het gevolg van roken. Niet-rokers die vaak in rokerige ruimtes zijn, hebben ook meer kans om longkanker te krijgen. Intensieve blootstelling aan bepaalde stoffen verhogen het risico op longkanker. Het gaat om ondermeer asbest, nikkel, arseen en radon. De risico s nemen toe als blootstelling aan deze stoffen plaatsvindt in combinatie met roken. Mogelijk verhoogt luchtvervuiling het risico op een bepaald soort longkanker. Longkanker komt vaker voor bij mensen die al een chronische longaandoening hebben, zoals astma of bronchitis. Dit in combinatie met roken verhoogd de kans op longkanker. Longkanker is niet erfelijk en ook niet besmettelijk. Longkanker is vaak het gevolg van rokers en van alle mensen met longkanker heeft ongeveer 90% gerookt. Het is ook bekend dat één op de zeven rokers eerder overlijdt door longkanker. Dat zijn jaarlijks bijna mensen! Bronvermelding Eigenlijk heb ik alle informatie maar van één site afgehaald en dat is: Op die site is namelijk heel veel informatie te vinden. Pagina 9 van 9

7.2. Boekverslag door I woorden 28 december keer beoordeeld. Nederlands. Inleiding

7.2. Boekverslag door I woorden 28 december keer beoordeeld. Nederlands. Inleiding Boekverslag door I. 1330 woorden 28 december 2004 7.2 104 keer beoordeeld Vak Nederlands Inleiding Wij houden onze spreekbeurt over kanker omdat we zelf mensen konden die kanker hebben gehad of hebben.

Nadere informatie

Werkstuk Nederlands Kanker

Werkstuk Nederlands Kanker Werkstuk Nederlands Kanker Werkstuk door een scholier 1713 woorden 17 januari 2003 7,2 361 keer beoordeeld Vak Nederlands 1 Wat is kanker? Kanker is de derde ergste doodsoorzaak in Nederland. Er zijn meer

Nadere informatie

Het is een ziekte die jarenlang door verschillende factoren zich ontwikkeld. Sommige factoren kun je zelf voorkomen, een paar niet.

Het is een ziekte die jarenlang door verschillende factoren zich ontwikkeld. Sommige factoren kun je zelf voorkomen, een paar niet. Werkstuk door een scholier 1583 woorden 23 april 2011 4,9 12 keer beoordeeld Vak Zorg en welzijn KANKER: Ik ga vandaag mijn spreekbeurt houden over kanker om twee redenen. De eerste is dat iedereen kanker

Nadere informatie

Kanker. Inleiding. Wat is kanker. Hoe ontstaat kanker

Kanker. Inleiding. Wat is kanker. Hoe ontstaat kanker Kanker Inleiding Ik heb dit onderwerp gekozen omdat veel mensen niet weten wat kanker precies inhoud en ik zelf er ook meer van wil weten omdat mijn oma er in de zomervakantie aan gestorven is. Dat je

Nadere informatie

1 ziekte waarbij cellen zich ongeremd delen en zich door het lichaam verspreiden 2 voortwoekerend kwaad 3 ziekte bij dieren, planten of bomen

1 ziekte waarbij cellen zich ongeremd delen en zich door het lichaam verspreiden 2 voortwoekerend kwaad 3 ziekte bij dieren, planten of bomen Spreekbeurt door een scholier 1244 woorden 14 september 2007 6,9 13 keer beoordeeld Vak Biologie 1 Definitie 1.1 Definitie Van Daele 1 ziekte waarbij cellen zich ongeremd delen en zich door het lichaam

Nadere informatie

Een samenvatting van de informatie die we hadden toen we bij punt 6 van het logboek waren.

Een samenvatting van de informatie die we hadden toen we bij punt 6 van het logboek waren. Boekverslag door M. 1755 woorden 21 maart 2003 6.7 132 keer beoordeeld Vak Biologie Inleiding Dit jaar moesten we als handelingsopdracht een sectorwerkstuk maken in tweetallen. Michelle en ik hebben allebei

Nadere informatie

Alcohol: mondkanker en kanker aan het strottenhoofd, keel, slokdarm en lever komen vaker voor bij zware drinkers.

Alcohol: mondkanker en kanker aan het strottenhoofd, keel, slokdarm en lever komen vaker voor bij zware drinkers. Werkstuk door een scholier 2332 woorden 12 februari 2004 6,3 33 keer beoordeeld Vak ANW Wat kan een oorzaak van kanker zijn? Oorzaak. Roken: het roken van sigaretten is de oorzaak van 85% van alle gevallen

Nadere informatie

Borstkanker. Celdeling

Borstkanker. Celdeling Borstkanker In Nederland wordt per jaar bij ongeveer 12.000 vrouwen borstkanker (mammacarcinoom) ontdekt. Daarnaast wordt bij ongeveer 1.300 vrouwen in Nederland een voorstadium van borstkanker (ductaal

Nadere informatie

Wachtdienstregeling Bel 148 GEZONDHEIDS TIP : EET BEWUSTER. Verbouwing APOTHEEK SOMA

Wachtdienstregeling Bel 148 GEZONDHEIDS TIP : EET BEWUSTER. Verbouwing APOTHEEK SOMA GEZONDHEIDS TIP : EET BEWUSTER Gedachtenloos eten voor tv of computer kan leiden tot dwangmatig te veel voedselinname. Hoe eet je bewuster? Voordat je begint met eten, adem je enkele keren diep in en uit.

Nadere informatie

Spreekbeurt Nederlands Kanker

Spreekbeurt Nederlands Kanker Spreekbeurt Nederlands Kanker Spreekbeurt door een scholier 1834 woorden 12 januari 2011 7 12 keer beoordeeld Vak Nederlands 1. Wat is kanker eigenlijk? Kanker komt heel veel bij ouderen voor, het is zelfs

Nadere informatie

Werkstuk Biologie Hersenkanker/tumor

Werkstuk Biologie Hersenkanker/tumor Werkstuk Biologie Hersenkanker/tumor Werkstuk door een scholier 1349 woorden 19 oktober 2003 6 70 keer beoordeeld Vak Biologie Inleiding: Mijn werkstuk gaat over hersentumoren. Ik heb het gekozen omdat

Nadere informatie

Kanker. Inleiding. 1. Wat is kanker eigenlijk? 2. Verschillende soorten kanker

Kanker. Inleiding. 1. Wat is kanker eigenlijk? 2. Verschillende soorten kanker Kanker Inleiding Mijn spreekbeurt gaat over kanker patiënten. Ik hou mijn spreekbeurt hier over omdat er veel kinderen zijn die niet precies weten wat kanker nou eigenlijk is en omdat kanker heel veel

Nadere informatie

Borstkanker. Normale cellen in borstklierweefsel Augustus 2016

Borstkanker. Normale cellen in borstklierweefsel Augustus 2016 Borstkanker In Nederland wordt per jaar bij ongeveer 12.000 vrouwen borstkanker (mammacarcinoom) ontdekt. Daarnaast wordt bij ongeveer 1.300 vrouwen Ductaal Carcinoom In Situ (DCIS) geconstateerd. Dit

Nadere informatie

Werkstuk door een scholier 3459 woorden 13 april keer beoordeeld. Inleiding

Werkstuk door een scholier 3459 woorden 13 april keer beoordeeld. Inleiding Werkstuk door een scholier 3459 woorden 13 april 2004 7 57 keer beoordeeld Vak ANW Inleiding In dit werkstuk gaan we onderzoeken wat het verschil is tussen de door roken veroorzaakte kankersterfte bij

Nadere informatie

ONCOLOGIE. Doelstellingen: De cursist maakt kennis met basisterminologie rondom kanker (goedaardig/kwaadaardig, uitzaaiingen en behandelvormen).

ONCOLOGIE. Doelstellingen: De cursist maakt kennis met basisterminologie rondom kanker (goedaardig/kwaadaardig, uitzaaiingen en behandelvormen). ONCOLOGIE Doelstellingen: De cursist maakt kennis met basisterminologie rondom kanker (goedaardig/kwaadaardig, uitzaaiingen en behandelvormen). De cursist maakt verdieping op maat, dit kan bv zijn: - verdieping

Nadere informatie

Risicofactoren Niet erfelijke factoren: Erfelijke factoren:

Risicofactoren Niet erfelijke factoren: Erfelijke factoren: Zoals bij alle soorten kanker, is er bij borstkanker sprake van cellen met een ontregelde celdeling. Door deze ontregeling kunnen cellen zich ongeremd vermenigvuldigen en uitgroeien tot een tumor. Deze

Nadere informatie

Patiënteninformatiedossier (PID) MAMMACARE. onderdeel BORSTKANKER

Patiënteninformatiedossier (PID) MAMMACARE. onderdeel BORSTKANKER Patiënteninformatiedossier (PID) MAMMACARE onderdeel BORSTKANKER Inhoud Wat is borstkanker?... 3 Vormen van kanker... 4 DCIS... 4 Ductaal carcinoom... 4 Lobulair carcinoom... 4 Erfelijke en familiare belasting...

Nadere informatie

Kanker, voorkomen en opsporen

Kanker, voorkomen en opsporen Kanker, voorkomen en opsporen Deze brochure maakt je wegwijs in de klachten en symptomen die kunnen wijzen op kanker Wat is kanker? Gezonde lichaamscellen delen voortdurend. Zo ontstaan nieuwe cellen,

Nadere informatie

Gemaakt door: Gerdy Castelein en Anne Griet Adema Klas: 4A

Gemaakt door: Gerdy Castelein en Anne Griet Adema Klas: 4A Gemaakt door: Gerdy Castelein en Anne Griet Adema Klas: 4A 1 -Voorkant -inhoudsopgave - Uitwerking deelvragen: - Wat is borstkanker? - Hoe ontdek je borstkanker? - Als je erachter komt, wat gebeurt er

Nadere informatie

3.3 Borstkanker bij de man

3.3 Borstkanker bij de man 3.3 Borstkanker bij de man Bij u is zojuist de diagnose borstkanker vastgesteld. Alle patiënten die voor borstkanker worden behandeld in het Catharina-ziekenhuis ontvangen een Persoonlijke Informatie Map.

Nadere informatie

BOTTUMOREN. 1. Normaal botweefsel

BOTTUMOREN. 1. Normaal botweefsel BOTTUMOREN Om beter te kunnen begrijpen wat een bottumor juist is, wordt er in deze brochure meer uitleg gegeven over de normale structuur van het bot. Op die manier krijgt u een beter zicht op wat abnormaal

Nadere informatie

Borstkanker. Borstcentrum Máxima is gevestigd op locatie Eindhoven

Borstkanker. Borstcentrum Máxima is gevestigd op locatie Eindhoven Borstkanker Borstcentrum Máxima is gevestigd op locatie Eindhoven Borstkanker is de meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen. Vóór het dertigste jaar is borstkanker zeldzaam, maar met het stijgen

Nadere informatie

Borstkanker. Borstcentrum Máxima locatie Eindhoven

Borstkanker. Borstcentrum Máxima locatie Eindhoven Borstkanker Borstcentrum Máxima locatie Eindhoven Borstkanker is de meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen. Vóór het dertigste jaar is borstkanker zeldzaam, maar met het stijgen van de leeftijd

Nadere informatie

Ductaal Carcinoma In Situ (DCIS)

Ductaal Carcinoma In Situ (DCIS) Bij u is een voorstadium van borstkanker geconstateerd. Deze afwijking wordt Ductaal Carcinoma In Situ (afgekort DCIS) genoemd. Uw arts of verpleegkundig specialist heeft uitgelegd wat DCIS inhoudt en

Nadere informatie

7,4. Werkstuk door een scholier 2610 woorden 15 maart keer beoordeeld

7,4. Werkstuk door een scholier 2610 woorden 15 maart keer beoordeeld Werkstuk door een scholier 2610 woorden 15 maart 2011 7,4 79 keer beoordeeld Vak Biologie Inhoud: Voorwoord 2 H 1. Wat is Kanker 3 H 2. Soorten Kanker 5 H 2.1 Leukemie 6 H 2.2 Hersentumor 8 H 2.3 Lymfeklierkanker

Nadere informatie

Verklein de kans op. Borstkanker

Verklein de kans op. Borstkanker Verklein de kans op Borstkanker 1 Het Wereld Kanker Onderzoek Fonds Onze visie De droom en ambitie van het Wereld Kanker Onderzoek Fonds is een wereld zonder kanker. Wij willen dat door gezonde keuzes

Nadere informatie

behandelingen-bij-borstkanker/

behandelingen-bij-borstkanker/ https://www.isala.nl/patientenfolders/6682-borstkanker-pid-h3- behandelingen-bij-borstkanker/ Borstkanker (PID): H3 Behandelingen bij borstkanker Als borstkanker is vastgesteld, bespreekt een team van

Nadere informatie

6,4. Praktische-opdracht door een scholier 2282 woorden 17 januari keer beoordeeld

6,4. Praktische-opdracht door een scholier 2282 woorden 17 januari keer beoordeeld Praktische-opdracht door een scholier 2282 woorden 17 januari 2004 6,4 35 keer beoordeeld Vak ANW Onderzoeksvraag: Hoe wordt kanker bestreden en wat zijn de ontwikkelingen? Inhoudsopgave Inleiding Wat

Nadere informatie

7,3. Werkstuk door een scholier 2076 woorden 17 juni keer beoordeeld. Inleiding

7,3. Werkstuk door een scholier 2076 woorden 17 juni keer beoordeeld. Inleiding Werkstuk door een scholier 2076 woorden 17 juni 2001 7,3 118 keer beoordeeld Vak ANW Inleiding Mijn werkstuk gaat over longkanker omdat longkanker de meest voorkomende kanker is bij mannen. En kanker in

Nadere informatie

18-12-2014. Quiz Reeks 5. Voorbeeld Vraag. Hoe heet deze studenttutor? A. Michiel Moonen B. Max Mentink C. Rob Westerlaken D. Jorian Krol?

18-12-2014. Quiz Reeks 5. Voorbeeld Vraag. Hoe heet deze studenttutor? A. Michiel Moonen B. Max Mentink C. Rob Westerlaken D. Jorian Krol? Quiz Reeks 5 Voorbeeld Vraag Hoe heet deze studenttutor? A. Michiel Moonen B. Max Mentink C. Rob Westerlaken D. Jorian Krol? 1 Voorbeeld Antwoord Juiste antwoord: C. Uitleg: Rob is al tutor sinds Reeks

Nadere informatie

Feiten en Fabels. over risicofactoren voor kanker. Dr.ir. A. Pijpe, epidemioloog Afd. Psychosociaal onderzoek en Epidemiologie

Feiten en Fabels. over risicofactoren voor kanker. Dr.ir. A. Pijpe, epidemioloog Afd. Psychosociaal onderzoek en Epidemiologie Feiten en Fabels over risicofactoren voor kanker Dr.ir. A. Pijpe, epidemioloog Afd. Psychosociaal onderzoek en Epidemiologie (tevens werkzaam bij de Gezondheidsraad, Den Haag) 15 oktober 2015 Voorkomen

Nadere informatie

Deze patiënteninformatie is eigendom van: Naam: Adres: Postcode: Woonplaats: Telefoon:

Deze patiënteninformatie is eigendom van: Naam: Adres: Postcode: Woonplaats: Telefoon: Deze patiënteninformatie is eigendom van: Naam: Adres: Postcode: Woonplaats: Telefoon: Inhoudsopgave: 1. Inleiding 2. Belangrijke namen en telefoonnummers 3. Wat is kanker (algemeen) 4. Behandeling van

Nadere informatie

Docentenhandleiding. Niveau: expert. Lees de taal van de tumor Organisatieniveaus

Docentenhandleiding. Niveau: expert. Lees de taal van de tumor Organisatieniveaus Docentenhandleiding Niveau: expert Lees de taal van de tumor Organisatieniveaus Ontwikkeld door het Cancer Genomics Centre in samenwerking met het Freudenthal Instituut voor Didactiek van Wiskunde en Natuurwetenschappen

Nadere informatie

Werkstuk Verzorging Kanker

Werkstuk Verzorging Kanker Werkstuk Verzorging Kanker Werkstuk door een scholier 4090 woorden 23 maart 2003 6,2 119 keer beoordeeld Vak Verzorging Ik heb voor het onderwerp borstkanker gekozen omdat ik veel mensen ken die dit hebben

Nadere informatie

Behandelingen bij longkanker. inclusief klinische studie immuuntherapie

Behandelingen bij longkanker. inclusief klinische studie immuuntherapie Behandelingen bij longkanker inclusief klinische studie immuuntherapie 1 Longkanker Longkanker is niet één ziekte: er bestaan meerdere vormen van longkanker. In deze brochure bespreken we de twee meest

Nadere informatie

Radiotherapie Medische Oncologie Chemoradiotherapie gevolgd door chirurgie bij slokdarmkanker

Radiotherapie Medische Oncologie Chemoradiotherapie gevolgd door chirurgie bij slokdarmkanker Radiotherapie Medische Oncologie Chemoradiotherapie gevolgd door chirurgie bij slokdarmkanker Uitwendige bestraling van slokdarmkanker in combinatie met chemotherapie, voorafgaand aan een operatie van

Nadere informatie

Bij kanker veranderen de goede cellen in het lichaam. Dit worden slechte cellen. Deze slechte cellen blijven groeien. Het worden er steeds meer.

Bij kanker veranderen de goede cellen in het lichaam. Dit worden slechte cellen. Deze slechte cellen blijven groeien. Het worden er steeds meer. Dit is longkanker Bij kanker veranderen de goede cellen in het lichaam. Dit worden slechte cellen. Deze slechte cellen blijven groeien. Het worden er steeds meer. Bij longkanker zit de kanker in een long.

Nadere informatie

Passant tarief vanaf 01-01-2016 t/m 31-12-2016 Declaratiecode Zorgproduct Omschrijving Tarieven

Passant tarief vanaf 01-01-2016 t/m 31-12-2016 Declaratiecode Zorgproduct Omschrijving Tarieven 15B903 010501002 Ziekenhuisopname met maximaal 5 verpleegdagen bij een seksueel overdraagbare aandoening (SOA) 1.577,89 15B904 010501003 Lasertherapie bij een seksueel overdraagbare aandoening (SOA) 333,91

Nadere informatie

Patiënteninformatiedossier (PID) PROSTAATKANKER. onderdeel RADIOTHERAPIE. Radiotherapie

Patiënteninformatiedossier (PID) PROSTAATKANKER. onderdeel RADIOTHERAPIE. Radiotherapie Patiënteninformatiedossier (PID) PROSTAATKANKER onderdeel RADIOTHERAPIE PROSTAATKANKER INHOUD Wat is radiotherapie eigenlijk?...3 Uitwendige bestraling...3 Inwendige bestraling...5 Gang van zaken...7 Eerste

Nadere informatie

Behandeling borstkanker

Behandeling borstkanker Behandeling borstkanker Kanker in het algemeen Er zijn meer dan honderd soorten kanker die op verschillende plaatsen in het lichaam kunnen voorkomen. Elke soort kanker is een andere ziekte. Een gemeenschappelijk

Nadere informatie

Gynaecologische kanker. Poli Gynaecologie

Gynaecologische kanker. Poli Gynaecologie Gynaecologische kanker Poli Gynaecologie 1 Inleiding Als u geconfronteerd wordt met de diagnose gynaecologische kanker is dat een hele schok. U krijgt veel informatie en het is niet altijd gemakkelijk

Nadere informatie

Kanker van de eierstokken

Kanker van de eierstokken Kanker van de eierstokken Ovariumcarcinoom Deze informatiebrochure is bestemd voor vrouwen met eierstokkanker en hun omgeving. We geven u een antwoord op volgende vragen: Wat is eierstokkanker? Wat zijn

Nadere informatie

Zorgproductcode Declaratiecode Zorgproduct consumentenomschrijving Totaalprijs

Zorgproductcode Declaratiecode Zorgproduct consumentenomschrijving Totaalprijs 010501002 15B903 Ziekenhuisopname met maximaal 5 verpleegdagen bij een seksueel overdraagbare aandoening (SOA) 1.717,64 010501003 15B904 Lasertherapie bij een seksueel overdraagbare aandoening (SOA) 337,05

Nadere informatie

baarmoederhalskanker-pid-h2-baarmoederhalskanker-enonderzoeken/

baarmoederhalskanker-pid-h2-baarmoederhalskanker-enonderzoeken/ https://www.isala.nl/patientenfolders/7210- baarmoederhalskanker-pid-h2-baarmoederhalskanker-enonderzoeken/ Baarmoederhalskanker (PID): H2 Baarmoederhalskanker en onderzoeken Kanker is een verzamelnaam

Nadere informatie

Keuzehulp Uitgezaaide Borstkanker

Keuzehulp Uitgezaaide Borstkanker Keuzehulp Uitgezaaide Borstkanker START Gemaakt door: In samenwerking met: Financieel mogelijk gemaakt door: 2015 De ArgumentenFabriek en borstkankervereniging nederland FAS799.014.011/exp. juli 2017 Hoe

Nadere informatie

Prijslijst passanten 2016 (voorlopige versie 15 november 2015)

Prijslijst passanten 2016 (voorlopige versie 15 november 2015) Prijslijst passanten 2016 (voorlopige versie 15 november 2015) Zorg Declaratie Omschrijving Passanten product code prijs 2016 010501004 15B905 Kleine operatie bij een seksueel overdraagbare aandoening

Nadere informatie

Mijn pathologieverslag begrijpen

Mijn pathologieverslag begrijpen Mijn pathologieverslag begrijpen Deze brochure bevat zeker niet alle gedetailleerde informatie over uw pathologieverslag. We geven u vooral de belangrijkste en juiste informatie mee over de resultaten

Nadere informatie

Standaard prijslijst DBC-zorgproducten Zaans Medisch Centrum per 1 januari 2016 (voorlopig)

Standaard prijslijst DBC-zorgproducten Zaans Medisch Centrum per 1 januari 2016 (voorlopig) DBCzorgproductc 010501002 Ziekenhuisopname met maximaal 5 verpleegdagen bij een seksueel overdraagbare aandoening (SOA) 15B903 1.731,82 010501003 Lasertherapie bij een seksueel overdraagbare aandoening

Nadere informatie

010501002 Ziekenhuisopname met maximaal 5 verpleegdagen bij een seksueel overdraagbare aandoening (SOA) 15B903 2.147,72

010501002 Ziekenhuisopname met maximaal 5 verpleegdagen bij een seksueel overdraagbare aandoening (SOA) 15B903 2.147,72 010501002 Ziekenhuisopname met maximaal 5 verpleegdagen bij een seksueel overdraagbare aandoening (SOA) 15B903 2.147,72 010501003 Lasertherapie bij een seksueel overdraagbare aandoening (SOA) 15B904 378,92

Nadere informatie

Familieformulier Klinische Genetica

Familieformulier Klinische Genetica Familieformulier Klinische Genetica Indien u zich aanmeldt in verband met een aandoening bij een kind of in verband met kinderwens dienen beide (aanstaande) ouders een familieformulier in te vullen. Gegevens

Nadere informatie

Standaard prijslijst DBC-zorgproducten

Standaard prijslijst DBC-zorgproducten Standaard prijslijst DBC-zorgproducten DBCzorgproductcode 010501002 Ziekenhuisopname met maximaal 5 verpleegdagen bij een seksueel overdraagbare aandoening (SOA) 15B903 20160101 20161231 1.575,28 010501003

Nadere informatie

Keuzehulp Uitgezaaide Borstkanker

Keuzehulp Uitgezaaide Borstkanker Keuzehulp Uitgezaaide Borstkanker START Gemaakt door: In samenwerking met: Gefinancierd door: 2014 en Borstkankervereniging Nederland Hoe werkt deze Keuzehulp voor uitgezaaide borstkanker? Informatiekaart

Nadere informatie

Patiënteninformatie De behandeling van borstkanker met Zoladex

Patiënteninformatie De behandeling van borstkanker met Zoladex Patiënteninformatie De behandeling van borstkanker met Zoladex Uw arts heeft u Zoladex voorgeschreven. Zoladex kan worden toegepast bij vrouwen met borstkanker bij wie sprake is van uitzaaiingen. In deze

Nadere informatie

Radiotherapie Medische Oncologie Curatieve chemoradiotherapie

Radiotherapie Medische Oncologie Curatieve chemoradiotherapie Radiotherapie Medische Oncologie Curatieve chemoradiotherapie Uitwendige bestraling van slokdarmkanker in combinatie met chemotherapie Radiotherapie Medische Oncologie Inleiding Na verschillende onderzoeken

Nadere informatie

Prijslijst DBC-zorgproducten Ziekenhuis Gelderse Vallei

Prijslijst DBC-zorgproducten Ziekenhuis Gelderse Vallei DBCzorgproduct 010501002 Ziekenhuisopname met maximaal 5 verpleegdagen bij een seksueel overdraagbare aandoening (SOA) 15B903 1.722,47 010501003 Lasertherapie bij een seksueel overdraagbare aandoening

Nadere informatie

Kanker van de baarmoeder

Kanker van de baarmoeder Kanker van de baarmoeder Endometriumcarcinoom Deze informatiebrochure is bestemd voor vrouwen met baarmoederkanker en hun omgeving. De brochure geeft u een antwoord op volgende vragen: Wat is baarmoederkanker?

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Longkanker

Patiënteninformatie. Longkanker Patiënteninformatie Longkanker Inhoudsopgave Pagina Wat is longkanker? 4 Onderzoek en diagnose 4 De meest voorkomende onderzoeken. 5 Behandeling 7 De meest voorkomende behandelmethoden 8 Revalidatie 9

Nadere informatie

INFOBLAD. Meeste invloed. Gezond leven

INFOBLAD. Meeste invloed. Gezond leven GEWICHT, VOEDING, BEWEGEN EN ALCOHOL INFOBLAD Ongeveer 30% van kanker zou voorkomen kunnen worden. Een garantie om kanker te voorkomen is er niet. Je kan wel het risico op kanker verkleinen door een gezonde

Nadere informatie

1 Algemeen... 3. 2 Wat is eierstokkanker en bij wie komt het voor?... 3. 3 Hoe ontstaat eierstokkanker?... 3. 4 Uitzaaiingen bij eierstokkanker...

1 Algemeen... 3. 2 Wat is eierstokkanker en bij wie komt het voor?... 3. 3 Hoe ontstaat eierstokkanker?... 3. 4 Uitzaaiingen bij eierstokkanker... eierstokkanker Inhoud 1 Algemeen... 3 2 Wat is eierstokkanker en bij wie komt het voor?... 3 3 Hoe ontstaat eierstokkanker?... 3 4 Uitzaaiingen bij eierstokkanker... 3 5 Wat zijn de klachten bij eierstokkanker?...

Nadere informatie

De behandeling van borstkanker met Nolvadex

De behandeling van borstkanker met Nolvadex Meer informatie Voor meer informatie kunt u kijken op de internetsite www.astrazeneca.nl (onder het kopje Patiënteninformatie en vervolgens 'Kanker'). U kunt ook de brochure Borstkanker roept vragen op

Nadere informatie

Deze folder bevat informatie over het Lynch-syndroom. Het beschrijft:

Deze folder bevat informatie over het Lynch-syndroom. Het beschrijft: Lynch-syndroom Deze folder bevat informatie over het Lynch-syndroom. Het beschrijft: Wat Lynch-syndroom is. Hoe het Lynch-syndroom te herkennen is. Wat te doen als het Lynch-syndroom is vastgesteld. Wat

Nadere informatie

8.1 Intra Operatieve Radiotherapie (IORT) bij borstkanker

8.1 Intra Operatieve Radiotherapie (IORT) bij borstkanker 8.1 Intra Operatieve Radiotherapie (IORT) bij borstkanker Van uw arts heeft u te horen gekregen dat u in aanmerking komt voor Intra Operatieve Radiotherapie (IORT). In dit hoofdstuk leggen we u in het

Nadere informatie

Hormonale therapie bij borstkanker

Hormonale therapie bij borstkanker Hormonale therapie bij borstkanker Borstcentrum Máxima is gevestigd op locatie Eindhoven Operatie, bestraling en chemotherapie zijn de meest bekende behandelmethoden bij kanker. Bij bepaalde soorten kanker

Nadere informatie

1 Algemeen 4. 2 Wat is eierstokkanker en bij wie komt het voor 4. 3 Hoe ontstaat eierstokkanker 4. 4 Uitzaaiingen bij eierstokkanker 4

1 Algemeen 4. 2 Wat is eierstokkanker en bij wie komt het voor 4. 3 Hoe ontstaat eierstokkanker 4. 4 Uitzaaiingen bij eierstokkanker 4 eierstokkanker Inhoud 1 Algemeen 4 2 Wat is eierstokkanker en bij wie komt het voor 4 3 Hoe ontstaat eierstokkanker 4 4 Uitzaaiingen bij eierstokkanker 4 5 Wat zijn de klachten bij eierstokkanker 5 6 Onderzoek

Nadere informatie

Zaadbalkanker. Urologie

Zaadbalkanker. Urologie Zaadbalkanker Urologie Inhoudsopgave 1. Inleiding...4 2. Wat is kanker?...5 3. Risicofactoren...6 4. Misverstanden...7 5. Stellen van de diagnose...9 6. Operatie... 10 7. Verder onderzoek... 12 9. Verloop

Nadere informatie

ZIEKTE EN BEHANDELING

ZIEKTE EN BEHANDELING Patiënteninformatiedossier (PID) Longkanker (longcarcinoom) onderdeel ZIEKTE EN BEHANDELING LONGKANKER 2 INHOUD De longen... 4 Kanker... 4 Longkanker/longvlieskanker... 5 Behandeling... 7 3 De longen Ieder

Nadere informatie

UMCG Passantenprijzen 2016 DBC zorgproducten verzekerde zorg per

UMCG Passantenprijzen 2016 DBC zorgproducten verzekerde zorg per 010501002 15B903 Ziekenhuisopname met maximaal 5 verpleegdagen bij een seksueel overdraagbare aandoening (SOA) 1.457,67 010501003 15B904 Lasertherapie bij een seksueel overdraagbare aandoening (SOA) 297,80

Nadere informatie

WAT IS KANKER? KANKERCENTRUM. Onco_alg_008

WAT IS KANKER? KANKERCENTRUM. Onco_alg_008 WAT IS KANKER? KANKERCENTRUM Onco_alg_008 WAT VINDT U TERUG IN DEZE BROCHURE 01 Inleiding 3 02 Celindeling 3 03 Het lymfestelsel 4 WAT IS KANKER? 2 01 INLEIDING Kanker is een verzamelnaam voor meer dan

Nadere informatie

6,5 ER ZIJN DRIE SOORTEN BLOEDCELLEN: WAT ZIJN NU DE TAKEN VAN DE DIVERSE BLOEDCELLEN? Spreekbeurt door een scholier 1815 woorden 11 maart 2005

6,5 ER ZIJN DRIE SOORTEN BLOEDCELLEN: WAT ZIJN NU DE TAKEN VAN DE DIVERSE BLOEDCELLEN? Spreekbeurt door een scholier 1815 woorden 11 maart 2005 Spreekbeurt door een scholier 1815 woorden 11 maart 2005 6,5 240 keer beoordeeld Vak Nederlands Kanker Om te begrijpen hoe leukemie iemand ziek maakt, moet je eerst iets over je eigen lichaam weten; hoe

Nadere informatie

Declaratiecode Zorgproduct. Ingangsdatum Einddatum

Declaratiecode Zorgproduct. Ingangsdatum Einddatum en kunnen bij meerdere productcodes voorkomen ivm een ander specialisme of een andere diagnose. 15B903 010501002 614,11 Ziekenhuisopname met maximaal 5 verpleegdagen bij een seksueel overdraagbare aandoening

Nadere informatie

Voorstadium van borstkanker

Voorstadium van borstkanker Voorstadium van borstkanker Ductaal Carcinoma In Situ (DCIS) 1. Inleiding Bij u is een voorstadium van borstkanker geconstateerd. Deze afwijking wordt Ductaal Carcinoma In Situ (afgekort DCIS) genoemd.

Nadere informatie

Uitzaaiingen bij kanker

Uitzaaiingen bij kanker Uitzaaiingen bij kanker Inhoud Voor wie is deze brochure? 3 Wat is kanker? 4 Het bloedvaten- en lymfestelsel 6 Wat zijn uitzaaiingen? 8 Plaats van uitzaaiingen 11 Klachten 13 Behandeling 15 Overleving

Nadere informatie

Tarieven 2014 Antoni van Leeuwenhoek Ingangsdatum: 1 april 2014

Tarieven 2014 Antoni van Leeuwenhoek Ingangsdatum: 1 april 2014 Tarieven 2014 Antoni van Leeuwenhoek Ingangsdatum: 1 april 2014 DBCzorgproductcode 19999007 6 tot maximaal 28 verpleegligdagen bij Een infectieziekte 15B932 11.286,44 10.283,87 1.002,57 20107006 Operatie

Nadere informatie

Versie 1.0 Blad 1 van 71. Declaratiecode DBCzorgproductcode

Versie 1.0 Blad 1 van 71. Declaratiecode DBCzorgproductcode Versie 1.0 Blad 1 van 71. 15B903 010501002 Ziekenhuisopname met maximaal 5 verpleegdagen bij een seksueel overdraagbare aandoening (SOA) 1.846,31 15B904 / 17B904 010501003 Lasertherapie bij een seksueel

Nadere informatie

Declaratie Zorg code product Omschrijving Tarief

Declaratie Zorg code product Omschrijving Tarief Declaratie code Zorg product Omschrijving Tarief 15B903 10501002 Ziekenhuisopname met maximaal 5 verpleegdagen bij een seksueel overdraagbare aandoening (SOA) 3.060,92 15B904 10501003 Lasertherapie bij

Nadere informatie

Non-Hodgkin lymfoom. Jessa Ziekenhuis vzw. Dienst kwaliteit. versie maart 2016 (Object-ID )

Non-Hodgkin lymfoom. Jessa Ziekenhuis vzw.  Dienst kwaliteit. versie maart 2016 (Object-ID ) Heeft u opmerkingen of suggesties i.v.m. deze brochure? Geef ons gerust een seintje! Non-Hodgkin lymfoom Dienst kwaliteit E-mail: info@jessazh.be Tel: 011 33 55 11 Jessa Ziekenhuis vzw Maatschappelijke

Nadere informatie

Beentumoren (=bottumoren)

Beentumoren (=bottumoren) Beentumoren (=bottumoren) Inleiding Gezwellen in beenderen worden beentumoren genoemd. Er zijn verschillende typen beentumoren te onderscheiden. Zo zijn er vormen waarbij de tumor of het gezwel direct

Nadere informatie

Geldig vanaf januari 2016. Declaratiecode Zorgproduct. Tarief

Geldig vanaf januari 2016. Declaratiecode Zorgproduct. Tarief Declaratiecode Zorgproduct Tarief Geldig vanaf januari 2016 Omschrijving 15B903 010501002 3.060,92 Ziekenhuisopname met maximaal 5 verpleegdagen bij een seksueel overdraagbare aandoening (SOA) 15B904 010501003

Nadere informatie

011101007 Ziekenhuisopname van 6 tot en met 28 verpleegdagen bij een virusinfectie van de huid of slijmvliezen 15B916 2.836,78

011101007 Ziekenhuisopname van 6 tot en met 28 verpleegdagen bij een virusinfectie van de huid of slijmvliezen 15B916 2.836,78 010501002 Ziekenhuisopname met maximaal 5 verpleegdagen bij een seksueel overdraagbare aandoening (SOA) 15B903 1.745,88 010501003 Lasertherapie bij een seksueel overdraagbare aandoening (SOA) 15B904 291,94

Nadere informatie

Kanker VRAAG OVER UW MEDICIJNEN? WWW.APOTHEEK.NL

Kanker VRAAG OVER UW MEDICIJNEN? WWW.APOTHEEK.NL 400020 Kanker_400020 Kanker 05-10-11 15:32 Pagina 8 Kanker WAT IS KANKER MEDICIJNEN BIJ KANKER WAT KUNT U ZELF DOEN WAT KAN UW APOTHEKER VOOR U DOEN ADVIES IN EEN PERSOONLIJK GESPREK INFORMATIE MEDICIJNEN

Nadere informatie

Werkstuk Biologie Kanker

Werkstuk Biologie Kanker Werkstuk Biologie Kanker Werkstuk door een scholier 1846 woorden 17 mei 2009 6,7 6 keer beoordeeld Vak Biologie Voorwoord Ik heb dit onderwerp gekozen omdat ik kanker een hele erge ziekte vond en omdat

Nadere informatie

Infoblad KANKER ALGEMEEN. Hormonale therapie

Infoblad KANKER ALGEMEEN. Hormonale therapie Infoblad KANKER ALGEMEEN Hormonale therapie HORMONALE THERAPIE Hormonale therapie is de behandeling van kanker met hormonen. Artsen noemen het ook: hormoontherapie, hormonale behandeling of hormoonbehandeling.

Nadere informatie

Gynaecologie. Eierstokkanker. Afdeling: Onderwerp:

Gynaecologie. Eierstokkanker. Afdeling: Onderwerp: Afdeling: Onderwerp: Gynaecologie Algemeen 2 Wat is eierstokkanker en bij wie komt het voor 3 Hoe ontstaat eierstokkanker 3 Uitzaaiingen bij eierstokkanker 3 Wat zijn de klachten bij eierstokkanker 4 Onderzoek

Nadere informatie

Zorgproduct. Omschrijving. Declaratiecode. Tarief ( )

Zorgproduct. Omschrijving. Declaratiecode. Tarief ( ) Declaratiecode Zorgproduct Omschrijving Tarief ( ) 15B903 010501002 Ziekenhuisopname met maximaal 5 verpleegdagen bij een seksueel overdraagbare aandoening (SOA) 1862,49 15B904 010501003 Lasertherapie

Nadere informatie

Fabels en Feiten over Borstkanker

Fabels en Feiten over Borstkanker Fabels en Feiten over Borstkanker Rianne Oosterkamp, internist-oncoloog Mariek Straver, oncologisch chirurg 16 oktober 2018 In Nederland wordt er ieder jaar bij 8000 vrouwen borstkanker vastgesteld Fabel?

Nadere informatie

Wat zijn de klachten bij eierstokkanker? 3 4. 5 operatie: Stadiëring 6. Het bepalen van het stadium tijdens en na de. Kans op genezing 8 9

Wat zijn de klachten bij eierstokkanker? 3 4. 5 operatie: Stadiëring 6. Het bepalen van het stadium tijdens en na de. Kans op genezing 8 9 Kanker van de eierstokken gaat uit van het weefsel van de eierstok. De behandeling bestaat uit operatie en zonodig chemotherapie. De levensverwachting bij eierstokkanker is afhankelijk van het stadium

Nadere informatie

Kanker. Inhoud. Inleiding. Wat is kanker? Inleiding

Kanker. Inhoud. Inleiding. Wat is kanker? Inleiding Kanker Inhoud Inleiding Inleiding Wat is kanker? Soorten kanker In het kinderziekenhuis Wat kan je doen tegen kanker? Afsluiting Bronvermelding Ik houd mijn werkstuk over kanker, omdat het mij een moeilijk

Nadere informatie

Blaaskanker, informatie over behandeling Urologie

Blaaskanker, informatie over behandeling Urologie Blaaskanker, informatie over behandeling Urologie Beter voor elkaar 2 In Nederland wordt per jaar in totaal bij ongeveer 5.200 mensen blaaskanker vastgesteld. Daarvan hebben circa 2.600 mensen een spierinvasief

Nadere informatie

Borstkanker en hormoontherapie

Borstkanker en hormoontherapie Chirurgie Borstkanker en hormoontherapie www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Wat is hormoontherapie?... 3 Vrouwelijke geslachtshormonen... 3 Wanneer komt u in aanmerking voor een hormoonbehandeling?... 4

Nadere informatie

Prijslijst DBC-zorgproducten Ziekenhuis Gelderse Vallei

Prijslijst DBC-zorgproducten Ziekenhuis Gelderse Vallei DBCzorgproduct 010501002 Ziekenhuisopname met maximaal 5 verpleegdagen bij een seksueel overdraagbare aandoening (SOA) 15B903 1.360,81 010501003 Lasertherapie bij een seksueel overdraagbare aandoening

Nadere informatie

WEKE DELEN SARCOOM Wat betekent het?

WEKE DELEN SARCOOM Wat betekent het? WEKE DELEN SARCOOM Wat betekent het? Oncologie/0145 1 Deze informatiebrochure is voor personen met een weke delen sarcoom en alle anderen die hier heel dichtbij betrokken zijn: familie, vrienden We geven

Nadere informatie

Uitzaaiingen bij kanker

Uitzaaiingen bij kanker Uitzaaiingen bij kanker Inhoud Voor wie is deze brochure? 3 Wat is kanker? 4 Het bloedvaten- en lymfestelsel 6 Hoe ontstaan uitzaaiingen? 8 Waar ontstaan uitzaaiingen? 11 Klachten 12 Behandeling 14 Overleving

Nadere informatie

Borstcontroles of amputatie?

Borstcontroles of amputatie? Borstcontroles of amputatie? Liesbeth Jansen, chirurg-oncoloog Mede namens Jaap de Vries, Arieke Prozée, Clara Lemstra BRCA Themamiddag UMCG Expertisecentrum borst- eierstokkanker 31 oktober 2015 BRCA

Nadere informatie

Prijslijst DBC-zorgproducten Ziekenhuis Gelderse Vallei

Prijslijst DBC-zorgproducten Ziekenhuis Gelderse Vallei DBCzorgproduct 010501002 Ziekenhuisopname met maximaal 5 verpleegdagen bij een seksueel overdraagbare aandoening (SOA) 15B903 1.722,47 010501003 Lasertherapie bij een seksueel overdraagbare aandoening

Nadere informatie

Borstkanker. hoe moet het nu verder?

Borstkanker. hoe moet het nu verder? Borstkanker hoe moet het nu verder? Deze brochure bevat zeker niet alle gedetailleerde informatie over borstkanker. We geven u vooral de belangrijkste en juiste informatie mee over borstkanker. 2 We proberen

Nadere informatie

Eierstokkanker. Patiënteninformatie Eierstokkanker

Eierstokkanker. Patiënteninformatie Eierstokkanker Eierstokkanker Patiënteninformatie Eierstokkanker Inhoudsopgave 1 Inleiding 2 Wat is eierstokkanker en bij wie komt het voor 3 Hoe ontstaat eierstokkanker 4 Uitzaaiingen bij eierstokkanker 5 Wat zijn de

Nadere informatie

Patiënteninformatiedossier (PID) PROSTAATKANKER. onderdeel HORMONALE THERAPIE. PROSTAATKANKER Hormonale therapie

Patiënteninformatiedossier (PID) PROSTAATKANKER. onderdeel HORMONALE THERAPIE. PROSTAATKANKER Hormonale therapie Patiënteninformatiedossier (PID) PROSTAATKANKER onderdeel HORMONALE THERAPIE PROSTAATKANKER Hormonale therapie INHOUD Inleiding... 3 Hoe werkt hormonale therapie?... 3 Wanneer hormonale behandeling?...

Nadere informatie

De behandeling van baarmoederkanker

De behandeling van baarmoederkanker Gynaecologie Patiënteninformatie De behandeling van baarmoederkanker U ontvangt deze informatie, omdat bij u (mogelijk) baarmoederkanker is geconstateerd. In deze informatie kunt u meer lezen over deze

Nadere informatie

ERASMUS MC. FAMILIEFORMULIER ERFELIJKHEIDSONDERZOEK EN -VOORLICHTING Datum van invullen: - -20 *doorhalen wat niet van toepassing is

ERASMUS MC. FAMILIEFORMULIER ERFELIJKHEIDSONDERZOEK EN -VOORLICHTING Datum van invullen: - -20 *doorhalen wat niet van toepassing is ERASMUS MC AFDELING KLINISCHE GENETICA Kamer Ee 2018, Antwoordnummer 55, 3000 WB Rotterdam Telefoon 010-7036915, Fax 010-7043072 Email ervo@erasmusmc.nl FAMILIEFORMULIER ERFELIJKHEIDSONDERZOEK EN -VOORLICHTING

Nadere informatie

Medische Publieksacademie 4 maart 2019

Medische Publieksacademie 4 maart 2019 4 maart 2019 YouTube 1 Ontwikkelingen in de longkankerzorg Dr. Ben Venmans, longarts Dr. Wouter van Geffen, longarts Frits Mostert, persvoorlichter MCL, moderator Programma 19.30 uur Dr. Ben Venmans: Longkanker:

Nadere informatie