Afwezigheden in het deeltijds beroepssecundair onderwijs

Transcriptie

1 Guimardstraat BRUSSEL MEDEDELING Referentienummer: MLER_058 Datum: Gewijzigd: Contact: Dienst Lerenden lerenden@katholiekonderwijs.vlaanderen karolien.billen@katholiekonderwijs.vlaanderen Afwezigheden in het deeltijds beroepssecundair onderwijs 1 Inleiding Deze mededeling handelt over afwezigheden in het deeltijds beroepssecundair onderwijs. Wij willen de centra voor deeltijdse vorming (cdo s) hiermee een bruikbaar instrument bezorgen zodat ze op een snelle en overzichtelijke wijze de regelgeving terzake kunnen raadplegen. Meer informatie over afwezigheden in het voltijds gewoon secundair onderwijs vindt u in een afzonderlijke mededeling (MLER_061). 2 Wetgeving De reglementering betreffende de afwezigheden van jongeren in het deeltijds beroepssecundair onderwijs is opgenomen in: decreet van 10 juli 2008 betreffende het stelsel van leren en werken in de Vlaamse Gemeenschap, art ; 1 besluit van de Vlaamse regering van 16 september 1997 betreffende de controle op de inschrijvingen van de leerlingen in het secundair onderwijs of in het stelsel van leren en werken, hoofdstuk III bis; 2 ministeriële omzendbrief SO 70 van 3 juli 2000 over Registratie van leerlingen secundair onderwijs ; 3 ministeriële omzendbrief SO/2005/04 van 8 juli 2005 over Afwezigheden en in- en uitschrijvingen in het voltijds gewoon secundair onderwijs en het deeltijds secundair onderwijs ; 4 ministeriële omzendbrief SO/2008/08 van 8 augustus 2008 over Het stelsel van leren en werken > rubrieken > officieuze codificatie van de wetgeving > niveauoverschrijdend deel > leren en werken 2 > rubrieken > officieuze codificatie wetgeving > secundair onderwijs > organisatie en structuren 3 > rubrieken > coördinatie van de omzendbrieven > secundair onderwijs > instellingen en leerlingen > organisatie 4 > rubrieken > coördinatie van de omzendbrieven > secundair onderwijs > instellingen en leerlingen > leerplicht 5 > rubrieken > coördinatie van de omzendbrieven > secundair onderwijs > instellingen en leerlingen > leren en werken MLER_058 1 van 15

2 Afspraken omtrent afwezigheden horen uiteraard thuis in het centrumreglement. De aanbevelingen die we in deze mededeling verstrekken, sluiten aan bij het tekstvoorstel over afwezigheden dat opgenomen is in het Katholiek Onderwijs Vlaanderen-model van centrumreglement. 6 3 Algemeen principe 3.1 Regelmatige lesbijwoning Elke jongere moet een opleiding of vorming volledig en daadwerkelijk volgen gedurende het hele schooljaar of uiterlijk vanaf het ogenblik van laattijdige inschrijving, behalve in het geval van gewettigde afwezigheid. 3.2 Aanwezigheidsregisters De centra voor deeltijds beroepssecundair onderwijs moeten in de aanwezigheidsregisters niet alleen de gegevens noteren voor de component leren maar ook voor de component werkplekleren Ook de aan- en afwezigheden m.b.t. de persoonlijke ontwikkelingstrajecten of de toekomstige naadloze aansluitende flexibele trajecten (NAFT) moeten er in opgenomen worden. Het is daarom belangrijk dat de instellingen en ondernemingen die de component werkplekleren organiseren, de gegevens over de problematische afwezigheden op de werkvloer aan het cdo bezorgen. De centra voor deeltijdse vorming die de persoonlijke ontwikkelingstrajecten of de organisatoren die de NAFT verzorgen, zullen alle aanwezigheidsgegevens tijdig doorgeven aan het cdo. 7 Vanaf punt 4 van deze mededeling wordt er ingegaan op de verschillende soorten afwezigheden en de daaraan gekoppelde afwezigheidscodes binnen het deeltijds secundair onderwijs. Wat de aanwezigheden betreft zullen de jongeren die aanwezig zijn binnen de component leren aangeduid worden met een verticaal streepje. Indien de jongere afwezig is maar de reden hiervan nog niet gekend is, wordt in afwachting een horizontaal streepje gebruikt. Binnen de component werkplekleren worden in het aanwezigheidsregister alle (halve) waarop de jongere effectief aan werkplekleren doet in een voortraject, brugproject of arbeidsdeelname of waarop de jongere in toepassing van het arbeidsreglement of de door de organisator vastgestelde regeling gewettigd afwezig is, blanco gelaten Wettigen van afwezigheden Welke afwezigheden als gewettigd worden beschouwd, wordt door de regelgever vastgelegd. Het centrum kan alle afwezigheden die noch van rechtswege gewettigd zijn, noch onder de noemer problematisch ressorteren, zelf wettigen. We maken dus een onderscheid tussen: van rechtswege gewettigde afwezigheden (zie punt 4); afwezigheden waarvoor de toestemming van het cdo noodzakelijk is (zie punt 5). situaties waarin jongeren hun afwezigheden niet kunnen wettigen (zie punt 6). Voor de component leren van het dbso en de persoonlijke ontwikkelingstrajecten (POT) geldt dezelfde regeling als voor het voltijds gewoon secundair onderwijs. Voor de component werkplekleren van het dbso (voortraject, brugtraject en arbeidsdeelname) is 6 Bijlage 1 model van centrumreglement dbso bij de Mededeling van 10 mei 2016 over Het centrumreglement in het deeltijds beroepssecundair onderwijs (MLER_073) 7 Ministeriële omzendbrief SO 70 van 3 juli 2000, punt 3.1 (idem). 8 Ministeriële omzendbrief SO 70 van 3 juli 2000, punten en (idem). 2 van 15 MLER_058

3 uitsluitend het arbeidsreglement van de betrokken instelling of onderneming of, bij ontstentenis daarvan, de verzameling door de organisator vastgelegde regels van toepassing. Indien de afwezigheden binnen de component werkplekleren niet gewettigd kunnen worden door het arbeidsreglement of het reglement dat door de organisator is vastgelegd, dan zijn deze afwezigheden problematisch. De onderwijsregelgeving is dan wel van toepassing. 9 Het volgende schema geeft eveneens aan in welke gevallen de onderwijsregelgeving van toepassing is: Component leren Arbeidsdeelname Voortraject/Brugtraject POT X X X X X X Niet-problematische afwezigheden (hetzij van rechtswege, hetzij door het cdo gewettigd) Problematische afwezigheden We hanteren voor deze afwezigheden telkens hetzelfde stramien. De commentaar hebben we bijna steeds schematisch opgenomen. We vermelden telkens welke verantwoordingstukken als bewijslast gelden. Die bewijsstukken moeten per jongere en voor het volledige schooljaar gerangschikt worden, bij voorkeur volgens de aanwezigheidsregisters. Het centrum dient de afwezigheidsbewijzen te bewaren tot en met 31 augustus van het schooljaar dat volgt op het schooljaar waarop ze betrekking hebben Van rechtswege gewettigde afwezigheden Dit zijn afwezigheden waarop de jongere recht heeft. Hij hoeft hiervoor geen goedkeuring te krijgen van het centrum, noch van het Agentschap voor Onderwijsdiensten (AgODi). Naar gelang van de afwezigheid moet men een verklaring van de ouders of een officieel document dat de reden van afwezigheid opgeeft, overhandigen aan het cdo. Onder ouders verstaan we: de personen die het ouderlijk gezag uitoefenen of in rechte of in feite de minderjarige jongere onder hun bewaring hebben of de meerderjarige jongere zelf. In wat volgt gebruiken we steeds de term ouders. Wij herhalen dat van rechtswege gewettigde afwezigheden enkel mogelijk zijn binnen de component leren of binnen een persoonlijk ontwikkelingstraject/naft. 4.1 Medische redenen Afwezigheden ten gevolge van gezondheidsproblemen of in het kader van moederschapsverlof van de jongere. 9 Ministeriële omzendbrief SO/2005/04 van 8 juli 2005, punt 2 (idem). 10 Ministeriële omzendbrief SO/2003/02 van 15 april 2003 over Bewaartermijn van leerlinggebonden documenten, punt 7 > rubrieken > coördinatie van de omzendbrieven > secundair onderwijs > instellingen en leerlingen > organisatie MLER_058 3 van 15

4 Maximum aantal In de reglementering is geen maximum aantal les opgenomen (behalve voor moederschapsverlof, zie verder). Er wordt aan het centrum hetzij een verklaring van de ouders, hetzij een medisch attest voorgelegd. Een verklaring wordt ondertekend en gedateerd door de ouders; volstaat als de ziekte niet langer duurt dan 3 opeenvolgende kalender; kan slechts 4 maal per schooljaar worden ingediend. Een medisch attest Een medisch attest is vereist: bij een ziekte die langer duurt dan 3 opeenvolgende kalender; voor elke afwezigheid tijdens proeven; vanaf de 5 de korte afwezigheid (= een afwezigheid van maximum 3 opeenvolgende kalender); Een medisch attest kan opgemaakt worden door: een geneesheer(-specialist); een psychiater; een orthodontist; een tandarts; de administratieve dienst van een ziekenhuis of van een erkend labo. Een medisch attest moet: duidelijk ingevuld, ondertekend en gedateerd worden; aangeven wat de gevolgen zijn van de ziekte voor bepaalde lessen; aangeven welke de begin- en de einddatum zijn van de ziekteperiode; relevante identificatiegegevens van de verstrekker bevatten, zoals: naam, adres, telefoon- en het RIZIV-nummer. Afhankelijk van de bewijslast. In geval van een verklaring = code Z ; In geval van een medisch attest = code D In geval van moederschapsverlof = code J ; Aandachtspunten Indienen van het verantwoordingsbewijs Het verantwoordingsbewijs voor de afwezigheid moet zo spoedig mogelijk op het secretariaat worden ingediend. Vroeger bepaalde de ministeriële omzendbrief SO/2005/04 dat: - de verantwoordingsbewijzen voor afwezigheden om medische redenen op het secretariaat worden bezorgd wanneer de leerling terug naar school komt; - indien het om een afwezigheidsperiode van meer dan 10 opeenvolgende les gaat het medisch attest onmiddellijk moet worden bezorgd. De maximumtermijn van 10 les is inmiddels geschrapt. De leerling en de ouders moeten zo spoedig mogelijk een wettiging van afwezigheid aanleveren aan de school. Daar waar de afwezigheid geweten is voorafgaand aan de afwezigheid, meldt de leerling en/of de ouders de afwezigheid voorafgaand. 4 van 15 MLER_058

5 Indien de school een termijn wil plakken op het aanleveren van zo n attest, kan ze dit opnemen in haar schoolreglement. Meerdere afwezigheden wegens een zelfde medische behandeling Jongeren die wegens eenzelfde medische behandeling meerdere malen afwezig zijn op het centrum, moeten niet steeds een nieuw medisch attest voorleggen. Een medisch attest volstaat waarop men de verschillende afwezigheden zo gedetailleerd mogelijk weergeeft. Wanneer een bepaald chronisch ziektebeeld leidt tot verschillende afwezigheden zonder dat een consultatie van een arts noodzakelijk is (bv. astma, migraine ), kan na samenspraak met de schoolarts één medisch attest volstaan. Wanneer zich om die reden een afwezigheid voordoet, volstaat een attest van de ouders. Nederland Deontologisch laat een behandeling in Nederland geen toekenning van een medisch attest toe. Het cdo zal dan in samenwerking met de CLB-arts een verklaring van het cdo aanmaken die aan de jongeren wordt verschaft. De jongere vraagt aan de Nederlandse behandelende arts om ze in te vullen. Deze verklaring vermeldt de naam en het logo van de school, de naam van de leerling, de ziekteperiode, de schoolactiviteiten waaraan niet kan worden deelgenomen, de naam en handtekening van de behandelende arts en de datum van het bezoek van de arts. Twijfelachtig medisch attest Indien het centrum een sterk vermoeden heeft dat een medisch attest een onderliggende niet-medische reden verbergt, wordt de afwezigheid benaderd vanuit de invalshoek van problematische afwezigheden. In punt 6.2 wordt specifiek ingegaan op deze problematiek. Moederschapsverlof voor zwangere jongeren Vanaf 1 september 2014 hebben zwangere jongeren recht op moederschapsverlof, naar rata van maximaal één week afwezigheid vóór de vermoedelijke bevallingsdatum en maximaal negen weken na de bevalling. De schoolvakanties schorten dit verlof niet op. De jongeren komen tijdens deze afwezigheid in aanmerking voor tijdelijk onderwijs aan huis. 4.2 Begrafenis- of huwelijksplechtigheid Het bijwonen van een begrafenis of huwelijksplechtigheid van een bloed- of aanverwant of van een persoon die onder hetzelfde dak woont. De dag van de begrafenis- of huwelijksplechtigheid. Eén van de volgende documenten wordt aan het centrum bezorgd: verklaring van de ouders; doodsbericht of -brief; huwelijksaankondiging of -brief. R Aandachtspunten Naast de afwezigheid wegens het bijwonen van een begrafenis kan een jongere n.a.v. het overlijden van een bloed- of aanverwant enkele afwezig zijn om zijn emotioneel evenwicht terug te vinden. Dat is evenwel geen van rechtswege gewettigde afwezigheid, maar vereist het akkoord van het cdo. Hiervoor geldt in bepaalde situaties een afzonderlijke code, m.n. de code Q (zie verder punt 5). MLER_058 5 van 15

6 De regelgever bepaalt, voor het bijwonen van een begrafenis- of huwelijksplechtigheid, niet hoever de bloed- of aanverwantschap mag reiken. Dit wordt overgelaten aan de directeur. Katholiek Onderwijs Vlaanderen pleit hier voor enige soepelheid. 4.3 Oproeping of dagvaarding voor een rechtbank De jongere dient voor de rechtbank te verschijnen. De regelgever heeft geen maximum aantal opgenomen. De oproepingsbrief of de dagvaarding. R 4.4 Overmacht Het centrum is onbereikbaar of ontoegankelijk door overmacht. De regelgever expliciteert niet welke situaties onder overmacht en onbereikbaarheid begrepen worden. Noodweer en staking van personeel worden wel als voorbeeld aangegeven. 11 De regelgever heeft geen maximum aantal opgenomen. Overmacht is vaak het gevolg van algemeen bekende feiten. Afhankelijk van de situatie kan een verklaring van de ouders dan volstaan. R 4.5 Maatregel in het kader van bijzondere jeugdzorg of de jeugdbescherming De jongere is onderworpen aan een maatregel die opgelegd is in het kader van de bijzondere jeugdzorg of de jeugdbescherming. Gedurende de periode dat de jongere aan de genomen maatregel is onderworpen of door de jeugdrechtbank werd geplaatst. Een beslissing van de jeugdbescherming R 4.6 Examencommissie van de Vlaamse gemeenschap Het afleggen van de proeven voor de examencommissie van de Vlaamse gemeenschap. De waarop de proeven doorgaan. Volgende documenten worden aan het cdo te bezorgd: het bewijs van inschrijving aan de examencommissie van de Vlaamse gemeenschap; de examenkalender. 11 Ministeriële omzendbrief SO 70 van 3 juli 2000, punt (idem) 6 van 15 MLER_058

7 R Aandachtspunt Men heeft geen recht op afwezigheids om zich voor te bereiden op deze proeven. 4.7 Tuchtmaatregel De jongere is hetzij preventief geschorst, hetzij tijdelijk of definitief (voorafgaand aan de inschrijving in een andere school) uitgesloten. Bij preventieve schorsing: maximaal 14 opeenvolgende kalender. Deze termijn kan uitzonderlijk eenmaal door het schoolbestuur verlengd worden, opnieuw voor maximaal 14 opeenvolgende kalender. Bij tijdelijke uitsluiting: maximaal 21 opeenvolgende kalender. Bij definitieve uitsluiting: de voorafgaand aan de inschrijving in een ander cdo. Het tuchtdossier. Y : voor een preventieve schorsing (voorafgaand aan een eventuele tuchtmaatregel) U : voor een tijdelijke uitsluiting als tuchtmaatregel T : voor een definitieve uitsluiting als tuchtmaatregel Aandachtspunten Opvang Bij een preventieve schorsing of een tuchtmaatregel kunnen ouders een gemotiveerde aanvraag indienen tot opvang door het cdo, bv. in afwachting van een inschrijving in een ander centrum. Het cdo is niet verplicht om hierop in te gaan. Het kan dit mee laten afhangen van het onderschrijven van afspraken. Wil het centrum de jongere niet opvangen, dan moet het dat schriftelijk en gemotiveerd meedelen aan de ouders. Melding aan het Agentschap van Onderwijsdiensten van definitief uitgesloten jongeren Een centrum is verplicht om elke leerling die het definitief uitsluit onmiddellijk te melden aan het Agentschap voor Onderwijsdiensten via Discimus. Uitschrijving bij definitieve uitsluiting Op de regel dat een definitief uitgesloten jongere administratief ingeschreven blijft in het cdo tot op het ogenblik van inschrijving in een ander cdo bestaan er twee uitzonderingen: o o een school kan een leerling die niet meer leerplichtig is en tijdens het schooljaar definitief wordt uitgesloten, uitschrijven vanaf de 10 de lesdag volgend op de dag dat de definitieve uitsluiting ingaat. een leerling (al dan niet leerplichtig) kan worden uitgeschreven indien de betrokken personen blijk geven van manifeste onwil om op het aanbod van verandering van school in te gaan. MLER_058 7 van 15

8 4.8 Religieuze feest Het beleven van de feest die inherent zijn aan de door de Grondwet erkende levensbeschouwelijke overtuiging van de jongere. Voor moslimleerlingen 12 Suikerfeest (1 dag) Offerfeest (1 dag) Voor Joodse leerlingen joods nieuwjaar (2 ) Grote verzoendag (1 dag) het Loofhuttenfeest (2 ) het Slotfeest (2 laatste ) de Kleine verzoendag (1 dag) het feest van Esther (1 dag) het Paasfeest (4 ) het Wekenfeest (2 ) Voor orthodoxe leerlingen voor de jaren waarin het orthodox Paasfeest niet samenvalt met het katholiek Paasfeest Paasmaandag (1 dag) Hemelvaart (1 dag) Pinkstermaandag (1 dag) De ouders moeten vooraf schriftelijk de afwezigheid aan het cdo melden met verwijzing naar het feit dat hun zoon of dochter zal deelnemen aan de feestdag. R Aandachtspunt Ook wanneer de bovenstaande religieuze feest tijdens examenperiodes vallen, zijn het waarop de jongeren van rechtswege gewettigd afwezig zijn. Voor sommige scholen is het raadzaam om dit vooraf na te gaan en hiermee bij de organisatie van het schooljaar rekening te houden. Jaarlijks bezorgt Katholiek Onderwijs Vlaanderen de scholen een mededeling met de data van de belangrijkste Islamitische feest. 4.9 Deelnemen aan activiteiten van de Vlaamse scholierenkoepel De jongere neemt, als lid van de raad van bestuur of van de algemene vergadering, deel aan activiteiten verbonden aan het lidmaatschap van de VSK. 12 Het gebeurt dat binnen de moslimgemeenschap een groep gelovigen een feest op een andere dag viert dan op de dag die is bepaald door de moslimexecutieve in België (i.c. Turkse moslims); voor die jongeren is het toegelaten op hun feestdag gewettigd afwezig te blijven. Uiteraard moeten zij de andere dag dan wel aanwezig zijn. 8 van 15 MLER_058

9 Gedurende de periode waarop de activiteit doorgaat. Een uittreksel uit het Belgisch Staatsblad waaruit blijkt dat de betrokken jongere deel uitmaakt van de raad van bestuur of een attest van VSK waaruit blijkt dat de jongere lid is van de algemene vergadering. R 4.10 Afwezigheden ten gevolge van het niet invullen van de component werkplekleren in het dbso Afwezigheden in afwachting van een overeenkomst m.b.t. de invulling van de component werkplekleren M 14 De periode tussen het sluiten van een overeenkomst en de inwerkingtreding van die overeenkomst. De periode waarin de jongere actief solliciteert (behalve wanneer actief solliciteren om gewettigde redenen onmogelijk is). 30 les 13 per jongere per schooljaar. Weken waarin de jongere tenminste 13 lesuren van 50 minuten aan werkplekleren doet, gelden niet mee voor dit maximum. Schriftelijke overeenkomsten rond werkplekleren, sollicitatiedocumenten of andere stukken. Het centrumbestuur kan ervoor kiezen om het aantal wekelijkse uren te verhogen voor jongeren die de component werkplekleren tijdelijk niet invullen. Het bepaalt in dat geval ook of die bijkomende uren aan algemene vorming of beroepsgerichte vorming wordt besteed. Men vermeldt die mogelijkheid dan in het centrumreglement. Hoewel de periode waarbinnen een tijdelijke niet-invulling van de component werkplekleren gedoogd wordt, beperkt is tot 30, wordt bij uitzonderlijke overschrijding wegens het niet vinden van een passend aanbod, de code M verder gebruikt. Deze overschrijding is een autonome bevoegdheid van het cdo. Het centrum zal wel moeten kunnen verantwoorden waarom het de code M blijft gebruiken. Bij eventuele overschrijding van dit maximum zullen de scholen maximale inspanningen blijven leveren om het voltijds engagement alsnog te realiseren. Die inspanningen, hoewel niet resultaatsverbonden, gelden als een bijzondere subsidiëringsvoorwaarde voor het cdo Afwezigheden tijdens de periode tussen inschrijving en de screening van de jongere. De periode tussen inschrijving en de screening. De code M geldt hier voor alle (halve) waarop de component werkplekleren niet werd ingevuld (en er geen voltijds engagement van 28 uren wordt gehaald). De code geldt voor de niet-problematische afwezigheden 13 Les gelden hier als maandag, dinsdag, woensdag, donderdag of vrijdag tijdens lesweken, d.w.z. met uitsluiting van de herfst-, kerst-, krokus-, paas- en zomervakantie. 14 De code M geldt hier voor alle (halve) waarop de component werkplekleren niet werd ingevuld (en er geen voltijds engagement van 28 uren wordt gehaald). De code geldt voor de niet-problematische afwezigheden en wordt enkel voor de (halve) les gebruikt waarin de leerling geen lessen volgt. MLER_058 9 van 15

10 en wordt enkel voor de weken gebruikt waarin de leerling geen lessen volgt (en dus niet tijdens de herfst-, kerst-, krokus-, paas- en zomervakantie). Tussen de inschrijving (ten vroegste vanaf 1 september te rekenen) en de screening kunnen maximum 14 liggen. De planningsdocumenten inzake screening. M 5 Afwezigheden waarvoor de toestemming van het centrum noodzakelijk is Alle afwezigheden die noch van rechtswege (zie punt 4), noch onder de noemer problematisch (zie punt 6) ressorteren, kan het cdo zelf wettigen. Men gaat er van uit dat de centra afdoende deskundigheid en gezond verstand bezitten om, rekening houdend met het belang van de jongere, hierover beslissingen te nemen. Wij benadrukken dat dergelijke wettigingen enkel voor de component leren of binnen een persoonlijk ontwikkelingstraject mogelijk zijn. De centra hebben geen bevoegdheid om zelf afwezigheden in de component werkplekleren (voortraject, brugtraject of arbeidsdeelname) te wettigen. De ouders moeten deze afwezigheden steeds aanvragen bij de coördinator of zijn afgevaardigde. In functie van het soort afwezigheden, bepaalt het centrumbestuur of de beslissingsbevoegdheid ligt bij de coördinator of zijn afgevaardigde dan wel bij de klassenraad. Wie ook de beslissing neemt, de jongere heeft geen recht op deze afwezigheden. Aandachtspunten Het centrumbestuur dient, in functie van het soort afwezigheden, te bepalen aan wie zij hiervoor beslissingsbevoegdheid toekent, bv. de: o coördinator of zijn afgevaardigde, bv. met betrekking tot persoonlijke redenen o klassenraad, bv. met betrekking tot laattijdige inschrijving, schoolvervangende projecten Dit wordt het best beslist door de raad van bestuur, en gecommuniceerd via het centrumreglement. Het cdo krijgt meer autonomie om afwezigheden te wettigen. Het spreekt voor zich dat het daar niet lichtzinnig mee omspringt en daarover beleidslijnen uitwerkt. De overheid benadrukt dat het toestaan van dergelijke afwezigheden niet tot oneigenlijk gebruik mag aanleiding geven waardoor aan de filosofie van de leerplicht en aan het begrip regelmatige leerling afbreuk zou worden gedaan. Als voorbeeld neemt de overheid op dat het geenszins de bedoeling is dat een centrum toestemming geeft aan een jongere om vroeger op vakantie te vertrekken of later uit vakantie terug te keren. De regelgever heeft niet in een beroepsinstantie voorzien waar ouders beroep kunnen aantekenen tegen een weigering van een centrum om een afwezigheid te wettigen. Indien ouders een negatieve beslissing van het centrum naast zich neer leggen en de jongere toch afwezig is, wordt dat als een problematisch afwezigheid beschouwd. Noch het verificatiekorps, noch de onderwijsinspectie bezit appreciatierecht betreffende de door het centrum gewettigde afwezigheden. Zij mag dus geen enkele uitspraak doen over de zinvolheid van het al dan niet wettigen van een afwezigheid. De geldige verantwoordingstukken dienen wel ter inzage te liggen van het verificatiekorps. 10 van 15 MLER_058

11 5.1 Afwezigheden die verband houden met een rouwperiode Maximale periode Overlijden van een bloed- of aanverwant tot en met de tweede graad of van een persoon die onder hetzelfde dak woont. Er is geen maximum bepaald. Een geldig verantwoordingsstuk. De school bepaalt zelf wat zij hieronder verstaat. Q Aandachtspunt Het bijwonen van een begrafenisplechtigheid van een bloed- of aanverwant of van een persoon die onder hetzelfde dak woont is een van rechtswege gewettigde afwezigheid. Hiervoor is de toestemming van het centrum niet noodzakelijk (zie punt 4.2). 5.2 Afwezigheden die verband houden met revalidatie van de jongere tijdens de lesuren Maximale periode Revalidatie tijdens de lesuren voor een behandeling na ziekte of ongeval, of van een stoornis. 150 minuten per week (verplaatsing inbegrepen) Een uitgebreid dossier 15 H ; als de revalidatie plaatsvindt buiten het eerste lesuur van voor- of namiddag moet niet de code H worden vermeld maar wordt in de rubriek opmerkingen revalidatie tijdens lesuren uitgezonderd het 1ste lesuur vermeld. Aandachtspunten De onderwijsregelgever heeft een door het centrum zelf te wettigen afwezigheid ingevoerd die verband houdt met de revalidatie van een jongere tijdens de lesuren en door schoolexterne hulpverleners die hiertoe bij wet gemachtigd zijn. Hiervoor gelden specifieke voorwaarden en een aparte code. 5.3 Alle andere afwezigheden omschrijving Alle andere afwezigheden die noch van rechtswege gewettigd zijn en noch onder de noemer problematisch ressorteren. Voorbeelden Het actief deelnemen, in het kader van een individuele selectie of lidmaatschap van een vereniging, aan een culturele of sportieve manifestatie. De overgang vanuit de onthaalklas voor anderstalige nieuwkomers. Persoonlijke redenen. Buitenlandse reis om professionele reden van de ouders. Deelname aan een sollicitatiegesprek (dat niet valt onder het punt ). 15 Ministeriële omzendbrief SO/2005/04 van 8 juli 2005, punt (idem) MLER_ van 15

12 maximale periode bewijslast code Er is geen maximum bepaald. Een geldig verantwoordingsstuk. Het centrum bepaalt zelf wat zij hieronder verstaat. P Aandachtspunten Bij het actief deelnemen, in het kader van een individuele selectie of lidmaatschap van een vereniging, aan een culturele of sportieve manifestatie Het centrum bepaalt of de jongere van deze afwezigheid kan gebruik maken. Dat de jongere geselecteerd werd door een erkende sportfederatie (bv. te staven door een attest), dat de culturele manifestatie niet louter toeristisch of recreatief van aard is, zijn relevante criteria. In tegenstelling tot het voltijds secundair onderwijs bestaat er voor het dbso geen specifieke reglementering voor jongeren met een topsportstatuut. Hierdoor is deelname aan stages, intensieve trainingsperiode, tornooien of wedstrijden enkel mogelijk indien het cdo die afwezigheid tijdens de component leren wettigt. De component werkplekleren kan voor sommige jongeren ingevuld worden door de deelname aan sportactiviteiten, zij het enkel indien die door een erkende sportfederatie georganiseerd worden. 16 Centra krijgen soms de vraag van jongeren die intensief een sport beoefenen om afwezig te kunnen zijn voor het volgen van wekelijkse trainingen. Katholiek Onderwijs Vlaanderen is van mening dat het centrum slechts heel uitzonderlijk en op basis van goede afspraken op een dergelijke vraag positief kan antwoorden. Bij een laattijdige inschrijving Een centrum dat een laattijdige inschrijving niet regulariseert, kan de jongere niet als regelmatige leerling inschrijven. Hier botst men op een tegenstrijdigheid in het decreet van 28 juni 2002 betreffende gelijke onderwijskansen-i. Jongeren die aan de toelatingsvoorwaarden voldoen, hebben immers inschrijvingsrecht. Het centrum zal een dergelijke jongere die zijn laattijdige inschrijving niet wenst te regulariseren toch moeten inschrijven, maar dan als vrije leerling. De centra worden gevraagd dergelijke vrije leerlingen aan het departement te melden. Dat zal het departement toelaten de grootte van het probleem te onderkennen en eventueel gepaste maatregelen te nemen. 6 Niet-gewettigde afwezigheden 6.1 Problematische afwezigheden Jongeren die hun afwezigheid niet kunnen wettigen, zijn problematisch afwezig. In het aanwezigheidsregister krijgen zij de volgende codes: B: bij problematische afwezigheden binnen de component leren alsook bij afwezigheden binnen persoonlijke ontwikkelingstrajecten; F: bij problematische afwezigheden binnen de component werkplekleren (een beschikbaar voortraject, brugtraject of arbeidsdeelname); 16 Decreet van 8 juli 2008, art. 6, 2, 5 (idem). 12 van 15 MLER_058

13 K: bij niet-invulling van de component werkplekleren omwille van manifeste onwil of tegenwerking van de jongere of zijn ouder. 17 De problematische afwezigheden zijn de optelsom van de codes B, F en K Administratieve opvolging Sinds februari 2013 wisselen centra deeltijds onderwijs leerlingengegevens over onder meer afwezigheid en te laat komen uit via Discimus. 18 Deze uitwisseling verloopt automatisch. Zodra deze informatie in het administratiepakket is geregistreerd, komen de vereiste gegevens terecht in de databank van AgODi. De overheid wil hierdoor niet alleen ernstige vormen van spijbelen, maar ook het luxeverzuim beter monitoren Onderstaande opsomming bevat een chronologisch stappenplan van de administratieve opvolging die scholen dienen na te leven: Voor jongeren die meer dan 5 halve in het deeltijds onderwijs problematisch afwezig zijn, moet het centrum het CLB inschakelen en is het opmaken van een begeleidingsdossier verplicht. Omdat AgODdi alle afwezigheden in de loop van het schooljaar registreert via Discimus moeten cdo s niet langer een aparte melding doorsturen zodra een jongere 30 halve problematisch afwezig is geweest. Het centrum moet dus geen begeleidings- en registratiefiches bezorgen aan het Agentschap voor Onderwijsdiensten, Scholen Secundair onderwijs en DKO. Die dossiers blijven in het dossier van de jongere ter inzage van de verificatie. In overleg met het CLB kan het cdo echter wel zorgwekkende dossiers, waarbij elke vorm van vrijwillige begeleiding uitgeput is en waarbij er sprake is van totale onwil bij de ouders en/of de jongere, opsturen naar het Agentschap voor Onderwijsdiensten. 19 Dit kan enkel voor jongeren die ten minste nog 1 schooljaar leerplichtig zijn. Bijlage 2 bij de ministeriële omzendbrief SO/2005/04 (melding van een zorgwekkend dossier) wijst op de volgende toe te voegen stukken: o o o een situatieschets met de belangrijkste elementen uit het dossier; een overzicht van de acties die de school en het CLB hebben genomen; een goed onderbouwde motivatie waarom de school het dossier indient. De overheid zal in functie van de omstandigheden die maatregelen nemen die zich opdringen. Ze kan bijvoorbeeld na overleg met het centrum of het CLB zal AgODi een waarschuwende brief versturen naar ouders waarin gewezen wordt op eventuele strafrechterlijke sancties wanneer men zich blijft onttrekken aan de wet op de leerplicht. De overheid kan die dossiers waarin geen vooruitgang werd vastgesteld overmaken aan het openbaar ministerie. Die beslist op zijn beurt of het het dossier overmaakt aan de rechtbank (politierechtbank en/of familie- en jeugdrechtbank). 17 De code K wordt slechts gebruikt op maandag, dinsdag, woensdag, donderdag of vrijdag tijdens lesweken, d.w.z. met uitsluiting van de herfst-, kerst-, krokus-, paas- en zomervakantie. 18 Ministeriële omzendbrief NO/2012/01 van 7 maart 2012 over DISCIMUS Een toekomstgerichte manier om leerlingengegevens uit te wisselen, punt 3 > rubrieken > coördinatie van de omzendbrieven > instellingen en leerlingen (niveau-overschrijdend) > Discimus 19 Zie bijlage 2 melding van een zorgwekkend dossier bij de ministeriële omzendbrief SO/2005/04 MLER_ van 15

14 De dossiers waarbij na overleg met het centrum of het CLB geen vooruitgang werd vastgesteld, worden door het departement overgemaakt aan het openbaar ministerie. Het openbaar ministerie beslist op zijn beurt of het het dossier overmaakt aan de rechtbank (politierechtbank en/of familie- en jeugdrechtbank). Jongeren die, ondanks duidelijke begeleidingsinspanningen van het centrum, toch problematisch afwezig blijven of zelfs spoorloos zijn, kunnen worden uitgeschreven. Het is immers zinloos om tijd en energie te blijven steken in een zaak die, over relatief langere tijd bekeken, geen verandering ten gunste vertoont. Een centrum kan enkel van deze mogelijkheid gebruik maken indien hierover duidelijke informatie is opgenomen in het centrumreglement. Specifiek voor het dbso geldt de verplichte uitschrijving van niet-leerplichtige jongeren die gedurende 30 problematisch afwezig zijn binnen de component werkplekleren Pedagogische opvolging Het is belangrijk dat het centrum de problematische afwezigheden strikt en vlug aanpakt. De regelgever verwacht dat het een ernstige inspanning levert voor de begeleiding van deze groep jongeren. Het cdo zal inspelen op de achterliggende redenen van de afwezigheid en niet enkel op het signaalgedrag zelf. Daarvoor hanteert men een stappenplan. Meer informatie kan u hieromtrent raadplegen in de mededeling van 15 december 2004 betreffende Preventie en aanpak van spijbelen (M-VVKSO ). 6.2 Problematische afwezigheid: twijfelachtig medisch attest omschrijving maximum aantal bewijslast code Het centrum heeft een vermoeden dat het medisch attest een onderliggende niet-medische reden verbergt, bv.: de arts schrijft dixit de patiënt ; het attest is geantedateerd of begin- en einddatum werden ogenschijnlijk vervalst; de reden heeft niets met een medische oorsprong te maken, bv. ziekte van één van de ouders, hulp in het huishouden ; de attesten die de jongere binnenbrengt zijn afkomstig van verschillende artsen; een andere arts behandelt plots zonder aanwijsbare reden de jongere bij korte afwezigheidsperiodes; de jongere woont helemaal niet in de buurt van de arts; er is een arts die veel afwezige jongeren binnen een zelfde klas of groep van jongeren behandelt; Zie reglementering problematische afwezigheden (punt 6.1). Het centrum zal medische attesten waarover twijfel bestaat of die onaanvaardbaar zijn aan de CLB-arts signaleren. De CLB-arts is immers best geplaatst om rekening houdend met de deontologische code, de zaak verder op te volgen. B Aandachtspunten 14 van 15 MLER_058

15 Bij vermoedens dat een jongere vervalste attesten inlevert, is het aangewezen de jongere hiermee te confronteren. Meestal geeft hij toe. Indien hij ontkent, kan het cdo de CLB-arts vragen om contact te nemen met de betrokken huisarts om het attest te verifiëren. Wanneer eenzelfde jongere regelmatig attesten binnenbrengt van verschillende huisartsen, laat men de CLB-arts met hen contact opnemen. Er kan overlegd worden wat de beweegredenen van de jongere zijn, welke passende maatregelen of hulpmiddelen er zijn om dit te voorkomen. Uiteraard is overleg nodig met de jongere en zijn ouders. De eindverantwoordelijke van het attest blijft de behandelende arts. Wanneer die achter zijn attest blijft staan, zijn er ook geen mogelijkheden voor de CLB-arts. Op 22 maart 2007 werd, in het verlengde van een door de minister georganiseerde rondetafel, een protocol tussen de scholen, de CLB s en de medische sector betreffende De samenwerking tussen de medische sector en onderwijs in het kader van het actieplan een sluitende aanpak van spijbelen en schoolverzuim afgesloten. We hebben het protocol als bijlage 1 bij deze Mededeling opgenomen. Wij bezorgen u enkele engagementen die in het protocol zijn vastgelegd: o Dixit-attesten en geantedateerde attesten zullen automatisch geregistreerd worden als een problematische afwezigheid (code B). o o De spijbelproblematiek zal opgenomen worden in de bestaande nascholingsinitiatieven voor huisartsen en kinderartsen en in de huisartsenopleiding. Scholen en centra met klachten over artsen i.v.m. manifeste misbruiken of vervalsingen van medische attesten kunnen hiermee terecht bij de provinciale raden van de Orde der artsen 20 Zij hebben de wettelijke bevoegdheid om dit soort klachten te onderzoeken en indien nodig tuchtmaatregelen op te leggen. Naar aanleiding van bovenvermeld protocol hebben de verschillende huisartsenverenigingen en de Nationale Raad van de Orde der Geneesheren een akkoord bereikt over een model voor het dixit-attest. Zij stellen dat een dixit-attest louter en alleen gebaseerd is op de verklaring van de betrokken en niet op een diagnose. Daar een dergelijke verklaring nooit het karakter heeft van een medisch attest, kunnen de gebruikelijke voorgedrukte medische formulieren niet worden aangewend. Teneinde elk misverstand met een eigenlijk medisch attest te vermijden en de gevraagde signaalfunctie bij problematische afwezigheid te onderstrepen dient een dergelijk attest met de hoofding dixit-attest te beginnen. Tevens dient een dergelijk attest duidelijk te vermelden: (naam patiënt) verklaart Op 18 november 2017 is een nieuw dixit-model verschenen: Bijlage (pdf) MLER_058_B01_Protocol betreffende de samenwerking tussen de medische sector en onderwijs in het kader van het actieplan een sluitende aanpak van spijbelen en schoolverzuim 20 MLER_ van 15