7.8 WERKEN MET ORDE- VERANTWOORDELIJKE AMBTENAREN

Transcriptie

1 7.8 WERKEN MET ORDE- VERANTWOORDELIJKE AMBTENAREN Onderdeel van de Arbocatalogus Agressie en Geweld 2.0, sector Gemeenten Doelgroep Inhoud Coördinatoren agressie en geweld, P&O, management Toelichting op het inzetten van Ordeverantwoordelijke Ambtenaar (OVA) Versie 27 juni 2013 Inleiding In dit webdoc wordt uitgelegd wat een Ordeverantwoordelijk Ambtenaar (OVA) is, welke verantwoordelijkheden en bevoegdheden hij heeft, over welke competenties hij dient te beschikken en welke opleiding hij gevolgd heeft. Wat is een Ordeverantwoordelijke Ambtenaar (OVA) precies? De OVA is een medewerker die is opgeleid om op te treden bij ordeverstoring. Hij vervult deze rol naast zijn reguliere functie; bij wangedrag of ordeverstoring wisselt hij van pet, en treedt hij op als OVA. In dat opzicht is de rol van OVA vergelijkbaar met die van de bedrijfshulpverlener (bhv er). Uit praktisch oogpunt werkt de OVA ook in zijn reguliere functie bij voorkeur in of in de directe omgeving van de publieksruimte, zodat hij indien nodig snel ter plaatse is. Waarom werken met een OVA? Voordeel van een OVA boven een externe beveiliger, is dat de OVA deel uitmaakt van het team. Dat geeft meer controle op (het uitvoeren of aanpassen van) het beleid. De regie blijft waar hij hoort: in handen van de professional. Het levert een kostenreductie op omdat er niet of minder met beveiligers gewerkt hoeft te worden. 7.8 WERKEN MET ORDEVERANTWOORDELIJKE AMBTENAREN 1

2 Verantwoordelijkheden De OVA is verantwoordelijk voor de orde en de veiligheid in de publieksruimten bij ordeverstoringen, normoverschrijdend gedrag of agressie. Hij komt in actie als het probleemniveau nog laag is, zodat escalatie zoveel mogelijk voorkomen wordt. Zijn verantwoordelijkheid voor orde en veiligheid brengt met zich mee dat hij op eigen initiatief in actie komt, maar hij kan ook door collega s geattendeerd worden op probleemsituaties. Bij aangekondigde of voorzienbare problemen wordt hij op voorhand ingeschakeld. De OVA ziet toe op de veiligheid van collega s en bezoekers bij ordeverstoringen en wangedrag, maar bewaakt ook de omstandigheden waaronder dienstverlening plaatsvindt. Hij grijpt in als duidelijk wordt dat bezoekers oneigenlijke druk op dienstverleners of dienstverlening uitoefenen. De OVA spreekt bezoekers ad hoc aan op wangedrag. De OVA werkt samen met collega-ova s of met beveiligers die op dezelfde manier geïnstrueerd en opgeleid zijn. Instrumenten De OVA beheerst een aantal strategieën waarmee hij probleemsituaties al in een vroeg stadium kan beïnvloeden. Zo mogelijk de-escaleert hij probleemsituaties. Als de-escalatie niet nodig blijkt, verandert hij zijn strategie. De inzet wordt dan een snelle beëindiging van de probleemsituatie. De OVA voert ordegesprekken ad hoc of na oproep met zich misdragende personen. Tijdens deze gesprekken eist hij garanties voor veilige en integere (toekomstige) dienstverlening. Bevoegdheden De OVA mag bij incidenten aanwijzingen geven aan collega s en bezoekers en alles doen wat hij nodig vindt om een situatie tot een goed eind te brengen. Aanwijzingen van de OVA hebben het karakter van een dienstopdracht; ze dienen altijd opgevolgd te worden. De OVA is bevoegd om bezoekers te vorderen het pand te verlaten. Hij stemt toegangbeperkende maatregelen af met de Coördinator Agressie en Geweld of een ander daartoe bevoegd persoon. De OVA is bevoegd om dienstverlening op te schorten totdat hij het verantwoord vindt dat die hervat wordt. De OVA is bevoegd om bezoekers op te roepen voor een ordegesprek. In dit gesprek eist hij garanties voor drukvrije en veilige dienstverlening. Dienstverlening blijft achterwege zolang de verlangde garantie uitblijft. De OVA doet aangifte van strafbare feiten jegens zichzelf of de organisatie. Hij begeleidt collega s en andere slachtoffers bij het doen van aangifte. De OVA adviseert over het opleggen van administratieve of andere sancties. 7.8 WERKEN MET ORDEVERANTWOORDELIJKE AMBTENAREN 2

3 Competenties Het spreekt voor zich dat de OVA goede contactuele eigenschappen heeft. Hij heeft ten minste een mbo-werk- en denkniveau. Hij kan boodschappen helder overbrengen. Hij kan snel schakelen en bewaart overzicht, ook in zich snel wijzigende omstandigheden. De OVA kan in het openbaar optreden. Hij werkt bij voorkeur in of nabij de ruimte waarin zich probleemsituaties kunnen voordoen. Hij straalt een zeker gezag uit. Toelichting bij de competenties De OVA s komen, anders dan de leden van een interventieteam, bij een laag probleemniveau in actie. Daardoor weten ze problemen al in een vroeg stadium aan te pakken. Bij escalatie van een probleem schakelen ze andere OVA s in, of beveiligers met het diploma Ordebewaring Publieke Dienstverlening (OPD). Ze treden dan op als interventieteam. Binnen dat team worden taken verdeeld. Individuele OVA s hoeven niet allemaal te beschikken over de genoemde competenties. In het OVA-team dienen ze wel allemaal in voldoende mate vertegenwoordigd te zijn. Voor instroom in de opleiding vindt bij voorkeur een gesprek met kandidaat en opdrachtgever plaats. Alternatief voor de OVA De rol van de OVA kan ook door beveiligers worden ingevuld. Deze dienen dan dezelfde opleiding als de OVA gevolgd te hebben. Die opleiding komt boven op het gewone beveiligersdiploma. Er kan ook gewerkt worden in gemengde teams, waarbij OVA s en OPDbeveiligers met elkaar optreden. Dat kan een aanzienlijke besparing opleveren op de kosten voor de inhuur van beveiligers. Gedeelde verantwoordelijkheid voor orde en veiligheid Gemeenten hanteren voor orde en veiligheid een organisatienorm. Aan die norm is iedereen gebonden. De bewaking van de organisatienorm is een collectieve verantwoordelijkheid: niemand is ooit niet verantwoordelijk voor de orde of de veiligheid. Collega s hebben bemoeirecht, dat wil zeggen dat ze bezoekers mogen aanspreken op wangedrag, óók als die in gesprek zijn met een collega. Er zijn goede redenen denkbaar om geen gebruik te maken van het bemoeirecht (de medewerker heeft geen tijd, wil niet, kan niet of durft niet). Er is nooit een goede reden om een collega die de regie over een situatie kwijt is niet te helpen. Wie afziet van zijn bemoeirecht, heeft bemoeiplicht: hij doet het minimale om zijn collega te helpen en schakelt de OVA in. De OVA is verantwoordelijk voor de veiligheid van zijn collega s. Andersom hebben die collega s een verantwoordelijkheid voor de veiligheid van de OVA. Van de collega s wordt verlangd dat ze OVA s zo vroeg mogelijk attenderen, als het probleemniveau nog laag is. Daardoor blijven de risico s voor alle partijen zo klein mogelijk. 7.8 WERKEN MET ORDEVERANTWOORDELIJKE AMBTENAREN 3

4 Opleiding De OVA wordt opgeleid voor het diploma Ordebewaring Publieke Dienstverlening (OPD). Het examen wordt afgenomen door Stichting Vakexamens Particuliere Beveiligingsorganisaties (SVPB). Het SVPB accepteert alleen kandidaten van een opleider die over een licentie beschikt. Het examen bestaat uit drie onderdelen: Theorie Interventies Ordegesprekken Op deze onderdelen worden deelcertificaten uitgereikt. Managers en anderen die zich alleen op het onderdeel Ordegesprekken willen bekwamen, kunnen zich dus ook alleen voor dit onderdeel inschrijven. De opleiding wordt op dit moment verzorgd door gelicenseerde partijen: Securitas verzorgt opleidingen voor beveiligers die in dienst zijn van Securitas. G4S verzorgt opleidingen voor beveiligers die in dienst zijn van G4S. Stadstoezicht Rotterdam verzorgt opleidingen voor beveiligers die in dienst zijn van Stadstoezicht. Basta & KAT verzorgt opleidingen voor alle andere marktpartijen. Avans+ krijgt mogelijk binnenkort ook een licentie om alle marktpartijen te bedienen. 7.8 WERKEN MET ORDEVERANTWOORDELIJKE AMBTENAREN 4

5 Opdrachtgever Stichting A+O fonds Gemeenten Postbus GK Den Haag Auteurs D. Stapel, A. Klaassen, Basta & KAT Uitgave Stichting Arbeidsmarkt- en opleidingsfonds Gemeenten, Den Haag 2013 Stichting A+O fonds Gemeenten bevordert en ondersteunt vernieuwende activiteiten op het gebied van arbeidsmarkt en HRM-beleid. Actuele informatie over de verschillende projecten treft u aan op Hoewel aan deze uitgave de grootst mogelijke zorg is besteed, kunnen de samenstellers niet aansprakelijk gesteld worden voor eventuele onjuistheden, noch kunnen aan de inhoud rechten worden ontleend. 7.8 WERKEN MET ORDEVERANTWOORDELIJKE AMBTENAREN 5