EUROPEES PARLEMENT. Commissie landbouw en plattelandsontwikkeling. van de Commissie landbouw en plattelandsontwikkeling

Transcriptie

1 EUROPEES PARLEMENT Commissie landbouw en plattelandsontwikkeling VOORLOPIGE VERSIE 2001/0199(COD) 12 februari 2002 ONTWERPADVIES van de Commissie landbouw en plattelandsontwikkeling aan de Commissie milieubeheer, volksgezondheid en consumentenbeleid inzake het voorstel voor een richtlijn van het Europees Parlement en de Raad tot wijziging van Richtlijn 2000/13/EG met betrekking tot de vermelding van de ingrediënten van levensmiddelen (COM(2001) C5-0404/ /0199(COD)) Rapporteur voor advies: Xaver Mayer PA\ doc PE

2 PE /8 PA\ doc

3 PROCEDUREVERLOOP De Commissie landbouw en plattelandsontwikkeling benoemde op haar vergadering van 18 september 2001 de heer Xaver Mayer tot rapporteur voor advies. De commissie behandelde het ontwerpadvies op haar vergadering(en) van... Op dezelfde/laatstgenoemde vergadering hechtte zij met... stemmen voor en... tegen bij... onthouding(en)/met algemene stemmen haar goedkeuring aan de hierna volgende amendementen. Bij de stemming waren aanwezig:... (voorzitter/waarnemend voorzitter),... (ondervoorzitter),... (rapporteur),... (verving...),... (verving... overeenkomstig artikel 153, lid 2, van het Reglement),... en... PA\ doc 3/8 PE

4 BEKNOPTE MOTIVERING ACHTERGROND De codering van levensmiddelen is in geheel Europa uniform geregeld. Op verpakte levensmiddelen moeten o.a. worden aangegeven de naam, het gewicht, de uiterste houdbaarheidsdatum en eventueel instructies met betrekking tot bewaring en bereiding. In richtlijn 2000/13/EG zijn inhoud van en voorwaarden voor de zogeheten "lijst van ingrediënten" vastgelegd. Op deze lijst van ingrediënten zijn alle bestanddelen opgenomen die bij de vervaardiging van een levensmiddel worden gebruikt. De vermelding van de afzonderlijke ingrediënten geschiedt in de regel in dalende volgorde van gewicht. Er is echter sprake van een grote beperking: samengestelde ingrediënten die minder dan 25% van het eindproduct uitmaken, zijn vrijgesteld van vermelding. De motivering voor deze uitzonderingspositie is dat de etiketten vanwege de grote hoeveelheid te vermelden bestanddelen te lang en uiteindelijk onleesbaar zouden kunnen worden. De 25%-regel is vooral problematisch omdat consumenten bij de koop van voorbewerkte levensmiddelen niet weten of deze levensmiddelen stoffen bevatten waarvoor zij mogelijk allergisch zijn. Voor consumenten die lijden aan allergieën of overgevoeligheid voor bepaalde stoffen is deze informatie van groot belang. Momenteel is in Europa circa 8% van de kinderen en circa 3% van de volwassen allergisch of overgevoelig voor bepaalde stoffen. Er komen bovendien steeds nieuwe allergenen bij. Deze kunnen niet alleen chronische ziektes, zoals atypische dermatitis, netelroos, stofwisselingsproblemen en astma, veroorzaken maar ook levensbedreigende reacties, zoals de anafylactoïede reactie, oproepen. Mensen die allergisch zijn moeten erop kunnen vertrouwen dat het product dat zij hebben gekocht geen allergenen bevat die zij niet mogen binnenkrijgen. Zij zijn derhalve afhankelijk van een volledige en exacte etikettering, want reeds een geringe hoeveelheid allergenen in een levensmiddel kan leiden tot grote gezondheidsproblemen. Daarbij komt dat de meest voorkomende voedselallergenen zoals melk, eieren, soja en tarwe in veel voorbewerkte levensmiddelen worden verwerkt. De etikettering van deze producten is volgens de Commissie onvolledig en vaak misleidend. Het is dus absoluut noodzakelijk dat consumenten uit risicogroepen bij aankoop volledig wordt geïnformeerd over de samenstelling van de levensmiddelen, zodat zij allergenen kunnen vermijden. INHOUD VAN HET VOORSTEL De Commissie stelt nu voor de 25%-regel af te schaffen. Dit had al veel eerder moeten gebeuren en wordt ook reeds sinds geruime tijd bepleit door de vakwereld en de lidstaten. In het kader van transparantie en duidelijkheid kunnen zo de risico's voor de consument met betrekking tot allergenen in levensmiddelen aanzienlijk worden beperkt. De Commissie wil de 25%-regel echter uitsluitend afschaffen voor stoffen waarvan bekend is dat zij zeer vaak allergische reacties veroorzaken. Deze stoffen zijn opgenomen op de lijst van bijlage 3 bis bij de richtlijn. Deze lijst is gebaseerd op een reeks van levensmiddeleningrediënten PE /8 PA\ doc

5 van de Codex Alimentarius 1 (aangevuld met sesamzaad) waarvan wetenschappelijk is aangetoond dat zij een allergene werking kunnen hebben. De bijzondere problematiek van een dergelijke lijst bestaat in de actualiteit en de volledigheid ervan. Bij een zo groot aantal allergieën kan niet worden gegarandeerd dat alle ingrediënten die allergieën kunnen veroorzaken op de lijst voorkomen. Een permanente actualisering van de lijst in bijlage III bis is belangrijk en gewenst. Doorslaggevend in het kader van de consumentenbescherming is echter dat er geen nieuwe uitzonderingen worden gemaakt, want bepaalde stoffen kunnen al in geringe hoeveelheden voor allergische personen een gevaar voor de gezondheid betekenen. Met de voorgestelde afschaffing van andere tot dusver geldende uitzonderingen in richtlijn 2000/13/EG gaat de Commissie in de goede richting. Dit betreft de categorieën "additieven (technologische hulpstoffen)" en "vereenvoudigingsregels" voor bepaalde ingrediënten die slechts behoeven te worden vermeld onder aanduiding van de categorie waartoe zij behoren (bijv. olie, gekonfijte vruchten, vis). Zo is de vermelding "plantaardige olie" ontoereikend, het moet duidelijk zijn om welke planten het gaat. CONCLUSIES Over het geheel genomen is het voorstel van de Commissie een toe te juichen stap vooruit op het gebied van de etikettering van levensmiddelen. Het is absoluut noodzakelijk dat consumenten die tot de risicogroep behoren bij de aankoop van levensmiddelen volledig worden geïnformeerd over de samenstelling ervan, zodat zij allergenen kunnen vermijden. De in het Commissievoorstel opgenomen uitzonderingen (5% resp. 2% voor bepaalde samengestelde ingrediënten) zijn niet gunstig voor de consument. Zij zijn strijdig met de in het Witboek over voedselveiligheid vastgelegde beginselen van transparantie en duidelijkheid bij de etikettering van levensmiddelen. 1 Codex Alimentarius Commission, Codex Committee on food labelling. Draft recommendations for the labelling of foods that can cause hypersensitivity (draft amendment to the general standard for the labelling of prepacked foods). ALINORM 99/22, Appendix III, PA\ doc 5/8 PE

6 AMENDEMENTEN De Commissie landbouw en plattelandsontwikkeling verzoekt de ten principale bevoegde Commissie milieubeheer, volksgezondheid en consumentenbeleid onderstaande amendementen in haar verslag op te nemen: Door de Commissie voorgestelde tekst 1 Amendementen van het Parlement Amendement 1 Artikel 1, lid 1, letter b), punt i) i) het vierde streepje komt als volgt te luiden: "- wanneer vruchten of groenten, waarvan geen enkele aanmerkelijk in gewicht overheerst, in een mengsel als ingrediënten in een levensmiddel worden gebruikt, kunnen deze in de lijst van de ingrediënten worden opgenomen onder de benaming "vruchten" of "groenten", onmiddellijk gevolgd door de opsomming van de aanwezige vruchten of groenten en van een vermelding in de trant van "in wisselende verhouding"; in dergelijke gevallen wordt het mengsel overeenkomstig de eerste alinea volgens het gewicht van het geheel van de aanwezige vruchten of groenten in de ingrediëntenlijst vermeld;" i) het vierde streepje komt als volgt te luiden: "- wanneer vruchten of groenten, waarvan geen enkele aanmerkelijk in gewicht overheerst, in een mengsel als ingrediënten in een levensmiddel worden gebruikt, kunnen deze in de lijst van de ingrediënten worden opgenomen onder de benaming "vruchten" of "groenten", onmiddellijk gevolgd door de opsomming van de aanwezige vruchten- of groentensoorten en van een vermelding in de trant van "in wisselende verhouding"; in dergelijke gevallen wordt het mengsel overeenkomstig de eerste alinea volgens het gewicht van het geheel van de aanwezige vruchten- of groentensoorten in de ingrediëntenlijst vermeld;" Motivering Voor de consument is informatie over de soort vruchten of groente van doorslaggevend belang. Alleen de vermelding " vruchten" of "groenten" is onvoldoende, er moet een specifieke variëteit van de desbetreffende vrucht of groente worden vermeld. Amendement 2 Artikel 1, lid 1, letter b), punt ii) 1 PB C 365 van , blz PE /8 PA\ doc

7 - wanneer soortgelijke en onderling verwisselbare ingrediënten voor de vervaardiging of de bereiding van een levensmiddel kunnen worden gebruikt zonder de samenstelling ervan te wijzigen, en mits deze minder dan 5% van het eindproduct uitmaken, mogen deze in de lijst van de ingrediënten worden opgenomen met de vermelding "bevat en/of " in het geval waarin ten minste één van ten hoogste twee ingrediënten in het eindproduct aanwezig is, of met de vermelding "bevat ten minste één van de volgende ingrediënten:, " in het geval waarin ten minste één van ten hoogste drie ingrediënten in het eindproduct aanwezig is." Schrappen Motivering De hier gegeven keuzemogelijkheid bij soortgelijke ingrediënten die minder dan 5% van het eindproduct uitmaken, leidt niet tot verbetering van de voorlichting van de consument. Dit artikel dient dan ook te worden geschrapt. Amendement 3 Artikel 1, lid 1, letter c), punt ii), letter b) b) voor de hieronder vermelde samengestelde ingrediënten, met uitzondering van de additieven, onder voorbehoud van lid 4, onder c): i) saus- en mosterdbereidingen die minder dan 5% van het eindproduct uitmaken; ii) mengsels van kruiden of aromatische planten die minder dan 2% van het eindproduct uitmaken; Schrappen Motivering De uitzondering voor saus- en mosterdbereiding, respectievelijk mengsels van kruiden of aromatische planten waarin dit artikel voorziet, leidt niet tot verbetering van de voorlichting van de consument. Dit artikel dient dan ook te worden geschrapt. Bovendien kunnen allergische reacties ook optreden bij hoeveelheden die onder de hier voorgestelde procentuele grenzen liggen (bijv. door mosterdolie of capsaicine). PA\ doc 7/8 PE

8 Amendement 4 Bijlage IIIa In artikel 6, leden 3 bis en 10, bedoelde ingrediënten - Granen die gluten bevatten en producten op basis van granen die gluten bevatten - Schaaldieren en producten op basis van schaaldieren - Eieren en producten op basis van eieren - Vis en producten op basis van vis - Aardnoten en producten op basis van aardnoten - Soja en producten op basis van soja - Melk en producten op basis van melk (met inbegrip van lactose) - Schaalvruchten en afgeleide producten - Sesamzaad en producten op basis van sesamzaad - Sulfiet in concentraties van ten minste 10 mg/kg" In artikel 6, leden 3 bis en 10, bedoelde ingrediënten - Granen die gluten bevatten en producten op basis van granen die gluten bevatten - Schaaldieren en producten op basis van schaaldieren - Eieren en producten op basis van eieren - Vis en producten op basis van vis - Aardnoten en producten op basis van aardnoten - Soja en producten op basis van soja - Melk en producten op basis van melk (met inbegrip van lactose) - Schaalvruchten en afgeleide producten - Sesamzaad en producten op basis van sesamzaad - Sulfiet in concentraties van ten minste 10 mg/kg" - Selderij Motivering Selderij was vanwege nog ontbrekende provocatietests nog niet opgenomen in bijlage III bis. Daar de resultaten van deze tests inmiddels bekend en wetenschappelijk onderbouwd zijn (zie Ballmer-Weber BK, Vieth S, Lüttkopf D et al. "Cellery allergy confirmed by DBPCFC. A clinical study in 32 subjects with a history of adverse reactions to cellery tuber". J. Allergy Clin Immunol 2000, 106: 373-8), dient ook selderij op de lijst van allergenen te worden opgenomen. PE /8 PA\ doc