Verslag Introductiebijeenkomst Basiscursus Antrops0ofie 23 september 2015
|
|
- Anita van den Brink
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Verslag Introductiebijeenkomst Basiscursus Antrops0ofie 23 september 2015 Het schone bewonderen, het ware behoeden, het edele vereren, het goede besluiten, kan leiden de mens in zijn leven tot doelen, in zij handelen tot t juiste, in zijn voelen tot vrede, in zijn denken tot licht; en leert hem vertrouwen op goddelijke leiding in alles wat is: in t wijd heelal in de eigen ziel Met dit Avondklokkengebed van Rudolf Steiner begint op 23 september de introductieavond voor de Basiscursus Antroposofie van Drakepit, die in het najaar van start zal gaan. Tessa opent de avond, heet iedereen welkom en benadrukt hoe blij we zijn met de grote opkomst. Omdat we het aantal deelnemers voor de cursus op 20 willen beperken, zullen we - als iedereen die er vanavond is ook mee wil doen - twee cursussen parallel aanbieden. Nadat zich Tessa, Dörte en Hilleguus kort hebben voorgesteld vertelt Dörte wat de beweegredenen zijn om deze cursus aan te bieden: Veel mensen voelen zich aangetrokken door de praktische uitwerkingen van de antroposofie bijvoorbeeld in de pedagogiek, de geneeskunde, het leven met de natuur en de seizoenen of door de biologisch-dynamische landbouw, maar weten weinig van de filosofie die erachter zit. Dat is begrijpelijk, maar ook wel jammer. Het is jammer omdat de kennis van de antroposofie zich daardoor veelal beperkt op de uiterlijkheden en concrete toepassingen, zoals in de pedagogiek bijvoorbeeld op het gebruik van de zachte tinten en houten speelgoed, de mutsjes en de jaarfeesten. Dat is op zich niet erg, maar maakt wel dat mensen de concrete toepassingen vaak als wetmatigheden beschouwen en niet goed in staat zijn om vanuit de kennis van de achterliggende principes zelf creatief de toepassingen te bedenken die bij henzelf, het kind en de specifieke situatie passen. Het steeds weer in stand houden van bepaalde
2 uiterlijke verschijningsvormen zonder de achtergronden te kennen, maakt dat de antroposofie soms dogmatische trekjes vertoont. Maar het is geen makkelijke taak om zich te verdiepen in de antroposofie. Het oeuvre van Rudolf Steiner, de grondlegger van de antroposofie, is omvangrijk en moeilijk leesbaar. De antroposofie (antropos - mens / sofia - wijsheid) is een spirituele filosofie en occulte wetenschap die het bestaan postuleert van een geestelijke wereld die toegankelijk zou zijn via innerlijke ontwikkeling. Steiner heeft de ambitie om met behoud van de verworvenheden van modern wetenschappelijk onderzoek de grenzen te verleggen voorbij het strikt materiële. Wil je weten waarom er in de antroposofische pedagogiek bepaalde dingen gedaan worden zoals ze gedaan worden is, kreeg je het aan de ene kant te maken met heel gedegen, haast natuurwetenschappelijke waarnemingen en conclusies - die vaak ook door de reguliere wetenschap worden bevestigd - maar ook met spirituele beschouwingen. Wij willen iedereen die meedoet met de basiscursus graag uitnodigen om daar in alle openheid met ons naar te kijken, om vervolgens zelf te besluiten in hoe verre en op welke manier hij of zij mee kan komen in het spirituele stuk. Voor de introductiebijeenkomst hebben we het onderwerp gekozen: "Antroposofie: een ontwikkelingsgeoriënteerde kijk op de mens". In de voorbereiding bleek dat wij alle drie met name gefascineerd zijn door het ontwikkelgericht perspectief dat de Antroposofie en vervolgens ook de antroposofische pedagogiek inneemt. De mens is volgens Steiner voortdurend in ontwikkeling. Doel van elk mens is het om steeds hogere bewustzijnsniveaus te bereiken en door te ontwikkelen naar een vrij mens die weer in verbinding staat met de geestelijke wereld en die in harmonie, vrede en liefde met de natuur en zijn medemens kan leven. Kijkend naar de mensheidsontwikkeling stelt Steiner dat de mens in het begin nog eens was met het Goddelijke en de geestelijke wereld, maar dan wel nog op een onbewuste, kinderlijke manier. Naarmate de mens meer op zich zelf komt te staan (verdrijving uit het paradijs) verbindt hij zich steeds meer met het aardse bestaan. Deze verbinding met de materiële wereld is erg belangrijk voor de ontwikkeling van de mens en zijn ik-ontwikkeling, maar de mens raakt daardoor de verbinding met de geestelijke wereld steeds meer kwijt. Door de hele geschiedenis heen zijn er steeds mensen geweest die proberen via de weg van de inwijding weer contact op te nemen met de geestelijke wereld. Maar deze weg is zwaar : Door afzondering, meditatie, contemplatie en langdurige scholing lukt het alleen weinig mensen om weer in verbinding te komen met de geestelijke wereld. Met Christus, zo Steiner, komt echter een impuls op aarde die het iedere mens mogelijk maakt, op "persoonlijke titel" en binnen de mogelijkheden van zijn aardse bestaan door te ontwikkelen naar een vrij mens die in verbinding staat met God en de geestelijke wereld. Te worden wie je in wezen bent, is dus de opdracht van iedere mens tijdens de periodes die je op aarde bent (de antroposofie gaat ervan uit dat je meerdere keren incarneert). Dörte laat vervolgens zien dat de antroposofische kijk op ontwikkeling individualiteit en algemene wetmatigheden op een bijzondere manier combineert.
3 Individuele ontwikkeling: Ieder mens gaat zijn eigen ontwikkelweg, als opvoeder, leerkracht, vriend, therapeut heb je de taak om het individu bij zijn eigen weg te begeleiden. Dus niet: Zo hoort het, maar dit lijkt me voor jou de volgende zinvolle stap. De nadruk op de eigenheid van eenieders weg maakt dat waarneming zo belangrijk is in de antroposofie: Voordat je iemand een handje kunt helpen is het de kunst om heel goed waar te nemen wat nou het specifieke is van een individu en zijn ontwikkeling. Wat is het thema van deze mens? En dit zie je ook als basis in de antroposofische pedagogiek: Je dient een kind heel goed te observeren en je af te vragen hoe het zijn eigen ontwikkeling vorm geeft. Ondersteuning biedt je alleen maar als een kind dreigt vast te lopen en dan ook alleen maar op een manier die bij het kind past. Doe je dat niet, zo de veronderstelling, ontneem je het kind (a) de kans om het op eigen kracht te doen en zit je de ontwikkeling van de wilskracht in de weg en dwing je het kind (b) een ontwikkelpad of -tempo op dat niet het zijne is. Wetmatigheden in de menselijke ontwikkeling Maar, en dat klinkt op het eerste gezicht een beetje raar, er bestaat binnen de antroposofie ook de overtuiging dat zich de individuele ontwikkeling volgens bepaalde wetmatigheden voltrekt. De antroposofie gaat er bijvoorbeeld vanuit dat een kind komt vanuit de geestelijke wereld (met een bijhorende bagage) en moet landen op de aarde. De eerste 7 jaren is het kind bezig zijn aardse omhulling (lichaam) in te richten. Uit deze overtuiging komen een aantal conclusies voort, die voor de ontwikkeling van ieder kind gelden, zoals bijvoorbeeld: Met het proces van leren lopen - spreken - denken wordt de basis gelegd voor het mens worden van een kind. Deze verworvenheden hebben met elkaar te maken, bouwen op elkaar op en hebben daarnaast ook een spirituele betekenis. De fysieke ontwikkeling is als het ware de basis voor de cognitieve en gevoelsmatige ontwikkeling van een mens. Het Ik (de stuurman / vrouw) moet nog ontwikkelt worden, een kind heeft in het begin nog weinig verweer wat binnen komt, vandaar dat je goed na moet denken aan welke prikkels je een klein kind bloot stelt. Slapen is voor kleine kinderen van groot belang; in de slaap kan het kind nog verbinding maken met de geestelijke wereld. Pas als je deze "ontwikkelwetmatigheden" kent, zo de antroposofische pedagogiek, ben je als opvoeder in staat om goede voorwaarde te scheppen voor de ontwikkeling van kinderen en deze hierin te begeleiden. De eisen die de antroposofie aan de opvoeder stelt zijn hoog: Rudolf Steiner vindt bijvoorbeeld dat een vrije school leerkracht in iedere kind een vraag, een goddelijk raadsel moet zien, dat je als opvoeder door liefdevolle opvoedingskunst moet zien te doorgronden totdat de jonge mens zich zelf heeft gevonden. In de lerarenopleiding is met name van belang of de toekomstige leerkracht een dusdanige relatie met de mensen in wording kan opbouwen dat hij of zij zicht krijgt op wat de kindreen in wezen zijn. En dat vraagt van de opvoeder: Kennis en kunde Zelfreflectie en Liefde en integriteit Voor deze achtergrond verschijnt pedagogiek niet in eerste instantie als het werken met kinderen, maar met name als werken aan zich zelf.
4 Tessa neemt het stokje over en gaat door met de centrale rol die de volwassene in de opvoeding speelt. Het opvoeden brengt een volwassene ook bij zijn eigen vragen naar zingeving in het leven en de kinderen vormen vaak een heldere spiegel voor de eigen ontwikkeling. Als opvoeder ben je namelijk je eigen instrument en komt het aan op het werkelijk mens zijn. Er is geen rol om je achter te verschuilen en kinderen hebben recht op jou als mens te ontmoeten. Er is geen moment in het leven die je zo bepaalt bij je eigen volwassen zijn. Dat betekent dat het fijn is als je als opvoeder jezelf goed in beeld hebt met je kwaliteiten, maar ook met je valkuilen. En dat je dit hele plaatje goed leert managen. Bewustzijn van wie je bent is een belangrijke scholingsweg waar de kinderen ons graag bij willen helpen. Het werkelijk mens worden speelt zich voornamelijk af in het middengebied, waar het hart zich bevindt en juist voor dat gebied is er in onze maatschappij nog maar weinig ruimte. Terwijl het er in onze tijd nu juist heel erg om gaat dat je vanuit je eigen Ik-kracht sturing geeft aan het leven: Waar de mens eerder onderdeel was van een gemeenschap met de daarbij behorende mores, heeft hij zich nu onttrokken aan die gemeenschap en leeft vanuit zijn eigen individualiteit (voorbeeld van de ontzuiling). In dit proces is de behoefte aan houvast groot, de wetten en regels van vroeger gelden veelal niet meer, en de mens is aangewezen op zijn eigen oordeelsvermogen m.b.t. goed en kwaad. De antroposofie kun je zien als een verbindingsfilosofie, verbinding tussen hemel en aarde, verbinding tussen de mensen, maar ook de verbinding in jezelf, tussen lichaam en ziel. Ook de verbinding die je hebt als mens met de geschiedenis van de mensheidsontwikkeling. De antroposofie biedt hierin een aantal inzichten die je als mens ook kunnen troosten. Immers het besef dat je deel uitmaakt van een groter geheel en dat het wel degelijk er toe doet welke keuzes je als mens maakt, kan je helpen als het aankomt op het gebied van zingeving. In deze cursus kijken we naar de handvatten die antroposofie kan bieden, maar met name ook ernaar hoe ze in een ieder weerklank kunnen vinden. Hilleguus gaat in haar bijdrage naar de praktische kant van het verhaal. Waarom handelen we zo als we handelen. Waarom de natuurlijke materialen, waarom het mutsje op het hoofd. Het is heel goed om weer helder voor ogen te hebben wat de redenen zijn, maar ook om het theoretische verhaal echt handen en voeten te geven. Als opvoeder is de individualiteit van het kind steeds de leidraad voor je pedagogisch handelen. De vraag is steeds: Wie ben jij en wat wil je en wat kan ik doen om je daarbij te helpen? Zolang je als opvoeder voorwaarden scheppend actief bent dan is de vrijheid van het kind gewaarborgd. Dit houdt in dat alles wat we doen in de opvoeding van het jonge kind een bijdrage zou moeten leveren aan een gezonde ontwikkeling van het fysieke en het ether lichaam zodat deze door het kind zo gebruikt/ingezet kunnen worden dat de individualiteit er zich in uit kan spreken. Dit vraagt een open en vragende houding van de opvoeder, oprechte interesse en het aangaan van een verbinding vanuit de eigen individualiteit. Alles wat we het kind aanbieden zou zo een uitnodiging kunnen zijn. Het gaat erom dat het initiatief om iets met dat wat je aanbiedt te doen bij het kind zelf blijft, op zijn eigen wijze en in zijn eigen tempo. Pas dan kan wat je aanbiedt iets bijdragen aan zijn eigen individuele ontwikkeling. Dit vraagt terughoudendheid en respect van de opvoeder. Dan wordt ook duidelijk dat het van belang is wat je
5 aanbiedt, de kwaliteit van het materiaal, de inhoud van het verhaal, de ruimte die je laat voor de eigen invulling/beleving enz. en hoe je het aanbiedt (regelmaat, ritme, herhaling). Na deze inleiding presenteren we de onderwerpen en de structuur van de cursus zoals wij deze voor ogen hebben. Uiteraard bestaat er altijd nog de mogelijkheid voor vervolg en verdieping, maar als we nu eerst even kijken naar de geplande cyclus van 6 bijeenkomsten, ziet het er als volgt uit: Sessie 1 Sessie 2 Sessie 3 Sessie 4 Sessie 5 Sessie 6 Basisbegrippen in de antroposofie: Het concept van de 3-ledigheid: Denken Voelen Willen Basisbegrippen in de antroposofie: Het concept van de 4-ledigheid: Fysieke licham Etherlichaam Astraallichaam - Ik Denkbeelden / kaders uit de antroposofische pedagogiek: Levensprocessen, zintuigontwikkeling, lopen spreken denken (zullen niet allemaal even uitvoerig kunnen worden behandeld) Denkbeelden / kaders uit de antroposofische pedagogiek: Constitutiebeelden, ontwikkelingsfasen van een kind, temperamenten Praktische invulling: Ritme, rituelen en leven met de seizoenen Praktische invulling: Slapen, warmte, bewegingsontwikkeling en vrij spel Na een korte pauze gaan we in twee groepen uiteen. In de subgroepen is er de gelegenheid om kennis te maken en te horen welke verwachtingen de mogelijke deelnemers hebben ten opzichte van de cursus: van de hoed en de rand willen weten (achtergronden) de wens om meer uitleg en verdieping. behoefte aan spiritualiteit en zingeving gevoelsmatig/intuïtief klopt de antroposofie, maar graag handen en voeten geven niet meer achter regulier kunnen staan maar wat dan? waarom wordt er in antroposofie (KDV) zo gewerkt? wie ben je en wat kom je doen? ter inspiratie Ik zoek praktische handvaten en theoretische kaders voor mijn eigen ouderschap. Wat wil ik mijn eigen kinderen meegeven? Kan ik ook nog iets meenemen voor mijn professioneel handelen? Ervaringen uitwisselen Meer zicht op ontwikkelfasen: Wanneer kan ik wat van mijn kind vragen? Wanneer moet ik welke ondersteuning geven? Ben gastouder bij een regulier bureau / leidster regulier KDV, wil graag inspiratie voor mijn werk Theoretische verdieping, maar ook graag praktisch houden We sluiten de avond plenair af met wat praktische zaken en de inventarisatie welke dagen en tijden de voorkeur hebben bij de deelnemers.
Verslag Introductiebijeenkomst Basiscursus Antrops0ofie 15 februari 2017
Verslag Introductiebijeenkomst Basiscursus Antrops0ofie 15 februari 2017 Het schone bewonderen, het ware behoeden, het edele vereren, het goede besluiten, kan leiden de mens in zijn leven tot doelen, in
Nadere informatieWAT MAAKT DE VRIJESCHOOL UNIEK?
WAT MAAKT UNIEK? WAAROM De vrijeschool heeft een geheel eigen kijk op onderwijs, die gebaseerd is op het mensbeeld uit de antroposofie. Daarbinnen heeft iedere vrijeschool in Nederland een grote mate van
Nadere informatieWAT MAAKT DE VRIJESCHOOL UNIEK?
WAT MAAKT DE VRIJESCHOOL UNIEK? WAAROM DE VRIJESCHOOL De vrijeschool heeft een geheel eigen kijk op onderwijs, die gebaseerd is op het mensbeeld uit de antroposofie. Daarbinnen heeft iedere vrijeschool
Nadere informatieIdentiteit van DeSeizoenen
Identiteit van DeSeizoenen Februari 2017 Identiteit is voor DeSeizoenen veel meer dan de antroposofische inspiratie alleen. Het is ook onze geschiedenis, onze organisatiestructuur, onze cliënten en hun
Nadere informatieWelkom Boek. Deel 2; Pedagogisch beleid. Welkom-Kind Z.O. Friesland Willinge Prinsstraat PE Oldeberkoop
Welkom Boek Deel 2; Pedagogisch beleid Welkom-Kind Z.O. Friesland Willinge Prinsstraat 22 8421 PE Oldeberkoop www.gastouder-friesland.nl info@welkomkindfriesland.nl 0516-850338 Inhoudsopgave: Inleiding
Nadere informatieHet Pedagogisch Beleidsplan
2015 BSO de Bosplaats M Moura MSvan Wijnen Het Pedagogisch Beleidsplan 1 Inleiding Voor u ligt het pedagogisch beleidsplan van BSO de Bosplaats. Dit pedagogisch beleidsplan is een leidraad van waaruit
Nadere informatieHet leven leren. De theorie en visie achter het levo lesmateriaal
Het leven leren De theorie en visie achter het levo lesmateriaal Waar gaat kaderdocument Het leven leren (2003) over? De levensbeschouwelijke ontwikkeling èn beroepsethische vorming van onderwijsdeelnemers
Nadere informatieIk verspreid goed nieuws. Nieuws
150 Ik verspreid goed nieuws. Nieuws We lezen en horen in de media steeds berichten over rampen. Ons bewustzijn wordt op deze manier overspoeld met slecht nieuws. Als je altijd het nieuws volgt, kan het
Nadere informatieKerk 20.21 Ik wens jullie vrede! Zoals de Vader mij heeft uitgezonden, zo zend ik jullie uit.
Kerk 20.21 Ik wens jullie vrede! Zoals de Vader mij heeft uitgezonden, zo zend ik jullie uit. a. Inleiding Veel christenen verlangen ernaar hun leven met elkaar en met hun omgeving te delen met hun buren,
Nadere informatieZonder twijfel geen keuze. Evenwichtig besluiten nemen met inzet van je intern en extern beoordelingskader
Zonder twijfel geen keuze Evenwichtig besluiten nemen met inzet van je intern en extern Nadenken, ervaren, voelen, willen, checken, wikken en wegen, twijfelen, controleren 1. Het extern Je staaft je besluit
Nadere informatieHet leven leren leven
Rouwbegeleiding in de praktijk Het leven leren leven Karin van der Plas Themabijeenkomst IDPZ 31 oktober Programma Welkom Theorie over rouw Bespreking casus/ luisteroefening Wat is Levenskunst? Tijd voor
Nadere informatiePrediker 3 en 2 Petrus 3, 8 en 9-31 december Oudejaarsavond 2011 Wehl
Prediker 3 en 2 Petrus 3, 8 en 9-31 december Oudejaarsavond 2011 Wehl Thema: Onze tijd Gods tijd. Lieve Gemeente Het jaar 2011,, nog een paar uur, dan is het voorbij en wordt het bijgeschreven in de jaarboeken,
Nadere informatieIdentiteit van DeSeizoenen
Identiteit van DeSeizoenen september 2014 Inleiding Identiteit is voor DeSeizoenen veel meer dan de antroposofische inspiratie alleen. Het is ook onze geschiedenis, onze organisatiestructuur, onze cliënten
Nadere informatieLiefhebben (279, 281, 353, 359) 279. Houden van de ander doe je in de mate waarin je van je zelf houdt. Lieve mensen 22 juli 2012
Liefhebben (279, 281, 353, 359) 279. Houden van de ander doe je in de mate waarin je van je zelf houdt Lieve mensen 22 juli 2012 Er ligt een verband tussen het houden van jezelf en het houden van de ander.
Nadere informatieWees wijs met licht. Leo Cheizoo. We begrijpen waarom kinderen bang zijn voor het donker, maar waarom zijn mensen bang voor het Licht?
Wees wijs met licht Leo Cheizoo We begrijpen waarom kinderen bang zijn voor het donker, maar waarom zijn mensen bang voor het Licht? Plato ISBN: 90-76564-63-9 NUR-code: 720 NUR-omschrijving: Esoterie algemeen
Nadere informatieCOACH OPLEIDINGEN bij DE KLEINE JOHANNES
COACH OPLEIDINGEN bij DE KLEINE JOHANNES Dat we begeleiding en therapie kunnen geven via het beeld, de kleur en de vorm zal een belangrijk gegeven zijn in de toekomst. Mensen redeneren in cirkeltjes en
Nadere informatieMorya Wijsheid Werkboek voor het leven
Morya Wijsheid Werkboek voor het leven Dit boek is van Inhoud Voorwoord en praktisch advies 6 1. De juiste vragen stellen 8 2. Een schat op de zeebodem 15 3. Zoek je kracht 19 4. Word een visser van ideeën
Nadere informatieToos Nowacki Geestelijk Verzorger VieCuri
Toos Nowacki Geestelijk Verzorger VieCuri In de zorg ben je altijd met mensen onderweg Door ziekte en afhankelijkheid zijn mensen in de zorg op menselijke zorg aangewezen Bij goede zorg hoort aandacht
Nadere informatieHet vernieuwde 8-voudige pad. De Innerlijke Werkplaats. Jaarprogramma. Van zuiver waarnemen tot het juiste spreken en doen
De Innerlijke Werkplaats spirituele ontwikkeling geestelijk bewustzijn menswording Jaarprogramma Het vernieuwde 8-voudige pad Van zuiver waarnemen tot het juiste spreken en doen Jaarprogramma 2018-2019
Nadere informatieHet beeld opent een toegang naar verborgen ervarings-lagen in het innerlijke van de mens.
Zevende Vlaams geestelijke gezondheidscongres Wie ben ik voor u? Mensbeelden in de geestelijke gezondheidszorg 16 en 17 september 2014 Antwerpen, Wilrijk - Campus Drie Eiken Werkwinkel Wie ben ik voor
Nadere informatieBinnengaan in de stilte Christelijke meditatie brengt evenwicht
Binnengaan in de stilte Christelijke meditatie brengt evenwicht FEDERATIE HARELBEKE Beste pelgrims, morgenavond komen wij terug samen aan de St.- Augustinuskerk, in Stasegem. We mediteren samen in de dagkapel
Nadere informatieVRIJMETSELARIJ WAT IS DAT EIGENLIJK?
VRIJMETSELARIJ WAT IS DAT EIGENLIJK? ZES MILJOEN REDENEN Wereldwijd zijn er zo n 6 miljoen vrijmetselaren. Ieder van hen had zijn eigen reden om lid te worden. Intellectuele verdieping, in vrijheid zoeken
Nadere informatieConsultatiebureau Widar & Oudergroep
Consultatiebureau Widar & Oudergroep Zeist, september 2014 Beste ouders, Namens Sylvia Stroink en de oudergroep van consultatiebureau Widar bieden wij u deze nieuwsbrief aan. Het nieuws van Sylvia is te
Nadere informatieVIEREN DOOR/VOOR JONGEREN
VIEREN DOOR/VOOR JONGEREN GEBED OM VERGEVING De schuldbelijdenis heeft in de openingsritus van elke viering een belangrijke betekenis en functie. De afstand die in het dagelijkse leven tussen God en mens
Nadere informatieSPIRITUELE INTELLIGENTIE: Welke betekenis wil je hebben als leider?
SPIRITUELE INTELLIGENTIE: Welke betekenis wil je hebben als leider? LEVENDAAL 11, 6715 KJ EDE - TELEFOON 06 21 24 22 55 leidjew@xs4all.nl - www.leidjewitte.nl SPIRITUALITEIT De aangeboren menselijke behoefte
Nadere informatienetwerk Op weg naar floreren
Op weg naar floreren door Marja de Vries Als iets in lijn is met de universele wetmatigheden, functioneert het optimaal, komt het meer overeen met wie we in essentie zijn, is het in balans en harmonie
Nadere informatie7 TIPS VOOR EEN BETER LEVEN
7 TIPS VOOR EEN BETER LEVEN Met deze tips wil ik je kennis laten maken met mijn werk en een heel bijzondere dienst die ik aanbied, namelijk: De Helende Reis De Helende Reis is een uiterst krachtige manier
Nadere informatieZeven hulpbronnen van vertrouwen. Door: Carlos Estarippa
Zeven hulpbronnen van vertrouwen Door: Carlos Estarippa Geïnspireerd door het boek van Bertie Hendriks Dagboek van de Ziel. De zeven levensfasen (Hendriks, 2013) wil ik in onderstaand artikel beschrijven
Nadere informatieRelatie STR ESS Grip op stress BW.indd :16
Relatie STR ESS OP grip STR ESS Grip op stress Een praktische reeks over allerlei sociale en psychische moeiten die stress opleveren, moeiten waarmee alle mensen, ook gelovigen kunnen kampen. In korte,
Nadere informatievragen te stellen, Een nieuwe start: Gemeente van Jezus Christus
Dienstnummer: 1316 zondag: 3 e zondag van de zomer datum: 07-07-2019 plaats: De Ontmoeting, Assen Schriftlezingen (onderstreept = hoofdlezing): Lucas 2:41-52 (BGT) liederen: Opw 733; 'Samen in het licht';
Nadere informatieDirect aan de slag met Baby- en kindergebaren
Direct aan de slag met Baby- en kindergebaren Inhoudsopgave Welkom Blz. 3 Wat zijn baby- en kindergebaren? Blz. 4 Voordat je begint Blz. 5 De eerste gebaren Blz. 6 & 7 Gebaren- tips Blz. 8 Veel gestelde
Nadere informatiePedagogische Visie en Beleid
Pedagogische Visie en Beleid Inleiding Voor ouders, medewerkers en alle anderen die betrokken zijn bij, en geïnteresseerd zijn in onze kinderopvang. Voor verantwoorde kinderopvang is veel nodig, om te
Nadere informatieAlles is genade en Stel, ik zoek een kerk
Alles is genade en Stel, ik zoek een kerk De Werkgroep Vorming en Toerusting ontwikkelde een programma voor de parochies om te benutten bij de promotie dvd en het artikel Alles is genade uit het Identiteitsnummer
Nadere informatieUniversiteit van het leven
Universiteit van het leven Eerste druk, april 2012 2012 Lucien M. Verkooijen Corrector: Elly van de Vlugt Fotografie: Fred van Welie Coverbeeld: schilderij De Parel, olieverf op paneel, door Lia Vonk isbn:
Nadere informatieSamenvatting Levensbeschouwing Hoofdstuk 1, Heeft het leven zin?
Samenvatting Levensbeschouwing Hoofdstuk 1, Heeft het leven zin? Samenvatting door een scholier 1618 woorden 28 november 2010 5,6 126 keer beoordeeld Vak Methode Levensbeschouwing Zin in zin Hoofdstuk
Nadere informatieMaandblad van het Religieus Genootschap der Vrienden (Quakers) www.quakers.nu 85e jaargang nr. 7 Juli/Augustus 2014
Maandblad van het Religieus Genootschap der Vrienden (Quakers) www.quakers.nu 85e jaargang nr. 7 Juli/Augustus 2014 Groepsfoto van de Nederlandse Jaarvergadering op zondag 18 mei 14 Kees Nieuwerth vertelt
Nadere informatieHET ULTIEME CIRKEL VAN VERVULLING ASSESSMENT
WIE ZIT HIER ACHTER? WIE ZIT HIER ACHTER? IK BEN SANDRA DERKSEN EN AUTEUR VAN AFVALLEN ALS SPIRITUELE OEFENING LESSEN VOOR EEN LICHT EN VERVULLEND LEVEN EN FOOD FOR THOUGHT. Ik ben de bedenkster van de
Nadere informatie3 vragen om. even terug te keren naar jezelf. Een kennismaking met schrijven in Mindful Analysis. 3 vragen om. wat je echt wilt!
3 vragen om even terug te keren naar jezelf Een kennismaking met schrijven in Mindful Analysis 3 vragen om 3 vragen speciaal voor erachter jou! te komen wat je echt wilt! Ook al worden we nog zo oud, we
Nadere informatieBijlage bij het jaarplan 2011
Bijlage bij het jaarplan 2011 We willen Queeste zien als een ecologische, een lerende en steeds veranderende organisatie die vanuit een antroposofische identiteit zich verankert in de samenleving. De open
Nadere informatiePedagogisch Beleidsplan
Pedagogisch Beleidsplan 2017-2018 Marianne Strijker- Borsje Inhoud Inleiding... 2 Grondslag... 2 4 opvoedingsdoelen... 2 Het bieden van een gevoel van emotionele en fysieke veiligheid... 3 Het bieden van
Nadere informatieDubbeldamseweg-Zuid 97, 3314 JC Dordrecht, 078-6139776
Versie 20 september 2010 Activiteitenprogramma VVE KDV De Huiskamer BV 1 Verdere professionalisering VVE activiteiten Kinderdagverblijf De Huiskamer is een zelfstandig en onafhankelijk kinderdagverblijf
Nadere informatieEn wees vooral heel oprecht en eerlijk: dit is puur voor jezelf, niemand anders leest dit. Wat denk je dus écht?
Module 2 Volgende hoofdstukken uit het boek Dit ben je écht! staan hiermee in verbinding: - Deel II, de 40 sleutels! Sleutel 1, blz. 21: Je bént bewustzijn! (Lees de opdracht reeds in het begin van de
Nadere informatieAmetrien. Wil je graag dingen veranderen, maar blijft je innerlijke
Amethist Herinner jij je contact met de Machtige Spirit? Neem je de moeite om te bidden en vraag je om hulp? Spreek nog vaker liefdevolle gebeden uit en focus je nog meer op vrede voor jezelf en de wereld.
Nadere informatieCaycediaanse Sofrologie Informatieve lezing
Caycediaanse Sofrologie Informatieve lezing Sofrologie, ontstaan in 1960 Dr. Alfonso Caycedo Psychiater, grondlegger van de Sofrologie SOS evenwicht PHREN bewustzijn LOGOS studie Geschiedenis van de Sofrologie
Nadere informatieOude Kerk, zondag 1 juli 2018 Veertigjarig jubileum en afscheid Con Spirito ds. Johan Meijer
Oude Kerk, zondag 1 juli 2018 Veertigjarig jubileum en afscheid Con Spirito ds. Johan Meijer gelezen: Job 38: 1-11, 18-24 en 31-33 titel: Con Spirito: met adem en Geestkracht preek Gemeente van onze Heer
Nadere informatieEr is een stem in je die WEET. Je hoeft alleen stil te staan en te luisteren. Makkelijk, en dat lukt ook
Module 1. Bewustwording Dag 3. Van twijfel naar helderheid: luister naar de instructies van je ziel. Er is een stem in je die WEET. Je hoeft alleen stil te staan en te luisteren. Makkelijk, en dat lukt
Nadere informatieHet absolute perspectief
1 2 HET ABSOLUTE PERSPECTIEF Van verkramping naar vrijheid PETER GORDIJN 3 2018 Uitgeverij Samsara, Amsterdam 2018 omslagillustratie Greg Rakozy Redactie Justus Kramer Schippers Vormgeving omslag, binnenwerk
Nadere informatieLes 3. Stap 2 van Innerlijke Verbinding
Les 3 Stap 2 van Innerlijke Verbinding Kies voor de intentie om uzelf en anderen lief te hebben. Het maken van deze keuze opent uw hart, nodigt goddelijke Liefde en Mededogen binnen en beweegt u in de
Nadere informatieVisie Missie. De missie van onze stichting is de volgende: wie je morgen bent creëer je vandaag met de som van gisteren
Visie Missie De Jan Ligthartscholen van de Jan Ligthartgroep Tilburg hebben een duidelijk doel voor ogen: het onderwijs dusdanig inrichten dat het de basis vormt van het levenslang leren dat een mens doet.
Nadere informatieBELOFTE-FORMULES DOOPLITURGIE. voor het doopsel van meerdere kinderen
BELOFTE-FORMULES DOOPLITURGIE voor het doopsel van meerdere kinderen In dit boekje vind je een 15-tal voorbeelden van belofte-formules die je als ouders kan uitspreken tijdens de doopviering van je kind.
Nadere informatieAlgemene omschrijving 9- maandentraining Het leven waarvoor je in de wieg bent gelegd
Algemene omschrijving 9- maandentraining Het leven waarvoor je in de wieg bent gelegd De 9- maandentraining helpt je de eigen levensopdracht te verdiepen en er met behulp van marketing vanuit de ziel *
Nadere informatieSprekende Spreuken. Levenslessen uit het boek Spreuken. Kris Tavernier. Het kennen van de Hoogheilige
Kris Tavernier Sprekende Spreuken Levenslessen uit het boek Spreuken - Het boek Spreuken leert ons heel wat over het gedrag van gelovigen, en hoe dit kan zijn in allerlei omstandigheden van dit leven.
Nadere informatiewe willen ons kind olie meegeven?,
Dienstnummer: 1260 zondag: 10 e zondag van de herfst / 3 e zondag van de voleinding datum: 26-11-2017 plaats: De Ontmoeting, Assen Schriftlezingen (onderstreept = hoofdlezing): Matteus 25: 1-13 liederen:
Nadere informatieJe vindt geen vrede door de omstandigheden van je leven te veranderen, maar door te beseffen wie je ten diepste bent.
Energetische Meditatie Je vindt geen vrede door de omstandigheden van je leven te veranderen, maar door te beseffen wie je ten diepste bent. - Eckhart Tolle - Wat is het? De grondlegger van Energetische
Nadere informatiePedagogisch beleid Flexkidz
Pedagogisch beleid Flexkidz Voor u ligt het verkorte pedagogisch beleidsplan van Flexkidz. Hier beschrijven we in het kort de pedagogische visie en uitgangspunten. In dit pedagogisch beleidsplan beschrijven
Nadere informatieWAAR WE VOOR STAAN VERWONDERING ONTMOETING LEVENSKUNST RITUELEN RELIGIEUS GEWORTELD WAT DOE JIJ VANDAAG?
WAAR WE VOOR STAAN VERWONDERING ONTMOETING LEVENSKUNST RITUELEN RELIGIEUS GEWORTELD WAT DOE JIJ VANDAAG? 4 7 8 11 12 17 18 WAAR WE VOOR STAAN Het Apostolisch Genootschap biedt ontmoetingsplaatsen voor
Nadere informatie(Na)Tuurlijk spelen. Kinderdagverblijf de Hoepel en Stichting Groene Pedagogiek 10 oktober 2018
(Na)Tuurlijk spelen Kinderdagverblijf de Hoepel en Stichting Groene Pedagogiek 10 oktober 2018 Opvoeden is niet een emmer vullen, maar een vuur ontsteken Aristoteles Mary Blaak oktober 2018 Programma Inleiding
Nadere informatieWAAR WE VOOR STAAN VERWONDERING ONTMOETING LEVENSKUNST RITUELEN RELIGIEUS GEWORTELD WAT DOE JIJ VANDAAG?
WAAR WE VOOR STAAN 4 VERWONDERING 7 ONTMOETING 8 LEVENSKUNST 11 RITUELEN 12 RELIGIEUS GEWORTELD 17 WAT DOE JIJ VANDAAG? 18 WAAR WE VOOR STAAN Het Apostolisch Genootschap biedt ontmoetingsplaatsen voor
Nadere informatieecourse Moeiteloos leren leidinggeven
ecourse Moeiteloos leren leidinggeven Leer hoe je met minder moeite en tijd uitmuntende prestaties met je team bereikt 2012 Marjan Haselhoff Ik zou het waarderen als je niets van de inhoud overneemt zonder
Nadere informatie279. Houden van de ander doe je in de mate waarin je van je zelf houdt 22 juli 2012
Liefhebben (279, 281, 353, 359, 381) 279. Houden van de ander doe je in de mate waarin je van je zelf houdt 22 juli 2012 Er ligt een verband tussen het houden van jezelf en het houden van de ander. Houden
Nadere informatieCoöperatie verbindend leiden
Coöperatie verbindend leiden Document ter oprichting Versie 01-01-2016 Visie De verhouding van burgers tot de overheid, van werknemers tot hun werkgevers en van het individu ten opzichte van het collectief
Nadere informatieTHEMAONTMOETINGEN. Er zijn ontmoetingen rondom vier thema s: Waardevol opvoeden Zelfbewust zijn Investeren in je relatie Leven met verlies
THEMAONTMOETINGEN Ieder mens heeft weleens vragen die hij niet zomaar kan beantwoorden. Bijvoorbeeld over wie je bent of wilt zijn, hoe je je relatie kunt versterken, hoe je omgaat met verlies of over
Nadere informatieDe essentie van het leven
De essentie van het leven Eerste druk, 2014 2014 Lucien M. Verkooijen Coverbeeld: schilderij Mystieke reis ei tempera op board door Lia Vonk Fotografie: Fred van Welie Correctors: Elly van de Vlugt, José
Nadere informatieCursus Spirituele en Mediamieke Ontwikkeling 2
NIEUWSBRIEF 14 februari 2015 1 Lieve mensen, Iedere dag is een dag van de liefde, om degenen om je heen te vertellen hoeveel je van ze houdt, het leven in je hart te koesteren en te genieten van de grote
Nadere informatieHieronder geven wij antwoord op een aantal vragen, die van belang kunnen zijn bij het kiezen van een school voor uw kind(eren).
Waarom kiezen voor onze school? Het is geen gemakkelijke opgave, een goede basisschool te kiezen voor uw kind(eren). De basisschool vervult immers een belangrijke rol in de opvoeding en ontwikkeling van
Nadere informatieOpenbaar en betekenisvol: wij dagen de 21 e eeuw uit!
Openbaar en betekenisvol: wij dagen de 21 e eeuw uit! zelfbewust eigentijds ambities kritisch ondersteuning open uitdaging ruimdenkend samen ondernemend betrokken oog voor de wereld vrijheid creatief daadkracht
Nadere informatieUitleg Zing in 19 mei 2013: Dat is verleidelijk!
Uitleg Zing in 19 mei 2013: Dat is verleidelijk! In onze vorige Zing In hebben we het gehad over de druk die op jonge mensen wordt gelegd, op de vaak hoge eisen die we aan hen stellen. Maar niemand is
Nadere informatie9- maandentraining Het leven waarvoor je in de wieg bent gelegd
In de 9- maanden training creëren we met elkaar een opwaartse spiraal. Door de combinatie van de juiste focus, enthousiasme, inzicht in behoeften, persoonlijke inzet en structurele steun ontstaat er een
Nadere informatiePedagogisch Werkplan gastouder
Pedagogisch Werkplan gastouder Pagina 1 van 6 Inhoudsopgave 1. PERSOONLIJKE GEGEVENS GASTOUDER... 3 2. EMOTIONELE VEILIGHEID... 3 2.1. Vertrouwen... 3 2.2. Veilige opvangomgeving... 3 2.3. Spel, speelgoed
Nadere informatieOpleiding. systemische pedagogiek. Bert Hellinger Instituut Nederland
Opleiding systemische pedagogiek Bert Hellinger Instituut Nederland Inleiding Het systemisch fenomenologisch werk met opstellingen heeft in Nederland zo langzamerhand zijn plek gekregen. De opstellingen
Nadere informatieMorya Wijsheid Basiswerkboek
Morya Wijsheid Basiswerkboek Geert Crevits Samenstelling en commentaar door Marie Crevits Voorwoord De Morya Wijsheid reeks van 9 boeken staat zo vol met praktische wijsheid dat je er gerust een heel leven
Nadere informatieGod bestaat en Hij is belangrijk We hebben God nodig in ons leven Jezus: Zijn leven Jezus: Zijn dood Jezus: Zijn opstanding De Heilige Geest
Basiscursus Christelijk geloof Module 1 Les 1: Les 2: Les 3: Les 4: Les 5: Les 6: Les 7: Les 8: God bestaat en Hij is belangrijk We hebben God nodig in ons leven Jezus: Zijn leven Jezus: Zijn dood Jezus:
Nadere informatieTrainingen. Attitude en Mindset. Moraal Resultaatgericht Coachen
Moraal Resultaatgericht Coachen coaching & training voor bedrijven en particulieren Hoornplantsoen 64 2652 BM Berkel en Rodenrijs telefoon 010-5225426 Hoornplantsoen 64 mobiel 06-40597816 info@resultaatgericht-coachen.nl
Nadere informatieDe e-learning van Gastouderland
De e-learning van Gastouderland Ook voor gastouders is het belangrijk te blijven ontwikkelen. Daarom bieden wij diverse modules aan die speciaal ontwikkeld zijn voor de kinderopvang. Gastouderland werkt
Nadere informatieZelftraining Waarden. Herman en Ernie Beuker
Zelftraining Waarden Herman en Ernie Beuker Inhoudsopgave Module 1: Waarden en normen 3 Stel jouw belangrijkste waarden vast 7 Oefening 10 Jouw belangrijkste waarden 10 Aandacht voor de belangrijkste waarden
Nadere informatiePedagogisch beleid Gastouderbureau Nederland
Pedagogisch beleid Gastouderbureau Nederland Het opvangen van kinderen van anderen is een grote verantwoordelijkheid. Zeker als kinderen voor langere tijd naar een gastouder gaan, zoals het geval is in
Nadere informatieIn 5 stappen naar meer vrijheid én verbinding in je relatie
In 5 stappen naar meer vrijheid én verbinding in je relatie Hallo! Je houdt van je partner. Jullie zijn al geruime tijd samen en hebben misschien samen kinderen. Jullie leiden een druk bestaan en tijd
Nadere informatieIs een klas een veilige omgeving?
Is een klas een veilige omgeving? De klas als een vreemde sociale structuur Binnen de discussie dat een school een sociaal veilige omgeving en klimaat voor leerlingen moet bieden, zouden we eerst de vraag
Nadere informatieCheck-in. De zin van het leven is de zin die je er zelf aan geeft. 6 De Z-factor
Check-in De zin van het leven is de zin die je er zelf aan geeft. Wim T. Schippers D it boek gaat over zingeving. We richten ons vooral op zingeving in ons werk. Wij noemen dat de Z-factor. Wij geloven
Nadere informatieDe terugkeer naar het ware zelf! Leven en werken vanuit innerlijke kracht en verantwoordelijkheid!
De terugkeer naar het ware zelf! Leven en werken vanuit innerlijke kracht en verantwoordelijkheid! Door: Nathalie van Spall De onzichtbare werkelijkheid wacht om door onze geest binnengelaten te worden.
Nadere informatieLeef het leven van je dromen
de versnelling naar je ware potentieel PARTICULIEREN Leef het leven van je dromen De eerste stap om veel meer grip te krijgen op je leven en datgene waar het voor jou werkelijk om draait. We komen niets
Nadere informatieDE COMPETENTIES VAN DE PREDIKANT EN DE GEESTELIJK VERZORGER
DE COMPETENTIES VAN DE PREDIKANT EN DE GEESTELIJK VERZORGER De PThU kent twee competentieprofielen, die voor de gemeentepredikant en die voor de geestelijk verzorger. Ze verschillen in onderdelen, maar
Nadere informatie3 Hartentips Waardevol en makkelijk toepasbaar voor meer
3 Hartentips Waardevol en makkelijk toepasbaar voor meer verbinding met je hart contact met jezelf zelfwaardering Hee! Wat goed dat je begonnen bent aan het lezen van mijn ebook. Dat betekent dat de wil
Nadere informatieOntwikkeling van intuïtieve kwaliteiten en zelfbewustzijn
Training Focus Ontwikkeling van intuïtieve kwaliteiten en zelfbewustzijn De Focus training legt een basis voor permanente educatie met hulp van kennis en vaardigheden met als resultaat om vanuit wijsheid
Nadere informatieInterview met Ilona Botterweg, Healing Tao Teaching School Amsterdam. met My Boulevard.eu
Interview met Ilona Botterweg, Healing Tao Teaching School Amsterdam met My Boulevard.eu Kun je wat vertellen over het tot stand komen van je bedrijf? In 1986 startte ik met mijn partner een advies bureau
Nadere informatieDe heilige Geest. De heilige Geest. Wie is Hij?
- 1 - De heilige Geest De heilige Geest. Wie is Hij? Wij zingen in een gezang: Ere zij aan God de Vader, ere zij aan God, de Zoon, eer de heilge Geest, de Trooster, de Drie-eenge in zijn troon. De Vader,
Nadere informatie1. Inleiding. De normale, driedimensionale ervaring is nog maar een begin van wat het leven te bieden heeft. De levensbloem
1. Inleiding De levensbloem De ingekleurde levensbloem staat symbool voor de vierde dimensie. Jij voegt een extra dimensie aan je leven toe wanneer je jouw bloem gaat openen. De tijd is er rijp voor! Sinds
Nadere informatieOP PAD MET MARIA MAGDALENA naar ZELFLIEFDE ZIELSVERBINDING MANIFESTATIE
OP PAD MET MARIA MAGDALENA naar ZELFLIEFDE ZIELSVERBINDING MANIFESTATIE Het Pad van Maria Magdalena bestaat uit twee 2-daagse Workshops in Nederland. In Spanje kun je onze verdiepende Retreats beleven.
Nadere informatieRUIMTE VOOR HELDEN Ouderbrochure
GOO! voor Opvang en Onderwijs RUIMTE VOOR HELDEN Ouderbrochure Elk kind heeft een held of heldin in zich om moeilijke situaties te overwinnen. Hiervoor is niet alleen moed nodig, maar ook inzicht, de juiste
Nadere informatieLiturgie zondag 23 september Tussen hemel en aarde.
Liturgie zondag 23 september Tussen hemel en aarde. Welkom en Inleiding Eeuwenlang was de zorg voor de ziel een aangelegenheid van theologen, een zaak van de kerk. Het was de kerk die bepaalde hoe de mens
Nadere informatieBLPA Curriculum. - Waarom we ons op romantisch vlak voelen aangetrokken tot iets wat we zelf niet zijn.
BLPA Curriculum Module #1 - Waarom we ons op romantisch vlak voelen aangetrokken tot iets wat we zelf niet zijn. - Waarom we niet in een gelijkwaardige wereld leven, wanneer het op mannelijke of vrouwelijke
Nadere informatiefilosofie havo 2018-II
Opgave 2 Gevoelswerk 9 maximumscore 2 een uitleg dat Tessa s twijfel toont dat ze zich kritisch tot zichzelf kan verhouden, waarin volgens Korsgaard de waarde van authenticiteit ligt 1 een weergave van
Nadere informatieMind & Motion, Centrum voor BewustZijn
NIEUWSBRIEF Follow your it knows the way Mind & Motion, Centrum voor BewustZijn Nieuwsbrief nr. 6 23 augustus 2015 De lessen gaan weer beginnen! De zomervakantie is voorbij, wat gaat de tijd toch snel.
Nadere informatieVoorwoord Een hart onder de riem voor ouders en opvoeders
Voorwoord Een hart onder de riem voor ouders en opvoeders B ijna alle kinderen brengen een groot deel van de tijd door op school, een omgeving waar vooral de ontwikkeling van het verstand wordt gestimuleerd.
Nadere informatieStrategisch beleidsplan O2A5. De dialoog als beleid
Strategisch beleidsplan O2A5 De dialoog als beleid Bij de tijd, open, boeiend en passend, dat zijn zowel het onderwijs als de werkwijze van O2A5. We hebben dan ook gekozen voor een vernieuwende en eigentijdse
Nadere informatieEen verwarde geest lijdt. Ontsnap uit de verwarring! Wil jij stoppen met lijden?
Een verwarde geest lijdt. Ontsnap uit de verwarring! Wil jij stoppen met lijden? Een verwarde geesttoestand Op het moment dat je piekert, jezelf zorgen maakt, last hebt van stress, je ongelukkig voelt,
Nadere informatieSystemisch perspectief
Systemisch perspectief Elk mens is deel van een systeem: gezin, familie, vrienden, werk, maatschappij. Ook de mensen die er niet meer zijn, hebben hierin hun plek. In ons thuisgezin vinden we de oorsprong
Nadere informatieLEVEN UIT DE STILTE. Anselm Grün. Anselm Grün. Een schat voor meditatie en het vertrekpunt om rust en vrede te vinden in de ziel.
Alleen als wij steeds opnieuw ruimte maken in onszelf voor de stilte, kunnen we de rijkdom van ons leven ervaren maar wie lukt dat in de hectiek van alledag? LEVEN UIT DE STILTE Anselm Grün is monnik in
Nadere informatie6 e Cyclus, 6e Aardechakra, Pyramide van Gizeh
6 e Cyclus, 6e Aardechakra, Pyramide van Gizeh Voorbij Tijd & Ruimte, realiseer je eigen Meesterschap. 2016/2017 1ste deel Cyclus: 1e activiteit Vrijdagavond 14 oktober, Introductieavond: Realiseer je
Nadere informatie