1.2 BENCHMARK PUBLIEKSAGRESSIE GEMEENTEN

Transcriptie

1 1.2 BENCHMARK PUBLIEKSAGRESSIE GEMEENTEN Onderdeel van de Arbocatalogus Agressie en Geweld 2.0, sector Gemeenten Doelgroep Inhoud Coördinatoren agressie en geweld, P&O, management, OR Instrument om gemeentespecifieke kengetallen te bepalen over de blootstelling van gemeentelijke werknemers aan publiekagressie. De benchmark levert vergelijkingscijfers op voor onderzoek naar publieksagressie uitgevoerd met de module publieksagressie. Deze kan op twee manieren worden afgenomen: via de digitale Enquêtemanager Gemeenten (zie los of als onderdeel van de Arbomonitor Gemeenten via SKB ( Versie 10 december 2013 Welke kengetallen bevatten de benchmarks? Voorkomen van publieksagressie % medewerkers die de laatste 12 maanden publieksagressie hebben meegemaakt Aantal incidenten per 100 medewerkers Aantal incidenten per inwoners Gevolgen van publieksagressie Letsel door publieksagressie Gevolgen voor inzetbaarheid Gevolgen voor plezier en verloopintentie Stressklachten door publieksagressie Gevolgen voor integriteit van de dienstverlening Veilig voelen ten opzichte van publieksagressie 1.2 BENCHMARK PUBLIEKSAGRESSIE GEMEENTEN 1

2 Welke benchmarks zijn beschikbaar? Per gemeente grootteklasse Beschikbaar per 1 maart 2013 A tot inwoners B inwoners C inwoners ja D inwoners E inwoners F G4 Weergave per persolsgroep Beschikbaar per 1 maart Management/programma s/projecten 2 Beleid en advies 3 Handhaving 4 Buitendienst 5 Ontwerp en toezicht openbare ruimte 6 Beheer 7 Publieke dienstverlening ja, C7: Ondersteuning 9 Educatie Ontwikkeling van de benchmarks Met behulp van vragenlijst Publieksagressie en de Enquêtemanager Gemeenten is het A+O fonds Gemeenten in het eerste kwartaal van 2013 gestart met een nieuwe gemeentespecifieke benchmark voor publieksagressie. De ontwikkeling van de benchmark is gebaseerd op onderzoek dat gemeenten hebben uitgevoerd met behulp van de vragenlijst Publieksagressie uit de Arbomonitor Gemeenten 2.0. Om de benchmark te kunnen opbouwen, is het A+O fonds daadwerkelijk afhankelijk van het inzetten van de vragenlijst Publieksagressie door gemeenten. Bij gebruik van het instrument door gemeenten worden de data automatisch verzameld en ingevoegd in een centraal databestand. Indien er voldoende data zijn, kunnen nieuwe benchmarkcijfers worden gepubliceerd per grootteklasse en persolsgroep. Dit webdocument met benchmarks zal dan ook, bij goed gebruik van de vragenlijst Publieksagressie door gemeenten, regelmatig worden geactualiseerd. Gemeenten blijven eigenaar van de eigen data. Het A+O fonds Gemeenten heeft geen inzicht in de data van gemeenten. De data wordt alleen gebruikt voor het ontwikkelen van de benchmark en voor monitorrapportages ten behoeve van sociale partners van de sector Gemeenten. 1.2 BENCHMARK PUBLIEKSAGRESSIE GEMEENTEN 2

3 BESCHIKBARE BENCHMARKS PER 1 MAART 2013 C GEMEENTEN MET INWONERS; ALLE MEDEWERKERS Publieksagressie Score % medewerkers laatste 12 maanden publieksagressie meegemaakt 28,0 % verbale agressie 27,7 % persoonlijke bedreiging 7,3 % fysieke agressie 1,1 % Aantal incidenten per 100 medewerkers Totaal aantal incidenten 89 verbale agressie 77 persoonlijke bedreiging 11 fysieke agressie 1 Aantal incidenten per inwoners Totaal aantal incidenten 67 verbale agressie 58 persoonlijke bedreiging 8 fysieke agressie 1 Gevolgen van publieksagressie score Letsel door publieksagressie Laatste jaar letsel door fysieke agressie 0,0 % Laatste jaar ernstig letsel door fysieke agressie 0,0 % Gevolgen voor inzetbaarheid Minimaal 1 beperking door publieksagressie 3,5 % Laatste jaar verzuimd van werk door publieksagressie 0,6 % Laatste jaar langer dan 4 weken verzuimd door publieksagressie 0,1 % Laatste jaar minder gefunctiord door publieksagressie 3,2 % Laatste jaar langer dan 4 weken minder gefunctiord door publieksagressie 0,5 % Gevolgen voor plezier en verloopintentie Laatste jaar plezier in werk verloren door publieksagressie 2,8 % Laatste jaar verandering baan overwogen door publieksagressie 1,9 % Stressklachten door publieksagressie Geen stressklachten door publieksagressie 97,6 % Minimaal 2 stressklachten door publieksagressie 1,5 % Last van beelden van / herinneringen aan publieksagressie 1,2 % Plaatsen/taken/personen moeten mijden vanwege angst 1,4 % Niet willen denken aan of praten over publieksagressie 1,0 % Schrikreactie bij gebeurtenis die lijkt op incident 0,8 % Neerslachtig bij denken aan publieksagressie 1,8 % Gevolgen voor integriteit van de dienstverlening Functie brengt risicovolle situatie met zich mee n.a. 1.2 BENCHMARK PUBLIEKSAGRESSIE GEMEENTEN 3

4 Moeilijk om beslissing te nemen die risico op publieksagressie vergroot n.a. Risico op publieksagressie beïnvloedt beslissingen n.a. Gaat risicovolle situaties uit de weg n.a. Komt voor dat standpunt collega beïnvloed wordt door publieksagressie n.a. Begrip voor collega die zich bij besluit laat beïnvloeden door publieksagressie n.a. Veilig voelen ten opzichte van publieksagressie Voelt zich altijd veilig 70,7 % Voelt zich meestal veilig of soms onveilig 29,3 % Voelt zich regelmatig of altijd onveilig 0,0 % C7 GEMEENTEN MET INWONERS; PUBLIEKE DIENSTVERLENING Publieksagressie score % medewerkers laatste 12 maanden publieksagressie meegemaakt 61,5 % verbale agressie 60,6 % persoonlijke bedreiging 19,1 % fysieke agressie 3,0 % Aantal incidenten per 100 medewerkers Totaal aantal incidenten 234 verbale agressie 204 persoonlijke bedreiging 27 fysieke agressie 3 Aantal incidenten per inwoners Totaal aantal incidenten n.a. verbale agressie n.a. persoonlijke bedreiging n.a. fysieke agressie n.a. Gevolgen van publieksagressie score Letsel door publieksagressie Laatste jaar letsel door fysieke agressie 0,0 % Laatste jaar ernstig letsel door fysieke agressie 0,0 % Gevolgen voor inzetbaarheid Minimaal 1 beperking door publieksagressie 7,3 % Laatste jaar minder gefunctiord door publieksagressie 6,8 % Laatste jaar langer dan 4 weken minder gefunctiord door publieksagressie 0,3 % Laatste jaar verzuimd van werk door publieksagressie 0,9 % Laatste jaar langer dan 4 weken verzuimd door publieksagressie 0,0 % Gevolgen voor plezier en verloopintentie Laatste jaar plezier in werk verloren door publieksagressie 6,5 % Laatste jaar verandering baan overwogen door publieksagressie 4,1 % Stressklachten door publieksagressie Geen stressklachten door publieksagressie 90,9 % 1.2 BENCHMARK PUBLIEKSAGRESSIE GEMEENTEN 4

5 Minimaal 2 stressklachten door publieksagressie 3,3 % Last van beelden van / herinneringen aan publieksagressie 3,0 % Plaatsen/taken/personen moeten mijden vanwege angst 3,3 % Niet willen denken aan of praten over publieksagressie 2,1 % Schrikreactie bij gebeurtenis die lijkt op incident 3,3 % Neerslachtig bij denken aan publieksagressie 3,6 % Gevolgen voor integriteit van de dienstverlening Functie brengt risicovolle situatie met zich mee 35,0 % Moeilijk om beslissing te nemen die risico op publieksagressie vergroot 16,0 % Risico op publieksagressie beïnvloedt beslissingen 11,0 % Gaat risicovolle situaties uit de weg 9,0 % Komt voor dat standpunt collega beïnvloed wordt door publieksagressie 34,0 % Begrip voor collega die zich bij besluit laat beïnvloeden door publieksagressie 27,0 % Veilig voelen ten opzichte van publieksagressie Voelt zich altijd veilig 35,0 % Voelt zich meestal veilig of soms onveilig 64,7 % Voelt zich regelmatig of altijd onveilig 0,3 % 1.2 BENCHMARK PUBLIEKSAGRESSIE GEMEENTEN 5

6 VERANTWOORDING BENCHMARKS PUBLIEKSAGRESSIE A+O FONDS GEMEENTEN SKB, maart 2013 Herkomst benchmarkgegevens webdoc 1.2, versie 13 maart 2013 De benchmarkgegevens (met uitzondering van Gevolgen voor integriteit) zijn gebaseerd op onderzoeken met de Arbomonitor Gemeenten in 2011 en Deze onderzoeken zijn uitgevoerd door SKB te Amsterdam ( in opdracht van gemeenten of hun (arbo)dienstverleners. De benchmarkgegevens Gevolgen voor integriteit zijn gebaseerd op de respons van gemeentemedewerkers met burgercontacten in een Flitspanel-onderzoek naar agressie en geweld tegen overheidsmedewerkers in Dit onderzoek is uitgevoerd door Regioplan te Amsterdam ( in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (zie factsheet Agressie en geweld openbaar bestuur 2012 ). Definitie hoofdgroepen publieksagressie (volgens Gemeentelijk Incidenten Registratiesysteem GIR/ARO/PAR) Verbale agressie Situaties van ongewenst gedrag die zich tijdens het werk voordoen. Bijvoorbeeld: beledigen, uitschelden, treiteren, pesten, vernederen, aantasten in goede naam of eer, zwartmaken, smaad en discriminatie naar man/vrouw, seksuele geaardheid of voorkeur, huidskleur, leeftijd of naar geloofsovertuiging. Verbale agressie kan mondeling of naar afbeelding plaatsvinden, maar ook schriftelijk of via elektronische media. Persoonlijke bedreiging Situaties waarin medewerker persoonlijk bedreigd wordt tijdens het werk. Bijvoor beeld: bedreiging door houding of gebaar met fysiek openlijk geweld zoals schoppen of slaan, schenden of kwetsen van schaamtegevoel en eerbaarheid, (seksuele) intimidatie, dwingen tot of juist het onmogelijk maken van de werkzaam heden, stalken, lokaalvredebreuk. Fysieke agressie Situaties van lichamelijk agressief en gewelddadig gedrag tijdens het werk, ongeacht of medewerker daarbij verwondingen oploopt. Bijvoorbeeld: mishandelen, verwonden, schoppen, slaan, beetpakken, duwen, trekken, gericht gooien, spugen, fysiek hinderen, wapengebruik, vernielen/beschadigen. Ook gaat het hier om ongewenste seksuele handtastelijkheden (aanranden). Kengetallen aard en omvang publieksagressie Voor de benchmark zijn voor elk van de hoofdgroepen drie kengetallen berekend, die inzicht geven in de aard en omvang van publieksagressie: % medewerkers laatste 12 maanden publieksagressie meegemaakt Dit kengetal geeft een indicatie van de omvang van de risicogroep. Iedere medewerker die eenmaal of vaker een incident heeft meegemaakt, wordt geteld. 1.2 BENCHMARK PUBLIEKSAGRESSIE GEMEENTEN 6

7 Aantal incidenten per 100 medewerkers Dit kengetal geeft een indicatie hoe groot de arbeidsbelasting is ten gevolge van publieksagressie. Voor dit kengetal worden de antwoorden als volgt geïnterpreteerd. ANTWOORDCATEGORIE Afgelopen jaar één of meerdere keren Iedere 6 maanden één of meerdere keren Iedere 3 maanden één of meerdere keren Iedere maand één of meerdere keren Iedere week één of meerdere keren TELT ALS 1 incident afgelopen jaar 2 incidenten afgelopen jaar 4 incidenten afgelopen jaar 12 incidenten afgelopen jaar 52 incidenten afgelopen jaar Het gemiddeld aantal incidenten wordt vermenigvuldigd met 100. Aantal incidenten per inwoners Dit kengetal geeft aan hoeveel incidenten de inwoners veroorzaken. Dit kengetal kan alleen bepaald worden als een gemeente de module toepast bij alle medewerkers (of een representatieve steekproef). Voor dit kengetal wordt het gemiddeld aantal gerapporteerde incidenten van de gemeente vermenigvuldigd met het aantal medewerkers van de gemeente (volgens CBS Statline 2011). Dit resul teert in het totaal aantal geschatte incidenten op jaarbasis. Dit totaal wordt gedeeld door het aantal inwoners en vermenigvuldigd met aantal incidenten per medewerker * totaal aantal medewerkers totaal aantal inwoners / KENMERKEN PER BENCHMARK C GEMEENTEN MET TOT INWONERS; ALLE MEDEWERKERS Gemeenten Aantal gemeenten 5 Regionale spreiding Noord-Brabant / Zuid-Holland / Utrecht / Drenthe Aantal inwoners gemiddeld (range ) Aantal medewerkers gemiddeld 300 (range ) Responspercentage gemiddeld 67% (range 59% - 74%) Gemiddelde leeftijd Verdeling man/vrouw 45,6 jaar 51,6 % man / 48,4% vrouw 1.2 BENCHMARK PUBLIEKSAGRESSIE GEMEENTEN 7

8 C7 GEMEENTEN MET TOT INWONERS; PERSONEELSGROEP PUBLIEKE DIENSTVERLENING Gemeenten Aantal gemeenten 10 Regionale spreiding N-Brabant / Z-Holland / N-Holland / Utrecht / Drenthe Aantal inwoners gemiddeld (range ) Gemiddelde leeftijd Verdeling man/vrouw 46,8 jaar 23,4 % man / 76,6% vrouw 1.2 BENCHMARK PUBLIEKSAGRESSIE GEMEENTEN 8

9 Opdrachtgever Stichting A+O fonds Gemeenten Postbus GK Den Haag Auteur R. Davits, A+O fonds Gemeenten L. Dijkstra, SKB Uitgave Stichting Arbeidsmarkt- en opleidingsfonds Gemeenten, Den Haag 2013 Stichting A+O fonds Gemeenten bevordert en ondersteunt vernieuwende activiteiten op het gebied van arbeidsmarkt en HRM-beleid. Actuele informatie over de verschillende projecten treft u aan op Hoewel aan deze uitgave de grootst mogelijke zorg is besteed, kunnen de samenstellers niet aansprakelijk gesteld worden voor eventuele onjuistheden, noch kunnen aan de inhoud rechten worden ontleend. 1.2 BENCHMARK PUBLIEKSAGRESSIE GEMEENTEN 9